) + !"#$%&'()%#*%+&(,-'(.-.

,
!"#$%#&
*
საფოსტო(მომსახურების(სექტორის(განვითარების

! " # $ % &
ტენდენციები(თანამედროვე(ეკონომიკაში
გართობა(და(ეკონომიკა
მონეტარული(პოლიტიკა(საქართველოში
უმუშევრობა('(როგორც(./0ე(საუკუნის(ეკონომიკური
გამოწვევა(საქართველოს(მაგალითზე
სადაზღვევო(ბაზრის(მნიშვნელობა(საქართველოში

ახალი(სტატიები 1 სტუდენტური(გვერდი 1

გლობალიზაცია(და
ეკონომიკური
განვითარების
ტენდენციები
' (/23-.3.-./ (( (4$56#

ავტორის(სტილი(დაცულია

ლიკა!სარაჯიშვილი
ივანე(ჯავახიშვილის(სახელობის(თბილისის
სახელმწიფო(უნივერსიტეტის(
ეკონომიკისა(და(ბიზნესის(777(კურსის
სტუდენტი
869%:;%+%<6;=>6?6/-@AB%C:D;*:B$*:EB

ანოტაცია

ტერმინი(''გლობალიზაციაF(პირველად(/G2,
წელს(1ტ:ლევიტმა(გამოიყენა(ერთ0ერთ1
სტატიაში:(გლობალიზაცია(გულისხმობს
მსოფლიოში(მიმდინარე(პოლიტიკური'
სოციალური'(ეკონომიკური(და(კულტურული
პროცესების(ერთობლიობას:(ნაშრომში
განვიხილავ(გლობალიზაციის(არსს'(მის
დადებით(და(უარყოფით(მხარეებს'(იმას(თუ
რა(გავლენა(შეიძლება(ჰქონდეს
გლობალიზაციურ(პროცესებს(ეკონომიკურ
განვითარებაზე:(ასევე(ვისაუბრებ(ბოლო
დროის(აქტუალურ(თემაზე'(HIJ7K/G0ის
გავრცელებასა(და(მის(შედეგებზე:
განვიხილავ(პანდემიისა(და
გლობალიზაციური(პროცესების(კავშირს:
დასასრულს(კი'(ყურადღებას(გავამახვილებ
სამართლიან(გლობალიზაციაზე'(რომელიც'
თავის(მხრივ'(ხელს(უწყობს(გლობალიზაცის
უარყოფითი(შედეგების(შემცირებას(და
შესაბამისად(ეკონომიკურ(განვითარებას:

"##$%&%'$#

L=B(DB+5(FE?"C%?6M%D6"#N(O%;(P+;D(*;B$(6#(/G2,
C&(L:(8B>6DD(6#("#B("Q(=6;(%+D6R?B;:(S?"C%?6M%D6"#
+BQB+;(D"(D=B(R"5C6#%D6"#("Q(R*++B#D(T"?6D6R%?'
;"R6%?'(BR"#"56R(%#$(R*?D*+%?(T+"RB;;B;(6#(D=B
O"+?$:(7#(D=6;(T%TB+'(7($6;R*;;(D=B(B;;B#RB("Q
E?"C%?6M%D6"#'(6D;(T+";(%#$(R"#;'(%#$(O=%D
65T%RD(E?"C%?6M%D6"#(T+"RB;;B;(R%#(=%>B("#
BR"#"56R($B>B?"T5B#D:(7(O6??(%?;"(D%?9(%C"*D(%
+BRB#D(D"T6R'(D=B(;T+B%$("Q(HIJ7K/G(%#$(6D;
R"#;BU*B#RB;:(7($6;R*;;(D=B(R"##BRD6"#
CBDOBB#(T%#$B56R;(%#$(E?"C%?6M%D6"#
T+"RB;;B;:(V6#%??&'(7(O6??(Q"R*;("#(BU*6D%C?B
E?"C%?6M%D6"#'(O=6R=(6#(D*+#(=B?T;(D"(+B$*RB
D=B(#BE%D6>B(BWBRD;("Q(E?"C%?6M%D6"#(%#$
R"#;BU*B#D?&(BR"#"56R($B>B?"T5B#D:

გლობალიზაციის!არსი

გლობალიზაცია(გულისხმობს(მსოფლიოში
მიმდინარე(პოლიტიკური'(სოციალური('
ეკონომიკური(და(კულტურული(პროცესების
ერთობლიობას:1(თვითონ(ტერმინი
''გლობალიზაციაF(საკმაოდ(ახალია:(იგი
უკავშირდება(ტ:ლევიტის('(ამერიკელი
მეცნიერის(სახელს'(რომელმაც(ეს(ტერმინი
/G2,(წელს(სტატიაში(გამოიყენა(ცალკეული
ბაზრების(შერწყმის(მოვლენის(აღსაწერად:
თუმცა(ეს(არ(ნიშნავს'(რომ(გლობალიზაციის
პროცესები(მანამდე(არ(მიმდინარეობდა'(ეს
პროცესები(ბევრად(ადრე(დაიწყო
Xბერძნული(კოლონიზაციის(პროცესი'
როდესაც(ბერძნები(თავიანთ(კულტურას
ავრცელებდნენ(სხვა(ქვეყნებშიY'(მხოლოდ
არა(ამ(სახელით:(გლობალიზაციის(ერთიანი
განმარტება(შემუშავებული(არ(არის:
მეცნიერებს(გააჩნიათ(სხვადასხვა
დამოკიდებულება(და(ხედვა
გლობალიზაციურ(პროცესებთან
დაკავშირებით:(აქედან(გამომდინარე'
გასაკვირი(არ(არის'(რომ(მათ(მიერ
განსაზღვრული(განმარტებებიც
ერთმანეთისგან(განსხვავდება:(Z,[

ერთ0ერთი(ცნობილი(განმარტება(ეკუთვნის
მარტინ(ელბროუს'(რომელიც(თვლიდა(რომ
გლობალიზაცია(მოიცავდა(ყველა(იმ
პროცესს'(რაც(საჭირო(იყო(მსოფლიოს
სხვადასხვა(ერების(ერთიან'(გლობალურ
საზოგადოებად(ჩამოყალიბებისათვის:(Z,[

