EsP 9

Kwarter 3
SANAYANG PAPEL
Blg. 2

1
Katarungang Panlipunan

2
 Inilimbag sa Pilipinas
Ng Kagawaran ng Edukasyon
Rehiyon 8 – Sangay ng Samar
S. 2021

Isinasaad ng Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na “Hindi maaaring

magkaroon ng karapatang-ari (sipi) sa anumang akda ang Pamahalaan ng
Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o
tanggapan ng pamahalaan na maghanda ng Gawain kung itoý
pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o
tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang Learning Activity Sheet o Sanayang Papel na ito ay inilimbag upang

magamit ng mga Paaralan sa Rehiyon 8 – Sangay ng Samar.

Walang bahagi ng Learning Activity Sheet na ito ang maaaring kopyahin o

ilimbag sa anumang porma nang walang pahintulot sa kagawaran ng
Edukasyon, Rehiyon 8 – Sangay ng Samar.

Bumuo sa Pagsulat ng EsP 9 Sanayang Papel

Manunulat: Dianesabel B. Loyola, SST-I/Bonga National High School

Editor:
Tagasuri: Annabelle D. Daca EPS- EsP
Tagapamahala:
Carmela R. Tamayo, Ed.D. CESO V – Schools Division Superintendent
Moises D. Labian Jr., Ph.D. CESO VI – Asst. Schools Division Superintendent

Antonio F. Caveiro, Ph.D. - Chief Education Supervisor, CID

Annabelle D. Daca- EPS – EsP
Josefina F. Dacallos, Ed.D. – PSDS/LRMS Manager Designate
Marina Muriel Y. Labid, Ph.D.- District Head
Wilma D. Montejo - School Head

3
 EsP 9

Pangalan ng Mag-aaral: ____________________Baitang:_____

Seksyon:______ Paaralan: ______________________________
Petsa:___________

KATARUNGANG PANLIPUNAN

I. Panimula

Sa modyul 1 natutuhan mo na mahalaga ang pagsisikap ng bawat

tao sa pagkamit at pagpapanatili ng kabutihang panlahat sa lipunan. Bilang
isang tao sa lipunan kailangan ng pagsasabuhay at moral na pagpapahalaga
upang mapatatag ang lipunan. Pangunahin sa mga moral na
pagpapahalagang ito ay ang katarungang panlipunan.
Sa modyul na ito, inaasahang masasagot mo ang mahalagang tanong
na: Paano makikipag-ugnayan ang bawat mamamayan sa kaniyang kapuwa
sa kanilang pagkasamang pag-iral? Bakit mahalaga na makibahagi tayo sa
lipunan sa pagkakaroon ng katarungang panlipunan? Bilang tao, paano ka
tutugon sa mga hamong ito? Ilan lang sa mga tanong ito and dapat mong
matutunan

II. Kasanayang Pampagkatuto:

1. Napapatunayan na may pananagutan ang bawat mamamayan

na ilagay sa kapwa ang nararapat sa kanya. (EsP9KP.IIId-9.3)

2. Natutugunan ang mga pangangailangan ng kapwa o

pamayanan sa mga angkop na pagkakataon. (EsP9KP.IIId-9.4)
(MELC pahina bilang 116)

III. Pamamaraan:

A. Simulan

Gawain 1. Makatarungan o Di- Makatarungan?

4
Panuto: Basahin at unawain ang sitwayon. Ilagay ang M kung nagpapakita
ito ng pagiging makatarungan at DM kung nagpapakita ito ng pagiging hindi
makatarungan. Ilagay ang sagot sa patlang bago ang bilang.

________ 1. Pagbibigay ng pamahalaan ng trabaho sa mga taong

nangangailangan.
________ 2. Pagpili ng mga opisyal sa mga bibigyan lamang ng ayuda.
________ 3. Pagiging paborito ng magulang.
________ 4. Pagkait ng katarungan para sa mga mahihirap.
________ 5. Hindi patas na pagtingin sa mahirap at mayaman.
________ 6. Pagbibigay ng pamahalaan ng nararapat sa tao.
________ 7. Pagbibigay ng pamahalaan ng scholarship para sa mga
mahihirap na gustong makapag-aral.
________ 8. Pagbili ng boto ng mamamayan
________ 9. Paghatol sa tao ng walang ebidensiya.
________ 10. Pagbibigay suporta ng mga tao sa barangay.

