አሊህ፤ መሌክተኛው እና የእውቀት ባሇቤቶች፤ ስሇ ተከበሩት ነብይ (ሰሊትና ሰሊም በርሳቸው

ሊይ ይሁን) ጓደኞች (ሪድዋኑሊሂ አሇይሂም) ምን ይሊሌ፡፡

٣١ :‫ﭽ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰﮱ ﮲ ﮳ ﮴ ﮵ ﮶ ﮷ ﮸ ﮹ ﭼ البقرة‬

ኢብን ከሲር (አሊህ ይዘንሊቸውና) ‹‹ሰዎች ባመኑበት እመኑ›› የሚሇው ሊይ ‹‹ሰዎች›› ተብሇው የተጠቀሱ፤ የአሊህ መሌክተኛ ጓደኞች ናቸው፡፡ እነሱ ያመኑትን እምነት፤ እመኑበት
ሲባለ ሙናፊቆቹ፤ ሰሃባዎችን እንደ ሞኝ በመቁጠር ‹‹ቂልች ባመኑበት ሌናምን ነውን አለ››፡፡ አሊህም ሙናፊቆችን ‹‹እነርሱ ናቸው ቂልች›› አሇ፡፡

٣١١ :‫ﭽ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑﮒ ﮙ ﭼ البقرة‬

ኢብነሌ ቀይም (አሊህ ይዘንሊቸውና) ይህንን አንቀፅ ሲተረጉሙ እንዲህ ይሊለ ‹‹እናንተ ሰሃባዎች ባመናችሁት ቢያምኑ ኖሮ በእርግጥ
በተመሩ››

‫ﭽ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫﮬ ﮭ ﮮ ﮯﮰ ﮱ ﮲ ﮳‬

٥٨٢ :‫البقرة‬ ‫﮴﮵ﭼ‬

መሌክተኛው አምኗሌ ከጌታው ወደርሱ በተወረደው፤ (እንዲሁም) አማኞች (ሰሃባዎች)፡፡ አሊህ አማኞች ብል ጠራቸው፡፡

٣٣٢ :‫النساء‬ ‫ﭽ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﭼ‬
‹‹ቅኑም መንገድ ሇርሱ ከተገሇፀሇት በኋሊ መሌክተኛውን የሚጨቃጨቅና (የሚቃረን) ከምዕመኖቹ (ከሳሃባዎች) መንገድ ላሊ የኾነን
የሚከተሌ ሰው፤ (በዚህ አሇም) በተሸመበት (ጥመት) ሊይ እንሾመዋሇን (በመረጠው መንገድ ሊይ እንተወዋሇን)፤ ገሃነምንም እናገባዋሇን፤
መመሇሻይቱም ከፋች››

1. ማን ናቸው ሰሃባዎች፤ ስሇነርሱ የት ነው የተጠቀሰው?

‫ﭽ ﭑ ﭒ ﭓﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤﭥ ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ‬

