Ενότητα 4η: Homeschooling – Η εναλλακτική εκπαίδευση

Παραγωγή λόγου: Με αφορμή την ανάγνωση του παραπάνω κειμένου αποφασίζετε να

γράψετε μια επιστολή σε έναν φίλο / μια φίλη σας στην οποία θα εκφράζετε την άποψή σας
για το <<homeschooling>> (πλεονεκτήματα- μειονεκτήματα).

Λάρισα 25/01/2023

Αγαπημένε μου φίλε Απόστολε,

Η κατ’ οίκον εκπαίδευση (homeschooling) έχει πολύ παλαιότερη ιστορία απ’ ότι η
υποχρεωτική μαζική εκπαίδευση, η οποία έχει ιστορία πολύ λίγων αιώνων. Πρόκειται για την
εκπαίδευση των παιδιών στο σπίτι είτε από τους γονείς τους, είτε με την βοήθεια
εκπαιδευτικών, αλλά και άλλων μέσων όπως το διαδίκτυο και τα ταξίδια. Πολλά γνωστά
παραδείγματα από την ιστορία μαρτυρούν την ύπαρξη της. Ο Μέγας Αλέξανδρος, πολλοί
βασιλείς της Αγγλίας, όπως η βασίλισσα Βικτορία, ο Γεώργιος ο Γ’, εκπαιδεύτηκαν κατ’ οίκον.
Επίσης στην Ελλάδα, μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1950, υπάρχουν μαρτυρίες οι οποίες
επιβεβαιώνουν την κατ’ οίκον εκπαίδευση σε πλούσιες αστικές οικογένειες.

Στις μέρες μας, σε ορισμένες χώρες η εκπαίδευση κατ’ οίκον απαγορεύεται τελείως, σε
άλλες επιτρέπεται κάτω από όρους, σε άλλες είναι δυνατή μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις
όπως προβλήματα υγείας, απομακρυσμένες περιοχές, έλλειψη σχολείων, και σε άλλες είναι
τελείως ελεύθερη.

Υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα που συνδέονται με την κατ’ οίκον
διδασκαλία, τα οποία δίνουν μια γενική ιδέα για το τι μπορεί να προσδοκά κάποιος, αλλά και τι
κίνδυνοι μπορεί να ελλοχεύουν. Πλεονεκτήματα σύμφωνα με τα οποία οι γονείς έχουν τη
δυνατότητα να καθορίσουν ένα ευέλικτο πρόγραμμα σπουδών και εκπαίδευσης των παιδιών
τους, τόσο ως προς τη δομή, όσο και ως προς το περιεχόμενο. Πιο συγκεκριμένα, με το
homeschooling οι γονείς περνούν περισσότερο χρόνο και χτίζουν ισχυρούς δεσμούς με τα
παιδιά τους, ενώ προσαρμόζουν τις μεθόδους διδασκαλίας στο στυλ, στην ιδιοσυγκρασία και
τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα των παιδιών τους. Τα βοηθούν να αναπτύξουν κάποια ιδιαίτερα
ταλέντα και κλίσεις που ενδεχομένως διαθέτουν όπως μουσική, ζωγραφική, σπορ.
Παράλληλα, εξασφαλίζουν καταφύγιο στα παιδιά από την ενδοσχολική βία, τα ναρκωτικά και
άλλες αρνητικές συμπεριφορές που συχνά συναντώνται στα δημόσια σχολεία, και τους δίνουν
την προσωπική αλληλεπίδραση και σχέση την οποία οι εκπαιδευτικοί σε μεγάλες αίθουσες
διδασκαλίας δεν είναι σε θέση να παρέχουν. Εξίσου σημαντικό πλεονέκτημα αποτελεί η
παροχή και η διαφύλαξη των θρησκευτικών και άλλων ηθικών αξιών για τα παιδιά. Με το
homeschooling οι γονείς σχεδιάζουν ταξίδια και επισκέψεις σε διάφορα μέρη χωρίς τη
δέσμευση του σχολείου, και καταστούν την διαδικασία της μάθησης τρόπο ζωής για τα παιδιά
τους και κοινό στόχο και νοοτροπία ολόκληρης της οικογένειας.

Δεν πρέπει ωστόσο να αμελούμε και τα μειονεκτήματα που πιθανόν απορρέουν από
την διαδικασία της κατ’ οίκον εκπαίδευσης, όταν αυτή δεν εφαρμόζεται προσεκτικά και
μεθοδικά. Μιλούμε για περιπτώσεις όπου οι γονείς είναι γύρω από τα παιδιά τους όλη την
ημέρα, γεγονός που μπορεί να τα εγκλωβίσει και να τα κάνει νευρικά και ανήσυχα.
Ταυτόχρονα, γονείς που δεν έχουν επιλέξει συνειδητά αυτή τη μορφή εκπαίδευσης και δεν
έχουν ξεκάθαρη εικόνα και σχεδιασμό σχετικά με την εφαρμογή της, με αποτέλεσμα να
αδυνατούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις δυσκολίες ή να ακολουθήσουν το ρυθμό
των σχολείων και έτσι φορτώνονται με άγχος και δημιουργούν σύγχυση στα παιδιά. Εξίσου
σημαντικό μειονέκτημα είναι όταν οι γονείς δεν διαθέτουν την πείρα να κατευθύνουν
αποτελεσματικά την διαδικασία μάθησης και να επιλέξουν τα κατάλληλα μέσα, με αποτέλεσμα
να χάνουν πολύτιμο χρόνο και να οδεύουν προς τη αποτυχία. Τέλος, κινδυνεύουν να
«φυλακίσουν» τα παιδιά τους σε ένα ελεγχόμενο και προστατευμένο περιβάλλον, εις βάρος
της κοινωνικοποίησής τους μέσω της αλληλεπίδρασης και του παιχνιδιού με άλλα παιδιά.

Η Κατ’ οίκον εκπαίδευση λοιπόν μπορεί να αποβεί πολύ ικανοποιητική, αλλά επίσης
και πολύ αγχωτική διαδικασία. Το σίγουρο είναι ότι απευθύνεται σε γονείς καλά
προετοιμασμένους και πρόθυμους να αναλάβουν τη δέσμευση, να είναι αποτελεσματικοί
δάσκαλοι και παιδαγωγοί.

Με αγάπη

Ο φίλος σου Κωνσταντίνος