NÖROANATOMİ:

MEDULLA SPINALİS:

 Başlangıç yeri:

kemik: foramen magnum – atlas veya C1’ın üst kenarı

doku: decussatio pyramidum

 Sonlanma yeri: L1-L2 vertebrae arası diskus seviyesinde sonlanır (bazı kişilerde T12 ve L4
seviyelerinde de sonlanabilir)

GELİŞİM:

 İntrauterin hayatın 2-3 ayına kadar medulla spinalis ile canalis vertebralis aynı uzunluktadır;
 spinal sinirler kendi foramen intervertebralelerinden çıkarlar;
 Amma beyin ve vücut geliştikçe canalis vertebralis ve duramater daha hızlı gelişir – medulla
spinalis bu büyüme hızın ayak uyduramaz
 Collumna vertebralis aşağıya doğru ilerledikçe medulla spinalis daha yukarıda kalır
 Canalis vertebralis ve medulla spinalisin farklı gelişmesi, foramen intervertebraleden geçerek
çıkan ve spinal sinirleri oluşturan sinir köklerinin medulla spinalisin alt bölümünden çıktıktan
sonra uzun bir yol kat etmesine neden olur
 Medulla spinalisin alt bölümünden çıkarak aşağıya doğru uzanan bu sinir kökleri topluluğu at
kuyruğuna benzediği için cauda equina olarak adlandırılır
 Filum terminaleyi çevreleyen sinir kökleri at kuyruğuna benzedikleri için buna cauda equina
denilir

The conus medullaris  is the tapered, lower end of the spinal cord. It occurs near lumbar
vertebral levels 1 (L1) and 2 (L2), occasionally lower. The upper end of the conus medullaris
is usually not well defined, however, its corresponding spinal cord segments are usually S1-
S5.
After the spinal cord tapers out, the spinal nerves continue to branch out diagonally, forming
the cauda equina.[1]
The pia mater that surrounds the spinal cord, however, projects directly downward, forming a
slender filament called the filum terminale, which connects the conus medullaris to the back of
the coccyx. The filum terminale provides a connection between the conus medullaris and the
coccyx which stabilizes the entire spinal cord.

CLINICAL:

1.Cauda equina – medulla spinalisi bulunmadığı,

filum terminalisin altındaki kuyruk benzeri bölgedir.
Tıbbi tahlil ve testler için beyin omurilik sıvısını
örneklemek için lomber ponksiyonda bu bölge
kullanılır

2. lumbar ponksiyon en güvenli L3-L4 vertebralar

arasından yapılır, çünki burda medulla spinalis yoktur
sadece cauda equinalar vardır
  Medulla spinalisin alt ucu conus medullaris olarak bilinen koni şeklindeki bir çıkıntıyla sona erer.
 Cauda equina topluluğunun ortasında conus medullarisin tepesinden coccygeus’un ilk
omurunun dorsaline kadar devam eden piameterden oluşan ince bir demete filum terminale
denir
 Filum terminale başlangıç -- Cauda equina topluluğunun ortasında conus medullarisin tepesi
 Filum terminale son -- coccygeus’un ilk omurunun dorsaline kadar devam eder
 Medulla spinalisin çapı her yerde aynı değildir – 2 tane şişkinlik veya genişleme gösterdiği bölgesi
vardır:
1. İntumescentia cervicalis – C3-T1 spinal sinirlerin çıktığı bölge – plexus cervicalis ve plexus
brachialis oluştuğu bölge
2. İntumescentia lumbo-sacralis – L1-S3 spinal sinirlerin çıktığı bölge – plexus lumbalis ve
plexus sacralislerin oluştuğu bölge

MEDULLA SPİNALİSİN OLUKLARI:

1. Medulla spinalisin ön yüzeyinde uzunlamasına devam eden derin oluğa – fissura mediana
anterior/ventralis denir
Fissura mediana anterior, funiculus anteriorları birbirinden ayırır
Subarachnoid boşlukta, fissura mediana anteriorda a.spinalis anterior bulunur
2. Medulla spinalisin arka yüzeyinde uzunlamasına devam eden derin oluğa sulcus mediana
posterior/dorsalis denir.
Medulla spinalis posterior, funiculus posteriorları birbirinden ayırır
3. Medulla spinalisin ön-yan yüzeyinde uzunlamasına devam eden derin oluğa sulcus
anterolateralis/ventrolateralis denir
Funiculus anterior ve funiculus lateralisi birbirinden ayırır
Sağ ve soldaki sulcus anterolateralis’lerden efferent liflerin (motor) oluşturduğu radix anterior
çıkar
4. Medulla spinalisin arka yüzeyinde uzunlamasına devam eden derin oluğa sulcus posterolateralis
denir
Funiculus lateralis ve funiculus posterioru birbirinden ayırır
Sağ ve soldaki sulcus posterolateralislerden afferent liflerin (duyu) oluşturduğu radix posterior
girer
Her bir radix posterior üzerinde:
Ganglion spinale = ganglion posterior= dorsal root ganglion = kök ganglion var
5. Medulla spinalisin C1-T6 seviyelerinde funiculus posterioru 2’ye bölen sulcus intermediate
posterior bulunur
MEDULLA SPİNALİS ZARLARI:

 Canalis vertebralis içinde, medulla spinalisi, bağ dokusundan oluşan meningeal zarlar gğvenli bir
şeklide tutmaktadır
1. Pia mater:
- medulla spinalisin tüm girinti ve çıkıntılarını uzantılar yaparak sarar – hasar görmesini engeller
- en iç tabaka
- medulla spinalisin dış yüzeyine ve omurilik sinir köklerine yapışan zardır
- ÜST tarafta: beyni kaplayan pia mater ile foramen magnum boyunca devam eder
- ALT tarafta: piamater, medulla spinalis ile beraber L2 seviyesinde kapanır
- LATERAL: pia sinir kökleri boyunca uzanır ve intervertebral foraminada spinal sinirlerin
endoneurium ile birleşerek sona erer
- Pia materin 2 uzantısı var: biri yanlara doğru, diğeri aşağıya devam eden uzantı:
Pia mater, omuriliği vertebral kanal ve subarachnoid boşlukta stabilize etmeye yarayan 2 ozel
bileşene sahiptir:

1.Ligamentum denticulatum – yanlara verdiği, piamaterden başlayıp, duramatere yapışır

Lig.denticulatum, omuriliği uzunlamasına olarak yanlara bağlanmasını sağlarlar ve medulla spinalisin zara
görmesini engellerler

2.Filum terminale – piamater kapanır ama filum terminale olarak devam eder

2. Arachnoid mater
- ÜST tarafta: beyni örten arachnoid ile foramen magnum boyunca devam eder
- ALT tarafta: S2 vertebrae seviyesinde filum terminalede biter
- LATERAL: spinal sinir kökleri boyunca devam eder
- Foramen intervertebralede spinal sinirlerin perineuriumu ile birleşerek sona erer
- Arachnoid mater ile pia mater arasındaki boşluk subarachnoid boşluktur.
- Subarachnoid boşlukta:
 Beyin omurilik sıvısı – liquor cerebrospinale – CSF
- Subarachnoid boşluğu kaplayan kuçuk doku şeritleri ve subarachnoid trabekuller – medulla
spinalisi sabit tutmaya çalışan yapılardır
3. Dura mater:
 en dış zardır.
  MS ve cauda equinayı saran, yoğun, güçlü lifli tabakadır
 ÜST tarafta: beyni kaplayan meningeal dura tabakası ile foramen magnum boyunca devam eder
 ALT tarafta: S2 vertebrae seviyesinde filum terminalede biter
 Lateral olarak, dura mater her bir spinal sinir kökü boyunca uzanır ve her spinal siniri çevreleyen
bağ dokusu ile foramen intervertebrale’de devamlılık gösterir.
 Epineurium’da sonlanır
 Canalis vertebralis ile dura mater arasında epidural boşluk bulunur: Epidural boşluktakı yapılar:
 Ligamentum longitudinale posterior
 Plexus venosus vertebralis internalis anterior
 Ektradural yağ
 Gevşek bağ dokusu
 Küçük arterler
 Sinir, lenfatik

BU YAPILAR SAYESİNDE MEDULLA SPİNALİS VÜCUT HAREKETLERİNDEN ÇOK ETKİLENMEZ

**medulla spinalis ile subdural aralığın farklı uzunlukları nedeniyle, conus medullarisin altındaki
subarachnoid boşluk belirgin şekilde genişler ve lumbar sarnıç ismini alır. Böylece, cauda equina, lumbar
sarnıç içindeki büyük bir BOS havuzunda etkili bir şekilde yüzer

