Tínhiu Điuch: Bài gi ảng: Lý thuy t tín hi u

Bài giảng: Lý thuy t tín hi u
Chương 5
TÍN HI U ĐI U CH
Nội dung:
5.1 Cơ bản về điều chế tín hiệu
5.1.1 Vị trí của điều chế trong hệ thống thông tin
5.1.2 Mục đích của điều chế
5.1.3 Phân loại các phương pháp điều chế
5.2 Điều chế tương tự
5.2.1 Sóng mang trong điều chế tương tự
5.2.2 Điều chế biên độ
5.2.3 Điều chế góc
5.3 Điều chế xung
5.3.1 Sóng mang trong điều chế xung
5.3.2 Điều chế PAM
5.3.3 Các hệ thống điều chế xung khác
1
Giaûng vieân: Th.S Leâ Xuaân Kyø 9/7/2009
Chương 5 TÍN HI U ĐI U CH
5.1 Cơ bản về điều chế tín hiệu:
¾ Điều chế (Modulation) là quá trình ánh xạ tin tức vào sóng mang bằng cách
thay đổi thông số của sóng mang (biên độ, tần số hay pha) theo tin tức .
¾ Điều chế đóng vai trò rất quan trọng, không thể thiếu trong hệ thống thông tin.
5.1.1 Vị trí của điều chế trong hệ thống thông tin:
Transmitter
Máy phát:
Điều chế
Nguồn Biến đổi tin
tin tức- tín hiệu
Khuếch đại
Máy thu:
Nhận Biến đổi tín Khuếch đại
Giải điều chế
hiệu - tin tức
tin
Receiver
2
Chương 5 TÍN HI U ĐI U CH
5.1 Cơ bản về điều chế tín hiệu (tt):
5.1.2 Mục đích của điều chế:
¾ Để có thể bức xạ tín hiệu vào không gian dưới dạng sóng điện từ
¾ Cho phép sử dụng hiệu quả kênh truyền
¾ Tăng khả năng chống nhiễu cho hệ thống
5.1.3 Phân loại các phương pháp điều chế:
Các phương pháp điều chế
Điều chế tương tự Điều chế xung Điều chế số
Biên độ Góc pha Tương tự Số ASK PSK FSK
AM-SC SSB-SC VSB PAM PPM PDM PCM Delta
AM SSB FM PM
3
Chương 5 TÍN HI U ĐI U CH (tt)
5.2 Điều chế tương tự:
¾ Tín hiệu tin tức làm thay đổi các thông số: biên độ, tần số hoặc pha của sóng
mang điều hòa cao tần.
Biên độ
5.2.1 Sóng mang trong điều chế tương tự:
¾ Dạng sóng mang ban đầu: y(t)=Ycos(Ωt + ϕ)
¾ Dạng sóng mang sau điều chế: y(t) = Y(t)cosθ(t) Pha ban
đầu
Y(t): biên độ tức thời (phương trình đường bao)
θ(t): pha tức thời. Tần số góc
d θ (t )
Ω (t ) = : tần số góc tức thời
1 d θ (t )
dt
f (t ) =
2π dt
: tần số tức thời
¾ Nếu θ(t): không đổi; Y(t): thay đổi Æ y(t)=Y(t)cos(Ωt +ϕ): điều chế biên độ
¾ Nếu θ(t): thay đổi; Y(t): không đổi Æ y(t) = Ycosθ(t): điều chế pha
4
5.2.2 Điều chế biên độ (Amplitude Modulation)
a. Hệ thống AM-SC (Amplitude Modulation with Suppressed Carrier)
y AM − SC (t ) = x (t ) × cosΩ t
(còn gọi là điều chế DSB-SC: Double Side Band with suppressed Carrier)
Dạng tín hiệu AM-SC:
Quá trình điều chế: yAM-SC (t)

x(t)
Tín hiệu tin tức cần
x
Ω>>ωmax
truyền đi, tần số thấp Sóng mang cao tần
[ωmin , ωmax]
Quan hệ trong miền tần số: cos Ω t