‫ﭪ ﭫﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ‬

٥٢ :‫الفتح‬ ‫ﮁﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﭼ‬
‹‹ሙሀመድ የአሊህ መሌክተኛ ነው፡፡ እነዚያም ከርሱ ጋር ያለት (ባሌደረቦቹ)በከሀዲያን ሊይ ብርቱዎች፤ (ግና) እርስ በርሳቸው (እጅግ)
የሚተዛዘኑ ናቸው፡፡ ከአሊህ ችሮታንና ፍቅርን በመሻት “ሩኩዕ” እና “ሱጁድ” (በብዛት) ሲያደርጉ ታያሇህ፡፡ ከግንባሮቻቸው ሊይ የ “ሱጁድ”
ምሌክቶች (ይታያለ)፡፡ ይህ “ተውራት” ውስጥ (የተገሇፀ) ባህሪያቸው ነው፡፡ “ኢንጂሌ” ውስጥም ምሳላያቸው ቀንዘሌ እንዳወጣ አዝመራና
(ቀንዘለም) እንዳበረታው፤ እንደወፈረም፤ በአገዳዎቹ ቀጥ ብል በመቆምም ገበሬዎችን እንዳስደነቀ (ተክሌ) ነው፡፡ (አሊህ) በነርሱ ከሀዲያንን
ሇማበሳጨት (ጥንካሬን ሇገሳቸው)፡፡ አሊህ ከነርሱ መካከሌ ሊመኑትና መሌካምንም ሇሰሩት ምህረትንና ታሊቅ ምንዳን ቃሌ ገብቶሊቸዋሌ››
አዝመራው መሌክተኛው ሲሆኑ ቀንዘልቹ እነሱ (ሰሃባዎቹ) ናቸው፡፡ አግዘዋቸዋሌ፡፡ በየትኛውም የትግሌ መስክ ከጎናቸው ተሰሌፈዋሌ ተሌኳቸውንም ከግብ ያደርሱ ዘንድ የሚችለትን ሁለ አድርገዋሌ፡፡ ኢስሊም ዛሬ
ሇኛ የደረሰው በነሱ አማካኝነት ነው፡፡ በእምነት ከነብያችን የወሰዱትን እውቀትም ሆነ ተግባር አስተሊሌፈዋሌ፤ ነፍሳቸውን፤ ሀብታቸውን ሁለ መስዋትነት አድርገዋሌ፡፡ እነሱን መጥሊት የክህደት ምሌክት ነው፤
ኢማሙ ማሉክ እንዳለት የነብዩን (ሰሊትና ሰሊም በርሳቸው ሊይ ይሁን) ባሌደረቦች የጠሊ ከሀዲ ሇመሆኑ ‹‹ከሀዲያንን ሇማበሳጨት (ሇእነርሱ ጥንካሬን ሇገሰ)›› የሚሇውን ማስረጃ ያደርጋለ፡፡

2. ጀነት ብዙ የሚገቡት ከመጀመሪያዎቹ ትውሌዶች ነው

 ٣١ – ٣١ :‫الواقعة‬ ‫ﭽﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﭼ‬
‹‹ቀዳሚዎቹም ቀዳሚዎች ናቸው፡፡ እነዚያ ባሇሟልች ናቸው፡፡በመጠቀሚያ ገነቶች ውስጥ ሲሆኑ፡፡ ከፊተኞቹ ብዙ ጭፍሮች ናቸው፡፡
ከኋሇኞቹም ጥቂቶች ናቸው፡፡

»‫ين يَلُونَ ُهم‬ ‫ذ‬ِ َّ‫ ُُثَّ ال‬،‫ ُُثَّ الَّ ِذين ي لُونَهم‬،‫ون قَرِِن‬
ِ ‫«خي ر الْ ُقر‬
َ ُْ َ َ ْ ُ َُْ
»‫اعة‬ َّ ‫ إِ ََل قِيَ ِام‬،‫ضُّرُه ْم َم ْن َخ َذ ََلُ ْم َوََل َم ْن َخالََف ُه ْم‬
َ ‫الس‬ ُ َ‫ ََل ي‬،‫اْلَ ِّق‬
ْ ‫ين َعلَى‬ َ ِ
‫ر‬ ِ َ‫«ََل تَز ُال طَائَِفةٌ ِمن أ َُّم ِِت ظ‬
‫اه‬ ْ َ
3. እነርሱን፤ ሙሃጂሮችንና አንሷሮችን፤ በበጎ መከተሌ የአሊህን ውዴታ ሇማግኘት፤ በዚህ ኡማ ሊይ ግዴታ ነው፡፡

