ALOPONO -tawag sa bawat isang anyo ng mga ponema.

Sinasabi nating
halos magkatulad sa bigkas ang dalawa o higit pang mga tunog kapag ang mga
tunog ay parehung-pareho sa punto at paraan ng artikulasyon ngunit bmay
bahagyang-bahagya lamang na pagkakaiba.
KATANGIAN NG ALOPONO
1. Hindi nag-kokontrast o di nagsusulangatan sa magkatulad na kaligiran.
2. Magkatulad sa bigkas sa punto at paraan ng artikulasyon.
3. Nasa Distribusyong komplimentaryo.
4 NA ALOPONO NG [t] (ayon kay buchanan, 1963_)
[t] = (DI ASPIRADO) kapag ang /t/ ay sumusunod sa /s/
 Hal: Stand, Stole, Stop
[t’] = (ASPIRADO)
1. Kapag ang /t/ ay nasa posisyong inisyal.
 Hal: tin, tip, tan, top
2. Karaniwan kapag ang /t/ ay nasa posisyong pinal.
 Hal: sit, mint, get, light.
[t-]= (PIGIL) Karaniwan kapag ang /t/ ay nasa posisyong pinal.
 Hal: pit, lit
[t] = (DI ASPIRADO) Kapag ang /t/ ay nasa pagitan ng dalawang pantig tuluyan.
 Hal: bitter, butter, water

Ang bawat Alopono ay may kanya-kanyang posisyon sa salita maliban sa /t/ na

bukod sa posisyong inisyal ay ginagamit din sa posisyong midyal at pinal
sapagkat kalimitan ay malaya itong makakapagpalitan sa [t’] at [t-] Lahat ng
alopono ng /t/ ay binibigkas ng walng boses at pasara; ang punto ng
artikulasyon ay ALVEOLAR. Masasabing lahat ng ito ay magkakatulad sa punto
at paraan ng artikulasyon. (pagkakatulad na ponetiko)Sa pagbigkas ng /t/, ang
dila ay dumidilit nang sandaling sandali lamang sa punto ng Artikulasyon na di
kasingtagal sa pagdilit ng dila kung binibigkas ang [t],

Page 1 of 4
ALOPONO • Ang pangkat ng mga tunog na itinuturing na halos
magkatulad sa isang wika ay ang mga alopono. Sinasabi nating halos
magkatulad sa bigkas ang dalawa o higit pang tunog kapag ang mga
ito ay parehong–pareho sa punto at paraan ng artikulasyon ngunit
may bahagyang–bahagya lamang na pagkakaiba.
ANG MGA ALOPONO AY MAY MGA KATANGIAN
TULAD NG SUMUSUNOD:
1. Hindi nagkokontrast o di nagsasalungatan sa magkatulad na kaligiran.
2. Magkatulad sa bigkas sa punto at paraan ng artikulasyon.
3. Nasa distribusyong komplimentaryo.
• Ang lahat ng mga alopono ng [t] sa wikang Ingles, halimbawa, ay may iisang punto at paraan ng
artikulasyon – pawang mga voiceless alveolar stop. Ngunit ang mga aloponong ito ay nagkakaroon ng
pagkakaiba – maaaring aspirado o di – aspirado, pigil o di – pigil, ayon sa distribusyon.

PANSININ ANG PAGLALARAWAN:

1. Ang bawat alopono ay may kanya – kanyang posisyon sa salita, maliban
sa [𝒕𝒉] na bukod sa posisyong inisyal ay ginagamit din sa posisyong
midyal at pinal sapagkat kalimitan ay Malaya itong nakikipagpalitan sa [𝒕
′ ] at [𝒕− ]. HALIMBAWA: Bitter = [bi 𝒕𝒉er] [bit’ er] Light = [lay 𝒕− ]~ [lay
𝒕𝒉 ].

2. Lahat ng mga alopono ng /t/ ay binibigkas nang walang boses at pasara;

ang punto ng artikulasyon ay elveolar. Samakatwid, masasabing lahat ito
ay magkakatulad sa paraan at punto ng artikulasyon. Kung ang mga tunog
ay magkakatulad sa punto at paraan ng artikulasyon, ang mga tunog na
ito’y sinasabi nating may pagkakatulad na ponetiko. 3. Sa pagbigkas ng
[t’], ang dila ay dumidiit nang sandaling – sandal lamang sa punto ng
artikulasyon na di kasintagal ng pagdiit ng dila kung binibigkas ang [𝒕𝒉],
[𝒕− ], at [t].

Page 2 of 4
 TUNOG BAYBAY

[k] c cat

[k] k key

[k] ck tack

[k] ch chord

[k] cc account

[k] qu Liquor

[k] q Iraq

[k] cq acquaint

[k] cu biscuit

[k] que Mosque

[k] kk Trekker

[k] kh khan

Page 3 of 4
REAKSYON/REPLEKSYON:

Ang nakuha kong aral sa parte ng aking aralin na

ALOPONO sa PONEMA ay yung pagkakaiba-iba ng tunog
sa kung saan ito kailangan magamit, natutuhan ko nang
mas malaliman pa ang gamit sa tunog F at P lalo na sa
kung paano ito isinasaalang-alang gamitin. Nakakatuwa
sapagkat may ilang bahagi ng aking aralin na labis sa
aking nakatulong na maunawaan pa ang gamit ng
alopono, gaya sa iba’t ibang baybay ng tunog na [k] o
“ka, ke, ki, ko, ko”na kung saan gumamit tayo ng ibang
letra upang makabuo ng parehang tunog na [k], narito
ang halimbawang titik na tunog k, (ck, c, ch, cc, q, que,,
cq, cu, kk, kh). At higit sa lahat ay ang apat na alopono
ayon kay buchanan na aspirado, di aspirado, pigil at di
pigil, na kung saan naitalakay ko ang tamang gamit ng
dila sa pagbikas ng mga salita na may letrang T.

Page 4 of 4