Báo cáo thí nghiệm sinh học đại cương

BÀI 2. MÀNG NGUYÊN SINH CHẤT

I. NGUYÊN TẮC THÍ NGHIỆM:

1. Lý thuyết :
- Mọi sinh vật đều được cấu tạo từ tế bào, mỗi tế bào là một đơn vị cấu trúc và chức
năng của cơ thể sống.
- Tế bào thực vật được bao bọc bởi một vách cellulose, giúp tế bào có hình dạng và bảo
vệ tế bào.
- Màng tế bào là lớp ngăn cách giữa vách tế bào với nguyên sinh chất.
- Có nhiều bào quan chứa trong nguyên sinh chất, mỗi bào quan đảm nhiệm một vai trò
khác nhau trong quá trình sống và hoạt động của tế bào.
- Tế bào, cũng như các bào quan bên trong nó đều có một màng lipoprotein bao bọc,
ngăn cách chúng với môi trường xung quanh. Màng này nếu nguyên vẹn có tính thấm
chọn lọc, nhờ đó tế bào giữ được các chất hữu cơ và chất khoáng cần thiết, kiểm soát
hiệu quả sự trao đổi chất với môi trường, duy trì áp suất thẩm thấu riêng, bảo đảm sự
trao đổi nước qua màng.
- Mọi yếu tố ảnh hưởng đến tính toàn vẹn của cấu trúc màng đều ảnh hưởng đến chức
năng của tế bào.
2. Nguyên tắc khi thực hiện:
- Cắt các mẫu có kích thước giống nhau
- Thời gian xử lý nhiệt các mẫu giống nhau
- Thời gian ngâm mẫu trong ống nghiệm là như nhau
- Lấy mẫu trong ống nghiệm bằng cách nghiêng ông và lấy nhẹ mẫu ra, không dùng
nhíp hoặc dao mũi mác để lấy mẫu.

II. THỰC HÀNH

1. Vật liệu tươi
- Củ dền đỏ
- Củ hành tím
2. Hoá chất
- Cồn tuyệt đối
- NaCl 8 %
3. Thực hành
a. Hiện tượng co nguyên sinh

1
 - Dùng dao lam tách vài mảnh biểu bì vảy củ hành tím, ngâm trong nước. Chọn vài
mảnh mỏng đặt trên lame trong một giọt nước, đậy lamelle và quan sát dưới kính hiển
vi. Quan sát và vẽ hình.
- Dùng giấy thấm rút nước dưới lamelle, nhỏ 1 – 2 giọt NaCl 8 % vào cạnh của
lamelle. Qua kính hiển vi, quan sát hiện tượng xảy ra trên mảnh biểu bì.
- Dùng giấy thấm rút dung dịch NaCl dưới lamelle, nhỏ 1 – 2 giọt nước cất vào một
cạnh lamelle. Qua kính hiển vi, quan sát hiện tượng xảy ra trên mảnh biểu bì.
b. Ảnh hưởng của nhiệt độ và dung môi hữu cơ trên tính thấm của màng tế bào
- Cắt củ dền thành 7 miếng đều nhau có kích thước 4 cm x 1 cm x 0,5 cm. Cho các
miếng củ dền vào becher và rửa dưới dòng nước chảy trong vài phút để lôi đi tất cả
sắc tố từ những tế bào bị vỡ (dừng khi nước rửa không còn sắc tố), sau đó ngâm mẫu
vào nước sạch.
- Ghi các ống nghiệm từ 1 → 7:
+ Ống 1 - 6: 15 ml nước cất/ống.
+ Ống 7 : 15 ml cồn tuyệt đối (đậy miệng ống nghiệm bằng nylon).
- Xử lý nhiệt: xử lý nhiệt 5 miếng củ dền ở các nhiệt độ 40, 50, 70, 100 và - 10°C.
Cách xử lý nhiệt: cho mỗi miếng củ dền vào một túi nylon nhỏ rồi nhúng vào nước có
nhiệt độ chỉ định trong 10 phút. Lưu ý: đuổi hết không khí trong túi để miếng củ dền
ép sát vào túi nylon.
- Cho mẫu vào ống nghiệm: ngâm các miếng củ dền sau khi xử lý nhiệt vào các ống
nghiệm đã đánh số:
+ Ống 1: cho miếng củ dền không qua xử lý nhiệt (ống chuẩn).
+ Ống 2: cho vào miếng dền đã xử lý ở 40°C.
+ Ống 3: cho vào miếng dền đã xử lý ở 50°C.
+ Ống 4: cho vào miếng dền đã xử lý ở 70°C.
+ Ống 5: cho vào miếng dền đã xử lý ở 100°C.
+ Ống 6: cho vào miếng dền đã xử lý ở - 5°C.
+ Ống 7: cho miếng củ dền không qua xử lý nhiệt
- Tất cả ống nghiệm đặt vào giá, để yên 15 phút. Sau đó vớt bỏ miếng dền ra, lắc đều,
so sánh màu của dung dịch trong các ống nghiệm và so với ống chuẩn.

III. KẾT QUẢ

1. Vẽ hình, ghi chú vách tế bào, màng tế bào, tế bào chất, nhân. Nhận xét tất cả
hiện tượng xảy ra trên mảnh biểu bì vảy hành.
a) Tế bào hành tím

2
b) Hiện tượng co nguyên sinh Màng tế bào

3
- Tế bào nằm trong môi trường ưu trương.
- Ưu trương là môi trường mà nồng độ chất tan lớn hơn so với môi trường nội bào.
- Tế bào sống được đặt trong môi trường ưu trương so với nó thì sẽ xảy ra hiện tượng
co nguyên sinh - nước từ trong tế bào sẽ đi ra ngoài làm cho tế bào bị co (thu nhỏ lại)
và nếu co quá nhiều sẽ làm tế bào chết.

c) Hiện tượng phản co nguyên sinh

tế bào lớn và làm thay đổi màu sắc trong mẫu có cồn.