วัตถุประสงค์

โลชัน (Lotions) ยาทาถู

โลชน ยาทาถนวด
นวด (Liniments) 1. บอกคําจํากัดความของโลชัน ยาทาถูนวด และครีมได้
ครีม (Creams)
ครม (C ) 2.2 บอกสวนประกอบของโลชน
่ ป โ ั ยาทาถูนวด และครมี รวมถงอธบาย ึ ิ
หน้ าที่และการใช้ สารเหล่ านั้นได้
รศ. ดร. ภญ.
ญ ประภาพร บุุญมี 3. อธิบายวิธีการเตรียมตํารับโลชัน ยาทาถูนวด และครีมได้
4. ตั้งสู ตรตํารับโลชัน ยาทาถูนวด และครีมได้
สาขาวิชิ าเทคโนโลยี
โ โ เี ภสัั ชกรรม 5. เลือื กใช้
ใ ้ ภาชนะบรรจุและสภาวะการเก็บ็ รัักษารวมถึงึ เขียี นฉลากโลชั
โ ัน
คณะเภสั ชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ยาทาถนวด
ยาทาถู นวด และครี
และครมได
มได้
กรณีมขี ้ อสงสั ย/ต้ องการซักถามเพิม่ เติม นักศึกษาสามารถติดต่ ออาจารย์ ได้ ทาง
email: prapaporn@pharmacy.psu.ac.th, Tel.: 074-288842
2

ยาโลชัน (Lotions) 1. Simple lotions

- มีลกั ษณะเป็ นสารละลายใส แ งแ ก น
- เป็ นรู ปแบบยาเตรียมของเหลว
- สวนประกอบในสู
ส่ วนประกอบในสตรตํตรตารบารับ = ยานาใสทใชภายนอก
ยานํา้ ใสทีใ่ ช้ ภายนอก
- ใช้ เป็ นยาภายนอก ทาผิวหนัง
- ตัวยาสํ าคัญ อาจมี 1 ชนิดหรือมากกว่ า โดยส่ วนใหญ่ เป็ นสารระงับเชื้อ
- ไม่ ต้องถนวด
ไมตองถู นวด
หรือสารต้ านจุลนิ ทรีย์ หรือเป็ นสารทีช่ ่ วยลดอาการระคายเคือง
- 3 ประเภท
1. Simple lotions - สารกนเสย
สารกันเสี ย เอา ง ผสม
ง มา
p

2. Lotions containingg insoluble substances - กระสายยา: water, alcohol, glycerin, combination

2.1 Suspensions - สารปรุงแต่ งอืน่ ๆ เพือ่ เพิม่ ความคงตัวและความน่ าใช้ ของตํารับ เช่ น
2.2 Emulsions
i สารต้ านออกซิเดชัน สารบฟเฟอร
สารตานออกซเดชน สารบัฟเฟอร์ สารชวยละลาย
สารช่ วยละลาย สารแตงกลน
สารแต่ งกลิน่ สาร
3. Lotions made by chemical reaction แต่ งสี เป็ นต้ น
- เตรียมโดยการละลายธรรมดา
3 4
ทั้
ค่
ลิ่
ต่
 Salicylic Acid Lotion BP
BP (บญชยาหลกแหงชาต
Salicylic Acid Lotion ๓ บัญชียาหลักแห่ งชาติ พ.ศ. 2565)
Salicylic acid 20 g
Salicylic
y Acid 3.00 g
Castor oil 10 mL
Ethyl Alcohol 95% 25.00 mL
Eh
Ethanol
l (96%) sufficient to produce 1000 mL
L
Purified Water 25.00 mL
วิธีเตรียม กรด พ ด ว ลวก บนว ออก
ๆ
1. ละลาย salicylic acid ใน alcohol Propylene Glycol q.s. 100.00 mL
2.2 เติม castor
เตม t oilil ผสมใหเขากน
ผสมให้ เข้ ากัน
3. ปรับปริมาตรให้ ครบด้ วย alcohol จะได้ ยาโลชันใส Note : อาจเตม
อาจเติม Lactic acid, Urea อยางละ
อย่ างละ 1 % และยานจะมอายุ
และยานีจ้ ะมีอายไม่
ไมเกน
เกิน
ประโยชน์ รักษาสภาวะผิวหนังทีห่ นาผิดปกติ (hyperkeratotic and 4 สั ปดาห์ หลังเตรียมยา
scaling skin conditions) เชน
เช่ น โรคผวหนงเกลดปลา
โรคผิวหนังเกล็ดปลา (ichthyosis),
(ichthyosis)
โรคสะเก็ดเงิน (psoriasis) 5 6

2.Lotions containing insoluble substances

สิ่ งทีต่ ้ องพิจารณา :
2 1 Suspensions
2.1
- เป็ นโลชันทีป่ ระกอบด้ วยตัวยาเป็ นของแข็งทีไ่ ม่ ละลาย กระจายตัวใน - ผงยาต้ องเป็ นผงละเอียด เพือ่ ไม่ ให้ ระคายเคือง
กระสายยา อาจเรียกว่ า "shake lotions" - เมือื่ ทาผิวแล้้ ว วัฏภาคนํา้ จะระเหยไป
ไ ทําใให้้ เกิดความรู้ สึ กเย็น
- สวนประกอบในสู
ส่ วนประกอบในสตรตํ ตรตารบ
ารับ = ยานาแขวนตะกอนทใชภายนอก
ยานํา้ แขวนตะกอนทีใ่ ช้ ภายนอก (cooling effect)
- ตัวยาสํ าคัญ เช่ น Calamine, Zinc oxide, Precipitated sulfur เป็ นต้ น - อาจเติมแอลกอฮอล์ , การบรูู (camphor) และ thymol เพือ่ ทําให้ เกิด
- สารแขวนตะกอน
ความรู้ สึกเย็นและแห้ ง (cooling and drying effect)
- กระสายยา: นํา้ หรืออาจมีตวั ทําละลายอืน่ ร่ วมด้ วย
- สารกันเสี ย - บางตํารับอาจเติม glycerin เพือ่ ให้ ผงยาติดผิวและเพิม่ ความชุ่มชื้น
- สารช่่ วยเปีปี ยก - สารแขวนตะกอนทนยมใชใน
สารแขวนตะกอนทีน่ ิยมใช้ ใน shakeh k llotions
ti ไดแก ได้ แก่ bentonite,
b t it
- สารปรุุงแต่ งอืน่ ๆ methylcellulose,
y , carboxymethylcellulose
y y เพราะทําให้ ผงยาติดผิว
- วิธีเตรียม เช่ นเดียวกับการเตรียมยานํา้ แขวนตะกอน ได้ ดขี นึ้
7 8
ผิ
ผิ
ลั
 สมบัตทิ ตี่ ้ องการ : Calamine Lotion BP
Calamine 150 g
- ผงยากระจายตัวได้ ดใี นนํา้ กระสายยา ถ้ าตกตะกอน เมือ่ เขย่ าแล้ ว ผงยา Zinc oxide 50 g
ต้้ องกลับั กระจายตัวั อย่่ างสมําํ่ เสมอได้
ไ ้ ท้งั หมด Bentonite 30 g
Sodium citrate 5 g
- มความคงตวทางกายภาพ
มีความคงตัวทางกายภาพ เช่ เชนน สสี ขนาดอนภาค
ขนาดอนุภาค ความหนื
ความหนดด ฯลฯ Li fi d phenol
Liquefied h l 5 mLL
ไม่ เปลีย่ นแปลงตลอดอายุของผลิตภัณฑ์ Glycerol 50 mL
Purified water to 1000 mL
- มีความหนืดพอเหมาะ ที่ทาํ ให้ สามารถเทออกจากภาชนะบรรจุได้ ง่าย 1. บดผสมผงยา calamine และ zinc oxide ให้ เข้ ากันในโกร่ ง
และสมํา่ เสมอ เมือื่ ทาผิวยากระจายตัวได้ ไ ้ ดแี ละติดผิว ไม่
ไ ่ ไหลออกจาก 2. เติม bentonite และ glycerol ลงไปบดจนได้ smooth paste
บริเวณทีท่ า
บรเวณททา 3. ละลาย sodium citrate ในนํา้ 3/4 ของปริมาตรนํา้ ในตํารับ
4. เติมสารละลายจากข้ อ 3 และ liquefied phenol ลงไปบดผสมกับ
- แห้ งเร็ว เหลือเป็ นฟิ ล์มปกป้องผิวบริเวณที่ทา smooth paste โดยเตมลงทละสวน
โดยเติมลงทีละส่ วน บดผสมให้
บดผสมใหเขากนดทุ
เข้ ากันดีทกครั
กครง้ ง
- มีความปลอดภัย ให้ ผลในการรักษา และ สวยงามน่ าใช้ 5. ถ่ ายใส่ กระบอกตวงและปรับปริมาตรให้ ครบด้ วยนํา้ ล้ างโกร่ ง
9 10

