1.

ĐẠI CƯƠNG VỀ TIỀN TỆ

CHƯƠNG 1 1.1 S ự ra đ ờ i và phát tri ể n c ủ a ti ề n t ệ
ĐẠI CƯƠNG VỀ TIỀN TỆ VÀ 1.2 B ả n ch ấ t c ủ a ti ề n t ệ
1.3 Các hình thái ti ề n t ệ
TÀI CHÍNH
1.4 Ch ứ c năng c ủ a ti ề n t ệ :
1.5 Vai trò c ủ a ti ề n t ệ
1.6 Ch ế đ ộ ti ề n t ệ
TS. Đặng Thị Quỳnh Anh
Khoa Tài chính – ĐHNH TP.HCM

2. ĐẠI CƯƠNG VỀ TÀI CHÍNH
2.1 Khái quát sự ra đời và phát triển của tài chính
2.2 Bản chất và chức năng của tài chính
2.3 Hệ thống tài chính
2.4 Vai trò của tài chính trong nền kinh tế thị
trường
2.5 Chính sách tài chính quốc gia
1.1 Söï ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa tieàn teä
Söï ra ñôø i cuû a tieà n teä :
Caù c hình thöù c trao ñoå i haø n g hoù a
v Trao ñoå i tröï c tieá p : haø n g – haø n g
v Trao ñoå i giaù n tieá p thoâ n g qua vaä t trung gian
H - Vaä t trung gian - H
Giai ñoaï n baù n Giai ñoaï n m ua

Söï ra ñôøi cuûa tieàn teä Caùc loaïi hình khaùc nhau cuûa Nôi ñaõ söû duïng
tieàn teä baèng haøng hoùa
v Ñaë c ñieå m vaä t trung gian
Goã höông Hawaii
o Laø nhöõ n g haø n g hoaù coù giaù trò söû duï n g
Luùa, gaïo Phillipines
caà n thieá t chung cho nhieà u ngöôø i
o Coù theå baû o toà n laâ u ngaø y vaø phoå bieá n Haït tieâu Indonesia
o Ñaë c tröng cho ñòa phöông Traø Nhieàu vuøng ôû chaâu AÙ
Ñoàng Ai Caäp, Vieät Nam
Noâ leä Luïc ñòa chaâu Phi,Nigeria
Vaûi luïa Trung Quoác
Röôïu vang UÙùc
Da Phaùp vaø YÙ
Con boø Aán Ñoä