გერმანელი(მეცნიერი'(ულრიხ(ბეკი
გლობალიზაციას(მიიჩნევდა(როგორც
მოვლენას'(რომელიც(ზღუდავს(ან(საერთოდ
ცვლის(პოლიტიკურ(ქმედებას(მსოფლიო
ბაზრის(მეშვეობით:(Z,[

გლობალიზაციის(პროცესები(მიზნად
ისახავს(საქონლის'(მომსახურების'
კაპიტალის'(შრომის(საერთაშორისო
გადაადგილების(გაუმჯობესებას(და(თავის
მხრივ'(გავლენას(ახდენს(ქვეყნების
პოლიტიკურ(სისტემებზე'(გარემოზე'(ასევე
ეკონომიკურ(კეთილდღეობასა(და
განვითარებაზე:(აღნიშნული(პროცესები
ხელს(უწყობს(მსოფლიოს(სხვადასხვა
ქვეყნებს(შორის(მზარდ
ურთიერთდამოკიდებულებას:(გამოყოფენ
გლობალიზაციის(\(სახეს](ეკონომიკური'
სოციალური'(პოლიტიკური(და(კულტურული:

ასევე(შეგვიძლია(გამოვყოთ(ეკონომიკის
გლობალიზაციის(,(ძირითადი(ეტაპი:
პირველი(ეტაპი(მოიცავს(/2.-0/G/\(წლებს:
ამ(წლებში(გაძლიერდა(საერთაშორისო
ვაჭრობა(და(დაიწყო(საწარმოო(რესურსების
გადაადგილება:(მეორე(ეტაპი(ეს(არის(/G/\0
/G^-(წლები:(მნიშვნელოვანია(ის(ფაქტი'
რომ(აღნიშნულ(პერიოდში(უპირატესობა
მიენიჭა(ეროვნულ(ინტერესების(დაცვას(და
გარკვეულწილად(დაიწყო
გლობალიზაციური(პროცესების(შეზღუდვა:
ხოლო(მესამე(პერიოდი(იწყება(/G^-
წლიდან(და(გრძელდება(დღემდე:(ამ
პერიოდში(მნიშვნელოვანი(როლი(ჰქონდა
რეგიონალიზაციას'(გაძლიერდა
საერთაშორისო(ეკონომიკური(ინტეგრაციის
პროცესი'(ახალი(საინფორმაციო
პროცესების(დანერგვამ(ხელი(შეუწყო
მსოფლიო(საკომუნიკაციო(ქსელის
დივერსიფიკაციას'(ასევე(მნიშვნელოვანი
როლი(ითამაშა(ტრანსეროვნული
კორპორაციების(ჩამოყალიბებამ'(რამაც
დააჩქარა(ინტერნაციონალიზაციის
პროცესები'(ასევე(ადგილი(ჰქონდა(ერთიანი
მაკროეკონომიკური(პოლიტიკის(ასპექტების
შემოღებას'(რაც(საერთაშორისო
ეკონომიკური(ორგანიზაციების
ჩამოყალიბების(შედეგია:(Z/[

ჯ:(ბეილისი(და(ს:სმიტი(განასხვავებენ
გლობალიზაციის(ხუთ(სხვადასხვა
შინაარსობრივ(დატვირთვას'(თუმცა(აქვე
უნდა(ითქვას'(რომ(გლობალიზაცია
შესაძლოა(არსებობდეს(რომელიმე
მათგანის(გარეშეც:(ესენია]

ინტერნაციონალიზაცია(_(ადგილი
აქვს(სახელმწიფოთა(შორის
არსებული(კავშირების
გაძლიერებას'(გააქტიურებას(და
საზღვრების(როლის(სულ(უფრო
მეტად(შემცირებას`
ლიბერალიზაცია(_(იგი(გამოიხატება
მოსახლეობის(თავისუფალ
გადაადგილებასა(და(ღია
ინტეგრირებულ(ეკონომიკაში'(ასევე
ეროვნული(სახელმწიფოს(როლის
შესუსტებაში`
უნივერსალიზაცია(_(მატერიალური
და(სულიერი(ღირებულებების
გავრცელება(მსოფლიოში`
ვესტერნიზაცია(_(აქ(იგულისხმება
დასავლური(ცივილიზაციის(როლის
გაძლიერება'(მათი(ფასეულობებისა
და(კულტურის(გავრცელება:
დეტერიტორიზაცია(_(სახელმწიფო
საზღვრების(როლის(შემცირება:
გეოგრაფიული(ადგილმდებარეობა'
მანძილი'(საზღვრები(სულ(უფრო
ნაკლები(მნიშვნელობის
მატარებელია:Z\[

გასაკვირი(ნამდვილად(არ(არის(ის'(რომ
გლობალიზაციას(ყავს(როგორც(მომხრეები'
ასევე(მოწინააღმდეგეები'(რომლებიც
საუბრობენ(მის(დადებით(და(უარყოფით
მხარეებზე:(გლობალიზაციის(მომხრეები
აღნიშნავენ'(რომ(აღნიშნული(პროცესების
შედეგად(თითოეულ(ქვეყანას(ეძლევა
შესაძლებლობა(მათი(წარმოება(არ
დამთავრდეს(ქვეყნის(საზღვრებთან'(ე:ი
თითოეულ(მეწარმე(შესაძლებლობებს
Xმაღალი(მოგების(მიღების(მიზნითY(იყენებს
არა(მხოლოდ(ქვეყნის(შიგნით'(არამედ
ქვეყნის(საზღვრებს(გარეთაც:1(ადამიანები
მოიხმარენ(უფრო(მრავალფეროვან
საქონელსა(და(მომსახურებას:(გარდა(ამისა
ისეთ(გლობალურ(პრობლემებთან(ბრძოლა'
როგორიცაა(](სიღარიბე'(სურსათით
უზრუნველყოფა'(ბუნებრივი(რესურსებით
უზრუნველყოფა'(ეკოლოგიური(და
დემოოგრაფიული(სტაბილურობა(და(ა:შ
ბევრად(მარტივია(ქვეყნების(ერთობლივი
მოქმედებებით'(ვიდრე(აღნიშნული
პრობლემების(გადაჭრა(ცალკეული
სახელმწიფოს(დონეზე'(ვინაიდან(ქვეყნებს
Xუმეტესობას(მაინცY(არ(შესწევს(უნარი(ასეთ
წინააღმეგობებს(მხოლოდ(საკუთარი
ძალებითა(და(რესურსებით(გაუმკლავდეს:
Z.[

