4ο Θέμα.

Η ποιητική φωνή προειδοποιεί τον αναγνώστη ότι η αναμέτρηση με την

έγνοια είναι σκληρή και αδυσώπητη και είναι αδύνατον να την αποφύγει
γιατί τον περιμένει στο σπίτι να λογαριαστούν. Γεμίζει έτσι το
καθημερινό του πρόγραμμα με διάφορες ασχολίες, αλλά τελικά το μόνο
που κατορθώνει είναι να ξεχνά για λίγο αυτό που τον προβληματίζει,
αφού είναι βέβαιο πως, όταν μείνει μόνος του τη νύχτα, η σκέψη του θα
επιστρέψει στην έγνοια εκείνη που τόσο επίμονα απέφευγε κατά τη
διάρκεια της ημέρας. Η επανάληψη των στίχων «Θα ‘σαι μονάχος», «Σε
περιμένει στο κρεβάτι σου», δίνουν την αίσθηση του αναπόφευκτου,
δηλαδή δεν υπάρχει κανένα περιθώριο διαφυγής από την έγνοια, πέρα
από την αποφασιστική και αποτελεσματική αντιμετώπιση του
προβλήματος που γεννά την έγνοιά του. Ο ποιητής, αποφεύγει να
συγκεκριμενοποιήσει την «έγνοια», αφήνοντας την ερμηνεία της στον
κάθε άνθρωπο με τις δικές του ανησυχίες και προβλήματα.

Ο ποιητής προειδοποιεί τον αναγνώστη ότι η αναμέτρηση με την έγνοια

είναι αδυσώπητη και αδύνατον να την αποφύγει. Γεμίζει έτσι την
καθημερινότητά του με δραστηριότητες, αλλά το μόνο που κατορθώνει
είναι η προσωρινή παρηγοριά διότι η επιστροφή της έγνοιας τη νύχτα
είναι αναπόφευκτη. Ο ποιητής δεν συγκεκριμενοποιεί την έγνοια,
αφήνοντας την ερμηνεία της στους αναγνώστες με τις δικές τους
ανησυχίες και προβλήματα.
Να εντοπίσετε δυο προσωποποιήσεις στο κείμενο. Πως συμβάλλουν
κάθε φορά στη διαμόρφωση του νοήματος και του ύφους του κειμένου;

Σε ολόκληρο το ποίημα η έγνοια είναι προσωποποιημένη. Δύο

προσωποποιήσεις της έγνοιας στο ποίημα είναι οι στίχοι: «σε περιμένει
στο κρεβάτι σου η έγνοια» και «Και τότες θα λογαριαστείτε». Ο ποιητής
δημιουργεί την εικόνα και την αίσθηση του αναπόφευκτου. Η παρουσία
της έγνοιας στην σκέψη του ανθρώπου είναι σίγουρη και αυτό τον
καθιστά τραγικό πρόσωπο, γιατί οφείλει να αντιμετωπίσει τα
προβλήματά του. Όσο κι αν θέλει να ξεφύγει από αυτά, αντιλαμβάνεται
πως δεν μπορεί. Δεν υπάρχει διέξοδος ή φυγή, όσο κι αν το επιδιώκει.
Δεν αφήνει κανένα περιθώριο διαφυγής απ’ το άγχος και την έγνοια,
θέλοντας να τονίσει στον αναγνώστη πως δεν υπάρχει κανένας τρόπος να
γλιτώσει από τις ανησυχίες του, πέρα από την αποφασιστική και
αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος που γεννά την έγνοιά
του.
Η προσωποποίηση της έγνοιας ενισχύει την αμεσότητα του ποιήματος,
του προσδίδει ζωντάνια, αφυπνίζει τον αναγνώστη και τον φέρνει πιο
κοντά στη συνειδητοποίηση πως ό,τι λέει ο ποιητής βρίσκεται σε στενή
συσχέτιση με τη δική του πραγματικότητα.

Συνάμα, το β΄ ενικό πρόσωπο, το «εσύ» στ’ οποίο απευθύνεται ο ποιητής, καθιστά

ευκολότερη την ταύτιση του αναγνώστη με τον αποδέκτη του μεταδιδόμενου μηνύματος.
Η τεχνική αυτή, που τη συναντάμε επίσης σε αρκετά από τα διδακτικά ποιήματα του
Κωνσταντίνου Καβάφη, ενισχύει την αμεσότητα του ποιήματος, του προσδίδει ζωντάνια
και φέρνει τον αναγνώστη πιο κοντά στη συνειδητοποίηση πως ό,τι λέει ο ποιητής
βρίσκεται σε στενή συσχέτιση με τη δική του πραγματικότητα.

αφυπνίζοντας τον αναγνώστη

Κατά τη διάρκεια της ημέρας ξεχνιέται με τις δραστηριότητες,
υποχρεώσεις και διασκεδάσεις, όπως τα θέατρα, τα κέντρα, η δουλειά, οι
φίλοι. Όμως ο περισπασμός της σκέψης είναι προσωρινός και
επιστρέφοντας στο σπίτι μόνος τον περιμένει στο κρεβάτι του η έγνοια
για να καταλάβει πλήρως τη σκέψη του και να έρθει αντιμέτωπος με τους
προβληματισμούς.