1

เฉลยแบบฝึกทักษะที่ 4.1

1. ตัวนำทรงกลม A และ B มีรัศมี 6 เซนติเมตร และ 15 เซนติเมตรตำมลำดับ เก็บประจุเท่ำกัน ทรงกลม A จะมี

ศักย์ไฟฟ้ำเป็นกี่เท่ำของทรงกลม B
KQ
วิธีทำ จำก V =
a
KQ
จะได้ VA = ………….( 1 )
6x10 -2
KQ
และ VB = -2 ………….( 2 )
15x10
VA ....KQx15x10 -2..........
(1)/(2)  = 2.5
VB ..........KQx6x10 -2...................
VA = 2.5VB

2. ตัวนำทรงกลมมีศักย์ไฟฟ้ำ 150 โวลต์ เมื่อเก็บประจุ 6 ไมโครคูลอมบ์ จงหำค่ำควำมจุของตัวนำนี้

Q .......6x10 -6......
วิธีทำ จำก C = = = 4x10- 8 F
V ........150......
3. ตัวเก็บประจุหนึ่งมีอักษรเขียนไว้ 0.25 F , 100 V จะสำมำรถเก็บประจุไว้ได้สูงสุดเท่ำใด ถ้ำเอำไปใช้งำนที่
ต้องกำรเก็บประจุ 20 ไมโครคูลอมบ์ ต้องต่อกับควำมต่ำงศักย์เท่ำใด
วิธีทำ จำก Q = CV = ……0.25x10-6 x 100.. = 25 x 10- 6 C
ดังนั้น ตัวเก็บประจุนี้สำมำรถเก็บประจุได้มำกที่สุด 25 ไมโครคูลอมบ์
Q ......20x10 -6..........
จำก V = = = 80 V
C 0.25x10 -6

4. แผ่นโลหะขนำนห่ำงกัน 5 เซนติเมตร ใช้ทำเป็นตัวเก็บประจุที่มีค่ำควำมจุ 80 พิโกฟำรัด ถ้ำสนำมไฟฟ้ำระหว่ำง

แผ่นโลหะมีค่ำ 400 นิวตัน / คูลอมบ์ อยำกทรำบว่ำตัวเก็บประจุนี้มีประจุเท่ำใด
วิธีทำ จำก V = Ed = …400x5x10- 2 ….. V
V = 20 V
จำก Q = CV = …80x10- 12x20.. = 16 x10-10 C

5. ตัวเก็บประจุขนำด 5 ไมโครฟำรัด เมื่อต่อกับควำมต่ำงศักย์ 100 โวลต์ จงหำพลังงำนสะสมในตัวเก็บประจุ

1 2 1
วิธีทำ จำก U = CV = … x5x10- 6x1002…. = 0.025 J
2 2
 2

6. ตัวเก็บประจุหนึ่ง เมื่อต่อเข้ำกับควำมต่ำงศักย์ 8 โวลต์ จะเกิดประจุบนตัวเก็บประจุขนำด 2.5x10- 4 C ตัวเก็บ

ประจุนี้จะมี พลังงำนสะสมเท่ำไร
1 1
วิธีทำ จำก U = QV = … x2.5x10- 4x8…… = 1.0x10- 3 J
2 2

7. เมื่อนำตัวเก็บประจุขนำด 4 ไมโครฟำรัด และ 12 ไมโครฟำรัด ไปต่อเข้ำกับควำมต่ำงศักย์ 100 โวลต์ จะเกิดประจุ

และควำมต่ำงศักย์บนตัวเก็บประจุตัวละเท่ำใด ถ้ำตัวเก็บประจุทั้งสองนั้น ต่อกันแบบ
ก. อนุกรม ข. ขนำน
วิธีทำ ก. แบบอนุกรม
4 F 12 F 1 1 1 ........4........
จำก =  =
A C รวม C1 C 2 ........12.......
100 V Cรวม = …3…. F

