Zastosowanie alkoholi monohydroksylowych

Wprowadzenie
Przeczytaj
Wirtualne laboratorium – I
Sprawdź się
Dla nauczyciela
 Zastosowanie alkoholi monohydroksylowych

Alkohole monohydroksylowe są często wykorzystywane jako paliwa do motocykli żużlowych.

Źródło: domena publiczna, dostępny w internecie: www.pixabay.com.

Spirutus vini pochodzi z języka łacińskiego i oznacza „duch wina”. Takim określeniem
Europejczycy dawno temu nazwali substancję zawartą w winie. Z kolei Arabowie, ze
względu na jej lotność, nazwali ją al‐kuhl, co oznacza „coś delikatnego”. Obecnie wiemy, że
tą substancją jest etanol. W dzisiejszych czasach termin alkohol to pojęcie potoczne dla
etanolu i często kojarzy się wyłącznie z napojami alkoholowymi. Czy rzeczywiście alkohole
znajdują zastosowanie tylko jako napoje? Czy wiesz, że są wykorzystywane
w termometrach? Może znasz inne zastosowania alkoholi monohydroksylowych? Jeśli
chcesz je poznać, przejdź do następnych sekcji e‐materiału.

Twoje cele

Wymienisz i opiszesz zastosowania alkoholi monohydroksylowych.

Wyjaśnisz, na czym polega fermentacja alkoholowa.
Skorelujesz odpowiednią właściwość alkoholi z konkretnym zastosowaniem.
Przeczytaj

Farmacja

Alkohole są wykorzystywane do produkcji leków. Etanol jest często stosowany jako

rozpuszczalnik, a także jako składnik receptur aptecznych preparatów (syropów, wyciągów
roślinnych czy wód aromatycznych).

Jodyna oraz spirytus salicylowy są roztworami etanolowymi. Służą do odkażania ran.

Źródło: domena publiczna, dostępny w internecie: www.flickr.com.

Ciekawostka

Mentol, który jest pozyskiwany m.in. z mięty pieprzowej, wspomaga trawienie, łagodzi
bóle brzucha, zmniejsza podrażnienie błon śluzowych, wykazuje działanie
bakteriobójcze, działa kojąco, a także przynosi ulgę w bólach mięśni. Jest stosowany jako
substancja pomocnicza w lekach, np. maściach na ból mięśni czy w preparatach
wspomagających leczenie przeziębień czy kataru.
 Wzory mentolu (2-izopropylo-5-metylo-cykloheksan-1-ol): po lewej wzór sumaryczny, po prawej wzór
szkieletowy
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Antyseptyka

Etanol wykazuje działanie bakteriobójcze, dlatego jest wykorzystywany do odkażania ran.


 Przed wykonywaniem zastrzyków, skóra zostaje odkażona przy pomocy roztworu na bazie etanolu.
Źródło: domena publiczna, dostępny w internecie: www.pixabay.com.

Przemysł spożywczy

Etanol jest wykorzystywany do produkcji kwasu octowego, z którego produkuje się ocet,
czyli wodny roztwór kwasu etanowego (octowego) o stężeniu ok. 6‐10%.

Ocet jest wykorzystywany do przygotowywania przetworów konserwowych.

Źródło: domena publiczna, dostępny w internecie: www.pixabay.com.

Etanol jest stosowany także w produkcji napojów alkoholowych m.in. wódek, nalewek, win
czy likierów. Do celów spożywczych pozyskuje się go metodą fermentacji alkoholowej
cukrów, które występują w nasionach, bulwach oraz owocach roślin. Fermentacja zachodzi
pod wpływem enzymu – zymazy, wytwarzanego przez drożdże.

Schemat reakcji można przedstawić następująco:

C6 H12 O6 enzym
− → 2 C2 H5 OH + 2  CO2 ↑
W rzeczywistości fermentacja to proces złożony i wieloetapowy. W jej wyniku otrzymujemy
wodny roztwór etanolu o stężeniu 15‐18%, który jest zanieczyszczony innymi substancjami
– glicerolem czy kwasem etanowym. W wyniku fermentacji nie jest możliwe otrzymanie
roztworu etanolu o wyższym stężeniu, ponieważ wówczas giną drożdże, a cały proces
ustaje. Czysty alkohol etylowy wyodrębnia się w wyniku wielokrotnej destylacji, tzw.
rekftyfikacji. W ten sposób otrzymujemy spirytus rektyfikowany, który jest wodnym
roztworem etanolu o stężeniu 96%.