Calamine Lotion USP Calamine Lotion (บัญชียาหลักแห่ งชาติ พ.ศ. 2565)

Calamine 80 g
Zinc oxide 80 g Calamine, in fine powder 15.00 g
Glycerin 20 mL Zinc Oxide,, in fine p
powder 5.00 g
Bentonite magma อาญา ใ แบบ ไ เ น
4 วางml 250 mL Bentonite 3.00 g
Calcium hydroxide topical solution to 1000 mL S di
Sodium Cit
Citratet 0 50
0.50 g
1. บดผสมผงยา calamine และ zinc oxide ให้ เข้ ากันในโกร่ ง
2. เจอจาง
เจือจาง bentonite magma ดวย ด้ วย calcium hydroxide topical solution Glycerol (Glycerin) 5.00 mL
ปริมาตรเท่ ากัน Flavouring Agent q.s.
3.3 เตม
เติม glycerin และ diluted magma ประมาณ 100 mL ลงไปบดผสม Purified Water q.s. 100.00 mL
กับผงยาจนได้ smooth paste ในตํารับอาจเพิม่
4.4 เตม
เติม diluted
dil t d magma ทเหลอลงไปบดผสมทละสวนใหเขากน
ทีเ่ หลือลงไปบดผสมทีละส่ วนให้ เข้ ากัน
Liquified Phenol 0.50 g
5. ถ่ ายใส่ กระบอกตวง ใช้ calcium hydroxide topical solution ล้ าง
โ ่ งแล้้ วนํําไปปรั
โกร่ ไปป ับปริ
ป ิมาตรให้ใ ้ ครบ Camphor 0 10
0.10 g
Note เพิม่ ปริมาณ Bentonite Magma ได้ แต่ ไม่ เกิน 400 mL ต่ อตํารับ 1000 mL 11
Menthol 0.10 g 12
กิ
ห้
ม่
 2. Lotions containing insoluble substances สิ่ งทีต่ ้ องพิจารณา :
2 2 Emulsions
2.2 E li - ถ้้ าต้้ องการให้
ใ ้ ล้างออกด้้ วยนํํา้ ได้
ไ ้ ง่ าย ควรเตรีียมเป็ป็ นชนิิด o/w
- เป็ นโลชันทีป่ ระกอบด้ วยวัฏภาคนํา้ และวัฎภาคนํา้ มัน โดยมีสารทํา - ถ้ าต้ องการผลการเพิม่ ความชุุ่ มชื้นผิว (emollient effect) ควรเตรียมเป็ น
อิมลั ชันทําให้ ตาํ รับคงตัว ใ ลด ชนิด w/o
ญเ ย ว จาก
whr เ า น ( กลบรสไ น)
: ยา น od.in
การ

- Oil phase: oil,oil fat  emollients & lubricants ั ิ ี่ ้

สมบตทตองการ
- Water phase: purified water, humectant (glycerin, propylene - มีความหนืดพอเหมาะ ที่ทาํ ให้ สามารถเทออกจากภาชนะบรรจุได้ ง่าย
glycol), สารกันเสี ย และสมํา่ เสมอ เมือ่ ทาผิวยากระจายตัวได้ ดแี ละติดผิว ไม่ ไหลออกจาก
- สารทาอมลชน
สารทําอิมลั ชัน นินยมใชสารลดแรงตงผว
ยมใช้ สารลดแรงตึงผิว เชน
เช่ น นศ. ทบทวนเรื่องสารทําอิมัลชัน บริเวณทีท่ า
บรเวณททา
anionic soaps ซึ่งอาจเติมในตํารับโดยตรง หรือ เกิดจากปฏิกริ ิยาเคมีใน - แผ่ กระจายตัวได้ ดใี นบริเวณที่ทา
ขณะทีเี่ ตรีียม (nascent soap หรืือ in situ soap) - ล้้ างออกจากผิวิ ไได้้ ง่ าย
nonionic surfactants โดยอาจใช้ สารเดียวหรือใช้ หลายชนิดร่ วมกัน - ไม่ ตดิ สี เสื้อผ้ า
- ตัวยาสํ าคัญ อาจละลายในนํา้ หรือนํา้ มัน หรือไม่ ละลายก็ได้ - เป็ นที่พงึ พอใจของผู้ใช้ ในด้ านกลิน่ สี และสั มผัส
13 14

ก า 0 il ง
Preparation Method เทคนิคในการเตรียม อาจ 7
ง
ด

Oil phase
- Fats, waxes, oils phme น
- Oil-soluble drugs & ingredients
- Oil-soluble emulsifier
phm ใ
p of fats,, waxes
Heat at T > m.p.
W
Water phase
h
- Water - อุณหภูมขิ องทั้งสองวัฏภาคต้ องใกล้ เคียงกัน
- Water-soluble drugs & ingredients
- Water-soluble emulsifier - การเตมวฏภาคหนงลงในอกวฏภาคหนง
การเติมวัฏภาคหนึ่งลงในอีกวัฏภาคหนึ่ง ต้ตองเทเปนสายชาๆ
องเทเป็ นสายช้ าๆ
นาน
Heat at T  oil p
phase 2-3oC คนผสมตลอดเวลา จนกระทัง่ ของผสมเย็นลงถึงอุุณหภููมหิ ้ อง

- ในวัฏภาคนํา้ ให้ ใช้ นํา้ ในปริมาณทีต่ ้ องใช้ ท้งั หมดในสู ตรตํารับในการ

(70-75oC) ด วง ใ ค อน
.

