НАР ОДНИ УМОТВОР БИ

Анг ела Петковска

 Одг оворен уредник:
Анг ела Петковска Анг елковска

Дизај н и ликовно-г рафичко обликува ње:

Енџел

За Република Македониј а

Сите права се задржани.

www. angel apetkovska. co m
 АНГЕЛА ПЕТКОВСКА

НАРОДНИ У МОТВОРБИ
 ГАТАНКИ

Денес гатанките служат за забава, но во

минатото, покрај забавната, имале и
педагошка функциј а.
1
 Таква мајка ниг де нема 12 деца роди за 365
дена. (година)
 Жив о свиено со иг ла набиено. (еж)
 Ум дава, а не зборува. (книга)
 Црвен прч в пе штера лежи. (јаз ик)
 Шило бодило, низ гора ходило, траг не
оставило ( пчела).
 Имах една невеста в коше седе ше, по куќи
шета ше, пак на место си иде ше. ( мет ла).
 Две сестри в една дупка (врата).
 Ѕид ѕидосано вар варосано, ни ѕирка ни
проѕирка. (јајце)
 Бесна кучка в гори лаит. (секира).
 Д' лг Тодор без коски. (чад)
 Кусо прасе по рит пасит. (брич).
 Д' лга Неда сенка немат. (река).
 Црн арап на врата виси. (клуч)
 Не ма м ниту ра мена, ниту грб, а носа м голе м
товар. ( мост)
 Заби нема ама каса. (зима)
 Со едно огништ е цел свет се грее. (сонце)
2
 ПОГ ОВОРКИ

Македонските народни поговорки се куси и мудри

пораки кои ги соз давал на шиот народ во минатото. Преку
нив се изразува длабока мисла за човекот, работата,
животот, приј ателството и се она што не опкружува.
Со поговорките најчесто се изнесува крит ика, суд, за на
крај от да се извлече и главната поука.
3
 Брза кучка , слепи кучиња раѓа.
 Јаз икот прави и добро , јазикот прави лошо.
 Ак о не врни, барем ќе капни.
 Ак о се сториш овца, секој ќе те стрижи.
 Ак о си мома, седи си дома.
 Ак о те удри со ка мен, ти удри го со леб.
 Арно јади, ама и арно работи.
 Без бога нема добрина.
 Без труд не се ора со плуг.
 Брат за брата, сире ње за пари.
 Добриот збор се слу ша надалеку, а лошиот се
слу ша у ште подалек.
 Как ке солиш, так' ке срка ш.
 Как ке дробиш, так' ке јадиш.
 Же лез ото се кова додека е врело.
 Водата спие, ду шманот не спие.
 Ни лук јал, ни лук мирисал.
 Кој сее добрина – жнее добрина.
 Лозјето не бара молитва, бара мот ика.
 Сакое грне си има и капак.
 Вист ината е посјајна од сонцето.
 Лутината е на ѓаволот молитвата.
 Орелот се вие во височината, а на свињата.
местото и е на буништето.
4
 БРЗОЗБОР КИ

Брз озборките се зборовни конструкции тешк и за

изговор, се изговараат брзо и при брз иот изговор се
прават грешк и кои предизвикуваат весело
расположение.
Честопат и, тие се слични зборови што следат еден
на друг, но се раз ликуваат во одредени слогови.
5
 Бел петел бела пепел прета ше.
 Едно дрво јаворово преку поле Лаз орово.
 Страчка ка ша варила од јачмен и просо, а пак
ќосот во ќошот си го чепкал носот.
 Седе ше турче, на криво крувче.
 Че ом, че ам, че дом.
 Ж’ т д’ лг в’ к.

 На врв брда врба мрда.

 Пр олајало јаре.
 Ма шина шо су шит.
 Секој петок урда јада м.
 Учителката вика дека за вика не се вика вика
туку се вика Велика.
 Дрз ок дрвар в дрма дрва врзал.
 Шт ркот штрака со штракалката.
 Петко плете плет, Петкоица меси леб, пу ш т и
Петре плет, за да јаде ш леб.
 Кракара Бакара Бакара Кракара Скинат конец со
Макара.
 Роса- роса росица, до појас косица.
 Не шт о шу шка, на кру шка, до грму шка.
 Пукна пу шка под пе њу шка.
 Пр олајало јаре.
 Ај де јоле ролај.
 Петко на ш голе м ма ж, фатил глувче за опа ш.

