Εισαγωγή – Γενικό Διοικητικό Δίκαιο Παναγιώτης Δ.

Ντούκας

1)Οι συνταγματικές αρχές που διέπουν την αποκέντρωση και την αυτοδιοίκηση
Στην ελληνική έννομη τάξη , το Σ. στα άρθρα του 101 και 102 περιγράφει τις
αρχές για την αποκέντρωση του κράτους και τις αρχές που τις διέπουν. Αρχικά
ορίζεται ότι επιλέγεται το αποκεντρωτικό σύστημα ως αυτό που οργανώνει την
ελληνική διοίκηση , ενώ οι περιφερειακές αυτές αρχές έχουν αποφασιστικές
αρμοδιότητες για τις υποθέσεις τους. Υιοθετείται το σύστημα της αυτοδιοίκησης ,
πρώτου και δεύτερου βαθμού . Οι Οργανισμοί αυτοί , έχουν πλήρη διοικητική
αυτοτέλεια , δηλαδή οργανώνονται οι ΟΤΑ σε ξεχωριστά δημόσια νομικά πρόσωπα
με αιρετές αρχές εκλεγόμενες με καθολική μυστική ψηφοφορία όπως ορίζει ο
νόμος. Η εποπτεία σε αυτούς είναι δεδομένη ενόψει της αρχής της ενότητας του
κράτους , που δεν μπορεί όμως να παρεμποδίσει την ελεύθερη διοικητική δράση
των ΟΤΑ.
2)Αρχή της Νομιμότητας
Η αρχή της νομιμότητας είναι θεμέλιο του διοικητικού δικαίου. Εκφράζει την
αρχή , το κράτος να υπάγεται σε κανόνες δικαίου που παράγει , και να εφαρμόζει το
ίδιο όπως κάθε άλλος το δίκαιο. Παράλληλα , εκφράζει την ανάγκη να υπάρχει
ιδιαίτερο σώμα κανόνων δικαίου που θα διέπει την διοικητική δράση , το οποίο θα
αποκλίνει από το ιδιωτικό δίκαιο. Εκφράζει την νομιμοποίηση της διοικητικής
δράσης , ως υποταγής στον νόμο που αποτελεί την κύρια έκφραση της λαϊκής
κυριαρχίας. Τέλος , η αρχή της νομιμότητας εκφράζει την δράση της διοίκησης ως
εξουσίας η οποία επιτρέπεται από το δίκαιο. Δεν είναι δυνατόν η διοίκηση να
πράττει κάτι που δεν απαγορεύεται , πράττει μόνον ό,τι επιτρέπεται . Αυτό είναι
λογικό επακόλουθο του κράτους δικαίου.
3)Δημόσιο Συμφέρον
Αποτελεί μια γενική αρχή του διοικητικού δικαίου , η οποία εκφράζεται
ειδικά σε κάθε περίπτωση διοικητικής δράσης. Το δημόσιο συμφέρον είναι όμως
μια έννοια αντικειμενικά προσδιορίσιμη στο πλαίσιο της έννομης τάξης. Η αντίληψη
του κάθε πολίτη σχετικά με το δημόσιο συμφέρον δεν επηρεάζει την ανάγκη
δράσης της διοίκησης. Γι’ αυτό και , κυρίως , όπως έχει υποστηριχθεί από την
θεωρία ότι δημόσιο συμφέρον αποτελούν οι οριζόμενοι σκοποί του κράτους , στο
Συνταγματικό Χάρτη της χώρας. Οι κοινοί νόμοι συγκεκριμενοποιούν το δημόσιο
συμφέρον στο πλαίσιο της ειδικής και ορισμένης εξουσιοδότησης από το Σύνταγμα
προς την έκδοση νόμου ή το κανονιστικό πλαίσιο. Τέλος , αποτελεί μια νομική
έννοια η οποία υποτάσσεται στον γραπτό νόμο . Δεν μπορεί ενόψει μιας αόριστης
νομικής έννοιας να υπάρξει παραβίαση του νόμου.