1
Söï ra ñôøi cuûa tieàn teä
Söï phaùt trieån cuûa quan heä trao
ñoåi haøn g hoùa laøm thay ñoåi hình
thöùc trao ñoåi haøn g hoùa (tröïc tieáp
sang giaùn tieáp ) vaø laø ñoän g löïc
thuùc ñaåy söï ra ñôøi cuûa tieàn teä.
1.2 Baûn chaát cuûa tieàn teä
v Quan ñiểm của K .Marx:
Tie" n tệ laø mộ t haøn g hoùa , song laø mộ t haøn g hoùa ñaëc
bieät ñöôïc taùch ra khỏ i the' giớ i haøn g hoùa , laøm vaät
ngang giaù chung ño lườ ng vaø bieåu thò giaù trò cuûa taát
caû caùc haøn g hoùa khaùc.
Quan ñiểm kinh tế hoïc hieän ñaïi
Tie" n tệ laø phương tiệ n trao ño, i, ngườ i ta khoân g caàn
quan taâm ñeán giaù trị nộ i taïi cuả tie" n laø ñuû giaù hay
khoân g ñuû giaù maø baát cöù vaät naøo coù theå chuyeån ñoåi ra
haøn g hoùa ñaùp öùn g cho nhu caàu giao dòch hay thanh
toaùn ñeàu laø tieàn
1.3 Caùc hình thaùi tieàn teä
a. Caên cöù vaøo giaù trò cuûa tieàn teä
Tieàn thöïc : laø hình thaùi tieàn teä coù ñaày ñuû giaù trò
noäi taïi, löu thoân g ñöôïc laø nhôø giaù trò cuûa chính
baûn thaân noù (tieàn vaøn g, tieàn baïc)
Tieàn daáu hieäu (tín teä) laø hình thaùi tieàn teä, löu
thoân g ñöôïc khoân g phaûi nhôø giaù trò cuûa baûn thaân
maø laø nhôø söï tín nhieäm quy öôùc cuûa xaõ hoäi, cuûa
luaät ñònh ñoái vôùi noù (tieàn ñuùc baèn g ñoàn g, keõm ,
nhoâm .. vaø tieàn giaáy )
Söï phaù t trieå n cuû a tieà n teä
Tieà n teä döôù i daï n g haø n g hoù a (commodity
money)
Tieà n teä kim loaï i (hard money) : saé t , thieá c , keõ m ,
ñoà n g, baï c , vaø n g
Tieà n giaá y (tieà n daá u hieä u ): coù 2 giai ñoaï n
o Tieà n giaá y khaû hoaù n
o Tieà n giaá y baá t khaû hoaù n
Buù t teä : ñöôï c caá t tröõ döôù i hình thöù c caù c con soá
treâ n caù c taø i khoaû n keá toaù n taï i ngaâ n haø n g.
Tieà n ñieä n töû
1.3 Caùc hình thaùi tieàn teä
a. Caên cöù vaøo giaù trò cuûa tieàn teä
Tieàn thöïc
Daáu hieäu giaù trị (tín teä)
b. Caên cöù vaøo tính vaät chaát cuûa tieàn teä
Tieàn maët
Tieàn ghi soå (buùt teä)
1.3 Caùc hình thaùi tieàn teä
b. Caên cöù vaøo tính vaät chaát cuûa tieàn teä
Tieàn maët: laø tieàn vaät chaát ñöôïc quy ñònh moät
caùch cuï theå veà hình daùn g, kích thöôùc , troïn g
löôïn g, maøu saéc , teân goïi. Coù khaû naên g thanh
khoaûn cao nhaát nhöng khoân g sinh laõi.
Tieàn ghi soå (buùt teä): laø tieàn teä phi vaät chaát, toàn
taïi döôùi hình thöùc nhöõn g con soá ghi treân taøi
khoaûn taïi ngaân haøn g.
2
 SO SAÙNH TIEÀN MẶT TIEÀN GHI SOÅ
Tieàn maët
laø tieàn vaät chaát ñöôïc quy ñònh
moät caùch cuï theå veà hình daùn g,
kích thöôùc, troïn g löôïn g, maøu
saéc , teân goïi
Thanh khoaûn cao nhaát
Khoân g sinh laõi, toán keùm
nhieàu chi phí, thôøi gian
Ruûi ro khi vaän chuyeån
1.4 CHÖÙC NAÊNG CUÛA TIEÀN TEÄ
Tieàn ghi soå
laø tieàn teä phi vaät chaát, toàn taïi
döôùi hình thöùc nhöõn g con soá v Thöôùc ño giaù trò
ghi treân taøi khoaûn taïi ngaân
haøn g. v Phương tiện trao ñoåi
Thanh khoaûn keùm hôn tieàn v Phöông tieän caát tröõ
maët
Sinh laõi, tieát kieäm chi phí,
thôøi gian, taên g toác ñoä löu
thoân g tieàn teä
Ruûi ro coân g ngheä

Phù hợ p vớ i các giao dịch giá Phù hợ p vớ i các giao dịch
trị nhỏ giá trị lớ n

Phöông tieän trao ñoåi

Thöôùc ño giaù trò
Ø Duøn g ñeå ño löôøng vaø bieåu hieän giaù trò cuûa caùc haøn g hoùa
khaùc. Giaù trò cuûa haøn g hoùa sau khi ño löôøn g ñöôïc bieåu hieän
baèn g nhöõn g ñôn vò tieàn teä goïi laø giaù caû haøn g hoùa .
Ø Ñeå ño löôøng giaù trò haøn g hoùa phaûi laø tieàn coù giaù trò nhöng
khoân g caàn phaûi coù tieàn thöïc söï
Ø Taên g cöôøn g tính hieäu quaû cuûa xaõ hoäi
Ø Tieàn thöïc hieän chöùc naên g phöông tieän trao ñoåi khi tieàn laøm
trung gian cho quaù trình trao ñoåi vaø thanh toaùn caùc khoaûn
nôï
Ø Phöông tieän löu thoâng: tieàn teä laøm moâi giôùi cho quaù trình
trao ñoåi haøn g hoùa , söï vaän ñoän g cuûa tieàn teä gaén lieàn vôùi söï
vaän ñoän g cuûa haøn g hoùa .
Ø Phöông tieän thanh toaùn : söï vaän ñoän g cuûa tieàn teä taùch rôøi
hoaëc ñoäc laäp töông ñoái so vôùi söï vaän ñoän g cuûa haøn g hoùa .
Ø Phaûi laø tieàn thöïc söï