‫ﭽﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ‬

٣١١ :‫ﭣ ﭤ ﭥ ﭦﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭼ التوبة‬

‹‹ከስደተኞቹና (አሌ ሙሃጂር) ከረዳቶቹም (ወሌ አንሷር) ሲኾኑ የመጀመሪያዎቹ ቀዳሚዎች፤ እነዚያም በበጎ ስራ
የተከተሎቸው፤ አሊህ ከእነርሱ ወዷሌ፤ ከርሱም ወዷሌ፤ በስሮቻቸውም ወንዞች የሚፈሱባቸውን ገነቶች በውስጣቸው
ዘሇዓሇም ነዋሪ ሲኾኑ ሇነርሱ አዘጋጅቶሊቸዋሌ፤ ይህ ታሊቅ እድሌ ነው››

4. እነርሱ እውነተኞች ናቸው

‫ﭽ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ‬

٨ :‫الحشر‬ ‫ﭼ‬
 (በምርኮ ከተገኘው ሃብት ከፊለ) ሇስደተኞች ደሃዎች (ይሰጣሌ)፡፡ሇነዚያ የአሊህን ችሮታና ውዴታውን የሚፈሌጉ አሊህንና
መሌክተኛውንም የሚረዱ ኾነው ከአገሮቻቸውና፤ ከገንዘቦቻቸው እንዲወጡ ሇተደረጉት ስደተኞች ድኾች (ይሰጣሌ)፤ እነዚያ እነርሱ
እውነተኞቹ ናቸው፡፡
5. አንሷሮች ሙሃጂሮችን እጅግ ያፈቅራለ

‫ﭽﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ﯸ ﯹ‬

٢ :‫الحشر‬ ‫ﯺ ﯻ ﯼ ﯽﯾ ﯿ ﰀ ﰁ ﰂ ﰃ ﰄ ﰅ ﰆ ﭼ‬
‹‹እነዚያም ከበፊታቸው አገሪቱን መኖሪያ ያደረጉት (አንሳሮች የመዲና ሰዎች)፤ እምነትንም የሇመዱት፤ ወደነርሱ የተሰደዱትን ሰዎች
(ሙሃጂሮችን) ይወዳለ፤ (ስደተኞቹ) ከተሰጡት ነገር በሌቦቻቸው ውስጥ ቅሬታን አያገኙም፡፡ በነሱ ሊይ ችግር ቢኖርባቸውም
በነፍሶቻቸው ሊይ ላሊውን ይመርጣለ፡፡ ከነፍሳቸው ንፍገት የተጠበቁ፤ እነዚያ እነርሱ የተሳካሊቸው ናቸው፡፡››

6. አሊህ በምዕመናን ሌብ ሊይ እርጋታን አውርዷሌ

١ :‫الفتح‬ ‫ﭽ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶﭷ ﭼ‬
እርሱ ያ በምእመናን ሌቦች ውስጥ ከእምነታቸው ጋር እምነትን ይጨምሩ ዘንድ እርጋታን ያወረደ ነው፡፡
7. አሊህ የአማኞቹን ስራ በእርግጥ ወደደ

‫ﭽﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﭼ‬
٣٨ :‫الفتح‬
ከምእመናኖቹ በዛፊቱ ሥር ቃሌ ኪዳን በሚጋቡህ ጊዜ አሊህ በእርግጥ ወደደ፤ በሌቦቻቸውም ውስጥ ያሇውን ዏወቀ፤ በነሱም ሊይ
እርጋታን አወረደ፤ ቅርብ የኾነንም መክፈት መነዳቸው፡፡ ሰሃባዎቹ ወደ 1400 ናቸው፡፡
8. አሊህ ምህረትንም አጎናፅፏቸዋሌ

‫ﭽ ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ‬

١٢ – ١١ :‫ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﭼ الزمر‬

‹‹እናም እሱ (ሙሃመድ) እውነትን ይዞ የመጣ (ቁርዏንና ተውሂድን)፤ (እነዛ) ያመኑ የሆኑት (ሰሃባዎች)፤ እነሱ ናቸው አሊህን ፈሪዎች፡፡
ጌታቸው ዘንድ የሚፈሌጉት ሁለ አሊቸው፡፡ ይህ የጥሩ ሰሪዎች ምንዳ ነው፡፡ አሊህም በቻለት መጠን ይሰሩት በነበረው መሰረት ስህተታቸውን
ምሮ ደረጃ ሉሰጣቸው ነው (ዙመር 33-35) ››