6
 НАР ОДНИ ПЕСНИ

Македонските народни песни претставуваат дел од

богатото фолклорно наследство на македонскиот народ.
Народните песни потекнуваат од нај далечното минато.
Македонските народни песни почнале да се запишуваат
во средината на деветнаесеттиот век, во времето на
Преродбата. Народните песни се делат на: лирски, епски
и лирско- епски.
7
Лирски песни

Чувството е основниот елемент на лирските песни. Тие нај често

биле интерпретирани од жени, па затоа се нарекуваат и женски
песни.

Има повеќе видови лирски песни, и тоа:

– обредни;
– митоло шк и;
– религ иски;
– трудови;
– љубовни;
– семеј ни;
– песни за деца;
– хумористични;
– тажаленки.

Печалбарството е неисцрпен мотив, зашто е вековна наша

судбина. Во минатото за корка леб, денес за поубав живот,
Мак едонецот често се решава да ј а напу шти свој ата татковина.

Епски песни

Епските песни се одликуваат со богата идеј на содржина.

Основен мотив во на шите епски песни е љубовта кон татковината и

велича ње на ј унашт ината на историски познати и непознати
личности. Идеализациј ата на ј унакот е г лавната цел во песните.

Жанровски разликуваме:
– неисториски ( со митоло шк и, религиозно- лег ендарни мотиви);
– историски (ј уначки, ај дутски, револуционерни, партизански).

Централен лик во овие песни е Гоце Делчев за ког о нашиот

народен пеј ач испеал мног у песни.

Лирско- епски песни

Во народните песни често се среќава преплетува ње на лирските и

епските елементи. Тоа г о среќаваме во митоло шк ите, тажачките и
ај дутските песни, но како посебни видови се ј авуваат: баладата и
романсата.
8
Мори чупи костурчанки
Мор и чупи костурчанки,
ра ширете го орото,
да ви виј ме фустаните,
чиј е ф' стан да мкалиј а,
да се стора м севдалиј а,
по фустано на чупчето.

( Друга верз ија)

Мор и одај о шарена

со три бандири правена
со бела зема мазана
ка мо ти млада невеста
да руса пруса по неа.

Мор и моми сè одбрани

ра ширејте го орото
да ви виј ме фустаните
чиј е фустан да мкај лиј а
да се стора севдај лиј а
по фустано на чупчето.

https: //pesna. org/song. php?i d=2

9
Македонка
Вист ина е мила ма мо, вистина,
среќна сум мамо Македонка,
со ду ша и срце распеана,
на ден Илинден родена,
со ду ша и срце распеана,
Гоцева лична убавица.

Да пеа м, да игра м,
да гора м, да блика м,
сè ќе стора м,
мајко да те има м.
Со тага и солзи,
во радост и песна, ееејјј.

Да ли сум Пиринка, Пиринка,

Егејка, Егејка, Вардарка, Вардарка,
јас сум, јас су м Македонка.

Вист ина е мила ма мо, вистина,

горда сум мамо Македонка,
со Пиринско цвеќе расцутена,
од Егејско сонце огреана,
со Пиринско цвеќе расцутена,

од Вардарска вода полеана.

10
Да пеа м, да игра м,
да гора м, да блика м,
сè ќе стора м,
мајко да те има м.
Со тага и солз и,
во радост и песна, ееејјј.

Да ли сум Пиринка, Пиринка,

Егејка, Егејка, Вардарка, Вардарка,
јас сум, јас су м Македонка.

https: //pesna. org/song. php?i d=1 0

11
Море чичо рече ( Пај душк о)
Море чичо рече да ме жени,
море 'чера рече, сега нејќе.
Море 'чера рече, сега нејќе,
а па стрина Сава, ич не дава.

Море не даваше, не дава ше,

море нај после се сагласише.
Море нај после се сагласише,
море ми згодише бела Неда.
Море бела, бела како арапка,
море т' нка, т'нка како мечка.

Море каче ше ја на колата,

море, а колата прикрцаја.
Море, а колата прикрцаја,
море биволите примрцаја.

