ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ

ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ
ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ:
Ψυχολογία και επικοινωνία: Μη λεκτική Συμπεριφορά
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:
Παναγιώτης Σταμάτης, Αναπληρωτής Καθηγητής

ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ:

Επικοινωνία μεταξύ νηπιαγωγών και γονέων

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΚΟΡΝΗΛΙΑ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

ΑΜ: 4212019011

ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ - ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ: ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ

ΕΞΑΜΗΝΟ 2022-2023

ΡΟΔΟΣ, 2022

1
 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Περίληψη…………………………………………………………………………………………. 3

Λέξεις κλειδιά………………………………………………………………………. 3

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Κεφάλαιο 1ο : Γονεϊκή Εμπλοκή

1.1 Η έννοια της γονεϊκής εμπλοκής………………………………….…………… 4

1.2 Το σφαιρικό μοντέλο Epstein …………………………………………….……. 5

1.3 Τύποι Γονεϊκής Εμπλοκής ………………………………………………….…….. 6

Κεφάλαιο 2ο: Επικοινωνία και Συνεργασία μεταξύ νηπιαγωγού και

γονέων

2.1 Ορισμός επικοινωνίας ……………………………………………………………… 7

2.2 Μορφές επικοινωνίας ……………………………………………………………… 8

2.3 Η επικοινωνία γονέων και νηπιαγωγών …………………………………. 9

2.4 Τρόποι επικοινωνίας και συνεργασίας ……………………..….…………10

2.5 Συνεργασία νηπιαγωγείου – οικογένειας ………………………………. 10

Επίλογος …………………………………………………………………………………....…… 13

Βιβλιογραφία ………………………………………………………………………..…...….. 14

2
Περίληψη

Η επικοινωνία και η συνεργασία σχολείου- οικογένειας αναδεικνύεται

σήμερα ως ο πλέον ιδιαίτερα σημαντικός παράγοντας στην υγιή γνωστική,
συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών και σε επίπεδο
λειτουργίας της σχολικής μονάδας. Η παρούσα εργασία αφορά την
επικοινωνία οικογένειας με νηπιαγωγείο. Η γονεϊκή εμπλοκή στο χώρο του
σχολείου είναι εξαιρετικά σημαντική καθώς έχει θετικά αποτελέσματα σε
μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς. Η εργασία αποτελείται από δύο(2)
κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται αναφορά στην έννοια της γονεϊκής
εμπλοκής και παρουσιάζονται το σφαιρικό μοντέλο της Epstein και οι τύποι
γονεϊκής εμπλοκής. Και στο δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζεται ο ορισμός της
επικοινωνίας και οι μορφές της. Επίσης, η επικοινωνία της οικογένειας και
του νηπιαγωγών. Αναφέρονται επίσης κάποιοι τρόποι επικοινωνίας μεταξύ
τους, και τέλος γίνετε αναφορά στην συνεργασία μεταξύ των δύο.

Λέξεις κλειδιά

Νηπιαγωγοί, Γονείς, Επικοινωνία, Γονεϊκή εμπλοκή, Παιδιά, Συνεργασία

3
ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Κεφάλαιο 1ο: Γονεϊκή εμπλοκή

1.1 Η έννοια της γονεϊκής εμπλοκής

Η έννοια της γονεϊκής εμπλοκής (parental involvement), έχει δεχθεί
διαφόρους ορισμούς από πολλούς ερευνητές. Τελευταία, οι ερευνητές
αναγνώρισαν ότι πρόκειται για έναν πολυδιάστατο όρο, στον οποίο
εντάσσονται πρακτικές, συμπεριφορές και δραστηριότητες που υιοθετούν οι
γονείς, προκειμένου να εμπλακούν στην εκπαιδευτική διαδικασία του παιδιού
τους (Ζηλιασκοπούλου, 2012) και αναφέρονται στο οικογενειακό, σχολικό και
ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Στην ουσία πρόκειται για ένα γενικό όρο
στον οποίο εντάσσονται όλα τα είδη της αλληλεπίδρασης που μπορεί να
δημιουργηθούν ανάμεσα στο σχολείο και την οικογένεια και αναφέρεται στην
όλη λειτουργία, διοίκηση και διαχείριση του σχολείου.