9. የአሊህ መሌክተኛ (ሰሊትና ሰሊም በርሳቸው ሊይ ይሁን) እንዲህ ይሊለ

"‫ لو أن أحدكم أنفق مثل أح ٍد ذهبا ً ؛ ما أدرك مد أحدهم وال نصيفه‬، ‫ ال تسبوا أصحابي؛ فوالذي نفسي بيده‬، ‫"ال تسبوا أصحابي‬
‹‹ሰሃባዎቼን አትስደቡ፤ ሰሃባዎቼን አትስደቡ፤ ነፍሴ በእጁ በሆነች ጌታ እምሊሇሁ የኡሁድ ተራራን የሚያክሌ ወርቅ ብትሰጡ፤ (የኔ)
ሰሃባዎች ሙድ ወይንም ግማሽ የሰጡትን አይስተካከሌም››
፤፤፤፤፤ (ከሌቦሇድ የማይናገሩት ነብይ ይህንን ይሊለ)፤ ሙናፊቆች በተገሊቢጦሹ እነርሱ ጋር ሰሃባ በሳደብ የእውቀት መሇኪያ ነው፡፡
፤፤፤፤፤
የአሊህ መሌክተኛ በመቀጠሌም እንዲህ ይሊለ
‫ فعليه لعنة هللا و المالئكة و الناس أجمعين‬، ‫من سب أصحابي‬
‹‹ሰሃባዎቼን የሰደበ፤ የአሊህ፤ የመሊኢካዎቹ እና የረጋሚዎች ሁለ እርግማን በርሱ ሊይ ይሁን›› ሀዲሱን ሀሰን ሸይኽ
አሌባኒ (2340)፤
ኢማሙ አህመድ ኢብን ሀንበሌ (አሊህ ይዘንሊቸውና) እንዲህ ይሊለ ‹‹አንድ ሰው ስሇ አሊህ መሌክተኛ (ሰሇሊሁ አሇይሂ
ወሰሇም) ጓደኞች መጥፎ ሲያወራ ከሰማሀው እስሌምናውን ተጠራጠር›› አሇካኢ በአሱና ኪታባቸው ቁጥር 2359

10. እኛ ስሇ ሰሃባዎች ሉኖረን የሚገባው አቋም ምንድን ነው

 a. እነርሱን በጥሩ እንጂ ሊናነሳ፡፡ ኢማሙ አቡ ሀኒፋ እንዲህ ይሊለ ‹‹የአሊህ መሌክተኛ ጓደኞችን በጥሩ እንጂ ሊናነሳ››
b. አሊህ ከሰሃባዎች በኋሊ ስሇሚመጡት አማኞች እንዲህ ሲሌ ይጠቅሳሌ

‫ﭽﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ‬

٣١ :‫الحشر‬ ‫ﭣﭤﭥ ﭦﭧﭨﭼ‬

እነዚያ ከነርሱ በኋሊ የመጡት፡- ‹‹ጌታችን ሆይ! ማረን፤ ሇእነዚያ በእምነት ሇቀደሙንም ምህረትን ሇግስ፤ሇነዚያ ሇአመኑትም ሰዎች
በሌቦናዎቻችን ውስጥ ጥሊቻን አታድርግ፡፡ ጌታችን ሆይ! አንተ እጅግ በጣም ሩህሩህ አዛኝ ነህ›› ይሊለ፡፡

/////////
ከባድ ማስጠንቀቂያ ከነብያችን (ሰሇላሁ አሇይሂ ወሰሇም)