ปบ ห ก
Mix ไ ่ มกี ารปรั
ไม่ ป ับปริ
ป ิมาตร (lotion) หรืือนํํา้ หนััก (cream) ภายหลังั
- Addition of external phase to internal phase
- Addition
Additi off internal
i t l phase
h to
t external
t l phase
h - การเตมตวยาสาคญ
การเติมตัวยาสํ าคัญ พิ พจารณาจากสมบตการละลาย/การทนตอ
จารณาจากสมบัตกิ ารละลาย/การทนต่ อ
ความร้ อน
บ" เน นเห อน
Temperature ~ 35-45 oC
- Addition of heat-labile substances e.g. flavoring agent
จะ ขาว นม
- ถ้ ามีสารทีร่ ะเหยได้ เช่ น volatile oil, สารแต่ งกลิน่ ให้ เติม
หลังจากของผสมมีอณหภมิ
หลงจากของผสมมอุ ณหภูม 35-45
35 45CC
Stir until reach room temperature (lotion)
15 16
ทำ
สู
กิ
ผิ
ท้
นั้
สู
นั้
ดีที่ฟั
ทํ้
พํ้มั
นึ
นั
ที่
ช่
วั
มียุ
ร้
ทํ๊
กูพี่
ยุ
ข้
สี
นำ
ป็
ท่
ม่
ห้
ห้
รั
ว่
นั
ห้
มื
น้ำ
สี
 Bnsrlohim 50mL ( เต ยม ก bomb
น ทางใน
เสพ
oilphn
Basic Lotion (เภสั ชตํารับฉบับกระทรวงสาธารณสุ ข พ.ศ. 2519)
Nascent soap method หรืือ In situ soap method wahrhnth เ า น
Stearic acid 2.00 g
**เป็ นวิธีเตรียมยาอิมัลชันทีม่ ี soap ซงเกดจากปฏกรยาเคมใน
**เปนวธเตรยมยาอมลชนทม ซึ่งเกิดจากปฏิกริ ิยาเคมีใน
Glyceryl monortearate (GMS) 2.00 g
ขณะทีเ่ ตรียมเป็ นสารทําอิมลั ชัน
Spermaceti 1.00 g
**soap เกิดจากปฏิกริ ิยาระหว่ าง free fatty acid ในนํา้ มัน กับ
Polyethylene glycol 400 (PEG 400) 2 00
2.00 mL
สารละลายด่ าง Olive oil 5.00 mL
**อาจเตรียมในขวดหรือ beaker Sodium lauryl sulfate 0.40 g
**ชนิดของอิมลั ชันทีไ่ ด้้ ขนึ้ กับชนิดของ soap i.
phuu { Gelatin
Purified water to
0.30
100.00
g
mL
17 ก ลบใ เ ยบ อย 18

Basic Lotion (เภสั ชตํารับฉบับกระทรวงสาธารณสุุ ข พ.ศ.2519) (เภสั ชตํารับฉบับกระทรวงสาธารณสขข พ.ศ. 2519)  ใช

Basic Lotion (เภสชตารบฉบบกระทรวงสาธารณสุ ใช้
วิธีเตรียม เป็ นกระสายยาสํ าหรับยาใช้ ภายนอกเฉพาะที่ ซึ่งตัวยาสํ าคัญ ได้ แก่
1. หลอม stearic acid, glyceryl monostearate, spermaceti, PEG 400 Camphor 1.0%
แล olive
และ li oilil บน water
t bath
b th เปนวฏภาคนามน
เป็ นวัฏภาคนํา้ มัน จนมี
จนมอุอณ ณหภมิ
หภูม 70C Coal tar 2.5% ((+ Tween 80 2.5%))
Ichthammol 5.0%
2. ให้ ความร้ อน sodium lauryl y sulfate,, gelatin
g และนํา้ จํานวนทีต่ ้ องใช้ R i l
Resorcinol 1 4%
1.4%
ทั้งหมด เป็ นวัฏภาคนํา้ จนมีอณ ุ หภูมิ 70C Liquefied Phenol 0.5%
3. เติมวัฏภาคนํา้ ลงในวัฏภาคนํา้ มัน โดยเทเป็ นสาย คนตลอดเวลาจนเย็น Precipitated Sulfur 6.0%
ไ ้ โลชัันสีี ข้นขาว แนะ เขา ลง มา
จะได้ Salicylic Acid 2 0%
2.0%
(ไม่ มกี ารปรับปริมาตร)
(ไมมการปรบปรมาตร)
19 20
น้ำหั
หื๊
นั้
ต้
สั
หั๊
ท่
รี
ห้
รี
นำ
ร้
 Basic Lotion with Precipitated Sulfur (เภสั ชตํารับฉบับกระทรวง
สาธารณสขข พพ.ศ.
สาธารณสุ ศ 2519) B
Benzyl
l Benzoate
B Lotion
L i USP ใน
ท ขวด
Working formula App. Vol.
(50 mL) เ น
Benzyl benzoate 250 mL 25 mL
Precipitated Sulfur 6.060 g 3 g 3
Basic Lotion to 100.0 mL 50 mL 47 Triethanolamine 5 g 0.5 g
Ol i acid
Oleic id 20 g 2 g
1.บด pprecipitated
p sulfur ให้ ละเอียดในโกร่ ง Purified
u ed wate
water 750 mL 75 mL
2.เติม Basic Lotion ลงไปเล็กน้ อย บดผสมให้ เข้ ากันจนได้ smooth paste To make about 1000 mL 100 mL
3.เติมิ Basic Lotion ทีเี่ หลือื ลงไปที
ไป ลี ะส่่ วน บดผสมให้
ใ ้ เข้้ ากันั ทุกครั้ังจน
ครบ 3/4 ของปริมาตร (3/4 x 47  35 mL)
4.ปรับปริมาตรให้ ครบด้ วย Basic Lotion ในกระบอกตวง
21 22