Στη διεθνή βιβλιογραφία, πολλές φορές οι έννοιες ‘‘γονεϊκή εμπλοκή’’ και

‘‘γονεϊκή συμμετοχή’’ στο σχολείο χρησιμοποιούνται με εναλλακτικό τρόπο.
Στην πραγματικότητα ωστόσο, οι παραπάνω έννοιες δεν είναι ταυτόσημες,
καθώς η ‘‘γονεϊκή εμπλοκή’’ σχετίζεται με οριοθετημένες και
προκαθορισμένες από τους εκπαιδευτικούς μορφές εμπλοκής των γονέων στη
σχολική ζωή, ενώ η ‘‘ γονεϊκή συμμετοχή’’ αναφέρεται σε μία πιο διευρυμένη
σχέση οικογένειας και σχολείου, στην οποία οι γονείς έχουν λόγο και
συμμετέχουν εξίσου με τους εκπαιδευτικούς σε θέματα λειτουργίας του
σχολείου. Πιο συγκεκριμένα, στη ‘‘γονεϊκή εμπλοκή’’ ο ρόλος των γονέων είναι
πιο περιορισμένος και αφορά π.χ. στη συζήτηση με τους εκπαιδευτικούς για
ενημέρωση, στην εθελοντική προσφορά εργασίας, στην οικονομική
συνεισφορά στο ταμείο του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων. Αντίθετα στη,
‘‘γονεϊκή συμμετοχή’’ ο ρόλος των γονέων είναι πιο διευρυμένος, καθώς
συμμετέχουν ισότιμα σε θέματα λήψης αποφάσεων και στην ουσία ασκούν
εξουσία (Συμεού, 2002 . Συμεού, 2003 . Τσέτσος, 2015).

Το σχολείο αποτελεί χώρο εκπαίδευσης όλων των παιδιών, καθώς υπάρχουν

νόμοι που υποχρεώνουν τα παιδιά να φοιτούν σε αυτό. Ωστόσο, σημαντικός
είναι ο ρόλος της οικογένειας στο εκπαιδευτικό γίγνεσθαι, καθώς η βοήθεια
της είναι απαραίτητη. Η Γονεϊκή εμπλοκή στο χώρο του σχολείου είναι

4
εξαιρετικά σημαντική, καθώς έχει θετικά αποτελέσματα για μαθητές γονείς
και εκπαιδευτικούς. Η Γονεϊκή εμπλοκή λαμβάνει χώρα σε τρία επίπεδα:
α)στο πλαίσιο της οικογένειας β) στο πλαίσιο του σχολείου και γ) στο πλαίσιο
επικοινωνίας σχολείου- οικογένειας.

1.2 Το σφαιρικό μοντέλο Epstein

Σύμφωνα με την Epstein, τα παιδιά μαθαίνουν και εξελίσσονται σε τρία

περιβάλλοντα (το σχολείο, την οικογένεια και την κοινότητα), τα οποία
αποτελούν τρείς επικαλυπτόμενες σφαίρες με σημείο τομής τους το παιδί
(Epstein, 1992.). Τα πλαίσια αυτά πλησιάζουν ή απομακρύνονται ανάλογα με
την επίδραση παραγόντων όπως είναι ο βαθμός εμπλοκής των γονέων στα
σχολικά δρώμενα κ.α. Το συγκεκριμένο μοντέλο περιλαμβάνει την εξωτερική
δομή, στην οποία αποτυπώνεται ο βαθμός επικάλυψης ή διαχωρισμού της
οικογένειας, του σχολείου και του ευρύτερου κοινωνικού περιβάλλοντος και
την εσωτερική, όπου αναφέρεται το είδος των διαπροσωπικών σχέσεων
μεταξύ οικογένειας και σχολείου.

