3/15/2019
CHƯƠNG 3 Nội dung bài học
TỔNG CẦU VÀ SẢN
LƯỢNG CÂN BẰNG
1. CAÙC THAØNH PHAÀN CAÁU THAØNH TOÅNG CAÀU.
Toång caàu (AD) ñöôïc taïo ra bôûi boán khu vöïc trong neàn
kinh teá, ñoù laø: hoä gia ñình, doanh nghieäp, chính phuû
vaø nöôùc ngoaøi. Neân AD goàm:
- Tieâu duøng cuûa hoä gia ñình ( C ): laø boä phaän caáu thaønh
lôùn nhaát trong AD. Tieâu duøng (C) chuû yeáu do Yd (DI)
quyeát ñònh, ngoaøi ra noù coøn phuï thuoäc caùc nhaân toá
khaùc: xu höôùng daøi haïn cuûa thu nhaäp, cuûa caûi hoä gia
ñình, vaø möùc giaù chung.
-
Trong chöông naøy, chæ xem xeùt C theo Yd, giaû ñònh
caùc yeáu toá khaùc khoâng thay ñoåi. Khi ñoù haøm tieâu
duøng:
C = f(Y)
1. CAÙC THAØNH PHAÀN CAÁU THAØNH TOÅNG CAÀU.
-Xuaát khaåu roøng (NX): NX = X – M
M ñöôïc quyeát ñònh bôûi trong nöôùc, noù phuï thuoäc
vaøo thu nhaäp trong nöôùc, giaù so saùnh trong nöôùc
vôùi quoác teá vaø tyû giaù hoái ñoaùi.
X ñöôïc quyeát ñònh bôûi nöôùc ngoaøi, noù phuï thuoäc
vaøo thu nhaäp nöôùc ngoai, giaù so saùnh vaø tyû giaù hoái
ñoaùi.
Vì vaäy, xem xeùt NX theo Y thì X laø moät haèng soá
chæ coù M phuï thuoäc Y. Ta coù haøm X vaø M nhö sau:
X = Xo
M = f(Y)
1. Xác định tổng cầu: các thành phần cấu
thành nên tổng cầu.
2. Tổng cầu và sản lượng cân bằng quốc
gia
3. Mô hình số nhân cơ bản
4. Tổng cầu và mô hình số nhân trong
nền kinh tế mở
1. CAÙC THAØNH PHAÀN CAÁU THAØNH TOÅNG CAÀU.
- Ñaàu tö (I): bao goàm caùc khoaûn tieàn tö nhaân boû ra ñeå mua
haøng hoùa voán vaø tích luõy haøng toàn kho.
- Caùc yeáu toá taùc ñoäng ñeán ñaàu tö goàm: saûn löôïng (Y hay
GDP), chi phí voán (laõi suaát, chính saùch thueá vaø caùc ñieàu
kieän taøi chính khaùc), vaø kyø voïng veà töông lai.
Trong chöông naøy, chæ xem xeùt I theo Y, giaû ñònh caùc
yeáu toá khaùc khoâng thay ñoåi. Khi ñoù haøm ñaàu tö:
I = f(Y)
- Chi mua haøng hoøa vaø dòch vuï cuûa chính phuû (G): Khoâng
gioáng nhö tieâu duøng vaø ñaàu tö, G ñöôïc xaùc ñònh tröïc tieáp
bôûi caùc quyeát ñònh chi tieâu cuûa chính phuû. Khi ñoù haøm G:
G = Go
2. TOÅNG CAÀU VAØ MOÂ HÌNH SOÁ NHAÂN CÔ BAÛN
2.1.Tieâu duøng vaø tieát kieäm .
 Haøm tieâu duøng :
C= Co + Cm.Yd
 Trong ñoù: Co – Tieâu duøng töï ñònh (Khi Yd = 0)
Cm (MPC): Tieâu duøng bieân (Khuynh
höôùng tieâu duøng bieân – Marginal Propensity to
consume)
C
Cm(MPC) =
Yd
0 < Cm < 1: laø ñoä doác cuûa ñöôøng C
1
 3/15/2019

2.1 Tieâu duøng vaø tieát kieäm

2.1 Tieâu duøng vaø tieát kieäm
Ví duï coù caùc soá lieäu sau veà thu nhaäp khaû duïng Yd (DI) vaø
tieâu duøng cuûa moät neàn kinh teá:

• Ñoà thi ñöôøng tieâu duøng: C

Yd 0 300 600 900 1200 1500 1800
(DI) C=200+ 2/3 Yd
C 200 400 600 800 1000 1200 1400 C=200+ 2/3 Yd

Vôùi ví duï treân, ta coù:

600

Co = 200 Cm= 2/3 200

vaø haøm C laø : C=200+ 2/3 Yd
600
Yd

2.1 Tieâu duøng vaø tieát kieäm. 2.1 Tieâu duøng vaø tieát kieäm

• Haøm tieát kieäm: S

Haøm tieát kieäm: S= So + Sm.Yd
Tieát kieäm laø phaàn thu nhaäp khaû duïng coøn laïi sau khi tieâu
Trong ñoù: So – Tieát kieäm töï ñònh (Khi Yd = 0)
duøng. Sm (MPS): Tieát kieäm bieân (Khuynh
höôùng tieát kieäm bieân – Marginal
Vôùi ví duï treân, tieát kieäm töông öùng vôùi caùc möùc thu nhaäp khaû
duïng vaø tieâu duøng:
Propensity to Saving)
S
Sm(MPS) =
Yd 0 300 600 900 1200 1500 1800
Yd
(DI)
C 200 400 600 800 1000 1200 1400
0< Sm <1
Vôùi ví duï treân thì:
S -200 -100 0 100 200 300 400
So = -200
Sm = 1/3
S= -200+ 1/3 Yd

2.1.Tieâu duøng vaø tieát kieäm

2.1.Tieâu duøng vaø tieát kieäm
Moái quan heä giöõa haøm
• Ñoà thò haøm S: C vaø haøm S:
C
S=-200+ 1/3 Yd S Vì: Yd = C + S
Sm laø ñoä doác cuûa S = Yd – C.
ñöôøng S S = - Co + (1 – Cm)Yd C=200+ 2/3 Yd
 So = - Co
S=-200+ 1/3 Yd  Sm = 1 - Cm 600

 Cm + Sm = 1 S=-200+ 1/3 Yd

Vôùi ví duï treân:

200
600
C = 200 + 2/3 Yd
Yd
-200
S = -200 + 1/3 Yd Yd
600
- 200

2
 3/15/2019

2.2. ÑAÀU TÖ 2.2. ÑAÀU TÖ

• Ñoà thò haøm I:
• Haøm I ñaàu tö theo saûn löôïng. • Ví duï:
I = Io + ImY I = 50 + 1/6 Y
I
Trong ñoù: Io – Ñaàu tö töï ñònh
Im: Ñaàu tö bieân (Marginal investment) I = 50 + 1/6 Y
150
I
Im = (0 < Im <1)
Y
I = Io
50

Y
600

Moâ taû ñoàng nhaát thöùc treân voøng chu chuyeån ñôn giaûn 2.3 XAÙC ÑÒNH SAÛN LÖÔÏNG CAÂN BAÈNG
Trong tröôøng hôïp naøy, neàn kinh teá maø chuùng ta ñang
I

xem xeùt laø chöa coù yeáu toá chính phuû (chöa coù G vaø T)
C
C+I vaø nöôùc ngoaøi (chöa coù X vaø M).
S
Do ñoù toång caàu : AD = C + I
• Yd = Y – T = Y
• AD = Co + Cm.Yd + Io + Im.Y = Co + Cm.Y + Io +
Im.Y
HOÄ GIA ÑÌNH DOANH NGHIEÄP
Saûn löôïng caân baèng: Y = AD

Co + Io
Y =
1 - Cm - Im
Bôm vaøo (injection) = Ruùt ra (withdrawal)

2.3 XAÙC ÑÒNH SAÛN LÖÔÏNG CAÂN BAÈNG

Vôùi ví duï treân:  Ñieàu chænh tôùi möùc saûn löôïng caân baèng

C = 200 + 2/3 Yd Ñoà thò saûn löôïng caân baèng : Y = AD AD

I = 50 + 1/6 Y AD = C + I
AD AD = 250+5/6 Y
AD = 250+5/6 Y B
Saûn löôïng caân baèng: AD3
Y = AD 1500 O A