Phöông tieän caát tröõ 1.5 Vai troø cuûa tieàn teä trong neàn kinh teá

Ø Tieàn taïm thôøi ruùt khoûi löu thoâng, trôû veà traïng traùi naèm
im ñeå döï tröõ giaù trò, thöïc hieän caùc chöùc naên g trao ñoåi
trong töông lai.
Ø Phaûi laø tieàn thöïc söï, coù giaù trò, oån ñònh vaø beàn vöõn g
v Goùp phaàn thuùc ñaåy tính hieäu quaû cuûa neàn kinh teá
v Coâng cuï tích luõy vaø taäp trung voán cho xaõ hoäi
v Goùp phaàn phaùt trieån caùc quan heä kinh teá quoác teá
v Coâng cuï quaûn lyù kinh teá vó moâ

3
1.6 Cheá ñoä tieàn teä Khaù i nieä m cheá ñoä tieà n teä

v Khaù i nieä m chế ñoä tieà n teä

v Noä i dung cheá ñoä tieà n teä Cheá ñoä tieàn teä laø toaøn boä nhöõn g
quy ñònh mang tính phaùp luaät veà
v Caù c cheá ñoä tieà n teä theá giôù i
hình thöùc toå chöùc löu thoân g tieàn te ä
v Cheá ñoä tieà n teä Vieä t Nam cuûa moät nöôùc trong ñoù caùc yeáu toá
khaùc nhau cuûa löu thoân g tieàn teä
ñöôïc keát hôïp moät caùch thoán g nhaát.

Noäi dung cuûa cheá ñoä tieàn teä

Caùc cheá ñoä tieàn teä treân theá giôùi
Phương tiện tiền -Tiền đúc bằng kim loại
tệ - Tiền giấy, bút tệ vCheá ñoä song baû n vò
-Tên gọi, ký hiệu vCheá ñoä ñôn baû n vò
Đơn vị tiền tệ - Hàm kim lượng
- Kết cấu của đơn vị tiền tệ
vCheá ñoä ngoaï i teä baû n vò

Cơ chế đúc tiền -Tự do

- Hạn chế

Cơ chế phát hành -Chủ thể phát hành

tiền giấy - Nguyên tắc phát hành

Cheá ñoä song baûn vò Cheá ñoä song baûn vò

Khaù i nieä m
Laø cheá ñoä tieà n teä trong ñoù cuø n g moä t luù c coù hai thöù
kim loaï i ñoù n g vai troø laø m vaä t ngang giaù chung vaø tieàn ñuùc baèn g vaøn g vaø tieàn ñuùc baèn g
laø cô sôû cuû a toaø n boä cheá ñoä löu thoâ n g tieà n teä cuû a Baûn vò song song baïc ñöôïc löu thoân g töï do theo giaù trò
moä t nöôù c .
thöïc teá treân thò tröôøn g
Ñaë c ñieå m
ü Ñoà n g tieà n cuû a moä t nöôù c ñöôï c xaù c ñònh baè n g
moä t troï n g löôï n g coá ñònh cuû a hai kim loaï i laø baï c
vaø vaø n g. tieàn ñuùc baèn g vaøn g vaø tieàn ñuùc baèn g
ü Ngöôø i daâ n ñöôï c töï do ñuù c tieà n vaø töï do löu Baûn vò keùp baïc ñöôïc löu thoân g theo tyû giaù baét
thoâ n g tieà n buoäc do nhaø nöôùc quy ñònh
ü Tieà n ñuù c coù khaû naê n g thanh toaù n giöõ a caù c quoá c
gia