Σε όλους τους τύπους επιρροής και αλληλεπίδρασης το παιδί έχει κεντρική

θέση και αποτελεί τον βασικό πρωταγωνιστή στη διαδικασία μάθησης. Το
μεγαλύτερο ποσοστό επικάλυψης σημειώνεται στην προσχολική ηλικία και
μειώνεται όσο το παιδί μεγαλώνει. Μεγάλη επικάλυψη, ωστόσο, παρατηρείται
όταν υπάρχει μια αρμονική συνεργασία σχολείου και οικογένειας. Όταν
δηλαδή οι γονείς συμμετέχουν ενεργά στα σχολικά δρώμενα και οι
εκπαιδευτικοί ενθαρρύνουν τη γονεϊκή εμπλοκή. Επίσης, στην περίπτωση που
η συνεργασία σχολείου- οικογένειας είναι ελάχιστη η επικάλυψη είναι
περιορισμένη. Ποτέ, ωστόσο, δεν επιτυγχάνεται απόλυτη επικάλυψη, καθώς
κάθε πλευρά διατηρεί μηχανισμούς που δρουν ανεξάρτητα (Πεντέρη &
Πετρογιάννης, 2013 .
Ζηλιασκοπούλου, 2012). Σχολείο, οικογένεια και
κοινότητα θεωρούνται από την Epstein συνεργάτες, οι οποίοι παρουσιάζουν
ενδιαφέρον για το παιδί, μοιράζονται ευθύνες και έχουν ως κοινό στόχο τη
μάθηση και την ανάπτυξη του. Μεμονωμένα δεν μπορούν να οδηγήσουν το
παιδί στην σχολική επιτυχία.

5
1.3 Τύποι Γονεϊκής Εμπλοκής

Η Epstein, προτείνει έξι τύπους γονεϊκής εμπλοκής ( Epstein 1992 . Συμεού,

2003). Οι τρείς πρώτοι τύποι αναφέρονται στη γονεϊκή εμπλοκή στο χώρο του
σχολείου ενώ οι τρείς τελευταίοι στην εμπλοκή των γονέων στο σπίτι και τη
κοινότητα.

α) επικοινωνία σχολείου και οικογένειας, μέσα από την οποία η οικογένεια

λαμβάνει γνώση για τους σκοπούς και τις δραστηριότητες των σχολικών
προγραμμάτων, τις ανάγκες του παιδιού σε σχέση με τη μάθηση και το
σχολείο, τις σχέσεις του με τους συμμαθητές του, τα θετικά του στοιχεία, τα
τυχόν προβλήματα συμπεριφοράς. Η επικοινωνία αποτελεί έναν από τους
βασικούς τύπους γονεϊκής εμπλοκής (Συμεού, 2003).

β) Εθελοντική συμμετοχή των γονέων στο σχολείο: οι γονείς συμμετέχουν σε

εθελοντικές δράσεις αξιοποιώντας τις γνώσεις τους, αναβαθμίζοντας με τον
τρόπο την εκπαιδευτική διαδικασία π.χ. προσφέρουν εθελοντική βοήθεια στο
χώρο του σχολείου αξιοποιώντας τις γνώσεις ή το επάγγελμα τους.

γ) συμμετοχή των γονέων στη διαχείριση και διοίκηση του σχολείου, μέσω της
ανάμειξης τους σε διαδικασίες λήψης αποφάσεων σχετικά με το παιδί τους,
μέσα από τη συμμετοχή τους στις συνεδριάσεις του Συλλόγου Γονέων και
Κηδεμόνων.

δ) Βοήθεια του σχολείου στο σπίτι. Το σχολείο προσφέρει βοήθεια στην

οικογένεια έτσι ώστε αυτή να δημιουργήσει στο σπίτι ένα χώρο που να βοηθά
το παιδί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του σχολείου.

ε) Βοήθεια της οικογένειας στις κατ’ οίκων εργασίες του παιδιού. Οι γονείς
λαμβάνουν γνώση για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του σχολείου και τους
στόχους του έτσι ώστε να ακολουθείται κοινή γραμμή με τους εκπαιδευτικούς.

στ) Συνεργασία σχολείου, οικογένειας και κοινότητας μέσω της αξιοποίησης

των κοινοτικών υποδομών από τους μαθητές και τις οικογένειες τους. Από τον
τύπο αυτό εννοούνται τα παιδιά που συμμετέχουν σε εξωσχολικές
δραστηριότητες.

