STUDIEVRAAG 8:

INVLOED OP ONTWIKKELING

Het vak ontwikkelings- en onderwijs psychologie gaat over de invloeden van binnen- en buitenaf die
een kind vormen tot de persoon die deze later zal worden. Deze invloeden worden verbonden met
de thema’s “Nature and Nurture”, “Mechanisms of Change”, “The Social Cultural Context” en
“Individual Differences”. Op drie verschillende leeftijden zullen er voorbeelden aan bod komen
waarbij invloed plaats vindt, gerelateerd aan de genoemde thema’s.

Tien maanden: Habituatie

Bij de leeftijd van tien maanden beginnen kinderen met het proces van habituatie, ofwel gewenning
(p. 219, hoofdstuk 5). Het herkennen van een voorwerp of woord, is de simpelste vorm van leren.
Wanneer een kind een voorwerp of woord herkend, betekent dit dat het kind dit in zijn geheugen
heeft opgeslagen en dus iets nieuws heeft geleerd. De snelheid waarbij baby’s gewend raken wordt
nauw verbonden met de algemene capaciteit van het verwerken van informatie. Alhoewel het tot
heden onbekend is welke specifieke factoren invloed uiten op individuele verschillen in de toekomst,
is wel gebleken dat dit verwand is met het algemene cognitieve vermogen. Baby’s die bijvoorbeeld in
een tweetalig huishouden worden opgevoed, laten snellere en efficiëntere habituatie zien, dan
baby’s opgevoed in een ééntalig huishouden (Singh et al, 2015). Daarbij is gebleken dat kinderen die
snel gewenning vertonen en daarbij voorkeur hebben voor nieuwigheden, op latere leeftijd een
hoger cognitief vermogen hebben evenals een hoger IQ (Bornstein, Hahn, & Wolke, 2013; Colombo
et al., 2004; Rose & Feldman, 1997). Dit suggereert dat het tweetalig opvoeden van een kind
resulteert in een hoger niveau in intelligentie.

Twee jaar: Sociodramatic play

Rond de leeftijd van twee jaar beginnen kleuters met het creeëren van sociodramatische spellen,
waarbij ze situaties gaan nabootsen met andere kinderen of volwassenen (p.299, Hoofdstuk 7). Dit
kan gaan over simpele dagelijkse gebeurtenissen die de kinderen zelf mee maken, of verhalen die ze
zelf verzinnen waarbij de kleuters gebruik maken van hun verbeelding en creativiteit. Wanneer een
kind met een volwassene of oudere broer/zus spelen, worden deze stukken meer geavanceerd en
geraffineerd. Zij kunnen doen aan het scaffolding van het verloop van het stuk, waarbij het kennis
niveau net boven die van de kleuter is. Hier kan het kind van leren en vooral zijn vaardigheid voor het
vertellen van verhalen verbeteren (Nicolopoulou, 2007). In de jaren erna worden deze spellen
socialer en complexer, en worden deze verwant met sporten en spellen waarbij deelnemers zich aan
regels moeten houden. Kinderen die in een grotere hoeveelheid stukken meedoen, blijken een groter
begrip te hebben voor de gedachtes van anderen en emoties (Lillard, 2007; Youngblade & Dunn,
1995). Daarbij heeft ook het type spel invloed; een sociaal verhaal is nauwer verbonden tot het
begrijpen van andermans gedachtes.

Zeven jaar: Peer status

Op de basisschool worden kinderen met een teruggetrokken persoonlijkheid verbonden met de

