Pháp Luật Kinh tế

Giảng viên: ThS. Nguyễn Thùy Trang

Bộ môn Kinh tế – Trường ĐH Thủy Lợi
Email: trangnt@tlu.edu.vn
Chương 6: Pháp luật về Giải thể và
Phá sản

6.1. Pháp luật về Giải thể

6.2. Pháp luật về Phá sản

 Tài liệu tham khảo

1. Luật Doanh nghiệp 2020

2. Luật Phá sản 2014

3. Nghị định số 22/2015/NĐ-CP của Chính phủ ngày 16/02/2015 quy

định chi tiết về thi hành một số điều của Luật Phá sản về Quản tài
viên và hành nghề quản lý, thanh lý tài sản

4. Luật Lý lịch tư pháp 2009

 6.1.1 Khái quát về giải thể

Khái niệm

• Giải thể: là việc doanh nghiệp, hợp tác xã rút khỏi thị trường, chấm
dứt sự tồn tại, hoạt động trên thị trường do đã đạt được mục tiêu mà
các chủ sở hữu đặt ra hoặc bị giải thể theo quy định của pháp luật
• Thẩm quyền quyết định giải thể thuộc về cơ quan đăng kí kinh doanh
có thẩm quyền.
6.1.1 Khái quát về giải thể (tt)

Giải thể tự Giải thể

nguyện bắt buộc
 6.1.1 Khái quát về giải thể (tt)
Điều 207
Luật DN 2020
Các trường hợp và điều kiện giải thể doanh nghiệp

1. Kết thúc thời hạn hoạt động đã ghi trong điều lệ công ty mà không có quyết định gia hạn.

2. Theo quyết định của chủ DN (DNTN), của tất cả thành viên hợp danh (Công ty HD), của hội
đồng thành viên, chủ sở hữu (Công ty TNHH), của Đại hội đồng cổ đông (Công ty CP)

3. Công ty không đủ số lượng thành viên tối thiểu theo quy định trong 06 tháng liên tục mà không
làm thủ tục chuyển đổi DN

4. Bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp

 6.1.2 Những quy định chung của luật
giải thể
Điều 208
Luật DN 2020
a. Trình tự giải thể doanh nghiệp

1. Thông qua quyết định giải thể DN và thông báo tình trạng DN đang làm
thủ tục giải thể
2. Thanh toán tài sản và thanh toán nợ của DN
3. Gửi hồ sơ gIải thể của DN đến Phòng đăng ký KD
4. Thông báo về việc giải thể của DN
 6.1.2 Những quy định chung của luật
giải thể (tt)
Điều 209
Luật DN 2020
b. Giải thể DN trong trường hợp bị thu hồi
GCNĐKDN hoặc theo quyết định của Tòa án

 Nội dung kê khai trong Hồ sơ ĐKDN là giả mạo

 DN do những người bị cấm thành lập DN

 DN ngừng hoạt động kinh doanh 01 năm mà không thông báo với cơ quan đăng ký KD
và cơ quan thuế

 DN không gửi báo cáo mà phòng ĐKKD yêu cầu về việc tuân thủ các quy định của PL

 Trường hợp khác

6.1.2 Những quy định chung của luật
giải thể (tt)

1. Bảo vệ lợi ích của các chủ nợ và chính bản thân con nợ

2. Góp phần bảo vệ lợi ích chính đáng của người lao động

3. Góp phần tổ chức lại nền kinh tế

4. Góp phần bảo đảm trật tự, kỉ cương xã hội

 6.2.1 Khái quát về phá sản

Khái niệm

Phá sản là tình trạng của doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng
thanh toán và bị Tòa án nhân dân quyết định tuyên bố phá sản
 6.2.1 Khái quát về phá sản (tt)

Cách xác định tình trạng phá sản

Không trả được số Không có khả năng

nợ nhất định thanh toán đến hạn
 6.2.1 Khái quát về phá sản (tt)

1. Tòa án là cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết và tuyên bố phá sản với con nợ

2. Khi mất khả năng thanh toán và bị mở thủ tục phá sản, con nợ vấn tiếp tục các hoạt động KD nhưng chịu
sự kiểm tra, giám sát của các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.
Đặc 3. Khi có quyết định mở thủ tục phá sản, các vụ kiện đòi nợ riêng lẻ đều bị đình chỉ để giải quyết chung
điểm trong thủ tục phá sản

4. Nếu con nợ không có khả năng phục hồi thì toàn bộ tài sản còn lại được đưa vào quỹ để thực hiện thanh
toán theo thứ tự ưu tiên nhất định

5. Sau khi thanh toán các khoản nợ bằng tài sản còn lại của mình, con nợ “xóa sổ” và chấm dứt hoạt động.
 6.2.1 Khái quát về phá sản (tt)