**corpus vertebrae ile duramater arasındaki boşluk – epidural boşluk

**pia mater ile arachnoid mater arasındaki boşluk – subarachnoid boşluk

**subarachnoid boşlukta, beyin omurilik sıvısı bulunur

**bu 2’nın arasında benzerlik vardır:

MERKEZİ SS PERİFERİK SS
PİA MATER ENDONEURİUM
ARACHNOİD MATER PERİNEURİUM
DURA MATER EPİNEURİUM

LİGAMENTUM DENTİCULATUM:

 medulla spinalisin uzunluğuna her 2 yanında bulunan pia materden köken alan lateral
uzantılardır
 lig.denticulatum sayesinde medulla spinalis duramatere tutunur ve collumna vertebralis içinde
asılı durur
 medulla spinalisin duramatere tutunmasını sağlayan oluşum – lig.denticulatum
 piamaterden arachnoid ve duramatere doğru lateralde uzanır
 subarachnoid boşluğu ön ve arka olmak üzere 2 kısma ayırır.
 Spinal sinir kökleri arasında bulunur

FILUM TERMINALE:

 Conus medullaristen (L1-L2), arachnoid kesenin S2’de ucuna kadar olan filum terminaleinin
segmentine filum terminale internum denilir
 Arachnoid keseden (S2) kuyruk sokumuna kadar olan kısım filum terminale eksternum –
koksigeal ligament denilir
 Conus medullarisin ucundan kuyruk sokumuna uzanan uzun, ince bir pia mater filamentidir.
 Cauda equinanın merkezinde yer alır

GERGİN OMURİLIK SENDROMU – tehthered cord syndrome:

Konjenital yada akkiz nedenler sonucundan omuriliğin

gerilmesi şle ortaya öıkan hipoksi sonucu ilerleyen nörolojik
fonksiyon kayıplarıyla karakterize hastalık grubu

Gergin omurilik sendromu – vertebral kolon içinde medulla

spinalisin anormal fiksasyonu olarak tanımlanır. Bu anormal
fiksasyon conus medullarisin ucunun normalde sonlandığı L1-
L2 vertebra seviyesinden daha aşağı seviyede bulunmasıdır.

Kalın filum terminale – filumun 2 mm’den daha kalın olduğu ve

beraberinde omuriliği gerdiği durum

Medulla spinalisin normal fisasyonunun olmaması sonucu

medulla spinalis’te gerilmeye yol açmakta ve buna bağlı olarak
da medulla spinalis ve sakral sinir köklerinde hipoksi ve
iskmeiye neden olmaktadır
TRANSVERS ANATOMİ:

MEDULLA SPİNALİS GENEL:

 Substantia grisea ortada, substantia alba onun etrafındadır

 Substantia alba, substantia grisea’yı sarar.
 Beyinden perifere emirleri götüren efferentler yada periferden beyne duyuları taşıyan afferent
lifler yönünden zengindir
 Önden arkaya doğru hafifçe basık olması nedeniyle 4 yüzlü olarak kabul edilir

SUBSTANTİA ALBA:

 Miyelinli sinir lifleri ve neuroglia hücrelerinden oluşur.

 Buradaki sinir lifleri: üst merkezlere afferent impulslarını taşıyan lifler – çıkan, ascending yollar,
ve üst merkezlerden gelen emirleri içeren efferenr impulsları taşıyan lifler – inen, descending
yollardan oluşur
 ANTERIORLY: Substantia alba, ön tarafta fissura mediana anterior’un önünde comissura alba
anterior ile bir birlerine bağlanır
 POSTERIORLY: Substantia alba, arkada sulcus mediana posterior ile birbirinden ayrılır
 Cervical ve thorakal bölgenin substantia albası, alt bölgelerdeki substantia albadan daha çok
hacimlidir – çunki inen ve çıkan yolların çoğunluğu cervical ve thoracal bölgede daha fazladır
 substantia albada, sağ ve sol olmak üzere 3 funiculus bulunur:
 funiculus anterior – tractus
funiculus lateralis – funiculus
funiculus posterior – tractus
 her bir funiculusta inen ve çıkan yollar bulunur: via ascendens ve via descendens

 çıkan yol – medulla spinalisten başlar ve yukarı doğru gider. – eg. Tractus spinothalamicus
anterior – çıkanlarda spino ilk önce gelir
 inen yol – medulla spinaliste biter. Eg. Tractus corticospinalis

SUBSTANTİA GRİSEA:

 medulla spinalisin iç bölgesi – gri madde

 enine kesitte bu sütunlar, medulla spinalisin bölgelerinde karakteristik H şeklinde veya kelebek
görünümü oluşturur
 substantia grisea’da bulunan yapılar:
sinir hücreleri gövdeleri
asosiasyon lifleri
efferent nöron dendritleri
ganglion spinaledeki nöronların miyelinsiz aksonları
 substantia grisea’yı oluşturan yapılar:
cornu anterior – ön boynuz
cornu posterior – arka boynuz
cornu lateralis – T1-L2 ile S1-S4 düzeyinde – otonom sinir sistemine ait yapılar bulunur
comissura grisea anterior – canalis centralisin önünde bulunan bölge
comissura grisea posterior – canalis centralisin arkasında bulunan bölge
 cornular üst-üste gelerek collumnaları oluşturur:
cornu anteriorların üst üste oluşturduğu – collumna anterior
cornu posteriorların üst üste oluşturduğu – collumna posterior
 collumna anterior – substantia grisea’nın ön kısmını oluşturur, sağ ve sol olmak üzere 2 tanedir
  collumna posterior – substantia grisea’nın arka kısmını oluşturur, sağ ve sol olmak üzere 2
tanedir
 collumna intermedia – her 2 collumna arasında kalan bölüm
 substantşa grisea laminer yapıda olup bir çok çekirdek içerir:
lamina 1-6 – cornu posterius’ta bulunur
lamina 7-9 – cornu anterius’ta bulunur
lamina 10 – canalis centrales etrafında bulunur
 medulla spinalis segmentlerinin ortasında canalis centralis bulunur
 canalis centralis – beyindeki 4.ventrikulun devamıdır
 canalis centralis içinde beyin omurilik sıvısı vardır

NERVİ SPİNALES: mixed sinir

 radix posterior ve radix anterior birleşerek nervi spinalesi oluşturur – foramen intervertebralede
oluşur
 nervi spinalesler, motor, duyusal ve otonom sinir liflerinde oluşur ve mixeddir
 radix posterior – arka kök – radix dorsalis – DUYU
radix anterior – ön kök – radix ventralis – MOTOR
 Medulla spinalise ARKA kapıdan girilir, ÖN kapıdan çıkılır – yani radix posterior’dan girilir ve radix
anterior’dan çıkılır
 Radix anterior ve radix posterior’ların medulla spinalise bağlanma bölümünde oluşan sinir lifleri
– fila radicularia olarak adlandırılır:
Fila radicularis radicis dorsalis
Fila radicularis radicis ventralis
 Afferent liflerin duyuları alıp yukarıya, üst merkezlere giderken medulla spinalise girmeden
uğradıkları gangliona – ganglion spinale denilir
 GANGLİON SPİNALE – arka kök üzerinde yerleşir; radix anterior ve radix posterior köklerinin
birleşmesi bu gangliondan sonra oluşur
 Radix anterior ve radix posterior, ganglion spinale’den sonra birleşir
 Nervi spinalesler 31 çifttir. – her biri binlerce sinir lifi içerir
 Foramen intervertebraleden çıkarak yolların devam ederler ???

SORU1: 33 medulla spinalis segmenti olmasına rağmen neden 31 çift spinal sinir vardır?

 Medulla spinalis foramen magnumdan aşağıya doğru inerken 33 segmente ayrılır: segmenta
medulla spinalis
 Herbir medulla spinalis segmentinden sağ ve sol olmak üzere çift spinal sinirler çıkar
 Coccygeal bölgeden 3 spinal sinir çıkması gerekirken, son 2 segment rudiment olduğundan,
coccygeal bölgeden toplam bir çift spinal sinir çıkar
 Yani 33 medulla spinalis segmenti olmasına rağmen 31 çift spinal sinir çıkar – coccygeal bölgede
2 segment rudimenttir

SORU2: 7 tane cervical vertebra olmasına rağmen neden 8 çift cervical spinal sinir vardır?
 Spinal sinirler isimlendirilirken kendilerinden önceki vertebranın sayısı verilir.
 Eg. 9 ve 10. Vertebranın arasından çıkan sinire 9cu spinal sinir denilir
 Ama bu isimlendirme cervical bölgede farklı
 Kafatası boşluğu altı ile C1 arasından – 1.spinal sinir çıkar – bu kurala uymaz – alltaki vertebraya
göre isimlendirme var: C1 vertebranın üzerinden çıkan spinal sinire C1 siniri denilir, bu yüzden
C7’ye geldiğimizde C7 altından çıkan sinire: C8 denilir
 BRIEFLY: 1.spinal sinir, os occipitale ile atlas arasından çıkması nedeniyle, 8.spinal sinir – C7-T1
arasından çıkar. Diğer tüm spinal sinirlere kendilerinden önceki vertebranın sayısı verilir