პოზიტიურ(მხარესთან(ერთად'(გამოიყოფა
გლობალიზაციური(პროცესების(ნეგატიური
მხარეც:(''ანტიგლობალისტებიF(აღნიშნავენ'
რომ(გლობალიზაციური(პროცესების
შედეგად(ხდება(შემოავლების(არათანაბარი
გადანაწილება('(მდიდრები(კიდევ(უფრო
მდიდრდებიან(და(ღარიბები(კიდევ(უფრო
ღარიბდებიან:(განვითარებული(ქვეყნები
განვითარებადი(ქვეყნების(ხარჯზე(იყენებენ
იაფ(მუშა(ხელსა(და(იაფ(რესურსებს'
იზიდავენ(მაღალი(კვალიფიკაციის(მქონე
სამუშაო(ძალას:(გარდა(ამისა
გლობალიზაციის(შედეგად(შესაძლოა
ეკონომიკური(კრიზისის(ერთი(ქვეყნიდან
სხვა(ქვეყნებზე(გავრცელება(და(ბუნებრივია
ეს(ისედაც(სუსტ(ქვეყნებს(კიდევ(უფრო
დაასუსტებს(და(კატასტროფულ
შედეგებამდე(მიიყვანს(მათ:
გლობალიზაციის(მოწინააღმდეგენი(ასევე
საუბრობენ(სახელმწიფო(როლის
შესუსტებაზე'(გლობალიზაციასა(და
ეროვნული(სახელმწიფოს(სუვერენიტეტს
შორის(წინააღმდეგობებზე'(არალეგალური
ვაჭრობის(გაძლიერებასა(და(სხვა(ნეგატიურ
შედეგებზე:(Z/[

გლობალიზაციის!იდექსი

გლობალიზაციის(ინდექსი(გამოითვლება
ისეთ(მაჩვენებლებზე(დაყრდნობით'
როგორიცაა(მაგალითად](პირდაპირი
უცხოური(ინვესტიცია'(შემოსავალი'
ვაჭრობა'(ინვესტიცია:(თუმცა(ამასთან
ერთად(თანამედროვე(დათვლის
მეთოდებში(ცდილობენ(გაითვალისწინონ
შემდეგი](პოლიტიკა'(კულტურა'(გარემოს
დაცვის(საკითხები(და(სოციალური
მდგომარეობა:(Z/[

ერთ0ერთ(ასეთი(ინდექსია(გლობალიზაციის
aIV(ინდექსი'(რომელიც(შეიქმნა(.--.(წელს
და(ძირითადად(ეყრდნობა(მსოფლიო
ბანკისა(და(გაეროს(კონფერენციის(წლიურ
ანგარიშებს(ვაჭრობასა(და(განვითარების
შესახებ(და(გამოიყენება(ქვეყნების
მსოფლიო(სივრცეში(ინტეგრირების
ხარისხის(შესაფასებლად:(აღნიშნული(aIV
ინდექსი(ზომავს(სამ(ძირითად
მაჩვენებელს](ეკონომიკა'(სოციალური
მდგომარეობა'(პოლიტიკა:(ეკონომიკური
გლობალიზაციის(ინდექს(აქვს(,@b0იანი
წილი'(სოციალურ(გლობალიზაციის(ინდექსს
,cb0იანი(წილი'(ხოლო(პოლიტიკური
გლობალიზაციის(ინდექსს(.@b0იანი(წილი:
Z^[

დიაგრამა!(](ტოპ(/-(ქვეყანა
გლობალიზაციის(ინდექსის(მიხედვით'(.-.-
წელი:

წყარო)
=DDT;]33OOO:;D%D6;D%:R"53;D%D6;D6R;3.@2/@23E?
"C%?6M%D6"#06#$Bd0C&0R"*#D+&3

გლობალიზაციის(aIV(ინდექსის(.-.-(წლის
მონაცემების(მიხედვით'(პირველ(/-
ქვეყანაში(მოწინავე(ადგილს(იკავებენ
შვეიცარიაXG-'cGY'(ნიდერლანდები(XG-'@2Y('
ბელგია(XG-'\@Y(:(მე0/-(ადგილზეა
საფრანგეთი(X2c:@GY:(Zc[

ეკონომიკური!განვითარების!არსი

ეკონომიკური(განვითარება(გულისხმობს
ეკონომიკის(ახალ'(სრულყოფილ
მდგომარეობაში(გადასვლასა(და(მის
თვისებრივ(განვითარებას:(ხშირად
ეკონომიკური(განვითარება(გაიგივებულია
ეკონომიკურ(ზრდასთან'(რაც(არასწორია'
მიუხედავად(იმისა(რომ(ამ(ორ(ცნებას(შორის
მჭიდრო(კავშირია:(ზრდა(გულისხმობს
რაიმეს(რაოდენობრივ(გაზრდას(და(აქედან
გამომდინარე(ეკონომიკური(ზრდაც(არის
ეკონომიკის(მასშტაბების(გაფართოება:(Z/[