4)Λειτουργική και Οργανική έννοια δημόσιας υπηρεσίας

Δημόσια υπηρεσία κατά την οργανική του όρου έννοια είναι ένα σύνολο
δομημένων οργάνων και μέσων , που τίθενται στην εξυπηρέτηση ενός δημόσιου
Εισαγωγή – Γενικό Διοικητικό Δίκαιο Παναγιώτης Δ. Ντούκας

σκοπού. Κατά την λειτουργική έννοια δημόσια υπηρεσία είναι ο σκοπός για τον
οποίο υπάρχει η δημόσια υπηρεσία και αποτελεί την επιδίωξή της, κατά την
οργανική έννοια.
5)Μεταβίβαση αρμοδιότητας
Μεταβίβαση είναι η εκχώρηση από ένα διοικητικό όργανο σε άλλον την
δυνατότητα άσκησης της οργανικής λειτουργίας. Κατ’ αρχήν απαγορεύεται ενώ ο
κανόνας αυτός κάμπτεται όταν ρητά επιτρέπεται από τον νόμο. Ενώ και σε αυτές τις
περιπτώσεις υπάρχουν περιορισμοί. Αρχικά είναι αδύνατη η μεταβίβαση του
συνόλου της αρμοδιότητας ενός οργάνου σε άλλον (1) , είναι απόλυτα δυνατή η
επαναφορά της αρμοδιότητας στο αρχικό όργανο με δική του πράξη οποτεδήποτε
(2) , για να υπάρξει αρμοδιότητα πρέπει η μεταβίβαση να γίνει από όργανο αρμόδιο
(3) ενώ παράλληλα υπάρχει υποχρέωση δημοσίευσης της απόφασης μεταβίβασης
της αρμοδιότητας αφού η πράξη έχει κανονιστικό χαρακτήρα (4).
6)Διακρίσεις αρμοδιότητας
Η αρμοδιότητα έχει πλήθος διακρίσεων. Αρχικά διακρίνεται σε έκδοση
νομικών πράξεων σε αντίθεση με τις υλικές πράξεις. Υπάρχει αποφασιστική και
γνωμοδοτική αρμοδιότητα ανάλογα με τον νομικό χαρακτήρα της πράξης , ενώ
διακρίνεται και σε αποκλειστική ή συντρέχουσα με άλλο όργανο. Τέλος , η ευχέρεια
ως προς τις πράξεις καθορίζει αν πρόκειται για δέσμια αρμοδιότητα ή υπάρχει
διακριτική ευχέρεια .
7)Μέσα προστασίας διοικουμένου
Ο διοικούμενος έχει συγκεκριμένες αρχές που διέπουν την διοικητική πράξη
και τον προστατεύουν από τυχόν αυθαιρεσία της διοίκησης. Αυτά τα μέσα
προστασίας εκφράζονται και ως γενικές αρχές του διοικητικού δικαίου που οφείλει
να σέβεται η διοίκηση.
Πιο συγκεκριμένα , υπάρχει η αρχή της ισότητας των πολιτών και της
χρηστής διοικήσεως, η αρχή της καλής πίστης από την πλευρά της διοίκησης , η
απαγόρευση της αντιφατικής της συμπεριφοράς και της εμπιστοσύνης προς αυτήν.
Η αρχή της αναλογικότητας που διέπει όλη την διοικητική δράση και τα μέσα που
λαμβάνονται, η διαφάνεια και η καλή λειτουργία της διοίκησης , η τήρηση του
Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας ως προς τις προσφυγές και τις διαδικασίες . Η αρχή
της αμεροληψίας που διέπει την διοικητική δράση αλλά και η αμεροληψία τα
διοίκησης. Τέλος, υπάρχει η δικαστική προστασία των διοικουμένων, για την
υπεράσπιση των έννομων συμφερόντων τους. Είτε μέσω της αίτησης ακύρωσης στο
ΣτΕ είτε μέσω των τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων.
8)Ιεραρχικός έλεγχος – διοικητική εποπτεία
Ιεραρχικός έλεγχος είναι ο έλεγχος ενός οργάνου σε ιεραρχικά κατώτερο. Η
ιεραρχία προκύπτει από την αρμοδιότητα που προσδίδει στο κάθε όργανο για την
έκταση της εξουσίας του. Συνίσταται στην επιβολή της θέλησης του ανώτερου
οργάνου (ή του νομοθέτη) στο κατώτερο όργανο , αφού υποχρεώνεται το κατώτερο
να ακολουθεί τις οδηγίες του ανώτερου αλλάζοντας τις πράξεις του. Διακρίνεται σε
Εισαγωγή – Γενικό Διοικητικό Δίκαιο Παναγιώτης Δ. Ντούκας