8 çift – nn. Cervicales C1-C8

12 çift – nn.thoracici – T1-T2

5 çift – nn. Lumbales – L1-L5

5 çift nn.sacrales – S1-S5

1 çift nn.coccygeus –C0

 N.spinales’in 4 dalı vardır:

Temel uç dalları:
1. Ramus anterior/ventralis
2. Ramus posterior/dorsalis

Yan dalları – T1-L2 segmentlerinde:

3. Rami communicantes
4. Ramus meningeus
1.RAMUS ANTERIOR:

 Gövdenin ön ve dış yan ile ekstremitelerin kas ve derisini innerve eder

 T2-12 haricindeki tüm spinal sinirler spinal plexus’ları oluşturur = T2-T12 ramus ventralisler
nn.thoracici olarak adlandırılıp, interkostal aralıklarda seyrederler.
 Ramus anteriorlar, plexusları oluşturur: rami ventrales (T2-T12 hariç) dallanır ve diğerleri ile
birleşirler. Plexuslar – servikal, brachial, lumbal, sakral bölgelerde oluşur ve temel olarak
ekstremiteleri innerve ederler. Rami ventrales lifleri, çarpazlar yaparak birbirileri ile kesişirler

2.RAMUS POSTERIOR:

 Gövdenin arka yüzündeki sırt kas ve deriyi innerve eden duysal ve motor lifler içerir
 Ramus posteriordan ramus meningeus ayrılır
 Ramus posteriorlar, segmental (çıkış) özelliklerini koruyarak sırt tarafındaki kas ve deriyi innerve
eder.
 Plexus yapmazlar.
Medulla spinalisin servikal bölümünden 8 çift nervi cervicales
 Bulundukları segmental bölgelere göre adlandırılırlar:
çıkar
rr. dorsales cervicales
rr. dorsales thoracales Bu sinirlerin arka dalları – rami posteriores – ense ve boyun arka
rr. dorsales lumbales bölgesinin deri duyusu ile buradaki kasların innervasyonunu
rr.dorsales sacrales sağlarlar
rr.dorsales coccygeus
Bu sinirlerin ön dalları – rami anteriores /ventrales nervi
cervicales – plexus cervicalis ve plexus brachialisi oluşturur

3.RAMUS MENINGEUS:
  ramus posteriordan ayrılır. Foramen intervertebrale’den tekrar geçerek canalis vertebralis’e geri
gelir.
 Fonksiyon:
1.omurlar be bunlarla ilgili bağlardan duyusal impulslar alır.
2.taşıdığı postganglioner sempatik lifler ile medulla spinalisin kan damarları ve meninges’lerin
innervasyonunu sağlar

4.RAMI COMMUNICANTES:

 Truncus sympathicus zinciri (otonom sinir sistemi) ile bağlantıyı sağlayan yan dallardır
 Spinal sinirler ile truncus sympathicus arasında bağlantıyı sağlayan liflerdir. Bu lifler r.albus
(miyelinli) ve r.griseus (miyelinsiz) olmak üzere 2 kısımdır.

R.ALBUS:

 Medulla spinalisi ön kök aracılığıyla terk ederek foramen intervertebralelerden geçer ve omur
gövdelerinin önünde bulunan ganglion trunci sympathici (sempatik gangliyonlarda) sinaps yapar
ya da yapmadan direkt daha uzaklardaki ganglionlara gider.

R.GRİSEUS:

 Ggl.trunci sympatici’den başlayan 2.nöronun miyelinsiz aksonları tarafından oluşturulur

 R.albusun geldiği yoldan geri gelerek spinal sinirlere katılır.

RAMI POSTERIORES NERVI CERVICALES:

 Rami posteriores nervi cervicaleslerin, C1 spinal sinir hariç olmak üzere C2-C8 spinal sinirlerin
ramus medialis ve ramus lateralis dalları vardır:
o Ramus medialis – karma sinir
o Ramus lateralis – saf motor sinir
 Spinal sinirlerin arka dalları segmental karakterini korurlar, bundan dolayı plexus yapmazlar –
her sinir kendi segmentine ait kalır.
  C1 ve C2 spinal sinirler hariç tüm spinal sinirlerin arka dalları ön dallarına göre daha ince ve daha
kısadır.

N.suboccipitales – C1 spinal sinirin arka dalı

N.occipitales majör= Arnold siniri – C2 spinal sinirin arka dalı

N.occipitales tertius – C3 spinal sinirin arka dalı

C6-C8 spinal sinirlerin arka dalları

C4-C8 spinal sinirlerin arka dalları

N.SUBOCCIPITALES:
C1 spinal sinirin arka dalı
Ön daldan daha kalındır.
En önemli özelliği – A.vertebralis’le yakın komşuluğudur
Canalis vertebralis’i atlasun arcus posterior’u üzerinden ve
a.vertebralis’in altından terk ederek trigonum suboccipitale’ye
girer
Bu sinir sadece motor lifler taşır – saf motor
Oksipital kemik ile C1 ve C2 vertebralar arasındaki kasları
innerve eder
N.Suboccipitalis 5 kası innerve eder:
TRIGONUM SUBOCCIPITALE:
m.obliqus capıtıs süperior
m.obluqa capitis posterior majör
m.obliqus capitis inferior
DÖŞEMESİNDE: membrana atlantooccipitalis posterior
ÜST TARAFINDA: M.TRAPEZİUS VE M.SEMİSPİNALİS CAPİTİS
Bu üçgenin en önemli özelliği—içinde n.suboccipitalis ve
a.vertebralis bulunmasıdır.
A.vertebralis ve nervus suboccipitalis, membrana
atlantooccipitalis posterior’u delerek üçgenin içine girer

M.obluquus capitis superior

m.obliquus capitis inferior

m.rectus capitis posterior majör SEMİSPİNALİS CAPİTİS:

m.rectus capitis posterior minör Tüm cervical bölgedeki arka dal
m.semispinalis capitis sinirlerinin innerve ettiği bir kas

N.OCCİPİTALİS MAJOR = ARNOLD SİNİRİ

C2 spinal sinirin arka dalı

Arka dallar içinde en kalın olan daldır

Başın arka kısım duyusu ile tepeye kadar olan derinin duyusunu
alır

A.occipitalis’in dağıldığı bölgenin duyusunu alır

İnnerve ettiği kaslar:

m.splenius capitis

m.semispinalis capitis
SORU: kafa derisinde a.occipitalisin beslediği bölgelerin duyusunu hangi spinal sinir alır?

 N.occipitalis majör

SORU: boyu ağrısı şikayeti ile başvuran bir hastanın manyetik rezonans görüntülemesinde servikal spinal
sinirlerin ramus dorsalislerine bası yapan bir kitle gözlemleniyor. Aşağıdaki sinirlerin hangisinin bu
durumdan etkilenmiş olması en olasıdır?

 N.occipitalis majör
C6-C8 SPİNAL SİNİR ARKA DALLARI
N.OCCİPİTALİS TERTİUS:
C4-C8 SPİNAL SİNİR ARKA DALLARI
N.occipitalis tertius, C3 spinal sinirin deri dalıdır.
M.semispinalis capitis
Bu sinir m.trapezius’u deler ve n.occipitalis major’dan da dallar
alarak kafanın arkasında dağılan uç dallarına ayrılır. M.semispinalis cervicis

Ensenin orta hatta yakın bölümleri derisinin duyunu alır mm.multifidii

C2 ramus lateralis ile bağlantı kurar. mm.interspinalis

N.occipitalis tertius’un ramus lateralisinin innerve ettiği kaslar: m.splenius cervicis

m.splenius capitis m.iliocostalis cervicis

m.semispinalis capitis m.longissimus capitis

m.longissimus cervicis

SORU: medulla spinalisin nervi cervicales bölümündeki sinirlerden en çok innervasyon alan kas
hangisidir?

 M.semispinalis capitis Sırtta orta hatt boyunca spinal sinirlerin arka dalları,
m.trapezius kasını delerek deri duyusunu alırlar

SORU:
.

RAMI POSTERİOR NERVİ THORACICI:

 Medulla spinalisin thoakal bölümlerinden 12 çift nervi thoracici çıkar.

 Tüm torakal spinal sinirlerin arka dalları 2ye ayrılır:
Ramus muscularis medialis
Ramus muscularis lateralis

RAMI POSTERİORES NERVİ LUMBALES:

  Medulla spinalisin lumbal bölümünden 5 çift nervş lumbales çıkar
 Bu sinirlerin arka dalları mm.intertransversari’nin iç yanından arkaya doğru geçerek:
r.medialis
r.lateralis dallarına ayrılır
 R.medialis – m.multifiduslara gider
 R.lateralis – m.erector spina’yı innerve eder.
 L1-L3 rami lateralis dalları nervi clunnium superiores olarak adlandırılır – gluteal bölgenin
mediali bölgesinin superior bölümünün duyusunu alır.

