CHƯƠNG 9

BẢO HIỂM Y TẾ
 MỤC TIÊU

✓ Vai trò của bảo hiểm y tế

✓ Các khái niệm trong bảo hiểm y tế
✓ Các vấn đề trong bảo hiểm y tế
✓ Cách khắc phục các vấn đề trong bảo hiểm y tế
 1. Vai trò của bảo hiểm y tế

✓ Sức khỏe là vấn đề quan trọng.

✓ Chi phí y tế chiếm tỷ trọng ngày càng lớn trong chi ngân sách.
✓ BHYT là chương trình của CP để bảo vệ người dân khỏi các tình
huống khó khăn.
✓ Người dân tham gia trả một khoản tiền (phí bảo hiểm) để đảm bảo một
mức đền bù chắc chắn khi sự kiện bất lợi xảy ra.
1. Vai trò của bảo hiểm y tế
Chi tiêu y tế đầu người ở các nước
Chi tiêu y tế (% GDP) ở các nước
 2. Một số khái niệm bảo hiểm
Phí bảo hiểm
- Số tiền phải trả cho công ty bảo hiểm để được đảm bảo đền
bù khi xảy ra sự kiện bất lợi

Giá trị kỳ vọng (Expected value – EV)

- Giá trị trung bình của tất cả các kết quả không chắc chắn,
với trọng số của mỗi kết quả là xác suất xảy ra kết quả đó.
EV = Probability of Event 1 * Payout in Event 1 +
Probability of Event 2 * Payout of Event 2 ….
 2. Một số khái niệm bảo hiểm

Giá trị kỳ vọng

Emily đang cân nhắc 2 lựa chọn:
✓ Option 1: không mua bảo hiểm
✓ Option 2: bảo hiểm toàn bộ
Giả sử Emily có 90% khả năng sẽ khỏe mạnh, 10% bị bệnh.
✓ Nếu khỏe, Emily kiếm được $50,000 & không cần tốn chi phí chăm
sóc sức khỏe.
✓ Nếu bệnh, Emily tốn chi phí sức khỏe $30,000, nên chỉ còn
$20,000.
Tính giá trị kỳ vọng của mỗi lựa chọn? Nếu phí bảo hiểm là $3000,
Emily nên mua bảo hiểm hay không?
 2. Một số khái niệm bảo hiểm

Hữu dụng kỳ vọng

- Mức hữu dụng trung bình của tất cả các kết quả không
chắc chắn, với trọng số mỗi kết quả là xác suất xảy ra kết
quả đó.
- Hữu dụng kỳ vọng (EU) cho Emily = 0.9 x U ($50,000) +
0.1 x U ($20,000) = $ 47,000
 2. Một số khái niệm bảo hiểm

Giá trị kỳ vọng (EV)

2. Một số khái niệm bảo hiểm
 2. Một số khái niệm bảo hiểm

Phí bảo hiểm công bằng

- Là khoản phí bảo hiểm trong 1 khoảng thời gian = khoản chi
trả kỳ vọng trong thời gian đó.
- Ví dụ:
- Nếu có 90% khả năng không có thiệt hại về thu nhập, và
10% khả năng mất $30,000.
- EV = 0.9 x $0 + 0.1 x $30,000 = $3,000
→ $3,000 là khoản phí bảo hiểm công bằng
 2. Một số khái niệm bảo hiểm

Risk premium (Phí bảo hiểm)

✓ Người tham gia trả tiền để đảm bảo một mức đền bù chắc
chắn khi sự kiện bất lợi xảy ra.
✓ Là khoản tiền trên mức phí bảo hiểm công bằng mà một
cá nhân sợ rủi ro sẵn lòng chi trả để đảm bảo được nhận
đền bù khi xảy ra sự kiện bất lợi.
 2. Một số khái niệm bảo hiểm

Loading fee

- Chênh lệch giữa phí bảo hiểm phải trả cho công ty bảo
hiểm và phí bảo hiểm công bằng
 3. Các vấn đề trong bảo hiểm

3.1 Bất cân xứng thông tin

Bất cân xứng thông tin:
Tình huống mà 1 bên tham gia vào giao dịch có thông tin về
hàng hóa/dịch vụ tốt hơn so với bên còn lại.

