Professional Documents
Culture Documents
Pyetje Nga e Drejta e Punes
Pyetje Nga e Drejta e Punes
Ne kete periudhe vjen deri te krijimi ise drejtes se pune si dege e veqant e se drejtes
ne shume vende Krijimi I ONP dhe intenziteti I larte I nxjerrjes se legjislacionit
mbrojtes te punetoreve dhe kodifikimi I se drejtes se punes.
Lejohet vetem ne ato raste kur e parasheh vete konventa dhe ate , per shkak te
kushteve specifike qe dominojne ne disa shtete psh kushtet klimatike , zvilimi I pa
mjaftushem industrial etj
Qellimet e ONP jane te percaktuare me kushtetuten e ONP roli I tyre eshte trajtimi
dhe zgjidhja e problemeve ne fushat e punes dhe te politikes sociale ne qarqet
nderkombetare
Kane karakter mbrojtes dhe kane per qellim mbrojtjen e puntorit nga orari apo koha e
gjate e punes
Jodiskriminim gjdo dallim ose dhenie perparesie lidhur me ndonje vend te veqant
pune ku percaktohen kritere te veqanta per plotesim
U miratua ne vitin 1833 ne Angli dhe behet fjale per inspektimin ne fabrika
Sepse sipas tyre ky lloj I sistemit te pageses I nxit puntoret qe ti rrisin rezultatet e tyre
si dhe ky system I nxitjes se produktivitetit jy jep te dhena precize e e shpenzimeve te
fuqis puntore meqellimte planifikimit dhe kontrollit.
Eshte organ I autorizuar per udheheqjen e procedures disiplinore dhe perbehet nga
kryesuesi dhe se pake dy anetare dhe numer te njejt te zevendesve
Sepse sindikatat ne kete system shohin pasigurin e pageses e cila shpesh mund te
shkaktohet nga faktore jashte kontrollit te punetoreve perveq kesaj ky system
provokon ngarkesa dhe lodhje te medha te punetoret si dhe provokon tendenca te
modurimit konkurences dhe rivalitettit ne mes te punetoreve
Eshte organ Administrativo tek professional I ONP roli I saj eshte mbledh perpunon
dhe shperndan Iformata qe kane te bejne me rregullimin nderkombetar te kushteve
dhe sistemit te punes 2paergadit materialin dhe dokumentacionin per te gjitha seancat
e ONP3: u ofron ndihme qeverive dhe shteteve me kerkesen e tyre pergadit per
zbatim –jetesim programet e ndihmes teknike percjell zbatimin e konventave dhe
rekomandimeve te ONP
Ne kohe te fundit realizimi faktik I parimit te vullnetarizmit mvaret nga oferta dhe
kerkesa e fuqis puntore dhe shkalles se punesimit ne nje shoqeri te caktuar
Punedhenesi -6 muaj-2 vite 30 dite prej2 deri 10 vite 45 dite mbi 10 vite 60 dite para
skadimit te kohes se kontrates
Ne kushtet specifike qew dominojne ne disa vende antare te ONP siq jane, kushtet
klimatike zhvillimi I pamjaftuesem I organizimit industrial dhe rrethanat tjera
specifike
Inspektori I punes eshte I detyruar qe per gjdo rast te inspektimit perveq ne rastet kur
mendon se nuk do te jet efikas nese e njofton punedhenesin
Ne rast se puna ne ate vend te punes paraqet rrezik per jeten dhe shendetin e ti dhe
nese punedhenesi nuk ja ka siguruar mbrojtjen ne pune
SIPAS LPK-SE PUNEDHENESI MUND TE IA NDERPREJ KONTRATEN E
PUNES PUNETORIT PER SHKAQE TE PERCAKTUARA ME KETE LIGJ. NESE
DESHIRON TE JA NDERPREJ KONTRATEN E PUNES DHE NESE KJO
KONTRATE ESHTE NE KOHEZGJATJE PREJ 2-10 VJET PUNESIMI, BRENDA
QFARE PERIUDHE KOHORE DUHET TE BEHET NJOFTIMI PARAPRAK:
30 ore ne jave
Shpallja e vendeve te lira te pines perms konkursit public dhe shpallja interne e
(mbrendeshme e vendeve te punes
Parimi I vullnetarizmit
Me kontraten e punes
Sepse puna dhe veprimtarrt punuese jane shume me te gjera krahas nje dege juridike
dhe qe ajo duhet te perfshij te drejten positive me te cila rregullohen mardhenjet e
punes si object qenesor I se drejtes se punes.