YAM − SC (ω ) = [ X (ω − Ω ) + X (ω + Ω ) ]
1
2
Ψ AM − SC (ω ) = [ Ψ X (ω − Ω ) + Ψ X (ω + Ω ) ]
1
4
5
a. Hệ thống AM-SC (tt):
Mô tả miền thời gian Mô tả miền tần số
x(t) X(ω)
X0
−ω max −ω minω min ω max ω

cosΩt
0 t
Y(ω)
π
1
ω
-Ω Ω
0 t
0
yAM-SC(t)
YAM-SC(ω)
ω
t X0/2
-Ω Ω
0 0
6
a. Hệ thống AM-SC (tt)
Quá trình giải điều chế:
¾ Trong miền thời gian: yAM-SC (t) m(t) x’(t)
m(t) = x(t).cosΩt.cosΩt
= [x(t) + x(t).cos2Ωt]/2
x LPF
cos Ω t
Qua bộ lọc LPF, chỉ còn lại thành phần
tần số thấp x’(t) = x(t)/2.
¾ Trong miền tần số:
M ( ω ) = [Y A M − S C ( ω − Ω ) + Y A M − S C ( ω + Ω ) ]
1
X (ω ) + [ X (ω − 2 Ω ) + X (ω + 2 Ω ) ]
2
=
1 1
2 4
Qua bộ lọc LPF, chỉ còn lại thành phần phổ tần số thấp: X’(ω) = X(ω)/2.
Đáp ứng tần số của bộ lọc M(ω)
ω
X0/2
-2Ω -Ω 0
Ω 2Ω
7
a.Hệ thống AM-SC (tt)
Nhận xét:
BWAM − SC = 2ωmax
¾ Mạch giải điều chế phức tạp.
¾ Băng thông (bandwidth):
=
¾ Công suất của tín hiệu AM-SC: 1
Py AM − SC Px
2
Ví dụ 1: Cho mạch điều chế AM-SC:
Tin tức: x(t) = cos(2π×103t)
Sóng mang: y(t) = cos(2π×104t)
Hãy:
b. Xác định và vẽ X(ω), ΨX(ω), YAM-SC(ω) và ΨAM-SC(ω) ?

a. Vẽ x(t) và yAM-SC(t) ?
c. Tính Px và PAM-SC?
8
5.2.2 Điều chế biên độ (Amplitude Modulation)
Phương trình đường
b. Hệ thống AM (còn gọi là điều chế DSB) bao(envelope)
Dạng tín hiệu AM:
y AM (t ) = [ A + x (t )]cosΩ t
Quá trình điều chế: yAM (t)
x(t)
Tín hiệu tin tức cần
x
truyền đi, tần số thấp Sóng mang
cos Ω t
[ωmin , ωmax]
Ω>>ωmax
cao tần
A
Quan hệ trong miền tần số:
YAM (ω) = Aπ [δ (ω −Ω) + δ (ω + Ω)] + [ X (ω −Ω) + X (ω + Ω)]

1
2
π A2
ΨAM (ω) = [δ (ω −Ω) +δ (ω +Ω)] + [ΨX (ω −Ω) +ΨX (ω +Ω)]
1
2 4
9
b. Hệ thống AM(tt):
X(ω)
x(t)
X0
−ω max −ω minω min ω max ω

cosΩt
0 t Y(ω)
π
1
ω
-Ω Ω
0 t
0
yAM(t)
YAM(ω)
Aπ
ω
t
X0/2
-Ω Ω
0
0
10
a. Hệ thống AM (tt)
¾ Tách sóng đồng bộ: (giống giải điều chế AM-SC)

¾ Tách sóng đường bao: sơ đồ mạch đơn giản
¾ Điều kiện để tách sóng đường bao không bị méo:
A ≥ max{ x(t ) ; x(t ) < 0}