*☒
วิธีเตรียมแบบ Nascent soap method แบบฝึ กหัด
1. ผสม triethanolamine และ oleic acid ในขวดทีแ่ ห้ งสนิท เขย่ าให้ Lotion Base
เข้ ากัน
เขากน Rx
2. เติม benzyl benzoate เขย่ าให้ เข้ ากัน Mineral Oil 15 mL
3. เติมนํา้ 25 mL เขย่่ าแรงๆ จนเกิดอิมลั ชัน
Emulsifiers 5 g
4. ค่ อยๆๆ เติมนํา้ ทีเ่ หลือเขย่ าให้ เข้ ากันทกครั
ุ ้ง
Purified Water 40 mL
ป โ ์ รัักษาโรคหิ
ประโยชน์ โ ิด (scabies) กําหนดให้ ใช้ Tween 80 (HLB = 15.0) และ Span 80 (HLB =
กาหนดใหใช
4.3) เป็ น emulsifiers และค่ า RHLB ของ Mineral oil = 10.5
หมายเหตุ สารทําอิมลั ชันในตํารับนี้ คือ triethanolamine oleate ซึ่งเกิด
คํานวณปริมาณ Tween 80 & Span 80 ทีต่ ้ องใช้ ในตํารับนี้
จากปฏิกริ ิยาเคมีระหว่ าง triethanolamine
จากปฏกรยาเคมระหวาง t i th l i กบ กับ oleic
l i acid
id
และอธิบายวิธีเตรียมตํารับ
23 24
ต้
 3. Lotions made byy chemical reaction
- เปนโลชนทประกอบดวยตวยาเปนของแขงทไดจากปฏกรยาใน
เป็ นโลชันทีป่ ระกอบด้ วยตัวยาเป็ นของแข็งทีไ่ ด้ จากปฏิกริ ิยาใน
ระหว่ างการเตรียม
ระหวางการเตรยม
วิธีเตรียม
1. ให้
ใ ้ ความร้้ อน oil phase (mineral
( oil 15 mL + Span80 2.1 g)) บน - ตวยาเปน
ตัวยาเป็ น diffusible
diff sible solids จงไมตองใชสารแขวนตะกอนใน
จึงไม่ ต้องใช้ สารแขวนตะกอนใน
water bath จนมีอณ ุ หภููมิ 70-75C
2. ให้ ความร้ อน water phase (water 40 mL + Tween80 2.9 g) บน
ตารบ
ํ ั
water
t bath
b th จนมอุ
จนมีอณณหภมิ
หภูม 70-75
70ใ75CC oil - White Lotion USP
าย จาก ลง
3. เท water phase ลง oil phase (หรือสลับกันก็ได้ ) โดยเทเป็ นสายช้ าๆ
คนผสมตลอดเวลาจนของผสมเย็นลงจนถึงอุณหภูมหิ ้ อง - Zinc Sulphide Lotion BPC 1973
25 26

าเ น เ ยว ใ กะเทาะ เ ยว ออก
ๆ
White Lotion USP
Zi Sulfate
Zinc S lf t 40 g 4 g ประโยชน์ รักษาสิ ว
Sulfurated Potash 40 g 4 g หมายเหตุ
Purified Water to 1000 mL 100 mL - ตัวยาสํ าคัญของตํารับนีเ้ กิดจากปฏิกริ ิยาเคมีระหว่ าง zinc sulfate และ
1.1 ละลาย zinc sulfate ในนา ในนํา้ 45 mL และกรองผานกระดาษกรองทถู
และกรองผ่ านกระดาษกรองที่ถกกทํทาา sulfurated potash ดังั สมการเคมีี
ให้ ชื้นด้ วยนํา้
ZnSO4.7H2O + K2S3.K2S2O3  ZnS + S2 + K2SO4 + K2S2O3 + 7H2O
2. ละลาย sulfurated potash ในนํา้ 45 mL และกรองผ่ านกระดาษกรองที่
ถูถกทํ
กทาใหชนดวยนา
าให้ ชื้นด้ วยนํา้ - การนํา sulfurated potash มาใช้ ต้ องเลือกเอาส่ วนทีย่ งั ไม่ ถูก oxidized
3. ค่ อยๆ เทสารละลาย sulfurated potash ลงในสารละลาย zinc sulfate คือเลือกส่ วนทีม่ สี ี นํา้ ตาลเข้ ม (liver brown) มาใช้
อย่่ างช้้ าๆ พร้้ อมทั้ังคนแรงๆ จะได้ไ ้ ยานํํา้ แขวนตะกอนทีมี่ ผี งยาละเอียี ด ถ้้ านําส่่ วนทีีถ่ ูก oxidized แล้้ วคือื ส่่ วนทีม่ี สี ี เขีียวมาใช้
ใ ้ จะไม่
ไ ่ เกิดิ ปปฏิกิ ริ ิยา
สี ขาว เคมีทตี่ ้ องการ
เคมทตองการ
4. ถ่ ายใส่ กระบอกตวงและปรับปริมาตรให้ ครบด้ วยนํา้
27 28
ถ้
ทํ้
ดี
ง่
สี
ขี
ป็
ขี
ห้
ห้
 การเก็บรักษายาโลชัน
Zinc Sulfate Lotion (บญชยาหลกแหงชาต
บัญชียาหลักแห่ งชาติ พ.ศ. 2565)
- ภาชนะบรรจุทปี่ ิ ดสนิิท และถ้้ าตัวั ยาไวต่
ไ ่ อแสงต้้ องบรรจุในขวดที่ี
Synonyms
y y : White Lotion กันแสงได้
Zinc Sulfate 4.00 g - บนฉลากต้ องมีข้อความ "ใช้ เฉพาะภายนอก" หรือ
“ห้้ ามรัับประทาน”
ป
Sulfurated Potash 4.00 g
- บนฉลากของโลชันทีอ่ ยูู่ในรูู ปแบบยานํา้ แขวนตะกอนและยาอิมลั ชัน
Purified Water q.s. 100.00 mL ต้ องมีข้อความ “เขย่ าขวดก่อนใช้ ”
- ฉลากของผลตภณฑตองถู
ฉลากของผลิตภัณฑ์ ต้องถกต้ กตองครบถวน
องครบถ้ วน และอานเขาใจงาย
และอ่ านเข้ าใจง่ าย โดย
Note : - เขยาขวดกอนใช
เขย่ าขวดก่อนใช้ ประกอบด้ วยชื่อตํารับ ความแรงของตัวยาสํ าคัญ ประโยชน์ วิธีใช้
- ยานีเ้ มือ่ เก็บทีอ่ ุณหภูมิ 15-25 องศาเซลเซียส จะมีอายุไม่ เกิน 4 ปริมาณ ผู้ผลิต/สถานที่ผลิต วันทีผ่ ลิต/วันสิ้นอายุ
สัั ปดาห์์ หลังั เตรีียมยา - วธใชยาโลชน:
วิธีใช้ ยาโลชัน: ทาผวหนงโดยไมตองถู
ทาผิวหนังโดยไม่ ต้องถนวดนวด
29 30

