Professional Documents
Culture Documents
Local Media4752697528724321691
Local Media4752697528724321691
I. TALAKAYAN
2. “Kung ano ang wika mo, ‘yon ang pagkatao mo.” (Prof. Virgilio Almario), Isa itong pundamental na
pangangailangan ng tao para sa kanyang self-ekspresyon.
5. “Ang wika ang nagpaging sa tao.” (Mario L. Miclat, 2001), hindi na kailangang muli at muling
magsimula sa simula ang mga sumusunod na henerasyon. Maaari na lamang nilang ipagpatuloy ang
karanasan ng nakaraan, isaayos ang pag-iisip at hubugin ang kaisipan. Sapagka’t ang tao ay may
wika, ito ang ikinaiba niya sa hayop.
Kapag marunong making sa kausap, mabilis na makabubuo ng mga salitang sasabihin ang tao. Mas
naitatala ng utak ang anumang napakinggan kaysa nabasa.
c. Ang wika ay nakabatay sa kasarian. Ronald Wrdhaugh, 1986. May istiryotayping at leybelling na
salita para sa lalaki at babae; pro/anti (male at femalr); salitang negatibo, restriktibo, at ekslusibo para s
alalaki at babae. May distinksyon ang pagiging lalaki at babae dahil sapagkakaiba sa papel (role);
kapangyarihan (power); at Gawain (duties/responsibilities).
d. Ang wika ay nakabatay sa karaniwang karanasan. Hudson, Liam (1967). Dahil sa mga karanasang
malimit maranasan ng tao, nakabubuo siya ng salita na hango sa mga karanasang ito. Para sa kanya,
medaling matandaan ang salita base sa karanasan na maiuugnay sa kasalukuyan.
e. Ang wika ay nakabatay sa gamit ng lipunan (Codes) Basil Bernstein, 1971 . Batid ng tao ang
kahulugan ng salitang kanyang ginagmit base sa lipunang kanayang ginagalawan. Isa itong pagtasa sa
katalinuhan niyang maintindihan ang salita ng kausap bukod pa sa wikang kanyang sinasalita.
C. Paglikha ng Salita:
1. Akronim/ Paggamit ng Letra – Ginagamit ang mga letra na nagrerepresenta sa isang salita o
tumatayo bilang kapalit ng salita.
Halimbawa: AWOL - absence without leave , LGU – local government unit
ASAP - as soon as possible , OA - over-acting
OHP - overhead projector , KKB – kanya-kanyang bayad
PC - Personal computer , TH - trying hard o nagpipilit
2. Pagpapalit sa mga Arkayk (archaic) sa Salita – Mga salitang gamit sa nakaraang panahon na kung
hgagamitin sa panahong kasalukuyan ay totoong luma na at papag-isipin ang babasa o nakikinig sa
kahulugan ng mga salitang ito lalo’t di kilala ang salita.
Halibawa: sipnayan (isip+hanay+an) - Matematika , minindal - merienda
taburaw- katumbas ng araw, buwan at taon , plaka – compact disc
anuang- tawag sa kalabaw ng katutubong Pilipino , pluma – pen
kalupi - wallet , kasilyas – C R
burador – saranggola, kite , estrelya - bituin
gargantilya – kuwintas , likmuan – upuan
karsonsilyo - salawal na panloob ng lalaki , eskaparate / estante
3. Jargon - mga salitang particular lamang o identifayd sa isang grupo o sa mga tao na nasa parehong
propesyon na di sinasadya ay nahihiwalay ang iba dahil ispesipiko lamang ang gamit nito sa partikular
na grupo o propesyon.
Gawain I. Panuto: hanapin ang pinakamalapit na kahulugan o ideyang isinasaad ng mga salitang nasa
kolum I sa kolum II. Isulat ang titik sa blangkong espasyo.
Kolum I Kolum II
____ 1. Jose Rizal a. Benjamin Lee Whorf
____ 2. Batay sa karaniwang karanasan b. “Wika ang nagpaging sa tao”
____ 3. Vgostsky c. “kung ano ang wika mo, ‘yon ang pagkatao mo”
____ 4. Virgilio Almario d. Hudson
____ 5. Bayani Abadilla e. “wika ang gamit ng tao sa kanyang pag-iisip”
____ 6. Batay sa kapaligiran f. Noam Chomsky
____ 7. Batay sa kagalingan g. Naghuhugis ng kamalayan
____ 8. Batay sa gamit sa lipunan h. “ang wika ay kaisipan ng mamamayan”
____ 9. Maro Miclat i. Basil Bernstein
____ 10. Ronald Wrdhaugh j. “ang wika ay nakabatay sa kasarian”
Gawain II. Isulat kung akronim, arkayk, eponym, jargon, mix-mix na lengguwahe, metamorfismo,
eupemismo o pangyayari ang mga sumusunod:
__________ 1. Aphrodisiac _________________ 11. Maoism
__________ 2. Memalooose _________________ 12. Platonic love
__________ 3. SMS _________________ 13. gawgaw
__________ 4. WAP _________________ 14. Ingat you
__________ 5. Alhzeimer’s disease _________________ 15. Kasal, kasal-kasalan, kinasal
__________ 6. Blog _________________ 16. Caesarian delivery
__________ 7. CALABARZON _________________ 17. ARMM
__________ 8. Kalupi _________________ 18. tapsilog
__________ 9. Fahrenheit scale _________________ 19. bytes
__________ 10. Darwinism _________________ 20. Pa-kodak naman tayo.
I. TALAKAYAN
Kahulugan ng Pagbasa:
Ayon kay Goodman(1967-1973), Isang “psycholinguistic guessing game” ang pagbasa kung
saan ang nagbabasa ay nagbubuong muli ng isang mensahe o kaisipan na hinango sa tekstong
binasa. Sa ganito’y nagbibigay ang mambabasa ng sariling paghahaka o paghuhula, pagtataya,
pagpapatunay, pagrerevisa, o kaya’y ibayo pang pagpapakahulugan.
Inilaboreyt ni Coady (1979) ang sinabi ni Goodman. Para sa kanya, upang lubusang maunawaan
ang teksto, kailangang maiugnay ng tagabasa ang dating alam sa kanyang kakayahang bumuo ng
mga konsepto/kasanayan/kaisipan mula sa mga naiprosesong informasyon sa binasa.
Ayon naman kay G. James Lee Valentine (2000) na ang pagbasa ang pinakapagkain n gating
utak (mental food).
Ayon kay Hank (1983) ang pagbasa bilang pag-unawa sa kahulugan ng nakalimbag o nakasulat at
pagbibigay interpretasyon dito.
Ayon naman kina Bond at Tinker (1967), ang pagbasa ay recognisyon ng anumang nakasulat o
nakalimbag na mga simbolo na nagiging “stimuli” upang maalala ang kahulugan ng mga
nakalimbag na kaalaman/karunungan mula sa karanasan ng mambabasa.
Komprehensiyon ng teksto
Komprehensiyon ng Teksto
3. Teoryang Iskema (Schema)
Ang teoryang iskema ay nagsasabing ang teksto (pasalita o pasulat) ay walang kahulugang
taglay sa kanyang sarili. Ito ay nagbibigay lamang ng direksyon sa tagapakinig o tagabasa kung
paano nila gagamitin at bubuo ng pagpapakahulugan mula sa kanilang dating alam. Ang dating
kaalaman (background knowledge) ang sanligang kaalaman ng mambabasa. Ang kayariang
balangkas ng dating kaalaman at tinatawag na iskema.
Ito ay batay sa kanilang sari-sariling karanasan at sa paraan ng kanilang pag-iisip.
Ang iskema ay patuloy na nadaragdagan, nalilinang, napauunlad at nagbabago. (Pearson
at Spiro, 1982). Tingnan ang dayagram sa susunod na pahina.
BAHAY INSTITUSYON
MAG-ANAK
TAHANAN
TIRAHAN PAGMAMAHALAN
Pinatutunayan sa dayagram na bawat impormasyon ay napaparagdag sa dati nang iskema.
4. Teoryang Interaktibo
Papaano ba nakasasagot ang mag-aaral sa tanong sa binasa? Papaano siya
nakapagfoformuleyt ng sagot? Paano niya pinoproseso ang kanyang sagot? Paano niya
nauunawaan ang kanyang binasa? Lahat ng ito ay produkto ng kanyang komprehensyon.
Samakatwid, ang pag-unawa sa kanyang binasa ay prinoseso ng kanyang utak – ang pag-
unawa sa wikang ginamit sa teksto, ang pagpasok sa isip ng orihinal na awtor uoang makuha
ang gustong sabihin (ano kaya ang ibig sabihin ng awtor). Sa ganitong sitwasyon, nagkakaroon
ng interaksyon sa paitan ng mambabasa at awtor.
Ang kombinasyong ibaba – itaas at itaas – ibaba sa komprehensyon tulad ng sinabi sa top –
down at bottom – up na mga teorya ay kailangang mangyari upang lalo ng magkaroon ng
pagkatuto. Kapag nagawa ang kombinasyonng ito, matutulungan ng grupo ang mambabasa sa
kanyang pagbasa. Ang interaksyong namamagitan sa guro at mababasa ay tinatawag
nating interaktibo.
1. Iskiming - isang mabilis na proseso ng pagbasa na naghahanap ng mga klu para mabigyang-
kahulugan ang binabasa. Isang mabilis na pagbasang kumukuha ng higit pa sa 700 salita bawat minuto
(wpm) kaysa sa nakasanayang 200 – 230 wpm (normal na pagbasa0. Ang resulta ay mahinang pag-
unawa lalo’t higit sa makapal na material. Kinukunsidera ng mga eksperto na ang iskiming na pagbasa
ay maaaring ipagawa kung hindi gaanong ikukunsider ang komprehensyon.