6
Η μελέτη της επίδρασης της γονεϊκής εμπλοκής στη σχολική εκπαίδευση των
παιδιών υποστηρίζει τη θετική της επίδραση στους μαθητές, στους γονείς και
στους εκπαιδευτικούς αλλά και στην ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης
συνολικά. Η ενεργός συμμετοχή των γονέων έχει σημαντικά οφέλη για όλους
τους μαθητές ανεξάρτητα από την ηλικία, το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο
και το πολιτισμικό πλαίσιο. Όσο αφορά τους γονείς, η γονεϊκή εμπλοκή
φαίνεται ότι οδηγεί στη βελτίωση των σχέσεων με τα παιδιά τους και στην
απόκτηση πρόσθετων δεξιοτήτων για την υποστήριξη τους στο σπίτι.
Παράλληλα, ενισχύει την εκτίμηση και την ικανοποίηση από τη συνεργασία
με το σχολείο αλλά και την αίσθηση της αποτελεσματικότητας τους ως προς
την άσκηση του γονεϊκού τους ρόλου. Οι εκπαιδευτικοί έχουν τη δυνατότητα
να κατανοήσουν καλύτερα τις ανάγκες των μαθητών τους, να υποστηριχθούν
κατάλληλα στο έργο τους από τους γονείς και να είναι πιο αποτελεσματικοί
μέσα από την ενίσχυση των διδακτικών πρακτικών που ακολουθούν. Έτσι,
συνήθως, παρατηρείται έντονο γονεϊκό ενδιαφέρον στο νηπιαγωγείο και τις
πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου, καθώς το παιδί εισέρχεται στο
πρωτόγνωρο περιβάλλον της τυπικής εκπαίδευσης (Goldberg, 1997).

Κεφάλαιο 2ο: Επικοινωνία και Συνεργασία μεταξύ

νηπιαγωγού και γονέων

2.1 Ορισμός επικοινωνίας

Ο όρος επικοινωνία (communication) παραπέμπει σε μια νοητική και

ψυχοσυναισθηματική διαδικασία ανταλλαγής μηνυμάτων με σαφήνεια σε
επίπεδο στόχευσης, περιεχομένου, δομής και προσδοκώμενου
αποτελέσματος.. Με την επικοινωνία αναπτύχθηκε ο ανθρώπινος πολιτισμός,
όπως εκφράζεται με την πνευματική, την καλλιτεχνική και την τεχνολογική
δημιουργία, σε όλα τα επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα, ανά τους
αιώνες. Στην επικοινωνιακή διαδικασία, πραγματοποιούνται πολλαπλές
αλληλεπιδράσεις. Ο τρόπος με τον οποίο γίνεται αντιληπτός ο άλλος,
επηρεάζει σημαντικά τη διαδικασία της επικοινωνίας, ακριβώς επειδή η
προσωπικότητα, οι απόψεις, η συμπεριφορά και γενικότερα οι στάσεις του,
διεγείρουν κάποιες συναισθηματικές αντιδράσεις (Σταμάτης,2015)

7
Κάποια θετικά επικοινωνίας σε ένα γενικό πλαίσιο είναι, ότι συμβάλλει
εποικοδομητικά στη διανοητική ανάπτυξη του ανθρώπου, διότι μέσω αυτής
εμπλέκεται σε αλληλεπιδράσεις, ανταλλάσσοντας απόψεις, βιώματα,
προβληματισμούς, επιθυμίες ή συναισθήματα. Επίσης, συμβάλλει στην ομαλή
του προσαρμογή στο κοινωνικό περιβάλλον, καθώς αποτελεί μια κατεξοχήν
κοινωνικοποιητική διαδικασία, κατά την οποία το άτομο μαθαίνει να
διαχειρίζεται τη συμπεριφορά του, σε σχέση με την ανεκτικότητα και την
αποδοχή των άλλων ή τους κανόνες που θέτει η κοινωνική συμβίωση. Τα
δομικά στοιχεία που προαναφέρθηκαν δεν είναι άλλα από την οικογένεια,
πρωτίστως, και το εκπαιδευτικό σύστημα συμπεριλαμβανομένων του
σχολείου και του εκπαιδευτικού προσωπικού. Συνεπώς, θα εστιάσουμε την
προσοχή μας στην επικοινωνία και την συνεργασία των γονέων ή κηδεμόνων
ενός παιδιού με τον/την νηπιαγωγό.

Στην περίπτωση που αναφερόμαστε στο νηπιαγωγείο και την οικογένεια, η

διαδικασία της επικοινωνίας από τη μία περιλαμβάνει το σχολείο και από την
άλλη πλευρά βρίσκεται η οικογένεια. Ο ένας δίνει πληροφορίες στον άλλο και
αντίστροφα. Με άλλα λόγια, για να έχει ουσιαστικό νόημα η επικοινωνία
μεταξύ των δύο χρειάζεται τα δεδομένα κάθε φορά να ρέουν και προς τις δύο
κατευθύνσεις. Επομένως, η επικοινωνία θα πρέπει να είναι μία διαδικασία
αμφίδρομη. Η επικοινωνία μπορεί να υπάρξει σε διάφορες μορφές. Αυτό
εξαρτάται από τον τρόπο που μεταφέρεται η πληροφορία.

