Mostovi: Betonske Konstrukcije

MOSTOVI
Betonske konstrukcije
Univerzitet u Novom Sadu

Fakultet tehničkih nauka
Departman za građevinarstvo i geodeziju
Katedra za konstrukcije
Nastavnici:
dr Andrija Rašeta (araseta@uns.ac.rs)
dr Igor Džolev (idzolev@uns.ac.rs)
A. Rašeta, I. Džolev 2
Pločasti gredni mostovi

Prednost, u statičkom smislu, je zbog povoljne

raspodele koncentrisanih opterećenja po nosaču
Nedostatak je u nesrazmernom povećanju sopstvene
težine pri povećanju raspona zbog čega se preseci
olakšavaju (kod ploča sa debljinom preko 70 cm) za
raspone preko 15 m
Minimalna debljina za drumske mostove ne bi trebala
da bude ispod 50 cm
Najveća debljina za drumske mostove ne bi trebala da
bude preko 100 cm
Osnovne karakteristike pločastih mostova

Ređe se izvode za raspone preko 20 m
Drumski i železnički mostovi
Za pešačke mostove se mogu usvajati „nešto manje“ debljine RK

Oblikovanje poprečnih preseka

Oblikovanje RK punih ploča Oblikovanje RK šupljih ploča
U svim šupljinama obavezno se predvide rupe za

odvodnjavanje u najnižoj tački zbog opasnosti od
pojave oštećenja usled dejstva vode
Kose ploče
Prednost im je jer opterećenje prenose najkraćim putem
do ležišta, a pravci glavne armature i kablova se lako
prilagođavaju pravcima glavnih momenata
Pravac prenosa opterećenja „ne prati uvek osnovu ploče“,
pa je neophodno odrediti pravce glavnih momenata
Bitne karakteristike, između ostalih, su:
Ugao ukrštanja φ
Odnos b:L (b – širina ploče upravno na most; L – raspon
upravan na osu ležišta)
Način oslanjanja (pojedinačna i/ili linijska ležišta)
Kose ploče
Za dimenzionisanje su ključni pravci glavnih momenata
Ekstremne vrednosti reakcija se javljaju u tupim uglovima
(pritisci)
U oštrim uglovima se javlja mogućnost odizanja
Različiti odnosi dimenzija

kod kosih ploča
Polumontažne i montažne ploče

Trajnost podužnih spojeva je problematična
Povoljno je izvesti preko montažnih elemenata ploču
debljine ne manje od 20 cm
Podužni spojevi se teško
modeliraju kod proračuna
Prenos sila preko

podužnog spoja
Dispozicije
Pločasti gredni mostovi Oslanjanje preko

Direktno oslanjanje na stubove
ležišta na oporce
Oslanjanje
Preko ležišta (problem trajnosti)
Optimalno rešenje je zglobna ili kruta veza. Na ovaj način
gredni most postaje okvirni, a povećanje naprezanja se
kompenzuje manjim troškovima održavanja
Linijsko oslanjanje duž ivica (neophodne naglavice iznad
stubova)
Tačkasta ležišta iznad pojedinačnih stubova (neophodno
ojačanje poprečnom (tzv. skrivenom) gredom ploče na
mestu stubova)

φ < 40 °
Oslanjanje kosih ploča Potrebno je smanjiti ivične pritiske u ležištima, a sa

time i velike momente u tupim uglovima, što se
φ > 40 ° postiže rasporedom ležišta
Betonski linijski zglob do 10 m, a za veće dužine Ležište u oštrom uglu uvući od ivice za 2h do 4h kako
poprečno pomerljivo linijsko ležište bi se izbegle sile odizanja
Proračun
Pretpostavke:
Debljina ploče je mala u odnosu na raspon
Ugibi ploče su mali u odnosu na debljinu ploče
Materijal je izotropan i elastičan
Pretpostavka o izotropnosti (ista krutost u svim pravcima
u ravni ploče) nije korektna za pune AB ploče zbog različite
količine armature između pojedinih pravaca armiranja, ali
se bez obzira na to u praksi dobijaju prihvatljivi rezultati
Proračun
Šuplje ploče odstupaju od pretpostavke izotropnosti ali se
i one mogu tretirati kao pune uz sledeće uslove:
Visina i širina šupljina je manja od 60 % visine, odnosno
širine ploče
Postoji dovoljan broj poprečnih rebara (puna ploča kod
oslonaca, rebro u sredini raspona)
Poštovanje minimalnih dimenzija
Proračun
Šuplje ploče
Proračun na savijanje uz ispunjenje prethodnih uslova se
može uraditi kao za pune ploče
Između šupljina se obavezno postavljaju uzengije
Pri analizi na smicanje obavezno se vodi računa o šupljinama
(kao rebrasti presek)
Proračun
Konzolni prepusti se mogu zanemariti pri analizi u
podužnom pravcu
Noseći deo preseka
Noseći deo preseka
???
Noseći deo preseka

???
Računske kontrole
Granično stanje nosivosti (savijanje, smicanje i proboj)
Granično stanje upotrebljivosti (prsline, ugibi i zamor)
Približan proračun ploča po teoriji greda