Ciekawostka

Lampka czerwonego wina

Źródło: domena publiczna, dostępny w internecie: www.pixabay.com.

Napoje alkoholowe, pochodzące z niewiadomego źródła, mogą być zanieczyszczone

metanolem, co stanowi ogromne niebezpieczeństwo. Alkohol metylowy ma podobny
smak i zapach do etanolu, jednak jest silną trucizną. Spożycie nawet niewielkich ilości
metanolu może spowodować silne zatrucie, ślepotę, a w konsekwencji prowadzić do
śmierci. Odtrutką dla alkoholu metylowego jest alkohol etylowy, który wypiera go
w przemianach metabolicznych.

Przemysł kosmetyczny

Alkohole są wykorzystywane w przemyśle kosmetycznym, szczególnie w perfumeryjnym.

Zarówno jako rozpuszczalniki, ale także jako składniki kompozycji zapachowych. Substancje
zapachowe są najczęściej rozcieńczane w etanolu.
Tabela przedstawiająca stężenie esencji zapachowej oraz stężenie etanolu w wybranych
produktach perfumeryjnych.
Stężenie esencji Stosunek zawartości etanolu do zawartości wody
zapachowej (procenty objętościowe)
Perfumy 15% 95% : 5%

Woda
8% 90% : 10%
perfumowana

Woda
4% 80% : 20%
toaletowa

Woda
3% 70% : 30%
kolońska

Źródło: J. Emsley, Przewodnik po chemii życia codziennego, Warszawa, 1996.


Wzór szkieletowy (3E)-heks-3-en-1-olu
Źródło: domena publiczna, dostępny w internecie: www.wikipedia.org.

Paliwa
Metanol jest stosowany jako paliwo dla motocykli w sporcie żużlowym.
Źródło: domena publiczna, dostępny w internecie: www.pixabay.com.

Mieszanina etanolu z benzyną jest biopaliwem, stosowanym do napędzania pojazdów

z silnikami typu FFV (ang. flexible fuel vehicle – pojazd z elastycznym paliwem, pojazd
dwupaliwowy).

Metanol i etanol są stosowane do produkcji środków przeciwstukowych, o nazwach

handlowych: MTBE 2‐metoksy‐2-metylopropan (ang. methyl tert‐butyl ether = eter
metylowo-tert-butylowy) i ETBE 2‐etoksy‐2-metylopropan (ang. ethyl tert‐butyl ether =
eter etylowo-tert-butylowy). Substancje te podwyższają liczbę oktanową benzyny, co
wpływa na lepszą pracę silników pojazdów. Także butan‐1-ol dodany do benzyny
podwyższa jej liczbę oktanową.

Metanol jest wykorzystywany w ogniwach paliwowych DMFC (ang. direct methanol fuel cell
– bezpośrednio zasilane metanolem), które z kolei używane są jako zasilacze różnego
rodzaju urządzeń elektrycznych, akumulatorów czy baterii.

Syntezy przemysłowe i chemiczne

Wiele alkoholi jest wykorzystywanych w syntezach przemysłowych jako rozpuszczalniki,

a także jako substraty reakcji. Metanol jest stosowany w syntezie metanalu (formaldehydu)
i kwasu metanowego. Znajduje również zastosowanie w produkcji barwników, tworzyw
sztucznych, żywic i włókien syntetycznych.
Metanol wykorzystuje się także do produkcji materiałów wybuchowych.
Źródło: domena publiczna, dostępny w internecie: www.pixabay.com.

Alkohole, które zawierają od trzech do pięciu atomów węgla, są stosowane jako

rozpuszczalniki farb i lakierów. Alkohol allilowy (prop‐2-en‐1-ol) jest przydatny w produkcji
żywic i plastyfikatorów. Na skalę przemysłową propanol wykorzystuje się do produkcji
acetonu (propanonu) oraz estrów kwasów karboksylowych.