afwijzing van leeftijdsgenoten, en hebben ze neiging om meer agressief te zijn. Daarbij worden in de
meesten landen populaire kinderen beschreven als prosociaal en het hebben van leiderschap
eigenschappen (p.579, Hoofdstuk 13). Leiderschap vaardigheden verschillen per cultuur, waardoor
het beschouwen van iemand als populair ook per cultuur onderscheidend is. In westerse landen
wordt onafhankelijkheid en zelfbewust zijn gewaarborgd, terwijl in landen als China verlegen,
teruggetrokken, gevoelige en voorzichtige mensen de voorkeur krijgen (X. Chen, Rubin, & B. Li, 1995;
X. Chen, Rubin, & Z.-y.Li, 1995; X. Chen et al, 1999; X. Chen, Rubin, & Sum, 1992). Dit is te verklaren
aan de hand van de chinese cultuur en tradities, waarbij ze kinderen aanmoedigen om zich te
gedragen volgens deze voorkeuren (Ho, 1986). Waar kinderen hier, in Nederland, beschouwt worden
als zwak en sociaal incompetent, worden deze in China opgevat als populair.
Alhoewel dit de afgelopen jaren een omslag heeft gemaakt in landen als China, is dit verschil
niet volledig verdwenen. De stedelijke gebieden hebben sinds het begin van de jaren negentig
overeenkomsten met de westerse standaarden en cultuur, terwijl de landelijke gebieden geen
invloed hebben gekregen van de cultuurveranderingen. Voor groepen die deze veranderingen niet
hebben meegekregen, is verlegenheid in tegenstrijd voor de waardering van leeftijdsgenoten en
worden mensenschuwe kinderen verbonden met afwijzing van leeftijdsgenoten (X. Chen et al., 2011;
X, Wang, & Wang, 2009; X. Chen et al., 2009). Cultuur en cultuurveranderingen beïnvloeden de kijk
van kinderen op het gebied van wenselijk gedrag.

Discussie

De invloeden in de beschreven voorbeelden zijn eveneens terug te vinden op andere leeftijden en

situaties.
Tweetalige opvoeding heeft vooral gevolgen bij beïnvloeding op jonge leeftijd. Tot de leeftijd van
acht jaar heeft aanmerking met een andere taal gevolgen voor een breder vocabulair en positieve
gevolgen voor het cognitieve vermogen. Een ander gevolg van deze opvoeding heeft te maken met
de connectie tussen een nieuw woord en een nieuw voorwerp. Tweetalig opgevoede kinderen
hebben meer moeite met het vinden van de relatie tussen deze twee, aangezien ze weten dat een
voorwerp verschillende namen kan hebben door de verschillende talen.
De invloed van ouders of ouderen aan de hand van scaffolding, heeft vooral invloed op de jonge
leeftijd van kinderen, maar tevens ook gedurende het leven. Door het kinderen en mensen op
andere leeftijden zelf problemen te laten oplossen of verhalen te bedenken aan de hand van hints,
wordt het brein getraind en verbeterd door het zelf ervaring opdoen.
Cultuur is een aspect die een van de meeste invloed uitoefend op een kind. Cultuur beïnvloed
vaak de manier waarop een kind wordt groot gebracht. Het heeft dus directe invloed op een kind,
zoals in het genoemde voorbeeld, maar ook invloed die vervolgens door de ouders, aan de hand van
opvoeding, wordt doorgegeven.
Door als ouder te realiseren welke aspecten positieve en negatieve invloed hebben op het kind,
kan er door keuzes in opvoeding gestreven worden naar de beste resultaten. Daarbij niet vergeten
dat de ouder op sommige aspecten geen veranderingen zou kunnen aanbrengen.

Reflectie
Na het beantwoorden van deze studievraag, ben ik erachter gekomen dat een invloed bij een
bepaalde situatie hoogstwaarschijnlijk in een andere situatie toepasbaar is, met andere resultaten als
gevolg in de ontwikkeling van een kind. Vooral de invloed van de ouders zelf is van groot belang.
Helaas heeft er geen werkgroepbijeenkomst 4 kunnen plaatsvinden, als gevolg van de COVID
19. Door social media hebben wij als groep contact proberen te houden, om zo onze ideëen uit te
wisselen. We zijn allemaal tot de conclusie gekomen dat verschillende factoren invloed uitoefenen
op de ontwikkeling van een individu, die kunnen variëren tussen de genoemde thema’s in de
introductie.
Aantal woorden: 1070