PAGBASA AT PAGSURI NG IBA’T IBANG TEKSTO TUNGO SA PANANALIKSIK

FINALS
2ND SEMESTER │ AY: 2022 – 2023

PANANALIKSIK & PAGGAWA NG PAPEL PANANALIKSIK WASTONG GRAMMAR

• Kailangang maging maingat sa konstruksyon ng mga
KABANATA 4: PRESENTASYON, PAGSUSURI, & INTERPRETASYON pangungusap, sa ispeling at paggamit ng bantas.
• Pagsagot sa mga tiyak na layunin gamit ang mga datos na
nalikom LOHIKAL
• Paglalahad sa mga datos na nalikom gamit ang • Lohikal ang pagkakasunod-sunod.
talahanayan
table TUBULAR
• Proseso ng pag-oorganisa ng mga datos sa lohikal, • Istatistikal na talahanayan.
sikwensyal, at makahulugang kategorya at klasipikasyon • Iniaayos ng sistematiko.
ayon sa isinasagawang pag-aaral at interpretasyon. • Itinatala sa ilalim ng isang kolum at katapat ng isang row
upang ipakita ang ugnayan ng mga datos.
PARAAN NG PRESENTASYON NG DATOS (CALDERON & GONZALES) → Mga dapat tandaan:
✓ Teskstwal tiyak
✓ Tubular kompak
✓ Grapikal nauunawan ang anyo

TEKSTWAL GRAPIKAL
• Gumagamit ng patalatang pahayag upang ilarawan ang • Viswal na presentasyong kumakatawan sa kwantiteytiv na
mga datos. varyasyon o pagbabago ng varyabol o kwantiteytiv na
• Layuning maipokus ang atensyon sa ilang mahahalagang komparison ng pagbabago ng isang varyabol sa iba pang
datos at upang magsilbing suplement ng presentasyong varyabol o mga varyabol sa anyong palarawan o
tabular at grapikal. diagramatik. (Calderon at Gonzales,1993)
HALIMBAWA:
➢ May 35 o 49.30% na Katoliko mula sa hanay ng mga lalaking MGA URI NG GRAPH
kalahok, 29 o 40.84% ang mga babaing Born Again; 5 o LINE GRAPH
7.04% ang lalaking nasa Iglesia ni Kristo at 2 o 2.82 % ang
babaing kabilang sa Iglesia ni Kristo.
• Pinakagamiting grap
• Epektibo kung nais ipakita ang trend o pagtaas, pagdami o
pagsulong ng isang tiyak na baryabol.
KATANGIANG DAPAT TAGLAYIN NG TEKSTWAL (BERNALES)
KAISAHAN PIE O BILOG NA GRAPH
• Pagkakaroon ng isang ideya sa loob ng talata. • Ipakita ang distribusyon, dibisyon, proporsyon, alokasyon,
bahagi o praksyon ng isang kabuuan.
KOHIRENS
• Pagkakaugnay-ugnay ng mga bahagi sa loob ng talataan. BAR GRAPH
• Epektibong gamitin upang ipakita ang sukat, halaga o dami
EMPASIS ng isa o higit pang baryabol sa pamamagitan ng haba ng
• Pagbibigay ng angkop na diin sa datos na bar.
nangangailangan nito.
PICTOGRAPH / PIKTOGRAF
MALINAW • Paggamit ng mga larawang kumakatawan sa isang
• Hindi kailangang magkaroon ng iba’t ibang interpretasyon. baryabol.

TUWIRAN TANDAAN
• Iwasang maging maligoy sa mga pahayag. ✓ Kailangang maging malinaw at eksakto ang presentasyon
ng mga datos na nakalap.
MAIKLI ✓ Gamitin ang kumbinasyon ng tekstwal at tabular o grapikal
• Ang papel pananaliksik ay isang teknikal na sulatin kaya na presentasyon.
ang brevity ay isang pangangailangan. ✓ Maging consistent ang mga datos na inilalahad sa teksto at
sa talahanayan o grap.
 KABANATA 5: LAGOM, KONKLUSYON, & REKOMENDASYON
LAGOM
• Buod / binubuod ang mga datos at informasyong nakalap
na komprehensibong tinalakay sa Kabanata 5.