Море кога Неда потег лише,

море, до две даске се скр шише.
Море, до две даске се скр шише,
море, биволите с' упла шише.

https: //pesna. org/song. php?i d=31

12
Учи ме мила мајко, карај ме
Учи ме мила мајко, карај ме,
леле карај ме,
како да кандиса м, мајко, по него,
леле, по него.

Са ноќ сум мила мајко, неспана,

леле неспана,
од тоа лудо младо, пијано,
леле, пијано.

Ла жи го, мила ќерко, ма ми го,

леле ма ми го,
дури да си дојдат, ќерко, браќа ти,
леле, браќа ти.

Браќа ти се, мила ќерко, комит и,

леле комит и,
тие ќе му глава, ќерко, отсечат,
леле отсечат.

https: //pesna. org/song. php?i d=46

13
Чере шна се од корен корнеше
Чере шна се од корен корнеше,
мо ма се од мајка деле ше.
Пр о шт евај мајко, проштевај,
проштевајте мили роднини.

Досега сум мајка слу ша ла,

отсега ќе слуша м свекрва.
От сега ќе слуша м свекрва,
свекрва, свекор, јатрва.

Свекрва, свекор, јатрва,

и нај малото ни деверче.

https: //pesna. org/song. php?i d=72

14
А бре Македонче
А бре Македонче, за каде се спрема ш?
Борба те чека, борба за слобода.
Борба за слобода, за Македониј а,
за Македониј а, земј а поробена.

Мо мци наредени, моми накитени,

борба ќе одат, борба за слобода.
Борба за слобода, за Македониј а,
за Македониј а, земј а поробена.

Нека разберат клетите фа шист и,

македонско име нема да загине!

https: //pesna. org/song. php?i d=1 30

15
Туѓ ината пуста да остане
Туѓ ината пуста да остане,
таја од либето ме раздели.
Таа од либето ме раздели,
шт о го љубев време три години.

Сите печалбари си дој доја,

са мо мој ето либе го нема.
Де ње- ноќе на порти го чека м,
са мо плача м и на него мисла м.

Ќе ве пра ша м, млади печалбари,

дали го видовте мојто либе?
Да ли го видовте мојто либе
од печалба дома да си иде?

На трета година пис мо прати

и ми пиши нема да се врати.
Не се враќа, друга си за љубил
и за неа тој си се оженил.

https: //pesna. org/song. php?i d=1 41

16
Каде сте, Македончиња?
Илј ада деветсто четириесет и ос мата,
Егеј на ш македонски солз и пролеа.
Од гради топли, мајчински,
дечиња се отимаа,
по светот се распрскаа,
детски игри оставија.

Каде сте, Македончиња,

каде сте, кај от идовте?
Жа лно плаче мајка егејска,
за вас плаче Македониј а.

Да лечна е пролетта, четириесет и

ос мата,
далеку е детството, детство минато.
Спомен тажен остана,
за родна куќа таткова,
зборот плаче мај чински:
- Мајка не заборавајте.

Каде сте, Македончиња,

каде сте, кај от идовте?
Жа лно плаче мајка егејска,
за вас плаче Македониј а.

17
Европа, Канада, Америка, Австралиј а,
глас свој сложно кренаа Македонците.
И ние право има ме,
слободно да живееме,
во земј а на ша таткова,
мила Македониј а.

Каде сте, Македончиња,

каде сте, кај от идовте?
Жа лно плаче мајка егејска,
за вас плаче Македониј а.

https: //pesna. org/song. php?i d=1 61

18
Три невесте тикве брале
( Две невести тикви брале)

Три невесте тикве брале бре

три невесте тикве брале, бре, бре, бре
тикве брале бре.

Куде брале там' заспале бре

куде брале там' заспале бре, бре, бре
та м' заспале бре.

Свекрва ги разбудила бре

ој невесте мрзеливке бре, бре, бре
ај станујте бре.

Невесте се разлут иле бре

па почнале да се карат бре, бре, бре
па збориле бре.

Една вика ој свекрво бре

една вика ој свекрво бре, бре, бре
котр љаво бре.

Друга вика ој ти свекре бре

ој ти свекре диви вепре вре, бре, бре
диви вепре бре.

https: //pesna. org/song. php?i d=272

19
Среќата со пари не се купува
Не ма, нема љубов без двајца нас
а без љубов нема за нас двај ца спас.
Среќата со пари не се купува,
љубовта без мерак век не векува.