Giả sử:
10 KH, mỗi người có khả năng mất $30,000 nếu bị bệnh.
Khả năng Emily bệnh là 10%.
- Nếu một số KH có khả năng bệnh cao hơn (20%) thì sao?
- Nếu chỉ có KH biết họ thuộc loại rủi ro cao/thấp thì sao?
 3. Các vấn đề trong bảo hiểm
3.1. Bất cân xứng thông tin
 3. Các vấn đề trong bảo hiểm

3.2. Lựa chọn nghịch

- Nếu phí BH $4,500, mua BH là lựa chọn tốt cho người có rủi ro
cao: họ kỳ vọng nhận đền bù $6,000, nhưng chỉ trả $4,500 phí.
- Tuy nhiên, phí $4,500 cao so với người có rủi ro thấp, vì mức đền
bù cho chi phí sức khỏe là $3,000.
- Người có rủi ro cao thích loại bảo hiểm này, trong khi người có rủi
ro thấp thì không.
 3. Các vấn đề trong bảo hiểm

3.2. Lựa chọn nghịch

- Vì BCXTT, công ty BH có KH không có lợi cho công ty. Đây gọi
là vấn đề Lựa chọn nghịch
- Hiện tượng mà trong một giao dịch, bên không có thông tin có
đối tượng giao dịch không mong muốn, nghĩa là bên đó đã chọn
sai đối tượng giao dịch.
 3. Các vấn đề trong bảo hiểm

3.3. Xếp hạng tín nhiệm cá nhân (Experience rating)

- “Xếp hạng tín nhiệm” có thể làm giảm hoặc xử lý triệt để
vấn đề liên quan đến BCXTT.
- Công ty bảo hiểm có thể sàng lọc KH và tính phí bảo
hiểm khác nhau tùy vào loại rủi ro của họ.
 3. Các vấn đề trong bảo hiểm

3.4. Xếp hạng tín nhiệm tập thể (Community rating)

✓ Bảo hiểm này do công ty nơi cá nhân làm việc mua bảo hiểm
cho nhân viên với nhiều loại/mức rủi ro
✓ Công ty chỉ trả chung một mức phí BH.
✓ Ngoài ra, có thể có dạng CP yêu cầu mua bảo hiểm bắt buộc
cho toàn bộ dân cư với một mức phí như nhau.
 3. Các vấn đề trong bảo hiểm

3.5. Rủi ro đạo đức

- Là hiện tượng một cá nhân sau khi đã mua bảo hiểm để làm
giảm thiệt hại có các hành vi làm tăng khả năng xảy ra thiệt
hại.
Các khoản giảm trừ (deductible)
- Là một khoản chi phí cố định phải được thanh toán trước
trong một năm trước khi người được bảo hiểm đủ điều kiện
nhận bồi thường.
3. Các vấn đề trong bảo hiểm
 3. Các vấn đề trong bảo hiểm

3.5. Rủi ro đạo đức

Đồng chi trả (Copayment)
Một khoản chi phí cố định bởi người mua bảo hiểm cho chi phí y tế.
Đồng bảo hiểm (Coinsurance)
Một tỷ lệ chi phí của dịch vụ y tế mà người mua bảo hiểm phải chi trả
Chính phủ cung cấp:
Chi trả cho dịch vụ bởi một bên thứ ba không phải là người mua bảo
hiểm. Khi bảo hiểm được mua công cộng, bên thứ 3 sẽ là CP. Tuy
nhiên, việc CP cung cấp bảo hiểm y tế vẫn có thể tồn tại vấn đề đạo
đức.
3. Các vấn đề trong bảo hiểm

Hình 9.4: Vấn đề rủi ro đạo đức

 4. Cung cấp bảo hiểm y tế

Chủ nghĩa huynh trưởng (Paternalism)

✓ Cư dân cần được hướng vào việc mua bảo hiệm y tế bắt
buộc
✓ Việc chăm sóc sức khỏe khá phức tạp để người dân có thể
tự quyết định.
 4. Cung cấp bảo hiểm y tế

Vấn đề của cá nhân không mua được BH

✓ Cá nhân có thể không mua được bảo hiểm vì thu nhập

thấp và chi phí bảo hiểm cao.
✓ Tại Mỹ, 27.6 triệu người không được bảo hiểm trong năm
2016.
✓ Một tỷ lệ người không được bảo hiểm dưới 65 tuổi đang
tăng.