1 GELİŞİM PSİKOLOJİSİ -2 KPSS - EĞİTİM BİLİMLERİ /@notbudur

2 Temiz notlar, kaliteli içerik!

KRİTİK DÖNEM EVRE

Bir gelişim özelliği kazanmak için kısa ve hassas olan zaman aralığıdır.
Bu zaman aralığında kazanılması gereken özellik kazanılmadığında Freud, Erikson, Kohlberg, Piaget evre kavramını kullanan psikologlardır.
bir daha o özelliği kazanmak imkansız ya da çok zordur. Dönemlere benzer şekilde belli yaş aralıkları vardır. Belli yaş aralıklarında
belli özellikler öne çıkar.
Örneğin,
Hamileliğin ilk üç ayı bebeğin zihin gelişimi için kritiktir. Piaget’nin evreleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Doğum sonrası ilk 7 gün fenilketonüri sendromunun tespiti için
kritiktir. Yaş Aralıkları Evreler Öne çıkan özellik
0-2 yaş beyin gelişimi ve konuşma açısından kritiktir.
Bebeklik dönemi beyin gelişimi için kritiktir. Bu dönemde ne kadar çok Duyu Devinim Bebeğin düşüncesi algı ve
0-2
uyarıcı alırsa zihin o kadar iyi gelişir. Evresi hareketten oluşur.

om
Sembollerle düşünce ifade
Kritik dönem, çevresel etkilerin bireyin gelişimine en çok etki 2-6 İşlem Öncesi edilir. Düşünceye görme
ettiği zaman dilimidir. duyusu hakimdir.
Somut nesneler üzerine
BİREYSEL FARKLILIK 6-12 Somut İşlemler mantıklı düşünme var.
Birinci anlamı; aynı gelişim özelliğine farklı bireylerin farklı zamanlarda
ulaşmasıdır. Soyut kavramlarla
Örneğin, çocukların farklı zamanlarda ayağa kalkması vb. durumlar. 12-18 Soyut İşlemler
sistematik olarak düşünür.
Bireysel farklılık 6-8 ve 9-14 yaşları arasında en yoğun şekilde görülür.
Bazı çocuklar somut düşünmeye 6, bazıları ise 8 yaşında başlarlar.
Bir dönemden diğerine geçiş adım adım ve nicel değişimlerle olur
İkinci anlamı; bireylerin farklı özelliklere sahip olmasıdır. Bireyler özel

.c
yetenek (resim, müzik, dil, beden) bakımından farklılaşır.
Bireylerin genel uyarılmışlık düzeyleri farklıdır. En fazla bireysel
farklılık gösteren alan kişiliktir.
ur
Sorunun yanıtının bireysel farklılık olması için ifadede iki birey,
bir kişi veya bir ya da iki grubun karşılaştırılması gerekir.
TEMEL KAVRAMLAR
(sürekli geçiş). Evrelerde geçiş, birdenbire nitel bir biçimde olur
(geçişin süreksiz olması).
BÖLÜK
Çevrenin insan gelişimi üzerindeki en büyük etkisidir.
Aynı zamanda doğmuş insanlar grubu demektir. Bireyin doğduğu
tarihsel zaman bireyi psikososyal, bilişsel ve biyolojik olarak etkiler.
Örneğin, 1925-35 arasında dünyaya gelen bireyler ekonomik krizden
etkilendiği gibi, 1945-60 yılları arasında doğan bireyler bu krizin
sonuçlarından etkilenmemiştir.

YAŞ Büyük teknolojik gelişmeler, toplumsal olaylar, doğa olayları

ud
bölük etkisi yaratır.
Yaş, bireyin doğum anından şu an içinde bulunulan ana kadar geçen
süredir. GELİŞİM PSİKOLOJİSİNDE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
Gelişim psikolojisinde yaşa bağlı inceleme yapılır. Ancak bireysel
farklılıklardan dolayı bu tür inceleme sorun oluşturmaktadır. 1. Deneysel Yöntemler
2. İstatiksel Yöntemler
Piaget için yaş ve olgunlaşma aynı anlama gelmektedir. ÖR: 7 3. Deney ve Test Dışı Yöntemler
yaşında bir çocuğun bir şeyi yapabilme yeteneği olgunlaşmadır. Deneysel Yöntemler
Yaş ile ilgili sorularda olgunlaşma akla gelmelidir. Gelişim sürecini etkileyen değişkenleri saptamaya çalışan araştırma
tb

yöntemidir. Bir araştırmada neden-sonuç ilişkisini veren tek yöntemdir.

DÖNEM
Belirli yaş aralıklarını içeren ve her birinde biyolojik özelliklerin ön,
plana çıktığı gelişim aşamaları dönem olarak adlandırılır. En basit olanı
yaş aralıklarına göre yapılandır.
Aşağıdaki tabloda her bir döneme ait öne çıkan biyolojik özellikler
no
Değişken
Ölçülebilen (gözlenebilen) ve farklı değerler alan özelliklere denir.
Cinsiyet, yaş, eğitim durumu, başarı, sosyo-ekonomik düzey, zeka,
kaygı düzeyi, depresyon düzeyi birer değişkendir.
Değişkenler; bağımsız değişken, bağımlı değişken ve kontrol değişkeni
olmak üzere üç çeşittir.

verilmiştir. 1. Bağımsız Değişken: Etkisi kontrol edilmek istenen ve bundan ötürü

müdahale edilen değişkendir.
Yaş Aralıkları Dönem Öne çıkan özellik 2. Bağımlı Değişken: Bağımsız değişkenin üzerinde etki yaptığı
0-2 Bebeklik Vücudu kontrol değişkendir.
3. Kontrol Değişkeni: Bağımsız değişken dışında, bağımlı değişken
2-6 I. Çocukluk Bedeni kullanarak oyun üzerinde etkisi olabilecek tğn değişkenlerdir.
6-12 II. Çocukluk Bedeni kullanarak yapma Deney Grubu: Bağımsız değişkenin bağımlı değişken ile eşleştirildiği,
yani deneysel işlemin yapıldığı gruptur.
12-18 Ergenlik Cinsel olgunlaşma Kontrol Grubu: Deney grubu ile kontrol değişkenleri açısından
eşleştirilmiş ancak deneysel işlem yapılmayan gruptur.
18-30 Genç yetişkinlik Sosyal ilişkiler
30-60 Yetişkinlik Üretkenlik Şiddet içeren çizgi filmler izlemenin çocuğun saldırgan davranışları üzerindeki etkisini ölçmeyi
amaçlayan bir deneysel çalışmada;
60-65 üzeri Yaşlılık Beden bütünlüğü Bağımsız değişken: Şiddet içeren çizgi film izleme durumu
Bağımlı değişken: Saldırgan davranışlar Kontrol değişkeni: Şiddet içeren farklı olaylar.
Deney grubu: Şiddet içeren film izleyen çocuklar
Kontrol grubu: Şiddet içermeyen film izleyen çocuklar