RAMİ POSTERİORES NERVİ SACRALİS:

 Medulla spinalisin sacral bölümünden 5 çift nervi sacrales çıkar

 İnce dallardır
 S1-S4 spinal sinirlerin arka dalları = foramina/sacralis posterior dorsalis’ten
 S5 spinal siniririn arka dalı ve n.coccugeus’un arka dalı hiatus sacralis’ten beraber çıkarlar
 R.laterales dalı:
S1-S3 dallarından orijin alan nn.clonium medi, m.gluteus maximusu deerek yüzeyelleşir. Gluteal
bölgenin inferomedial bölgesinin duyusunu alır
S4-S5 dalları, n.coccygeus ile beraber coccygeus üzerindeki deriyi innerve eder

PERİFERİK SİNİR KILIF:

 En dışta epineurium bağ doky kılıfı ile sarılıdır. İçinde periferik siniri besleyen kan damarları ve
lenf damarları bulunur
 Bu kılıfın derininde perineuirium kılıfı ile sarılı bir çok sinir lifi demetleri – fasiculus bulunur.
Spinal sinirler bu fasiculus’lardan yapılmıştır.
 Fasiculusları da endoneurium ile sarılı sinir lifleri meydana getirir.
 Tek bir nöronu saran kılıfa endoneurium denir.
 Yüzlerce miyelinin biraraya gelmesi ile oluşan fasükulleri saran kılıfa perineuirum denir.
 Bu fasiküllerden 10larcasının biraraya gelmesiyle oluşan kılıfa – epineurium denir

DERMATOM VE METAMER:

 Bir spinal sinirin innerve ettiği oluşumlara metamer denir

 Bir spinal sinirin duyusunu taşıdığı deri sahasına dermatom sahası denir
 Bir dermatoma komşu olduğu bölgelerdeki spinal sinirlerde dallar verir
 Spinal sinir duyularını aldığı bölgelerin haritalanması, işlevsel olarak dermatom olarak
adlandırılan bir spinal sinirin duyusunu aldığı her bölge ile oldukça tutarlı bir innervasyon modeli
ortaya çıkmaktadır
 Tamamen duyu kaybına karşı innervasyonun örtüşmesi vardır.
 Aynı dermatomu alt ve üst spinal sinirler tarafından duyusu alınmaktadır.
 En az bir birine komşu 3 tane dermatom sahasını innerve eden spinal sinirde harabiyet
olduğunda o dermatomda kayıp görülür.
 1.Yüzün dermatom sahasını spinal sinirler
tarafından sağlanmaz. N.trigeminusun 3 dalı
tarafından sağlanır.

2.Dermatomların en son innerve ettiği sakral

bölgede anüs civarı bölgedir

 Tek bir spinal sinir tarafından innerve edilen deri bölgesi ve bundan dolayı da medulla spinalisin
tek bir segmenti dermatom olarak adlandırılır
 Komşu dermatomlar bir miktar üst üste gelebilir, buna bağlı olarak bir bölgede tam bir pazeri
olması için birbirini takip eden 3 spinal sinirin hasarlanması gerekir.
 Ekstremite dermatomlarının düzenlenmesi daha komplikedir. Bunun nedeni embriyolojik
gövdeden çıkışları sırasında yaptıkları rotasyona bağlıdır
 Yüz bölgesinde n.trigeminus’un dalları deride kesin sınırlar ile ayrılmış olup bu bölgede üst üste
gelme ihtimali hiç yok gibidir.
 Eg. Tıraş zamanı üst dudağını kesen bir kişi n.maxillaris aracılığıyla, alt dudağını kesen bir kişi
n.mandibularis tarafından bu bölgenin duyusu alınır
 Burnun üstünde çiban çıkmış kişinin duyusunu n.ophtalmicus taşıyabilir

 Dokunma duyu kaybının bulunduğu alan her zaman ağrı ve ısı duyuları kaybının bulundupu
alandan daha geniştir. Bu farkılılığın nedeni ağrı ve ısı duyularını taşıyan liflerin üst üste gelme
miktarı, dokunma duyu liflerinin üst üste gelmesinden daha fazla olmasıdır
  C1’in dermatom sahası yoktur. İlk dermatom sahası – C2
 En son dermatom sahası – S5= anüs bölgesi

SORU: dermatomu olmayan ve rami posterioru, rami anterior’dan daha kalın olan spinal sinir
aşağıdakilerden hangisidir?

 C1

SORU: en son dermatom sahası hangisidir?

 Anüs bölgesi

KASLARIN SEGMENTAL İNNERVASYONU:

 İskelet kasları segmental innervasyon alırlar. Bu kasların çoğu 2, 3, veya 4 spinal sinirden ve buna
bağlı olarak aynı sayıda medulla spinalis segmenti tarafından innerve edilirler.
 Bir kası tamamen felç etmek için bir çok spinal sinirin kesilmesi veya medulla spinalisin bir çok
segmentinin hasara uğraması gerekir
 En azından 5 segmental innervasyon bilinmelidir:
1. C5 ve C6 – biceps brachii tendon reflex
2. C6 C7 C8 – triceps tendon reflex
3. C5 C6 C7 – brachioradialis tendon reflex
4. L2 L3 L4 – patellar tendon reflex
5. S1 S2 –achilles tendon reflex
  Diafragma ile ilgili bir sorun olduğunda – C3 C4le ilgili bir sorun olduğunu düşünüceğiz
 Üst ekstremite fonksiyonları da C1—T1 arasındaki sinir liflerinden gelir

MEDULLA SPİNALİS ARTERLERİ:

1. Longitudinal seyirli arterler

2. Segmental seyirli arterler

LONGİTUDİNAL SEYİRLİ ARTERLER:

A.SPİNALİS ANTERİOR:

 A.vertebralislerden gelen 2 dalın kafa içinde birleşmesi ile başlar

 Fissura mediana anteriorda aşağıya doğru seyreder.
 Medulla spinalisin ön 2/3’nü besler

A.SPİNALİS POSTERİOR:

 Genellikle A.vertebralisin terminal dalı olan A.inferipr posterior cerebelli’den direct olarak 2 tane
çıkar:
A.spinalis posterior dexter
A.spinalis posterior sinister
 Sulcus posterolateralis’ten aşağıya doğru inerler.
 Medulla spinalisin arka 1/3’nü besler.
A.SPİNALİS ANTERİOR VE POSTERİOR’dan çıkan koroner dallar çıkar – koroner dallar medulla spinalisin
etrafında halka/corona oluştururlar

SEGMENTAL SEYİRLİ ARTERLER:

A.VERTEBRALİS

A.CERVİCALİS ASCENDENS

A.CERVİCALİS PROFUNDA

Aa.İNTERCOSTALES POSTERİORES

AA.LUMBALES

A.SACRALİS LATERALİS’lerin segmental beslenmeye katılan rr.spinales

 Segmental seyirli arterler – medulla spinalisin her seviyesinde foramen intervertebrale’den

girdikten sonra Rami spinalis segmentalis dalları oluşur ve arter:
A.radicularis anterior – radix anterior’u besler
A.radicularis posterior – radix posterior’u besler
 Rami spinales segmentalis ayrıca A.medullaris segmentalis’leri verir – bu arter A.spinalis
anterior ve posteriorlar ile anostomoz yapar.
 Aa.lumbales’in T12-L1 dalı olan rr.spinales’ten gelen, medulla spinalisin lumbo-sacra bölümünü
besleyen r.radicularis dalına – A.redicularis magna=Adamkkiewicz arteri denir.
 Adamkkiewicz arteri, cerrahi operasyonlarda korunması önemlidir.

A.REDİCULARİS MAGNA:

 Adamkkiewicz arteri
 Genellikle sol tarafta bulunur
 İntumescentia lumbosacralisi içeren medulla spinalisin alt bölümünün beslenmesini sağlar
 Plexus lumbalis, plexus sacralis dalları etkilenir

MEDULLA SPİNALİS VENLERI:

 V.spinalis anterior
 V.spinalis posterior
- Plexus venosus vertebralis internusa drene olurlar – epidural aralıkta yerleşir
- V.azygosa drene olur
- İntracranial venler ile bağlantılıdır.