2.2 Μορφές επικοινωνίας:

 Λεκτική επικοινωνία( γραπτός και προφορικός λόγος).

 Μη λεκτική επικοινωνία (υπάρχει η άποψη ότι προϋπήρχε η μη
λεκτική επικοινωνία της λεκτικής και καταλαμβάνει πάνω από το 70%
του συνόλου της επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων.
 Ενδοπροσωπική επικοινωνία (δεν θεωρείται αυθεντικό είδος
επικοινωνίας, πρόκειται για εσωτερικό διάλογο)
 Διαπροσωπική επικοινωνία ( επικοινωνία πρόσωπο με πρόσωπο,
σε αυτό το είδος επικοινωνίας έχουν αναπτυχθεί τα περισσότερα
θεωρητικά μοντέλα.)

8
  Ομαδική και μαζική επικοινωνία ( μιλάει ένα άτομο απέναντι σε
πλήθος άμεσα ή έμμεσα μέσα από π.χ. την τηλεόραση)
 Διαπολιτισμική επικοινωνία ( μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών)
 Υποστηρικτική ή Εναλλακτική επικοινωνία ( τεχνικές ομιλίας για
άτομα με προβλήματα ομιλίας)
 Μη βίαιη ή συμπονετική επικοινωνία ( τρόπος επίλυσης
συγκρούσεων με διάλογο)
 Περιβαλλοντική επικοινωνία ( προσπάθεια επίλυσης συγκρούσεων
με διάλογο)
 Παγκόσμια επικοινωνία ( επικοινωνία μεταξύ των κρατών)

2.3 Η επικοινωνία γονέων και νηπιαγωγών:

Οι μαθητές, παρουσιάζουν καλύτερη συμπεριφορά και πιο ικανοποιητικές

επιδόσεις όταν οι γονείς και οι δάσκαλοί τους είναι σε θέση να κατανοήσουν ο
ένας τις προσδοκίες και τις επιδιώξεις του άλλου, διατηρώντας παράλληλα μια
αγαστή επικοινωνιακή σχέση που επιτρέπει και στις δύο πλευρές να
αναγνωρίζουν την πρόοδο και τη συμπεριφορά του παιδιού τόσο στο σχολικό
όσο και στο οικογενειακό περιβάλλον τις συνήθειες του, τα ενδιαφέροντά του,
τις κλίσεις του, τη στάση του απέναντι στο σχολείο καθώς και το σύνολο των
κοινωνικών του αλληλεπιδράσεων.

Η αποτελεσματική επικοινωνία σχολείου και οικογένειας, δημιουργεί

πολυεπίπεδα πλεονεκτήματα για τους μαθητές γιατί επιτυγχάνει το ρυθμό
μάθησης τους, αυξάνει το επίπεδο ενδιαφέροντος και συμμετοχής τους στην
τάξη, αναπτύσσει κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες, δημιουργεί
θετική στάση προς τη μάθηση, συμβάλλει στην αντιμετώπιση δυσκολιών
προσαρμογής στις διαρκώς μεταβαλλόμενη, σύγχρονη, κοινωνική
πραγματικότητα. Η αναζήτηση ευκαιριών και κατάλληλων πλαισίων για
επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ σχολείου και οικογένειας, θα πρέπει να
αποτελεί βασικό μέλημα και των δύο πλευρών και να έχει πολλές και ποικίλες
όψεις, στοχεύοντας στην από κοινού αντιμετώπιση προβλημάτων
συμπεριφοράς και εκπαίδευσης.

