Filipino – Ikasiyam Baitang pasalita sa harap ng tagapakinig.
Ikalawang Markahan – Modyul 4: Talumpati Ang panandaliang talumpati (extemporaneous speech) ay ang agarang
Sub-aralin: Mga Salitang Di Lantad ang Kahulugan batay sa Konteksto ng
Pangungusap
• Naipaliliwanag ang mga salitang di lantad ang kahulugan batay sa konteksto
ng pangungusap – F9PT-IId-47
• Nabibigyang-puna ang paraan ng pagsasalita ng taong naninindigan sa
kanyang mga saloobin o opinyon sa isang talumpati – F9PD-IId-47
• Naipahahayag ang sariling pananaw tungkol sa isang napapanahong isyu sa
talumpating nagpapahayag ng matibay na paninindigan – F9PS-IId49
• Nakasusulat ng isang argumento hinggil sa napapanahong isyu sa lipunang
Asya – F9PU-IId-49
Pareho ang sanaysay at talumpati na nagbibigay ng mga impormasyon at
sariling opinyon. Ang pagkakaiba naman nito ay isinusulat ang sanaysay habang
ang talumpati ay sinasalita. Pwede mo ring gamitin ang iyong ginawang sanaysay
sa pagtatalumpati.
TALUMPATI
Ayon kay Dayag et. al, (2004), ang talumpati ay isang buod ng kaisipan o
opinyon ng isang tao na pinababatid sa pamamagitan ng pagsasalita sa entablado
para sa mga pangkat ng mga tao.
Layunin nitong humikayat, tumugon, mangatwiran, magbigay ng kaalaman o
impormasyon at maglahad ng isang paniniwala. Isang uri ito ng komunikasyong
at sining ng pagpapahayag ng isang kaisipan tungkol sa isang paksa sa paraang
pagsagot sa paksang ibinibigay sa mananalumpati at malaya siyang magbibigay
ng sariling pananaw. Maaaring may paghahanda o walang paghahanda ang
talumpati.
Tinatawag na impromptu sa wikang Ingles ang talumpating walang paghahanda
kung saan binibigay lamang ang paksa sa oras ng pagtatalumpati. Sinusubok dito
ang kaalaman ng mananalumpati tungkol sa paksa.
Nahahati sa apat na bahagi ang talumpati:
1. Panimula - inilalahad ang layunin ng talumpati, kaagapay na ang istratehiya
upang kunin ang atensiyon ng madla.
2. Katawan - nakasaad dito ang paksang tatalakayin ng mananalumpati.
3. Paninindigan - pinatotohanan ng mananalumpati ang kanyang sinabi sa
bahagi ng katawan.
4. Katapusan - ang pagwawakas ang pinakasukdol ng buod ng isang talumpati.
Dito nakalahad ang pinakamalakas na katibayan, paniniwala at katuwiran
upang makahikayat ng pagkilos sa mga tao ayon sa layunin ng talumpati.
Paghahanda sa Talumpati
Sa pagpili ng paksa, maaaring suriin kung saklaw ng paksang napili ang
kaalaman, karanasan at interes at mapukaw sa sarili o sa makikinig ng talumpati.
Kapag nakapili na ng paksa, maaaring magtitipon ng mga materyales na
gagamitin sa pagsulat ng mga impormasyon na siya namang gagamitin sa isusulat
na talumpati. Maaaring pagkunan ng mga impormasyon ay ang dating kaalaman
at mga karanasan na may kinalaman sa paksa, mga babasahing kaugnay ng
paksa, at mga awtoridad sa paksang napili.
Pagkatapos makatipon ng mga materyales na gagamitin sa talumpati,
maaari ka nang magbalangkas ng mga ideya at hatiin sa tatlong bahagi: panimula,
katawan, at pangwakas. Maaari pang mapabuti ang talumpati sa paglinang ng
kaisipan na kung saan nakapaloob ang mahalagang impormasyon na
sumusuporta sa mga pangunahing kaisipan na inilahad sa balangkas.

Para maging epektibo ang talumpati, pinapayuhan ang mananalumpati

na magkaroon ng magandang personalidad, maging malinaw ang pananalita, may
malawak na kaalaman sa paksang tinatalakay, may mahusay na paggamit ng

kumpas ng kamay, at may kasanayan sa pagtatalumpati. Dapat ding tandaan ng

mananalumpati ang tindig, galaw, pagbigkas, pagbibigay diin at kaugnayan sa

madla.

Halaw mula sa Pluma IV na isinulat nina Dayag, A. at Marasigan, E. (2004)

 Filipino – Ikasiyam Baitang B. Sanaysay D. Parabula

Ikalawang Markahan – Modyul 4: Talumpati 6. Ito ay nagpapahayag ng sariling opinyon, kaisipan, at ideyang binibigkas sa

Sub-aralin: Mga Salitang Di Lantad ang Kahulugan batay sa Konteksto ng harap ng maraming tao.

Pangungusap A. Tula C. Talumpati

B. Sanaysay D. Balagtasan

Panuto: Basahing mabuti at sagutin ang sumusunod na katanungan. Bilugan ang 7. Bahagi ng talumpati na pinatotohanan ng manunulumpati ang kanyang sinabi
tamang sagot.
sa bahagi ng katawan.
1. Ito ay nagpapahayag ng mga pangyayari o kasanayang magkakaugnay.
A. Katawan C. Panimula
A. Pangangatwiran C. Paglalahad
B. Katapusan D. Paninindigan
B. Paglalarawan D. Pagsasalaysay
8. Isa sa mga makrong kasanayan na may layuning maipahayag ang kaisipan,
2. Dito nakalahad ang pinakamalakas na katibayan, paniniwala at katuwiran
saloobin, at pananaw sa pamamagitan ng wikang nauunawaan ng kaniyang
upang makahikayat ng pagkilos sa mga tao ayon sa layunin ng talumpati.
kausap.
A. Katawan C. Panimula
A. Pagbasa C. Pagsasalita
B. Katapusan D. Paninindigan
B. Pakikinig D. Pagsulat
3. Isa sa mga kasanayang pangwika na tulay ng mga estudyante upang
9. Inilalahad dito ang layunin ng talumpati, kaagapay ang istratehiya upang kunin
mapahusay at malinang ang kasanayan sa mabisang pag-unawa sa teksto.
ang atensiyon ng madla.
A. Pagbasa C. Pagsasalita
A. Katawan C. Panimula
B. Pakikinig D. Pagsulat
B. Katapusan D. Paninindigan
4. Uri ng sanaysay na maaaring mapanuligsa, makasaysayan, sosyolohikal at
10 Ito ay pagkilala, pag-unawa at pagpapakahulugan ng mga ideya. Isa ring
may pilosopiya.
kognitibong proseso ng pag-unawa sa mensaheng nakalimbag o anumang
A. Di-Pormal na Sanaysay C. Sanaysay
wikang nakasulat.
B. Pormal na Sanaysay D. Wala sa nabanggit
A. Pagbasa C. Pagsasalita
5. Isang uri ng panitikan na nasusulat sa anyong tuluyan na karaniwang
B. Pakikinig D. Pagsulat
pumapaksa tungkol sa mga kaisipan at mga bagay-bagay na sadyang

kapupulutan ng aral at aliw ng mga mambabasa.

A. Maikling Kwento C. Nobela