4
 Cheá ñoä baûn vò vaøng coå ñieån
Cheá ñoä ñôn baûn vò
v Ñaë c ñieå m
Laø cheá ñoä tieà n teä trong ñoù laá y moä t thöù kim
loaï i quyù naø o ñoù ñoù n g vai troø laø m vaä t ngang ü Tieà n vaø n g ñöôï c töï do ñuù c theo tieâ u chuaå n
giaù chung vaø laø cô sôû cuû a toaø n boä cheá ñoä löu giaù caû do nhaø nöôù c quy ñònh
thoâ n g tieà n teä cuû a nöôù c ñoù .
ü Tieà n vaø n g ñöôï c töï do löu thoâ n g giöõ a caù c
v Cheá ñoä baû n vò baï c
nöôù c
v Cheá ñoä baû n vò vaø n g coå ñieå n
v Cheá ñoä baû n vò vaø n g m ôù i ü Caù c loaï i daá u hieä u giaù trò löu haø n h song song
vôù i tieà n vaø n g ñöôï c töï do chuyeå n ñoå i ra vaø n g.

Cheá ñoä tieàn teä taäp theå

3. Cheá ñoä tieàn teä Vieät Nam
v Đồng SDR (special drawing right)
v Đồng EURO
v Tieà n teä Vieä t Nam döôù i thôø i phong kieá n (968 -1874)
v Tie" n teä Vieä t Nam döôù i thôø i Phaù p thuoä c (1875 -
1944)
v Tieà n teä Vieä t Nam döôù i thôø i ñoä c laä p töï chuû (1945
ñeá n nay)

2.1 Khaùi quaùt söï ra ñôøi cuûa taøi chính

Đặc điểm của tài chính
— Söï ra ñôøi cuûa neàn saûn xuaát haøng hoaù
Saûn xuaát Baùn haøng Quyõ 2eàn v Tài chính được đặc trưng gồm các khoản tiền mặt,
haøng hoùa teä tiền gửi và dưới dạng các loại tài sản tài chính được
Chi tieâu, taùi ñaàu chấp nhận như là các công cụ trao đổi hay chuyển tải
tö
giá trị
n Söï ra ñôøi cuûa nhaø nöôùc
v Tài chính liên quan đến việc chuyển giao các nguồn
Doanh nghieäp, Cô tài chính giữa các chủ thể với nhau
Thueá quan nhaø nöôùc,
daân cö…
Nhaø
nöôùc Chi tieâu nhaø
Kinh teá, chính trò,
xaõ hoäi, vaên
nöôùc hoaù, giaùo duïc, y
teá…

5
 2.2 Bản chất và chức năng của tài chính Bản chất của tài chính

v Bản chất của tài chính

v Chức năng của tài chính Baûn chaát cuûa taøi chính laø phaûn aùnh
heä thoáng caùc moái quan heä kinh teá
phaùt sinh trong quaù trình phaân phoái
caùc nguoàn taøi chính baèng vieäc hình
thaønh vaø söû duïng caùc quyõ tieàn teä
nhaèm ñaùp öùng nhu caàu tích luyõ
hoaëc tieâu duøng cuûa caùc chuû theå
trong xaõ hoäi.

Quỹ tiền tệ của các chủ thể

Chức năng của tài chính

— Quyõ tieàn teä cuûa doanh nghieäp saûn xuaát haøng hoùa a. Chức nă ng phaân phoái
vaø cung öùng dòch vuï b. Chöùc naêng giaùm ñoác
— Quyõ tieàn teä cuûa caùc toå chöùc taøi chính trung gian
— Quyõ tieàn teä cuûa nhaø nöôùc
— Quyõ tieàn teä cuûa hoä gia ñình vaø daân cö
— Quyõ tieàn teä cuûa caùc toå chöùc chính trò xaõ hoäi

Chức năng phân phối Quaù trình phaân phoái

Phaân phoái taøi chính laø söï phaân chia caùc nguoàn taøi
Doanh Thu
chính theo nhöõng tyû leä vaø xu höôùng nhaát ñònh cho Phaân phoái laàn ñaàu
tieát kieäm vaø tieâu duøng nhaèm tích tuï, taäp trung voán
ñeå ñaàu tö phaùt trieån kinh teá vaø thoaû maõn caùc nhu
caàu chung cuûa nhaø nöôùc, xaõ hoäi vaø daân cö. Tieàn löông KH TSCÑ & Chi phí Lôïi nhuaän
Phaân phoái laïi
— Ñoái töôïng phaân phoái: toaøn boä cuûa caûi xaõ hoäi döôùi
hình thöùc giaù trò. Ñoùn g Tieâu Baûo Môû Ñoùn g Ñaàu Baûo
— Chuû theå phaân phoái: laø nhöõng ngöôøi coù theå tham gia thueá duøn g hieåm roän g thueá tö hieåm
tröïc tieáp vaøo quaù trình phaân phoái caùc nguoàn löïc taøi quy sinh
Göûi Chia
chính trong xaõ hoäi. moâ lôøi
tieát coå
KD
kieäm töùc