Ак о пари сакаш, друга нај ди си

ако љубов сака ш, мене гледај ме.
Среќата со пари не се купува,
љубовта без мерак век не векува.

Кој што пари сакал, аир не видел

кој што љубел, сакал, живот живеел.
Среќата со пари не се купува,
љубовта без мерак век не векува.

https: //pesna. org/song. php?i d=292

20
Ој Вардаре македонски
Среде Скопј е Вардар врви,
Вардар река распеана.

Ој, Вардаре македонски

од извора дур' до Солуна.
Ој, Вардаре македонски,
ти ја красиш Македониј а.

Твојте градој како бисери

ти закит иле брегови.

Ој, Вардаре македонски

од извора дур' до Солуна.
Ој, Вардаре македонски,
ти ја красиш Македониј а.

Лут и рани на јунаци

твојта вода ги лекува.

Ој, Вардаре македонски

од извора дур' до Солуна.
Ој, Вардаре македонски,
ти ја красиш Македониј а.

21
Каде Вардар поминува ш
среќа, радост донесува ш.

Ој, Вардаре македонски

од извора дур' до Солуна.
Ој, Вардаре македонски,
ти ја красиш Македониј а.

https: //pesna. org/song. php?i d=336

Зошт о си ме мајко родила

Зошт о си ме мајко родила, леле, ле
цел живот не си ме видела
ти си ма шко чедо створила, леле, ле
и на друг си радост мајко дарила
леле оф а ман, леле, ле.

Херој биди мила мајко ти, леле, ле

шт о си среќна ѕвез да родила
јас ќе цвета м мајко како сјај, о ф леле
за мој от мила мајко роден крај
леле оф а ман, леле, ле
за мој от мила мајко роден крај.

https: //pesna. org/song. php?i d=500

22
Сите девој чиња
Сите девој чиња ма мо се мажиј а
најубави момци зедоа,
а јас нај малата, најубава мома
си останав мајко без к'смет.

Јас си го зедов младото бекриче

шт о ми пие вино ракија,
вез ден ми оди ма мо по меани
пие лу мпуј, лу мпуј до зори.

Сека вечер либе оди по меани

сè за таа пуста ракија,
а кога се враќа, мајко од меани
удри мавај, мавај по мене.

https: //pesna. org/song. php?i d=303

23
На Струга дуќан да има м

Шт о ми е мило ем драго,
на Струга дуќан да има м.
ОФ леле, леле либе ле
срцево ми го џана м изгоре.

Во Струга дуќан да има м,

на кепенците да седа м.
Оф леле, леле либе ле
срцево ми го џана м изгоре.

На кепенците да седа м,
стру шк ите моми да гледа м.
Оф леле, леле либе ле
срцево ми го џана м изгоре.

Кога ми одат на вода,

со тие стомни шарени.
Оф леле, леле либе ле
срцево ми го џана м изгоре.

Со наланите тропаат,
срцево ми го копаат.
Оф леле, леле либе ле
срцево ми го џана м изгоре.

https: //pesna. org/song. php?i d=354

24
Македонско девојче
Македонско девој че,
китка шарена,
во градина набрана
дар подарена,

Да ли има н' овој бели свет

поубаво девојче од Македонче?
Не ма, нема не ќе се роди
поубаво девојче од Македонче.

Не ма ѕвезди полични
од твојте очи,
да се ноќе на небо,
ден ќе раздени.

Да ли има н' овој бели свет

поубаво девојче од Македонче?
Не ма, нема не ќе се роди
поубаво девојче од Македонче.

Кога коси расплет и

како коприна
лична е, и полична,
од са мовила.
25
Да ли има н' овој бели свет
поубаво девојче од Македонче?
Не ма, нема не ќе се роди
поубаво девојче од Македонче.

Кога песна запее

славеј натпее,
кога оро заигра
срце раз игра.

Да ли има на овој бели свет

поубаво девојче од Македонче?
Не ма, нема не ќе се роди
поубаво девојче од Македонче.

https: //pesna. org/song. php?i d=432

26
Учи ме мајко, карај ме
Еееј, учи ме мајко, карај ме
како да ја земам Лилј ана
Лилј ана мома убава
Лилј ана тенка висока
Лилј ана бела црвена
Лилј ана ситен босилок
Лилј ана една на мајка.