προοληπτικό και κατασταλτικό αλλά και σε έλεγχο σκοπιμότητας ή νομιμότητας ενώ

ξεχωριστή μορφή είναι η ιεραρχική υποκατάσταση. Προοληπτικός γίνεται με
διαταγές , οδηγίες , εγκυκλίους του ανώτερου που ενδεικνύουν την οφειλόμενη
συμπεριφορά του κατώτερου , καθώς και η έγκριση των πράξεων του τελευταίου.
Κατασταλτικός έλεγχος γίνεται με την ακύρωση ή την τροποποίηση της πράξης και
το τέλος παραγωγής έννομων αποτελεσμάτων από αυτή. Ο έλεγχος νομιμότητας
εκφράζει τον έλεγχο του ανώτερου οργάνου αναφορικά με την πλήρωση των
προϋποθέσεων που απαιτεί ο νόμος, ενώ ο έλεγχος σκοπιμότητας αφορά την
εξουσία επιβολής της θέλησης του ανώτερου οργάνου επειδή θεωρεί ότι το μέσο
που επέλεξε το κατώτερο δεν είναι το πρόσφορο για την εξυπηρέτηση του
δημόσιου σκοπού. Η ιεραρχική υποκατάσταση για να εφαρμοστεί προϋποθέτει
ρητή νομική πρόβλεψη. Αποτελεί την ανάληψη της συγκεκριμένης αρμοδιότητας
από το ιεραρχικά ανώτερο όργανο και την αυτοτελή έκδοση πράξης. Τέλος , πέρα
από τον έλεγχο των πράξεων υπάρχει και έλεγχος των φυσικών προσώπων σε σχέση
με την υπηρεσιακή τους κατάσταση. Φυσικά το μέγεθος αυτού υπάρχει ανάλογα με
την πρόβλεψη του νόμου.
Η διοικητική εποπτεία αφορά τον έλεγχο ανάμεσα σε δύο διαφορετικά
δημόσια νομικά πρόσωπα. Απαντάται κυρίως στην εποπτεία των ΟΤΑ. Λογικό
επακόλουθο της ενότητας του κράτους και της σύνδεσης των δημόσιων νομικών
προσώπων με το κράτος. Οι μορφές προσιδιάζουν προς τις μορφές ιεραρχικού
ελέγχου ενώ και εδώ υπάρχει ο προσωπικός – υπηρεσιακός έλεγχος. Επιβάλλεται να
αναφερθεί ότι η δράση της εποπτείας γίνεται με βάση το συμφέρον τόσο του
εποπτευόμενου οργάνου όσο και των ίδιων των διοικουμένων.
Η διαφοροποίηση των δύο , επέρχεται αρχικά στο γεγονός ότι ο έλεγχος
εφαρμόζεται επί του ιδίου δημόσιου νομικού προσώπου , ενώ η εποπτεία δύο
διαφορετικών προσώπων. Παράλληλα η πρώτη αφορά το σύνολο της
δραστηριότητας του οργάνου ενώ η διοικητική εποπτεία περιορίζεται σε αυτά τα
οποία ο νόμος έχει ρητά προβλέψει.
Είναι φυσικό ότι πρέπει να υπάρξει μια στάθμιση τόσο ως προς την εποπτεία
ή τον ιεραρχικό έλεγχο σε περίπτωση σιωπής του νόμου όσο και σχετικά με τον
επηρεασμό σχετικά με την υπηρεσιακή κατάσταση των φυσικών προσώπων. Αυτή η
στάθμιση θα πρέπει να οδηγεί στην καλύτερη εξυπηρέτηση του δημόσιου
συμφέροντος όπως ορίζεται Συνταγματικά και στον κοινό νόμο.
9)Δέσμια αρμοδιότητα – διακριτική ευχέρεια
Η δέσμια αρμοδιότητα αποτελεί δράση της διοίκησης στην περίπτωση κατά
την οποία ο νόμος επιβάλλει αυτήν όταν συμπληρωθούν συγκεκριμένες
προϋποθέσεις. Υπάρχει υποχρέωση άσκησης της αρμοδιότητας σε τέτοιες
περιπτώσεις.
Η διακριτική ευχέρεια αποτελεί μία περίπτωση δράσης της δημόσιας
διοίκησης ενόψει συγκεκριμένων νομικών και πραγματικών προϋποθέσεων και να
επιλεγεί συγκεκριμένη ενέργεια ανάμεσα σε πλήθος άλλων νόμιμων δυνατοτήτων
Εισαγωγή – Γενικό Διοικητικό Δίκαιο Παναγιώτης Δ. Ντούκας