1. Bảo vệ lợi ích của các chủ nợ và bảo vệ chính bản thân con nợ

2. Góp phần bảo vệ lợi ích chính đáng của người lao động
Vai
trò
3. Góp phần tổ chức lại nền kinh tế

4. Góp phần bảo đảm trật tự, kỉ cương xã hội

 6.2.2 Những quy định chung của Luật
phá sản
Luật phá sản
2014
▪ Đối tượng áp dụng: DN, HTX, và liên hiệp HTX

▪ Tình trạng mất khả năng thanh toán: DN, HTX mất khả năng thanh toán là DN, HTX không thực
hiện nghĩa vụ thanh toán khoản nợ trong thời hạn 03 tháng, kể từ ngày đến hạn thanh toán (điều 4)

▪ Thẩm quyền giải quyết phá sản: thuộc thẩm quyền của Tòa án ND cấp tỉnh và cấp huyện tùy thuộc
tính chất vụ việc phá sản hoặc nơi có trụ sở chính của DN, HTX (Điều 8)

▪ Quản tài viên và DN quản lý, thanh lý tài sản

▪ Hội nghị chủ nợ: cơ quan duy nhất của các chủ nợ được thành lập để giải quyết công bằng các
vấn đề liên quan của các chủ nợ. DN, HTX bị mở thủ tục phá sản có tiếp tục tồn tại hay không tùy
thuộc vào ý chí các chủ nợ (Chương VI)
Các biện pháp bảo đảm tài sản đối với
DN, HTX lâm vào tình trạng phá sản
1. Tuyên bố giao dịch vô hiệu (liên quan đến chuyển nhượng tài sản không
theo giá thị trường, chuyển khoản nợ không đảm bảo thành có đảm bảo, …)
2. Tạm đình chỉ, đình chỉ thực hiện hợp đồng đang có hiệu lực
3. Bù trừ nghĩa vụ
4. Đăng ký giao dịch bảo đảm
5. Áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời (cho bán hàng hóa dễ bị hư hỏng, sắp
hết hạn,…)
6. Đình chỉ thi hành án dân sự mà DN, HTX là người phải thi hành án, giải
quyết vụ việc có liên quan đến nghĩa vụ TS mà DN, HTX là đương sự
 Thủ tục phá sản doanh nghiệp, HTX

Bước 1 Bước 2 Bước 4

Bước 3
Nộp đơn yêu Tổ chức hội nghị Thi hành
cầu và mở thủ chủ nợ và thủ tục Tuyên bố
phá sản QĐ tuyên
tục phá sản phục hồi KD bố phá sản
 Bước 1: Nộp đơn yêu cầu và mở thủ
tục phá sản
Nộp đơn yêu cầu mở Thụ lý đơn yêu cầu mở
thủ tục phá sản thủ tục phá sản
▪ Người có nghĩa vụ ▪ Tòa án chỉ thụ lý đơn của
nộp đơn: chủ DN/ đại DN thuộc danh mục DN
diện hợp pháp của đặc biệt khi có đầy đủ
DN, HTX lâm vào điều kiện nộp đơn do PL
tình trạng phá sản; quy định.
các chủ nợ, người
▪ Với các DN khác, Luật
LĐ, công đoàn
phá sản ghi nhận sự
▪ Nộp tiền tạm ứng thương lượng giữa các
phí phá sản cho Tòa bên về việc rút đơn.
án
▪ Tòa án phải thông báo
cho các chủ thể liên quan
bằng văn bản sau khi thụ
lý đơn
Quyết định mở thủ tục phá sản
▪ ra QĐ trong thời gian 30 ngày kể từ ngày thụ lý đơn trên
cơ sở Tòa án nghiên cứu tình trạng mất khả thanh toán
của con nợ trước khi ra QĐ
▪ Trong 03 ngày làm việc từ ngày ra QĐ, Thẩm phán chỉ
định Quản tài viên, DN quản lý, thanh lý TS
▪ Sau khi có QĐ, DN hoat động bình thường dưới sự giám
sát của Thẩm phán, Quản tài viên…
▪ Trong 30 ngày kể từ ngày ra QĐ, chủ nợ phải gửi giấy đòi
nợ cho Quản tài viên, DN quản lý, thanh lý TS
▪ Sau 15 ngày kể từ ngày hết hạn giấy đòi nợ, Quản tài
viên, DN quản lý, thanh lý tài sản lập danh sách chủ nợ,
phân định rõ số nợ, nợ đến hạn, nợ chưa đến hạn
▪ Danh sách chủ nợ được gửi trong 10 ngày làm việc kể từ
ngày niêm yết
 Bước 2: Tổ chức Hội nghị chủ nợ và
thủ tục phục hồi kinh doanh
Hội nghị chủ nơ: chủ thể quan trọng tham gia vào quá trình giải quyết phá sản
❑ Nguyên tắc:

➢ Tôn trọng thỏa thuận của người tham gia thỏa thuận phá sản

➢ Bình đằng về quyền và nghĩa vụ của người tham gia thủ tục PS

➢ Công khai trong việc tiến hành HNCN

❑ Thành phần: Các chủ nợ, Đại diện NLĐ, Đại diện công đoàn; Người bảo lãnh thay DN trả nợ, Người nộp đơn

❑ Điều kiện hợp lệ: Số chủ nợ tham gia đại diện cho ít nhất 51% tổng số nợ không có đảm bảo