**truncus encephali = brainstem – beyin kökü: midbrain, pons, medulla oblangata’dan oluşur
BEYİN:

 Beyin makroskopik olarak:

Beyin yarımküreleri
Beyin sapı
Beyincik’ten oluşmuştur.
 Beyin sapı – brainstem – truncus encephali – beyin sakı:
Medulla oblangata – bulbus
Pons
Mesencephalon’dan oluşmuştur.
- Kafa çiftleri burdan çıkar
- 4.ventrikulun tabanını yapar

TRUNCUS ENCEPHALİ:

 Beyin kökü
 Truncus encephaliden geçen yapılar:
 Sensorik ascendens yollar – posterior: relay nuclei, tractus – tractusların geçtiği ve relay(iletim)
çekirdeklerinin bulunduğu yerler
 Motorik descendens yollar – anterior: tractus, motor nuclei – tractusların geçtiği ve motor
çekirdeklerin bulunduğu yerler.
 Cerebellar yollar – tractus, cerebllar afferent ve efferent nuclei
 Kranial sinirlerin sensorik ve motor tractus’ları – cranial sinir nucleus’ları giriş ve çıkış noktaları
– 12’nin 10’u
 Reflex merkezleri – ritmik çiğneme, solunum, CVS reflexlerin, afferent input ve effenet
outputların düzenlenmesi
 Düzenleme sistemleri – locus coeruleus, raphe, substantia nigra – davranış, uyarılma, dikkat,
uyuma-uyanma döngüsü, odullendirme, düzgün ve düzenli hareket
 bu sistemlerde oluşan lezyonlar neurolojikal ve neuropsikiyatrik hastalıklara neden olur:
Alzheimer, Parkinson, schizophrenia, nacrolepsy, uyuşturucu bağımlılığı, depresyon etc

BULBUS ANTERİOR:

BULBUS-MEDULLA SPİNALİS SINIRI:

 1.spinal sinirin çıktığı yer olarak kabul edilir

 Burası iskelete göre for.magnum hizasında bulunur
 Foramen magnum, bulbusun alt sınırını oluşturur.
 Medulla spinalis içerisinde bulunan canalis centralis:
bulbusun alt yarımında aynen devam eder
bulbusun üst yarımında genişleyerek ventriculus quartus’un alt yarımını oluşturur
ÖN YÜZ:

 Fissura mediana anterior – foramen caecum’da sonlanır

 Pyramis bulbi – fıssura mediana anterior’un her 2 tarafında, tavanı yukarıda, tepesi aşağıda
piramit şeklinde yapı bulunur. Pyramis bulbileri, içinden geçen tractus corticospinalis ve tractus
corticobulbaris (nuclearis) tarafından oluşturulur.
 Decussatio pyramidum (motoria) – tractus corticospinalis burada çaprazlaşır – 90%i
 Oliva:
pyramis bulbilerin arka dış tarafında zeytine benzer yapılar
nucleus olivaris inferior tarafından oluşturulur.
Pyramis ile oliva arasından n.hypoglossus çıkar. (sulcus anterolateralis)
Pyramis’in lateralindeki oluk aşağıya doğru sulcus anterolateralşs olarak devam eder
 Pedunculus cerebellaris inferior – corpus restiforme:
Oliva’nın arkasında bulunur
Bulbusu cerebelluma bağlar
 Sulcus retroolivaris :
Olivanın arkasındaki oluk; buradan 9, 10, 11ci kranial sinirler çıkar
 N.9,10,11

N.12

 Pyramis bulbi/medullaris:
Büyük oranda – tractus corticospinalisler büyük oranda
Kısmen – tractus corticonuclearis/corticobulbaris lifleri oluşturur.
**tractus corticospinalis liflerinin büyük bir kısmı – decussatio pyramidumda karşı tarafa geçer –
çarpaz oluşturur
**tr.corticospinalis – inen yollar – descending

BULBUS ARKA YÜZ:

 Sulcus medianus posterior:

Yukarıya doğru ponsun arka yüzünde de devam eder.
En yukarıda aqua ductus mesencephali ile devam eder
Aşağıda ise canalis centralis ile devam eder
 Sulcus intermedius posterior:
Sulcus medianus posterior’un dış tarafındaki sulcus
Sulcus medianus posterior ve sulcus posterolateralis arasında bulunan oluk
Funiculus posterior’u 2 bölüme ayırır:
1. Fasciculus gracilis – T6 aşağısındakı spinal sinirlerden oluşur – içte yer alır – vücudun alt
yarımı
2. Fasciculus cuneatus – T6 yukarısındaki spinal sinirlerden oluşur – dışta yer alır – vücudun üst
yarımı
  Tuberculum gracilis – fasciculus gracilisin tepesinde bulunan kabarıklık – derininde nucleus
gracilis bulunur **nucleus gracilis, tuberculumu oluşturur
 Tuberculum cuneatus – fasciculus cuneatusun tepesinde bulunan kabarıklık – derininde nucleus
cuneatus bulunur **nucleus cuneatus, tuberculumu oluşturur
 Tuberculum trigeminale:
Tuberculum cuneatusun anterolateralinde bulunur
Derininde nucleus spinalis nervi trigemini bulunur
Yüzeyelinde tractus spinocereballaris posterior bulunur

ARKADAN ÖNE DOĞRU 3 TUBERCULUM VAR:

Tuberculum gracilis – arkada

Tuberculum cuneatus – ortada

Tuberculum trigeminale – en önde

MEDULLA OBLANGATA VE FOSSA RHOMBOİDEA:

 ARKA YÜZDE: Bulbusun alt yarımı kapalı ama üst yarımı açıktır
 Bulbusun üst yarımı fossa rhomboidea’nın 4.ventrikulun tabanının alt yarımını oluşturur
 Fossa rhomboidea’nın alt açık kısmını medulla oblongata/bulbus, yukarı açık kısmını pons
oluşturur.
 Fossa rhomboidea’da medulla oblongata ve pons’un araaındaki sınırı belirleyen = stria
medullares ventriculi quarti
 Bulbusun arka yüzünün üst yarımı= fossa rhomboidea alt yarımı
 Bulbusun arka yüzünün üst yarımında 2 üçgenimsi bölge bulunur:
1. Trigonum nervi vagi – daha aşağıda ve dışarıda yer alır – nucleus dorsalis nervi vagi bulunur
– n.vagusun parasempatik nucleus tarafından oluşturur
2. Trigonum nervi hypoglossi – daha yukarıda ve içte yer alır – nucleus nervi hypoglossus
oluşturur
 Velum medulla inferior – bulbusa yapıştığı kenar şerite benzediği için buna tenia adı verilir.
 Bu teniaların birleştiği yer = obex adlandırılır
 Obexin hemen üst tarafında, canalis centralis genişleyerek 4.ventrikülün alt yarımını
oluştururken,
 Obex’in alt tarafında bu kanal daralarak, canalis centralis olarak aşağıya doğru devam eder

The rhomboid fossa is a rhombus-shaped

The inferior medullary velum (posterior medullary
velum) is a thin layer of white substance, prolonged depression that is the anterior part of
from the white center of the cerebellum, above and on the fourth ventricle. Its anterior wall, formed by
either side of the nodule; it forms the infero-posterior the back of the pons and the medulla
part of the fourth ventricle. oblongata, constitutes the floor of the fourth
ventricle.
Somewhat semilunar in shape, its convex edge is
continuous with the white substance of the cerebellum,
while its thin concave margin is apparently free; in
reality, however, it is continuous with the epithelium of
the ventricle, which is prolonged downward from the
posterior medullary velum to the taeniae
İnferior medullary velum OBEX

 Ponsta da sulcusmedianus posterior devam eder ve her 2 yan tarafında bulunan kabartı kısım –
eminentia medialis

N.hypoglossus – pyramis bulbi ve

oliva arasından çıkar

N.accessorius, N.vagus,
N.glossopharyngeus – sulcus
retroolivaris içinden çıkar
BULBUS-KRANİAL SİNİR İLİŞKİSİ:

 Bulbus son 6 kranial sinirler komşudur.

 Sulcus bulbopontinus, bulbus ve pons sınırını belirler
 Son 6 kranial sinir bulbus’dan veya sulcus bulbopontinus’tan beyne girer-çıkar
 N.abducens, N.facialis, N.vestibulo-cochlearisin nucleus’ları pons içide bulunyorsa da, beyin
kökünden sulcus bulbopontinus aracılığıyla çıkarlar
 N.trigeminus, ponsun yan yüzünden çıkar.