9
2.4 Τρόποι επικοινωνίας και συνεργασίας:

Στον οδηγό της Νηπιαγωγού χαρακτηρίζονται ως πρακτικές επικοινωνίας και

είναι:

 Προγραμματισμένες συναντήσεις με το σύνολο των γονέων της τάξης,

 Ολιγόλεπτες επικοινωνίες όταν οι γονείς έρχονται να πάρουν τα παιδιά
τους από το νηπιαγωγείο,
 Προγραμματισμένες συναντήσεις για την επίλυση προβλημάτων,
 Τηλεφωνικές επικοινωνίες,
 Ημερολόγιο επικοινωνίας το οποίο μεταφέρει το παιδί στην τσάντα
του,
 Πίνακας ανακοινώσεων ο οποίος απευθύνεται στους γονείς στο χώρο
του νηπιαγωγείου,
 Πραγματοποίηση ενημερωτικών συναντήσεων μ ειδικούς επιστήμονες
για θέματα που ενδιαφέρουν τους γονείς.

Η Epstein προτείνει μια κατηγοριοποίηση η οποία περιλαμβάνει έξι(6)

τρόπους επικοινωνίας. Αυτοί είναι:

 Βοήθεια από μεριάς σχολείου ώστε να δημιουργηθεί στο σπίτι ένα

υποστηρικτικό πλαίσιο μάθησης
 Το σχολείο διοργανώνει εκδηλώσεις για επικοινωνία με τους γονείς
 Το σχολείο ενθαρρύνει την εθελοντική βοήθεια
 Συμμετοχή των γονέων στη διοίκηση
 Συνεργασία σχολείου-οικογένειας-κοινότητας.

Είναι φανερό ότι από αυτές τις έξι προτάσεις το γεγονός ότι η Epstein θεωρεί
το σχολείο ως κύριο υπεύθυνο για την προώθηση της καλής και
αποτελεσματικής συνεργασίας με τους γονείς. Σκοπός των προαναφερθέντων
δράσεων είναι να έρθει η οικογένεια και το εκπαιδευτικό σύστημα πιο κοντά.

2.5 Συνεργασία νηπιαγωγείου- οικογένειας

10
Αρχικά, η συνεργασία του προσωπικού του σχολείου με τους γονείς του
παιδιού είναι επίσης αναγκαία και απαραίτητη επειδή τα παιδιά περνούν
πολλές ώρες μακριά από το σπίτι τους και το οικογενειακό τους περιβάλλον.
Οι εκπαιδευτικοί όμως του παιδιού δεν είναι πάντοτε σε θέση να γνωρίζουν
ποια σχέση μπορεί να έχει η συμπεριφορά του παιδιού με τις οικογενειακές
συνθήκες. Η επικοινωνία και η συνεργασία του εκπαιδευτικού με τους γονείς
και η σχετική κατατόπιση του πάνω στη συμπεριφορά του παιδιού θα
συμβάλλει ώστε να βοηθήσει θετικά το παιδί.

Η συνεργασία αυτή ήταν υπό την μορφή της ενημέρωσης των γονέων σε
θέματα εμπλοκής τους για τις εργασίες που είχαν οι μαθητές για το σπίτι,
αλλά και για τη συμμετοχή τους σε θέματα όπως ήταν οι διάφορες σχολικές
εκδηλώσεις. Με την πάροδο των χρόνων η σχέση αυτή άρχισε να βελτιώνεται,
καθώς δεν γίνετε μια απλή ενημέρωση στους γονείς, αλλά μια προσπάθεια
ενδυνάμωσης τους. Ο/Η νηπιαγωγός κατά συνέπεια, οφείλει να δημιουργεί
μια ανοιχτή επικοινωνία που πρέπει να ξεκινάει πριν ακόμη αρχίσει η σχολική
χρονιά κατά την εγγραφή των παιδιών στο σχολείο. Στην πρώτη προσωπική
συνάντηση με τους γονείς του κάθε παιδιού, ο/η νηπιαγωγός με μορφή
συνέντευξης συλλέγει πληροφορίες που αφορούν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά
του παιδιού όπως για παράδειγμα τις προτιμήσεις του, τις συνήθειες του.
Παράλληλα, δίνει πληροφορίες στους γονείς για τη λειτουργία και τους
στόχους του σχολείου και τους διαβεβαιώνει για την ασφάλεια και την
φροντίδα του παιδιού. Κατά την διάρκεια της σχολικής χρονιάς πρέπει να
συνεχίζει να διατηρεί μια προσωπική σχέση με τους γονείς του κάθε παιδιού
και να ανταλλάσσουν απόψεις για την εξέλιξη του καθώς επίσης, να παίρνουν
από κοινού αποφάσεις για την αντιμετώπιση θεμάτων που μπορεί να
προκύψουν. Επίσης οφείλει να προσκαλεί τους γονείς στην τάξη
οργανώνοντας ομαδικές συναντήσεις με στόχο την ενημέρωση, την
ανταλλαγή απόψεων αλλά και τη γνωριμία μεταξύ των γονιών.