Ako je ispunjen uslov 𝑳𝑳𝐗𝐗 /𝑳𝑳𝐘𝐘 ≥ 𝟐𝟐 proračun se može uraditi
kao za gredni nosač jedinične širine
Problemi su:
Merodavno opterećenje zamenjujuće grede
Uzimanje u obzir unutrašnjih sila u poprečnom pravcu
Ojačanje ivičnih delova ploče
Proračun presečnih sila je samo u podužnom pravcu
Unutrašnje sile u poprečnom pravcu ne računamo, kao ni
momente torzije

Usvajamo pretpostavku da konzolni prepusti na ivicama
ploče ne nose u podužnom pravcu

Stalno opterećenje
Težina jedinične trake ploče + opterećenje konzolnog
prepusta
Ivice ploče su više opterećene od središnjeg dela, a to se
nadoknadi pojačanjem podužne armature uz ivice ploče za
10 % do 20 % na dužini 0,2𝐿𝐿Y
Kontinualno saobraćajno opterećenje
Pretpostavi se da se jednako raspodeli po širini ploče

Opterećenje tipskim vozilom
Opterećenje od točkova sa svake osovine pojedinačno se
svodi na jednu koncentrisanu silu za proračun grednog
nosača jedinične širine u podužnom pravcu, tako što se
podeli sa sadejstvujućom širinom 𝑏𝑏S (pravac upravan na
pravac glavne armature)
𝐴𝐴a,poprečna 𝐿𝐿Y
𝑏𝑏S = 𝑏𝑏L + ∗ 𝐿𝐿X ≤ 𝑏𝑏L – širina rasprostiranja koncentrisanog
opterećenja do sredine ploče
𝐴𝐴a,podužna 2
𝐴𝐴a,poprečna Momenti u poprečnom pravcu dostižu 1/5 vrednosti
≤ 0,65 momenata u podužnom pravcu ⇒
𝑨𝑨𝐚𝐚,𝐩𝐩𝐩𝐩𝐩𝐩𝐩𝐩𝐩𝐩č𝒏𝒏𝒏𝒏
= 𝟎𝟎, 𝟐𝟐
𝐴𝐴a,podužna 𝑨𝑨𝐚𝐚,𝐩𝐩𝐩𝐩𝐩𝐩𝐩𝐩ž𝒏𝒏𝒏𝒏

Opterećenje tipskim vozilom
Rasprostiranje pod uglom kroz kolovozni zastor i kroz
kolovoznu ploču do neutralne (srednje) ravni ploče
Pretpostavke:
- širina rasprostiranja kroz kolovozni zastor 60 °
- širina rasprostiranja kroz ploču 45 °

Primer modela za proračun u podužnom pravcu

Smičuće sile u ploči, u zoni oslonca, u slučaju linijskog
ležišta nisu kritične, a pri oslanjanju na kratko linijsko ili
tačkasto ležište mogu da budu od interesa
Merodavna poprečna sila je na rastojanju: 𝜏𝜏n ≤ 𝜏𝜏r

- 0,75h (BAB 87, h – visina ploče) BAB 87: 𝜏𝜏n =
𝑇𝑇mu
� 𝜏𝜏r < 𝜏𝜏n < 3𝜏𝜏r
- d (statička visina; EN 1992-1-1) 𝑏𝑏 𝑧𝑧
3𝜏𝜏r ≤ 𝜏𝜏n ≤ 5𝜏𝜏r
Merodavna širine rasprostiranja za

≤ 𝑉𝑉Rd,c
proračun smičućih naprezanja kod ležišta EN 1992-1-1: 𝑉𝑉Ed �
> 𝑉𝑉Rd,c

Kod srednjih stubova pri tačkastom
oslanjanju potrebna je kontrola
na probijanje
Kod tačkastog oslanjanja pri
proračunu se može usvojiti kao
da je linijsko oslanjanje ali se onda
moraju sračunati skrivene grede
Proračun primenom MKE

Modeliranje ploče linijskim konačnim elementima (roštilj
greda)
Krutosti greda roštilja u podužnom i poprečnom pravcu
treba da su takve da pri istom opterećenju ugibi i
rezultante unutrašnjih sila budu jednake između ploče i
roštilja (teško se postiže)

greda)
Mreža konačnih elemenata
Linijski elementi u poprečnom pravcu na razmaku ne manjem od dve do tri
debljine ploče
Minimalno 4 linijska elementa u podužnom pravcu
Rastojanje između poprečnih elemenata treba da bude dovoljno malo da

se opterećenje može naneti dovoljno tačno
Rastojanje između elemenata u podužnom i poprečnom pravcu treba da

bude približno isto zbog realnije raspodele opterećenja
Podužni i poprečni element treba da budu upravni čak i kod kosih mostova,
sem u slučaju kada se glavna armatura postavlja koso

greda)
Mreža konačnih elemenata kod šupljih ploča
Pri određivanju momenata inercije greda za podužni i poprečni pravac
potrebno je voditi računa o šupljinama

greda)
Mreža konačnih elemenata kod ploča sa podužnim spojevima
Podužni spojevi imaju malu krutost

na savijaje u poprečnom pravcu pa
se prenos opterećenja vrši uglavnom
preko smičućih sila
Modeliranje spoja zglobnom vezom Modeliranje spoja elastičnim elementom
Proračun kosih ploča