❑ Nghị quyết của HNCN được thông qua khi có quá 50% tổng số chủ nợ không có đảm bảo có mặt và đại diện cho từ 65% tổng số
nợ không có đảm bảo biểu quyết tán thành

❑ Ban đại diện chủ nợ: giám sát Nghị quyết của Hội nghị và đề xuất với Quàn tài việc, DN quản lý thanh lý tài sản thực hiện
Nghị quyết
 Bước 2: Tổ chức Hội nghị chủ nợ và
thủ tục phục hồi kinh doanh
Bước 1: Xây dựng và thông qua phương án
➢ HNCN lần thứ nhất thông qua Nghị quyết về phương án phục hồi HĐKD, Thẩm phán ra QĐ công
nhận Nghị quyết Hội nghị và áp dụng thủ tục phục hồi HĐKD của DN, HTX (Điều 87, Luật PS)
Phương➢ DN, HTX xây dựng phương án phục hồi HĐKD trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày thông qua Nghị
án quyết và gửi cho Thẩm phán, Chủ nợ, Quản tài viên và DN quản lý, thanh lý TS
phục hồi
➢ Các bên cho ý kiến và hoàn thiện phương án: huy động vốn, giảm/miễn nợ, thay đổi mặt hang, tổ
hoạt chức lại bộ máy, … (Điều 88.2, Luật phá sản 2014)
động KD
➢ Phương án phục hồi HĐKD được xem xét, thông qua bằng nghị quyết ở HNCN lần 2 (tổ chức
trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày QĐ đưa phương án ra HCNCN)

➢ Sau khi có Nghị quyết thông qua phương án, Thẩm phán ra QĐ công nhận Nghị quyết
 Bước 2: Tổ chức Hội nghị chủ nợ và
thủ tục phục hồi kinh doanh

Bước 2: Thực hiện và giám sát phương án

✓ 6 tháng 1 lần, DN, HTX phải gửi báo cáo tình hình thực hiện phương án phục hồi
Phương HĐKD cho Quản tài viên, DN quản lý thanh lý TS để báo cáo Thẩm phán
án
✓ Thời hạn phục hồi theo Nghị quyết thông qua phương án
phục hồi
✓ Nếu HNCN không xác định thời hạn, thì thời hạn là không quá 03 năm kể từ ngày
hoạt
HNCN thông quá phg án
động KD
✓ Trong quá trình thực hiện phg án có thể được sửa đổi, bổ sung
 Bước 2: Tổ chức Hội nghị chủ nợ và
thủ tục phục hồi kinh doanh

Bước 3: Đình chỉ thủ tục phục hồi HĐKD

DN, HTX đã DN, HTX Hết thời

thực hiện không thực hạn thực
xong hiện được hiện
 Bước 3: Tuyên bố phá sản

1. Trường hợp đặc biệt: DN không có khả năng phục hồi, không
thanh toán khoản nợ đến hạn

2. Khi hội nghị chủ nợ không thành

3. Khi có Nghị quyết của HNCN lần 1 (do chủ nợ không thông qua,
hoặc không thực hiện đúng phương án phục hồi HĐKD,…)
 Bước 4: Thi hành quyết định tuyên bố
phá sản

Nhiệm vụ của cơ quan thi hành án

 Mở một tài khoản ngân hàng đứng tên cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền thi hành
quyết định tuyên bố phá sản để gửi các hoản tiền thu hồi được của DN, HTX

 Giám sát Quản tài viên, DN quản lý thanh lý tài sản thực hiện thanh lts TS

 Thực hiện cưỡng chế thu hồi TS

 Thực hiện phương án phân chia TS

 Bước 4: Thi hành quyết định tuyên bố
phá sản

Thủ tục thanh lý tài sản và phân chia tài sản

❖ Thanh lý TS: tổ chức định giá tài sản trong 10 ngày làm việc kể từ ngày có QĐ tuyên bố phá sản;
theo hình thức bán đấu giá tài sản hoặc không, tùy thuộc vào giá trị tài sản và loại tài sản.
 Bước 4: Thi hành quyết định tuyên bố
phá sản (tt)
Thủ tục thanh lý tài sản và phân chia tài sản (tt)
❖ Phân chia tài sản:

➢ Ưu tiên: các khoản nợ bảo đảm + có bảo đảm một phần

➢ Tòa án quyết định hoàn trả giá trị tài sản của Nhà nước: như tiền đầu tư vốn, máy móc, thiết bị,….

➢ Phần tài sản còn lại được Thẩm phán quyết định phân chia:
Nếu giá trị tài sản không đủ thanh toán thì
1. Thanh toán phí phá sản từng đối tượng cùng một thứ tự ưu tiên được

2. Trả nợ lương, trợ cấp thôi việc, BHXH thanh toán theo tỷ lệ % tương ứng với số nợ

3. Khoản nợ phát sinh sau khi mở thủ tục phá sản nhằm phục hồi HĐKD

4. Thanh toán các khoản nợ không bảo đảm