როგორც(უკვე(აღვნიშნე'(ეკონომიკურ
ზრდასა(და(ეკონომიკურ(განვითარებას
შორის(მჭიდრო(კავშირი(არსებობს:
ეკონომიკური(ზრდა(განაპირობებს
ეკონომიკის(განვითარებას(და(პირიქით'
ეკონომიკური(განვითარება(ხდება
საფუძველი(ეკონომიკის(საზღვრების
მორიგი(გაფართოების:(თუმცა(უნდა
აღინიშნოს'(რომ(თითოეულ(მოვლენას
შესაძლოა(ჰქონდეს(ადგილი(მეორეს
გარეშე'(ე:ი(შესაძლებელია(ეკონომიკური
ზრდა(ეკონომიკური(განვითარების(გარეშე
Xმაგალითად(როდესაც(წარმოების
ფაქტორების(ექსტენსიური(ზრდა
შეინიშნებაY(და(ეკონომიკური(განვითარება
ეკონომიკური(ზრდის(გარეშე:(უფრო(მეტიც'
ეკონომიკური(დაქვეითების(პირობებშიც(კი:

ეკონომიკური(განვითარების
რაოდენობრივი(გაზომვის(მიზნით
განასხვავებენ(ეკონომიკური'(სოციალური
და(თვისებრივი(ცვლილებების
მაჩვენებლებს:(Z/[

რა!გავლენას!ახდენს!გლობალიზაცია
ეკონომიკურ!განვითარებაზე*

ზოგადად(ქვეყნის(ეკონომიკის
განვითარებაზე(მნიშვნელოვან(გავლენას
ახდენს(გარე(ფაქტორები:(მაგალითისთვის
რომ(განვიხილოთ(ქვეყნის(საგარეო0
ეკონომიკური(ურთიერთობები(და(ქვეყნის
ჩართვა(საერთაშორისო(ვაჭრობაში'
მივალთ(იმ(დასკვნამდე'(რომ(ვაჭრობის
შედეგად(ქვეყანას(აქვს(მეტი
შესაძლებლობები(და(უფრო(დიდი
არჩევანი:(აღნიშნული(პროცესების(შედეგად
თითოოეულ(ქვეყანას(ეძლევა
შესაძლებლობა(გამოიყენოს(არა(მხოლოდ
ქვეყნის(შიგნით(არსებული(რესურსები'
არამედ(სხვა(ქვეყნების(რესურსებიც
Xრომლებთანაც(მას(აქვს(სავაჭრო
ურთიერთობაY'(მოსახლეობას(აქვს
შესაძლებლობა(მოთხოვნა(ჩამოაყალიბოს
ბაზარზე(წარმოდგენილი(მრავალფეროვანი
საქონლისა(და(მომსახურების(შედეგად'(ეს
მრავალფეროვნება(კი(სწორედ(იმითაა
განპირობებული(რომ(ქვეყნის(წარმოება(არ
მთავრდება(მის(საზღვრებთან'(დანარჩენ
მსოფლიოს(კი(ყოველთვის(მეტის(წარმოება
შეუძლია:

ყველა(ვთანხმდებით(რომ(კონკურენცია
ბაზრისთვის(კარგია:(ის(ხელს(უწყობს
საბაზრო(მექანიზმს(თავისი(ფუნქციის
შესრულებაში(_(მოიყვანოს(ბაზარი
წონასწორობაში:(გარდა(იმისა(რომ
კონკურენციის(შედეგად(ხდება
მომხმარებელთა(მოთხოვნის
დაკმაყოფილება(მათთვის(მისაღებ
ფასებში'(საფუძველი(ეყრება(ინოვაციებსა
და(ახალი(ტექნოლოგიების(დანერგვას'(რაც
ასევე(დადებით(გავლენას(ახდენს(როგორც
ეკონომიკაზე'(ასევე(მის(განვითარებასა(და
ზრდაზე:

ახლა(კი(წარმოიდგინეთ(რა(მოხდება
როდესაც(დავიწყებთ(კონკურენციის
განხილვას(არა(მხოლოდ(ქვეყნის'(არამედ
მსოფლიოს(მასშტაბით:1(ბუნებრივია(ასეთ
დროს(უნდა(ველოდეთ'(რომ(გაიზრდება
ინოვაციებისა(თუ(ახალი(ტექნოლოგიების'
ამასთანავე(წარმოებისათვის(საჭირო
რესურსების(რიცხვი(და(ა:შ'(რაც(ეკონომიკის
განვითარებას(ხელს(შეუწყობს(იმაზე(მეტად'
ვიდრე(ეს(იქნებოდა(შესძლებელი(ქვეყნის
საზღვრებს(შიგნით:

თუმცა(ზემოთქმულის(მიუხედავად'(ამასაც
აქვს(უარყოფითი(მხარე(და(მასზე
მიუთითებენ(კიდეც(ეკონომიკის
გლობალიზაციის(მოწინააღმდეგენი:(საქმე
ისაა'(რომ(ხშირად(საერთაშორისო
ვაჭრობის(შედეგად(''იჩაგრებიანF
ადგილობრივი(მწარმოებლები(და(არ
შესწევთ(უნარი(კონკურენცია(გაუწიონ(სხვა
ქვეყნის(მწარმოებლებს:(თუმცა(ეს(უნდა
გავიგოთ(არა(როგორც(უარყოფითი(მხარე(და
დადასტურება(იმისა(რომ(გლობალიზაცია
უარყოფითი(მოვლენაა'(არამედ(უნდა
აღვიქვათ(როგორც(სტიმული'(მოტივაცია
იმისა'(რომ(ქვეყნებმა(შეძლონ(სწორი
პოლიტიკის'(შემზღუდველი(თუ
ხელშემწყობი(ღონისძიებების(გატარება
საჭირო(დროსა(და(ვითარებაში(და
გლობალიზაციური(პროცესებიდან(მიიღონ
მაქსიმალური(სარგებელი:

ეკონომიკურ(განვითარებაში(დიდი(წვლილი
მიუძღვის(ასევე(ტექნოლოგიურ
განვითარებას'(მეცნიერულ0ტექნიკური
პროგრესის(მიღწევებს'(დაგროვილ
გამოცდილებასა(და(ა:შ:(ამ(საკითხშიც
შესაძლებელია(დავინახოთ
გლობალიზაციური(პროცესების(დადებითი
ეფექტები:(ამ(დროს(თითოეული
ქვეყნისათვის(ხელმისაწვდომია(არა
მხოლოდ(საკუთარი(ქვეყნის(შიგნით
მიღწეული(მეცნიერულ0ტექნიკური
პროგრესი'(ტექნოლოგიები(ან(დაგროვილი
გამოცდილება'(არამედ(მათ(წვდომა(აქვთ
მთელი(მსოფლიოს(ცოდნასა(და
გამოცდილებაზე:(რაც(ასევე(ხდება
საფუძველი(იმისა'(რომ(ეროვნული
ეკონომიკა(მეტად(განვითარდეს(და
გადავიდეს(თვისებრივად(ახალ'(უფრო
სრულყოფილლ(მდგომარეობაში:(Z/[(Z@[

ხშირად(საუბრობენ(''ანტიგლობალისტებიF
გლობალიზაციური(პროცესების(შედეგად
სახელმწიფო(როლის(შეზღუდვაზე'(თუმცა
მოდით(შევხედოთ(ამ(საკითხს(მეორე
მხრიდან:(როგორც(ზემოთ(აღვნიშნე'
გლობალიზაციის(შედეგად(თითოეული
ქვეყნისათვის(ხელმისაწვდომია(დანარჩენი
მსოფლიოს(დაგროვილი(გამოცდილება:
ბუნებრივია(ეს(ამცირებს(დაშვებული
შეცდომების'(არასწორი(მოქმედებებისა(და
გატარებული(ღონისძიებების(რიცხვს
სახელმწიფოს(მხრიდან:(ის(რომ(ქვეყნების
სახელმწიფოებს(ერთობლივი(ძალებით
შეუძლიათ(მოქმედება(და(გარკვეულ
წინააღმდეგობებთან(ბრძოლა'(რა(თქმა
უნდა'(დადებითი(მოვლენაა(როგორც
ეკონომიკისათვის'(ვინაიდან(იქმნება
უკეთესი(პირობები(ბაზრისათვის'(ასევე
მთლიანად(საზოგადოებისთვის'(რადგან
აღმოიფხვრება(ისეთი(პრობლემები'
როგორიცაა(სიღარიბე'(ეკოლოგიური(ან
სამედიცინო(პრობლემები(და(ა:შ'
მართალია1(არასრულად('(თუმცა(იმაზე
მეტად(ვიდრე(ეს(ჩაკეტილ(საზღვრებში(და
მხოლოდ(ქვეყნის(გამოცდილებაზე
დაყრდნობით(იქნებოდა(შესაძლებელი:

გლობალიზაციური(პროცესების(შედეგად
ასევე(თითოეულ(სახელმწიფოს(აქვს
შესაძლებლობა(ამა(თუ(იმ(სიტუაციაში
მიიღოს(ფინანსური(დახმარებები(სხვა
ქვეყნებისგან'(რაც(ხელს(უწყობს(და
ეხმარება(ქვეყანას(როგორც(ქვეყნის(შიგნით
მიმდინარე(კრიზისის(დაძლევაში'(ასევე
საფუძველს(უყრის(ეკონომიკის(შემდგომ
განვითარებას:(Z/[(Z@[

დღევანდელი!მსოფლიო!და!+,-./!(0!1ის
გამოწვევები

თანამედროვე(მსოფლიო(გარკვეული
პრობლემებისა(და(საფრთხეების(წინაშე
აღმოჩნდა'(რაც(გამოიწვია(ახალი(ვირუსის'
HIJ7K(/G0ის(გლობალურმა(გავრცელებამ:
ვირუსის(გავრცელება(დაიწყო(ჩინეთში(.-/G
წლის(ბოლოს'(ქალაქ(უხანში(და(მალევე
მსოფლიო(პანდემიად(იქცა:(გამომდინარე
იქედან'(რომ(მსოფლიო(ამ(ვირუსს(საკმაოდ
მოუმზადებელი(შეხვდა'(შედეგები(იმაზე
რთული(და(არასასურველი(აღმოჩნდა'
ვიდრე(ამას(დასაწყისში(მოელოდნენ:

გარდა(იმისა(რომ(საფრთხე(შეექმნა
ადამიანთა(ჯანმრთელობას(და(ამ(კუთხით
მოსფლიომ(მნიშვნელოვანი(დანაკარგი
განიცადა'(პრობლემები(შეექმნა(ამა(თუ(იმ
ქვეყნის(ეკონომიკასაც:(არის(დარგები
რომლებმაც(ყველაზე(დიდი(დარტყმა
მიიღეს(პანდემიის(შედეგად(](ტურიზმი'
საცალო(ვაჭრობა'(გადამამუშავებელი
მრეწველობა'(საფინანსო(სექტორი:

დასაწყისშივე(აღვნიშნე'(რომ
გლობალიზაციას(თან(ახლავს(უარყოფითი
შედეგები(Xდადებით(შედეგებთან(ერთადY'1
მათ(შორისაა(სავაჭრო(კრიზისის(ერთი
ქვეყნიდან(სხვა(ქვეყნებში(გავრცელება:
საინტერესოა'(შეგვიძლია(თუ(არა(რომ
პანდემიით(გამოწვეული(კონკრეტული
უარყოფითი(შედეგები(სწორედ(ამ
უკანასკნელის(ნათელ(მაგალითად
წარმოვადგინოთe(ვფიქრობ'(რომ(კი:
დავუბრუნდეთ(გადამამუშავებელი
მრეწველობის(დარგს'(რომელიც(უკვე
ვახსენეთ(ამ(ნაწილში:

დიაგრამა!2)(ტოპ(/-(ქვეყანა(წარმოებული
პროდუქციის(წილის(მიხედვით(მსოფლიო
გადამამუშავებელი(მრეწველობის(დარგში'
.-/2(წელი