Glavni momenti savijanja:
𝑀𝑀x +𝑀𝑀y 1
𝑀𝑀1,2 = ± 2
(𝑀𝑀x − 𝑀𝑀y )2 +4𝑀𝑀xy
2 2
2𝑀𝑀xy
𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡α =
𝑀𝑀x −𝑀𝑀y Pravci glavnih momenata kod kose ploče (φ = 45 °) opterećene jednako podeljenim opterećenjem
Proračun kosih ploča

Položaj ekstremnih vrednosti glavnih momenata
m – maksimalni moment u polju
r – maksimalni moment duž slobodne ivice
s – minimalni moment u tupom uglu usled linijskog
oslanjanja Pravci glavnih momenata kod kose ploče (φ = 60 °) opterećene jednako
podeljenim opterećenjem
Proračun kosih ploča primenom MKE

Površinski konačni elementi
Armiranje punih ploča


Oblikovanje poprečnog preseka
Armiranje šupljih ploča

Poprečna rebra na 𝑳𝑳/𝟐𝟐 ako je 𝑳𝑳/𝒃𝒃 ≤ 𝟒𝟒 i kod oslonca zbog osetljivosti na
poprečne momente savijanja i odgovarajuće smičuće sile
Najefikasnije ali se u
praksi ne primenjuje
Za poprečnu armaturu dovoljno je usvojiti jedan

red dole i gore jer se koncentrisano opterećenje
prenosi preko šupljine delovanjem svoda, a ovo
važi i za pravougaone šupljine ako je 𝑳𝑳𝒐𝒐 /𝒉𝒉𝒐𝒐 ≤ 𝟔𝟔
Armiranje šupljih ploča
Polietilenske cevi
za ošupljenje

Široka ploča b:L ≥ 1:2
Armiranje kosih ploča Na slobodne ivice se dodaju uzengije
Za φ > 60 °

Široka ploča b:L ≥ 1:2
Armiranje kosih ploča Širina ivičnog ojačanja ≈ h
(ojačanje uzdužnom armaturom
Za φ < 60 ° i postavljanje uzengija)
Armiranje kosih ploča

Za φ < 70 °
Uska ploča
Rebrasti gredni mostovi


U podužnom pravcu rebra sa sadejstvujućom širinom

ploče obezbeđuju prenos opterećenja
Za pešačke mostove je dovoljno jedno rebro
Za drumske mostove uobičajenih širina pri monolitnom
načinu izvođenja dva rebra na rastojanju najčešće od 5
m do 8 m, a pri polumontažnom ili montažnom načinu
izvođenja i veći broj rebara
U poprečnom pravcu kolovozna ploča i poprečni nosači
obezbeđuju nosivost i preraspodelu opterećenja sa više
na manje opterećene podužne nosače
Poprečni nosači torziono ukrućuju glavne nosače i sa

stubovima čine okvir za prenos horizontalnih sila od
zemljotresa i vetra
Poprečni nosači se izvode najčešće iznad stubova, a
retko u polju zbog složenosti sa aspekta izvođenja
Poprečni nosači i kolovozna ploča

doprinose povoljnoj preraspodeli
opterećenja sa više na manje
opterećene podužne nosače
Osnovne karakteristike
Drumski mostovi
Za železničke mostove je potrebno usvojiti nešto veće

visine poprečnih preseka i kraće maksimalne raspone
Cilj je da se olakša pun pločasti

nosač na „većim“ rasponima
Osnovne karakteristike rebrastih mostova

Oblici poprečnih preseka
Za uže mostove Oblikovanje poprečnog preseka

za drumske mostove
Za železničke
mostove
Za drumske
mostove
Osnovne karakteristike rebrastih mostova Nadvožnjak

Železnički most
Polumontažni sistem
Treba koristiti „T“ nosače sa tankim širokim gornjim
pojasem koji omogućavaju betoniranje i sprezanje
kolovozne ploče bez prekida i bez oplate
Polumontažni sistem
Ostvarivanje kontinuiteta iznad stuba
a) Kontinuitet ploča – sistem

radi kao niz prostih greda
(lošije rešenje sa aspekta
trajnosti u odnosu na b)
b) Pun kontinuitet
Spoj se betonira na licu mesta


Svaki podužni nosač ima svoj oslonac ali ako postoji
Oslanjanje poprečni nosač na mestu oslanjanja broj oslonaca može
biti manji od broja nosača
Oslanjanje Uspostavljanje kontinuiteta i načini

oslanjanja na stub
Proračun glavnih nosača

Generalno, porebno je uraditi proračun u podužnom i
poprečnom pravcu
„Rad“ motažnih „T“ preseka sa monolitno izvedenom
kolovoznom pločom
Savijanje i torzija