อง นวด าง โล น
บ
ยาทาถูนวด (Liniments) 1. Alcoholic liniments
**เป็ นสารละลายใสของตัวยา โดยมี alcohol หรือ
- เป็ นรู ปแบบยาเตรียมของเหลว
- ใช้ เป็ นยาภายนอก ทาผิวหนัง
hydroalcoholic solvent เป็ นกระสายยา
- ต้ องถูนวด ** ี โ
**เตรยมโดยการละลายธรรมดา
- 3 ประเภท
ป หนาทของแอลกอฮอลในตารบ
**หน้ าทีข่ องแอลกอฮอล์ ในตํารับ
1.1 Alcoholic liniments - เป็ นตัวทําละลายหรือกระสายยา
2. Oily liniments - mild rubefacient, counter-irritant และ astringent
า อาจ ใ วห ง อน /
แดง อง
ระคาย

3. Emulsions ** Alcoholic liniments อาจทําให้ ผวิ หนังระคายเคือง จึงอาจเติม

soap หรือนํา้ มัน เพือ่ ทําให้ ทาถูนวดได้ ง่ายขึน้
31 32
กั
ต่
กู
ต้
ทำ
กู
ถ้
ผิ
ท้
ร้
ห้
ชั่
นั
 Camphor and Soap Liniment NF XII
2. Oilyy liniments
C
Camphor
h 45 g
Green soapp 120 g
**เป็ นสารละลายใสของตัวยา โดยมี fixed oils หรือ volatile oils
Rosemary oil 10 mL เป็ป็ นกระสายยาหรืือใใช้้ เป็ นตัวั ทําละลายร่่ วมกันั
Alcohol 700 mL Fixed oils  solvent for rubefacient & counter
**Fixed counter-irritant
irritant
Purified water to 1000 mL + lubricant action  cotton seed oil, arachis oil, almond
oil, sesame oil, olive oil ใ ว อนห า แดง
วิวธเตรยม
ธีเตรียม **Volatile il  solvent,
**V l til oils l t mild ild rubefacient
b f i t & counter-
t
1. ละลาย camphor และ rosemary oil ใน alcohol irritant
2. เติมิ green soap ลงไปคนหรื
ไป ือเขย่่ าจนได้
ไ ้ สารละลายใส ใ
3. เติมนํา้ ลงไปปรับปริมาตรให้ ครบ ตั้งทิง้ ไว้ ในทีเ่ ย็น 24 ชั่วโมง
แล้ วกรอง
33 34

แ บ
3. Emulsions ไ เ น พวก soap ทา นวด
2. Oily liniments ใ
**Oily liniments มีโี อกาสเกิดิ การระคายเคือื งน้้ อยกว่่ า และ
การทาถนวดง่
การทาถู นวดงายกวา
ายกว่ า (ลนผวกวา)
(ลืน่ ผิวกว่ า) alcoholic liniments ** ลักษณะ เป็ นยาเตรียมประเภทของเหลวทีป่ ระกอบด้ วยของเหลว 2
**วิธีเตรียม เตรียมโดยการละลายธรรมดา ชนิดทีไ่ ม่ ผสมกัน (วัฏภาคนํา้ และวัฏภาคนํา้ มัน) โดยมีสารทําอิมลั ชัน
ทําหน้ าทีท่ ําให้ ท้งั สองวัฏภาคคงสภาพอยู่ด้วยกันได้
M th l Salicylate
Methyl S li l t Liniment
Li i t BP ** วธเตรยม
วิธีเตรียม เชนเดยวกบการเตรยมยาอมลชน
เช่ นเดียวกับการเตรียมยาอิมลั ชัน ด้ดวยวธ
วยวิธี Nascent
N t soap
Methyl salicylate 250 mL method เนองจากสารทาอมลชนทนยมใชคอ
เนื่องจากสารทําอิมลั ชันทีน่ ิยมใช้ คอื soaps เพอใหทาถู
เพือ่ ให้ ทาถนวด
นวด
ง่ ายขึน้
Arachis oil to 1000 mL
วิธีเตรียม ละลาย methyl salicylate ใน arachis oil
วธเตรยม รก ทา
ปากเ อก น .

35 36
ทำ
ผิ
ร้
กู
ป็
น้
มื
ห้
ข้
ห้
บ­
 ammmrhn oleah ะ ) เ นenulslfier ช ด ม 1h water
วิธีเตรียม
White Liniment BP 1.1 ผสม oleic acid กบ กับ turpentine oil ในขวดทแหงสนท
ในขวดทีแ่ ห้ งสนิท
Oleic acid 85 mL 2. ผสม dilute ammonia solution กับ นํา้ อุ่น ปริมาตรเท่ ากัน
3. เติมสารละลายในข้ อ 2 ลงในข้ อ 1- เขย่ าแรงๆ ให้ เข้ ากัน
Turpentine
p oil 250 mL 4.4 ละลาย ammonium chloride ในนาทเหลอ ในนํา้ นาทีเ่ หลือ เติ
เตมลงไปและเขยาแรงๆ
มลงไปและเขย่ าแรงๆ
เห อ)
(
ให้ เข้ ากันจนได้ อมิ ลั ชันสี ขาว คราว ไ Whhr inoil
Dilute ammonia solution 45 mL จะ พบ

5. บรรจุขวด โดยไม่โ ไ ่ ต้องปรั ป บปริป มาตร

Ammonium chloride 12.5 g C17H33COOH + NH4OH  C17H33COONH4 + H2O (1)
C17H33COONH4  NH4+ + C17H33COO- (2)
Purified water 625 mL ไ เ ม จะ ใน อย ลง
NH4Cl  NH4 + + Cl- พอ เ ม
ไป armnhm Ion ลง
(3)
ใน น น
จะ

ชื่อพ้อง White Embrocation ผลจากไอออนร่ วม (common ion effect) จาก NH4+ ใน rxn.3 ทําให้ rxn.2 เลือ่ น ลล
( hift) ไปดานซาย
(shift) ไปด้ านซ้ าย สงผลให
ส่ งผลให้ ammonium
i oleate
l t ละลายนานอยลง
ล ลายนํา้ น้ อยลง ลละลายในนามน
ลายในนํา้ มัน
37
ได้ มากขึน้ อิมลั ชันจะเกิดกลับวัฏภาคจากชนิดนํา้ มันในนํา้ เป็ นชนิดนํา้ ในนํา้ มัน 38

