Chöông 1: Ñaïi cöông veà phöông phaùp thieát 

keá kyõ
thuaät
1.1 KHAÙI QUAÙT VEÀ QUAÙ TRÌNH THIEÁT KEÁ KYÕ
THUAÄT
Thieát keá kyõ thuaät laø quaù trình bieán ñoåi nhöõng thoâng tin veà nhu
KHÁI caàu thaønh kieán thöùc veà saûn phaåm.
NIỆM

Chuùng ñöôïc phaân chia thaønh caùc böôùc vaø thöôøng xuyeân cung
‘Quy caáp caùc thoâng tin thaåm ñònh döï aùn.
trình’
hoùa
Thöù nhaát, chuùng laøm cho quaù trình ra quyeát ñònh roõ raøng, cho
pheùp moïi thaønh vieân trong nhoùm hieåu ñöôïc lyù do cuûa vieäc ra
Lợi ích quyeát ñònh.
từ ‘Quy Thöù hai, ta coù theå baûo ñaûm raèng caùc vaán ñeà quan trọng khoâng
bò boû soùt.
trình’
hoùa Thöù ba, phöông phaùp töï baûn thaân laø caùc tö lieäu ñeå tham khaûo
trong töông lai vaø ñaøo taïo nhöõng ngöôøi môùi.
 1.1 KHAÙI QUAÙT VEÀ QUAÙ TRÌNH THIEÁT KEÁ KYÕ
THUAÄT
Đaùnh giaù thoâng qua söï
75% giaù thaønh cuûa moät phaûn hoài töø thò tröôøng
saûn phaåm ñieån hình ñöôïc vaø giaù caû maø khaùch
xaùc ñònh vaøo cuoái giai haøng chaáp nhaän
ñoaïn hình thaønh yù töôûng Chaát löôïng
saûn phaåm 5% laø daønh cho thieát keá,
tyû leä naøy thay ñoåi tuøy
theo coâng ngheä vaø saûn
phaåm.
Giaù thaønh Chi phí thiết
saûn phaåm kế saûn phaåm
1.1.1. Chæ
tieâu ñaùnh
giaù hieäu Thay ñoåi sôùm seõ deã hôn, ít
quaû cuûa toán keùm hôn vaø nhö vaäy
thieát keá seõ tieát kieäm ñöôïc thôøi
gian thieát keá saûn phaåm.
laø taøi saûn maø
Naêng löïc Thôøi gian phaùt
coâng ty coù theå söû
thieát keá saûn trieån saûn
duïng ñeå phaùt trieån
phaåm phaåm
saûn phaåm moät
caùch hieäu quaû vaø
kinh teá.
1.1 KHAÙI QUAÙT VEÀ QUAÙ TRÌNH THIEÁT KEÁ KYÕ
THUAÄT
1.1.2 Quaù trình thieát keá vaø voøng ñôøi saûn
phaåm
Các hoạt động: xác định các yêu
Quá cầu, thiết kế ý tưởng và thiết kế
trình sản phẩm, đưa ra các bản vẽ, tài
thiết liệu như vật liệu, các thành phần,
kế nguyên tắc hoạt động và chỉ dẫn
lắp ráp, chế tạo cho sản phẩm đó.
a) Quaù trình
vaø nhu caàu Các yếu tố ảnh hưởng
thieát keá saûn
phaåm Quyeát Công ty Thị trường Khác
ñònh Nhân lực. Đối thủ cạnh Luật pháp.
phaùt Khả năng làm tranh. Chính sách
trieån việc. Nguồn cung. kinh tế.
saûn Tài chính. Nguồn cầu. Công nghệ.
phaåm
Sảnphẩm
mới.
1.1 KHAÙI QUAÙT VEÀ QUAÙ TRÌNH THIEÁT KEÁ KYÕ
1.1.2
THUAÄTQuaù trình thieát keá vaø voøng ñôøi saûn
phaåm 1. Laäp keá
hoaïch cho quaù
• Giuùp ta xaùc ñònh: caùc coâng vieäc gì caàn thöïc hieän, theo trình töï
thôøi gian nhö theá naøo vaø nguoàn löïc gì caàn coù ñeå hoaøn thaønh
trình thieát keá: caùc coâng vieäc ñoù.
2. Xaùc ñònh • Naém baét ñöôïc caùc yeâu caàu cuûa khaùch haøng vaø truyeàn ñaït
yeâu caàu cuûa
khaùch haøng: chuùng moät caùch coù hieäu quaû ñeán nhoùm döï aùn.
3. Xaùc ñònh • Laø söï bieân dòch nhöõng yeâu caàu cuûa khaùch haøng thaønh nhöõng
caùc yeâu caàu yeâu caàu kyõ thuaät, bao goàm moät thöôùc ño vaø nhöõng giaù trò giôùi
kyõ thuaät: haïn cuûa thöôùc ño ño.ù
• Đöa ra yù töôûng saûn phaåm ñaùp öùng nhu caàu cuûa khaùch haøng,
4. Thieát keá
ñöôïc tieán haønh theo hai böôùc khaùc nhau, ñoù laø xaây döïng vaø ñaùnh
yù töôûng: giaù yù töôûng.
5. Thieát keá saûn • Bieán nhöõng yù töôûng thaønh saûn phaåm coù theå cheá taïo ñöôïc, bao
phaåm: goàm hai böôùc laø thieát keá vaø ñaùnh giaù saûn phaåm.
b) Voøng 6. Chuaån bò hoà
• Thaåm ñònh thieát keá sau cuøng ñeå ñaûm baûo saûn phaåm thieát keá
hoaøn chænh vaø taát caû thoâng tin hôïp leä, cho pheùp saûn phaåm ñöôïc
ñôøi cuûa sô thieát keá:
ñöa vaøo cheá taïo.
• Caân nhaéc soá löôïng saûn phaåm, phöông phaùp gia coâng, quy trình vaø
saûn 7. Cheá taïo saûn
phaåm: duïng cuï cheá taïo cuøng vieäc ñaûm baûo chaát löôïng saûn phaåm.