στο πλαίσιο του νόμου. Ανάλογα με την κρίση του οργάνου επιλέγεται
συγκεκριμένη ενέργεια που επιβάλλεται για να εξυπηρετηθεί το δημόσιο συφέρον.
10)Συλλογικά διοικητικά όργανα
Τα συλλογικά διοικητικά όργανα αποτελούν ένα ενιαίο όργανο με
συγκεκριμένες αρμοδιότητες τα οποία αποτελούνται με περισσότερα των δύο μέλη.
Οι αποφάσεις λαμβάνονται με βάση την αρχή της πλειοψηφίας (50%+1) ενώ πρέπει
σύμφωνα με τον νόμο να υπάρχει απαρτία που ορίζεται ως συμμετοχή των μισών
μελών τουλάχιστον στην λήψη μιας απόφασης. Για τα συλλογικά όργανα
προβλέπεται ότι πρέπει όσοι λαμβάνουν απόφαση θα πρέπει να συμμετέχουν σε
όλη την συζήτηση . Φυσικά για την αποτελεσματικότητα του οργάνου , σε
περίπτωση πλέον της μιας συνεδρίασης , τα μέλη μπορούν να λαμβάνουν απόφαση
ακόμη κι αν συμμετέχουν μόνο στην τελευταία συνεδρίαση αρκεί να έχουν
ενημερωθεί για τα ουσιώδη. Ενώ επιβάλλεται τόσο η φανερή ψηφοφορία ως αρχή
αλλά και η μη δημοσιότητα των συνεδριάσεων.
Για να θεωρηθεί ότι έχει υπάρξει απόφαση πρέπει να υπάρχει υπογραφή
όλων στο τελικό κείμενο . Φυσικά αρκεί για λόγους αποτελεσματικότητας μόνο η
υπογραφή των συμφωνούντων. Οι προϋποθέσεις για την υπογραφή των πρακτικών
από όλους , είτε από τον Πρόεδρο αν ο Γραμματέας δεν προσυπογράφει , δεν
επιδρούν στο υποστατό της πράξης.
11)Αμεροληψία διοικητικών οργάνων
Η λήψη της απόφασης για τα διοικητικά όργανα με συλλογική σύνθεση , ο
νόμος επιβάλλει να μην συμμετέχει στην λήψη της απόφασης όσων έχουν δεσμό
συγγένειας με κάποιον από τους ενδιαφερόμενους (1) , την ικανοποίηση
προσωπικού συμφέροντος εξαρτώμενου από την υπό κρίση υπόθεση (2) και την
ύπαρξη ιδιαίτερων δεσμών φιλίας ή έχθρας με τους ενδιαφερόμενους (3). Αυτή η
αρχή της αμεροληψίας εξασφαλίζει την αναγκαία νομική τάξη στην λήψη των
αποφάσεων των οργάνων αφού εξυπηρετεί την ανάγκη ισότητας των διοικούμενων
απέναντι στο κράτος.
Αυτός ο κανόνας κάμπτεται όταν θα έθετε την ίδια την λειτουργία του
οργάνου σε πρόβλημα. Οπότε η εφαρμογή του νόμου παρακάμπτεται. Ο νομοθέτης
επιλέγει να αξιολογήσει πιο αρνητικά την μη λήψη απόφασης από το διοικητικό
όργανο , σε σχέση με την μεροληπτική , τυχόν , κρίση του.
12)Μονομελή διοικητικά όργανα
Τα διοικητικά όργανα στα οποία υπάρχει μόνο ένα μέλος θεωρείται ως
μονομελές διοικητικό όργανο, όπως οι Υπουργοί.
Τα μονομελή ή μονοπρόσωπα διοικητικά όργανα, είναι διάφορη έννοια από
τα σύνθετα. Σύνθετο όργανο είναι όταν αποτελείται από περισσότερα του ενός
διοικητικά όργανα. Όπως δύο υπουργοί για την έκδοση Κοινής Υπουργικής
Απόφασης (ΚΥΑ). Στην περίπτωση αυτή υπάρχει ένα σύνθετο όργανο το οποίο
αποτελείται από δύο μονομελή όργανα.
Εισαγωγή – Γενικό Διοικητικό Δίκαιο Παναγιώτης Δ. Ντούκας

