You are on page 1of 5

CHƯƠNG 5 Nội dung

TIỀN TỆ VÀ CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ


• Ñònh nghóa tieàn vaø caùc chöùc naêng cuûa tieàn.
• Giaûi thích chöùc naêng cuûa ngaân haøng
• Giaûi thích caùch ngaân haøng taïo ra tieàn.
• Tìm hieåu caùch NHTW cung öùng vaø kieåm soaùt tieàn trong löu thoâng.
• Tìm hiểu về chính saùch tiền tệ
• Vai troø cuûa chính saùch tieàn teä trong neàn kinh teá.

3/25/2019 1 3/25/2019 2

1.1 Tiền
1.Tieàn teä • Tiền là phương tiện thanh toán được chấp nhận chung và được
dùng bất kỳ lúc nào để thanh toán bất kỳ một khoản là bao
nhiêu, cho bất kỳ ai.
1.1 Tieàn laø gì?

1.2 Chức năng của tiền

3/25/2019 Faculty of Economics - VNU HCM 3 3/25/2019 4

1.3 Caùc hình thaùi cuûa tieàn


1.2 Caùc chöùc naêng cuûa tieàn 1. Hóa tệ:
• Phương tiện trao đổi
Tiền: trao đổi hàng hóa và dịch vụ. • Hoá tệ không kim loai
Nếu không có tiền, người ta phải trao đổi hàng lấy hàng.

• Hoá tệ bằng kim loại


• Thứôc ño giaù trò
Tieàn laø thöôùc ño ñöôïc moïi ngöôøi chaáp nhaän ñeå ño löôøng giaù trò haøng hoaù vaø dòch 2. Tín tệ (tiền quy ước)
vuï.
• Phöông tieän caát tröõ giaù trò •Tiền giấy
Tieàn ruùt ra khoûi löu thoâng vaø ñöôïc söû duïng ñeå trao ñoåi sau ñoù.Tieàn giuùp chuyeån söùc
mua töø hieän taïi sang töông lai.
•Tiền kim loại
• Phöông tieän thanh toaùn
Vay möôïn hoâm nay, thanh toaùn veà sau. 3. Bút tệ
Do Ngân hàng thực hiện bút toán theo lệnh chuyển khoản
3/25/2019 5 3/25/2019 6

1
1.4 Khoái löôïng tieàn trong löu thoâng. 1.4 Khoái löôïng tieàn trong löu thoâng.

• Theo nghóa roäng: M2


* Tieàn theo nghóa heïp: M1 (tiền giao dịch) • M2 bao goàm M1 coäng vôùi tieàn tieát kieäm vaø tieàn gôûi kyø haïn
M1 bao goàm tieàn maët ngoaøi ngaân haøng(C) vaø tieàn gưûi
không kỳ hạn (coù theå vieát seùc (D)) Taøi khoaûn nhanh choùng chuyeån thaønh
M2 = M1 + tieàn maët maø haàu nhö khoâng bò maát maùt

Tieàn maët + Tieàn ngaân haøng


M1 = (ngoaøi ngaân haøng) Söï phaân chia giöõa M1 vaø M2 döïa vaøo tính thanh khoaûn
cuûa taøi saûn.

Tính thanh khoaûn: tính deã daøng chuyeån ñoåi taøi saûn sang
tieàn vôùi söï toån thaát giaù trò ít nhaát.
3/25/2019 7 3/25/2019 8

2. Heä thoáng ngaân haøng hieän ñaïi. 2.1 Ngaân haøng trung öông.
• Ngaân haøng Trung öông (NHNN): Central bank
Laø cô quan coâng quyeàn quaûn lyù caùc ñònh cheá taøi chính, thò
tröôøng taøi chính vaø ñieàu haønh chính saùch tieàn teä.
• Ngaân haøng trung gian: Intermediary banks

Đối với NHTG


•Quy định tỷ lệ dự trữ bắt buộc ở các NHTG
•Cho NHTG vay khi dự trữ tiền mặt không đáp ứng đủ yêu cầu
chi trả.
•Các quan hệ tiền tệ, tín dụng và thanh toán khác đối với
NHTG