B. Alam Mo ba

Ang Pananagutan ko Bilang Tao

Makatarungang Tao

Ano ang isang makatarungang tao? Ayon kay Andre Comte-Sponville

(2003), isa kang makatarungang tao kung ginagamit mo ang iyong lakas sa
paggalang sa batas at sa karapatan ng kapwa. Isinaalang-alang mo rin ang
pagiging patas sa lahat ng tao.

Nagsisimula sa Pamilya ang Katarungan

Sa pamilya una mong nararanasan ang mga bagay-bagay na nagbibigay sa

iyo ng kamalayan tungkol sa katarungan. Dito, unti-unti kang nagkakaroon
ng kakayahan na maunawaan kung ano ang katarungan. Dahan-dahan na
nahuhubog ang iyong pagkatao sa paggabay ng iyong mga mahal sa buhay.

Malaki ang papel ng pagsasanay upang magiging makatarungan ka bilang

tao. Ang pagsasanay na ito ay una mong naranasan sa piling ng iyong
pamilya. Kung hindi mo ito nasisimulan at nagagawa sa pamilya, ang buong
proseso ng pagiging makatarungang tao ay maaaring maging mahirap para
sa iyo. May apat na aspekto na mahalagang pagtuunan mo ng pansin sa
pagsasanay sa loob ng inyong pamilya upang mahubog sa iyo ang
katarungan. Narito ang mga aspektong titignan mo sa iyong sarili.

1. Ipinaaalala ba palagi ng mga magulang mo sa iyo na kailangan mong

gawin ang mga makatarungang bagay sa iyong ugnayan sa iba?
Ginagabayan ka ba nila upang maiwasan mo ang hindi makatarungang
Gawain?

5
2. Ipinauunawa ba nila sa iyo kung ano ang ibig sabihin ng paggalang sa
kapuwa? Kaugnay nito, tinutulungan ka ba nil ana sanayin ang iyong sarili
tulad ng paghiram ng isang bagay na pagmamay-ari ng iyong kapatid kung
gusto mong gamitin ito?

3. Nililinaw ba nila sa iyo ang pagkakaiba-iba ng mga sirkumstansiya ng

iba’tibang tao lalo na ang nakapaligid sa iyo?

4. Tinuturuan ka ba nila ng pagiging mapagtimpi o pagkontrol sa sarili

at pagsasaayos ng iyong mga pagkaakmaling nagagawa sa ugnayan mo sa
iba?

Ang apat na na aspekto ng pagsasanay na ito ay ginagamitan ng iyong isip

at kilos-loob na isa sa mga paksa na pinag-aaralan mo sa Baitang 7. Ang
una at ikaapat na punto ay mga pagsasanay ng iyong lkilos-loob, ang
ikatlong punto ay ng iyong isip at ang ikalawang punto ay ang pagsasanay
mo ng iyong isip at kilos-loob.

Katarungan Bilang isang Moral na Kaayusan

Mahalagang malaman mon a ang legal na batas ay siyang panlabas

na anyo ng moral na batas. Ang legal na kaayusan kung gayon ay nararapat
na maging tulay ng moral na kaayusan sa lipunan.
Kaugnay ng pahayag sa itaas, ang batas moral ay maituturing na
isang panloob na aspekto ng katarungan. Ang batas sibil ay ang panlabas
na aspekto nito. Sab inga ang, “ang batas ay para sa tao at hindi ang tao
para sa batas.” Kung kaya, ang sistemang legal ng lipunan ng Pilipinas ay
nararapat na walang mahirap o mayaman, mahina at makapangyarihan.

