1. Obszary działalności zawodowej psychologów – model META.

M metodologia
E etyka
T teoria
A aplikacja
2. Definicje:
etyka,- nauka o powinności działania ze względu na dobro, to uzasadnienie moralności.
moralność,- to zbiór uznanych zasad zachowania
etyka opisowa, ETOLOGIA- bada powstanie i rozwój moralności, analizuje jej treści normy i zasady
oraz wyjaśnia funkcje jakie pełni moralność jako społeczny system regulacji zachowań.
norma. Kryterium (podstawa) oceny moralnej czynu
3. Eudajmonizm- etyka nauka o powinności działania ze względu na docelowe szczęście jednostki,
4. Perfekcjonalizm- etyka nauka o powinności działania ze względu na doskonałość
etyki nowożytne.-
- Utylitaryzm Dobrem i celem ludzkich działań jest dobro wspólne, użyteczność działania jednostki w
odniesieniu do celów grupy-utylitaryzm
- personalizm dobrem i celem ludzkich działań jest godność osoby ludzkiej
- deontologizm- Dobrem i celem ludzkich działań jest wypełnianie prawa
5. Istota czynu ludzkiego.-
akt ludzki ( actus humanus) -czyn świadomy i wolny
Akt człowieka ( actus hominis) wykonywany machinalnie, bez kontroli/ świadomości:
-Działanie narządów wewnętrznych
- działanie odruchowe
-działanie wymuszone przemocą
-działanie nieświadome np choroba psychiczna
6. Przeszkody ograniczające dobrowolność aktów.
AKTUALNE :
- niewiedza-brak należytego Poznania określonego przedmiotu czyli Poznania wymaganego do
dokonania właściwej oceny moralnej danego aktu. nie wiedza może być pokonana i niepokonana
istnieje też niewiedza z premedytacji.
-niewiedza( ignorancja): pokonalna niepokonalna zamierzona
-uczucia zmysłowe (passiones)
- strach metus)
- przymus( violentia)
HABITUALNE:
- błędne opinie i uprzedzenia
-wrodzone skłonności i nałogi
choroby psychiczne

7. Źródła moralności.
- cel przedmiotowy czyli przedmiot działania
-cel podmiotowy czyli intencja działającego
-okoliczności czynu
8. Czyn – def -ludzkie działanie postępowanie które jest świadome i dobrowolne nazywamy czynem ludzkie
podlegają kwalifikacji ocenie moralnej mogą być dobre albo złe.

9. Kryteria oceny czynu

przedmiot!!!- jeśli przedmiot jest zły czyn też jest zły

Intencja- zła intencja czyni złym czyn, ale czyn może być dobry pomimo Wszystko dobra intencja nie
uczyni dobrym postępowania które samo w sobie jest złe,
 okoliczności.- okoliczności nie mogą zmienić moralnej jakości, mogą przyczynić się do powiększenia lub
pomniejszenia dobra lub zła. mogą zmniejszyć lub zwiększyć odpowiedzialność sprawcy.
10. Konsekwencjalizm - o słuszności czynu decyduje bilans wynikających zeń skutków. jeżeli coś przyniesie
więcej korzyści i mniej strat to należy to wybrać. liczy się skutek
11. i deontologizm.-istnieją pewne rodzaje czynów których nie wolno wykonać nawet jeśli prowadzi to do
gorszych rezultatów. nie liczy się tylko skutek ale też wewnętrzna wartość np motywacje intencje. cel nie
uświęca pewnych środków żaden skutek nie może uzasadnić niegodziwości pewnych czynów, nie liczy
się tylko skutek ale też jak do tego doszło.
12. Teorie moralnej motywacji-

