Faza e dyte e projektit: Shkolla e pare shqipe.

*PËRPJEKJET E RILIDËSVE PËR HAPJEN E MËSONJTORES SË PARË SHQIPE*

PËRPJEKJET E ATDHETARËVE SHQIPTARË, NË KOHËN E LIDHJES SHQIPTARE TË PRIZRENIT

(1878-1881), PËR TË SIGURUAR TË DREJTËN E ARSIMIMIT NË GJUHËN SHQIPE DHE
AUTONOMINË E SHQIPËRISË, PËRFUNDUAN PA SUKSES.
PERANDORIA OSMANE PËRDORI TË GJITHA MJETET PËR TA
SHKATËRRUAR LIDHJEN SHQIPTARE, DERISA NË PRILL 1881
ARRITI TA SHUANTE ATË. PËRHAPJEN E SHKOLLAVE NË GJUHË
TË HUAJ, NË SHQIPËRI, ATDHETARËT TANË E KONSIDERONIN SI
SHUMË

TË DËMSHME PËR INTERESAT KOMBËTARE. KONSTANTIN KRISTOFORIDHI,

NË ATË PERIUDHË SHKRUANTE: “SHQIPËRIA NUK MËSOHET DOT, AS NUK NDRITET SOT, AS
NUK QYTETËROHET DOT ME GJUHË TË HUAJ, PËRVEÇ ME GJUHËN E MËMËS”. SHTYPJA E
LIDHJES SHQIPTARE TË PRIZRENIT, I BINDI ATDHETARËT TANË,
SE PA ZHVILLIMIN E ARSIMIT NË GJUHËN AMTARE,
SHQIPTARËT E KISHIN TË VËSHTIRË TË ÇLIROHESHIN NGA
SUNDIMI OSMAN. NJËRI NDËR RILINDËSIT TANË MË TË
SHQUAR SAMI FRASHËRI, KISHTE SHKRUAR SE “ARSIMI I ZGJON
NJERIUT KUJTESËN, IA NDRIÇON MENDJEN, IA SHTON
ZGJUARSINË”.

PRANDAJ, VEPRIMTARËT E LËVIZJES KOMBËTARE I DHANË RËNDËSI TË VEÇANTË ZBATIMIT

TË PROGRAMIT TË TYRE KULTUROR, I CILI ISHTE PJESË
PËRBËRËSE E PROGRAMIT KOMBËTAR TË RILINDJES.
ATDHETARËT E KORÇËS DHE TË BUKURESHTIT MORËN
PËRSIPËR TË SIGURONIN PAJISJET, LIBRAT DHE LOKALIN PËR
SHKOLLËN, KURSE VËLLEZËRIT SAMI DHE NAIM FRASHËRI I
PARAQITËN KËRKESA TË REJA QEVERISË OSMANE PËR LEJIMIN
E HAPJES SË SHKOLLËS NË GJUHËN SHQIPE. PAS NJË PËRPJEKJE KËMBËNGULËSE DYVJEÇARE
VËLLEZËRIT FRASHËRI ARRITËN TË MERRNIN NGA QEVERIA OSMANE LEJE NË EMËR TË PANDELI
SOTIRIT PËR HAPJEN E NJË SHKOLLE NË GJUHËN SHQIPE, NË KORÇË.