Đối với chính phủ


•Kiểm soát lượng cung tiền trong xã hội
3/25/2019 9
•Tài trợ thâm hụt ngân sách cho chính phủ
3/25/2019 10

2.2 Ngân hàng trung gian. 3. Soá nhaân tieàn teä


Ngaân haøng trung gian (Trung gian taøi chính): laø moät toå chöùc
3.1 Tyû leä döï tröõ
coù chöùc naêng huy ñoäng tieát kieäm cho ñaàu tö.
Vì döï tröõ khoâng mang laïi lôïi nhuaän toái ña, neáu baïn cho vay
heát soá döï tröõ. Nhöõng gì seõ xaõy ra?

Giaû söû raèng ngöôøi ta vieát sec ruùt tieàn, nhöõng gì seõ xảy ra?

Ngaân haøng seõ khoâng ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu ruùt tieàn, vì khoâng
coù tieàn maët taïi ngaân haøng.

3/25/2019 11 3/25/2019 12

2
3. Soá nhaân tieàn teä
3.1 Tyû leä döï tröõ 3.2 Caùch taïo tieàn cuûa ngaân haøng trung gian.
-Tyû leä döï tröõ baét buoäc: laø % toång tieàn gôûi maø NHTW yeâu
caàu ngaân haøng phaûi giöõ laïi. • Ngaân haøng trung gian taïo ra tieàn ngaân haøng töø löôïng tieàn gôûi
khoâng kyø haïn söû duïng Seùc

Döï tröõ baét = Tyû leä döï Tieàn gôûi khoâng


tröõ baét  kyø haïn
buoäc buoäc
M1 = Tieàn maët + Tieàn ngaân haøng
-Tyû leä döï tröõ tuyø yù: laø % toång soá tieàn gôûi maø ngaân haøng tuyø yù (ngoaøi ngaân haøng)
giöõ laïi ngoaøi phaàn döï tröõ baét buoäc.
• Döï tröõ = Döï tröõ baét + Döï tröõ tuyø
buoäc yù

3/25/2019 13 3/25/2019 14

Caùch taïo tieàn cuûa ngaân haøng trung gian. Döï tröõ Cho vay Tieàn gôûi
Tieàn gôûi
Döï tröõ Cho vay Tieàn gôûi $56,250 $43,750 $131,250 $175,000
Tieàn gôûi
$100,000 Döï tröõ Cho vay
$14,063 $42,187 $57,813 $173,437 $231,250

Döï tröõ Cho vay


$25,000 $75,000 $25,000 $75,000 $100,000 Tieàn gôûi
$42,187

Tieàn gôûi
$75,000 Döï tröõ Cho vay
$10,547 $31,640 $68,360 $205,077 $273,437
Döï tröõ
Reserve Cho
Loan
vay
$18,750
$18,750 $56,250 $43,750 $131,250 $175,000 …....

Tieàn gôûi $100,000 $300,000 $400,000


$56,250
3/25/2019 15 3/25/2019 16

3.3 Soá nhaân tieàn teä: KM


• Tieàn gôûi ban ñaàu $100,000 taïo ra moät löôïng tieàn trong heä thoáng M1 = K M x H
ngaân haøng $400,000. K M = (c+1)/(c+r)

H =C+R

= Tyû leä döï tröõ * Thay ñoåi trong löôïng


1
$400,000. c: tyû leä tieàn maët ngoaøi ngaân haøng (tieàn maët ngoaøi ngaân haøng / tiền gửi söû duïng Sec:
tieàn gôûi ban ñaàu
tiền gửi không kỳ hạn).
1 r : tyû leä tiền mặt döï tröõ cuûa ngaân haøng (tieàn döï tröõ trong ngaân haøng / tieàn gửi söû
= 0,25 * (100,000)
duïng Sec).
= 4 * (100,000) C: lượng tiền mặt ngoài ngân hàng
R: lượng tiền dự trữ
Theo ví duï treân: K M = 1/ r K M : luoân luoân lôùn hôn 1. (0< r <1) và c>0)
tyû leä nghòch vôùi tyû leä döï tröõ.
3/25/2019 17 tyû leä nghòch vôùi tyû leä tieàn maët ngoaøi ngaân haøng.
3/25/2019 18