6
 Chức năng phân phối Mục đích của phân phối lại

— Boå sung theâm vaøo ngaân saùch nhaø nöôùc ñeå ñaùp öùng
Phaân phoái goàm coù 2 quaù trình: nhu caàu chi tieâu cho toaøn xaõ hoäi.
— Phaân phoái laàn ñaàu laø söï phaân phoái ñöôïc tieán haønh — Taïo ra thu nhaäp cho nhöõng lónh vöïc khoâng saûn xuaát
trong lónh vöïc saûn xuaát kinh doanh vaø dòch vuï cho vaät chaát vaø nhöõng ngöôøi laøm vieäc trong lónh vöïc ñoù.
nhöõng chuû theå tham gia vaøo quaù trình saùng taïo ra cuûa
— Ñieàu hoøa thu nhaäp giöõa caùc ngaønh, lónh vöïc, caùc
caûi vaät chaát hay thöïc hieän dòch vuï doanh nghieäp, toå chöùc xaõ hoäi vaø daân cö.
— Phaân phoái laïi laø tieáp tuïc phaân phoái nhöõng phaàn thu
— Ñieàu tieát caùc hoaït ñoäng kinh teá treân phaïm vi vó moâ
nhaäp cô baûn ñöôïc hình thaønh trong phaân phoái laàn
ñaàu ra phaïm vi toaøn xaõ hoäi ñeå ñaùp öùng nhu caàu tích
luõy hay tieâu duøng cuûa caùc chuû theå.

Chức năng giám đốc Mục đích của chức năng giám đốc

Giaùm ñoác taøi chính laø giaùm ñoác baèng ñoàng
tieàn ñoái vôùi hoaït ñoäng taøi chính baèng caùch
thöïc hieän kieåm tra caùc maët hoaït ñoäng taøi chính
treân cô sôû ñoù tieán haønh phaân tích vaø thaåm tra
taøi chính, ñeà ra nhöõng bieän phaùp caûi tieán caùc
hoaït ñoäng taøi chính trong thôøi gian tieáp theo,
taïo tieàn ñeà cho quaù trình phaân phoái sau dieãn ra
toát hôn.
— Thuùc ñaåy phaân phoái caùc nguoàn taøi chính cuûa xaõ hoäi
caân ñoái vaø hôïp lyù.
— Ñaûm baûo cho caùc cô sôû kinh teá cuõng nhö toaøn boä neàn
kinh teá phaùt trieån theo nhöõng muïc tieâu ñònh höôùng cuûa
nhaø nöôùc.
— Ñaûm baûo vieäc söû duïng caùc nguoàn löïc khan hieám moät
caùch coù hieäu quaû, tieát kieäm toái ña caùc yeáu toá saûn xuaát
trong xaõ hoäi.
— Thuùc ñaåy vieäc taïo laäp vaø söû duïng caùc quyõ tieàn teä theo
muïc ñích ñaõ ñònh vôùi hieäu quaû cao.

2.3 Hệ thống tài chính Cấu trúc hệ thống tài chính

TÀI CHÍNH GIÁN TIẾP

Các định chế

Heä thoáng taøi chính laø moät heä Vốn Vốn
tài chính
thoáng goàm coù thò tröôøng vaø caùc
chuû theå taøi chính thöïc hieän chöùc Vốn
naêng gaén keát cung – caàu veà voán Các chủ thể cung vốn Các chủ thể cầu vốn
laïi vôùi nhau. 1. Chính phủ 1. Chính phủ
2. Doanh nghiệp Thị 2. Doanh nghiệp
3. Cá nhân hoặc hộ gia Vốn trường Vốn 3. Cá nhân hoặc hộ gia
tài chính
đình đình

TÀI CHÍNH TRỰC TIẾP

7
 Thành phần của hệ thống tài chính Các chủ thể tài chính

v Các chủ thể tài chính Tài chính công

v Thị trường tài chính
v Công cụ tài chính Tài chính các
Tài chính Thị trường
v Cơ sở hạ tầng tài chính ĐCTC trung
doanh nghiệp tài chính
gian