Уча м те синко кара м те

како да ја земиш Лилј ана
повикај триста мај стори
направи чешма шарена
наврати вода студена
сите селани ќе дој дат
и Лилј анини другарки
ем сите кале ш невести
белк им Лилј ана ќе дој де.

Пос лу ша Стојан мајка си

повика триста мај стори
направи чешма шарена
наврати вода студена
сите селани дојдоа
и Лилј анини другарки
ем сите кале ш невести
кучка Лилј ана не дој де.

https: //pesna. org/song. php?i d=423

27
Земј о Македонска
Зе мј о Македонска, уважавам те,
земј о Македонска,
земј о турско-ропска Македониј о
уважава м те.

Ува жава м твојте Македонијо

гори високи,
горите, висојте
и во теб’ херојте Македонијо
шт о ги раѓа ш ти.

По теб' се белеат Македониј о,

безброј ни стада,
стадата белеат
а гроз дови зрејат Македониј о,
по твој ридови.

Ни шт о не те пла ши Македониј о,
на овој бели свет,
кој ду шман ќе влезе
жив нема да из лезе Македониј о,
ти го става ш в гроб.

https: //pesna. org/song. php?i d=436

28
 НАР ОДНИ ПР ИКАЗ НИ

Според Вук Караџиќ, народните приказни се значај ни

како поради „чист иот народен јазик“, така и поради
„народните мисли“. Исто така, тие го претставуваат
уг ледот на еден јаз ик, а во нив е сочувана и народната
историј а.
29
 Кога била на ша Мара чиста
Кога била наша Мара чиста, да и сега да биде

Си биле еден ма ж и една жена. Жената ј а викале Чиста Мара. Не

оти била многу чиста, ами од што не била чиста.

Шт о и да направела, дали леб да месела, дали манџа ќе зготвела,

сѐ ќе имало не што гнасно: или влакно, или сламка, или лепе шка,
или брбу шка. Шт о да види човек не што и да се згнаси од
Ма риното готве ње.

Секое руча ње мажот ѝ на Мара, вечера ње, сѐ ќе се згнасел од

лебот, или од манџата, чунки ќе нашол не што гнасно. Сѐ ќе ја
карал ма жот ѝ и ќе ѝ велел:

— Јаз’ к мори Марие, на името што го носиш Чиста Мариј а, кога

секој а манџа што ќе ј а зготвиш, сѐ ќе има не што гнасно внатре.
Засучи ги тие пусти ракави и поли до лакти и така меси леб и
готви манџа.

Од тоа зборува ње од ма ж ѝ, Мариј а се бе ше засра мила малце и

бе ше го клала во умот поучението негово. Утрото се спремала да
меси еден зелник. За да биде зелникот чист, зела та се слекла
угул гола, како мај ка ѝ што ј а родила и фатила да го сучи.

Ја усучила долната кора и го ставила зелј ето. Ја усучила и

горната кора и станала простум за да ј а стави на зелјето. И,
вртеј ќи се, не знам како се сопна и си падна со газот во зелникот.

Во истото време, за таксиратот од Ма ра, до шол нункото (кумот)

и ј а на шол со газот во зелникот. Рипнала сирота Мара простум и
го пречекала нункото. Го помолила и му рекла:
30
.

— Ууу, нунко, нунко, како те донесе Господ на овој саат? Те

мола м нунко, остружи ми го зелј ево од газот, чунки ти се тебе
почисти рацете од моиве, и стави го во зелников. Ијас сама би си
го остругала, ако не ми се рацеве за фатени со сукалово кај што ј а
има м другата кора. Ако го оставам наземи, може нешт о да се
огнаси нечисто, а јас пак сакам овој зелник да биде нај чист.
Чунки ма жот ми не ј аде како-годе, па затоа сум се слекла угул
гола да го месам зелникот нај чист.

Кога ги чу нункото тие зборови од кумата и кога ја виде со угул

газ падната во зелјето, бе ше си скинал срце од смеа и раска жал
по светот за чистотиј ата на Мара.

Оттога ш светот ја бе ше прекрстил Мара со тоа име: „Кога не

била на ша Мара чиста, да и сега да не биде!“*

Приказ ната е запи шана од Марко Цепенков, обј авена 1989

година од Македонска книга, „ Македонски народни
приказ ни“, книга четврта.