phaåm 8. Laép raùp saûn • Taäp trung vaøo caùch taïo ra saûn phaåm deã daøng cho vieäc laép raùp.
phaåm: toái thieåu soá chi tieát vaø thôøi gian laép raùp saûn phaåm

9. Phaân phoái • Vieäc ñoùng goùi saûn phaåm vaø söï caàn thieát thay ñoåi saûn phaåm nhö
saûn phaåm: theá naøo ñeå thoûa maõn nhu caàu phaân phoái.

10. Laép ñaët saûn

phaåm:
• Caân nhaéc taïo ra saûn phaåm deã daøng cho vieäc laép ñaët khi thieát keá.
• Saûn phaåm coù theå coù nhieàu böôùc thao taùc söû duïng khaùc nhau.
11. Söû duïng saûn
phaåm: Caùc yeâu caàu thieát keá cuõng caàn ñònh roõ caùch söû duïng saûn
phaåm.
12. Xöû lyù saûn • Caùc nhaø saûn xuaát phaûi thu hoài, taùi söû duïng hay taùi cheá caùc saûn
phaåm sau söû
duïng: phaåm sau söû duïng.
 1.2 Phöông phaùp thieát keá vôùi baøi toaùn thieát keá cô khí
1.2.1 Phöông phaùp phaân tích heä thoáng cô khí
Khái niệm: Phân tích sản Phân tích các yêu cầu và mối
phẩm cơ khí là quá trình chia quan hệ giữa chúng với những
nhỏ sản phẩm thành các bộ Phân chức năng tương ứng. Một chức
phận. tích năng thiết kế có khả năng đáp
theo ứng một yêu cầu. Yêu cầu 1

chức
năng Yêu cầu 2 Yêu cầu 3 Yêu cầu 4

Hai phương
Chức
năng

pháp được dùng

Yêu cầu 5 Yêu cầu 6 Yêu cầu 7 Yêu cầu 8 Yêu cầu 9

Chức Chức Chức

năng năng năng

để phân tích sản Yêu cầu 10 Yêu cầu 11 Yêu cầu 12 Yêu cầu 13

phẩm Chức
năng
Chức
năng
Chức
năng
Chức
năng

Phân Hệ thống được phân tích thành

tích theo các hệ thống con và chúng sẽ
cấu trúc tiếp tục phân tích thành các bộ
(cụm chi phận đưa đến những chi tiết,
tiết)
cụm chi tiết, bộ phận.
Xe