Katarungang Panlipunan

Ang katarungan ay isang mahalagang pundasyon ng panlipunang

pamumuhay. Umiiral ito kung tinatanggihan ng mamamayan ang
pandaraya sa Negosyo, pangungurakot sa pribado at publikong institusyon,
hindi makatarungang pasahod sa mga empleyado at ang iba pang mga
katulad ng sitwasyon. Isinaalang-alang ng katarungan ang ugnayan ng
bawat isa sa lipunan.
Ano ang katarungang panlipunan? Ayon kay Dr. Dy, ito ay nauukol hindi
lamang sa ugnayan ng tao sa kaniyang kapwa kundi sa ugnayan din niya sa
kalipunan. Iba ang kapwa sa kalipunan. Ang Kapuwa ay personal o
interpersonal na ugnayan mo sa ibang tao. Halimbawa: sa batang nasa
lansangan, sa isang matandang babae na nagpapaturo sa iyo kung saan
ang daan, sa kaibigan na nagpapatulong tungkol sa kaniyang problema.
Samantala, ang kalipunan (socius) ay ang ugnayan ng tao sa isang
institusyon o sa isang tao dahil sa kaniyang tungkulin sa institusyon.
Halimbawa nito ay ang guro o mag-aaral sa paaralan, ang konduktor ng bus
o ang empleyado sa opisina. Sila ay kalipunan dahil may namamagitan na
institusyon sa kanilang ugnayan . Magkaiba, ngunit hindi magkahiwalay

6
ang kapuwa at kalipunan. Ang kalipunan ay para sa paglilingkod sa
kapuwa.

Mga Kaugnay na Pagpapahalaga

Alam mo ba na may kaugnay na pagpapahalaga ang katarungang

panlipunan? Ang mga ito ay Dignidad ng tao, katotohanan, pagmamahal,
pagkakaisa at kapayapaan. Makakatulong sa iyong pagsisikap na maging
makatarungang tao ang pag-unawa mo sa mga ito.

Ang katarungang panlipunan sa tunay na kahulugan nito ay kumikilala sa

Dignidad ng tao. Ang bawat tao ay may Dignidad hindi dahil sa kanyang
pag-aari, posisyon sa lipunan, o mga nakamit sa buhay, kundi dahil sa
kaniyang pagkatao. Bukod tangi ang tao sa lahat ng mga nilalang ng Diyos
dahil nilikha siya ng Diyos na may isip at Kalayaan. Ang kaniyang
pagkabukod-tangi ay hindi dumidepende sa kanino man. Wala siyang ibang
katulad sa buong kasaysayan. Hindi siya mauulit.

C. Bumahagi

7
Gawain 2: Saksi Ako!

Panuto: Magbigay ng sariling karanasan na kung saan nakakita ng

paglabag sa katarungan sa bahay, barangay at lipunang ginagalawan.
Pagkatapos masaksihan ay magbigay ng rekomendasyon para ito ay
maiwasan.

Rubrik sa Pagsagot ng Gawain 2

8
 D. GAWIN MO:

Gawain 3: Patas o Pantay?

Panuto: Gamit ang larawan sa ibaba ibigay kung ano ang ibig sabihin o ano
ang ipinapakita ng larawang ito. Isulat ang sagot sa mga patlang.

Sa Patas (Equality)
_____________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Sa Pantay (Equity)
_____________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Mga tanong:
1. Pagkatapos makapagbigay ng kahulugan, ano ang iyong repleksiyon sa
nagawa mong gawain?
____________________________________________________
________________________________________________________________________
___
___________________________________________________________________________
2. May natuklasan ka ba sa iyong sarili pagkatapos ng gawain? ____________

9
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Rubrik sa Pagsagot ng mga tanong
(WW: Written Output)

IV. Rubrik sa Pagpupuntos

Tingnan ang nakalakip na rubrik sa Gawain 2 at 3.

V. Mga Sanggunian:
Kagawaran ng Edukasyon. Edukasyon sa Pagpapakatao Baitang 9, Modyul
para sa Mag-aaral. Unang Edisyon 2021. La Union, Philippines:
Kagawaran ng Edukasyon, 2021.
Mga Larawan:
WordPress.com Google.com/Images
https://www.slideshare.net.com

VI. Susi sa Pagwawasto

Gawain 2 at Gawain 3
10. M
Depende sa sagot ng mag -aa ral ayon
9. DM
8. DM
sa R u br ik .
7. M
6. M
5. DM
4. DM
3. DM
2. DM
1. M
Di - Makatarungan?
1. Gawain 1. Makatarungan o

10