ใน าไ คาว
ใน Lnb ไ ni การ ง
Turpentine Liniment BP การเก็บรักษายาทาถูนวด
Soft soap 75 g - ภาชนะบรรจุทปี่ ิ ดสนิิท ถ้้ าตัวั ยาไวต่
ไ ่ อแสงต้้ องบรรจุในขวดทีก่ี นั แสงได้ ไ้
C
Camphor h 50 g - บนฉลากตองมขอความ
บนฉลากต้ องมีข้อความ "ใช้ ใชเฉพาะภายนอก
เฉพาะภายนอก" หรอ หรือ “ห้หามรบประทาน
ามรับประทาน”
- บนฉลากของยาทาถูนวดทีอ่ ยู่ในรู ปแบบยาอิมลั ชันต้ องมีข้อความ “เขย่ า
Turpentine oil 650 mL
ขวดก่ อนใช้ ”
Purified water freshly boiled and cooled 225 mL
- ฉลากของผลตภณฑตองถู
ฉลากของผลิตภัณฑ์ ต้องถกต้ กตองครบถวน
องครบถ้ วน และอานเขาใจงาย
และอ่ านเข้ าใจง่ าย โดย
วิธีเตรียม
ประกอบด้ วย ชื่อตํารับ ความแรงของตัวยาสํ าคัญ ประโยชน์ วิธีใช้
1.1 บด camphor กบ กับ soft soap จนกระทงเขากนด
จนกระทั่งเข้ ากันดี
2. ค่ อยๆ เติม turpentine oil ทีละน้ อย บดผสมให้ เข้ ากันทุกครั้งทีเ่ ติม ปริมาณ ผู้ผลิต/สถานที่ผลิต วันทีผ่ ลิต/วันสิ้นอายุ
3. เทข้ อ 2 ลงในขวด เติมนํา้ ลงไปทีเดียวหมด เขย่ าแรงๆ ให้ เข้ ากันจนได้ - วิธิ ีใช้้ ยาทาถูนวด: ส่่ วนใหญ่
ใ ่ ต้ องการฤทธิ์ิทําใให้้ ร้ อนแดงเพือ่ื บรรเทา
อิมลั ชันสี ขาว
อมลชนสขาว อาการปวดเมือ่ ยกล้ ามเนือ้ จึงต้ องใช้ ยาโดยทาผิวหนังและถููนวดด้ วย
39
- ห้ ามทาแผลเปิ ด/ชํ้า เพราะระคายเคืองมาก 40
นี้
ขึ้
นี้มั
ทั้น้
ถ้
ขั
ป็
พิ่
ติ
ม่
ด้
ม่
ด้
นิ
ลื
 ครีม (Creams) การแบ่ งประเภทของครีม
 อิอมลชนทมความหนดสู
มัลชันทีม่ คี วามหนืดสงง และอยู
และอย่ ในรู
นรปกึ
ปกงแขง
ง่ แข็ง
 ใชสาหรบทาผวหนงภายนอก
ใช้ สําหรับทาผิวหนังภายนอก 1. การแบ่ งประเภทของครีมตามวัตถุประสงค์ ทใี่ ช้
 ส่ วนใหญ่ ไหลแบบ pseudoplastic หรื อ plastic ทีม ่ คี ่ า yield 1.1 ครีมทีใ่ ช้ เพือ่ การรักษา (Medicated creams)
value ตํา่ เมือ่ ทาผิวจึงกระจายไปทัว่ ผิวหนังได้ ง่าย โดยใช้ ป
ประกอบด้ ้ วยตัวั ยาและยาพืนื้
แรงน้ อยๆ แต่ จะไม่ ไ ไหลภายใต้ แรงโน้
โ มถ่ วงของโลกโ ใช้ เพือ่ วัตถประสงค์
ใชเพอวตถุ ประสงคในการรกษา
ในการรักษา
 ยาพนสาหรบตวยา
ยาพืน้ สํ าหรับตัวยา 1.2 ครีมทีใ่ ช้ ทางเครื่องสํ าอาง (Cosmetic creams)
ใช้ เพือ่ รักษาสภาพของผิวหนัง หรือเพือ่ ความสวยงาม เช่ น
 ครีมบางชนิดอาจใช้ ในการรั กษาได้ โดยไม่ ต้องมีตวั ยาสํ าคัญ
ครีมรองพืน้ (foundation cream) ครีมโกนหนวด (shaving
โดยมุ่งให้ ความชุ่มชื้นกับผิวหนัง รักษาสภาพผิวหนัง
cream))
 เครื่องสํ าอาง
41 42

การแบ่ งประเภทของครีม การแบ่ งประเภทของครีม

2. การแบ่่ งปประเภทของครีีมตามชนิิดของวัฏั ภาคภายนอก 3. การแบ่ งประเภทของครีมตามชนิดของสารทําอิมัลชัน
2 1 ครมชนดนาในนามน
2.1 ครีมชนิดนํา้ ในนํา้ มัน (W/O หรอหรือ hydrophobic creams) 3 1 ครมทใชสารทาอมลชนชนดประจุ
3.1 ครีมทีใ่ ช้ สารทําอิมลั ชันชนิดปร จลบ ลบ
มีวฏั ภาคนํา้ มันเป็ นวัฏภาคภายนอก ตัวอย่ างเช่ น Aqueous Cream BP, Buffered Cream BPC
ตวอยางเชน
มีสารทําอิมลั ชันชนิดนํา้ ในนํา้ มันเป็ นส่ วนประกอบ 3.2 ครีมทีใ่ ช้ สารทําอิมลั ชันชนิดประจุบวก
ตัวอย่ างเช่ น Cold cream ตัวอย่ างเช่ น Cetrimide Cream BP, Dimethicone Cream
2.2 ครีีมชนิิดนํํา้ มันั ในนํ
ใ ํา้ (O/W หรืือ hydrophilic creams) BPC
มีวฏั ภาคนํา้ เป็ นวัฏภาคภายนอก
มวฏภาคนาเปนวฏภาคภายนอก 3 3 ครมทใชสารทาอมลชนชนดไมมประจุ
3.3 ครีมทีใ่ ช้ สารทําอิมลั ชันชนิดไม่ มปี ระจ
มีสารทําอิมลั ชันชนิดนํา้ มันในนํา้ เป็ นส่ วนประกอบ ตัวอย่ างเช่ น Cetomacrogol g Cream BPC (Formula B)
ตัวอย่ างเช่ น Vanishing cream นศ. ทบทวนเรื่องสารทําอิมัลชัน
43 44
 ครีมทีใ่ ช้ เพือ่ การรักษา
สมบัตขิ องครีมทีด่ ี
สมบตของครมทด ป
ประกอบด้ ้ วยส่่ วนสํํ าคัญ
ั 2 ส่่ วน คือื ตัวั ยาสํํ าคัญั & ยาพืนื้
1.1 มความคงตวดทงกายภาพและเคม
มีความคงตัวดีท้งั กายภาพและเคมี 1.1 ตวยาสาคญ
ตัวยาสํ าคัญ สวนใหญใชรกษาโรคหรออาการตางๆทเกดขน
ส่ วนใหญ่ ใช้ รักษาโรคหรืออาการต่ างๆทีเ่ กิดขึน้
บริเวณผิวหนัง เช่ น ( แหละ)
2. ไม่
ไ ่ ระคายเคือื งและไม่
ไ ่ ทาํ ใให้้ เกิดิ การแพ้้ - รักษาอาการอักเสบ เช่ น piroxicam, indomethacin
- รกษาอาการตดเชอแบคทเรย
รักษาอาการติดเชื้อแบคทีเรีย เชน เช่ น silver
il sulfadiazine,
lf di i
3. เมือ่ ทาผิว จะกระจายตัวดี
gentamicin sulfate
4. ไม่ เหนียวเหนอะหนะ หรืออุดตันต่ อมเหงือ่ เมือ่ ทาผิว - ยาแก้ แพ้ เช่ น diphenhydramine
- รัักษาอาการติิดเชืื้อราบริิเวณผิวิ หนััง เช่่ น miconazole
5. ให้ ความชุุ่มชื้นต่ อผิวหนัง nitrate, clotrimazole
45
- รักษาสิ ว เช่ น benzoyl peroxide, azelaic acid 46