 Y = 1500 AD2
C
AD1

250 450 Y
450 Y, Yd Y1 Y2 Y3
1500

3
 3/15/2019

2.3 XAÙC ÑÒNH SAÛN LÖÔÏNG CAÂN BAÈNG

CACH XAÙC ÑÒNH SAÛN LÖÔÏNG CAÂN BAÈNG QUOÁC GIA
Ye
Y = AD
 Yd = C + I
C+S=C+I Baèng ñoà thò:
Do ñoù ta coù ñoàng nhaát thöùc: •1. Xaùc ñònh Ye theo phöông phaùp ñaïi
I=S
Vì vaäy coù theå xaùc ñònh saûn I, S soá
löôïng caân baèng trong moâ
hình neàn kinh teá giaûn ñôn
•2. Xaùc ñònh Ye theo phöông phaùp ñoà
baèng ñoàng nhaát thöùc: I = S
O
thò
Quay laïi vôùi ví duï treân: 50
I = 50+1/6 Y
•3. Xaùc ñònh laïi Ye khi toång caàu AD
thay ñoåi
Y, Yd
S =- 200 + 1/3 Yd
I = 50 + 1/6 Y -200
600 1500
50+1/6 Y =-200+1/3 Yd S = -200+1/3 Yd

 Y = 1500

1.Xaùc ñònh Ye theo phöông phaùp ñaïi soá 1.Xaùc ñònh Ye theo phöông phaùp ñaïi soá

•Ñieàu kieän caân baèng : AS = AD Ta laïi coù: Yd = Y - T

•Maø: AS = Y => Y = Yd + T (*)
Thay (*) vaøo (1) ta coù :
AD = C + I + G + X – M
Yd + T = C+I+G+X–M
Y = C + I + G + X – M (1) Hay :Yd – C + T + M = I + G + X
Phương trình thể hiện: sản lượng cân S + T + M = I + G + X (2)
bằng Ye phải thỏa điều kiện tổng cung
bằng tổng cầu. (2) phaûn aûnh : ñeå caân baèng thò tröôøng haøng
hoaù vaø dòch vuï trong neàn kinh teá, thì löôïng ruùt
ra (hay roø ræ) khoûi neàn kinh teá phaûi baèng löôïng
bôm vaøo neàn kinh teá.

2. Xaùc ñònh Ye theo phöông phaùp ñoà thò 3. Xaùc ñònh laïi Ye khi toång caàu AD thay ñoåi

AD
Coù nhieàu nguyeân nhaân laøm cho chi tieâu töï
Ñöôøng 450 ñònh AD0 thay ñoåi, nhö:
AD2 =C + I2 + G + X – M - Laõi suaát giaûm seõ thuùc ñaåy caùc doanh
AD1 =C + I1 + G + X – M nghieäp gia taêng ñaàu tö.
- Khi các nhân tố của AD (Vd: C, hay I, hay G, .
. . ) thay ổi, AD thay ổi như thế nào? Sản
0 Y1 Y2 Y lượng quốc gia Y thay ổi như thế nào?

23 24

4
 3/15/2019

NGHỊCH LÝ CỦA TIẾT KIỆM.

3. NGHỊCH LÝ CỦA TIẾT KIỆM.

• Lieäu moïi ngöôøi trong neàn • Giải quyết nghịch lý:

kinh teá gia taêng tieát kieäm
thì toång tieát kieäm trong neàn  Nếu nền kinh tế S2
I, S S2 I, S
kinh teá seõ taêng leân? đang lạm phát cao,
S1 S1
tăng TK là cần thiết. I2
• Möùc tieát kieäm cao coù nhaát I
thieát mang laïi lôïi ích cho
s2  Đồng thời tăng I1
neàn kinh teá hay khoâng?
s1
đầu tư cùng tốc độ
Y
Y2 Y1
với tăng tiết kiệm Y1
Y
Nếu S1 taêng leân S2:
 Y1 -> Y2
 Tại Y2, lượng tiết kiệm của nền kinh tế giảm xuống.
 hành vi gia tăng tiết kiệm lại làm cho tiết kiệm
trong nền kinh tế giảm xuống