1. የአላህ መልክተኛን ሰሃባዎቻቸውን አስመልክቶ

"‫ لو أن أحدكم أنفق مثل أح ٍد ذهبا ً ؛ ما أدرك مد أحدهم وال نصيفه‬، ‫ ال تسبوا أصحابي؛ فوالذي نفسي بيده‬، ‫"ال تسبوا أصحابي‬
‹‹ሰሃባዎቼን አትስደቡ፤ ሰሃባዎቼን አትስደቡ፤ ነፍሴ በእጁ በሆነች ጌታ እምሊሇሁ የኡሁድ ተራራን የሚያክሌ ወርቅ ብትሰጡ፤ (የኔ)
ሰሃባዎች ሙድ ወይንም ግማሽ የሰጡትን አይስተካከሌም››
የአሊህ መሌክተኛ በመቀጠሌም እንዲህ ይሊለ
‫ فعليه لعنة هللا و المالئكة و الناس أجمعين‬، ‫من سب أصحابي‬
‹‹ሰሃባዎቼን የሰደበ፤ የአሊህ፤ የመሊኢካዎቹ እና የረጋሚዎች ሁለ እርግማን በርሱ ሊይ ይሁን›› ሀዲሱን ሀሰን ሸይኽ
አሌባኒ (2340)፤
2. የቀደምት ኡሇማዎቻችን ስሇ ሰሃባዎች እንዲህ ይላለ
ኢማሙ አቡ ሀኒፋ እንዲህ ይሊለ ‹‹የአሊህ መሌክተኛ ጓደኞችን የአንዳቸውንም ስም አናነሳም በጥሩ ብቻ ቢሆን እንጂ›› አሌ-ፊቂሁሌ
አክበር (304)
3. አቡ ሀኒፋ (አላህ ይዘንላቸው) በመቀጠልም እንዲህ ይላለ ‹‹ሰሃባዎች ከአላህ መልክተኛ (ሰሇላሁ አሇይሂ ወሰሇም ጋር) ያሳሇፏት አንድ ሰዓት በላጭ ናት ከእኛ ውስጥ ያሇ ሰው እድሜ ልኩን ከሰራው ኽይር
ስራ፤ ምንም እንድሜው ረጅም ቢሆን›› መናቂብ አቢ ሃኒፋ ገፅ 76
 4. ኢማሙ አህመድ ኢብን ሀንበሌ (አሊህ ይዘንሊቸውና) እንዲህ ይሊለ ‹‹አንድ ሰው ስሇ አሊህ መሌክተኛ (ሰሇሊሁ አሇይሂ
ወሰሇም) ጓደኞች መጥፎ ሲያወራ ከሰማሀው እስሌምናውን ተጠራጠር›› አሇካኢ በአሱና ኪታባቸው ቁጥር 2359
የአሊህ መሌክተኛ ሰሃባዎች ደረጃ እውነታ በጥቂቱ ይህ ነው፡፡ አብደሊህ ሀረሪና መሰልቹ ዛሬ እጃቸውን ሰሃባዎች ሊይ ቢቀስሩም፡፡ አላህ ወደ
ቀጥተኛው መንገድ ይምራን፡፡

////////

በመጨረሻ
ሁለም ሰው ከሚወደው ጋር ነው፡፡ ከማን ጋር መሆን ይፈሌጋለ?

‫ﭽ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇﮈ ﮉ‬

٣٢ :‫النساء‬ ‫ﮊﮋﮌﭼ‬
‹‹አሊህና መሌክተኛውንም የሚታዘዝ ሰው፤ እነዚህ ከነዚያ አሊህ በነርሱ ሊይ ከሇገሰሊቸው (ውሇታ ከዋሇባቸው ጋር) ከነብያት፤ ከፃድቃንም
(ከእውነተኞች)፤ ከሰማዕታትም፤ ከመሌካሞቹ ጋር ይሆናለ፡፡ የነዚያ ጓደኝነት አማረ!