Η διάκριση των μονομελών οργάνων από τα συλλογικά εντοπίζεται στο ότι

υπάρχουν κανόνες , όπως για την απαρτία ή την πλειοψηφία τα οποία δεν είναι
δυνατόν να υπάρχουν στα μονομελή.
13)De facto διοικητικά όργανα
Είναι τα διοικητικά όργανα τα οποία λόγω έκτακτων καταστάσεων όπως ο
πόλεμος ή η επανάσταση έχουν αναλάβει διοικητικές αρμοδιότητες χωρίς να έχουν
περιβληθεί τύπο νομικού προσώπου ή να έχουν αρμοδιότητες από τον Νόμο ή το
Σύνταγμα.
Τεκμαίρεται η νόμιμη υπόστασή τους που έχει ως αποτέλεσμα την
εκτελεστότητα και την δεσμευτικότητα των αποφάσεών τους παρά την μη ύπαρξη
αρμοδιότητας. Στην Ελλάδα κυρίως εφαρμόζεται στις περιπτώσεις κατά τις οποίες
υπάρχει ακυρότητα στην πράξη ολοκλήρωσης του οργάνου (διορισμού των
φυσικών προσώπων που το αποτελούν) ώστε να υπάρχει λειτουργία του οργάνου.
14)Διοικητικές προσφυγές
Οι διοικητικές προσφυγές είναι προσφυγές από τους διοικούμενους στα
όργανα της διοίκησης κατά μιας διοικητικής πράξης η οποία θίγει τα δικαιώματά
τους.
Υπάρχουν τα εξής είδη διοικητικών προσφυγών:
1)Απλή διοικητική προσφυγή: Ελλείψει ειδικής ρύθμισης , ενόψει του
Άρθρου 25Σ. , όλες οι διοικητικές πράξεις μπορούν να ελεγχθούν ως προς την
νομιμότητά τους, είτε από το όργανο που τις εξέδωσε με αίτηση θεραπείας για την
ανάκληση ή την τροποποίησή της, είτε από ιεραρχικώς ανώτερο με ιεραρχική
προσφυγή για την ακύρωσή της. Ο έλεγχος συμπεριλαμβάνει τόσο την νομιμότητα
όσο και την σκοπιμότητα της προσβαλλόμενης διοικητικής πράξης.
2)Ειδική διοικητική προσφυγή: Σύμφωνα με τον νόμο , όπου προβλέπεται
από ειδικές διατάξεις, ο ενδιαφερόμενος, μπορεί με προσφυγή του μπορεί να
ζητήσει κατά περίπτωση, την ακύρωση της πράξης. Η προσφυγή αυτή εφαρμόζεται
και για παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας της διοίκησης. Ο έλεγχος για την
προσφυγή αφορά τις νόμιμες προϋποθέσεις έκδοσης της διοικητικής πράξης και όχι
την ουσία της υπόθεσης.
3)Ενδικοφανής διοικητική προσφυγή: Αποτελεί δυνατότητα του
διοικουμένου όταν προβλέπεται από ειδικές διατάξεις και συμπεριλαμβάνει τόσο
τον έλεγχο νομιμότητας όσο και σκοπιμότητας. Ως εκ τούτου μπορεί να ακυρωθεί ή
να τροποποιηθεί η προσβαλλόμενη πράξη της διοίκησης είτε να απορριφθεί η
προσφυγή του διοικουμένου. Αποτελεί προϋπόθεση για την προσβολή με αίτηση
4)Απλή αναφορά: Ενόψει του συνταγματικού δικαιώματος του
αναφέρεσθαι (Σ.10), εάν δεν είναι δυνατή η άσκηση αίτησης θεραπείας, ιεραρχικής,
ειδικής διοικητικής ή ενδικοφανούς προσφυγής, ο ενδιαφερόμενος μπορεί σε κάθε
περίπτωση να υποβάλει αίτηση προς την αρχή που εξέδωσε πράξη ή προέβη σε
παράλειψη που του θίγει τα έννομα συμφέροντα, και να ζητήσει την επανόρθωση ή
ανατροπή μιας διοικητικής πράξης.
Εισαγωγή – Γενικό Διοικητικό Δίκαιο Παναγιώτης Δ. Ντούκας