Inne
Niektóre termometry zawierają zabarwiony alkohol.
Źródło: domena publiczna, dostępny w internecie: www.pixabay.com.

Ciekawostka

Nowoczesne alkomaty to alkomaty półprzewodnikowe lub elektrochemiczne, które

pokazują z dużą dokładnością zawartość alkoholu we krwi. Warto wspomnieć, że
wcześniejsze alkomaty, wykorzystujące reakcję etanolu z utleniaczem (manganian(VII)
potasu – KMnO4 czy dichromian(VI) potasu – K2 Cr2 O7 ) pokazywały np. zmianę barwy,
jeśli we krwi obecny był etanol.

Alkomat policyjny
Źródło: domena publiczna, dostępny w internecie: www.pixabay.com.
Podsumowanie

Mapa pojęć pt. Zastosowanie alkoholi monohydroksylowych

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Słownik
antyseptyka

(gr. anti „przeciw”; gr. septikos „zgniły”; gr. sepein „gnić”) zabieg polegający na odkażaniu

przy pomocy odpowiednich substancji tzw. antyseptyków

enzym

(łac. en „w”, „wewnątrz”; łac. dzymē „zaczyn”, „zakwas”) biokatalizator, substancja

białkowa, która występuje w organizmach roślinnych i zwierzęcych; przyspiesza lub
ułatwia rozpoczęcie reakcji przemian metabolicznych w organizmach żywych

emulgator

(łac. emulgēre „wyczerpać”, „wydoić”) substancja, która ułatwia tworzenie się emulsji,

a także utrwala ją

emulsja

(łac. emulsio z łac. emulgēre „wyczerpać”, „wydoić”) mieszanina dwóch cieczy, które nie

rozpuszczają się w sobie, a jedna z cieczy jest rozproszona w drugiej

fermentacja alkoholowa

(łac. jermentare „kiśnieć”, „burzyć się”) przemiana zachodząca pod wpływem enzymu –

zymazy, wytwarzanej przez drożdże; polega na przemianie cukrów prostych w alkohol
etylowy

rektyfikacja

(łac. rectificatio „wyprostowanie”) metoda rozdzielania mieszaniny ciekłej poprzez

wielokrotną destylację

środek przeciwstukowy (antydetonator)

substancja, która zwiększa liczbę oktanową benzyny

 liczba oktanowa (LO)

liczba, która przedstawia odporność benzyny na spalanie stukowe; im wyższa liczba

oktanowa, tym paliwo spala się bardziej równomiernie i powoduje regularniejszą pracę
silnika

plastyfikator

(gr. plastós „ukształtowany”, „ulepiony”) substancja, która często jest dodawana do

polimerów, zwiększa ruchliwość łańcuchów polimerowych

Bibliografia
Dudek‐Różycki K., Płotek  M., Wichur T., Węglowodory. Repetytorium i zadania, Kraków
2020.

Dudek‐Różycki K., Płotek M., Wichur T., Kompendium terminologii oraz nazewnictwa
związków organicznych. Poradnik dla nauczycieli i uczniów, Kraków 2020.
Wirtualne laboratorium – I
Laboratorium 1

Przeprowadź doświadczenie w laboratorium chemicznym. Rozwiąż problem badawczy

i zweryfikuj hipotezę. W formularzu zapisz swoje obserwacje i wyniki, a następnie sformułuj
wnioski. Spróbuj wykonać doświadczenie samodzielnie. Jeśli jednak będziesz mieć problemy,
możesz skorzystać z instrukcji, która znajduje się pod znakiem zapytania w lewym górnym
rogu.

Analiza doświadczenia: Zastosowanie alkoholi monohydroksylowych.

Problem badawczy: Czy alkohol monohydroksylowy może być wykorzystywany w produktach
kosmetycznych?

Hipoteza: Alkohol monohydroksylowy jest składnikiem w produkcji perfum i środków

odkażających.

Obserwacje:

Wyniki:

Wnioski:
Zasób interaktywny dostępny pod adresem h ps://zpe.gov.pl/a/DMr1y6F17

Wirtualne laboratorium pt. Zastosowanie alkoholi monohydroksylowych

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 1

Wskaż, która z substancji w doświadczeniu 1 uległa reakcji utleniania.

 kwas siarkowy(VI)

 dichromian(VI) potasu

 etanol
 Ćwiczenie 2

Wskaż, która z substancji w doświadczeniu 1 uległa reakcji redukcji.

 kwas siarkowy(VI)

 dichromian(VI) potasu

 etanol

Ćwiczenie 3

Uzupełnij równanie reakcji, dobierając współczynniki stechiometryczne.

ogrzewanie
−
C2 H5 OH+ K2Cr2O7 + H2SO4 →

CH3COOH+ Cr2 (SO4 )3 + K2SO4 +

H2 O
Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia: 輸醙難

Ćwiczenie 1 輸

Wskaż, który z alkoholi monohydroksylowych jest stosowany w ogniwach paliwowych typu

DMFC.

 prop-2-en-1-ol

 etanol

 metanol

 butan-1-ol

 2-fenyloetanol

Ćwiczenie 2 輸

Zaznacz zdanie fałszywe.

 Mentol jest stosowany w preparatach wspomagających leczenie kataru.

 Ocet to wodny roztwór kwasu etanowego o stężeniu około 4%.

 W przypadku zatrucia metanolem, etanol jest odtrutką.

 Etanol jest wykorzystywany w recepturach aptecznych.

Ćwiczenie 3 輸

Połącz pojęcia z ich wyjaśnieniami.

zabieg, który polega na odkażaniu przy

Emulsja pomocy odpowiednich substancji.

substancja, która zwiększa liczbę

Antyseptyka
oktanową benzyny.

liczba, która przedstawia odporność

Antydetonator
benzyny na spalanie stukowe.

mieszanina dwóch cieczy, które nie

Fermentacja alkoholowa rozpuszczają się w sobie; jedna z cieczy
jest rozproszona w drugiej.

przemiana zachodząca pod wpływem

enzymu – zymazy, wytwarzanej przez
Liczba oktanowa
drożdże; polega na przemianie cukrów
prostych w alkohol etylowy.

substancja, która ułatwia tworzenie się

Emulgator
emulsji, a także utrwala ją.
Ćwiczenie 4 醙

Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz „Prawda”, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub „Fałsz”, jeśli jest
fałszywe.

Zdanie Prawda Fałsz

Etanol wykazuje działanie
bakteriobójcze, dlatego jest
 
wykorzystywany do
odkażania ran.
Fermentacja alkoholowa
polega na utlenieniu
etanolu do kwasu  
etanowego (octowego) pod
wpływem bakterii.
Antydetonatory zmniejszają
 
liczbę oktanową benzyny.
(3Z)-heks-3-en-1-ol jest
określany jako alkohol
liściany, ponieważ posiada
charakterystyczny, świeży  
zapach i wchodzi w skład
tzw. „zielonej” nuty
zapachowej.
Alkohol cetylowy jest
stosowany jako emulgator
 
m.in. w kremach do cery
zanieczyszczonej i tłustej.
Metanol jest stosowany
jako paliwo przeznaczone
 
dla motocykli w sporcie
żużlowym.
Ćwiczenie 5 醙

Rozwiń skróty ETBE i MTBE, podając nazwy w języku polskim. Odpowiedz, jaką rolę pełnią te
związki w paliwach silnikowych.

Odpowiedź:

Ćwiczenie 6 醙

Przyporządkuj do siebie nazwę oraz sposób wykorzystania danego alkoholu.

etanol produkcja octu

składnik „zielonej” nuty zapachowej

2-fenyloetanol
w wyrobach perfumeryjnych

metanol produkcja barwników

5-metylo-2-(propan-2-ylo)cykloheksan- zapach różany w wyrobach

1-ol perfumeryjnych

(3Z)-heks-3-en-1-ol składnik maści na ból mięśni

 Ćwiczenie 7 難

Reakcją charakterystyczną dla etanolu, dzięki której można go wykryć, jest reakcja 難
z dichromianem(VI) potasu w środowisku kwasu siarkowego(VI). Poniżej przedstawiono
nieuzgodnione równanie tej reakcji w formie jonowej.

. . .   CH3 − CH2 − OH   +  . . .   Cr2 O7 2− +  . . .  H3 O+   ogrzewanie

− →  . . .   CH3 COOH   +  . . .

a) Napisz w formie jonowej, z uwzględnieniem oddawanych i pobieranych elektronów,

równania procesów reakcji redukcji i utleniania, które zachodzą podczas omawianej reakcji.

Reakcja utleniania:
+ → + +

Reakcja redukcji:

+ + → +

b) Uzupełnij współczynniki stechiometryczne w powyższym schemacie reakcji.

− CH3 − CH2 − OH + Cr2 O7 2− + H3 O+    ogrzewanie→   

CH3 COOH + Cr3+ + H2 O

c) Oceń, która z drobin (jon/ cząsteczka) pełni w reakcji rolę:

Utleniacza:

Reduktora:

CH3 − CH2 − OH 5 H2 O CH3 COOH 4 e− 4 H3 O+ Cr2 O7 2− 6 e−

14 H3 O+ 2  Cr3+ 21 H2 O 3 2 16 3 4 27 Cr2 O7 2−
CH3 − CH2 − OH
Ćwiczenie 8 難

Denaturat to wodny roztwór etanolu o stężeniu około 92%. Jest skażony substancjami, które
uniemożliwiają jego spożycie. Przy otrzymywaniu denaturatu, do spirytusu dodaje się
intensywny barwnik (fioletowy). Denaturat jest środkiem gospodarczym. Znajduje
zastosowanie jako: rozpałka, rozpuszczalnik, środek myjący, środek odkażający, a także jako
paliwo w kuchenkach turystycznych.

Oblicz, ile gramów wody należy dodać do 204 g denaturatu, aby otrzymać roztwór 30%.

Rozwiązanie oraz odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie
umieść je w wyznaczonym polu.

Zaloguj się, aby dodać ilustrację.

Dla nauczyciela

Scenariusz zajęć

Autor: Anna Daniewicz, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: Chemia

Temat: Zastosowanie alkoholi monohydroksylowych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony;
uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy:

XIV. Hydroksylowe pochodne węglowodorów – alkohole i fenole. Uczeń:

6) porównuje metody otrzymywania, właściwości fizyczne i chemiczne oraz zastosowania

alkoholi i fenoli.

Zakres rozszerzony:

XIV. Hydroksylowe pochodne węglowodorów – alkohole i fenole. Uczeń:

10) porównuje metody otrzymywania, właściwości i zastosowania alkoholi i fenoli.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych,

technologii i inżynierii;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

wymienia i opisuje zastosowania alkoholi monohydroksylowych;

wyjaśnia, na czym polega fermentacja alkoholowa;
koreluje odpowiednią właściwość alkoholi z konkretnym zastosowaniem;
projektuje i przeprowadza doświadczenie na wykrywanie etanolu.

Strategia nauczania:
 asocjacyjna;
problemowa.

Metody i techniki nauczania:

dyskusja dydaktyczna;
burza mózgów;
eksperyment chemiczny;
wirtualne laboratorium;
analiza materiału źródłowego;
ćwiczenia uczniowskie;
technika zdań podsumowujących.

Formy zajęć:

praca zbiorowa;
praca w grupach;
praca w parach;
praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

zasoby multimedialne zawarte w e‐materiale;
rzutnik multimedialny;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
podręczniki.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel zadaje uczniom pytania: Czy alkohole mogą być
wykorzystywane w termometrach? Jakie zjawisko jest wykorzystywane w termometrze
alkoholowym?
2. Rozpoznawanie wiedzy wyjściowej uczniów. Burza mózgów wokół terminu
zastosowania alkoholi monohydroksylowych.
3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele
lekcji, które uczniowie zapisują w portfolio.
4. Zasady BHP. Nauczyciel zapoznaje uczniów z kartami charakterystyk substancji, jakie
zostaną użyte w czasie lekcji.

Faza realizacyjna:
 1. Nauczyciel dzieli klasę na grupy, rozdaje arkusze papieru A3, mazaki, glutaki. Zadaniem
uczniów jest przygotowanie plakatu w formie mapy myśli na temat zastosowania
alkoholi monohydroksylowych. Mają za zadanie przedstawić konkretne przykłady
zastosowań oraz właściwość, która została wykorzystana do konkretnego zastosowania.
Podczas realizacji tego zadania, uczniowie mogą korzystać z dostępnych źródeł
informacji. Po upływie ustalonego czasu, liderzy grup prezentują plakaty
z wykorzystaniem techniki gadająca ściana na forum klasy. Nauczyciel weryfikuje
poprawność merytoryczną wypowiedzi uczniów.
2. Eksperyment chemiczny – „Wykrywanie etanolu”. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy,
rozdaje karty pracy. Uczniowie dobierają odpowiedni sprzęt i szkło laboratoryjne oraz
odczynniki wg instrukcji wykonania. Uczniowie stawiają pytanie badawcze i hipotezę,
przeprowadzają eksperyment wg instrukcji (patrz materiały pomocnicze), obserwują
zmiany, wyciągają wnioski, zapisują wszystko w kartach pracy. Nauczyciel monitoruje
przebieg pracy uczniów. Po minionym czasie, liderzy grup prezentują efekty pracy.
Nauczyciel weryfikuje poprawność merytoryczną wypowiedzi uczniów.
3. Wirtualne laboratorium – uczniowie w parach przeprowadzają trzy doświadczenia:
wykonanie spirytusu salicylowego, wykonanie wody toaletowej, wykonanie płynu do
dezynfekcji skóry. Nauczyciel monitoruje przebieg pracy uczniów.
4. Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując ćwiczenia zawarte
w e‐materiale – „Sprawdź się”.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel sprawdza wiedzę uczniów. Przykładowe pytanie skierowane do uczniów:

Jakie zastosowania znajduje etanol?

Gdzie wykorzystuje się metanol?
Na czym polega fermentacja alkoholowa?
Jakie alkohole znajdują zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym?
Jakie alkohole znajdują zastosowanie w przemyśle kosmetycznym?
Jaka reakcja służy do wykrywania etanolu?

2. Jako podsumowanie lekcji nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które

uczniowie również zamieszczają w swoim portfolio:

Przypomniałem/łam sobie, że...

Czego dziś się nauczyłem/łam...
Co było dla mnie łatwe...
Co sprawiło mi trudność...

Praca domowa:

Uczniowie sprawdzają swoją wiedzę wykonując ćwiczenia zawarte w e‐materiale –

sprawdź się.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Wirtualne laboratorium może być wykorzystane przez uczniów podczas samodzielnej pracy
na lekcji lub przed wykonaniem ćwiczeń dołączonych do medium. Medium może być
również wykorzystane przez uczniów nieobecnych w szkole celem uzupełniania braków.

Materiały pomocnicze:

1. Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):

Jakie zastosowania znajduje etanol?

Gdzie wykorzystuje się metanol?
Na czym polega fermentacja alkoholowa?
Jakie alkohole znajdują zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym?
Jakie alkohole znajdują zastosowanie w przemyśle kosmetycznym?
Jaka reakcja służy do wykrywania etanolu?

2. Doświadczenie:

Szkło i sprzęt laboratoryjny: zlewki, czajnik elektryczny, probówki, pipety.

Odczynniki chemiczne: woda, etanol, roztwór dichromianu(VI) potasu, stężony kwas

siarkowy(VI).

Instrukcja wykonania:

Do probówki wlej ok. 3 cm3 etanolu.

Do etanolu dodaj  dwie krople roztworu dichromianu(VI) potasu i jedną kroplę
stężonego kwasu siarkowego(VI).
Probówkę umieść w zlewce z gorącą wodą.
Obserwuj zmiany.

Nauczyciel przygotowuje:

mazaki; glutaki;
arkusze papieru A3;
karty charakterystyk ucznia;
karty pracy:
Plik o rozmiarze 66.13 KB w języku polskim