2. ยาพืน้ ประกอบด้ วย สารกันเสี ย

 emollient สาร น า ปกค ม ว
2.1 สารให้ ความชุ่มชื้น (moisturizer) 1. ป้ องกันการเจริญของเชื้อจุลนิ ทรีย์ในผลิตภัณฑ์ ทําให้
2.3 สารทําอิมัลชัน (emulsifier)
 humectant
glyarhgpropyleneghuol ผลตภณฑคงตว
ิ ั ์ ั
2. ป้ องกันการติดเชื้อของผูู้ป่วย เนื่องจากการทาครีมทีม่ ี
2.2 สารเพิมิ่ ความข้้ นหนืืดของเนืือ้ ครีีม (thickening agent,
เชื้อจุลนิ ทรีย์ปนเปื้ อน
stiffening agent)
2.4. สารกันเสี ย (p(preservative)
ese v ve) สารต้ านออกซิเดชัน
2.5 สารต้ านออกซิเดชัน (antioxidant) นํา้
2.6 นํา้ บริสุทธิ์ (purified water)
2.7 สารอืน่ ๆ เช่ น สารแต่ งสี สารแต่ งกลิน่ สารอืน่ ๆ เชน
สารอนๆ เช่ น สารแต่
สารแตงกลน
งกลิน่ สารแตงส
สารแต่ งสี
47 48
มั
จำ
ผิ
ลุ
 Preparation Method โคลด์ ครีม (Cold Cream)
Oil phase
- Fats, waxes, oils - Water
W
Water phase
h เป็ป็ นครีีมชนิิดนํํา้ ในนํ
ใ ํา้ มันั
- Oil-soluble drugs & ingredients
- Oil-soluble emulsifier
- Water-soluble drugs & ingredients
- Water-soluble emulsifier
ศตวรรษท
ศตวรรษที่ 11-22 Galen  Ceratum Refrigerans โดยการเตม โดยการเติม
p of fats,, waxes
Heat at T > m.p. Heat at T  oil p
phase 2-3oC
rose water ลงในส่ วนผสมของนํา้ มันมะกอก 3-4 ส่ วน และ
(70-75oC) อง ทน อนไ beeswax 1 ส่ วนทีห่ ลอมเข้ าด้ วยกันไว้ แล้ ว ลักษณะของตํารับทีไ่ ด้
เขา เ นสาย คน ตลอดเวลา
จะมีนํา้ ถกจั
จะมนาถู กจบไวอยางหลวมๆ
บไว้ อย่ างหลวมๆ ในแมกทรกซของนามน
ในแมกทริกซ์ ของนํา้ มัน
Mix
- Addition of external phase to internal phase
- Addition of internal p
phase to external p
phase ศตวรรษที่ 19  การเติม borax ลงไปในสูู ตรตํารั บเพือ่ ทํา

ใน
ปฏิกริ ิยากับกรดไขมันใน beeswax ได้ สบู่โซเดียมซึ่งทําหน้ าทีเ่ ป็ น
Temperature ~ 35 45 oC ท
35-45 ผสม พอ น

- Addition of heat-labile substances e.g. flavoring agent สารทํําอิิมัลชัั น ทํําใให้้ ครีี มมีีความคงตััวมากขึึน้ เมืื่อทาผิิวจะรู้ สึก
เป ยน สถานะ จากของ เหลว เ น ของ ง แ ง
คน จน

Stir until congeal (cream)

เย็นบริเวณที่ทา เนื
เยนบรเวณททา เนองจากการระเหยของนาออกจากครมอยางชาๆ
่องจากการระเหยของนํ้าออกจากครีมอย่ างช้ าๆ
เทคนิคในการเตรียม = Page 16 กลบ มาใ เ ยบ 49
อย จึงทําให้ ได้ ชื่อว่ า “โคลด์ ครีม” ใด กเ น เวลา )
ระเหย ออก

phme 724 นานา ะ

ตอน เ ม
50

Cold Cream Preparation Method

Beeswax 10 (form sodium cerotate)
Oil phase Water phase
Cetyl esters wax 4 (stiffening agent)
Beeswax,, Cetyl
y esters wax,, Sodium borate, Methyl
y pparaben,
Mineral oil 20 (emollient) Mineral oil, White Propyl paraben, Purified water
White ppetrolatum 7 ((emollient)) petrolatum, Apricot kernel
oil,
il Lanolin,
L li BHT 70 75 oC or 72-78
H t 70-75
Heat: 72 78oC
Apricot kernel oil 14 (emollient)
Lanolin 12 (emollient) Heat: 70-75oC
BHT 0.3 (antioxidant)
Sodium borate (Borax) 0.67 (form sodium cerotate) Mix
Methyl paraben 0.1 (preservative) เขา เ น สาย
Propyl paraben 0.02 (preservative) Stir until congeal
Purified water 31 91
31.91 (vehicle)
ไ การ ปบ ห ก ห ง
51 52
ร้
ต้
รุ่
กิ่
รู้
หั
ทั้
ที่ทั้
น้ำ
มี
ทั้
ที
ป็
ป็
ป็
ป็
รี
ติ
ข็
ด้
รั
ลั
สึ
นั
ม่
ลี่
ห้
ร้
 Vanishing cream Vanishing Cream
- เป็ น o/w emulsion Stearic acid 15 (form potassium stearate)

- เนือ้ ครีมมีลกั ษณะเป็ นประกายเหมือนมกก (pearl

เนอครมมลกษณะเปนประกายเหมอนมุ ( l sheen)
h ) Cetyl alcohol 2 (stiffening agent)

- เนือ้ ครีมกระจายบนผิวหนังได้ ดี
เนอครมกระจายบนผวหนงไดด Glycerin 5 (humectant)

- เมื่อทาบนผิวหนัง เนือ้ ครีมจะซึมหายไป เหลือฟิ ล์ มนํา้ มันบางๆ Potassium hydroxide 1 (form potassium stearate)

เคลือบผิว ประกายมุก Methyl paraben 0.1 (preservative)

 กาก
Propyl paraben 0 05
0.05 (preservative)
- ส่่ วนประกอบทั
ป ว่ั ไป:
ไป stearic acid or derivatives, oil/wax,
water, humectant, preservative, perfume, color Purified water to 100 (vehicle)