5)ΠτΔ ως Διοικητικό όργανο

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκτός από την θέση του ως ρυθμιστής του
Πολιτεύματος , και ως νομοθετικό όργανο δρα και ως διοικητικό όργανο στο
πλαίσιο της εκτελεστικής εξουσίας.
 Εκδίδει διοικητικές πράξεις που πρέπει να εκδοθούν ως Προεδρικά
Διατάγματα
 Διορίζει και Παύει τον Πρωθυπουργό
 Διορίζει και Παύει το προσωπικό της ΠτΔ
 Διορίζει και Παύει τους Δημόσιους Υπαλλήλους εκτός από τις εξαιρέσεις του
νόμου
 Απονέμει τους βαθμούς των ενόπλων δυνάμεων
 Απονέμει τα παράσημα
 Κηρύσσει πόλεμο , συνθήκες ειρήνης , συμμαχίας , οικονομικής συνεργασίας
και συμμετοχής σε διεθνείς οργανισμούς
 Εκδίδει και δημοσιεύει τους νόμους που έχουν ψηφιστεί από την βουλή.
16)Ανεξάρτητες Διοικητικές αρχές
Αποτελούν διοικητικές αρχές που δεν τελούν σε σχέση ιεραρχικού ελέγχου ή
διοικητικής εποπτείας με άλλο δημόσιο νομικό πρόσωπο. Αποτελούν ξεχωριστά
διοικητικά όργανα με συγκεκριμένες καθ’ ύλην αρμοδιότητες . Προβλέπονται είτε
από το Σύνταγμα απευθείας , είτε από ειδικότερους νόμους και έχουν θεσπιστεί.
Δικαιολογητικός λόγος μιας τέτοιας ρύθμισης είναι η ανάγκη ισότητας
ανάμεσα στους πολίτες ως έκφραση της αμεροληψίας της διοικητικής εξουσίας από
πολιτικές σκοπιμότητες.
Απολαμβάνουν λειτουργική ανεξαρτησία αλλά και προσωπική ανεξαρτησία
ως προς τα μέλη της ώστε να λαμβάνουν αποφάσεις αμερόληπτα αποφάσεις
σχετικά με τις αρμοδιότητες που τους έχουν αποδοθεί από τον Νόμο ή το Σύνταγμα.
17)Μεγάλα Σώματα Διοίκησης
18)Εκκλησιαστικά Νομικά Πρόσωπα
Τα εκκλησιαστικά Νομικά Πρόσωπα έχουν περιβληθεί τον τύπο του Νομικού
Προσώπου Δημοσίου Δικαίου , καθώς αυτός κρίνεται ως η προσφορότερη για να
επιτευχθεί η αποστολή τους καθώς προσφέρει προστασία που δεν θα είχαν σε
διαφορετική περίπτωση.
Η ανάγκη να υπάρξει νομικός τύπος σε μια αμιγώς πνευματική λειτουργία ,
όπως αυτή της εκκλησίας , εντείνεται στο πλαίσιο μιας οργανωμένης κοινωνίας
ώστε να αντιμετωπιστούν εκτός των ζητημάτων δόγματος και θρησκείας , τα οποία
δεν αφορούν την Πολιτεία , και να προωθηθούν τα συμφέροντά τους. Έτσι , ο
νομικός τύπος του ΝΠΔΔ υφίσταται για την ανάγκη διοικητικής οργάνωσης της
Εκκλησίας και την λειτουργία της.
Υπάρχει ,δηλαδή ένα διφυές νομικό πρόσωπο με ιδιαίτερες ανάγκες που
κάποτε δρα ως νομικό πρόσωπο , και κάποτε στο θρησκευτικό πεδίο του δόγματος.
Εισαγωγή – Γενικό Διοικητικό Δίκαιο Παναγιώτης Δ. Ντούκας