Η συνεργασία με την οικογένεια και η εμπλοκή της στην εκπαιδευτική

διαδικασία μπορεί να πάρει ποικίλες μορφές. Οι επιλογές που θα κάνει η
εκπαιδευτικός εξαρτώνται από τη συγκεκριμένη ομάδα των οικογενειών των
παιδιών της τάξης του, τις ανάγκες, τις συνθήκες ζωής, τις δυνατότητες τους
σε διάφορα επίπεδα( τις γλωσσικές ικανότητες τους την οικονομική τους

11
κατάσταση) ακόμα και την προηγούμενη εμπειρία τους σε θέματα
συνεργασίας. Σε κάθε περίπτωση όμως, ο/η νηπιαγωγός διερευνά συνεχώς
τρόπους με τους οποίους μπορεί να συνεργαστεί με την οικογένεια καθώς
αναγνωρίζει ότι η επικοινωνία και η συνεργασία αποτελούν αναπόσπαστο
μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Οι γονείς από την άλλη, δένονται ταυτόχρονα με τον θεσμό του σχολείου,
εκτιμούν βαθύτερα το τι στην πραγματικότητα προσφέρει τόσο στους ίδιους
όσο και στο παιδί τους. Η συνεργασία σχολείου και οικογένειας συμβάλλει,
τέλος, στην καλύτερη κατανόηση των μαθητικών αναγκών, στη διεύρυνση
των διδακτικών πρακτικών, στη βελτίωση των μεθοδολογικών τους εργαλείων
και στη στήριξη του εκπαιδευτικού τους έργου. Η συνειδητοποίηση της
σημασίας της συμμετοχής της οικογένειας, ως ένα από τα κύρια
χαρακτηριστικά για αποτελεσματικά προσχολικά προγράμματα, έχει αυξηθεί
τόσο μεταξύ των γονέων, όσο και μεταξύ των παιδαγωγών όλων των
βαθμίδων ( Σακελλαρίου, 2015).

Σύμφωνα με την Σακελλαρίου (2015) οι στόχοι της οικογένειας και των

παιδαγωγών, τα πιστεύω και οι αξίες, επηρεάζουν σημαντικά συμπεριφορές
και προσδοκίες. Η επανεξέταση των ακόλουθων σημείων προωθεί εμπειρίες
μάθησης, που αυξάνουν την πολυπολιτισμική κατανόηση των παιδαγωγών.

 Γνωρίστε τους γονείς και τις οικογένειες των παιδιών, μέσω

επισκέψεων στο σπίτι, συχνών συσκέψεων και θετικών
αλληλεπιδράσεων.
 Οργανώστε εκδηλώσεις, όπου γονείς και παιδαγωγοί μοιράζονται
πολιτιστικά τυπικά και δραστηριότητες με τα παιδιά, με θετικό τρόπο.
 Δημιουργείστε ειδικά πλάνα, για να γνωρίσετε τις ανάγκες και
ανησυχίες των γονέων και στη συνέχεια σχεδιάστε τρόπους να
ανταποκριθείτε.
 Υιοθετείστε στρατηγικές παρεμβάσεις, για να ανταποκριθείτε στις
πολιτιστικές ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των γονέων.

Η αναγνώριση λοιπόν των διαφορετικών προσδοκιών και πολιτιστικών

ηθών, μπορούν να προσφέρουν μια θεμελίωση για την οικοδόμηση
αμοιβαίας κατανόησης και εμπιστοσύνης και το μέσο για την ενδυνάμωση

12
 των σχέσεων οικογένειας- σχολείου, στα πλαίσια προσχολικής αγωγής και
εκπαίδευσης.