* Марко Цепенков во фусно та забеле жал дека овој збор меѓу

народо т се ка жу ва како пословица за нечис ти те же ни,
невес ти, моми, па дури и за ма шкио т пол. Ис то така,
забеле жува дека оваа приказ на ј а имаа т и Цинцари те, со таа
разлика што намес то зелј е имаат тиква.
31
 Итар Пеј о, попот и алвата

Слу жел Пеј о кај некој си поп. Попот, како поп, често си правел
алва. Арно ама, еден ден направил повеќе отколку шт о мо желе да
изедат со Пеј а, та скоро половина им останала. За да не ј а изеде
Пеј о останатата алва сам кога ќе излезе попот некаде по работа,
овој намислил да го запла ши Пеј а со не што и му рече:

— Слу шај, момочко. Јас во алвата турив отров. Да не те ла же

умот да касне ш без мене, за што ќе се отруе ш.

Го викнале попот в црква да крсти, на гроби шта да пее, да

закопува некого, а Пеј о останал сам дома и намислил да ја изеде
сам алвата, сигурен дека никаков отров не турил попот во неа. А,
за да може да се оправда пред попот и тој смислил една лакрдиј а.

Како што цепе ше дрва во дворот, стана ј а скр ши намерно

др шката на секирата, отиде, ја изеде сета алва, и продолжи да
цепи дрва со скрше на др шка.

Кога се прибра попот и виде дека алвата ја изел Пеј о, почна да се

кара и да го пцуе, а Пеј о почна да му се правда:

— Ја скр шив, —вели, —др шката од секирата, и пла шеј ќи се да

не ме кара ш и бие ш, ре шив да се отруј ам, па затоа ја изедов
алвата.

Попот се насмевна, иако не му бе ше за смее ње, и му прости на

Пеј а и за двете штети што му ги направи тој ден.

Приказни те за Мариовци те и Итар ( Итроман) Пеј о во книгите

на Марко Цепенков се кра тки описи на случки и итрини.

Стале Попов, во свој ата книга „Итар Пеј о“, потемелно ги

обрабо тува мо тиви те со итрините на овој прилепски
( Мариовски) шегаџиј а. 32
 Ло ша мисла — цела болест
Царс ка та ќерка и еќимо т

Eдна царска ќерка боледувала од некој а мисла што имала. Сите

царски еќими ј а фатиле да ја лекуваат и никој лек не бе ше на шол.
Од ден на ден сѐ поло шо се чинела и на лице гинела.

Чул еден стар еќим, што бил заборавен од светот поради староста
шт о ј а имал, никој не бе ше го викал.

— Ја чекај —рекол сам со себе —да пој дам кај царската ќерка,
да ј а вида м што болест има и да ја оздрава м.

По шол и се претставил пред царската ќерка. Откога ја испра шал

заради болеста од секаде што е и што ј а боли, го на шол лекот.

— Мноз ина еќими —ѝ рекол стариот еќим —те лекувале и

билки ти давале и пак не те оздравеле, ќерко. Јас без билки ќе те
оздрава м, да ме памети ш и да велиш Бог да го прости стариот
еќим што ме оздраве без билка.

— Оф, бре дедо — му рекла на жалено царската ќерка —ако

мо жи ш да ме оздрави ш, јас ќе му реча м на татка тебе да те стави
прв еќим на престолнината и голем бак ши ш ќе ти дада м.

Откако чул еќимот тие зборови, оти шол при куменџиј ата и
направил еден позлатен прстен со плочка одозгора. На плочката
бе ше пи шал вака: „Сѐ што било — поминало, и сѐ што ќе биде
— ќе помине“.

Ѝ го донесол еќимо прстенот и ѝ го ставил на прстот.

— Еве ти го лекот, царска девој ко — и рекол еќимот —секој

саат и секој ден, кога ќе ти дој ди ло шата мисла што ти го мачи
срцето, ќе го читап напи шаното и ќе го пораз мисли ш тоа што ќе
го прочита ш. Така ако го чита ш и раз мисли ш, до четириесет дни
33
ќе оздрави ш, бездруго те уверува м и со глава мој а ти гарантира м:
ако не оздрави ш, да ми ј а пресечите.