11
a.Hệ thống AM (tt)
Nhận xét:
BWAM − SC = 2ωmax
¾ Mạch giải điều chế đơn giản.
¾ Băng thông (bandwidth):
¾ Hiệu suất năng lượng không cao:
η= × 100%
Pb Pb: công suất dải bên
PAM PAM: công suất toàn bộ tín hiệu
1
= = 2 x
Px P
A + Px
2
A + Px
1 2 1
2 2
Trường hợp, x(t) = acosωt, hiệu suất cực đại:
ηmax = 33.33%
12
GV:ngThs.
Giaû vieânLê Ngọc
: Th.S LeâPhúc
Xuaân Kyø 9/7/2009
b. Hệ thống AM (tt)
Ví dụ 2: Cho mạch điều chế AM:

yAM(t) = [A+x(t)]cos(2π×105t)
x(t)
2
2
-4 4 8
-1
Hãy:
a. Vẽ yAM(t) khi A=2?
b. Xác định phổ X(ω), YAM(ω) ?
c. Tính Px và PAM?
d. Xác định giá trị của A để tách sóng không bị méo trong mạch
tách sóng hình bao?
13
GV:ngThs.
: Th.S LeâPhúc
5.2.2 Điều chế biên độ (tt):
c. Các hệ thống điều chế biên độ khác:
Hệ thống SSB-SC (Single Side Band with Suppressed Carrier)
Đáp ứng tần
số của bộ lọc
Hệ thống SSB (Single Side Band) Đáp ứng tần

số của bộ lọc
14
5.2.2 Điều chế biên độ:
c. Các hệ thống điều chế biên độ khác:
Hệ thống VSB (Vestigial Side Band)
15
5.2.2 Điều chế biên độ:
¾So sánh các phương pháp điều chế biên độ:
Đặc điểm Độ phức tạp Băng thông tín Hiệu suất

giải điều chế hiệu điều chế năng lượng
Phương pháp
AM-SC(DSB-SC) cao rộng cao
AM (DSB) thấp rộng thấp
SSB-SC cao hẹp cao
SSB thấp hẹp thấp
VSB cao vừa phải vừa phải
16
5.2.3 Điều chế góc:
y PM ( t ) = Y cos[ Ω t + k p x ( t )]
a. Hệ điều pha PM (Phase Modulation)
Dạng tín hiệu PM: (*)
trong đó: x(t): tín hiệu tin tức

ϕ0: pha ban đầu Tin tức trực tiếp thay
đổi pha tức thời
kp: hằng số tỉ lệ
Các thông số quan trọng:
¾ Pha tức thời:
θ PM (t ) = Ωt + k p x(t )
¾ Tần số góc tức thời: Ω PM (t ) = Ω + k p
dx (t )
ΔθPM =| θ (t) −Ωt |= kp x(t) max

¾ Độ lệch pha:
dt
¾ Độ lệch tần số:

ΔΩ PM =| Ω(t ) − Ω |= k p
dx(t )
dt max
17
a.Hệ điều pha PM (tt)
PM dải hẹp (NBPM-Narrow Band PM) Δθ PM = k p | x(t ) |max 1
Sử dụng công thức gần đúng:
cos k p x(t ) ≈ 1;sin k p x(t ) ≈ k p x(t )
y NBPM (t ) = Y cos Ωt cos(k p x(t )) − Y sin Ωt sin(k p x(t ))

Biểu thức (*) thành ra:
= Y cos Ωt − Yk p x(t ) sin Ωt Biểu thức

¾ Phổ của tín hiệu NBPM: NBPM
YNBPM (ω ) = Y π [δ (ω − Ω) + δ (ω + Ω)] − k p [ X (ω − Ω ) + X (ω + Ω ) ]
Y
2j
¾ PSD của tín hiệu NBPM:
Yπ ( Yk p )
Ψ NBPM (ω) = [δ (ω − Ω) + δ (ω + Ω)] + [ Ψ X (ω − Ω) + Ψ X (ω + Ω)]
2
2
2 4
18
a.Hệ điều pha PM (tt)
PM dải hẹp (tt)
¾ Băng thông tín hiệu NBPM: BW NBPM = 2ω max
¾ Mạch tạo tín hiệu NBPM:
π −YsinΩt
−Ykp x(t) × sinΩt
2 kp
yNBPM (t)
Y cos Ωt
x(t)
PM dải rộng (WBPM: Wide band PM)