- ประโยชน์ ใช้ เป็ น cream base, day cream หรือ foundation

cream า องการ antifnrgul antifmynl
เอา ผง ยา ผสมเลย
53 54

dotmmlecmm !!!
พ าง
ก คน
Clotrimazole Cream 1. เตรียม vanishing cream base ก่ อน โดยแยกหลอมส่ วนที่ละลายได้ ใน
Rx W.F. (20 g) oil phase คือื stearic acid, white wax, white petrolatum เข้้ าด้้ วยกัน
Clotrimazole 1.0 % 0.2 g บน water bath ใหไดอุ
ให้ ได้ อณ
ณหภมิ
หภูม 70
70-75C
75 C
Vanishing Cream Base q.s. to 100.0 % 20 g
ก Vanishing
2. เตรียม water phase โดยละลาย triethanolamine, propylene glycol,
Cream Base
อน humnctantray ไ
เต ยม Paraben Concentrate ในนํา้ ทีใ่ ช้ ท้งั หมดในสู ตรตํารับ และให้ ความ
R . . W.F. (25 g) W.F. (50 g) าsemrsott เ น
7.5 g ของเหลว วไ g
.. . . . . x
Stearic acid 150 3.75 g ร้ อนจนได้ อณ
รอนจนไดอุ ณหภมิ
หภูม 70-75
70 75CC
White wax 20 0.5 g 1.0 g แ อง า หนาแ น
ก . 3. ค่ อยๆ เทวัฏภาคนํา้ ลงในวัฏภาคนํา้ มัน โดยเทเป็ นสาย พร้ อมทั้งคนให้
White petrolatum 80 2 g 4 g เข้ ากันตลอดเวลาจน congeal
Triethanolamine 15 0.375 g 0.75 g 4. แบ่่ งชั่ัง vanishing cream base มาตามจําํ นวนทีต่ี ้ องการใช้
ใ ้ ในการ
Propylene glycol 70 1.75 g 3.5 g
P b Concentrate
Paraben C t t 10 0 25 g
0.25 05 g
0.5 เตรียมสูู ตรตํารับ Clotrimazole Cream
Purified waterใน
ใ เ มไร655
ไ เลย) 16.375 g 32.75 g 55 56
ต้
ถ้
ทุ
นี้ต่
ชั่
ถ้
ก่
รู้ค่
ต้
ป็
ติ
ด้
ด้
ด้
ต่
พ้
รู่
รี
น่
 5. Levigate ผงยา clotrimazole ด้ วย glycerin จนได้ smooth paste การลดขนาดโดยการบดให้ เนียน (levigation)
6. บดผสม smooth paste ทีไี่ ด้้ กบั vanishing cream base โดยวิโ ธิ ี levigation = เทคนิิคการลดขนาดผงยาโดยใช้ โ ใ ้ levigating agent
ggeometric dilution levigating agent = ของเหลวททาใหผงยาเปยกแตไมละลายผงยา
ของเหลวทีท่ าํ ให้ ผงยาเปี ยกแต่ ไม่ ละลายผงยา
Emulsifier: Triethanolamine + Stearic Acid  Triethanolamine และเข้ ากันได้ กบั ยาพืน้ เช่ น mineral oil, glycerin
stearate [C6H15NO3 + C18H36O2  C24H51NO5] Mineral oil: Simple Ointment BP, White Ointment USP,
1 hwhr
การ ใน glyarm Hydrophilic Petrolatum USP USP, Cold cream
cream, w/o cream base
Glycerin: Water Soluble Ointment Base, PEG base,
Videos: Hydrophilic Ointment USP, Hydrophilic cream, Vanishing

Lwryahnyayent ไ smoothpaste
Preparation of Cream
ใ เทค ค Levigation
cream, o/w cream base
T b Filling
Tube Filli & SSealing
li อุอปกรณ์
ปกรณในใน lab scale: slab & spatula (โดยทวไป),
(โดยทัว่ ไป), mortar &
57
pestle 58

(เภสัชตํารับโรงพยาบาล พ.ศ. 2549)

Cemulsiter ใน บ)

59 60
ตำ
ช้
รั
ด้
นิ
 ปัญหาทีอ่ าจเกิดขึน้ การเก็บรักษาครีม
1. ความหนืดของครีม - กระปุก หลอดบีบ
thickening agent, stiffening agent า บาป ① จะ - บนฉลากต้ องมีข้อความ "ใช้ เฉพาะภายนอก" หรือ
2. ความไม่
ไ ่ คงตัวั ใ anionn ไ ไ “ห้้ ามรัับประทาน”
ป
ใ nomionic อาจ
2 1 acid drug VS soap emulsifier
2.1 - ฉลากของผลตภณฑตองถู
ฉลากของผลิตภัณฑ์ ต้องถกต้ กตองครบถวน
องครบถ้ วน และอานเขาใจงาย
และอ่ านเข้ าใจง่ าย โดย
Salicylic acid 3% ประกอบด้ วย ชืชอตารบ
ประกอบดวย ่อตํารับ ความแรงของตวยาสาคญ
ความแรงของตัวยาสํ าคัญ ประโยชนประโยชน์
Cold cream qs. to 30 g emulslfier อ sodnmsebtnhcsonp วิธีใช้ ปริมาณ ผูู้ผลิต/สถานทีผ่ ลิต วันทีผ่ ลิต/วันสิ้นอายุุ
%แทน
แก้ ไข: ใช้ sodium lauryl sulfate, non-ionic emulsifier
2.2 ความไม่ เข้ ากันเนื่องจากประจุ emulsifier VS drug
61 62

การผลิตครีมในระดับอุตสาหกรรม เอกสารทีแ่ นะนําให้ ศึกษาเพิม่ เติม

Allen LV, Popovich NG, Ansel HC. Ansel’s Pharmaceutical
Dosage Forms and Drug Delivery Systems, 9th ed.
Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 2009.
เ ดวา ว Aulton ME. Pharmaceutics: The Science of Dosage Form Design,
ใ ไหลมา รวม mampt 2nd ed., Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 2002.
แกน กลาง

Stirring paddle Pharmacopeias (e.g. USP, BP)

Journals in the field of pharmaceutics
ขาห อ
กวาด รอ
Scraper blade
เภสัชตํารับ e.g. เภสชตารบโรงพยาบาล,
เภสชตารบ เภสัชตํารับโรงพยาบาล บญชยาหลกแหงชาต
บัญชียาหลักแห่งชาติ
homogenizer ฏฐา แก้วนพรัตน์. รูู ปแบบยาเตรี ยมกึ่งแข็ง. คณะเภสัชศาสตร์
นัฏฐ
มหาวิทยาลัยสงขลานคริ นทร์. 2549.
http://m.jutaomachinery.com/vacuum-emulsifying-mixer/cream-mixer-machines.htmL 63 64
กำ
ถ้
คื
กั
ปิ
ม้
ม่
ห้
ด้
ล์
ช้
ช้