Επίλογος

Ανακεφαλαιώνοντας λοιπόν, μπορούμε να πούμε πως η καλλιέργεια μιας

εποικοδομητικής συνεργασίας μέσα σε κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης και
σεβασμού ανάμεσα σε γονείς και εκπαιδευτικούς, μεταξύ πολλών άλλων,
προσφέρει στο παιδί μεγαλύτερη συναισθηματική ασφάλεια και
σταθερότητα, στους δύο πιο σημαντικούς χώρους όπου ζει και κινείται,
δηλαδή στο νηπιαγωγείο και στο σπίτι. Η επικοινωνία των δύο πλευρών
αφορά κυρίως θέματα όπως τα θετικά στοιχεία και τα επιτεύγματα του
παιδιού, η σχέση του με τους συμμαθητές του, οι δραστηριότητες που
πραγματοποιούνται στο νηπιαγωγείο, τα τυχόν προβλήματα συμπεριφοράς ή
μαθησιακά προβλήματα του παιδιού, οι σκοποί και οι στόχοι του
προγράμματος του νηπιαγωγείου. Σε μικρότερο βαθμό η γονεϊκή εμπλοκή στο
νηπιαγωγείο εκφράζεται μέσα από την εθελοντική συμμετοχή των γονέων στο
νηπιαγωγείο, οι γονείς προσφέρουν εθελοντική εργασία στο σχολείο
αξιοποιώντας τις γνώσεις ή το επάγγελμα τους. Τέλος, στους παραπάνω
τύπους εμπλοκής ασκούνται έμμεσες επιδράσεις. Συγκεκριμένα, όσο
υψηλότερη είναι η εκπαίδευση των γονέων τόσο υψηλότερο είναι το
κοινωνικοοικονομικό επίπεδο των γονέων και τόσο εντονότερη γίνεται η
επικοινωνία με το/τη νηπιαγωγό και η εθελοντική συμμετοχή τους στο
νηπιαγωγείο.

13
 Βιβλιογραφία

Ζηλιασκοπούλου, Δ. (2012). Συνεργασία σχολείου-οικογένειας: πρακτικές ενίσχυσης

της επικοινωνίας και αντιμετώπιση των δυσκολιών. Ανακτήθηκε από
http://www.diapolis.auth.gr/epimorfotiko_uliko/index.php/2014-09-06-09-18-
43/2014-09-06-09-35-19/42-c5-ziliask?showall=1

Οδηγός Νηπιαγωγού - Εκπαιδευτικοί σχεδιασμοί, Δημιουργικά περιβάλλοντα

μάθησης.pdf

Παναγιώτης Ι. Σταμάτης (2015). Προσχολική και Πρωτοσχολική Παιδαγωγική:

Επικοινωνιακές διαστάσεις της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Αθήνα: Διάδραση

Πεντέρη, Ε., & Πετρογιάννης, Κ. (2013). Σύνδεση σχολείου- οικογένειας και το

ζήτημα της μεταξύ τους συνεργασίας: Κριτική παρουσίαση βασικών θεωρητικών
μοντέλων. Έρευνα στην Εκπαίδευση του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης,
1,(1) 2-26 Ανακτήθηκε 27 Νοεμβρίου, 2017, από file:///F:/Downloads/8790-
16491-1-SM%20(1).pdf .

Σακελλαρίου Μ. (2015). Η συνεργασία οικογένειας, σχολείου, κοινωνίας στα πλαίσια

της προσχολικής αγωγής και εκπαίδευσης. Επιστημονική Επετηρίδα
Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, 3, 133–148.
https://doi.org/10.12681/jret.971

ΣΜΙΛΑ, Α. (2015). Η επικοινωνία ανάμεσα σε εκπαιδευτικούς και γονείς.

Διπλωματική εργασία, τμήμα δημόσιας διοίκησης. Πανεπιστήμιο Νεάπολης
Πάφου.

Συμεού, Λ. (2002). Εμπλοκή των γονιών στο σχολείο: Η προοπτική των διευθυντών
δημοτικής. Πρακτικά 7ου Παγκυπρίου Συνεδρίου Παιδαγωγικής Εταιρίας
Κύπρου “Η εκπαιδευτική έρευνα στην εποχή της παγκοσμιοποίησης” τ.1, σ.σ.
263-273. Λευκωσία: Πανεπιστήμιο Κύπρου.

14
Συμεού, Λ. (2003). Σχέσεις σχολείου-οικογένειας: έννοιες, μορφές και εκπαιδευτικές
συνεπαγωγές. Παιδαγωγική Επιθεώρηση, 36, 101-113.

Τσέτσος, Στ. (2015). Σχέσεις σχολείου και γονέων: συνεργασία και σύγκρουση.
εκπαιδευτικός κύκλος, 3(2), 167-191.

   

   
 (  
263-273 :

15