Tài chính hộ
gia đình

Tài chính công Tài chính doanh nghiệp

Được ñaëc tröng baèng caùc quyõ tieàn teä cuûa caùc ñònh Taøi chính doanh nghieäp bao goàm heä thoán g caùc quan heä kinh

cheá thuoäc khu vöïc coâng gaén lieàn vôùi vieäc thöïc hieän teá naûy sinh trong quaù trình phaân phoái caùc nguoàn taøi chính gaén
lieàn vôùi vieäc taïo laäp vaø söû duïn g caùc quyõ tieàn teä nhaèm phuïc
chöùc naêng cuûa nhaø nöôùc.
vuï cho nhu caàu saûn xuaát kinh doanh, cung caáp dòch vuï cuûa
doanh nghieäp
Quyõ tieàn
Hình thaøn h Söû duïn g
teä Quyõ tieàn
Hình thaøn h Söû duïn g
teä

Tài chính cá nhân, hộ gia đình Tài chính các định chế tài chính trung gian

Laø vieäc hình thaønh vaø söû duïng quyõ tieàn teä trong caùc Taøi chính caùc toå chöùc taøi chính trung gian phaûn aùnh
hoaït ñoäng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi vaø caùc toå
hoä gia ñình vaø caù nhaân. chöùc taøi chính phi ngaân haøng nhö coâng ty baûo hieåm,
quyõ hoã trôï phaùt trieån, quyõ ñaàu tö phaùt trieån, quyõ tín
Hình thaøn h
Quyõ tieàn
Söû duïn g
duïng với vai troø laø caàu noái töø nôi thöøa ñeán nôi thieáu
teä voán.

Quyõ tieàn
Hình thaøn h Söû duïn g
teä

8
 Thị trường tài chính COÂNG CUÏ TAØI CHÍNH

Coâng cuï
Coâng cuï thò tröôøng
thò tröôøng voán
Thị trường tài chính tieàn teä

Tín phieáu Chöùng chæ Traùi phieáu Coå phieáu

kho baïc tieàn göûi
Thị Thị
trường trường Traùi phieáu Traùi phieáu Coå phieáu Coå phieáu
Hôïp ñoàng Thöông
tiền tệ vốn chính phuû coâng ty thöôøng öu ñaõi
mua laïi CK phieáu
TT vay TT liên TT vay Chöùng khoaùn
TT hối TT chứng nợ dài Chaáp phieáu Khaùc
đoái nợ ngắn ngân khoán hạn phaùi sinh
hạn hàng ngaân haøng

Hôïp ñoàng Hôïp ñoàng Hôïp ñoàng Hôïp ñoàng

quyeàn choïn kyø haïn giao sau hoaùn ñoåi

Cơ sở hạ tầng tài chính Chức năng của hệ thống tài chính

v Cơ sở hạ tầng tài chính: là khuôn khổ các luật lệ và hệ thống
làm nền tảng để các bên (tiết kiệm – cho vay, đi vay – đầu tư) lập v Làm cầu nối giữa tiết kiệm và đầu tư
kế hoạch đàm phán và thực hiện các giao dịch tài chính
v Sàng lọc, chuyển giao, và phân tán rủi ro
v Các thành phần của cơ sở hạ tầng tài chính
v Giám sát doanh nghiệp
• Hệ thống luật pháp và quản lý nhà nước
• Nguồn lực và cơ chế giám sát thực thi v Vận hành hệ thống thanh toán
• Thông tin (trung tâm thông tin tín dụng, tổ chức định mức tín
nhiệm)

• Hệ thống thanh toán và hỗ trợ giao dịch chứng khoán

(Huỳnh Thế Du(2011), Giới thiệu hệ thống tài chính, Tài chính phát triển, FETP)
(Vũ Thành Tự Anh (2007), Tài chính phát triển, FETP)

2.4 Vai trò của tài chính trong nền kinh tế

Taøi chính laø coâng cuï phaân phoái toång saûn phaåm
quoác daân
Taøi chính laø coâng cuï quaûn lyù vaø ñieàu tieát vó moâ
neàn kinh teá.

(Đỗ Thiên Anh Tuấn (2014), Tổng quan hệ thống tài chính Việt Nam, FETP)