MGA DAPAT TANDAAN SA PAGBUO NG LAGOM
✓ Simulan ito sa isang maikling pahayag tungkol sa pangunahing
layunin ng pag-aaral, mga respondyente, saklaw, limitasyon at
panahon ng pag-aaral, pamamaraan at instrumentong ginamit sa
pangangalap ng mga datos at impormasyon, at ang disenyo ng
pananaliksik.
✓ Ilahad ang lagom sa paraang tekstwal at numerikal sa
pamamagitan ng pagbubuod ng mga impormasyon o datos.
✓ Huwag gumawa ng mga deduction, inference, at interpretation sa
lagom dahil mauulit lamang ang mga iyon sa konklusyon.
✓ Babanggitin lamang dito ang mga mahahalagang tuklas at datos,
lalong-lalo na ang mga pinagbatayan ng mga konklusyon.
✓ Walang pagpapaliwanag ng mga datos sa lagom.
✓ Gawing maikli at tuwiran ang mga pahayag dito.
✓ Huwag magdaragdag ng mga bagong datos o impormasyon sa
lagom.
KATANGIAN NG MAHUSAY NA LAGOM
CONCISE
• Maiikli na naaayon sa kahingian ng gawaing paglalagom.
ACCURATE
• Malinaw sa mambabasa ang tekstong binasa.
OBJECTIVE
• Punto de vista lamang ng awtor ang maaaring lumitaw.
KONKLUSYON
• Sagot sa mga tiyak na layunin, mga inferens, abstraksyon,
implikasyon, interpretasyon, pangkalahatang pahayag, at/o
paglalahad batay sa mga datos na nakalap.
MGA DAPAT TANDAAN SA PAGBUO NG KONKLUSYON
✓ Lahat ng konklusyon ay dapat ibatay sa lohika ng mga datos at
impormasyong nakalap.
✓ Dapat masagot nang tumpak at maayos ang mga katanungang
tinukoy sa LAYUNIN ng pag-aaral. Mawawalan ng kabuluhan ang
pananaliksik kung ang mga katanungang o LAYUNIN ay hindi
malalapatan ng mga kasagutan sa konklusyon.
REKOMENDASYON
• Mungkahing solusyon para sa mga natukoy na suliranin o
natuklasan.
• Ano ang mairerekomenda sa mga sumusunod
na mananaliksik o sa mga gagamit nito.
• Nakabatay ang mga ito sa mga nabuong konklusyon.
MGA DAPAT TANDAAN SA PAGBUO NG REKOMENDASYON
✓ Ang mga rekomendasyon ay dapat naglalayong lutasin ang mga
suliraning natuklasan sa imbestigasyon.
✓ Huwag magrekomenda ng mga solusyon sa anomang suliraning
hindi naman natuklasan o natalakay sa pag-aaral.
✓ Bagama’t ang mga rekomendasyon ay maaaring maging ideyal,
kailangang ang bawat isa’y maging praktikal, naisasagawa,
nakakamit, makatotohanan, at makatarungan.
✓ Dapat ipatungkol ang bawat rekomendasyon sa indibidwal,
pangkat, tanggapan, o institusyong nasa posisyong maaaring
magpatupad sa nabuong rekomendasyon.
✓ Kung may mga mabubuting bagay na natuklasan, kailangang
irekomenda ang pagpapanatili, pagpapatuloy at/o pagpapabuti ng
mga iyon.
✓ Maaaring irekomenda sa ibang mga mananaliksik ang
pagpapatuloy o pagpapalawak ng isinagawang pag-aaral, at/o
paggamit ng ibang saklaw, panahon, lokaliti, at populasyon upag
ma-verify, ma-apply, o mapasinungalingan ang mga natuklasan
sa pag-aaral.
HALIMBAWA:
LAGOM:
➢ Ang pasilidad at kapaligiran ay nakakuha ng kabuoang
weighted mean na 3.35 na Lubos na Sumasang-ayon (LS).
KONKLUSYON:
➢ Hindi sapat ang pasilidad at kapaligiran ng pamantasan ng
mga respondyenteng mag-aaral.
REKOMENDASYON:
➢ Kinakailangang dagdagan at may kalidad ang mga pasilidad,
kagamitan, silid at iba pa.
IBA’T IBANG SISTEMA NG DOKUMENTASYON
BIBLIOGRAFI O SANGGUNIAN
• Dalawang uri ng pagsulat ng bubliografi:
Paragraph indent
Hanging indent
HALIMBAWA:
Isang awtor
Belvez, Paz M. 2002. Retorika: Mabisang
pagsasalita at pagsulat. Manila: Rex Book Store.
URI NG BIBLIOGRAFI
✓ Modern Language Association (MLA)
✓ American Psychological Association (APA)
MODERN LANGUAGE ASSOCIATION (MLA)
Allen, Thomas B. Vanishing Wildlife of North
America. Washington, D.C.: National
Geographic Society, 1974.
Boorstin, Daniel J. The Creators: A History of the
Heroes of theImagination. New York:
Random, 1992.
MGA AKLAT (FORMAT)
• Apelyido ng Awtor, pangalan . Pamagat ng Aklat.
 Karagdagang Impormasyon. Lugar
Palimbagan: Palimbagan, petsa
pagkakalimbag.
HALIMBAWA:
Searles, Baird, and Martin Last. A Reader's Guide
to Science Fiction. New York: Facts on File,
Inc., 1979.
ARTIKULO MULA MAGAZINE & PAHAYAGAN (FORMAT)
• Author's last name, first name. "Article title."
Periodical title Volume # Date: inclusive pages.
HALIMBAWA:
Hall, Trish. "IQ Scores Are Up, and Psychologists
Wonder Why." New York Times 24 Feb. 1998,
late ed.: F1+.
AMERICAN PSYCHOLOGICAL ASSOCIATION (APA)
• Format:
Author's last name, first initial. (Publication
date). Book title. Additional information. City of
publication: Publishing company.
HALIMBAWA:
Allen, T. (1974). Vanishing wildlife of North
America. Washington, D.C.: National
Geographic Society.
Boorstin, D. (1992). The creators: a history of
the heroes of the imagination. New York:
Random House.
DALAWANG AWTOR
• Casanova, A. and Tiamson L. (2001).
Retorikang pangkolehiyo. Manila: Rex Bookstore.
TATLONG AWTOR
• Arrogante, J., Ayuyao N. and Lacanlale V. (2004).
Panitikang Filipino (Binagong Edisyon). Mandaluyong
City: National Bookstore.
BIBLIOGRAPI MULA SA PAHAYAGAN (ARTIKULO)
• Lacson, P. (July 2003). “Kudeta sa Oakwood.”
People’s Tonight, p. 5.
BIBLIOGRAPI MULA SA MAGASIN (ARTIKULO)
• Sibayan, B. (July, 2002). “A ringside view of a war.”
Educator’s Journal, p. 53.
BIBLIOGRAPI MULA SA TESIS / DISERTASYON
• Bingcang, Y.D. “Varyasyon ng mga Salitang
Kapampangan: Implikasyon sa Pagtuturo ng Wika.”
Di-nalathalang disertasyon, Angeles University
Foundation, Angeles City, June 2006.
BIBLIOGRAPI MULA SA INTERNET
• Banggitin ang pangalan ng sumulat, petsa ng
pagkakalathala, pamagat ng artikulo, bilang ng volyum at
isyu, pahina, (kung mayroon) website at petsa ng pag-
akses nito.
ng HALIMBAWA:
ng Garcia, E. (May 2015). Retorika: Proseso ng mabisang
pamamahayag. Retrieved at
http://maestroaeious.blogspot.com/ (June 18, 2020).
Vinas, T. (2004, July). The Green Side of Green. Industry
Week, 253(7) p. 53. Retrieved at
http://gateway.proquest.com/openurl?url_ver=Z39.882004
&res_dat=xri:pqd&rft_val_fmt=info:ofi/fmt:kev:mtx:journal&
genre=article&rft_dat=xri:pqd:did=000000659339201&svc
_dat=xri:pqil:fmt=html&req_dat=xri:pqil:pq_clntid=57020
(29 July, 2004).
URI NG PARENTETIKAL NA SANGGUNIAN
AUTHOR-NAMED IN TEXT
• Isinasama sa teksto ang pangalan ng awtor.
• Kung tuwirang binanggit ang sinabi ng awtor, isulat ang
pahina na nasa loob ng parentesis pagkatapos ng tuwirang
sabi.
• Kung ang pagbanggit sa tuwirang sabi ay sa paraang
parafreys, isulat lamang ang taon.
HALIMBAWA:
➢ Ayon kay Arrogante J. (1991), “Ang tula ay isang
nadaramang kaisipan.” (p.4)
➢ Binigyang kahulugan ni Arrogante J. (1991) ang tula na isang
nadaramang kaisipan.
AUTHOR-NOT-NAMED IN TEXT
• Hindi isinasama ang pangalan ng awtor sa loob ng teksto.
• Ito ay nasa loob ng parentesis.
HALIMBAWA:
➢ Ang pananaliksik ay isang sining tulad din ng pagsulat ng
isang komposisyon sa musika (San Miguel B., 1986).
WORK WITH TWO AUTHORS
• Banggitin ang dalawang pangalan (apelyido) na
napapagitnaan ng pangatnig na “at” at ang taon ng
pagkakalimbag na nasa loob ng parentesis.
HALIMBAWA:
➢ Ayon kay Resuma L. at Semorlan T. (2002) dapat bigyang
diin ang wika kaugnay ng buhay at bilang instrumento ng tao
upang matalino at episyenteng makilahok sa lipunang
kinabibilangan.
WORK WITH THREE TO FIVE AUTHORS
• Banggitin lahat sa unang referensya.
• Kapag nagamit sa pangalawang referensya, isulat lamang
ang unang awtor at isunod ang et al. na may kahulugang
“at iba pa.”
HALIMBAWA:
➢ Ang dula ay nauuri sa komedya, trahedya, melodrama at
tragikomedya (Arrogante J., Dizon T., Maglaqui E. at Fregil
L., 1991).
WORK WITH SIX OR MORE AUTHORS
• Isulat lamang ang unang awtor at gamitin ang et al.
 KATUTURAN NG PRESI
HALIMBAWA: ang pangunahing kaisipan, ayos ng pagkasulat, pananaw
➢ Ang pagbabasa ay pagpapakahulugan ng mga nakalimbag ng sumulat at himig ng orihinal
na simbolo ng isang kaisipan, isang interpretasyon ng mga • Hindi ito pinapasukan ng sariling opinyon o palagay ng
nakatitik na sagisag ng mga kaisipan (Galang T., et al. 2004, naglalagom
p. 189). • Tinitipid ang mga salita pero hindi nababawasan ang
esensya ng diwa.
CORPORATE AUTHORS
Hindi pwedeng lahat tayo ay amo.
• Gamitin ang pangalan ng samahan bilang sanggunian at
There will always be a master and a
ang taon ng pagkalathala. slave. Kapag nawala ang mga Hindi maaaring lahat ay amo. Ang
• Banggitin ang buong pangalan ng samahan sa unang mayayaman sa mundo, sino ang mayayaman ang nagpapasahod sa
gamit at sa pangalawang gamit, isulat na lamang ang magpapasweldo sa mga mga mahihirap. Kapag nawala ang
daglat nito. nagtatrabahong mahihirap? Kapag mga mahihirap, papaano
HALIMBAWA: nawala ang mahihirap, paano makakikilos ang mayayaman?
➢ Binigyang puna ng Manggagawa ng Komunikasyon sa makakikilos ang mayayaman?
Pilipinas (MKP, 2000), ang paghalili ni GMA sa pagbagsak ni
Erap bilang lunas sa krisis pang-ekonomiya ng bansa.
PAGHAHAWIG (PARAPHRASING)
• Malayang ipinapahayag ang mga tala batay sa paliwanag
AUTHORS WITH SAME LAST NAME
sa orihinal.
• Upang makilala ang mga awtor na magkapareho ang Sa ganitong paraan, napipilitang mag-isip at
apelyido, gamitin ang unang inisyal ng bawat awtor sa umunawang mabuti sa kabuoang ideya ang kumukuha
bawat pagbanggit. ng tala na hindi nangyayari kapag kinokopya lamang.