Bộ truyền Hệ thống Bộ phận

Động cơ Bánh xe Hệ thống tải
động thắng chuyên chở
 1.2 Phöông phaùp thieát keá vôùi baøi toaùn thieát keá cô khí
1.2.2 Caùc kieåu baøi toaùn thieát keá cô khí
Thiết kế ý tưởng
Thiết kế hình dạng

Thiết kế chi tiết

Thiết kế mới

Thiết kế hoàn chỉnh

Thiết kế lại

1. Thiết kế • Taïo ra quy trình coâng ngheä, caùc boä phaän hay cuïm chi tieát cuûa saûn
mới hoàn phaåm chöa töøng bieát ñeán. Ta cần đi trọn các giai đoạn thiết kế ý tưởng,
toàn: thiết kế hình dạng và thiết kế chi tiết.
• Là bài toán phát triển
Thieát keá löïa choïn laø löïa choïn moät hay
hình dáng, vật liệu
nhieàu chi tieát töø baûng chi tieát tieâu chuaån
cho sản phẩm từ ý
tưởng tối ưu. Với loại cho saün;
2. Thiết kế Thieát keá caáu hình cho saûn phaåm trong ñoù
bài toán này chúng ta taát caû caùc cuïm chi tieát ñaõ ñöôïc xaùc ñònh laø
hoàn chỉnh:
bắt đầu từ giai đoạn laøm sao lieân keát chuùng thaønh moät saûn phaåm
thiết kế hình dạng hoaøn chænh;
hoặc một phần từ thiết Thieát keá thoâng soá laø tìm ra caùc giaù trò
kế ý tưởng. Bao gồm: giôùi haïn cuûa thoâng soá kyõ thuaät cuûa saûn
• Là khâu cải biến sản phẩm sẵnphaåm thieát keá.
có nhằm đáp ứng những yêu cầu mới. Ta chỉ
3. Thiết kế lại:
cần thực hiện từ giai đoạn thiết kế chi tiết hoặc một phần từ thiết kế hình dạng.
1.2 Phöông phaùp thieát keá vôùi baøi toaùn thieát keá cô khí
1.2.3 Ngoân ngöõ dieãn ñaït trong baøi toaùn thieát keá
cô khí Ngoân ngöõ Möùc ñoä tröøu töôïng
dieãn ñaït
Tröøu töôïng Cuï theå
Caùc töø chæ chaát Caùc thoâng Giaù trò caùc
Baèng ngöõ nghóa löôïng: daøi, soá hay chi thoâng soá hay
nhanh… tieát chi tieát
Baûn veõ phaùc Baûn veõ Baûn veõ chi
Baèng baûn veõ coù tyû leä tieát coù dung
sai
Moâ hình phaân Caùc moái lieân heä Tính toaùn Tính toaùn chi
tích toång quaùt tieát
Khoâng coù Moâ hình Saûn phaåm
Moâ hình vaät lyù saûn phaåm sau cuøng
• Söû duïng ngoân töø ñeå moâ taû saûn phaåm – ví duï: duøng töø buloâng, hay
1. Duøng
duøng caâu: “öùng suaát caét baèng löïc caét treân buloâng chia cho dieän tích
ngoân töø:
maët caét ngang”.

2. Duøng baûn • Hình veõ cuûa saûn phaåm – ví duï caùc baûn veõ chung, laép, chi tieát, caùc
veõ: sô ñoà, phaùc hoïa ngheä thuaät.
3. Duøng caùc
moâ hình • Caùc phöông trình, quy luaät hay quy trình moâ taû hình daïng hay chöùc
phaân tích naêng cuûa saûn phaåm.
chöùc naêng:

4. Duøng moâ • Söû duïng chi tieát thöïc hay moät moâ hình vaät lyù cuûa saûn phaåm.
hình vaät lyù:
Thank you for your attention !