B tk ler' n Evr m 'n n Kısa ve Dar B r Özet – Evr m Ağacı http://evr magac .

org/makale/169

B tk ler' n Evr m 'n n Kısa ve Dar B r Özet

15 Tem, 10:30 (Cuma, 15 Temmuz 2011, 10:30:54) – Yazdır

Tweet (https://tw tter.com/share)

Sayfamız okurlarından Sayın Emre Kaya b ze şöyle b r soru yöneltt :

b tk ler de evr m geç rm ş m d r? o halde süreç nasıldır?

Evr m Ağacı olarak kend s ne şöyle b r cevap vermek st yoruz:

Sayın Emre Kaya,

Dünya üzer ndek her canlı evr m geç rerek modern hal ne ulaşmıştır. Sadece hayvanlar ve b tk ler değ l, bakter ler,
arkeler, prot stalar ve mantarlar da nes ller boyunca evr m geç rm şlerd r, geç rmekted rler ve geç receklerd r.

Ancak s z n sorduğunuz soruya ancak çok çok gen ş b r cevap ver leb l r. Çünkü devasa b r alem n genel evr m n
soruyorsunuz, çer s nde m lyonlarca tür bulunuyor ve bunların her b r n n ayrı b r evr msel geçm ş var. Dolayısıyla
sadece "Çam ağaçlarının evr m nasıldır?" d ye sorsanız b le upuzun b r yazı çıkacakken, böyle b r soruya detaylı b r
cevap vermek gereks z olacaktır (yan "soru sormak" le "doğru soruları sormak" arasındak farkı görüyoruz).

Genel cevap se şöyled r: B tk ler var edecek lk canlılar, d ğer canlılara göre gerçekten çok esk lerde yaşamıştır.
Fotosentez yapab len lk tek hücrel bakter ler olan s yanobakter ler lk defa yaklaşık 3.5 m lyar yıl önce
evr mleşm şt r ve 2.8 m lyar yıl önces ne kadar sayılarını y ce arttırarak b zlere tr lyonlarca fos l bırakmıştır. Bu
bakter ler, daha sonradan oks jen üret mler sayes nde Dünya'dak oks jen m ktarını hızla arttırmışlar, böylece
oks jens z solunumdan oks jenl solunuma evr m tet klem şlerd r (oks jen n en başlarda tüm hayvanlara b r zeh r
etk s yaptığını ve pek çok türün oks jen sebeb yle yok olduğunu bel rtmek gerek r).

Daha sonradan, ökaryotların evr mleşmeye başlamasıyla (Bkz: Endos mb yot k Teor ), s yanobakter ler serbest
olarak şlev görmekten çok, d ğer hücreler n çer s nde b r organel olarak şlev görmeye başlamışlardır. Bu sayede
ökaryotlar da, daha akt f ve organ ze b r şek lde fotosentez yapab lmeye başlamışlar, m lyonlarca yıllık evr m
sonucunda da s yanobakter ler, d ğer hücre bünyes nde kloroplastlara evr mleşm şlerd r.

Bundan sonra, ökaryot k hücreler de evr mler n sürdürmüş, kloroplastların da evr m sayes nde çok daha
etk nleşm şlerd r. Bu ökaryotların b tk ler açısından en öneml adımlarından b r , 3 m lyar la 1.2 m lyar yıl önces
arasında evr mleşen tek hücrel ökaryot k yeş l alglerd r. İlk dönemler ne bu algler tabakalar hal nde oluşmuş ve
okyanus ç ve yüzeyler nde b r km şlerd r.

1 -> 3 14.7.2014 20:47

B tk ler' n Evr m 'n n Kısa ve Dar B r Özet – Evr m Ağacı http://evr magac .org/makale/169

Daha sonraları, Kambr yen Patlaması ded ğ m z dönem önces , sırası ve sonrasında, çok hücrel l k gel şmeye
başlamıştır. Bundan 450 m lyon yıl önce, Ordov syen Dönem 'nde lk defa b tk ler karaya çıkmaya başlarlar ve
buldukları eng n, boş alanlarda hızla yayılmaya ve evr mleşmeye başlarlar. 420 m lyon yıl önce S lüryen Dönem'de
se evr m hızlarının doruğuna ulaşırlar ve nanılmaz b r hızla çeş tlen rler. Bu çeş tlenme, İskoçya'da bulunan Rhyn e
S l s denen fos l yatağında çok net b r şek lde görülmekted r.

Günümüzden 370 m lyon yıl kadar önce, Orta Devonyen Dönem'de se günümüzdek b tk ler n çoğu ve ataları
evr mleşerek ortaya çıkmıştır. Bu dönemde kökler ve yapraklar oluşmaya başlamıştır. 350 m lyon yıl önces ndeyse
tohumlar ve tohumlu b tk ler evr mleşmeye başlamıştır. Tohumların evr m ve karmaşıklaşma sayes nde uzun ağaçlar
evr mleşmey başarmış ve ayakta kalab lmeye başlamıştır.

B tk ler n evr m n , Perm yen-Tr yas k K tlesel Yok Oluşu dah durduramamıştır. Günümüzden 251.4 m lyon yıl önce
gerçekleşen ve den zlerdek türler n %96'sını, karasal omurgalı hayvanların (bu dönemde karaya çıkış çoktan
gerçekleşm şt r, b tk ler n evr m n ele aldığımız ç n bahsetmed k) %70' n , böcek türler n n b r kısmını yok eden bu
k tlesel yok oluş (Bkz: K tlesel Yok Oluşlar le lg l yazımız), b tk ler görecel olarak az etk lem şt r. En büyük etk s ,
b tk ler n organ zasyonlarının değ şmes üzer nde olmuştur.

Günümüzden 200 m lyon yıl önces nde, Tr yas k Dönem'de se lk defa ç çekl b tk ler evr mleşmeye başlamıştır. Bu
evr mler günümüzden 140 m lyon yıl önces le 65 m lyon yıl önces arasını kapsayan Kretase Dönem'de ve 65
m lyon yıl önces yle 2 m lyon yıl önces ne kadar süren Ters yer Dönem'de tavan yapmış, son derece hızlanmış ve
çeş tlenm şt r. Erken Kretase Dönem'de, günümüzden 130 m lyon yıl önces nde, lk defa günümüzdek ç çeklere
benzeyen yapılar fos lleşm şt r.

Günümüzden 40 m lyon yıl önce, lk defa otlar evr mleşm ş ve çok yüksek b r başarıyla ulaşarak Dünya'nın dört b r
yanına yayılmışlardır. Bu başarılarının arkasında boyutlarının küçük olması, düşük karbond oks t sev yeler nde
hayatta kalab lmeler , vs. yatmaktadır.

Evr msel Tar h' dallanıp budaklandırmak ve çeş tlend rmek mümkündür. Ancak konunun genel hatlarının anlaşılması
açısından bu kadar detay yeterl olacaktır.

Umarız açıklayıcı olmuştur.

Saygılarımızla.

ÇMB (Evr m Ağacı)

Et ketler:

Paylaş & yorum yap

2 -> 3 14.7.2014 20:47

B tk ler' n Evr m 'n n Kısa ve Dar B r Özet – Evr m Ağacı http://evr magac .org/makale/169

Tweet (https://tw tter.com/share)

3 -> 3 14.7.2014 20:47