Ka per qellim mbrojtjen teknike te puntoreve ne pune dhe eshte shum I shprehur per
shkak te dallimeve prezente te mbrojtjes teknike ne disa vende antare te UE
Dhe paraqet nevojenn e barazimit dhe sigurimit te standarteve sa me rte larta te siguris
ne pune
Mbeshtete ne ate qe ato I ploteson nje numer I madh I pesonave dhe me kete ju
krijohen mundesi te barabarta ne punesim pasi jot e gjith mund ti plotesojn kushtet e
veqanta
Sepse nese punetori nuk lajmerohet ne vendin e punes ne kohen e caktuar me kontrat
konsiderohet se fare nuk ka lidhur kontrate pune perveq ne rastet kur mund ta arsyetoi
mungesen
5 protokolle
Puna ose sherbimet te cilat kerkohen nen kercenim pao ndeshkim per te cilat I
punesuari nuk shpreh pajtim
Ligji nuk I konsideron tastet kur puna apo sherbimet I kryejn personat me aktgjykim
te formesse prere ,gjat vuajtjes se denimit apo ne rrethana te jashtezakonshme
Sepse ne asnje shoqeri nuk kane pasur mundesi qe te punojn te gjith personat e afte
per pune
Dallimi qendron ne ate se puntori suspendohet nga puna per shkat te shkeljeve te
detyrave te punes apo shkeljeve tjera penale ndersa i pezullohet mardhenja e punes
,kur dergohet jashte vendit per pune qe jane ne interest e vendit apo ur zgjidhet ne
ndonje pos publik
organi i nivelit nacional i cili udhëheq konsultimet për çështjet nga marrëdhënia e
punës, mirëqenia sociale dhe çështjet tjera të cilat kanë të bëjnë me politikat
ekonomike në Republikën e Kosovës;
Gjdo puntor I cili dyshon qe ndonje puntor tjeter ka bere shkeljen e detyrave te
punes ,Te autorizuar jane Organi pune drejtues I ndermarrjes ,punedhenesi, punetoret
me autorizime dhe pergjegjesi te veqanta
Me 14 dhjetor 1946
4.e drejta e punes si deg e sistemit pozitiv dhe si shkenc ? edrejta e punes si dege
sistemit pozitiv perfshin normat shtetrore, kontratat kolektive dhe dispozitat autonome
qe i referohen marrdhenjeve te punes ne nderrmarrje institucione tek pundhensit dhe
subjekte tjera ndersa e drejta e punes si shkenc merret me studimin teorik dhe praktik
te ligjeve dhe dispozitave tjera nga kjo fush si dhe studimin e praktikes se subjekteve
dhe faktorve te tjer.
7. Cilat shtete kan te drejt per te ber iniciativ per konventa dhe rekomandime?
qeverit e shteteve antare te ONP-s perfaqsuesit e pundhensve dhe punmarrsve si dhe
organizatat e tjera nderkombetare.
5.Parimet e kontraktimit?
jan: parimi i liris ne pune, i te drejtes per pune, i ndalimit te punes se dhunshme, i
ndalimit te diskriminimit ne pune, i liris sindikale etj.
7.Kujt i referoht kontraktimi ne kohen i liberalizmit ?
kontraktimi ne kohen e liberalizmit i referohej pundhensit
2.cilat jan teoirt sipas natyres se kontratav kolektive? jan: teoria
kontraktuese, statusore dhe e duplicitetit.
2. Orari i punes? nenkupton periudhen kohore gjat se ciles i punsuari kryen pune
ose sherbime ne te mir te pundhensit.