หำ Qรวม ; จำก Qรวม = (CV)รวม = (…3x10- 6…..)(100) = 3x10- 4 C

 ประจุบนตัวเก็บประจุแต่ละตัวจะมีค่ำเท่ำกับ 3x10- 4 คูลอมบ์ เพรำะแต่แบบอนุกรม
Q
หำศักย์ไฟฟ้ำตกคร่อมตัวเก็บประจุแต่ละตัวจำก C =
V
-4
Q1 ...3x10 ......
จะได้ V1 = = = 75 V
C1 ........4x10 -6......
Q2 ...3x10 - 4 ......
V2 = = = 25 V
C2 ........12x10 -6......
ข. แบบขนำน
4 F
กำรต่อแบบขนำนศักย์ไฟฟ้ำของตัวเก็บประจุแต่ละตัวจะเท่ำกัน และ
เท่ำกับ ศักย์ไฟฟ้ำรวม
12 F จะได้ V1 = V2 = Vรวม
100 V  V1 = V2 = 100
 ศักย์ไฟฟ้ำบนตัวเก็บประจุ 4 ไมโครฟำรัด และ 12 ไมโครฟำรัด มีค่ำเท่ำกับ 100 โวลต์
หำประจุบนตัวเก็บประจุแต่ละตัว
จำก Q = CV
-6
จะได้ Q1 = C1V1 = …4x10 x100…… = 4 x10- 4 C
-6 -3
Q2 = C2V2 = …12x10 x100… = 1.2 x 10 C
ประจุบนตัวเก็บประจุ 4 ไมโครฟำรัด และ 12 ไมโครฟำรัด มีค่ำเท่ำกับ 4 x10 คูลอมบ์และ 1.2 x 10- 3 คูลอมบ์
-4

ตำมลำดับ
 3

เฉลยแบบฝึกทักษะที่ 4.2
เรื่อง ตัวเก็บประจุและควำมจุไฟฟ้ำ

1. ตัวเก็บประจุแบบแผ่นขนำนคู่มีอักษรเขียนไว้ 0.03 F , 800 V จะสำมำรถเก็บประจุไว้ได้ สูงสุดเท่ำใด ถ้ำเอำ

ไปใช้งำนที่ต้องกำรเก็บประจุ 12 C ต้องต่อกับควำมต่ำงศักย์เท่ำใด
วิธีทำ จำก Q = CV = 0.03 x 10-6 x 800 = 24 x 10- 6 C
ดังนั้น ตัวเก็บประจุนี้สำมำรถเก็บประจุได้มำกที่สุด 24 ไมโครคูลอมบ์ ตอบ

Q 12x10 -6
จำก V = = = 400 V ตอบ
C 0.03x10 -6

2. ตัวเก็บประจุ 3 ตัว C1 มีควำมจุ 6 F C2 มีควำมจุ 12 F และ

C3 มีควำมจุ 8 F เมื่อนำมำต่อกับควำมต่ำงศักย์ 100 โวลต์ ดังรูป C1
จงหำประจุ ควำมต่ำงศักย์ พลังงำนสะสม ที่ตัวเก็บประจุแต่ละตัว V = 100 โวลต์ C3
C2
วิธีทำ หำ C12
1 1 1
จำก = +
C12 C1 C2
1 1 1
แทนค่ำ = +
C12 6 12
1 21
=
C12 12
1 3
=
C12 12
C12 = 4 F
หำ Q 1 และ Q 2
จำก Q12 = C12 V12
Q12 = (4×10-6 )(100)
Q12  4  104 C
ดังนั้น จะได้ Q12 = Q 1 = Q2  4  104 ตอบ
หำ Q3
จำก Q3 = C3V3
Q3 = 8  106 (100)
Q3 = 8  104 C
 4

หำควำมต่ำงศักย์ V1 , V2 และ V3
Q
จำก V =
C
Q1 4×10 -4
V1 = = = 66.7 V ตอบ
C1 6×10 -6
Q 2 4×10 -4
V2 = = = 33.3 V ตอบ
C2 12×10 -6

V3 = 100 V ตอบ

หำพลังงำนสะสม U1 , U2 และ U3
1
จำก U = QV
2
1
U1 = Q1 V1 = 1.3×10 -2 J
2
1
U2 = Q 2 V2 = 6.7×10 -3 J
2
1
U3 = Q 3 V3 = 4×10 -2 J
2

3. ตัวเก็บประจุ C1 C2 และ C3 มีขนำดควำมจุ 1 F, 2 F และ 3 F C2 C3

ตำมลำดับ ก่อนนำมำต่อกับแบตเตอรี่ ขนำด 2 โวลต์ ดังวงจร ตัวเก็บประจุ
ทั้งสำมยังไม่มีประจุอยู่ภำยในเลย เมื่อสับสวิตช์ S เป็นเวลำนำนพอที่จะทำให้ C1
อยู่ในสภำพสมดุล พลังงำนไฟฟ้ำที่สะสมอยู่ ในตัวเก็บประจุ C2 จะมีขนำด
เท่ำใด 2V S

วิธีทำ หำ C 23
1 1 1
จำกสมกำร = +
C23 C2 C 3
1 1 1
= +
C 23 2 3
1 5
=
C 23 6
6
C23 = F
5
 5

หำ Q 23
จำกสมกำร Q 23 = CV
6
Q 23 = ( ×10 -6 )(2)
5
Q23 = 2.4×10-6 C
Q2 = Q23 = 2.4 × 10-6 C
หำพลังงำนทีส่ ะสมอยู่ในตัวเก็บประจุ C 2
1 Q2
จำกสมกำร U=
2 C
1   2.4×10 -6  
2

U2 = 
2  2×10 -6 
U2 = 1.44×10-6 J ตอบ