Όταν δρα λοιπόν ως νομικό πρόσωπο πρέπει να αντιμετωπίσει ανάγκες που μόνο
με την προστασία που παρέχει το ΝΠΔΔ αντιμετωπίζονται επαρκώς.
19)Διοικητική και δημοσιονομική αυτοτέλεια
Διοικητική αυτοτέλεια: Υπάρχουν διοικητικές αρχές , όπως οι ΟΤΑ , οι οποίοι έχουν
ανεξαρτησία έναντι των κρατικών υπηρεσιών κατά την διεξαγωγή του έργου τους.
Παράλληλα , ανήκουν σε διαφορετικό νομικό πρόσωπο από αυτό του κράτους.
Αποτελούν ξεχωριστό κομμάτι του το οποίο φυσικά ελέγχεται από αυτό ενόψει της
αρχής της ενότητας του κράτους , αλλά έχουν πλήρη αποφασιστική αρμοδιότητα
για τα ζητήματα των οποίων επιλαμβάνονται. Οι διοικητικές αρχές ως νομικά
πρόσωπα κατά την λειτουργία τους , απολαύουν αυτοτέλειας σε σχέση με το
κεντρικό κράτος και την κυβέρνηση.
Δημοσιονομική αυτοτέλεια: Εκφράζει την οικονομική ανεξαρτησία από το υπόλοιπο
Κράτος. Έναν ξεχωριστό προϋπολογισμό , ξεχωριστά περιουσιακά στοιχεία ,
ξεχωριστά έσοδα και προσωπικό. Παράλληλα υπάρχει ξεχωριστός προϋπολογισμός
και απολογισμός. Ο κρατικός δημοσιονομικός έλεγχος , δεν ασύμβατος με την
δημοσιονομική αυτοτέλεια στο μέτρο που δεν περιορίζεται υπερβολικά η
ελευθερία κινήσεως για τις αρμοδιότητες των οργάνων που απολαμβάνουν
διοικητική και δημοσιονομική αυτοτέλεια.
Οι δύο παραπάνω σταθμίσεις που επιτρέπουν στα διοικητικά όργανα τα
οποία απολαμβάνουν των δύο παραπάνω αυτοτελειών να κατέχουν την ικανότητα
αυτοδιοίκησης των υποθέσεών τους, θεμελιώνουν την αυτοδιοίκηση και γι’ αυτό
απαντώνται κυρίως στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
20)Λόγοι σύστασης , κριτήρια διάκρισης , έλεγχος δημόσιων νομικών προσώπων
Τα δημόσια νομικά πρόσωπα ιδρύονται με σκοπό την εξυπηρέτηση ενός
δημόσιου σκοπού. Η ίδρυση ενός δημόσιου νομικού προσώπου σημαίνει πρακτικά
τον αποχωρισμό ενός τμήματος που εντάσσεται στην δημόσια διοίκηση , και την
οργάνωσή της σε ιδιαίτερο νομικό πρόσωπο και με ιδιαίτερη , ξεχωριστή περιουσία.
Τα κριτήρια διάκρισης των δημόσιων νομικών προσώπων είναι πολλά:
Αναφορικά με το νομικό τους καθεστώς (1) ως ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ, η ευρύτητα της
δραστηριότητας όπως γενικής ή ειδικής διοίκησης (2) , ο πληθυσμιακός ή όχι
χαρακτήρας τους (3) , η εξάρτηση από άλλα πρόσωπα (4) , το περιεχόμενο της
δραστηριότητας τους ως ρυθμιστική , παραγωγική ή επιχειρηματική (5) , και την
νομική τους μορφή (6).
Τα δημόσια νομικά πρόσωπα , ελέγχονται από το κράτος ανάλογα με το
Νομικό Πλαίσιο το οποίο τα διέπει. Μπορούν να ελεγχθούν είτε με ιεραρχικό
έλεγχο είτε με διοικητική εποπτεία ανάλογα με το νομικό τους πλαίσιο.