წყარო)
=DDT;]33OOO:;D%D6;D%:R"53R=%+D3.-2^23D"T0/-0
R"*#D+6B;0C&0;=%+B0"Q0E?"C%?05%#*Q%RD*+6#E0
"*DT*D3

როგორც(ეს(დიაგრამაზეა(ნაჩვენები'(.-/2
წლის(მონაცემებით(მსოფლიო
გადამამუშავებელი(მრეწველობის(დარგში
წარმოებული(პროდუქციის(.2:\b(მოდის
ჩინეთზე:(ეს(საკმაოდ(დიდი(მაჩვენებელია:
როდესაც(პანდემიის(შედეგად(ჩინეთში
საწარმოები(დაიხურა(და(ჩინეთის(შიდა
ეკონომიკა(საკმაოდ(ცუდ(მდგომარეობაში
აღმოჩნდა'(მნიშვნელოვნად(შემცირდა
მიწოდება(გადამამუშავებელი
მრეწველობის(საერთაშორისო(ბაზარზე:
ამან(კი(უარყოფითი(გავლენა(იქონია(ასევე
ბაზრის(მონაწილეებზე'(ე:ი(ქვეყნებზე
რომლებიც(ამ(ბაზრებზე(აყალიბებდნენ
მოთხოვნას(ან(მიწოდებას:(მსგავსი(როლი
ჰქონდა(აშშ0საც('(რომელზეც(მოდის
აღნიშნული(ბაზრის(მიწოდების(/@:@b:
შეგვიძლია(ვივარაუდოთ'(რომ(არა
გლობალიზაციური(პროცესები(და(ქვეყნების
ამგვარი(კავშირი(და(დამოკიდებულება
ერთმანეთის(მიმართ'(ჩინეთის(ან(აშშ0ს
მდგომარეობის(გაუარესება(ნაკლებად
აისახებოდა(სხვა(ქვეყნებზე:(Z2[

პანდემიის!შედეგი!3!დეგლობალიზაციის
საწყისი*

როგორც(წინა(ნაწილში(აღვნიშნე'(არ(იქნება
გასაკვირი(თუ(ადამიანთა(ნაწილი1
მსოფლიო(ეკონომიკურ(კრიზისს'(ან
პანდემიის(ასეთ(სწრაფ(გავრცელებას
გლობალიზაციურ(პროცესებს(მიაწერს:
აქედან(გამომდინარე'(რას(უნდა(ველოდოთe
ხომ(არ(იქნება(ეს(დეგლობალიზაციის
დასაწყისი(და(ჭეშმარიტი(გამოსავალი
ეკონომიკის(ზრდისა(და(განვითარების
ხელშეწყობისათვისe

მოსალოდნელი(სცენარი(ასეთია](პირველი'
დაიწყება(გლობალიზაციური(პროცესების
შეზღუდვა'(ქვეყნები(გაამკაცრებენ
საზღვრებს(და(ეს(იქნება(ერთგვარი(საწყისი
დეგლობალიზაციისა(და(მეორე'(ქვეყნები
კვლავ(განაგრძობენ(გლობალიზაციის
ხელშეწყობას1(და(არსებულ(პრობლემებთან
ერთობლივი(ძალებით(გამკლავებას:

ერთი(მხრივ'(პირველი(შემთხვევა(საკმაოდ
ლოგიკურ(გაგრძელებას(წარმოადგენს:(თუ
გვაქვს(პრობლემა(და(მის(გავრცელებას
კიდევ(უფრო(მეტად(უწყობს(ხელს
გლობალიზაციის(პროცესები'(უნდა
შევზღუდოთ(ის(და(პრობლემაც
აღმოიფხვრება'(მაგრამ(მეორე(მხრივ'
ყველაფერი(ასე(მარტივად(არ(არის:(მოდით
ამ(საკითხს(ასე(შევხედოთ:(თუ(პანდემიამ
ზოგი(ქვეყანა(ეკონომიკურ(კრიზისამდე
მიიყვანა(და(გლობალურ(ეკონომიკამ(ამ
კრიზისში(სხვა(ქვეყნებიც(ჩაიყოლა'(გვაქვს
კი(განა(საფუძველი(ვივარაუდოთ'(რომ
ქვეყნების(საზღვრების(ჩაკეტვა(და
დეგლობალიზაციის(პროცესები(Xმით(უფრო
რომ(გლობალიზაცია(რეალური(პროცესია(და
მისი(გაუქმება(არც(თუ(ისე(მარტივიაY(ამ
პრობლემას(მოაგვარებსe(რეალურად(ასეთ
გლობალურ(პრობლემებთან(გამკლავება
ცალკეული(სახელმწიფოს(Xუმრავლესობის
მაინცY(შესაძლებლობებს(აღემატება:
პირიქით(ასეთ(დროს(უფრო(მეტად
საჭიროებს(ქვეყნების(მიერ(გატარებული
ღონისძიებები(ერთმანეთთან
შესაბამისობაში(მოყვანას'(ერთობლივ
მოქმედებას(და(ისეთი(მექანიზმების
ამუშავებას'(რომლებიც(დაეხმარებათ
არსებული(პრობლემების(აღმოფხვრაში:
საჭიროა(სამართლიანი(გლობალიზაციის
ხელშეწყობა'(ლიდერი(სახელმწიფოების
მხრიდან(სწორი(გადაწყვეტილებების
მიღება(სხვა(ქვეყნების(ინტერესების
დაცვით'(ახალი(ინსტიტუტების(შექმნა'
რომლებიც(უფრო(მეტად(მობილიზებული'
მომზადებული(იქნება(მსგავსი
შემთხვევებისათვის(და(დაეხმარება
ქვეყნებს(ერთობლივი'(ეფექტური
ღონისძიებების(გატარებაში(და(თუნდაც
ისეთი(წინააღმდეგობების(დაძლევაში'
როგორსაც(კორონავირუსის(პანდემიის
შედეგები(ჰქვია:(სწორედ(ეს(უკანასკნელი
იქნება(სწორი(გადაწყვეტილება
ეკონომიკური(კრიზისიდან(გამოსვლისა(და
მისი(განვითარების(ხელშეწყობისათვის:

დასკვნა
 საბოლოოდ(განხილული(თემების
შეჯამებით(შესაძლოა(ერთიანი(დასკვნა
ჩამოვაყალიბოთ:(გლობალიზაციურ
პროცესებთან(და(უფრო(კონკრეტულად(მის
შედეგებსა(და(გავლენასთან(დაკავშირებით
ერთიანი(აზრი(არ(არსებობს'(მას(ყავს
როგორც(მომხრეები'(ასევე
მოწინააღმდეგეები'(რომლებიც(საუბრობენ
გლობალიზაციის(დადებით(და(უარყოფით
მხარეებზე:(ანალოგიურად'(გლობალიზაციას
შეუძლია(ეკონომიკური(განვითარების
ხელშეწყობა'(ან(უარყოფითი(გავლენის
მოხდენა(თითოეული(ქვეყნის(ეკონომიკაზე:

გლობალიზაციური(პროცესები(ხელს(უწყობს
ადამიანთა(ცხოვრების(რეალური(დონის
ამაღლებას'(წარმოების(შესაძლებლობების
გაზრდას'(წარმოებული(საქონლისა(და
მომსახურების(მრავალფეროვნებას'(ასევე
ინოვაციებსა(და(ტექნოლოგიურ(მიღწევებს'
რაც(ასევე(დადებითად(მოქმედებს(ქვეყნის
ეკონომიკასა(და(მის(განვითარებაზე:(თუმცა
მიუხედავად(იმისა'(რომ(გლობალიზაციის
საერთო(ეფექტი(დადებითია'(ამ(ეფექტისგან
სარგებელს(ქვეყნები(სხვადასხვანაირად
იღებენ(და(სარგებლიანობის(ხარისხის
დონეები(მათთვის(განსხვავებულია:
ყოველივე(ამის(გათვალისწინებით(მაინც
ვთვლი'(რომ(გლობალიზაციური(პროცესების
შედეგად(ქვეყნების(ეკონომიკები(მეტად
ვითარდება'(ვიდრე(ამ(პროცესების
არარსებობისას:(უბრალოდ(საჭიროა
სამართლიანი(გლობალიზაციის
ხელშეწყობა'(ლიდერი(სახელმწიფოების
მხრიდან(სწორი(გადაწყვეტილებების
მიღება'(თითოეული(სახელმწიფოს
ინტერესების(გათვალისწინება(და
სიფრთხილე(ამა(თუ(იმ(ღონისძიების
გატარებისას:(შედეგად(კი(მივიღებთ
ცხოვრების(მაღალ(დონეს'(განვითარებულ
ეკონომიკებს('(საყოველთაო
კეთილდღეობის(ზრდას(და(მოკლედ(რომ
ითქვას(თითოეული(ქვეყნის(არსებული
ვითარების(გაუმჯობესებას:

იგივე(შეიძლება(ითქვას(პანდემიით
შექმნილი(ვითარების(შემდგომ
ცვლილებასა(და(მოვლენების(სავარაუდო
განვითარებაზე:(HIJ7K/G0ის(გავრცელების
შედეგად(ქვეყანათა(ეკონომიკაზე
უარყოფითი(გავლენისა(და(მათი
განვითარების(შენელების(მიუხედავად'
აღნიშნული(შემთხვევა(უნდა(გახდეს(არა
დეგლობალიზაციის(საწყისი'(არამედ
სტიმული(იმისა(რომ(გლობალიზაციური
პროცესები'(როგორც(უკვე(ვახსენე'(უფრო
მეტად(გააქტიურდეს(და(წარიმართოს
სამართლიანად:(ეს(იქნება(სწორი
გამოსავალი(აღნიშნულ(გლობალურ
პრობლემებთან(გასამკლავებლად'
ვინაიდან(ცალკე(აღებულ(ქვეყნებს
ნაკლებსავარაუდოა(რომ(ამის
შესაძლებლობა(და(საჭირო(რესურსები
გააჩნდეთ(და(ასევე(იქნება(სწორი(გზა
ეკონომიკის(განვითარების
ხელშესაწყობად:

გამოყენებული!ლიტერატურა)

/:( რ:აბესაძე(''ეკონომიკური
განვითარება(და(ეკონომიკური
რეგრესი:(თბ:'(ffთსუ(პაატა
გუგუშვილის(ეკონომიკის
ინსტიტუტის(გამომცემლობაF'(.-/^`
.:( პ:კრუგმანი'(მ:ობსტფელდი'
მ:მელიტცი(''საერთაშორისო
ეკონომიკაF`
,:( X''გლობალიზაციის(არსიFY
=DDT;]33E?"C%?6M%D6"#$"DR"5:O"+$T+B;
;:R"53.-/23-/3/-3P+;D0C?"E0T";D3
\:( XგლობალიზაციაY
=DDT]33OOO:#T?E:E">:EB3EO$6RD36#$Bd:
T=Te%gDB+5h$g^hDg,,--
^:( X''გლობალური(ინდექსები(_
გლობალური(სამყაროს(საზომებიii'
მ:ბლიაძეY
=DDT]335%;D;%>?BCB?6:EB3*T?"%$;37#$BU
;BC6:T$Q
@:( X''L=B(j"?B("Q(S?"C%?6M%D6"#(6#
kR"#"56R(KB>B?"T5B#DN('(C&(l+%#$"#
8B>&Y
=DDT;]33T%TB+;:;;+#:R"53;"?,3T%TB+;:R
Q5e
%C;D+%RDm6$g..,,@\2n]o]DBdDgS?"C%?6M
%D6"#b.-6;b.-D=Bb.-T+"RB;;b.-"Q'"
>B+%??b.-65T+">B$b.-U*%?6D&b.-"Qb
.-?6QB:
c:( XS?"C%?6M%D6"#(6#$Bd(C&(R"*#D+&Y
=DDT;]33OOO:;D%D6;D%:R"53;D%D6;D6R;3.@
2/@23E?"C%?6M%D6"#06#$Bd0C&0R"*#D+&3
2:( XL"T/-(R"*#D+6B;(C&(;=%+B("Q(E?"C%?
5%#*Q%RD*+6#E("*DT*DY
=DDT;]33OOO:;D%D6;D%:R"53R=%+D3.-2^2
3D"T0/-0R"*#D+6B;0C&0;=%+B0"Q0E?"C%?0
5%#*Q%RD*+6#E0"*DT*D3