¾ Công thức Carson xác định độ rộng phổ:
BWWBPM = 2(Δθ PM + 2)ωmax

19
5.2.3 Điều chế góc:
y F M ( t ) = Y cos[ Ω t + k f ∫ x ( t )dt ]
b. Hệ điều tần FM (Frequency Modulation)
Dạng tín hiệu FM: (*)
trong đó: x(t): tín hiệu tin tức

ϕ0: pha ban đầu
Tin tức trực
kf: hằng số tỉ lệ tiếp thay đổi
θ FM (t ) = Ωt + k f ∫ x(t )dt
Các thông số quan trọng: tần số tức thời
¾ Pha tức thời:

¾ Tần số góc tức thời: ΩFM (t ) = Ω + k f x(t )
∫ x(t)dt
¾ Độ lệch pha:
ΔθFM =| θ (t ) − Ωt |= k f
¾ Độ lệch tần số:
ΔΩFM =| Ω(t) −Ω=
max
| kf x(t) max
20
Δθ FM = k f | ∫ x(t )dt |max 1

b. Hệ điều tần FM (tt)
FM dải hẹp (NBFM-Narrow Band FM)
¾ Tương tự như NBPM, biểu thức tín hiệu NBFM:
y NBFM (t ) = Y cos Ωt − Yk f ∫ x(t )dt.sin Ωt
¾ Băng thông tín hiệu NBFM:
BW NBFM = 2ω max
FM dải rộng ( WBFM -Wide Band FM)
¾ Công thức Carson xác định độ rộng phổ:
BWWBFM = 2( Δθ FM + 2ω max )
21
c. Nhận xét về PM và FM:
So sánh với điều chế biên độ:
¾ Khả năng chống nhiễu cao hơn AM
¾ Băng thông tín hiệu WBPM và WBFM rộng hơn tín hiệu AM nhiều
Quan hệ giữa FM và PM:
x(t) dx(t ) Bộ điều yPM (t)

chế FM
dt
∫
x(t) Bộ điều yFM (t)
x (t ) dt chế PM
22
5.3 Điều chế xung (Pulse Modulation):
5.3.1 Sóng mang trong điều chế xung:
¾ Dãy xung vuông đơn cực
y (t ) = Y ∏ ⎜ ⎟ ∗ ||| = Y ∑ Π ⎜
⎛t ⎞ 1 t ∞
⎛ t − nT ⎞
⎟; τ << T
⎝τ ⎠ T T n =−∞ ⎝ τ ⎠
trong đó: Y: biên độ xung
T: chu kỳ lặp lại xung
τ: độ rộng xung
y (t )
τ Y
t
-2T -T 0 T 2T
23
5.2 Điều chế tương tự:
5.3.2 Hệ thống điều chế PAM (Pulse Amplitude Modulation):
1 ⎛ t ⎞
a. Hệ thống PAM lý tưởng:
Dạng tín hiệu : ( t ) = x ( t ) ||| ⎜ ⎟
T ⎝T ⎠
y PAM
Quá trình điều chế:
x(t) yPAM(t)
¾ Phổ của PAM lý tưởng:
⎡ ⎛ ω ⎞⎤ 2π
YPAM (ω ) = ⎢ X (ω )∗ ||| ⎜ ⎟ ⎥ ; ω0 =
2π ⎝ ω0 ⎠ ⎦ y (t ) = ||| ( )
1
⎣ T 1 t
0 ∑
1 ⎡ ∞
⎤
= ω ∗ ω δ ω − ω
T T
2π ⎢⎣
0 ⎥
⎦
X ( ) ( n )
n =−∞
= ∑ X (ω − nω0 )
1 ∞
T n =−∞
24
a. Hệ thống PAM lý tưởng (tt):
x(t)
X(ω)
ω
X0
ωmax
t
Y (ω)
0 -ωmax 0
ω0
y(t)
ω
0 T 2T 3T 4T 5T t -2ω0 -ω0 0 ω0 2ω0
YPAM (ω)
yPAM(t)
X0/2
ω
t
0 -2ω0 -ω0 0 ω0 2ω0
25
GV:ngThs.
: Th.S LeâPhúc
a. Hệ thống PAM lý tưởng (tt):
¾ Tín hiệu PAM được đưa qua bộ lọc có đáp ứng tần số:
H (ω ) = T ∏ ⎜
⎛ ω ⎞ yPAM(t) h(t)
⎟
x’ (t)
2ω
⎝ max ⎠ YPAM(ω) H(ω) X’(ω)
¾ Phổ của tín hiệu ngõ ra:
X '(ω) = YPAM (ω) × H (ω) = ∑ X (ω − nω0 ) × T ∏⎜