PEDUNCULUS CEREBELLARİS:

 Cerebellumu beyin köküne bağlayan ayakcıklara

 pedunculus cerebellaris superior – cerebellumu mesencephalona bağlar
 pedunculus cerebellaris medius – cerebellumu ponsla bağlar
 pedunculus cerebellaris inferior – cerebellum bulbusa bağlar
TRUNCUS ENCEPHALİDEN ÇIKAN SİNİRLER:

1. Mesencephalon – 1,2,3,4
2. Pons – 5,6,7,8
3. Bulbus – 9,10,11,12

PONS:

 5ci sinirin nucleusu ponsta yerleşir: nervus trigeminus, ponsun ön yüzünden çıkar
 6,7,8,ci kranial sinirin nucleusu ponsta yerleşir ama sinir ponstan değil, sulcus
posterolateralis’den çıkar.
 Pons, cerebellumun her 2 hemisferini birbirine bağlar, bu yüzden köprü manasında pons denilir
= varolli körpüsü

ÖN YÜZDE BULUNAN OLUKLAR:

 Sulcus basillaris
ön yüzün ortasındaki oluk
içinde a.basillaris yer alır
 Sulcus bulbo-pontinus – pons-bulbus sınırını oluşturur =alt sınır
 Sulcus ponto-cruralis – pons-mesencephalon sınırı= üst sınırı

PONS ÖN YÜZ:

 Cerebellum hemisferlerini birbirine bağlar

 Pedunculus cerebellaris medius – pons’u cerebelluma bağlar
 Sulcus basillaris – a.basillaris burada bulunur
 N.trigeminus – yan taraftan çıkar, 2 kökü var
pars motoria – iç tarafta ve daha ince
pars sensoria -- daha dışta ve daha kalın
 Sulcus bulbopontinus – 6,7,8.kranial sinirler bu oluk yoluyla beyinden çıkarlar.
**n.abducens – pons ile pyramis bulbi arasından geçerek beyin kökünden çıkar
**duyu olanlar beyin köküne girer, motor olanlar beyin kökünden çıkar
 Fibrae pontis transversae – transvers olarak uzanan lifler, bu lifler pedunculus cerebellaris
medius yoluyla, cerebelluma giderler
 Ponsun içinde relay nucleusları— iletim istasyonu rolunu yapan nucleuslar bulunur
 Cortex cerebri’den başlayan ve ponsta biten yollar – tractus corticopontinae
 Ponstaki nucleuslardakı nöronların aksonlar karşı tarafa geçerek, sağdakılar sola, soldakılar sağa
geçer ve fibrae pontis transversae oluştururlar
 Fibrae pontis transversae, pedunculus cerebellaris medius yoluyla cerebelluma giderler
 Beyin kabığını, cerebellum kabığına bağlayan yollar =tractus corticopontinocerebellaris
N.trochlearis, ponsun arka
yüzünde, ponsun üst sınırı ile
mesencephalon sınırını belirler.
PONS: FACİES POSTERİOR:

 Fossa romboidea – 4.ventrikulun tabanını oluşturan yapı

- 4.ventrikulun tabanına arkadan bakınca dörtgene benzer, ama yandan bakınca üçgene benzer
- Ventriculus quartus’un üst yarımı = ponsun arka yüzü
- Ventriculus quartus’un alt yarımı = bulbusun üst yarımı oluşturur
- Fossa rhomboidea’yı üst yan taraflardan velum medullare superior sınırlar – fossa rhomboidea
ve pedunculus cerebellari medius arasındaki sınırı –velum medullare superius oluşturur.
- Fossa rhomboidea’yı alt yan taraflardan velum edullare inferior sınırlar – fossa rhomboidea ve
pedunculus cerebellari inferior arasındaki sınır – velum medullare inferior
- Üst yan taraflardan PCS ile velum medullare superius, alt yanlardan ise PCI ile velum medullare
inferius tarafından sınırlanır
 Taenia:
- velum medullare inferius’ların bulbusa tutunduğu yere taenia denir
 Obex – 2 tarafın taenia’larını birleştiren yapıya denir

** Ventriculus quartus, yukarıya doğru aqua ductus mesencephali ile devam ederek ventriculus
tertius’a birleşir

**Ventriculus quartus aşağıya doğru, canalis centralis ile devam eder

**arka tarafta, pons ve mesencephalon sınırını – n.trochlearis belirler

ARKA YÜZDE BULUNAN OLUKLAR:

 Sulcus medianus:
- Yukarıda aquaductus mesencephali ile, aşağıda canalis centralis ile birleşir
 Eminentia medialis
- Sulcus medianusun her 2 tarafında bulunan kabartı
- Ortasındaki daha kabarık kısma – colliculus facialis denir
- Alt ucu daha dardır ve burada 2 üçgenimsi bölge bulunur:
1. Trigonum nervi hypoglossi – daha üstte ve iç tarafta – nucleus nervi hypoglossi oluşturur
=PARASEMPATİK nucleus
2. Trigonum nervi vagi – daha aşağıda ve dış tarafta – nucleus dorsalis nervi vagi oluşturur =
n.hypoglossusun motor liflerinin nöron gövdelerinin bulunduğu yerdir
 Sulcus limitans:
- Eminentia medialisi dıştan sınırlayan oluktur
- Sulcus limitans’ın üst ucu sığ bir çukurcuk şeklinde sonlanır – fovea superior
- Fovea superiorun dış kısmındaki gri-mavimtırak renkli yerde locus caeruleus bulunur
- Sulcus limitans’ın alt ucundakı çukurcuk – fovea inferior denir
 Stria medullares (ventriculi quarti):
- Colliculus facialis’in aşağısında sulcus medianus’tan çıkarak dış tarafa doğru uzanan liflerdir
- Bu lifler, nucleus arcuatus’tan çıkar
- Nucleus arcuatus’lardan çıkarak PCI ile cerbelluma giderler ve bu sayede kortels impulsları
cerebelluma ulaşır.
 Recessus lateralis:
- Fossa rhomboidea’nın yan taraflardaki çıkmazı
- Recessus lateralisin uç kısmında apertura lateralis=foramen lucsha bulunur
- Tabanındakı sahaya area vestibularis denir
 Obex:
- ‘’Bariyer’’
- Foramen magnum seviyesinde bulunur
- Ventriculus quartusun en alt noktasıdır
- Ventriculus quartus burda daralarak canalis centralis olarak devam eder
- Buradaki bir lesyon BOS akışını engelleyerek hidrosefalus oluşumuna neden olabilir
 Area postrema:
- Obex ile trigonum nervi vagi arasında bulunan küçük yuvarlak bir kabartıdır.
- Burası kusma merkezidir
- Burada kan beyin bariyeri bulunmaz
- Kanda toksik madde düzeyi arttığında burası trigger’lanarak kusma reflexini başlatır
 COLLICULUS FACİALİS NASIL OLUŞUR?

 N.facialis sinir lifleri, beyin kökünden

çıkmadan önce, n.abducens çekirdeğinin
etrafında bir tur atar
 Daha sonra beyin kökünden çıkar.
 N.facialisin, n.abducens’in etrafında attığı tur
sayesinde oluşan kabarıklık– colliculus
facialis oluşur.

FOSSA RHOMBOİDEA’NIN TABANINDA BULUNAN ÇEKİRDEKLER:

 Hayati önem taşır

 Hayati olayları düzenlerler:
- Dil hareketlerinin kontrolü
- Yutma
- Solunum
- Kalp atım hızı
- Kan basıncının ayarlanması
BEYİN BÖLÜMLERİ:

1. Rhomboencephalon:
- Myencephalon – bulbus – medulla oblangata
- Metencephalon – pons
- Cerebellum
2. Mesencephalon
3. Proencephalon – cerebrum
- Diencephalon
- Telencephalon

MESENCEPHALON:

 Beyin köküne katılan yapılardan biri

KOMŞULUKLARI:

1. Pons-mesencephalon sınırı:

ARKADA – N.trochlearis

ÖNDE – sulcus pontocruralis

2. Diencephalon-mesencephalon sınırı:

ARKADA – commissura posterior

ÖNDE – corpus mamillare

MESENCEPHALON FACİES ANTERİOR:

 Crus cerebri – pedinculus cerebri

- Beyinin ayakları
- Beyin bu yapılarla beyin köküne tutunur
 Fossa interpeduncularis:
- Pedinculus cerebriler arasında yer alan çukura denir
- Bu çukurun içinde substantia perforata posterior yer alır
 Substantia perforata posterior:
- Beynin derinlerindeki yapıları besleyen incecik damarların buradan geçmesi sonucu oluşur
 N.oculomotorius:
- Fossa interpeduncularisten dışarı doğru ilerleyen 3.kranial sinir
 Sulcus oculomotorius:
- N.oculomotoirusun içerisinden ilerlediği oluk
 Lamina quadrigemina – lamina tecti:
- 4 cisimcik bulunur: 2si yukarıda, 2si aşağıdadır
 1. Colliculus superior – görme refleks merkezi
2. Colliculus inferior – işitme refleks merkezi
 Corpus pineale – epiphysis cerebri – epifiz bezi
- Colliculus superior ve inferiorlar arasında oluşan oluğun üst ucuna doğru uzanan çam kozalağı
şeklindeki yapı
- Vertikal oluğun üst ucunda bulunur
 Phrenulum veli medullaris superior:
- Colliculus inferiorların oluşturduğu oluğun alt ucuna tutunan yapı
- Velum medullaris superiorları beyin köküne sabitler
- Vertikal oluğun alt ucunda bulunur

MESENCEPHALON FACİES POSTERİOR:

 N.trochlearis:
- Beyin posteriorundan çıkan tek sinir
- Beyin kökünden çıkmadan decussatio/çarpaz yapan tek cranial sinir
 Brachium colliculus superioris:
- Colliculus superiordan başlar ve colliculus superioru corpus geniculatum laterale’ye bağlar
 Brachium colliculus inferioris:
- Colliculus inferiordan başlayan ve colliculus inferioru corpus geniculatum mediale’ye bağlar

**corpus geniculatum laterale içinde nucleus geniculatum laterale bulunur –görme yolları ile ilgili –
görme yollarının 4-cü nöronu burda bulunur

**corpus geniculatum mediale içinde nucleus geniculatum mediale bulunur – işitme yolları ile ilgili
nöronları bulundurur

corpus geniculatum
laterale

corpus geniculatum mediale

 CHIASMA OPTİCUS

N.OPTİCUS

TRACTUS OPTİCUS

CORPUS MAMİLLARE
İNFUNDİBULUM –
HİPOFİZ BEZİN SAPI

 Crus cerebri içinde beyinden başlayıp, aşağıya doğru inen yollar bulunur
 En önde – crus cerebri; biraz daha arkada substantia nigra, substantia nigranın arkasında –
nucleus ruber; nucleus ruberden de daha rkada kalan – aquaductus cerebridir.
 Aquaductus cerebri etrafındakı gri cevher = susbtantia grisea centralis
 N.opticusların içindeki nasal retinadan gelen lifler çarpaz yaparak chiasma opticum oluşturur.
 Chiasma opticumun arka dış köşelerinden tractus opticuslar başlar
 Tractus opticusların içerisindeki liflerin büyük bir kısmı, corpus geniculatum laterale’de sonlanır
 İnfundibulum – hipofiz bezi sapı; hipofiz bezini, diencephalona asan yapı
 İnfundibulumun arka-yan taraflarına doğru kabartı şeklinde uzanan yapı =tuber cinereum
 Tuber cinereum, hipotalamus tabanındakı eminentia mediana’yı oluşturur

N.OCULOMOTORİUS

N.TROCHLEARİS

The tuber cinereum is a hollow

eminence of the middle–
ventral hypothalamus, specifically
the arcuate nucleus, situated
between the mammillary
bodies and the optic chiasm. In
addition to the ventral
hypothalamus, the tuber cinereum
 Fossa interpeduncularisten n.oculomotorius çıkar includes the median
 N.oculomotorius ve n.trochlearis siniri –mesencephalonda bulunur. eminence and pituitary gland.
[1]
 Together with the hollow itself, it
is sometimes referred to as
the pituitary stalk.
  Tectum – mecensephalon çatısı
 Aquaductus mesecephalinin arkasında kalan kısmına = tectum
 Aquaductus mesencephali – ventriculus tertiusu, ventriculus quadrusa bağlayan su yoludur.
 Tectumun önğnde kalan mesecephalon kısmı – tegmentum
 Crus cerebri+tegmentum=pedunculus cerebri
 Pedunculus cerebri, mesecephalonun daha büyük bir kısmını oluşturur
 Pedunculus cerebrilerin en ön tarafını crus cerebri oluşturur

CRUS CEREBRİDEN BAŞLAYIP AŞAĞIYA DOĞRU İNEN YOLLAR:

1. En arka kısmından – fibrae occipito-parieto – temporo-pontinae geçer:

Yani crus cerebrinin bu kısmından:

 Lobus occipitalis
 Lobus parietalis
 Lobus temporalisin cortexinden başlayıp aşağıya doğru inen yollar burdan geçer
2. Orta kısmından
 Tractus corticospinales -- cortex cerebriden başlayıp, medulla spinaliste biter
 Tractus corticonucleares – beyin kökündeki cranial sinirlerin motor nucleuslarında sonlanır
 Tractus corticopontinae – ponstakı nuclei pontinae’lerde sonlanır
3. Crus cerebrinin en ön ve iç kısmından:
 Fibrae frontopontinae – lobus frontalisin cortexinden başlayıp, aşağıya doğru inen
descendens yolların geçtiği yerlerdir.

**crus cerebrinin lezyonunda ortaya çıkan bulguları anlamak için crus cerebrinin hangi bölümünden
hangi inen yapının geçtiğini bilmek önemlidir
 **crus cerebrinin orta kısmından bir lezyon olursa eğer, medulla spinalise veya beyin kökündeki cranial
sinirlerin motor nucleuslarina inen yolların hasarına bağlı semptomlar ortaya çıkacaktır

MESENCEPHALON İÇ YAPISI:

 Aquaductus mesencephali’nin arkasında kalan bölüm=mesencephalonun çatısı = tectum

mesencephali
 Tectum mesencephalinin içinde collicus superior ve colliculus inferiorlar bulunur
 Aquaductus mesencephalinin önünde yer alan bölge =pedunculus cerebri
 Pedunculus cerebrinin en ön kısmı – pars anterioru = crus cerebri
 Pedunculus cerebrinin en arka kısmı – pars posterioru =tegmentum mesencephalicum
 Pedunculus cerebrinin pars anterior ve pars posterioru arasında kalan kısım = substantia
nigra
 Substantia nigra 2 kısımdan oluşur:
1. Pars compacta – daha arkada kalan, daha sıkı kısmı
2. Pars reticulata – daha önde kalan

Aquaductus cerebri seviyesinden geçen

horizontal çizginin arkasında kalan kısım
=tectum

Tectum mesencephaliyi oluşturan = colliculus

superior ve colliculus inferiordur

Aquaductus cerebri etrafndaki gri cevher =

substantia grisea centralis

Aquaductus cerebri seviyesinden geçen

horizontal çizginin önünde kalan kısım=
tegmentum

Tegmentumda nucleus ruber bulunur

Nucleus ruber ve crus cerebri arasında =

LEMNİSCUS CEREBRİ substantia nigra bulunur

Lemniscus cerebri – mesencephalonda

yukarıya doğru çıkar. (önden arkaya)

1.lemniscus medialis

2.lemniscus trigeminalis

3.lemniscus spinalis

4.lemnicus laterali – en arkada

Lemniscuslar çıkan yollara ait bir yapıdır

 NUCLEİ NERVİ OCULOMOTORİİ:

 Nucleus ruber – kırmızı çekirdek içerisinden n.oculomotorius’a ait lifler geçer.

 Nucleus oculomotorius –ön bölümü: somatomotor – GSE – genel somatik efferent
 Nucleus oculomotorius accessorius – arka bölümü: parasempatik – GVE – genel visseral efferent
 Bu nucleuslardan çıkan efferent/motor aksonlar, nuclei ruber’den kesilmeksizin geçerler, öne
doğru ilerleyip fossa interpeduncularisten geçerek, truncus encephaliyi terk ederler.

NUCLEUS OF N.OCULOMOTORİUS
NUCLEUS RUBER
ACCESSORİUS

NUCLEUS OF N.OCULOMOTORİUS

NUCLEUS RUBERE AFFERENT

LİFLER NERDEN GELİR?

Cerebellum

Cortex cerebrii

Subthalamus
 Nucleus ruber:
Hypothalamus
1. Afferentleri: -- nucleus rubere gelen yollar
- Tractus cerebellorubralis – PCS ile cerebellumdan gelir Substantia nigra
- Tractus corticospinalis – yolu ile cortex cerebriden gelir
- Nucleus subthalamicus
TRACTUS RUBRORETİCULARİS:
- Nucleus hypothalamicus
- substantia nigra’dan --- nucleus rubere afferent/sensori lifler gelir Nucleus ruberden başlar
2. Efferentleri: -- nucleus ruberden başlayan yollar
Thalamus, substantia nigra, diğer
- tractus rubroreticularis – inen yol olup
nucleus rubere giden liflerden
thalamusa
oluşur
substantia nigra
diğer nucleus rubere giden liflerden oluşur
- tractus rubrospinalis:
inen yol olup, medulla spinalisin cornu anteriorunda sonlanır
 nucleus ruberden başlayan lifleri forel çarpazını= decussatio tegmentalis ventralis yaparak karşı
tarafa geçer
forel çarpazı – tractus rubrospinalis içindeki liflerin yaptığı ve nucleus ruberin ön iç tarafında yer
alır
uyarıldığında karşı tarafın flexor kaslarını kolaylaştırırken extensor kasları inhibe ederek flexor
kasların tonusunu kontrol eder

**tractus rubrospinalis: forel çarpazını yapar ve flexor kasların tonusunu kontrol eder.

**nucleus pretectalisteki nöronlar,

edinger-westphal nucleuslarına
bilateral innervasyon gönderir – yani
hem kendi tarafındaki edinger-
westphal nucleusunu, hem de karşı
tarafdakı edinger-westphal
nucleusunu uyarırlar

**edinger-westphal nucleusu, nucleus

pretectalistem bilateral innervasyon
alır

 area pretectalis – nucleus ruberin arka-dış kısmındakı bölge

 area pretectalis içinde nucleus pretectalis bulunur
 tractus opticus içindekı optik sinir liflerinin çoğu – corpus geniculatum laterale’de sonlanır
 tractus opticus içindeki liflerin bir kısmı corpus geniculatum lateral’ye gelmeden önce, tractus
opticustan ayrılır ve 2 yerde sonlanır:
coniculus superior
nucleus pretectalis

Lemniscuslar – Nucleus ruberin arka

üst tarafından başlayıp arkaya doğru
devam ederler:

1.lemniscus medialis – en önde

2.lemniscus trigeminalis

3.lemniscus spinalis

4.lemniscus lateralis—en arkada

MESENCEPHALONDAKI LEMNİSCUSLAR:

1. LEMNİSUCS MEDİALİS:
- Fasciculus gracilis ve fasciculus cuneatus yollarının seconder nöronlarının aksonlarının
decussation lemnisci medialisi yaptıktan sonraki uzantıları tarafından oluşturulur.
- Içerisinde şuurlu proprioception – pozisyon ve hareket duyusu ve ayırt edici dokunma-basınç
duyuları ile ilgili impulslar taşınır.
- Nucleus ventralis posterolateraliste =thalamusta sonlanır

**Propriyosepsiyon ya da özduyum beynin ve bedenin farklı parçalarının birbirine ve

ortama kıyasla nerede konumlandığını ve nasıl hareket ettiğini bilmesini sağlayan
duyudur. Bazen "altıncı his" olarak da adlandırılır. Eklemlerin boşluktaki pozisyonunu,
konumunu, hareketini algılama duyusudur.

2. LEMNİSCUS TRİGEMİNALİS:
- Yüz ve baş bölgesinden sıcak, soğuk, titreşim basınç, ve proprioception duyuları ile ilgili
impulslar taşınır
- Diğer adı – tractus trigeminothalamicus’dur
- Tractus trigeminothalamicus – baş ve yüz bölgesinden sıcak, soğuk, titreşim ve proprioception
duyuları ile ilgili impulsları taşır
- Bu yolun 1ci nöronu – gangliyon trigeminale’de bulunur
- Gangliyon trigeminaledeki nöronların santral uzantıları beyin kökündeki trigeminal nucleuslarda:
Nucleus principalis nervi trigemini
Nucleus mesencephalicus nervi trigemini
Nucleus spinalis nervi trigemini de bulunur (2cil nöronlar bulunur)
- 2cil nöronların aksonları karşı tarafa geçerek, decussation yaparak – lemniscus trigeminaslis
yolunu oluşturur
- Bu yolu oluşturan aksonlar, nucleus ventralis posteromedialis’te =thalamusta sonlanır

The trigeminal lemniscus, also called the trigeminothalamic tract, is

composed of the ventral trigeminal tract, and the dorsal trigeminal tract – nerve
tracts that convey tactile, pain, and temperature impulses from the skin of the
face, the mucous membranes of the nasal and oral cavities, and the eye, as
well as proprioceptive information from the facial and masticatory muscles.
The trigeminal lemniscus is composed of second order neuronal axons in the
brainstem. It carries sensory information from the trigeminal system to
the ventral posteromedial (VPM) nucleus of the thalamus.
 3. LEMNİSCUS SPİNALİS:
- Tractus spinothalmicus anterior ve tractus spinothalmicus laterali, medulla spinalis içerisinde
ayrı belirgin 2 yol olarak yükselir
- Ancak bu 2 yol medulla spinalisin yukarısında, medullada’da Tractus spinothalmicus anterior ve
tractus spinothalmicus lateralis birleşir, daha sonrada bu 2sı tractus spinotectalis ile birleşerek –
3 yolun birleşimi – leminiscus spinalisi oluşturur

4. LEMNİSCUS LATERALİS:
- Işitme yolları ile ilgili duyu yoludur
- En arkada ve en küçük
- Işitme yollarının 2cil nöronlarının bulunduğu yerlerden başlar
- Işitme yollarının 2cil nöronları – nuclei cochlearis ve nuclei olivaries superiordakı nöronlardır
- Nuclei cochlearis ve nuclei olivaries superiores’ten başlar
- Nucleus colliculus inferior’de sonlanır

COLLİCULUS SUPERİOR:

 Içindeki hücreler strata colliculi superior oluşturur

 Her 2 taraftaki CS’ler commissura posteriorlar vasıtasıyla birbirine bağlıdır
 Görme reflex merkezidir
 Tractus opticus içerisindeki optik sinir liflerinin bir kısmı colliculus superiorda sonlanır (diğer bir
kısmıda nucleus pretectaliste sonlanıyordu)
a) Afferentleri:
- Göz ve kortikal görme merkezinden – görme ile ilgili
- Tractus spinotectalis – ağrı, ısı ile ilgili
- Colliculus inferior’dan – işitme ile ilgili
b) Efferentleri:
- Tractus tectospinalis yoluyla medulla spinalise
- Tractus tectobulbaris yoluyla cranial sinirlerin motor çekirdeklerine
- Mesencephalondaki göz hareketleriyle ilgili motor çekirdeklere giden liflerden oluşur

TRACTUS TECTOSPİNALİS VE TECTOBULBARİS:

- Bunlar colliculus superiordan başlar

- meynert çaprazını – decussation tegmentalis dorsalis yaparak karşı tarafa geçer
- MEYNERT çarpazı – nucleus nervi oculomotorius’un ön tarafında nucleus ruberlerin arka ama iç
kenarları arasında yapılan bir çarpazdır
- Hareket halindeki bir cismi gözle takip etme esnasında oluşan gövde-boyun-baş-göz reflex
hareketlerini idare eder – ışik ve ses kaynağını takip etme
**mesencephalonun colliculus superior seviyesinde alınmış bir transvrs kesidi

 En önde – crus cerebri

 Crus cerebinin arka dış kısmında – fibrae parietotemporpontinae
 Crus cerebrinin orta kısmında – fibrae corticonucleares ve fibrae corticospinales
 Crus cerebinin ön iç tarafında – fibrae frontopontinae geçer
 Crus cerebinin arkasında – substantia nigra
 Substantia nigranın önde yer alan kısmı – pars reticularis
 Substantia nigra arkada yer alan kısmı – pars compacta
 Aquaductus mesencephalinin ön dış tarafındakı büyük nucleus – nucleus oculomotorius
 Nucleus oculomotoriusun arkasındakı daha küçük nucleus – nucleus oculomotorius acessorius
 Bu 2 nucleus, nucleus ruberden kesintisiz olarak geçer
 Nucleus pretectalis, edinger-weswalph nucleusuna bilateral innervasyon sağlar
COLLİCULUS İNFERİOR:

 Strata colliculi inferior oluştururlar (katmanlar)

 Her 2 taraftaki colliculi inferior’lar commissura posteriorlar vasıtasıyla birbirine bağlıdır
 Işitme reflex merkezidir
 Lemniscus lateralis’in liflerinin bir kısmı burda sinaps yapar
 Afferentleri:
- Corpus geniculatum mediale’den gelir
 Efferentleri:
- Once, colliculus superiora giderler, daha sonra tractus tectospinalis, tractus tectobulbaris yoluyla
substantia nigra, formation reticularislere gider
 Fonksiyonları:
- Gelen ses karşı baş-boyun-üst extremite- gövdenin korunma reflex hareketinin oluşmasını sağlar
- Patlama sesi zamanı, başımızı ellerimizin arasına almamız

SUBSTANTİA NİGRA:

 Büyük bir kısmı mesencephalonda bulunur

 Üst kısmı subthalamusa kadar uzanır
 2 kısma ayrılır:
Ön bölümü – pars reticularis
Arka bölümü – pars compacta
 Motor outputu düzenler
 Dopamine oluşturan nöronlar burda yerleşir
 Disfonksiyonu – Parkinson hastalığı

AREA PRETECTALİS:

 Nuclei pretectalis yerleşir

 Afferentleri: primer görme merkezi ve gözden gelir
 Efferentleri: her 2 tarafın n.oculomotorius accessoriusuna gider
 Pupilla reflex merkezinin bulunduğu yerdir
FORMATİO RETİCULARİS:

 Sinir lif ve hücrelerinin medulla spinalisin üst kısmından, bulbusü pons, mesencephalon ve
diencephalona kadar uzanan bir ağdır
 Bir ağın
 Mpulsları tüm kortekse gider
 Medulla spinalisin substantia grisea’sında ara nöron olarak devam eder

 Beyin kökünün en ortasında raphe nuclei bulunur

 Raphe nucleinin hemen dış tarafında – medial reticular zone bulunur
 Medial reticular zone’un dışında kalan kısım – lateral reticular zon
 Duyuların objektif yansımasını düzenleyen system – emosyonel motor systemdir
 Emosyonel motor sistemi düzenleyen ise lateral reticular zondur
 Raphe nuclei’nin oluşturduğu zon – median reticular zondur
üü