Para kay Canver (19192), mas mababa sa 50% ang resulta ng komprehensyon sa mga
istandardisadong eksamen kapag mabilis ang pagbasa. Nagiging mahina ang abilidad sa
pagkuha ng detalye mula sa teksto.
Kinukuha nag overbyu ng nakasaad sa teksto at kung paano ito naorganisa. Kung mabilis ang
pagbasa at kaya namang unawain ang teksto, magiging magaling ang pagbasa lalung-lao na sa
eksamen.
2. Iskaning - kinukuha nito ang mga detalye sa binabasang material. Upang madaling magawa ag
iskaning, kailanganh naiskim na ang teksto para makuha ang overbyu nito, Makita kung paano ito
naorganisa, partikular ang talataan, mga katulong na heding o sabtaytel (sub-title) at ilang
mahahalagang informasyon sa teksto.
3. Interpreting - Nakatutulong ito upang unawain ang mga detalye, masabi ang kaibhan ng pangunahin
at sekondaryang ideya, malaman ang lahat tungkol sa teksto – ang rason ng pagkakasulat nito, ang
mga fanksyonal (functional) na salitang ginamit at iba pang bokabularyo. Mapaghuhusay ang
interpretasyong gagawin sapagkat mapagkukumpara ang kasalukuyang binabasa sa dati nang nabasa.
4. Predikting - Nakatutulong ito upang magamit ng mambabasa ang mga klu. Nagprepredik siya ng
maaaring kalalabasan ng binabasa.
TEST I. Gawain 1. Panuto: kilalanin kung sino ang nagpahayag ng mga sumusunod:
1. Ang mga nakalimbag ay nagiging stimuli upang maalala ang mga nakalimbag. _________
2. Ang pagbasa ang mental food ng ating utak. __________
3. Ang pagbasa ay isang psycholinguistic guessing game. __________
4. Kailangang maiugnay ang dating alam sa kakayahang bumuo ng konsepto/kaisipan. __________
5. Ang pagbasa ay pag-unawa sa kahulugan ng nakalimbag o nakasulat at pagbibigay ng interpretasyon
dito. __________
Gawain 2. Panuto: hanapin ang kahulugan ng mga salitang nasa kaliwa sa kolum 2. Isulat ang
bilang ng piniling sagot.
Kolum 1 Kolum 2
___ Bottom-up 1. Organisasyon/pagkakaayos ng salita sa pangungusap; ng
pangungusap sa talataan
___Bakgrawnd knowledge 2. Mula sa utak papunta sa teksto
___Interaksyon ng awtor at mambabasa 3. Balarila
___Gramar 4. Ang dating kaalaman
___Iskema 5. Kahulugan ng salita
___Top-down 6. Kayariang balangkas ng dating alam
___pag-unawa sa teksto 7. Teksto
___nagiging tulay sa interaksyon 8. Interaktibong pagbasa
Ng manunulat at mambabasa 9. Komprehensyon
___semantiks 10. Mula sa teksto papunta s autak
___sintaks
Gawain 3. Panuto: Basahin ang teksto at kumpletuhin ang sumusunod na mga Gawain. Ito ay sipi sa
aklat pangwika at pampanitikan.
“SEE YOU in my cubicle after lunch.” Pahabol sa akin ni Mrs. Moral Character kaninang matapos
ang klase. Si Mrs Moral Character ang teacher naming sa Social Science. Siya rin ang adviser namin.
Halaw sa : Utos ng Hari ni Juan Cruz Reyes
*** Basahin ang talata upang malaman kung tama ang iyong kasagutan.
Para naman akong si gago na isip nang isip kung anon a naman ang sasabihin nito sa akin.
Nawalan tuloy ako ng ganang managhalian. Halostiyak ko nang sermung umaatikabo na naman
ito. Kamakalawa lamang ay halos ilabas niya ang kanyang calculator para ipakita kung gaano ako
“Katanga” ay kung gaano katama ang kanyang pagsuma sa aking singko. Isinunod niya ang mga
absences ko at tapos ay ang aking mga lates. Hindi naman maikatwirang paano ko di masi-
singko, kung kalian ako absent ay sakya magbiigay ng quiz. Kung kelan tinatamad magrecite,
saka namimilit. Saka pag sinabi ko naman ang gusto kong sabihin kakapain ‘yung pulang ball pen.
Halaw sa : Utos ng Hari ni Juan Cruz Reyes
e) Tama ba ang iyong mga sagot sa mga naunang tanong? Ano/Anu-ano ang mga pangungusap sa
ikalawang talata ang magpapatunay na tama ang iyong mga sagot?
f) Hanapin at basahin ang kabuuan ng maikling kwento. Anong pangyayari sa kwento ang hindi mo
inaaasahan? Bakit?
g) Anong pangyayari sa kwento ang nagbigay kakintalan sa iyo? Bakit? Paano mo ito maiuugnay sa iyong
mga naging karanasan?