ANG PAGLAGANAP NG FAKE NEWS SA FACEBOOK SA KASAGSAGAN

NG ELEKSYON 2022

Pangalan ng mga Larawan 1x1 Pangalan ng mga Larawan 1x1

Miyembro Miyembro
Domagsang, Janet Glodo, Charlotte
Khim

Dondonilla, Nicole Navales, Andrei

Margarette

Estabaya, Phryxus
Joule

Alican, Aliyah Janinah

 ANG PAGLAGANAP NG FAKE NEWS SA FACEBOOK SA KASAGSAGAN
NG ELEKSYON 2022

Isang Pamanahong Papel na iniharap sa Departamento ng Senior High School, Our Lady
of Fatima University Bilang Bahagi ng Pangangailangan sa Pagbasa at Pagsulat Tungo sa
Pananaliksik

Ipinapasa nina:

Rodejo, Aiman (Lider)

Jimenez, Jc Mae (Pangalawang Lider)

Domagsang, Janet (Sekretarya)

Estabaya, Phryxus Joule (Pangalawang Sekretaryo)

Alican, Aliyah Janinah

Dondonilla, Nicole Margarette

Glodo, Charlotte Khim

Navales, Andrei

Palapal, Melissa Kate

(STEM 11-YA-25)
 Kabanata I

PANIMULA

Ang fake news ay isa sa mga pinakamalawak na problema ng ating panahon. Sa gitna ng
kaguluhan ng social media at online news, ang mga tao ay mas nahihirapan na paghiwalayin
ang katotohanan sa kasinungalingan. Sa kasalukuyan, napakarami na ng mga mambabasa ang
naloloko at napapalaganap ang maling impormasyon sa buong mundo.

Sa panahon ngayon, ang teknolohiya ay nagdudulot ng malaking epekto sa ating mga

eleksyon. Ang paglaganap ng social media katulad na lamang ng Facebook ay isa sa
nagbibigay ng malawak na espasyo para sa mga tao upang magbahagi ng kanilang opinyon at
makakuha ng impormasyon tungkol sa mga kandidato. Ngunit kasabay ng pag-unlad ng
teknolohiya ay ang pagkakaroon ng mas malawak at madaling pagkalat ng maling
impormasyon o fake news.

Isa sa mga posibleng dahilan ng paglaganap ng fake news o maling impormasyon sa

eleksyon ay ang paggawa ng isang indibidwal ng biyas na pananaw sa isang taong tatakbo sa
halalan. Sa pamamagitan ng paggawa ng biyas na opinyon ng isang indibidwal, pwede niya itong
gamitin upang siya ay makaimpluwensya ng ibang mambabasa at maapektuhan ang kanilang
sariling opinyon sa mga ibang kandidato. Ang mga ganitong posibleng pangyayari ay isa sa mga
dahilan ng hindi pagsusuri ng mga mambabasa sa impormasyon na nakalap at agad agad na
nagbibigay ng bagong pananaw tungkol sa impormasyon na nakuha.

Ang maling impormasyon ay maaaring magdulot ng malaking epekto sa resulta ng

eleksyon. Maaaring magdulot ito ng pagkawala ng tiwala ng publiko sa mga kandidato,
mabawasan ang bilang ng botante o maapektuhan ang resulta ng botohan. Sa ganitong sitwasyon,
mahalagang malaman kung paano nakakaapekto ang maling impormasyon sa ating eleksyon at
kung paano natin ito maiiwasan.
 Sa pag-aaral na ito, tatalakayin natin ang paglaganap ng maling impormasyon sa
eleksyon. Layunin ng pananaliksik na ito na matukoy kung paano ito nakakaapekto sa
pagpapatakbo ng mga kandidato, sa kredibilidad ng ating eleksyon, at sa pagpapalaganap ng
katotohanan. Makikita rin natin sa pananaliksik na ito ang mga paraan upang maiwasan ang
pagkalat ng maling impormasyon at kung paano natin ito matutugunan upang mapanatili ang
integridad ng ating eleksyon. Sa pamamagitan ng pag-aaral na ito, magiging malinaw kung
paano natin mapoprotektahan ang ating demokratikong proseso ng halalan laban sa epekto ng
maling impormasyon.

KALIGIRAN NG SULIRANIN

Ang pananaliksik na ito ay naglalayong malaman kung ano ang mga naging dahilan at
epekto ng paglaganap ng fake news sa facebook sa kasagsagan ng eleksyon noong 2022 sa mga
piling mag-aaral na botante sa Our Lady of Fatima University.

1. Ano ang demograpikong propayl ng mga mag-aaral?

a. Kasarian

b. Edad

c. Antas ng baitang

2. Ano-ano ang dahilan ng paglaganap ng maling impormasyon sa facebook?

3. Ano-ano ang mga epekto ng paglaganap ng fake news sa facebook ukol sa naganapna
eleksyon noong 2022?

a. Desisyon ng botante.

b. Kawalan ng pagkakaisa sa lipunan.

c. Pagkalat ng maling impormasyon.

 4. Mayroon bang makabuluhang ugnayan ang paglaganap ng fake news sa facebook
sakasagsagan ng eleksyon 2022?
LAYUNIN NG PAG-AARAL

Ang pangunahing layunin na binigyang pansin ng mga mananaliksik ay upang mabigyan

ang mga mambabasa ng impormasyon na makakatulong na maiwasan ang pagkalat ng maling
impormasyon.

Ang mga karagdagang layunin ng pananaliksik ay ang mga sumusunod:

1. Masuri ang naging masamang epekto ng mga maling impormasyon noong Eleksyon.

2. Magbigay ng impormasyon sa mga mambabasa na makatutulong sa pag iiwas ng

pagkalatng maling impormasyon.

3. Magbigay kaalaman kung paano malalaman kung ang impormasyon na nakalap aytamang
impormasyon o maling impormasyon.

4. Mapahasa ang abilidad ng mga tao na magbasa at magriserts sa mga nangyari saEleksyon.

KAHALAGAHAN NG PANANALIKSIK

Ang pag-aaral na ito ay makakatulong upang maging epektibo at mapagbuti ang pagpapakalat ng
mga tunay at konkretong balita sa facebook. Ito rin ay makatutulong sa pagtukoy at pag-iwas na
maging biktima ng pekeng balita. Ang makikinabang sa pag-aaral na ito ay ang mga sumusunod:

Sa mga pulitiko, mambabatas o ibang kilalang indibidwal. Ang pag-aaral na ito ay

makatutulong upang magkaroon ng pundasyon ang tiwala sa mga mamamayan at kalaunan ay
ang pagpapatibay nito. Sa pamamagitan nito ay mas mapapahalagahan ang kanilang reputasyon
sa lipunan, kasama ng kanilang abilidad, pagkatao at ang mga proyektong inilulunsad sa
pagtulong sa bansa.

Sa mga mamamayan, botante man o hindi. Ang kahalagahan nito ay ang pagtutuwid
ng pag-iisip ng mga bahagi ng lipunang kasama sa pagdedesisyon ng pulitikal na estado ng
Pilipino dahil sa fake news sa facebook, tulad ng pag boboto at pagsusuporta sa mga kandidatong
tumatakbo para sa mga posisyon sa pamahalaan.

Sa mga guro at namamahala ng paaralan. Malaki ang magiging pakinabang sa mga

kaguruan ang pag aaral na ito sapagkat sila ay mabibigyan ng ideya sa laki ng impluwensya ng
mga impormasyong nakukuha sa Facebook ng mga mag-aaral at bilang mga edukador at
akademikong inatasang maging paraan upang maturuan ang mga kabataan, dapat ring maging
mapanuri nang mabuti ang mga guro, mas lalo sa ganitong sitwasyon na nagkalat sa facebook
ang impormasyong hindi makatotohanan at ang paaralan din ay magkakaroon ng batayan sa
paggawa ng isang balangkas na mas makapag papataas ng lebel ng kamalayang sosyal sa
pagtukoy ng mga pekeng balita sa Facebook ng mga mag-aaral ng Our Lady of Fatima
University.

Mga Mag-aaral. Makakatulong ang pananaliksik o kaalaman na ito upang lumawak ang
kanilang kaalaman at upang matuto sila kung paano iwasan, labanan, at panindigan ang tamang
pag boto sa tapat na pinuno na maloklok sa ating bansa.

Mga mananaliksik. Makakatulong ang pananaliksik na ito sa pagpapalawak ng kanilang

kaalaman sa kung paano lumalaganap at kumakalat ang mga fake news sa facebook at sa iba't
ibang platform sa internet. Makakatulong din ang pananaliksik na ito upang malaman kung
paano mas magigingepektibo ang kanilang mga pag-aaral at pagsusuri ng mga impormasyon
upang protektahan ang mga tao sa mga maling impormasyon.

PARADIGM NG PAG-AARAL
 Sa pag-aaral at pananaliksik na ito, ipinapakita sa ibaba ang paksa ng pag-aaral, dito rin
ipinapakita ang mga pamamaraan o hakbang sa pag-aaral at mga resulta ng pananaliksik.

Pigura 1: Paradigm ng Pag-aaral

SAKLAW AT DELIMITASYON NG PAG-AARAL

Ang pananaliksik na ito ay nakatuon sa pagsusuri ng paglaganap ng fake news sa

kasagsagan ng eleksyon 2022. Layunin ng pananaliksik na malaman kung ano ang mga uri ng
fake news na kadalasang kumakalat sa panahon ng eleksyon, kung ano ang mga pinagmumulan
ng fake news, at kung paano ito nakakaapekto. Kasama rin sa saklaw ng pananaliksik ang mga
posibleng solusyon upang labanan ang pagkalat ng fake news sa panahon ng eleksyon.

Sumasaklaw lamang ang pananaliksik na ito sa mga piling mag-aaral ng Our Lady of
Fatima University na may kakayahang bumoto upang mas madali ang pagkukumpara sa mga
sagot ng respondente. Ang pananaliksik ng pagbuo ng pamanahunang papel na ito ay
sumasaklaw ng ilang indibidwal na siyang magiging taga-sagot sa sarbey kwestyuner.
limampung (50) estudyante ng Our Lady of Fatima University - Quezon City ang kailangan na
tumugon sa mga tanong ng mga mananaliksik.
KAHULUGAN NG MGA TERMINONG GINAMIT

● Batayan - pangunahing prinsipyo na sinusunod ng mga tao.

● Datos - impormasyon ng mga eksperimento at pag aaral na may nilalamang

kaalaman tungkol sa isang bagay.

● Epekto - Ito ay ang resulta, ang wakas, ang konklusyon, ang kinahinatnan, at
ang nagmula sa isang sanhi.

● Facebook - Ito ay isang libreng social network na nagbibigay-daan sa mga gumagamit

na

● magkakaugnay na makipag-ugnay at magbahagi ng nilalaman sa pamamagitan ng

internet.

● Integridad - Pag gagawa ng isang mabuti o tamang gawain na nararapat ng

walang iniisip na kapalit at diretso lamang sa katotohanan ang inaasam.

● Kampanya - Laban sa isang bagay na ipinaglalaban ng mga miyembro na mayroong

mga tugmang pag iisip.

● Layunin - Isang adhikain kung saan ang tungkulin ay kailangan makamit.

● Mambabatas - pangkat na naka antas upang gumawa ng mga batas na susundin ng

mga mamamayan sa bansa.

● Mananaliksik - Naghahanap ng mga mahahalagang detalye at nag sisilawat ng

mga impormasyon.

● Sarbey Kwestyuner - listahan ng mga katanungan at sasagutan ng respondente.

 Kabanata II

Rebyu ng mga Kaugnay na Literatura at Pag-aaral

LOKAL NA LITERATURA

Isinasaad ni Solas (2022) Ang fake news ay isang socially engineered disinformation na
nagta-target sa masa at sa mga nagpoprotekta sa kanila, para sinasadyang pigilan sila sa
pagbangon laban sa mapang-aping kapangyarihang pampulitika. Ito ay ginagamit bilang isang
kasangkapan upang baluktutin ang katotohanan at magtatag ng mga kasinungalingan tungkol sa
ating kasaysayan, lalo na sa panahon ng batas militar — mula sa ating sitwasyon sa ekonomiya
hanggang sa mga biktima nito. Ginagamit nila ang mga piraso ng impormasyon upang
sistematikong at sadyang pagsamantalahan ang media at social media.

Isinasaad ni Belonio (2017) ang fake news o maling impormasyon ay itinuturing na isang
uri ng dilaw na pamamahayag (“yellow journalism”) o propaganda na binubuo ng mga mali o
mapanlinlang na mga impormasyon sa kumakalat sa pamamagitan ng tradisyonal na paglathala,
ang mga pekeng balita na isinulat at inilathala ay kadalasang naglalayong kumita ng malaking
halaga dahil marami ang nakakabasa sa mga pekeng balita, pinapahina nito ang mga
mahahalagang media coverage at nag papahirap sa mga mamamahayag na masakop ang mga
makakabuluhang kwento ng balita.

Sa isang pag-aaral ni Estrada (2018), napag-alaman na ang exposure sa politically

polarized na content sa mga social media platform ay nagpapataas ng posibilidad ng mga
indibidwal na maniwala at magbahagi ng pekeng balita. Natuklasan din ng pag-aaral na ang
polarisasyon sa politika ay may malaking epekto sa mga saloobin ng mga indibidwal sa mga
patakaran ng gobyerno at ang kanilang tiwala sa mga institusyong pampulitika.

Ayon kay Lorenzo (2017), ang mga digital na platform tulad ng internet at social media
ay maaaring makinabang o makapinsala sa mga indibidwal at buong lipunan. Nagsisilbi silang
mga channel para sa pagpapakalat ng tumpak o hindi tumpak na impormasyon. Ang mga stake
ay mahalaga kung isasaalang-alang kung gaano kabilis sila makakalat ng tumpak o maling
impormasyon, dahil ang impormasyong ito ay maaaring magpakita mismo sa halatang
posibilidad na ang publiko ay nasa isang kondisyon ng online na kalituhan. Napakahalagang
tingnan ang isyung ito dahil sa nakagugulat na pagtaas ng mga gumagamit ng internet at social
media. Ang artikulong ito ay partikular na nakatuon sa kaso ng Pilipinas at nag-aalok ng mga
mungkahi na may kinalaman sa bansang iyon.

Ayon kay Resula(2017), Ang fake news ay mga balita, impormasyon, o kuwento na
walang basehan sa katotohanan at ginagamit upang magpakalat ng maling impormasyon at
magdulot ng kalituhan sa mga tao. Ito ay ginagawa upang magkaroon ng kontrol at impluwensya
sa publiko o upang sirain ang reputasyon ng isang tao o organisasyon. Kahit saan mang uri ng
media ay maaaring lumaganap ang fake news, at ito ay maaaring maging banta sa kalayaan at
kaligayahan ng mga tao. Dahil dito, mahalaga na maging maingat sa pagtanggap ng
impormasyon at suriin kung ito ay totoo o hindi bago ito ikalat sa iba.

LOKAL NA PAG-AARAL

Batay sa pagaaral ni Arugay (2022), Mas magiging laganap ang disinformation. Habang
ang mga nakaraang halalan ay higit na nakatuon sa mga kandidato at partido, inaasahan na ang
disinformation ay makakaapekto sa iba pang aspeto ng proseso ng elektoral. Tulad ng mga
pagsasanay sa elektoral sa ibang mga bansa, maaaring ilapat ang disinformation sa proseso ng
elektoral, na nagdududa sa mga resulta ng mga halalan. Ang maling impormasyon na sadyang
ginawa ay maaari ring pigilan ang mga botante sa pagboto sa araw ng halalan.
 Batay sa pag aaral ni Lopez (2021), Ang mga kabataang Pilipino ay nalubog sa
kapaligiran ng pekeng balita, marahil sa kultura. Karamihan sa mga kabataang Pilipinong
respondent ay may “average skills” sa pagtuklas ng fake news. Ang mga respondente ay
nakakuha ng average na 6.9, kulang sa pumasa na iskor na 7. Ipinahihiwatig nito na mayroong
"mismatch" sa pagitan ng kakayahan ng pag-iisip ng mag-aaral na matukoy nang tama ang
maling impormasyon at ang aktwal na kakayahan sa pagkilala. Nangangahulugan din ito na ang
panonood at paghahanap ng totoong balita ay nagdaragdag ng kamalayan at pakikipag-ugnayan
sa pulitika.

Batay sa pag aaral ni Quitzon (2022), ay mayroong 90% na Pilipino na gumagamit ng

internet ay nasa Facebook. noong 2017 ay sinasabi nito na ang mga Pilipino ay mas naniniwala
sa sosyal media kaysa sa midyang pang masa, mayroong 87% na respondente na nag sabi na
naniniwala ang mga ito sa mga sinasabi sa sosyal media. Sinasabi din dito na ang sosyal media
ay isa sa mga ginamit upang mag pakalat ng mga maling impormasyon tungkol sa eleksyon.

Sa isang pag-aaral nina Lee at Estrada (2018), napag-alaman na ang exposure sa

politically polarized na content sa mga social media platform ay nagpapataas ng posibilidad ng
mga indibidwal na maniwala at magbahagi ng pekeng balita. Natuklasan din ng pag-aaral na ang
polarisasyon sa politika ay may malaking epekto sa mga saloobin ng mga indibidwal sa mga
patakaran ng gobyerno at ang kanilang tiwala sa mga institusyong pampulitika.

Iminungkahi sa pag-aaral ni Mendoza et al, (2022) Ang pagkalat ng fake news sa

Pilipinas ay iniuugnay sa kakulangan ng media literacy at sa pangingibabaw ng social media
bilang pinagmumulan ng balita. Natuklasan ng mga pag-aaral na ang mga Pilipino ay mas
malamang na magtiwala sa social media kaysa sa mga tradisyunal na outlet ng balita, na
ginagawa silang mahina sa maling impormasyon. Nalaman ng isang pag-aaral na ang
pinakamaraming ibinahaging nilalaman ng balita noong 2016 presidential campaign ay pekeng
balita, na may isang kuwento na nagsasabing nakatanggap ang isang kandidato ng
milyunmilyong dolyar mula sa mga drug lord na tumatanggap ng higit sa 800,000 shares.
BANYAGANG LITERATURA

Isinasaad ni Lazer (2020), na ang mga mapagkukunan ng pekeng balita ay madalas na

nagta-target sa mga pangunahing organisasyon ng media at inaakusahan sila ng pagiging bias.
Ang pekeng balita ay tinukoy bilang gawa-gawang impormasyon na may anyo ng nilalaman ng
balita ngunit walang lehitimong mga pamantayan at kasanayan sa editoryal na pamamahayag.
Ang maling impormasyon ay maaaring magkaroon ng iba pang mahahalagang epekto sa ating
lipunan.

Ayon kina Grounds et al, (2022) Ang mga kundisyon ng kampanyang ito ay nangyayari
laban sa backdrop ng isang pangmatagalang trend sa Pilipinas: Isang pinabilis na paglipat mula
sa tradisyonal na media at patungo sa social media, kung saan ang impormasyon ay maaaring
libre at naa-access, ngunit hindi palaging tumpak. Ang bagong tanawin ng media na ito,
gayunpaman, ay mayabong na lupa para sa mga kandidato at kanilang mga tagasuporta na lalong
bumaling sa mga taktika ng disinformation sa social media kaysa sa tradisyonal na mga diskarte
sa media. Sa katunayan, marami sa mga kandidato sa pagkapangulo ang sumusubok sa mga
estratehiya na ginamit upang maikalat ang disinformation sa pamamagitan ng social media sa
mga nakaraang yugto ng halalan, lalo na ang 2016 election, na nagdala sa kasalukuyang
Pangulong Rodrigo Duterte sa kapangyarihan. Sa pamamagitan ng pagpayag sa sinuman na agad
na magbahagi ng impormasyon sa libu-libong tagasunod, pinapabilis ng social media ang daloy
ng impormasyon at ginagawa ito sa paraang nakakagambala sa mga top-down na hierarchy at
pangangasiwa ng editoryal na ipinataw ng tradisyonal na telebisyon at print media. Ito ay
nagkaroon ng pinagsama-samang epekto ng pag-warping ng mahahalagang pambansang
pampublikong talakayan, kabilang ang nakataya para sa mga Pilipino sa darating na halalan.

Ayon kay Newman et al, (2018). Tinutugunan ng "Journalism, 'Fake News' at

Disinformation: Isang Handbook para sa Edukasyon at Pagsasanay sa Pamamahayag" ang mga
hamon ng pag-verify ng impormasyon sa digital age, kung saan mabilis na kumakalat ang
impormasyon sa pamamagitan ng mga social media platform. Binigyang-diin ng mga pag-aaral
ang kahalagahan ng pagsuri sa katotohanan at pagpapatunay sa pamamahayag.

Ayon kay Murray et al, (2019) Ang maling impormasyon at disimpormasyon, kadalasan
sa anyo ng pekeng balita na kumakalat sa mga social media, ay dumarami sa "panahon ng
posttruth", na may malalim na implikasyon sa pampubliko at pampulitikang diskurso,
pananagutan at integridad, halalan at pamamahala. Nakikipaglaban ang Estados Unidos sa isang
larawan ng impormasyon na nabawasan dahil sa malalim na depekto ng impormasyon mula sa
iba't ibang pinanggalingan.

Ayon kina Marlie Celliers et al.(2020) Ang internet ay pinapatakbo ng advertising at

nagiging tanyag ang mga website na may sensasyunal na mga headline, kung saan kumikita ang
mga kumpanyang advertising sa mataas na traffic sa website. Ang pagkalat ng maling
impormasyon ay maaaring magdulot ng kalituhan at stress sa publiko, at mayroong tinatawag na
digital disinformation na layunin na maglihis at magdulot ng panganib sa publiko. Ang
disinformation ay may potensyal na magdulot ng problema sa milyun-milyong tao, tulad ng
pagkakadiskubre sa mga proseso ng eleksyon at paggawa ng hindi magandang kalooban at alitan
sa publiko.

BANYAGANG PAG-AARAL

Batay sa resulta ng pagaaral ni Fernández (2019) na ang disinformation ay nananatiling

pangkaraniwang pamamaraan para siraan ang mga kalaban sa pulitika at pangalawang tampok sa
facebok. Sa larangan ng negosyo, ang mga pag-aaral na isinagawa mula noong 1990s ay
nagpapakita ng pag-aalala tungkol sa sinadyang paggamit ng pekeng balita bilang isang tool para
sa panandaliang estratehikong komunikasyon. Ang pinag-isipang paggamit ng pekeng balita na
nakikinabang sa mga organisasyon ay nananatiling may bisa ngayon sa pamamagitan ng
paggamit ng mga pekeng balita at mga opinyon na nag-aambag sa pagpapabuti ng reputasyon ng
isang organisasyon o pagsira sa kumpetisyon.
 Batay sa pag-aaral ni Rahmanian (2022), isang pagsusuri ng 36 na artikulo mula 1990
hanggang 2020 tungkol sa pekeng balita ay isinagawa. 615 na mga papel ang natuklasan sa
kabuuan, at ang pool ng artikulo ay manu-manong napino sa dalawang yugto: una, ang mga
artikulo ay sinagap at na-screen para sa mga hindi nauugnay na artikulo; pagkatapos, ang pool ay
pino ayon sa saklaw ng pananaliksik. Isang bagong kahulugan ng pekeng balita pati na rin ang
pag-uuri ng lahat ng pekeng balita ay ginawa ng pagsusuri. Gayundin, ang bawat anyo ng mga
katangian ng maling balita—gaya ng katotohanan, intensyon, pinsala, at katatawanan—ay
sinisiyasat, at nagbibigay ng kahulugan para sa bawat isa.

Batay sa pag-aaral ni Edelman (2018). Natuklasan gamit ang mga pananaliksik na ang
tiwala sa media ay bumababa, at ang mga mamamahayag ay dapat magtrabaho upang muling
buuin ang tiwala sa kanilang mga madla. Nalaman ng isang pag-aaral ng Edelman Trust
Barometer na 46% lamang ng mga Amerikano ang nagtitiwala sa media, at 60% ang naniniwala
na mas interesado ang media sa pag-akit ng malaking audience kaysa sa pag-uulat ng
katotohanan.

Iminungkahi sa pag aaral nila Victor et al, (2021) Ang pekeng balita ay sinasabi na storya
na mali o gawa-gawa, sinasabi din nito na ang mga pekeng balita sa amerika ay mas madami
noong eleksyon 2016 kaysa sa mga nakaraang eleksyon. Pinapakita ng kanilang istatiska na
mayroong 27% na amerikano na bumibisita sa pinag mulan ng pekeng balita.

Batay sa pag aaral ni Sanchez (2022) Ang Collaborative Multi-Racial Political Study ay
nagpapakita na ang isang matatag na 57% ng mga puting Amerikano ay naniniwala na mayroong
pandaraya sa mga botante sa 2020 presidential election, ang survey na ito ay nagpapakita rin na
ang mga lahi at etnikong minorya ay lubhang madaling kapitan sa maling impormasyon tungkol
sa pandaraya ng mga botante. Higit pa rito, sa isang survey noong 2021 ng Howard University
Digital Informers, isang maliit na mayorya (51.5%) ng mga sumasagot ay naniniwala na "Ang
mga Black American ay target ng fake news".
 KABANATA III

METODOLOHIYA NG PANANALIKSIK
Sa ikatlong kabanata ng pananaliksik na ito, ipapakita dito ang mga pamamaraan at hakbang na
ginamit sa pangongolekta at pag-aanalisa ng data ng survey questionnaire na isinagawa ng mga
mananaliksik para sa panglangap ng mga datos na nakolekto sa mga napiling kalahok.

DISENYO NG PANANALIKSIK
Ang naisagawang pananaliksik ay gumamit ng deskriptibong metodolohiya ng pananaliksik.
Maraming uring deskriptibong pananaliksik ngunit napili ng mananaliksik na gamitin ang
“Quantitative Survey Research Design” na gumagamit ng talatanungan (survey questionnaire)
para makalikom ng mga datos, naniniwala ang mananaliksik na angkop ang disenyong ito para
sa paksang ito sapagkat mas mapapadali ang pangangalap ng datos mula sa maraming
respondent. Limitado lamang ang bilang ng mga taga sagot sa mga talatanungan, ngunit ang uri
ng disenyong ito ay hindi lamang nakadepende sa dami ng sumagot sa mga talatanungan. Kung
kaya lubos na nauunawaan ng mga mananaliksik na nababagay ito sa pag-aaral kung saan maari
ring magsagawa ng pakikipanayam at obserbasyon upang makadagdag sa pagkalap ng mga datos
at impormasyon. Ang disenyong paglalarawan o deskriptibo ay ang nakita ng mananaliksik na
magiging mabisa sa pagaaral na ito upang mas makakalap ng impormasyon na magiging
epektibo sa pananaliksik.

PAMAMARAAN NG PANGKALAP NG DATOS

Ang proseso ng pagkolekta ng datos ay sinimulan sa pamamagitan ng paggawa ng mga
talatanungan at sinundan ng pag-aayos ng mga instrumento upang tiyakin na tama at may
kaakibat ang mga nabuo sa mga problemang nais lutasin.

Tiniyak ng mga mananaliksik ang paghingi ng pahintulot sa bawat kalahok bago sumagot sa
mga tanong. Bukod pa rito, personal din na pangangasiwaan ng mananaliksik ang pagbibigay
ng talatanungan at tamang gabay sa pagsagot upang matiyak ang tama at nararapat na tugon.
PARAAN NG PAGPILI NG MGA RESPONDANTE
Ang mga napiling respondante o mga kalahok sa pag kolekta ng datos ay ang mga studyante sa
UNIBERSEDAD NG OUR LADY OF FATIMA, mapa senior high school man o mapa
kolehiyo, na nasa edad 18 anyos pataas, dahil ang kailangan sa survey na ito ay ang mga botantes
sa ating bansa. Ang survey na ito ay na ngangailangan ng 50 respondante, makakatulong ang
partisipasyon ng mga kalahok sa pangangalap ng mga datos tungkol sa nagawa ng mga
mananaliksik na ‘’survey questionnaire’’.

INSTROMENTO SA PANANALIKSIK
Ang mananaliksik ay gumamit ng talatanungan o survey questionaire bilang pangunahing
instrumento sa pagkalap ng mga datos na magagamit sa pagaaral. Ang talatanungan ay nahahati
sa iisang pangkat lamang, ang profile at ang survey ukol sa paksang pinagaaralan. Ang survey ay
nagbigay ng iba't ibang persepsyon sa mga mag-aaral kung sa papaanong paraan makakatulong
ang survey na ito sa pag iwas sa mga maling impormasyon. Narito ang sipi ng survey
questionnaire upang lubos na maunawaan ang komposisyon ng mga talatanungan na ginamit sa
pag-aaral

Pangalan (opsyonal)

Ano ang iyong kasarian?

o Lalaki
o Babae
o Mas gugustuhin na hindi sabihin

Anong edad bracket ang iyong kinabibilangan?

o 18 pababa
o 18 - 20
o 21 – 25

Anong antas ng edukasyon ang iyong kinabibilangan?

o Senior High School
o Kolehiyo

Mga Opsyon:
5 - Lubos na Sumasang-ayon
4 - Sumasang-ayon
3 - Hindi Sumasang-ayon
2 - Palagi
1 - Neutral

Lagyan lamang ng tsek ang kolum sa napiling bilang ng sagot na nakasaad sa taas.

5 4 3 2
1

1. Naniniwala
ako na ang
fake news ay
nagkaroon
ng malaking
epekto sa
resulta
ng eleksiyon
sa 2022.

2. Naniniwala
ako na ang
mga tao ay
dapat na mag-
ingat
at magbasa ng
mga balita
mula
sa mga
lehitimong
news sources.

3. Sumasang-
ayon ako na
dapat
nating
labanan ang
pagkalat ng f
ake news sa
Facebook sa
kasagsagan
ng eleksyon.

4. Palagi
akong nag fa-
fact check
ng
impormasyon
upang
malaman
kung ito ba ay
tama o mali.

5. Marami
akong
nakikitang
mga
pekeng balita
sa facebook
noong
kasagsagan
ng eleksyon
2022.

6.
Nahihirapan
akong
malaman
kung totoo ba
ang balita o
gawa-gawa
lamang.

7. Palagi
akong
tumitingin ng
balita sa
telebisyon
upang
malaman ang
mga
nangyayari.

8. Ikinakalat
ko ang mga
balitang
nakita ko sa
facebook
kahit hindi
ako sigurado
kung ito ba ay
tamang
impormasyon
.

9. Naniniwala
ako na dapat
patawan
ng parusa ang
mga taong
nangangalat
ng fake news
sa Facebook sa
kasagsagan
ng eleksyon.

10. Sumasang-
ayon ako na
dapat
magkaroon
ng mas
mahigpit na
regulasyon at
pagbabantay
sa mga social
media
platforms
tulad ng
Facebook
upang
maiwasan ang
pagkalat
ng fake news.

11.
Naniniwala
ako na ang
pagkalat ng
fake news sa
Facebook ay
maaaring
magdulot
ng
pagkakawatak-
watak ng
bansa sa
kasagsagan
ng eleksiyon
2022.

12.
Naniniwala
ako na dapat
na mas maging
aktibo ang
mga netizens
sa pag-
reklamo sa
Facebook
tungkol sa
mga
nagpapakalat
ng
fake news.

13. Sumasang-
ayon ako na
ang fake news
ay
maaaring
sirain ang
dignidad at
kalusugan
ng isip ng
isang tao.

14.
Naniniwala
ako na
maraming
pilipino ang
naging bias sa
pagpili ng
kandidato
dahil sila
ay nagpadala
sa mga maling
impormasyon
na
nakikita sa
facebook.

15. Isa ako sa

nabiktima ng
Fake News sa
Facebook sa
kasagsagan ng
Eleksyon
2022.
 KABANATA IV
REPRESENTASYON NG MGA DATOS

GRAP 1

Naniniwala ako na ang fake news ay nagkaroon ng malaking epekto sa resulta

ng eleksiyon sa 2022.

7% 2%

Neutral
57% 34% Palagi
Hindi Sumasang-ayon
Sumasang-ayon
Lubos na Sumasang-ayon
Base sa resultang lumabas sa ginawang pananaliksik, sa limangpu (50) na respondante
limampu't pito porsyento (57%) ang nag nag sagot na lubos na sumasang-ayon na malaki
ang nagging epekto ng fake news noong eleksiyon 2022. At tatlumpu't apat (34%) naman
ang nag sabi o nag sagot na sumasang-ayon na malaki ang naging epekto ng fake news,
noong eleksiyon 2022, habang Pito (7%) naman ang nag sabi na neutral na malaki ang
nagging epekto ng fake news, nuong eleksiyon 2022 at dalawa (2%) naman ang nag sabi
na hinsi sumasang-ayon, na Malaki ang nagging epekto ng fake news noong eleksiyon
2022. Habang wala naman sumagot na palagi, na naniniwala na Malaki ang nagging
epekto ng fake news noong eleksiyon 2022.

GRAP 2

Naniniwala ako na ang mga tao ay dapat na mag-ingat at magbasa ng mga balita mula sa
mga lehitimong news sources.

4% 2%
10%

Neutral
Palagi
Hindi Sumasang-ayon
Sumasang-ayon
Lubos na Sumasang-ayon
84%
 GRAP 3

Sumasang-ayon ako na dapat nating labanan ang pagkalat ng fake news sa Facebook sa
kasagsagan ng eleksyon.

2%
2%
14%

Neutral
Palagi
Hindi Sumasang-ayon
Sumasang-ayon
82% Lubos na Sumasang-ayon
\

GRAP 4

Palagi akong nag fa-fact check ng impormasyon upang malaman

kung ito ba ay tama o mali.

4%
6%
8%

8% Neutral
Palagi
Hindi Sumasang-ayon
Sumasang-ayon
75% Lubos na Sumasang-ayon
 GRAP 5

Marami akong nakikitang mga pekeng balita sa facebook noong

kasagsagan ng eleksyon 2022.

5
2
2

Neutral
10 Palagi
32 Hindi Sumasang-ayon
Sumasang-ayon
Lubos na Sumasang-ayon
 GRAP 6

Nahihirapan akong malaman kung totoo ba ang balita o

gawa-gawa lamang.

17%
23%

Neutral
8% Palagi
27% Hindi Sumasang-ayon
Sumasang-ayon
Lubos na Sumasang-ayon
25%
 GRAP 7
.
Palagi akong tumitingin ng balita sa telebisyon upang
malaman ang mga nangyayari.

10%
10%
35%
Neutral
8%
Palagi
Hindi Sumasang-ayon
Sumasang-ayon
Lubos na Sumasang-ayon
38%
 GRAP 8

Ikinakalat ko ang mga balitang nakita ko sa facebook kahit hindi ako sigurado kung ito ba
ay tamang impormasyon.

4
5
17
Neutral
Palagi
Hindi Sumasang-ayon
Sumasang-ayon
18
6 Lubos na Sumasang-ayon
 GRAP 9

Naniniwala ako na dapat patawan ng parusa ang mga taong nangangalat

ng fake news sa Facebook sa kasagsagan ng eleksyon.

2 2

Neutral
26 19 Palagi
Hindi Sumasang-ayon
Sumasang-ayon
Lubos na Sumasang-ayon
 GRAP 10

Sumasang-ayon ako na dapat magkaroon ng mas mahigpit na regulasyon at pagbabantay

sa mga social media platforms tulad ng Facebook upang maiwasan ang pagkalat
ng fake news.

4% 4%

Neutral
30%
Palagi
62% Hindi Sumasang-ayon
Sumasang-ayon
Lubos na Sumasang-ayon
 GRAP 11

Naniniwala ako na ang pagkalat ng fake news sa Facebook ay maaaring magdulot

ng pagkakawatak-watak ng bansa sa kasagsagan ng eleksiyon 2022.

2%
2%
12%

Neutral
47% Palagi
Hindi Sumasang-ayon
37%
Sumasang-ayon
Lubos na Sumasang-ayon
 GRAP 12

. Naniniwala ako na dapat na mas maging aktibo ang mga netizens sa pag-reklamo sa
Facebook tungkol sa mga nagpapakalat ng fake news.

8%
6%

Neutral
50%
Palagi
36% Hindi Sumasang-ayon
Sumasang-ayon
Lubos na Sumasang-ayon
 GRAP 13

Sumasang-ayon ako na ang fake news ay maaaring sirain ang dignidad at kalusugan
ng isip ng isang tao.

5%

10

Neutral
53% Palagi
Hindi Sumasang-ayon
25% Sumasang-ayon
Lubos na Sumasang-ayon
 GRAP 14

Naniniwala ako na maraming pilipino ang naging bias sa pagpili ng kandidato dahil sila
ay nagpadala sa mga maling impormasyon na nakikita sa facebook.

7%
4%

24% Neutral
Palagi
Hindi Sumasang-ayon
65%
Sumasang-ayon
Lubos na Sumasang-ayon
 GRAP 15

Isa ako sa nabiktima ng Fake News sa Facebook sa kasagsagan ng Eleksyon 2022.

11%

33%
15%
Neutral
Palagi
Hindi Sumasang-ayon
19% Sumasang-ayon
Lubos na Sumasang-ayon
22%