3
4. CHÍNH SAÙCH TIEÀN TEÄ
4.2 Mục tiêu của chính sách tiền tệ
4.1 Định nghĩa
• Ổn định giá cả, kiềm chế lạm phát
Chính sách tiền tệ quốc gia là một bộ phận của chính sách kinh tế - tài
chính của Nhà nước nhằm ổn định giá trị đồng tiền, kiềm chế lạm phát, • Giảm thất nghiệp, tăng nhân dụng
góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an • Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, chống suy thoái
ninh và nâng cao đời sống của nhân dân. (Điều 2 – Luật NHNN 1997)
• Ổn định hệ thống tài chính và các tổ chức tài chính
Chính sách tiền tệ quốc gia là các quyết định về tiền tệ ở tầm quốc gia của
cơ quan nhà nước có thẩm quyền, bao gồm quyết định mục tiêu ổn định
• Các mục tiêu khác: ổn định tỷ giá, ổn định lãi suất, an ninh

giá trị đồng tiền biểu hiện bằng chỉ tiêu lạm phát, quyết định sử dụng các tài chính quốc gia
công cụ và biện pháp để thực hiện mục tiêu đề ra. (Điều 3 – Luật NHNN
2010)
3/25/2019 19 3/25/2019 20

4.3 Thò tröôøng tieàn teä 4.3 Thò tröôøng tieàn teä
• Haøm caàu tieàn: löôïng tieàn maø moïi ngöôøi muoán naém giöõ. Bao goàm caàu
• Haøm cung tieàn theo laõi suaát.
giao dòch, döï phoøng vaø caàu ñaàu cô.
S M = f(i) = M1 = KM . H
D M = f(i, Y) = D o + D m i .i + D m Y . Y

i SM

i
DM
DM = f(i) = D0 + Dm i .i

M
M0 Löôïng tieàn M

3/25/2019 21 3/25/2019 22

4.3 Thò tröôøng tieàn teä 4.4 Noäi dung, coâng cuï chính saùch tieàn teä.

• Caân baèng cuûa thò tröôøng tieàn teä. 4.4.1 Nội dung
SM = DM
Chính saùch tieàn teä laø chính saùch Ngaân haøng trung öông
laøm thay ñoåi möùc cung tieàn.
i DM
SM’’
SM SM’ Môû roäng M1 (chính saùch tieàn teä môû roäng): khi neàn kinh
teá suy thoaùi Y < Yp vaø thaát nghieäp cao.
i3
Thu heïp M1 (chính saùch tieàn teä thu heïp): khi Y>Yp,
i1
neàn kinh teá bò aùp löïc laïm phaùt cao.
i2

M3 M1 M2 Löôïng tieàn

3/25/2019 23 3/25/2019 24

4
4.4.2 Công cụ của chính sách tiền tệ _Hoaït ñoäng thò tröôøng môû
Ngaân haøng trung öông kieåm soaùt tieàn baèng nhöõng coâng cuï naøo?
• Laø hoaït ñoäng mua baùn chöùng khoaùn chính phuû cuûa
NHTW treân thò tröôøng môû.
_Tyû leä döï tröõ baét buoäc • Ñaây laø coâng cuï thöôøng ñöôïc söû duïng nhaát
Giaû söû NHTW haï thaáp tyû leä döï tröõ töø 10% xuoáng coøn 5%.
Ñieàu naøy aûnh höôûng ñeán cung tieàn nhö theá naøo? • Khi NHTW mua chöùng khoaùn chính phuû seõ gia taêng
khaû naêng cho vay cuûa ngaân haøng vaø taêng cung tieàn.
• Khi NHTW baùn chöùng khoaùn chính phuû seõ giaûm
_Lãi suất chiết khấu
khaû naêng cho vay cuûa ngaân haøng vaø giaûm cung
• Laø laõi suaát NHTW ñöôïc höôûng khi cho ngaân haøng vay.
tieàn.
• Giaû söû NHTW tăng laõi suaát chieát khaáu töø 4% lên 5%. Điều gì sẽ xảy ra?