За вистина, царската ќерка бе ше оздравела, побргу од

четириесетте дни, од болеста што ја имала во мислата. Таа
оздравела и еќимот на голе ма чест беа го ставиле.

Приказна та е запи шана од Марко Це пенков, обј авена 1989

година од Македонска книга, „Македонски народни приказни“,
книга тре та.

34
 Правината и Кривината

Некога ш останала Правината без работа, та немала пари да си

купи леб за да јаде и три дена гладувала.
Ше тала, одела овде- онде за да нај де леб, но не можела и викнала
сирота:

— Оф ј ас сирота, шт о да правам, дали ќе умра м од глад, нема ли

никој да ми помогне?

Ја слу шнала Кривината и излегла пред неа:

— Шт о те мачи, а дру шко, што туку офка ш? —ѝ рече

Кривината.
— Оф мори сестрице, како да не офка м, кога еве три дена не сум
каснала залак лебец, само со водичка живеа м!
— Бре, бре, за тоа офка ш? Дој ди по мене, јас ќе те нај адам од
сите убај ни.
— Е сполај ти мори сестро, ако го стори ш тоа добро, сега да ми
се нај де ш, јас нема никога ш да ти заборавам.

во меана та

Трг нала пуста Правина по Кривината, ду ша да нај ади, оти ќе

умрела од глад. Оделе, оделе и влегла Кривината во една меана, а
Правината по неа и седнале да ручаат на чесна трпеза.

Му викнала Кривината на меанџиј ата и му нарачала да донесе од

сите турлии манџи и леб од нај убавиот. Донеле сѐ и
Кривината ѝ рекла на Правината да јаде и ич гај ле да не бере, оти
таа ќе платела за сѐ што ј аделе.
На станува ње го викнала Кривината меанџиј ата за да пресмета
колку чини ручекот. Прес метал меанџиј ата дваесет гро ша.

— Мо шне добро — рекла Кривината —дваесет гроша ти сака ш

од мене, а јас сакам шеесет гро ша од тебе, што ти ги дадов една ш
кога дој дов; врати ми го кусурот уште четириесет, за да се
платиме и да си одиме. 35
— Какви гро шеви си ми дал бре човеку? Не ти е срам што
зборува ш така? — рекол меанџиј ата.

Кога ги чу овие зборови, Правината стана и нога за нога пој де и

се скри зад врата, од што ѝ падна сра м од кривото што го
праве ше другарка ѝ Кривината.
Кривината и меанџиј ата се расправаа. Чувај Боже, Кривината
вика ше колку што ја држи грло, секој што ќе помине ше и
замине ше се враќа ше за да види што е таа кавга и секој што
слу шал мислел дека Кривината е во право, оти многу викала.
Виде- невиде меанџиј ата, извади четириесет гро ша и ѝ даде на
Кривината. Тогаш викна:

— Ах правино, правино, кај си?

— Море еве сум бре брате, зад врата, туку што да чина м, кога и
јас јадев, па валкана сум како Кривината! —се одзвала
Правината.

Оттога ш се одделиј а Правината и Кривината, и нема да се

здружат за вечни вре миња.

Приказна та е запи шана од Марко Це пенков, обј авена 1989

година од Македонска книга, „Македонски народни приказни“,
книга прва.

36
 Беле шка за авторот

Петковска Ангела е родена 02. 12.2010 во

Скопј е-Република Македониј а. По
завр шува њето на основното училишт е се
преселува во Париз.

Со пишува ње почнала да се занимава

сосема случај но за пополнува ње на
слободното време. Почнала да истражува
за Народното творештво и сосема случај но
и се родила идеј а да почне да пишува
книга.

Добитник е на многу книжевни награди

ширу м целиот свет.
 37

СОДР ЖИНА

-Гатанки____________________1

- Пог оворки__________________3

-Брз озборки__________________5

-Народни песни______________7

-Народни приказни___________29

-Беле шка за авторот __________37

-Содржина__________________38

38
ПЕ ТК ОВСКИ ДЕЛО АД – СКОПЈЕ

,, ПЕТКОВСКА Р АДОСТ’’

УЛ. 30 БР. 148-СКОПЈЕ

За из давачот:

М-р Петковска Енџел

Генерален директор

I из дание

Тираж: 1000

Печат и:

Печатница – Ангелковски

Скопј е, 2021