4. TOÅNG CAÀU VAØ SOÁ NHAÂN TRONG NEÀN KINH TEÁ MÔÛ 4.1. Chính phủ và tổng cầu.
4.1. Chính phủ và tổng cầu. • Hàm T theo Y:
 Thuế và chi tiêu của chính phủ tác động rất lớn  Lượng thuế ròng chính phủ thu được phụ thuộc và tỷ
đến tổng cầu và thu nhập của nền kinh tế. lệ thuận với Y.
 Thuế ròng: Dạng tổng quát: T = f (Y) = To + Tm.Y
 Trong đó:
T = Tx – Tr
- To: Lượng thuế tự định
Khi có thuế và trợ cấp của chính phủ thì: T
- Tm: Mức thuế biên,
Yd = Y – Tx + Tr = Y – T hay thuế suất ròng T = To + TmY
 Yd = - T T
Như vậy, thu nhập khả dụng của hộ gia đình tỷ lệ Tm =
Y To
nghịch với thuế ròng.
Y

4.1. Chính phủ và tổng cầu. 4.1. Chính phủ và tổng cầu.
• Hàm G theo Y:
 Cân bằng ngân sách: T = G
 Chi mua hàng hóa và dịch vụ của chính phủ
Nếu:  T > G: Thặng dư NS
không phụ thuộc vào sản lượng
 T < G: Thâm thủng NS
Do đó, hàm G có dạng:
Thặng dư NS
G = f(Y) = Go
G T, G
Bội chi NS

T = To + TmY

G = Go Go
Go G = Go
To

Y Yo Y

5
 3/15/2019

4.1. Chính phủ và tổng cầu. 4.2. Ngoại thương và tổng cầu.

•Tổng cầu khi có chính • Hàm xuất, nhập khẩu:

phủ: AD  Hàm X:
 AD = C + I + G X = Xo
AD
Trong đó: C = Co +  Hàm M: Nhập siêu(thâm hụt)

Cm.Yd M = Mo + MmY X,M

Xuất siêu (thặng dư)
Yd = Y – T Mo : Nhập khẩu tự định
= Y – To – Tm.Y Mm : Nhập khẩu biên M = Mo + MmY

• Cán cân thương mại: Xo

= (1 – Tm).Y – To X = Xo
(balance of trade) Mo
=> C = Cm(1 - Tm).Y + Co - 450 NX = X - M
CmTo Yt Y
Yo Y

4.2. Ngoại thương và tổng cầu.  Đồng nhất thức:

Sản lượng trong nền kinh tế cân bằng: Y = AD thì đồng nhất thức sau
sẽ xảy ra: I+G+X=S+T+M
• Tổng cầu khi có ngoại thương:
AD = C + I + G + X – M
I
Sản lượng cân bằng: AD M
NƯỚC
Y = AD S
C+I+G NGOÀI
Y = C + I + G + X – M
AD C G X
[Co – Cm.To + Io + Go + Xo – Mo]
HOÄ GIA ÑÌNH DOANH NGHIEÄP
Ycb = AD = C + I + G + X - M CHÍNH PHỦ
[1 – Cm(1 – Tm) - Im + Mm] (Yd = Y – T) (Y)

450

Yp
Bôm vaøo (injection) = Ruùt ra (withdrawal)
Ycb

4.3.Số nhân trong mô hình kinh tế mở

Bài tập nhóm

• Khi tổng cầu thay đổi một Cho bieát moät quoác gia coù caùc soá lieäu sau (ñvt: trieäu USD):
lượng AD thì sản lượng cân C = 60 + 0,8Yd G = 450 X = 450
bằng tăng lên một lượng Y AD2 I = 200 + 0,1Y M = 20 + 0,14Y
AD
T = 50 + 0,2Y Yp = 2864 Un = 5%
Y = k. AD a. Xaùc ñònh saûn löôïng caân baèng.
AD1 b. Coù nhaän xeùt gì veà tình traïng ngaân saùch vaø caùn caân ngoaïi
thöông?
c. Tính tyû leä thaát nghieäp thöïc teá theo ñònh luaät Okun.
1
AD d. Nhôø caûi thieän moâi tröôøng ñaàu tö, ñaàu tö tö nhaân taêng theâm
k= moät löôïng 50. Xaùc ñònh saûn löôïng caân baèng môùi.
1 – Cm (1-Tm) – Im +Mm

k : được gọi là số nhân 450 Y Y

đầy đủ của tổng cầu. Yt Yp

6
 3/15/2019

Yêu cầu:

•Hoàn thành các bài tập và nộp vào tuần tiếp

theo sau.

Lưu ý: Không nhận bài trễ hạn.