HALIMBAWA:
➢ Ayon kay L. Samson (2004), isang mabisang paraan ng HAWIG (PARAPREYS)
pakikipagtalastasan ang paglikha ng kuwento, sanaysay, tula • Nagpapaliwanag ito nang mahirap na bahagi ng teksto.
at iba pang kaugnay nito. Ayon naman kay E. Samson • Isang pagpapasimple at pagpapaliwanag sa isang katha.
(2000), sa pamamagitan ng mga simbolong ginagamit sa
pagsulat ay nakalilikha ng obra maestra ang manunulat. • Kumbaga, ibinibigay mo ang kahulugan sa mas madaling
paraan na nauunawaan.
• May pagdaragdag na ginagawa rito upang maintindihang
TWO OR MORE SOURCES IN A SINGLE CITATION mabuti ng babasa, na walang pagbabago sa nilalaman ng
• Banggitin ang mga taon sa ayos na kronolohikal. orihinal.
HALIMBAWA:
Ang kapatawaran ay magaan at Magiging magaan sa ating sarili at
➢ Ang pagbabalangkas ay ang sistema ng isang maayos na
madali kung ang kapatawaran ay magiging madali ang pagbibigay
paghahati-hati muna ng mga kaisipan ayon sa tataluntuning
ating ibibigay doon sa mga taong kapatawaran sa mga taong
lohikal na pagkakasunod-sunod bago ganapin ang paunlad
humihingi ng kapatawaran na may humihingi nito kung nakikita natin
na pagsusulat. (Arrogante J. 1994, 1997).
kalungkutan at pagsisisi. Ang ang kanilang pagsisisi. Malinaw na
Bibiliya ay nagsasabi sa atin na tayo mababasa sa Bibliya na
PARAAN NG PAGKUHA NG MGA TALA ay dapat na magpatawad ng walang kinakailangang walang kondisyon
kondisyon, doon sa mga tao na ang pagbibigay ng kapatawaran sa
nagkasala sa atin. mga taong nagkasala sa atin. Ito
PAGBUBUOD (SUMMARIZING) ang tunay na kahulugan ng
• Isinusulat ang tala sa sariling pananalita nang hindi pagpapatawad.
nababawasan ang orihinal sapagkat naroon din ang
pangunahing ideya at mga detalyeng sumusuporta. DIREKTANG SIPI (DIRECT QUOTING)
• Kumpletong pangongopya ng mga salita o pangungusap
Bakit kaya sa timpla ko’y di ka mula sa sanggunian.
makuntento? Ano pa bang kulang Tanaw na tanaw ko ang mga
na sangkap ko? Maanghang ba o Tanaw na tanaw ko ang mga
sasakyan mula sa kinatatayuan ko
maalat masyado? sasakyan mula sa kinatatayuan ko
ngayon. Humahagibis ang
Kulang ba sa lasa? Amoy ko ngayon. Humahagibis ang
Ang bawat tao sa mundo ay may karamihan na tila baga sila lang ang
ba’y nakasusuka talaga? Dapat karamihan na tila baga sila lang ang
sariling panlasa, maaaring may nasa lansangan.
siguro ipatikim mo rin muna ako sa nasa lansangan.
pagkakatulad o may pagkakaiba. Ang iba naman ay parang mga
iba at hayaang sila ang maghusga. Ang iba naman ay parang mga
pagong na sa wari ko ay
Tingin ko kasi tama lang naman pagong na sa wari ko ay
naghahanap ng biyaya sa
ang aking timpla, amoy at lasa. naghahanap ng biyaya sa
madaraanan.
Baka sakaling ayos naman pala ako madaraanan.
Ang mga tao ay tulad ng mga
at dila mo lang talaga ang may Ang mga tao ay tulad ng mga
sasayang ito sa lansangan na kung
problema. sasayang ito sa lansangan na kung
tawagin ay buhay.
tawagin ay buhay.
KATUTURAN NG PRESI “The Open Book”
- mula sa “The Open Book” ni King’s
by King’s Rebel
• Ginagawang maingat na pang-unawa sa tekstong binasa. Rebel
• Pinaikling pagsulat na katha na mahigpit na pinananatili