Jednofunkcyjne pochodne węglowodorów

Alkohole
Szereg homologiczny alkoholi

• Cząsteczka alkoholu składa się z alkilu oraz grupy funkcyjnej –OH.

• Alkilem nazywamy taką grupę atomów, która powstała przez odłączenie

atomu wodoru od cząsteczki alkanu.

• Dla metanu grupa alkilowa to metyl, a dalej to będą grupy: etylowa,

propylowa, butylowa.

• Grupa funkcyjna to grupa atomów, która nadaje związkowi organicznemu

pewne właściwości.
Podział i nazewnictwo alkoholi

• Alkohole można podzielić głównie ze względu na ilość grup hydroksylowych.

Alkohole zawierające jedną grupę OH to alkohole monohydroksylowe,
a alkohole z większą liczbą grup funkcyjnych to alkohole polihydroksylowe.

• Drugi podział opiera się na tzw. rzędowości. Wyróżniamy alkohole

1,2 i 3 rzędowe.

• Nazwy systematyczne powstają przez dodanie do nazwy węglowodoru

końcówki –ol np. etanol.

• Nazwy zwyczajowe powstają przez dodanie do słowa alkohol nazwy grupy

alkilowej oraz końcówki –owy np. alkohol etylenowy.
Szereg homologiczny alkoholi
 Metanol i etanol

• Metanol można otrzymać z tzw. gazu syntezowego pod wpływem

katalizatora MnO2 albo ZnO, pod wpływem podwyższonej
temperatury i podwyższonego ciśnienia.

CO + 2 H2  CH3OH

• Etanol można otrzymywać w procesie fermentacji alkoholowej.

Jest to proces zachodzący z udziałem grzybów (drożdży),
które wydzielają enzym – zymazę, ułatwiającą zachodzenie
tego procesu.

C6H12O6  2 C2H5OH + 2 CO2

Enzym to biokatalizator – reguluje on procesy biochemiczne. Na przykład enzymy trawienne

Właściwości metanolu

Metanol:

• Spala się jasnoniebieskim płomieniem

• Jest lotną, bezbarwną cieczą

• Bardzo dobrze miesza się z wodą

• Silnie trujący

• Ma charakterystyczny zapach

• Ulega reakcjom spalania

Właściwości etanolu

• Aby wykryć etanol stosuje się zakwaszony roztwór dichromianu(VI) potasu,

który w obecności etanolu zmienia zabarwienie na zielone
(z pomarańczowego).

• Jest to ciecz, bezbarwna, lotna

• Ma gęstość mniejszą od gęstości wody i bardzo dobrze się z nią miesza

• Ma charakterystyczny zapach, odczyn obojętny i ulega reakcjom spalania

• Ścina białko, a reakcją charakterystyczną powodującą jego wykrycie jest

reakcja z dichromianem(VI) potasu.
Glicerol, gliceryna, propano-1,2,3-triol

• Glicerol spala się żółtym, kopcącym płomieniem

• Jest gęstą cieczą, bezbarwną

• Higroskopijny, dobrze rozpuszcza się w wodzie

• Jest bezwonny, ma słodki smak, odczyn obojętny i ulega reakcjom spalania

• Jego wykrywanie odbywa się przy pomocy wodorotlenku miedzi(II)