1 ∞ ⎛ ω ⎞
⎟
T n=−∞ ⎝ 2ωmax ⎠
¾ Nếu: ω0 ≥ 2ωm , ta có:
X '(ω ) = X (ω )
H(ω)
Æ khôi phục đúng -2ω0 -ω0 0 ω0 2ω0

26
5.3.2 Hệ thống điều chế PAM (tt):
b. Hệ thống PAM thực tế:
y (t ) = x(t ).Y ∏ ⎜
⎛t ⎞ 1 ⎛t⎞
Dạng tín hiệu :
⎟ ∗ ||| ⎜ ⎟
⎝τ ⎠ T ⎝T ⎠
yPAM(t)
Quá trình điều chế: x(t)
Phổ của PAM lý tưởng:
2π
YPAM (ω ) = [ X (ω ) ∗ Y (ω )] ; ω0 = YΠ ⎜
⎛t ⎞ 1
⎟ ∗ ||| ( )
2π
1
⎝τ
t
⎠ T
∑
τ τ
T
1 ⎡ ⎤
∞
T
= ω ∗ π π δ ω − ω
2π ⎢⎣
0 ⎥
⎦
X ( ) 2 Y San ( n )
n =−∞ T T
∑
Yτ ∞
nπτ
= Sa X (ω − nω0 )
T n =−∞ T
27
b. Hệ thống PAM thực tế (tt):
x(t)
X(ω)
ω
X0
ωmax
t
0 -ωmax 0
Y(ω)
Y 2π Y τ
T
0 T 2T 3T -2ω0 -ω0 0 ω0 2ω0 ω

t
yPAM(t) YPAM(ω)
2π Y τ
T
0 t -2ω0 -ω0 0 ω0 2ω0 ω

28
¾ Tín hiệu PAM được đưa qua bộ lọc có đáp ứng tần số:
∏ ⎜ 2ω ⎟
⎛ ω ⎞
H (ω ) =
Yτ
T yPAM(t) h(t)
⎝ max ⎠
x’ (t)
¾ Phổ của tín hiệu ngõ ra:
YPAM(ω) H(ω) X’(ω)
X '(ω) = YPAM (ω) × H (ω)
∑ X (ω − nω0 )⎥ × ⎢ ∏⎜
Yτ ⎡ ∞ nπτ ⎤ ⎡T ⎛ ω ⎞⎤
= ⎢ ⎟⎥
T ⎣n=−∞ ⎦ ⎣ Yτ ⎝ 2ωmax ⎠⎦
Sa
T
¾ Nếu: ω0 ≥ 2ωm , ta có:
YPAM(ω)
2π Y τ
X '(ω ) = X (ω )
H(ω)
T
Æ khôi phục đúng

-2ω0 -ω0 0 ω0 2ω0 ω
29
Nhận xét:
¾ Phổ của tín hiệu PAM rộng vô hạn, nhưng phần lớn công suất tập trung
trong khoảng (-2π/τ, 2π/τ).
¾ Vì phổ của PAM tập trung xung quanh tần số thấp, nên muốn truyền đi
cần điều chế lần nữa (ví dụ PAM-AM, PAM-FM,vv…)
2π
Ví dụ 3: Cho hệ thống PAM như sau
x (t ) = S aω 0t ; ω 1 =
Biết rằng: x(t) z(t) v(t)
; H(ω)
T
⎛ ω ⎞
H (ω ) = Π ⎜ ⎟ y (t ) = ||| ( )
1 t
⎝ 2 ω 0 ⎠ T T
a. Xác định và vẽ Z(ω) khi ω1=3 ω0; ω1=1.5 ω0