Trajektorije glavnih napona
U zoni ležišta trajektorije glavnih napona

su nagnute prema rebru
Kontrola smicanja na spoju rebra i ploče
Nesimetrično opterećenje izaziva

smicanje u kolovoznoj ploči

Oslonačke zone kontinualnih rebrastih mostova iznad
srednjih stubova (rebro je u pritisku pa se može postaviti u
donjoj zoni ploča)

Momenti savijanja u poprečnom pravcu

Prikladni za pešačke mostove i
saobraćajnice nižeg ranga
Proračun glavnih nosača ukupne širine do ~ 7 m
Rebrasti presek sa jednim rebrom Rebro je povećane debljine
zbog prihvatanja momenata
torzije
U oslonačkim zonama se
formira poprečni nosač sa dva
ležišta zbog prenosa momenta
torzije
Sigunost protiv odizanja kod

oslonačkog preseka:
𝑅𝑅sopstvena težina ≥ 2 ∗ 𝑀𝑀t /𝑒𝑒

Uticajna linija za poprečnu preraspodelu opterećenja
Povoljan rad sistema u smislu poprečne
raspodele opterećenja se ostvaruje slično kao
kod roštiljnih konstrukcija i zavisi najviše od
odnosa krutosti između podužnog i poprečnog
pravca. Direktno opterećen nosač prima
najveći deo opterećenja ali i ostali nosači
učestvuju u prenosu opterećenja
Uticajna linija za poprečnu raspodelu ima oblik

deformacione linije poprečnog preseka kada
se jedinična sila nalazi na mestu posmatranog
podužnog nosača (rebra)

Granične vrednosti poprečne preraspodele
a) Zanemarljiva krutost ploče na savijanje
b) Verovatna raspodela
c) Velika krutost u poprečnom pravcu nosača
(ploča ili postojanje poprečnog nosača)
Kod prikazanog nosača se često izbegava izvođenje poprečnih

nosača čak i iznad stubova pa poprečna raspodela opterećenja
zavisi od odnosa između krutosti ploče na savijanje i torzione
krutosti rebara

Pretpostavka:
Poprečni nosač je apsolutno krut pa se
deformiše po pravoj liniji
Pretpostavka je „ispunjena“ kada odnos
raspona L i širine mosta b zadovoljava: 𝐿𝐿/𝑏𝑏 ≥ 2

Više nosača u poprečnom preseku
Metoda ekscentričnog pritiska
Preraspodela opterećenja može da se odredi analogno
naprezanju preseka momentom i normalnom silom
Uvodimo oznake:
𝑰𝑰𝐢𝐢 – moment inercije
𝑺𝑺𝐢𝐢 – opterećenje koje otpada na pojedini nosač
Uvrsti se da je:
Za 𝑭𝑭𝐢𝐢 = 𝟏𝟏 i 𝑰𝑰𝐢𝐢 = 𝐜𝐜𝐜𝐜𝐜𝐜𝐜𝐜𝐜𝐜. (svi nosači imaju istu krutosti) gde je n ukupan broj
ordinate uticajne linije za poprečnu raspodelu podužnih nosača

Više nosača u poprečnom preseku
Metoda ekscentričnog pritiska
Ivični nosač Unutrašnji nosač

Proračun kolovozne ploče

Učestvuje u podužnom i poprečnom prenosu opterećenja
Stepen uklještenosti ploče u rebra (α)
𝐿𝐿 – rastojanje između poprečnih nosača

𝑏𝑏 – rastojanje između glavnih nosača
𝐼𝐼pL – momet inercije ploče
𝐼𝐼T – torziona konstanta rebra
α = 1 – potpuno uklještena veza
Krutost elastičnog uklještenja:
Moment elastičnog uklještenja dobijamo 𝐸𝐸𝑏𝑏 𝐼𝐼𝑝𝑝𝑝𝑝 2α
tako što množimo moment punog 𝑘𝑘o =
𝐿𝐿 1 − α
uklještenja sa stepenom uklještenja α

Nesimetrično opterećenje izaziva različite ugibe glavnih
nosača, a to ima za posledicu nastajanje dodatnih
momenata savijanja u kolovoznoj ploči

Momenti savijanja u ploči u poprečnom pravcu mogu
izazivati torziju glavnih nosača usled delovanja sopstvene
težine, a to se rešava izborom konstantnog razmaka
između glavnih nosača i odgovarajuće dužine konzolnog
prepusta
Proračun
Modeli za proračun
a) „Pravi“ roštilj (podužna i poprečna krutost
slična; redak kod mostova)
b) Uzdužne štapove roštilja postavljamo u
težišta poprečnih preseka, a pošto se
poprečni nosači nalaze najčešće samo kod
ležišta, tada se poprečni štapovi postavljaju
na 1/6 do 1/8 raspona u podužnom pravcu.
Na mestu realnog poprečnog nosača se
postavljaju elementi sa njegovom realnom
krutosti
c) Optimalno je svaki nosač modelirati jednim
linijskim elementom
d) Rebra su znatne širine i modeliraju se sa dva
štapa spojena poprečnim elementima
Proračun
Modeli za proračun
a) Rebrasti poprečni presek

b) Jednostavan ravanski roštilj
c) Poboljšan model roštilja
Proračun
Ploča za kontinuitet
Podužni nosači rade kao

proste grede
Ploče za kontinuitet se
modeliraju kao obostrano
uklještene
Armiranje
Sandučasti gredni mostovi


Povoljan presek za kontinualne statičke sisteme

rasponske konstrukcije (ploča postoji i u donjoj i u
gornjoj zoni)
Najčešće se izvode kao prethodno napregnute
konstrukcije
Ukupna visina poprečnog preseka zavisi od raspona ali i
od tehnologije građenja
U početnoj fazi projektovanja je neophodno predvideti
tehnologiju građenja
Prednosti u odnosu na pločaste ili rebraste:

Povećana trajnost
Manje visine poprečnih preseka u funkciji raspona
Veći rasponi
Veća torziona krutost
Prikladni su za promenljive širine mostova (raspon
konzolnog prepusta može da se menja)
Nedostaci u odnosu na pločaste ili rebraste:
Veća izvođačka cena
Dispozicije u podužnom pravcu
Za raspone do 80 m moguće je
koristiti konstantan poprečni
presek (𝑳𝑳/𝒉𝒉 = 𝟐𝟐𝟐𝟐 − 𝟐𝟐𝟐𝟐)
a) Kontinualni nosač
konstantnog poprečnog
preseka
b) Kontinualna greda sa vutama
c) Kontinualna greda sa
promenljivim poprečnim
presekom

Za raspone preko 50 m potrebno je usvojiti donju ploču
veće debljine iznad stubova. Linearna promena debljine
1 1
donje ploče se izvodi na dužini od L do L uz stub
4 2
Visina poprečnog preseka:
𝐿𝐿/ℎ = 16 − 20 – nad osloncem
𝐿𝐿/ℎ = 22 − 28 – u polju

Za mostove većih raspona koji se izvode tehnologijom
konzolne gradnje visina poprečnog preseka nije
konstantna
Visina poprečnog preseka:
𝐿𝐿/ℎ = 18 − 22 – nad osloncem (preporuka 20)
𝐿𝐿/ℎ = 30 − 60 – u polju (preporuka 45)
Statički sistem sa umetnutom montažnom gredom

Primenjuje se kada:
- se očekuju diferencijalna sleganja stubova
- nije moguće predvideti veličine dugotrajnih deformacija

Okvirni sistemi sa udvojenim
vitkim stubovima
Primenjuju se zbog:
- stabilnosti pri gradnji
konzolnim postupkom (veća
sigurnost protiv prevrtanja
bez eventualnog dodatnog
podupiranja)
- vitkosti stubova koje su
bitne za prijem pomeranja
od dugotrajnih i
temperaturnih dejstava
Nedostatak su povećani
troškovi fundiranja
Poprečni preseci u funkciji širine mosta

Za raspone od 35 m do 200 m najčešće se primenjuju
sandučasti poprečni preseci
Konstrukcijska visina poprečnih preseka je u funkciji

raspona i tehnologije izgradnje i kreće se u granicama
L/12 do L/25 (30)
Rasponske konstrukcije koje se izvode potiskivanjem

L/12 do L/14 zbog ograničenja pomeranja tokom
izgradnje
Minimalna konstrukcijska visina treba iznosi 2 m zbog

obezbeđenja prohodnosti
Poprečni preseci u funkciji širine mosta
Za autoputeve širine 10-15 m sandučasti presek ima

širinu sanduka 5-7 m i konzole 2,5-3,5 m, debljinu
rebara 35-50 cm, debljinu gornje ploče ≥ 25 cm i donje
ploče ≥ 20 cm
Za autoputeve bez zaustavnih traka širine 22 m

mogući su jednoćeliski sandučasti poprečni preseci
Dispozicije poprečnih preseka
Dve sandučaste konstrukcije odvojene dilatacijom - autoput

Pri primeni linijskih modela proračun treba uraditi u

podužnom i poprečnom pravcu
Proračun u podužnom pravcu
Teorija linijskih nosača
Momenti savijanja, transverzalne sile i

moment torzije
Pri odnosu b/h ≥ 6 model sa jednim linijskim

elementom ne daje dovoljno tačne rezultate.
Treba koristiti ili roštilj ili model sa površinskim
konačnim elementima

Poprečna preraspodela opterećenja
Model pritisnutih i
zategnutih štapova
Sadejstvujuća širina ploče
Zbog nejednake
raspodele napona po
širini poprečnog
preseka potrebno je za
linijski model odrediti
sadejstvujuću širinu

Sadejstvujuća širina – EN 1992-1-1

Torziona krutost poprečnog preseka (torzija zatvorenih
tankozidnih štapova, Bredt-ov obrazac)
Osnovna pretpostavka je da se usled dejstva

torzije oblik poprečnog preseka ne menja
Postiže se dijafragmama ili podebljanjem rebara

Torziona krutost poprečnog preseka
Deformacije poprečnog preseka usled

dejstva torzije izazivaju dodatne
momente savijanja koji se zbog svoje
male vrednosti mogu zanemariti
Smičući naponi od torzije u

unutrašnjim rebrima se poništavaju, pa
se unutrašnja rebra pri proračunu
torzione krutosti poprečnog preseka
mogu zanemariti

Položaj opterećenja u poprečnom Položaj opterećenja u poprečnom
preseku za određivanje 𝑴𝑴𝐬𝐬,𝐦𝐦𝐦𝐦𝐦𝐦 i 𝑻𝑻𝐬𝐬,𝐦𝐦𝐦𝐦𝐦𝐦 preseku za određivanje 𝑴𝑴𝐭𝐭,𝐦𝐦𝐦𝐦𝐦𝐦 i
u podužnom pravcu i odgovarajućeg odgovarajućih 𝑀𝑀s i 𝑇𝑇s u podužnom
𝑀𝑀t pravcu
Proračun u poprečnom pravcu

Statički sistem – zatvoren okvir na elastičnim oprugama
Opterećenje se „šeta“ po širini poprečnog preseka tako
da se dobiju extremne vrednosti presečnih sila u
karakterističnim presecima
Krutost opruga k može da se odredi kao

recipročna vrednost ugiba sredine raspona
nosača u podužnom pravcu usled jedinične
sile u sredini raspona

Nagnuta rebra
Karakteristike ponašanja:
- Manji raspon i manja debljina donje ploče
- Javljaju se dodatna zatezanja i pritisci u poprečnom pravcu u donjoj i u
gornjoj ploči

Kolovozna ploča
Stepen uklještenosti je veći nego kod rebrastih preseka
Analizira se kao deo zatvorenog okvira
Temperaturne razlike između donje i gornje ploče, između
ostalog, izazvaće u ploči kolovoza dodatne normalne sile, a u
rebrima poprečne momente savijanja
Kod većih torzionih opterećenja kolovoznu ploču je potrebno
dodatno armirati i prednapregnuti u poprečnom pravcu

Donja ploča
Dejstva i uticaji:
1. Savijanje u poprečnom pravcu usled sopstvene težine i korisnog
opterećenja (1 kN/m2 )
2. Usled savijanja glavnog nosača u podužnom pravcu javljaju se
naponi zatezanja ili pritiska
3. Usled momenata torzije glavnog nosača javljaju se naponi
pritiska i zatezanja koji se ukrštaju pod uglom ~45/135°
4. Usled vođenja kablova za prednaprezanje javljaju se skretne sile
5. Kod tankih donjih ploča uz debelo rebro javljaju se značajnija
naprezanja od temperature, tečenja i skupljanja betona

Donja ploča
Kod kontinualnog nosača sa zaobljenim donjim krajem
javljaju se skretne sile koje izazivaju momente savijanja u
poprečnom pravcu suprotnog predznaka od momenata
savijanja usled sopstvene težine

Rebro
Glavni zadatak je preuzimanje smicanja
Javljaju se glavni naponi usled savijanja u podužnom pravcu
Momenti savijanja u poprečnom pravcu
Zbog donje ploče javljaju se i naponi zatezanja u vertikalnom
pravcu
Proračun
Kontrola glavnih napona
Armiranje i prednaprezanje
Kod manjih mostova i srednjih raspona

do ~ 60 m kablovi se postavljaju u šira
rebra
Kod većeg broja kablova postavljaju se

i u donju i gornju ploču uz rebra
Kod kontinualnih nosača kablove u

gornjoj i donjoj ploči treba preklopiti
za 3 h do 4 h
Kod izvođenja konzolnim postupkom u
svakom segmentu se sidre najmanje dva
Količine kablova kabla
Deo kablova koji se sidre u rebru zbog

svoje vertikalne komponente smanjuju
poprečne sile od sopstvene težine i sidre
Sidrenje kablova u rebru se što niže
Tokom izvođenja ugrađuju se sve

potrebne zaštitne cevi, a uvlače se samo
kablovi za prednaprezanje segmeta koji
se trenutno ugrađuje
Sidrenje kablova na ispustima

iz ploče ili rebra
Kablovi u polju, u donjoj ploči, se postupno

povijaju prema rebru što u ploči izaziva
zatezanje u poprečnom pravcu
Prednaprezanje sa spoljašnjim kablovima bez sprezanja
sa betonom
Prednosti:
 Gubici usled trenja su mnogo manji u odnosu na klasično prednaprezanje
 Ugradnja betona je znatno olakšana jer nema zaštitnih cevi unutar preseka
 Injektiranje kablova je olakšano i lakše se kontroliše
 Mogućnost lakše sanacije
Nedostaci:
 Veći utrošak kablova u odnosu na klasično prednaprezanje
 Veća izloženost oblicima agresije i požara
 Moguća oštećenja u zon devijatora
 Koriste se jači kablovi u odnosu na klasično pednaprezanje pa je teže rukovanje opremom
sa betonom
Šematski prikaz vođenja spoljašnjih kablova
Vođenje kablova
pomoću devijatora
sa betonom
Devijator u polju
Sidrenje kablova iznad oslonca

sa betonom
Sidrenje kablova u poprečnom Devijator iznad
nosaču iznad oslonca srednjeg stuba
sa betonom
Rebro u zoni oslonca
Kombinacija vertikalnih i kosih
uzengija u zoni većih smicanja, a u
cilju izbegavanja prednaprezanja
U rebru treba koristiti tanje profile

Ø12 – Ø18
Donja ploča sanduka
Velika torziona naprezanja

Armiranje i prednaprezanje Donja podužna armatura ≤ Ø28 (raspoređuje

Poprečni presek se u donjem pojasu)
Gornja podužna armatura ≤ Ø28 (raspoređuje

se u gornjoj zoni na sadejstvujućoj širini)
Prečnici šipki van rebra se postupno smanjuju
Podužnu armaturu u rebru za torziju

potrebno je rasporediti po celoj visini i voditi
do kraja grede i tamo usidriti
U rebru se armatura za smicanje od poprečne

sile i momenta torzije oblikuje u vidu uzengija
na rastojanju u zoni većih naprezanja do 15
cm, a u zoni manjih naprezanja do 25 cm.
Prečnici šipki ≤ Ø16 (za visine greda do 3 m), a
≤ Ø20 (za visine greda do 5 m)
Okvirni mostovi
Okvirni mostovi
Okvirni mostovi
Okvirni mostovi
Kruta ili zglobna veza između rasponske konstrukcije i

stubova
„Prepliću“ se sa grednim sistemima
Okvirni sistemi sa jednim rasponom su racionalni do 50
m (60 m) raspona u armiranom ili prednapregnutom
betonu
Okvirni sistemi sa zategama i kosim stubovima
omogućavaju veće raspone i upotrebu kombinacije
monolitne i montažne gradnje
Okvirni mostovi
Statički sistemi
Trozglobni okvir
Statički određen
Zglobovi : betonski ili betonski elastični (jako armiran sužen poprečni presek)
Ne javljaju se dodatne sile u presecima od temperature, skupljanja, tečenja i

nejednakog sleganja oslonaca
Nedostatak je zglob u gredi zbog prekida kontinuiteta kolovozne konstrukcije

(mogućnost nejednakih rotacija poprečnih preseka levo i desno od zgloba) i
ugrožene trajnosti
Okvirni mostovi
Dvozglobni okvir
Statički neodređen
Zglobovi su najčešće jako

armirani suženi preseci
Manje su osetljivi na nejednaka

sleganja, a više na razmicanje
oslonaca
Okvirni mostovi
Dvozglobni okvir
Statički neodređen
Stubovi u trougaonoj dispoziciji
Zglobovi su najčešće betonski ili

jako armirani suženi preseci
(betonski elastični)
Okvirni mostovi
Sistemi sa više raspona, uklješteni i zatvoreni okviri
Uklješteni se primenjuju za manje podvožnjake ili

propuste
Zatvoreni okviri u slučaju visokih podzemnih voda,

u tlu lošeg kvaliteta i u slučaju podzemne železnice
ispod drumskih saobraćajnica
Okvirni mostovi
Okvirni mostovi Oblikovanje

Okviri sa jednim rasponom
Krilni zidovi su
u ravni sa gredom
a) Stubovi i grede promenljivog poprečnog preseka.
Ploče stubova su istaknute ispred ravni grede
Krilni zidovi su b) Stubovi i grede konstantnog poprečnog preseka
istaknuti ispred grede
Krilni zidovi su
pomereni prema nasipu
Oblikovanje intradosa sa vutama, oštrim uglovima ili

zaobljenim ivicama
Armiranobetonski zatvoreni okvirni kanal ispod
Okvirni mostovi železničke pruge
Poprečni presek pešačkog prolaza ispod puta

Zidovi i gornja ploča su zaštićeni hidroizolacijom
Zaštita hidroizolacije ja na ploči izvedena od
betona debljine 6 cm sa mrežom, a zaštita
hidroizolacije na bočnim zidovima je od opeke
Okvirni mostovi
Dispozicija kosog okvirnog

podvožnjaka koji obezbeđuje
prelaz autoputa preko
lokalnog puta
- Pogodni za prelaze kod

kojih se želi izbeći stub u
Okvirni mostovi srednjoj zoni raspona
- Predstavljaju prelaz
između grednih i lučnih
Mostovi sistema podupiralo sistema
Kosi stubovi i stubovi „V“ oblika
Sličnost između lučnih sistema i podupirala
Oblikovanje spoja jednog ili dva kosnika sa gredom

Okvirni mostovi
Mostovi sistema podupiralo

Oblikovanjem stubova i grede može se
postići izraženi trapezni oblik sistema
Oblikovanje kosnika
Okvirni mostovi
Mostovi sa trougaonim stubovima

Primer oblikovanja „V“ stubova
Sličan sistem sistemu podupiralo
Ako su stubovi vertikalni donji pojas je često zakrivljen

Pri izgradnji „V“ oblik stubova je nestabilan
pa se može stabilizovati dodavanjem štapa
Šema opterećenja
Okvirni mostovi
Proračun
Okvirni kanal ispod železničke pruge
Ravanski okvir jedinične širine
Krutost vertikalnih opruga se određuje na osnovu modula reakcije tla u

vertikalnom pravcu i pripadajuće površine za jednu oprugu
Krutost horizontalnih opruga se određuje na osnovu modula reakcije tla u

horizontalnom pravcu i odgovarajuće površine cele visine konstrukcije
Okvirni mostovi
Proračun
Kosi okvirni podvožnjak zahteva zbog obuhvatanja
uticaja zakošenosti upotrebu prostornog modela
Glavni naponi i raspodela glavnih napona

u dijagonalnom preseku
Okvirni mostovi
U samom čvoru su radijalna naprezanja
Armiranje (spoj grede i stuba)

a) Kada su visina grede i stuba podjednake
armatura iz grede i stuba se produžava
oko čvora
b)Ako se dimenzije stuba i grede razlikuju
potrebna je dodatna horizontalna
armatura radi sprečavanja razvoja
dijagonalnih pukotina koje se šire od
spoljašnjeg lica stuba prema
unutrašnjem uglu. Horizontalna
armatura je potrebna da bi prihvatila
razliku sile iz stuba i grede
𝐹𝐹t3 = 𝐹𝐹t2 − 𝐹𝐹t1 ∗ tgØ
Okvirni mostovi

Pri dejstvu umerenog pozitivnog momenta u gredi
Ako su procenti armiranja manji (od ~ 0,4 %) moguće zatežuću armaturu možemo oblikovati kao petlju u čvoru
je izvesti petlje ili šipke sa pravouganim kukama ili možemo koristiti dijagonalne uzengije
Radijalni pritisak (negativni moment u gredi) od povijene

armature u čvoru izaziva zatežuća naprezanja upravno na ravan
okvira pa se postavlja dodatna mrežasta armatura (c) da bi se
sprečilo cepanje i odvajanje betona
a) Stub je u pritisku i armatura ploče iz
Okvirni mostovi
jednog polja se propušta pravo kroz
čvor u susedno polje ploče (ploča
„radi slično“ kao da je oslonjena na
ležište)
b) Negativni moment se prenosi iz

stuba u jednu od greda
c) Pozitivan moment se prenosi iz stuba
u gredu
Za velike pozitivne momente u gredi potrebne su dodatne
uzengije, pored onih za prihvatanje smicanja, na delu grede
i stuba u blizini čvora. Varijante armiranja su date pod b i c
Okvirni kanal ispod železničke pruge
Okvirni mostovi
Armiranje (poprečni presek)

Okvirni pločasti podvožnjak

Mostovi: Betonske Konstrukcije

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Mostovi: Betonske Konstrukcije

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MOSTOVI

Univerzitet u Novom Sadu

Pločasti gredni mostovi

Pločasti gredni mostovi

Prednost, u statičkom smislu, je zbog povoljne

Pločasti gredni mostovi

Osnovne karakteristike pločastih mostova

Za pešačke mostove se mogu usvajati „nešto manje“ debljine RK

Pločasti gredni mostovi

Oblikovanje poprečnih preseka

U svim šupljinama obavezno se predvide rupe za

Pločasti gredni mostovi

Pločasti gredni mostovi

Različiti odnosi dimenzija

Pločasti gredni mostovi

Polumontažne i montažne ploče

Prenos sila preko

Pločasti gredni mostovi

Pločasti gredni mostovi Oslanjanje preko

Pločasti gredni mostovi

Oslanjanje kosih ploča Potrebno je smanjiti ivične pritiske u ležištima, a sa

Pločasti gredni mostovi

Pločasti gredni mostovi

Pločasti gredni mostovi

Pločasti gredni mostovi

Noseći deo preseka

Pločasti gredni mostovi

Približan proračun ploča po teoriji greda

Pločasti gredni mostovi

Približan proračun ploča po teoriji greda

Pločasti gredni mostovi

Približan proračun ploča po teoriji greda

Pločasti gredni mostovi

Približan proračun ploča po teoriji greda

Pločasti gredni mostovi

Približan proračun ploča po teoriji greda

Pločasti gredni mostovi

Približan proračun ploča po teoriji greda

Pločasti gredni mostovi

Približan proračun ploča po teoriji greda

Merodavna poprečna sila je na rastojanju: 𝜏𝜏n ≤ 𝜏𝜏r

Merodavna širine rasprostiranja za

Pločasti gredni mostovi

Približan proračun ploča po teoriji greda

Pločasti gredni mostovi

Proračun primenom MKE

Pločasti gredni mostovi

Proračun primenom MKE

Minimalno 4 linijska elementa u podužnom pravcu

Rastojanje između poprečnih elemenata treba da bude dovoljno malo da

Rastojanje između elemenata u podužnom i poprečnom pravcu treba da

Pločasti gredni mostovi

Proračun primenom MKE

Pločasti gredni mostovi

Proračun primenom MKE

Podužni spojevi imaju malu krutost

Pločasti gredni mostovi

Proračun kosih ploča

Pločasti gredni mostovi

Proračun kosih ploča

Pločasti gredni mostovi

Proračun kosih ploča primenom MKE

Pločasti gredni mostovi