13. Sumienie jako sąd.- sumienie jest samoświadomością moralną podmiotu jest głosem, który dystansuje się
względem pierwotnej i kierowanej własnymi interesami refleksji.
14.
15. Neurodeterminizm- neuroredukcjonizm neurodeterminizm- nasze myślenie i zachowanie może być
wyjaśniane przez odwołanie do neuronów aksonów synaps i neurotransmiterów czyli do funkcjonowania
naszego mózgu umysł byłby zatem niczym więcej niż funkcję mózgu a Stany mentalne konstytuować inne
byłyby w istocie przestane mózgu. wszystkie intencje i cele nasze zgodnie z neurol esencjalną interpretacją
to jedynie funkcjonowanie naszego mózgu
16. Model ex post facto- przedmiotem badań są zjawiska które miały miejsca w przeszłości. chodzi tu o to że
wpływ zmiennej niezależnej na zmienną zależną miał już miejsce i jest czynnością dokonaną stało się to w
przeszłości. dobiera się osoby, grupy, według ustalonego kryterium.

17. Etyczne zasady postępowania wobec osób uczestniczących

w prowadzonych przez psychologów badaniach naukowych
ZASADYYY

zasada A
badacz przed przystąpieniem do badania musi dokonać oceny z etycznego punktu widzenia.
Zasada B- badacz przed przystąpieniem do planowania i przeprowadzenia badania musi rozważyć czy
udział w nim stanowi minimalne zagrożenie dla uczestników badań i postępować stosownie do
dokonanego rozpoznania.
Zasada C -badacz ponosi pełną odpowiedzialność za etyczność całego badania w tym także za
postępowanie jego współpracowników asystentów studentów, ich też obowiązują te zasady
Zasada D - udział uczestników musi pytać się na jasno określonym porozumieniu niedopuszczalne są
formy nacisku wywieranego na nich przez badacze. badacz musi udzielić im informacji o wszystkich
aspektach badania.
Zasada E badanie przeprowadza się z ukojeniem decepcja to powinien rozważyć alternatywne sposoby
postępowania powinien unikać utajenia prawdziwego celu badania i posługiwać się nią tylko kiedy
trzeba. trzeba wyprowadzić ich z błędu po badaniu.
Zasada F - badacz powinien respektować prawo uczestników badania do odmowy lub wycofania się.
Zasada G- badacz musi chronić uczestników przed różnymi formami psychicznego i fizycznego
dyskomfortu nie może narażać ich na lęk Wstyd ból.

Zasada H - po badaniu i opracowanie rezultatów musi wyjaśnić uczestnikom naturę oraz odpowiedzieć na
wszystkie pytania i wątpliwości jakie nasunęły się w trakcie badania.

Zasada I - jeżeli udział w badaniu może pociągnąć za sobą wystąpienie niepożądanych dla uczestników badania
skutków to badacz musi zrobić Wszystko aby to nie wystapiłp żadne informacje o uczestnikach badania nie
mogą być przez niego udostępnione osobom 3 musi być zachowana dyskrecja musi zapewnić pełną ochronę
informacji.

Zasada J- w prowadzonych przez psychologów badaniach naukowych

18. Eksperymenty: Asha, Milgrama, Zimbardo.

19. Guest  autorship – udział autora był znikomy lub wgl nie miał miejsca a mimo to jest autorem, lub
współautorem publikacji

20. ghostwriting – ktoś brał udział w pisaniu publikacji bez ujawnienia swojego udziału jako jeden z autorów
lub bez wymienienia jego roli w podziękowaniach zamieszczonych w publikacji.
21. Model EBPP.-praktyka psychologiczna oparta na dowodach
fakty- teoria fakty
22. Kryteria Dauberta.
1. Sprawdzalność
2. oparcie na zweryfikowanej teorii
3. poddanie recenzji
4. znajomość wielkości błędu
5. ustalone standardy stosowania
6. społeczna akceptacja
7. adekwatność do przypadku
23. Kryteria dobroci testu:
1. Obiektywność
2. Standaryzacja
3. Rzetelność
4. Trafność
5. Normalizacja
24. Wiarygodność badacza – efekt Rosenthala.