Hãy:
b. Xác định v(t) và tính Ev trong hai trường hợp ω1=3 ω0; ω1=1.5 ω0.
(to be continued)
30
5.3.3 Các hệ thống điều chế xung khác:
Điều chế độ rộng xung PDM x(t)
(Pulse Duration Modulation)
Điều chế vị trí xung PPM
(Pulse Position Modulation)
0 T 2T 3T 4T 5T 6T t
Biên độ xung không đổi yPDM(t)
Vị trí bắt đầu xung không đổi
Độ rộng của xung thay đổi theo x(t) Y
0 t
Biên độ xung không đổi

Độ rộng của xung không đổi
yPPM(t)
Vị trí bắt đầu xung thay đổi theo x(t) Y
0 t
31
Vị trí của điều chế PAM trong hệ thống thông tin
32

Tínhiu Điuch: Bài gi ảng: Lý thuy t tín hi u

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tínhiu Điuch: Bài gi ảng: Lý thuy t tín hi u

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Bài giảng: Lý thuy t tín hi u

Điều chế tương tự Điều chế xung Điều chế số

Biên độ Góc pha Tương tự Số ASK PSK FSK

AM-SC SSB-SC VSB PAM PPM PDM PCM Delta

 Quá trình điều chế: yAM-SC (t)

 Quan hệ trong miền tần số: cos Ω t

−ω max −ω minω min ω max ω

b. Xác định và vẽ X(ω), ΨX(ω), YAM-SC(ω) và ΨAM-SC(ω) ?

YAM (ω) = Aπ [δ (ω −Ω) + δ (ω + Ω)] + [ X (ω −Ω) + X (ω + Ω)]

−ω max −ω minω min ω max ω

¾ Tách sóng đồng bộ: (giống giải điều chế AM-SC)

¾ Điều kiện để tách sóng đường bao không bị méo:

A ≥ max{ x(t ) ; x(t ) < 0}

Ví dụ 2: Cho mạch điều chế AM:

 Hệ thống SSB (Single Side Band) Đáp ứng tần

Đặc điểm Độ phức tạp Băng thông tín Hiệu suất

AM-SC(DSB-SC) cao rộng cao

AM (DSB) thấp rộng thấp

SSB-SC cao hẹp cao

SSB thấp hẹp thấp

VSB cao vừa phải vừa phải

 trong đó: x(t): tín hiệu tin tức

ΔθPM =| θ (t) −Ωt |= kp x(t) max

¾ Độ lệch tần số:

cos k p x(t ) ≈ 1;sin k p x(t ) ≈ k p x(t )

y NBPM (t ) = Y cos Ωt cos(k p x(t )) − Y sin Ωt sin(k p x(t ))

= Y cos Ωt − Yk p x(t ) sin Ωt Biểu thức

 PM dải rộng (WBPM: Wide band PM)

BWWBPM = 2(Δθ PM + 2)ωmax

 trong đó: x(t): tín hiệu tin tức

¾ Pha tức thời:

Δθ FM = k f | ∫ x(t )dt |max  1

¾ Tương tự như NBPM, biểu thức tín hiệu NBFM:

y NBFM (t ) = Y cos Ωt − Yk f ∫ x(t )dt.sin Ωt

¾ Băng thông tín hiệu NBFM:

x(t) dx(t ) Bộ điều yPM (t)

X '(ω) = YPAM (ω) × H (ω) = ∑ X (ω − nω0 ) × T ∏⎜

Æ khôi phục đúng -2ω0 -ω0 0 ω0 2ω0

0 T 2T 3T -2ω0 -ω0 0 ω0 2ω0 ω

0 t -2ω0 -ω0 0 ω0 2ω0 ω

Æ khôi phục đúng

a. Xác định và vẽ Z(ω) khi ω1=3 ω0; ω1=1.5 ω0

 Biên độ xung không đổi

You might also like

Quá trình điều chế: yAM-SC (t)

Quan hệ trong miền tần số: cos Ω t

Hệ thống SSB (Single Side Band) Đáp ứng tần

trong đó: x(t): tín hiệu tin tức

PM dải rộng (WBPM: Wide band PM)

trong đó: x(t): tín hiệu tin tức

Δθ FM = k f | ∫ x(t )dt |max 1

Biên độ xung không đổi