3/25/2019 25 3/25/2019 26

Ngân hàng Nhà nước quy định các loại giấy tờ có giá được sử dụng trong các giao dịch
nghiệp vụ thị trường mở gồm:
Bài tập
• (1) - Tín phiếu Ngân hàng Nhà nước. 1. Cho một nền kinh tế có số liệu như sau:

• (2) - Trái phiếu Chính phủ, bao gồm: Tín phiếu Kho bạc; Trái phiếu Kho bạc; Trái phiếu Vào cuối năm 2017, khối tiền mạnh của nền kinh tế là 500 nghìn tỷ đồng.
công trình Trung ương; Công trái xây dựng Tổ quốc; Trái phiếu Chính phủ do Ngân hàng
Phát triển Việt Nam (trước đây là Quỹ Hỗ trợ phát triển) được Thủ tướng Chính phủ chỉ
định phát hành. a. Nếu toàn bộ người dân đều nắm giữ tiền dưới dạng tiền giấy của ngân hàng
trung ương, hỏi khối tiền M1 của nền kinh tế này là bao nhiêu?
• (3) - Trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh, bao gồm: Trái phiếu do Ngân hàng Phát triển b. Nếu dân chúng gửi toàn bộ số tiền có được vào tài khoản thanh toán tại
Việt Nam và Ngân hàng Chính sách xã hội phát hành được Chính phủ bảo lãnh thanh ngân hàng, M1 lúc này bằng bao nhiêu? (Giả sử tỷ lệ dự trữ yêu cầu là 100%)
toán 100% giá trị gốc, lãi khi đến hạn.
c. Nếu dân chúng giữ tiền mặt một nửa, và một nửa gửi vào ngân hàng (dự trữ
• (4) - Trái phiếu Chính quyền địa phương do Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội và Ủy 100%). Tính M1?
ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh phát hành.
d. Nếu dân chúng gửi toàn bộ tiền vào tài khoản ngân hàng, và lúc này tỷ lệ dự
• (5) - Riêng đối với giao dịch mua có kỳ hạn. Ngân hàng Nhà nước chỉ giao dịch đối với: trữ bắt buộc chỉ 10%. Tính M1?
Công trái xây dựng Tổ quốc; Trái phiếu do Ngân hàng Phát triển Việt Namvà Ngân hàng
Chính sách xã hội phát hành được Chính phủ bảo lãnh thanh toán 100% giá trị gốc, lãi e. Nếu dân chúng giữ một nửa tiền mặt và một nửa gửi vào ngân hàng, tỷ lệ
khi đến hạn; Trái phiếu Chính quyền địa phương do Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội dự trữ bắt buộc là 10%. Tính M1?
và Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh phát hành.

3/25/2019 27 3/25/2019 28

2. Cho một nền kinh tế có số liệu như sau (đơn vị tính: nghìn tỷ đồng)

Cầu tiền: Md = (0,2 – i)Y

Thu nhập danh nghĩa: Y = 2000

Cung tiền: Ms = 300

1. Hãy xác định mức cầu tiền của nền kinh tế khi lãi suất danh nghĩa là 10%, 5%

2. Hãy cho biết mối liên hệ giữa i và Md như thế nào? Hãy giải thích vì sao có mối
liên hệ này?

3. Hãy vẽ đồ thị thể hiện cung cầu tiền tệ và xác định mức lãi suất cân bằng thị
trường.

4. Thống đốc ngân hàng nhà nước quyết định giảm cung tiền 50 nghìn tỷ đồng. Điều
gì sẽ xảy ra đối với điểm cân bằng thị trường tiền tệ? (vẽ đồ thị minh họa)

5. Hãy giải thích cách thức ngân hàng trung ương tác động làm thay đổi lãi suất i
trong nền kinh tế.

3/25/2019 29

You might also like