V L k q
% O 5=
←(გადასახადების(არსი(და(როლი
მსოფლიო(პანდემიის(პირობებში

გლობალიზაცია(და(ეკონომიკური
კრიზისი'(როგორც(ეკონომიკური
პოლიტიკის(გამოწვევები(→

, p"*(!%&(4?;"(869B

კონკურენციის(ეკონომიკური
პოლიტიკა
' (/\3/.3.-.-

ნეოლიბერალიზმი(და(ეკონომიკა
' (-/3-.3.-./

სამხრეთ(კორეის(ეკონომიკური
სასწაული
' (.@3-.3.-./

სტუდენტური(სტატიების
გამოქვეყნების(წესი

B07qqr(/^/.0.G2-

გამოდის(/GGc(წლიდან'
ყოველთვიური(სამეცნიერო0
ანალიტკური(ჟურნალი

გამომცემელი(არასამთავრობო
ორგანიზაცია(Nთავისუფალი
ეკონომიკისა(და(ბიზნესის
ინსტიტუტიN

ჟურნალის(არქივი

qB?BRD(!"#D=

უახლესი(ნომრების(არქივი

..(ნომერი'(G0/@(ნოემბერი'(.-/^(XsKVY(
./(ნომერი'(.^(0(,/(მაისი(
.-(ნომერი'(/20.\(მაისი'(.-/^(XsKVY(
/G(ნომერი'(//0/c(მაისი'(.-/^(XsKVY(
/2(ნომერი'(\0/-(მაისი'(.-/^(XsKVY(
/c(ნომერი'(.c(აპრილი(0(,(მაისი'(.-/^(XsKVY(
/@(ნომერი'(.-0.@(აპრილი'(.-/^(XsKVY(
/\0/^(ნომერი'(@0/G(აპრილი'(.-/^(XsKVY(
/,(ნომერი'(,-(მარტი(0(^(აპრილი'(.-/^(XsKVY(
/.(ნომერი'(.,0.G(მარტი'(.-/^(XsKVY(
//(ნომერი'(/@0..(მარტი'(.-/^(XsKVY(
/-(ნომერი'(G0/^(მარტი'(.-/^(XsKVY(
G(ნომერი'(.02(მარტი'(.-/^(XsKVY(
2(ნომერი'(.,(თებერვალი(0/(მარტი'(.-/^(XsKVY(
c(ნომერი'(/@0..(თებერვალი'(.-/^(XsKVY(
@(ნომერი'(G0/^(თებერვალი'(.-/^(XsKVY(
^(ნომერი'(.02(თებერვალი'(.-/^(XsKVY(
\(ნომერი'(.@(იანვარი(0(/(თებერვალი'(.-/^(XsKVY(
,(ნომერი'/G0.^(იანვარი'(.-/^(XsKVY(
.(ნომერი'(/.0/2(იანვარი'(.-/^(XsKVY(
/(ნომერი'(.G(დეკემბერი(_(//(იანვარი'(.-/^(XsKVY(
,,(ნომერი'(..0.2(დეკემბერი'(.-/\(XsKVY(
,.(ნომერი'(/^0./(დეკემბერი'(.-/\(XsKVY(
,/(ნომერი'(20/\(დეკემბერი'(.-/\(XsKVY(
,-(ნომერი'(/0c(დეკემბერი'(.-/\(XsKVY(
.G(ნომერი'(.\0,-(ნოემბერი'(.-/\(XsKVY(
.2(ნომერი'(/c0.,(ნოემბერი'(.-/\(XsKVY(
.c(ნომერი'(/-0/@(ნოემბერი'(.-/\(XsKVY(
.@(ნომერი'(,0G(ნოემბერი'(.-/\(XsKVY(
.^(ნომერი'(.c(ოქტომბერი0.(ნოემბერი'(.-/\(XsKVY(
.,0.\(ნომერი'(@0.-(ივლისი'(.-/\(XsKVY(
..(ნომერი'(,-(ივნისი(0(@(ივლისი'(.-/\(XsKVY(
./(ნომერი'(.,0.G(ივნისი'(.-/\(XsKVY(
.-(ნომერი'(/@0..(ივნისი'(.-/\(XsKVY(
/G(ნომერი'(G0/^(ივნისი'(.-/\(XsKVY(

შემოგვიერთდით(V%RBC""90ზე

ჟურნალი საქართველოს …
გვერდის გამოწერა 2,4 ათ. გამომწერი

ჟურნალი საქართველოს
ეკონომიკა
შაბათს

GEOECONOMICS.GE
გართობა და ეკონომიკა - საქარ…
ავტორის სტილი დაცულიათორნიკე კოხ…

მოწონება კომენტირება გაზიარება

ჟურნალი საქართველოს

ჩვენ(შესახებ

ჟურნალის(შესახებ

სამეცნიერო(რედკოლეგია

სტუდენტური(სტატიების(გამოქვეყნების(წესი

სამეცნიერო(სტატიების(გამოქვეყნების(წესი

დაგვიკავშირდით

დაგვიკავშირდით

მისამართი](თბილისი'(კეკელიძის(n.^'(-/cG(
ტელეფონი](tGG^(,..(..^/@--(
ფაქსი](tGG^(,..(..^/@--
B05%6?](6#Q"AEB"BR"#"56R;:EB

! " # $ % &
H"T&+6E=D(u(.-.,(საქართველოს(ეკონომიკა:(4??
+6E=D;(+B;B+>B$:
L=B5B](H"?"+!%E(C&(L=B5BS+6??:(s"OB+B$(C&
v"+$s+B;;: