‫‪11/23/2020‬‬

‫ویرایش آبان ‪99‬‬

‫‪1‬‬
‫‪3. Basic Knowledge‬‬
‫م‪ .‬نبئی‬

‫انواع تست ها بعد از راندن کیسنگ‬

‫)‪Casing Integrity Test (CIT‬‬
‫بعد از نشستن تاپ پالگ (بامپینگ)‪ ،‬فشار را ‪ 500‬تا ‪ 1000‬پام افزایش داده و تا ‪ 15‬دقیقه نگه میداریم برای‬
‫بررسی نشتی کیسینگ تا بتوان بعنوان یک ‪ Barrier‬آن را در نظر گرفت‪.‬‬
‫‪Shoe Bond Test‬‬
‫بعد از حفاری شو و باتمزاپ‪ ،‬چاه را بسته و ‪ 500-1000‬پام فشار اعمال کرده تا کیفیت سیمان دور شو چک‬
‫شود (ابتدای تست های ‪ FIT‬و ‪ LOT‬را می توان بعنوان شو باند تست در نظر گرفت)‪.‬‬
‫)‪Formation Integrity Test (FIT‬‬
‫تعیین تحمل سازند با یک وزن گل از پیش تعیین شده (سازند نمی شکند و گل الس نمی شود)‪.‬‬
‫)‪Leak Off Test (LOT‬‬
‫تعیین حد نهایی تحمل سازند‪ ،‬چاه را بسته و آنقدر فشار اعمال می کنیم تا شکاف های ریز در سازند ایجاد شده و‬
‫الس شروع شود (سازند نمی شکند ولی شکاف های ریز در آن ایجاد می شود)‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪2‬‬

‫‪1‬‬
 ‫‪11/23/2020‬‬

‫)‪LEAK OFF TEST (LOT‬‬

‫‪ .1‬کیسینگ رانده شده و به سیمان فرصت داده می شود تا سفت شود‪.‬‬
‫‪ .2‬شو‪ ،‬شوترک و ‪ 5‬تا ‪ 15‬فوت از سازند جدید حفاری شود (حتما باید وارد سازند جدید شویم)‪.‬‬
‫‪ .3‬باتمزاپ انجام شده و مطمئن شوید وزن گل ‪ in‬و ‪ out‬با هم برابر باشد‪.‬‬
‫‪ .4‬مته تا شو باال کشیده شود‪.‬‬
‫از مادپمپ هم می شه‬ ‫‪ .5‬مطمئن شوید گیج فشار روی ‪ Swaco‬درست کار می کند‪.‬‬
‫استفاده کرد؟‬
‫‪ .6‬استرینگ را به سمنت یونیت (پمپ تراک) الین آپ کنید‪.‬‬
‫‪ .7‬گل حفاری را داخل سمنت یونیت گرفته و الین ها را فالش و تست کنید‪.‬‬
‫‪ .8‬چاه را بسته‪ ،‬از سمنت یونیت پمپ کرده و فشار را از روی گیج سواکو ثبت کنید‪.‬‬
‫‪ .9‬حجم کل گل پمپ شده بصورت ¼ بشکه ای ثبت شود‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪3‬‬

‫)‪LEAK OFF TEST (LOT‬‬

‫‪ .10‬داده های فشار پمپ (محور عمودی) و‬
‫حجم کل گل پمپ شده (محور افقی) را رسم‬
‫سازند نشکسته است‬ ‫کنید‪.‬‬

‫‪ .11‬تست زمانی تمام می شود که نمودار‬

‫حجم‪-‬فشار از خط راست منحرف شود‪.‬‬

‫فشار در نقطه انحراف بعنوان ‪Leak Off‬‬

‫‪ Pressure‬در نظر گرفته شده که در‬
‫محاسبات کشتن چاه کاربرد دارد‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪4‬‬

‫‪2‬‬
 ‫‪11/23/2020‬‬

‫سوال) کدامیک از موارد زیر برای گرفتن تست لیکاف (مقاومت شکست شو) نیاز است؟ (‪3‬مورد)‬

‫آ‪ .‬گرفتن سلوپمپ‬

‫ب‪ .‬چاه تمیز و وزن گل رفت و برگشتی برابر‬
‫ج‪ .‬میکاپ کردن تاپ درایو‬
‫د‪ .‬گیج دقیق و با بازه مناسب روی پنل سواکو‬
‫ن‪ .‬دانستن عمق عمودی شو‬
‫و‪ .‬داشتن حجم کافی گل در مخزن اکتیو‬
‫ه‪ .‬دانستن ویسکاسیتی گل‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪5‬‬

‫بنظر شما مشکل این گراف لیکاف تست چیه؟‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪6‬‬

‫‪3‬‬
 ‫‪11/23/2020‬‬

‫کاربرد ‪LOT‬‬
‫لیکاف پرشر نشان دهنده مقاومت شکست زیر شو‬
‫می باشد‪.‬‬

‫اگر فشار بیشتر از لیکاف شود ‪ ‬سازند می شکند‬

‫(شروع هرزروی)‬

‫کاربرد ‪LOT‬‬
‫‪ .1‬انتخاب محل کیسینگ شو در مرحله طراحی‬
‫‪ .2‬تعیین حداکثر وزن گل مجاز‬
‫‪ .3‬تعیین حداکثر فشار سطحی مجاز (‪)MAASP‬‬
‫‪ .4‬تعیین ‪Fracture Gradient‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪7‬‬

‫‪1000‬‬
‫مقدار ‪( LOP‬لیکاف پرشر) چقدر است؟‬
‫‪900‬‬

‫‪800‬‬ ‫‪LOP 780 psi‬‬

‫‪Shoe Depth 5500 ft MD, 5000 ft TVD‬‬
‫‪700‬‬
‫‪MW 10 ppg‬‬
‫‪600‬‬
‫فشار (پام)‬

‫‪500‬‬
‫?)‪Shoe strength (Fracture Pressure‬‬
‫‪400‬‬ ‫مقاومت شو معادل فشار کل اعمالی در محل شو می باشد‪:‬‬
‫‪300‬‬ ‫𝑃𝑂𝐿 ‪𝐹𝑃 = 0.052 × 𝑀𝑤 × 𝑇𝑉𝐷𝑠ℎ𝑜𝑒 +‬‬
‫‪200‬‬ ‫𝑖𝑠𝑝 ‪𝐹𝑃 = 0.052 × 10 × 5000 + 780 = 3380‬‬

‫‪100‬‬

‫)𝑖𝑠𝑝( 𝑃𝐹‬ ‫‪3380‬‬

‫= 𝐺𝐹‬ ‫=‬ ‫𝑖𝑠𝑝 ‪= 0.676‬‬
‫𝑡𝑓‬
‫‪0‬‬ ‫𝑡𝑓 𝑒𝑜‪𝑇𝑉𝐷𝑠ℎ‬‬ ‫‪5000‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬
‫حجم پمپ شده (بشکه)‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪8‬‬

‫‪4‬‬
 ‫‪11/23/2020‬‬

‫‪Maximum Allowable Annular‬‬

‫‪1000‬‬

‫‪900‬‬
‫?)‪Surface Pressure (MAASP‬‬
‫‪800‬‬ ‫‪LOP 780 psi‬‬
‫چقدر می تونیم تو سطح فشار داشته باشیم‬
‫‪700‬‬ ‫و شو نشکنه؟‬
‫‪600‬‬
‫فشار (پام)‬

‫‪500‬‬
‫از اونجاییکه وزن گل تغییر نکرده هنوز‪ ،‬ماکسیمم فشار‬
‫‪400‬‬ ‫مجاز سطحی برا سالم موندن شو معادل همین ‪ LOP‬یا‬
‫‪300‬‬
‫‪ 780‬پام هست‪.‬‬

‫‪200‬‬ ‫‪Shoe Depth: 5500 ft MD‬‬

‫‪5000 ft TVD‬‬
‫‪100‬‬ ‫‪MW 10 ppg‬‬
‫اگر وزن گل کم و زیاد بشه‪ ،‬مقدار مجاز فشار سطحی‬
‫تغییر میکنه و باید محاسبه بشه‪.‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬
‫حجم پمپ شده (بشکه)‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪9‬‬

‫‪Maximum Allowable Mud Weight‬‬

‫‪1000‬‬

‫‪900‬‬
‫?)‪(MAMW‬‬
‫‪800‬‬

‫‪LOP 780 psi‬‬

‫برا اینکه هرزروی نداشته باشیم‪ ،‬وزن گل‬
‫‪700‬‬ ‫ماکسیمم چقدره؟‬
‫‪600‬‬
‫فشار (پام)‬

‫‪500‬‬
‫)𝑖𝑠𝑝( 𝑃𝑂𝐿‬
‫𝐷𝑉𝑇‪𝑀𝑊𝑚𝑎𝑥 𝑝𝑝𝑔 = 𝑀𝑊𝑇𝑒𝑠𝑡 + 0.052‬‬
‫‪400‬‬ ‫𝑒𝑜‪𝑠ℎ‬‬
‫‪780‬‬
‫‪300‬‬ ‫‪𝑀𝑊𝑚𝑎𝑥 = 10 +‬‬ ‫𝑔𝑝𝑝 ‪= 13‬‬
‫‪0.052×5000‬‬
‫‪200‬‬ ‫‪Shoe Depth: 5500 ft MD‬‬
‫‪5000 ft TVD‬‬
‫‪100‬‬ ‫‪MW 10 ppg‬‬
‫برا اینکه سازند نشکنه‪ ،‬این‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫وزن گل تا یک رقم اعشار به‬
‫حجم پمپ شده (بشکه)‬
‫سمت پایین باید گرد بشه!‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪10‬‬

‫‪5‬‬
 ‫‪11/23/2020‬‬

‫حداکثر فشار مجاز سطحی (‪) MAASP‬‬

‫مقدار فشار اعمالی از سطح در چاه بسته که به ازای آن با گل موجود در چاه‪ ،‬فشار در شو از مقاومت‬
‫شکست بیشتر شده و سازند بشکند‪.‬‬

‫حداکثر فشار مجاز سطحی ‪ +‬فشار هیدروستاتیک در شو = فشار شکست شو‬

‫مقدار مجاز فشار سطحی در تست لیکاف‪ ،‬معادل )‪ LOP (Leak Off Pressure‬می باشد (با وزن گل حین تست)‪.‬‬
‫با داشتن تست لیکاف می توان ماکسیمم وزن گل حفاری را که منجر به شکست شود بدست آورد‪:‬‬
‫)𝒊𝒔𝒑( 𝑷𝑶𝑳‬
‫‪ 𝐩𝐩𝐠 +‬تست𝑾𝑴 = 𝒈𝒑𝒑 𝒙𝒂𝒎𝑾𝑴‬
‫)𝒕𝒇( 𝒆𝒐𝒉𝒔𝑫𝑽𝑻 𝟐𝟓𝟎 ‪𝟎.‬‬

‫در حین حفاری‪ ،‬وزن گل تغییر می کند‪ ،‬بنابراین فشار مجاز سطحی (‪ )MAASP‬هم متغیر خواهد بود‪:‬‬

‫𝒆𝒐𝒉𝒔𝑫𝑽𝑻 × 𝟐𝟓𝟎 ‪ × 𝟎.‬حفاری𝑾𝑴 ‪𝑴𝑨𝑨𝑺𝑷 𝒑𝒔𝒊 = 𝑴𝑾𝒎𝒂𝒙 −‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪11‬‬

‫مثال) عمق شو در چاهی عمودی که با وزن گل ‪ 10‬پوند بر گالن در حال حفاریست‪ ،‬برابر ‪ 8000‬فوت است‪ .‬در‬
‫این چاه‪ ،‬مقدار فشار لیکاف ‪ 1200‬پام بدست آمده است‪ .‬حداکثر چه وزن گلی در این چاه می توان استفاده کرد؟‬
‫)𝑖𝑠𝑝( 𝑃𝑂𝐿‬
‫‪ ppg +‬تست𝑊𝑀 = 𝑔𝑝𝑝 𝑥𝑎𝑚𝑊𝑀‬
‫)𝑡𝑓( 𝑒𝑜‪0.052 𝑇𝑉𝐷𝑠ℎ‬‬

‫‪1200‬‬ ‫گرد کردن بسمت پایین با یک رقم اعشار‬

‫‪𝑀𝑊𝑚𝑎𝑥 𝑝𝑝𝑔 = 10 +‬‬ ‫‪= 12.88‬‬ ‫𝑔𝑝𝑝 ‪12.8‬‬
‫‪0.052 × 8000‬‬

‫اگر حین حفاری وزن گل را به ‪ 12 ppg‬افزایش دهیم‪ ،‬حداکثر از سطح چقدر فشار می توانیم اعمال کنیم‬
‫(‪)MAASP‬؟‬
‫𝑒𝑜‪ × 0.052 × 𝑇𝑉𝐷𝑠ℎ‬حفاری𝑊𝑀 ‪𝑀𝐴𝐴𝑆𝑃 𝑝𝑠𝑖 = 𝑀𝑊𝑚𝑎𝑥 −‬‬
‫گرد کردن بسمت پایین بدون اعشار‬
‫‪𝑀𝐴𝐴𝑆𝑃 𝑝𝑠𝑖 = 12.8 − 12 × 0.052 × 8000 = 332.8‬‬ ‫𝑖𝑠𝑝 ‪332‬‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪12‬‬

‫‪6‬‬
 ‫‪11/23/2020‬‬

‫‪MAASP‬‬ ‫حداکثر فشار کیسینگ یا چوک در چاه بسته‬

‫‪Maximum Allowable Annular Surface Pressure‬‬

‫𝟐𝟓𝟎 ‪𝑴𝑨𝑨𝑺𝑷 = (𝑴𝑾𝒎𝒂𝒙 − 𝑴𝑾𝑫𝒓𝒊𝒍𝒍𝒊𝒏𝒈 ) × 𝑻𝑽𝑫𝒔𝒉𝒐𝒆 × 𝟎.‬‬

‫‪MW‬‬ ‫‪MAASP‬‬
‫کاهش‬ ‫کاهش‬
‫=‬ ‫=‬
‫‪MW‬‬
‫‪MAASP‬‬
‫افزایش‬ ‫افزایش‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪13‬‬

‫رابطه وزن گل و ‪MAASP‬‬

‫وزن گل‬ ‫‪MAASP‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪14‬‬

‫‪7‬‬
 ‫‪11/23/2020‬‬

‫‪EXTENDED LEAK OFF TEST‬‬

‫تفاوت )‪ Leak Off Pressure (LOP‬با‬

‫)‪Formation Breakdown Pressure (FBP‬‬
‫چیه؟‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪15‬‬

‫مثال) اگر چاهی جهتدار با مشخصات زیر‪ ،‬در حال حفاری باشد‪ ،‬مقدار حداکثر وزن گل (‪ )MWmax‬و‬
‫ماکسیمم فشار سطحی (‪ )MAASP‬با وزن گل ‪ 12 ppg‬چقدر می باشد؟‬
‫‪Bit Depth: 12000 ft MD, 10500 ft TVD‬‬
‫‪Shoe Depth: 10000 ft MD, 8500 ft TVD‬‬
‫)‪LOP: 1200 psi w/ 10 ppg (MWtest‬‬

‫)𝑖𝑠𝑝( 𝑃𝑂𝐿‬ ‫‪1200‬‬

‫‪𝑀𝑊𝑚𝑎𝑥 = 𝑀𝑊𝑡𝑒𝑠𝑡 +‬‬ ‫‪𝑀𝑊𝑚𝑎𝑥 = 10 +‬‬ ‫𝑔𝑝𝑝 ‪= 12.7‬‬
‫𝑒𝑜‪0.052 𝑇𝑉𝐷𝑠ℎ‬‬ ‫‪0.052 × 8500‬‬

‫𝑒𝑜‪𝑀𝐴𝐴𝑆𝑃 = 0.052(𝑀𝑤𝑚𝑎𝑥 − 𝑀𝑤𝑑𝑟𝑖𝑙𝑙𝑖𝑛𝑔 ) × 𝑇𝑉𝐷𝑠ℎ‬‬ ‫𝑖𝑠𝑝 ‪𝑀𝐴𝐴𝑆𝑃 = 0.052 12.7 − 12 × 8500 = 309‬‬

‫یعنی با وزن گل ‪ 12‬پی پی جی تنها می توان ‪ 309‬پام فشار از سطح اعمال کرد‪ .‬بیشتر از این مقدار باعث شکستن شو خواهد شد‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪16‬‬

‫‪8‬‬
 ‫‪11/23/2020‬‬

‫در چاهی ‪ Directional‬که با وزن ‪ ،10 ppg‬حفاری شده است‪ ،‬اگر برای انجام ‪ 1500 ،FIT‬پام فشار در‬
‫چاه بسته زده شود‪ Equivalent Mud Weight ،‬را حساب کنید‪.‬‬
‫‪Shoe Depth: 10000 ft MD, 8500 ft TVD‬‬

‫)𝑖𝑠𝑝( 𝑒𝑟𝑢𝑠𝑠𝑒𝑟𝑃 𝑒𝑐𝑎𝑓𝑟𝑢𝑆‬

‫‪𝐸𝑀𝑊 𝑝𝑝𝑔 = 𝑀𝑊 +‬‬
‫𝐷𝑉𝑇‪0.052‬‬
‫‪1500‬‬
‫‪𝐸𝑀𝑊 𝑝𝑝𝑔 = 10 +‬‬ ‫𝑔𝑝𝑝 ‪= 13.3‬‬
‫‪0.052 × 8500‬‬

‫اگر در حین حفاری وزن گل را تا ‪ 12 ppg‬باال ببریم‪ ،‬ماکزیمم از سطح چقدر می توانیم فشار اعمال کنیم‬
‫(‪)MAASP‬؟‬
‫𝑒𝑜‪ ) × 𝑇𝑉𝐷𝑠ℎ‬حفاری𝑊𝑀 ‪𝑀𝐴𝐴𝑆𝑃 𝑝𝑠𝑖 = 0.052 × (𝑀𝑊𝑚𝑎𝑥 −‬‬
‫با باال رفتن وزن گل‪،‬‬
‫فشار کمتری از سطح‬ ‫𝑖𝑠𝑝 ‪𝑀𝐴𝐴𝑆𝑃 = 0.052 × 13.3 − 12 × 8500 = 574‬‬
‫می تونیم اعمال کنیم‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪17‬‬

‫سوال) کیسینگ ‪ 13 3/8‬اینچ در عمق عمودی ‪ 3126‬فوتی سیمان شده است‪ .‬شو و ‪ 15‬فوت از سازند‬
‫زیرین با وزن گل ‪ 10.2 ppg‬حفاری شده و مقدار فشار لیکاف ‪ 670‬پام تخمین زده شده است‪.‬‬
‫‪ .1‬گرادیان شکست سازند چقدر است؟‬
‫الف‪0.619 psi/ft .‬‬
‫ب‪0.837 psi/ft .‬‬
‫ج‪0.744 psi/ft .‬‬
‫د‪0.530 psi/ft .‬‬
‫‪ .2‬مقدار ‪ MAASP‬برای گل حفاری ‪ 11.2 ppg‬در عمق ‪ 6500‬فوتی چقدر خواهد بود؟‬
‫الف‪ 865 .‬پام‬
‫ب‪ 745 .‬پام‬
‫ج‪ 449 .‬پام‬
‫د‪ 503 .‬پام‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪18‬‬

‫‪9‬‬
 ‫‪11/23/2020‬‬

‫‪DRY PULL OUT‬‬

‫حین لوله باال‪ ،‬لوله ها خشک باال بیان و نیازی به ماد باکس نباشه!‬

‫در این صورت بعد از کنار گذاشتن هر استند‪ ،‬فقط به اندازه دیس‬
‫لوله ها‪ ،‬گل تو ‪ Bell Nipple‬میره پایین!‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪19‬‬

‫𝟐𝑫𝑰 ‪𝑶𝑫𝟐 −‬‬

‫= )𝒕𝒇‪𝑫𝒊𝒔𝒑𝒍𝒂𝒄𝒆𝒎𝒆𝒏𝒕(𝒃𝒃𝒍ൗ‬‬
‫‪OD‬‬ ‫𝟒 ‪𝟏𝟎𝟐𝟗.‬‬

‫‪ID‬‬ ‫قطرها بر حسب اینچ‬

‫مثال) دیسپلس لوله حفاری ‪ 5‬اینچ با قطر داخلی ‪ 4.276‬اینچ چقدر است؟‬

‫‪52 − 4.2762‬‬
‫= ‪𝐷𝑖𝑠.‬‬ ‫𝑡𝑓‪= 0.00652 𝑏𝑏𝑙ൗ‬‬
‫‪1029.4‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪20‬‬

‫‪10‬‬
 ‫‪11/23/2020‬‬

‫𝒍𝒃𝒃‬ ‫𝟐𝑫𝑰‬
‫‪ID‬‬
‫= )𝒕𝒇‪𝑪𝒂𝒑 ( ൗ‬‬
‫𝟒 ‪𝟏𝟎𝟐𝟗.‬‬

‫مثال) اگر استرینگ ‪ 20‬استند لوله ‪ 5‬اینچ داشته باشد‪ ،‬حجم استرینگ چند بشکه می شود؟ (قطر داخلی لوله‬
‫‪ 4.276‬اینچ و طول هر استند ‪ 90‬فوت)‬
‫‪𝐼𝐷2‬‬ ‫‪4.2762‬‬
‫= 𝑡𝑓‪𝐶𝑎𝑝 𝑏𝑏𝑙ൗ‬‬ ‫=‬ ‫𝑡𝑓‪= 0.01776 𝑏𝑏𝑙ൗ‬‬ ‫𝑠𝑙𝑏𝑏 ‪𝑉𝑜𝑙 𝑏𝑏𝑙 = 0.01776 × 20 × 90 = 32‬‬
‫‪1029.4 1029.4‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪21‬‬

‫‪PULL OUT WET‬‬

‫حین لوله باال استرینگ خالی نشده و حتما ماد باکس نیاز است‪.‬‬

‫با باال کشیدن یک استند‪ ،‬به اندازه "کپ ‪ +‬دیس لوله"‪ ،‬سطح گل در بل نیپل‬
‫پایین می رود‪.‬‬

‫** گل برگشتی از مادباکس عموما از طریق فلوالین به تریپ تانک می رود‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪22‬‬

‫‪11‬‬
 ‫‪11/23/2020‬‬

‫مثال) بعد از ‪ 30‬استند لوله باال بصورت ‪ ، wet‬بعلت مشکل شارژینگ‪ ،‬چاه پر نشده است‪ .‬سطح گل داخل ‪Bell‬‬
‫‪ Nipple‬و کیسینگ چقدر پایین رفته است؟ فشار ته چاه چقدر افتاده است؟‬
‫لوله ‪ 5‬اینچ با قطر داخلی ‪ 4.276‬اینچ‪ ،‬قطر داخلی بل نیپل ‪ 12.5‬اینچ و وزن گل ‪ ،20 ppg‬طول استند ‪ 90‬فوت‬

‫‪4.2762‬‬
‫حجم خالی شده برابر است با‬ ‫= 𝑃𝐷 "‪𝐶𝑎𝑝5‬‬ ‫𝑡𝑓‪= 0.01716 𝑏𝑏𝑙ൗ‬‬
‫دیس ‪ +‬کپ ‪ 30‬استند کنار‬ ‫‪1029.4‬‬
‫گذاشته شده‬
‫‪52 − 4.2762‬‬
‫= 𝑃𝐷 "‪𝐷𝑖𝑠5‬‬ ‫𝑡𝑓‪= 0.006524 𝑏𝑏𝑙ൗ‬‬
‫‪1029.4‬‬
‫‪H‬‬

‫𝑙𝑏𝑏 ‪𝑉𝑚𝑢𝑑 = 0.01776 + 0.006524 × 30 × 90 = 65.6‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪23‬‬

‫مثال) بعد از ‪ 30‬استند لوله باال بصورت ‪ ، wet‬بعلت مشکل شارژینگ‪ ،‬چاه پر نشده است‪ .‬سطح گل داخل ‪Bell‬‬
‫‪ Nipple‬و کیسینگ چقدر پایین رفته است؟ فشار ته چاه چقدر افتاده است‪.‬‬
‫لوله ‪ 5‬اینچ با قطر داخلی ‪ 4.276‬اینچ‪ ،‬قطر داخلی بل نیپل ‪ 12.5‬اینچ و وزن گل ‪ ،20 ppg‬طول استند ‪ 90‬فوت‬

‫حجم خالی شده برابر است با‬ ‫𝑙𝑏𝑏 ‪𝑉𝑚𝑢𝑑 = 0.01776 + 0.006524 × 30 × 90 = 65.6‬‬
‫دیس ‪ +‬کپ ‪ 30‬استند کنار‬
‫گذاشته شده‬

‫‪12.52 − 52‬‬
‫= 𝑃𝐷 "‪𝐶𝑎𝑝𝐵𝑒𝑙𝑙 𝑁𝑖𝑝𝑝𝑙𝑒 ×5‬‬ ‫𝑡𝑓‪= 0.1275 𝑏𝑏𝑙ൗ‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪1029.4‬‬
‫‪65.6‬‬
‫=𝐻‬ ‫𝑡𝑓 ‪= 514.5‬‬
‫‪0.1275‬‬

‫𝑖𝑠𝑝 ‪ = 0.052 × 20 × 514.5 = 535‬افت فشار‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪24‬‬

‫‪12‬‬
 ‫‪11/23/2020‬‬

‫مثال) بعد از ‪ 30‬استند لوله باال بصورت ‪ ، Dry‬بعلت مشکل شارژینگ‪ ،‬چاه پر نشده است‪ .‬سطح گل داخل ‪Bell‬‬
‫‪ Nipple‬و کیسینگ چقدر پایین رفته است؟ فشار ته چاه چقدر افتاده است‪.‬‬
‫لوله ‪ 5‬اینچ با قطر داخلی ‪ 4.276‬اینچ‪ ،‬قطر داخلی بل نیپل ‪ 12.5‬اینچ و وزن گل ‪ ،20 ppg‬طول استند ‪ 90‬فوت‬

‫حجم خالی شده برابر است با‬ ‫‪52 − 4.2762‬‬

‫دیس ‪ 30‬استند کنار گذاشته‬ ‫= 𝑃𝐷 "‪𝐷𝑖𝑠5‬‬ ‫𝑡𝑓‪= 0.006524 𝑏𝑏𝑙ൗ‬‬
‫‪1029.4‬‬
‫شده‬
‫𝑙𝑏𝑏 ‪ = 30 × 90 × 0.006524 = 17.6‬حجم خالی شده‬

‫‪H‬‬ ‫حجم خالی شده‬

‫=𝐻‬
‫کپ بین 𝑒𝑙𝑝𝑝𝑖𝑁 𝑙𝑙𝑒𝐵 و لوله ‪ 5‬اینچ ‪ +‬کپ ‪ 5‬اینچ‬

‫‪17.6‬‬
‫=𝐻‬ ‫𝑡𝑓 ‪= 121.1‬‬
‫‪0.1275 + 0.01776‬‬

‫𝑖𝑠𝑝 ‪ = 0.052 × 20 × 121.1 = 126‬افت فشار‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪25‬‬

‫)‪U-TUBE (PUMPING SLUG‬‬

‫معموال سالگ حدود ‪ 2 ppg‬از گل حفاری سنگین تر است‪.‬‬

‫استرینگ‬ ‫دالیز‬
‫زمانیکه سالگ درون استرینگ پمپ می شود‪ ،‬بعد از جدا کردن تاپ‬
‫درایو‪ ،‬سالگ پایین رفته تا فشارها در استرینگ و دالیز باالنس شوند‪.‬‬
‫‪Pa=Ps‬‬
‫سالگ‬

‫تا زمانیکه سالگ درون لوله هاست‪ ،‬فشار ته چاه (‪ )BHP‬ثابت می ماند‪.‬‬
‫‪Ps‬‬ ‫‪Pa‬‬
‫به محض بیرون آمدن سالگ از مته‪ ،‬فشار ته چاه شروع به افزایش می‬
‫کند‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪26‬‬

‫‪13‬‬
 ‫‪11/23/2020‬‬

‫سالگ‬
‫چند بشکه سالگ با وزن ‪ 12 ppg‬نیاز است تا در چاهی با وزن گل ‪10‬‬
‫‪ ،ppg‬سه استند اول خالی باشد؟ (کپ لوله ‪ ،0.01776 bbl/ft‬طول هر‬
‫استرینگ‬ ‫دالیز‬ ‫استند ‪ 90‬فوت)‬

‫رجوع شود به فرمول ‪ 27‬از برگه فرمول ها‪:‬‬

‫𝑙𝑏𝑏‬
‫سالگ‬

‫𝑝𝑎𝐶 𝑒𝑝𝑖𝑃 × 𝑡𝑓 𝑒𝑝𝑖𝑝 𝑦𝑟𝐷 𝑓𝑜 ‪𝐿𝑒𝑛𝑔𝑡ℎ‬‬ ‫)𝑔𝑝𝑝(𝑊𝑀 ×‬

‫𝑡𝑓‬
‫= 𝑔𝑢𝑙𝑠𝑉‬
‫‪Ps‬‬ ‫‪Pa‬‬ ‫)𝑔𝑝𝑝( 𝑡‪𝑆𝑙𝑢𝑔 𝑤𝑒𝑖𝑔ℎ𝑡 𝑝𝑝𝑔 − 𝑀𝑢𝑑 𝑤𝑒𝑖𝑔ℎ‬‬

‫‪(3 × 90) × 0.01776 × 10‬‬

‫= 𝑔𝑢𝑙𝑠𝑉‬ ‫𝑙𝑏𝑏 ‪= 24‬‬
‫‪12 − 10‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪27‬‬

‫سالگ‬
‫اگر ‪ 24‬بشکه سالگ با وزن ‪ 12 ppg‬در چاهی با وزن گل ‪10 ppg‬‬
‫پمپ شود‪ ،‬بعد از جدا کردن تاپ درایو‪ ،‬چند بشکه گل از چاه برمی‬
‫استرینگ‬ ‫دالیز‬ ‫گردد؟‬

‫رجوع شود به فرمول ‪ 28‬از برگه فرمول ها‪:‬‬

‫سالگ‬

‫وزن اسالگ‬
‫( × حجم اسالگ = حجم گل برگشتی‬ ‫)‪− 1‬‬
‫وزن گل‬
‫‪Ps‬‬ ‫‪Pa‬‬
‫‪12‬‬
‫× ‪𝑉 = 24‬‬ ‫𝑙𝑏𝑏 ‪− 1 = 4.8‬‬
‫‪10‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪28‬‬

‫‪14‬‬
 ‫‪11/23/2020‬‬

‫سالگ‬
‫اگر ‪ 24‬بشکه سالگ با وزن ‪ 12 ppg‬در چاهی که با وزن گل ‪10 ppg‬‬
‫در حال حفاریست پمپ شود‪ ،‬بعد از جدا کردن تاپ درایو‪ ،‬فشار ته چاه‬
‫استرینگ‬ ‫دالیز‬ ‫(‪ )BHP‬چقدر افزایش می یابد؟‬
‫‪5” DP cap: 0.01776 bbl/ft‬‬
‫‪BOP cap: 0.1340 bbl/ft‬‬
‫سالگ‬

‫‪Ps‬‬ ‫‪Pa‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪29‬‬

‫سلو پمپ‬
‫ثبت کردن فشار پمپ در یک استروک مشخص (مثال ‪ 30‬یا ‪ 40‬استروک)‬

‫اسامی دیگه‪:‬‬
‫‪SCR: Slow Pump Rate‬‬
‫‪KRP: Kill Rate Pressure‬‬
‫‪RRCP: Reduced Rate Circulation Pressure‬‬
‫‪Stroke‬‬ ‫‪Pressure‬‬
‫‪Pump#1‬‬ ‫*** حداقل برای ‪ 2‬پمپ و در ‪ 2‬ستروک متفاوت گرفته شود‪.‬‬
‫‪Pump#2‬‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪30‬‬

‫‪15‬‬
 ‫‪11/23/2020‬‬

‫سلوپمپ‬
‫‪ .1‬استرینگ را در فاصله ‪ 2-3‬فوت از ته چاه نگه دارید‪.‬‬
‫‪ .2‬استرینگ باید بدون حرکت باشد (ولی اگر ترس از استاک هست می توان با‬
‫‪ 5‬دور بر دقیقه چرخاند)‬
‫‪ .3‬پمپ ها را کامل خاموش کرده‪.‬‬
‫‪ .4‬برای پمپ ‪ 1‬ابتدا با دو استروک متفاوت (‪ 30 ،20‬یا ‪ )40‬فشار را از سواکو‬
‫پنل یادداشت کنید‪.‬‬
‫‪ .5‬برای پمپ ‪ 2‬نیز همین پروسه را تکرار کنید‪.‬‬
‫‪ .6‬وزن گل و ویسکاسیته رو نیز یادداشت کنید‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪31‬‬

‫سلوپمپ‬
‫مبنای انتخاب استروک برای سلوپمپ چیست؟‬

‫کاربرد اصلی سلو پمپ در کشتن چاه است‪.‬‬

‫‪ .1‬داشتن زمان کافی حین کشتن چاه برای ‪ weight up‬کردن گل‬
‫‪ .2‬ظرفیت پایین ‪( Poorboy Degasser‬ورودی ‪ 3‬تا ‪ 5‬بشکه بر دقیقه)‬
‫‪ .3‬حداقل کردن فرسایش تجهیزات سطحی (چوک منیفولد)‬
‫‪ .4‬داشتن کنترل کافی روی چوک‬
‫‪ .5‬حداقل کردن ‪APL‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪32‬‬

‫‪16‬‬
 ‫‪11/23/2020‬‬

‫سلوپمپ‬
‫چه موقع سلوپمپ بگیریم؟‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪33‬‬

‫سلوپمپ‬
‫چه موقع سلوپمپ بگیریم؟‬

‫‪ .1‬ابتدای هر شیفت‬
‫‪ .2‬تغییرات خواص گل (وزن و ویسکوزیته)‬
‫‪ .3‬تغییر نازل مته‬
‫‪ .4‬تغییر ‪BHA‬‬
‫‪ .5‬حفاری بیشتر از ‪ 500‬فوت‬
‫‪ .6‬تعمیرات پمپ‬
‫‪ .7‬تغییر الین آپ‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪34‬‬

‫‪17‬‬
 ‫‪11/23/2020‬‬

‫سلوپمپ ‪ -‬تغییر وزن گل‬

‫تغییر وزن گل‪:‬‬
‫𝟐𝑾𝑴‬
‫× 𝟏𝑷 = 𝟐𝑷‬
‫𝟏𝑾𝑴‬

‫مثال) اگر سلوپمپ در ‪ 30‬استروک برابر ‪ 500‬پام باشد‪ ،‬بعد از افزایش وزن گل از ‪ 10‬به ‪ 12‬پوند بر‬
‫گالن (‪ ،)ppg‬مقدار جدید سلوپمپ چقدر خواهد بود؟‬

‫‪12‬‬
‫× ‪𝑃2 = 500‬‬ ‫𝑖𝑠𝑝 ‪= 600‬‬
‫‪10‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪35‬‬

‫سلو پمپ ‪ -‬تغییر استروک بر دقیقه‬

‫𝟐 ‪𝑆𝑃𝑀2‬‬
‫[ × 𝟏𝑷 = 𝟐𝑷‬ ‫]‬
‫‪𝑆𝑃𝑀1‬‬
‫مثال) اگر سلوپمپ در ‪ 30‬استروک برابر ‪ 500‬پام باشد‪ ،‬در ‪ 40‬استروک بر دقیقه فشار‬
‫چقدر خواهد شد؟‬
‫‪40‬‬
‫𝑖𝑠𝑝 ‪𝑃2 = 500 × [ ]2 = 889‬‬
‫‪30‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪36‬‬

‫‪18‬‬
 ‫‪11/23/2020‬‬

‫سلوپمپ‬
‫اگر وزن گل و ‪ spm‬همزمان تغییر داده شوند‪:‬‬

‫‪𝑀𝑊2‬‬ ‫𝟐 ‪𝑆𝑃𝑀2‬‬
‫× 𝟏𝑷 = 𝟐𝑷‬ ‫[×‬ ‫]‬
‫‪𝑀𝑊1‬‬ ‫‪𝑆𝑃𝑀1‬‬

‫مثال) اگر سلوپمپ در ‪ 30‬استروک برابر ‪ 500‬پام باشد‪ ،‬با افزایش وزن گل از ‪ 10‬به ‪ ،14 ppg‬مقدار سلوپمپ در ‪20‬‬
‫استروک بر دقیقه چقدر خواهد شد؟‬

‫𝟒𝟏‬ ‫‪20‬‬
‫× 𝟎𝟎𝟓 = 𝟐𝑷‬ ‫𝒊𝒔𝒑 𝟏𝟏𝟑 = 𝟐] [ ×‬
‫𝟎𝟏‬ ‫‪30‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪37‬‬

‫‪TOP HOLE‬‬
‫برخورد به الیه گازی کم عمق (غیر قابل انتظار)‬
‫میدان نفت شهر‪ ،‬میدان ابوذر‬

‫‪ Top Hole‬تا جایی گفته می شود که ‪ BOP‬سوار نشده باشد (عموما تا انتهای حفره‬
‫½ ‪ 17‬اینچ)‬
‫به دلیل مقاومت پایین شو (‪ 18 5/8‬یا ‪ 20‬اینچ) بخاطر عمق کم‪ ،‬نمی توان چاه را بست!!!‬

‫باید با بستن دایورتر‪ ،‬جریان گاز را به فاصله ای دور و ایمن‪ ،‬منحرف کرد‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪38‬‬

‫‪19‬‬
 ‫‪11/23/2020‬‬

‫‪SHALLOW GAS‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪39‬‬

‫‪SHALLOW GAS/TOP HOLE‬‬

‫ریسک برخورد به الیه گازی کم عمق (غیر قابل انتظار)‬

‫برای کم کردن خطر‪:‬‬

‫‪ .1‬حفاری پایلوت هول (حفاری حفره ½ ‪ 8‬اینچ)‬
‫‪ .2‬حفاری با سرعت کنترل شده‬
‫‪ .3‬پر نگه داشتن چاه حین تریپ‬
‫‪ .4‬تمیز کردن دالیز (پمپاژ مکرر ‪)Hi-Vis‬‬
‫‪ .5‬داشتن گل آماده سنگین تر یا پیل باریتی‬
‫‪ .6‬استفاده از دایورتر‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪40‬‬

‫‪20‬‬
 ‫‪11/23/2020‬‬

‫‪SHALLOW GAS/TOP HOLE‬‬

‫‪ .1‬حفاری پایلوت هول (حفاری حفره ½ ‪ 8‬اینچ)‬
‫حفره کوچکتر ‪ ‬حجم گاز ورودی کمتر ‪ ‬کنترل راحت تر‬

‫‪ .2‬حفاری با سرعت کنترل شده‬

‫‪ ROP‬کمتر ‪ ‬کاتینگ کمتر ‪ ‬گاز همراه کمتر ‪ ‬کات نشدن وزن گل بخاطر انبساط گاز‬

‫بخاطر ‪ECD‬‬ ‫‪ ROP‬کمتر ‪ ‬کاتینگ کمتر ‪ ECD ‬کمتر ‪ ‬احتمال کمتر شکست سازند‬
‫‪ ‬پر ماندن چاه و داشتن هد برای مقابله با گاز‬

‫‪ ‬حجم کمتر گاز ورودی ‪ ‬کنترل راحت تر‬ ‫‪ ROP‬کمتر ‪ ‬نفوذ کمتر به الیه پرفشار‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪41‬‬

‫‪SHALLOW GAS/TOP HOLE‬‬

‫‪ .3‬پر نگهداشتن چاه (لوله باال بصورت ‪)Pump Out‬‬
‫پر نگه داشتن چاه حین تریپ ‪ ‬داشتن هد کافی برای مقابله با ورود گاز‬

‫‪ .4‬تمیزکردن دالیز (پمپاژ مداوم ‪)Hi-Vis‬‬

‫کاتینگ زیاد در دالیز ‪ ECD ‬باالتر ‪ ‬الس شدن گل و از دست رفتن هد ‪ ‬ورود گاز به‬
‫درون چاه‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪42‬‬

‫‪21‬‬
 ‫‪11/23/2020‬‬

‫‪SHALLOW GAS/TOP HOLE‬‬

‫‪ .5‬داشتن گل آماده سنگین تر یا پیل باریتی‬

‫سوال) فلو گاز چه موقع متوقف می شود؟‬

‫الف) بتوان با ستون هیدروستاتیک گل بر گاز غلبه کرد ‪ ‬پمپاژ گل سنگین تر به داخل‬
‫چاه (‪ 1‬تا ‪ 2‬پوند بر گالن سنگین تر از سیال حفاری)‬

‫ب) چاه بهم بیاد یا پالگ بشه ‪ ‬زدن پیل باریت در آب شیرین ‪ ‬به محض خروج کل‬
‫پیل از مته پمپ خاموش شود ‪ ‬پیل سریع آب از دست داده و باریت ته نشین می شود ‪‬‬
‫پالگ شدن چاه‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪43‬‬

‫‪SHALLOW GAS/TOP HOLE‬‬

‫‪ .5‬استفاده از دایورتر‬
‫دایورتر فقط برای منحرف کردن جریان از چاه به فاصله دور از ریگ فلور استفاده شده و برای بستن‬
‫چاه نیست‪.‬‬

‫سوال) اگر ‪ Shallow Gas‬اتفاق افتاد چه کنیم؟‬

‫‪.1‬دایورت کردن جریان‬
‫‪.2‬پمپاژ با حداکثر ‪gpm‬‬
‫‪.3‬باال بردن وزن گل‬
‫‪.4‬اگر گل تمام شد‪ ،‬ادامه پمپاژ با آب‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪44‬‬

‫‪22‬‬