นโยบาย รัฐอเมริกาต่อพม่า และความ ำคัญของไทย โดย ลลิตา าญวง ์

ันที่ 27 มกราคม 2566 - 13:00 น.

ใจความ หลัก
ผู้เขียน ลลิตา าญ ง ์
ใจความ รอง
1 เมื่อ โจ ไบเดน ก้า ขึ้นมาเป็นประธานาธิบดีคนที่ 46 ของ รัฐได้ไม่ถึงเดือน ก็เกิดรัฐประ ารขึ้นในพม่า
ไฮไลต์ของนโยบาย รัฐที่มีต่อพม่าจึงเป็นมาตรการตอบโต้คณะรัฐประ ารและมาตรการ นับ นุนใ ้พม่า
กลับเข้า ู่ภา ะปกติแบบไม่ต้อง ง ัย ลังเกิดรัฐประ าร รัฐบาลไบเดนไม่รอช้าเร่งออกมาตรการค ่ำบาตร
คณะรัฐประ าร และ ั่งอายัดเงินฝากมูลค่ารา 1,000 ล้านเ รียญ (ประมาณ 30,000 ล้านบาท) ตั้งแต่นั้นมา
รัฐบาล รัฐก็ไม่ได้มีมาตรการที่เป็นกิจจะลัก ณะอื่นๆ เพื่อกดดันคณะรัฐประ ารพม่า มีเพียงกล่า ลอยๆ ่า
จะเป็น ่ นช่ ยใ ้พม่ากลับมาเป็นประชาธิปไตยโดยเร็ และยัง ่ง ัญญาณไปถึงอาเซียนใ ้ร่ มกดดันพม่าด้ ย
(ซึ่งอาเซียนก็ทำตามด้ ยดี แต่กลับไม่มีประโยชน์โภชผลมากนัก)

2 ่งิ นึ่งที่ รัฐและอาเซียนประ บค าม ำเร็จร่ มกันคือการไม่อนุญาตใ ้พลเอกอา ุโ มิน อ่อง ลาย ใน

ฐานะผู้นำคณะรัฐประ าร เข้าประชุมผู้นำอาเซียนได้ ร มทั้ง ่งเดเรก โชลเลท (Derek Chollet) เจ้า น้าที่
การทูตอา ุโ ไปเยือน ลายประเท ในอาเซียน ได้แก่ อินโดนีเซีย ไทย และ ิงคโปร์ ตั้งแต่ตุลาคม 2022 โชล
เลทเป็นผู้เชี่ย ชาญด้านนโยบายกลาโ มของ รัฐ และเคยทำงานในตำแ น่ง ำคัญๆ ทั้งในฐานะที่ปรึก า
ด้านนโยบายต่างประเท และในฐานะที่ปรึก ากระทร งการต่างประเท รัฐในปัจจุบัน นอกจากนี้ เขายังมี
ค ามเชี่ย ชาญด้านนโยบายของ รัฐที่มีต่อนาโต ยุโรป ตะ ันออกกลาง และแอฟริกาอีกด้ ย

& -
แม้ ่ารัฐประ ารในพม่าจะไม่ได้เป็นข่า ตูมตามใน ื่อของ รัฐ แต่ก็เป็น ่ น ำคัญในนโยบายต่างประเท ใน
ยุคประธานาธิบดีไบเดน ท่ามกลางการแข่งขันอย่างเข้มข้นระ ่าง รัฐ ในฐานะผู้นำโลกประชาธิปไตยเ รี
(liberal democracy) กับจีน รือรั เซียที่ป ารณาแน ทางอำนาจนิยม รัฐจำเป็นต้องแ ดงใ ้โลกเ ็น ่า
ตนยังเป็นผู้นำของโลกเ รี โลกเ รีไม่ได้อ่อนแอลงแต่อย่างใด พม่าจึงเป็นเ มือนเ ทีประลองกำลังภายใน
ระ ่างโลกที่ยังแบ่งออกเป็น 2 ขั้ ฝ่าย นึ่งยืนยัน ลักการกดดันใ ้พม่ากลับไป ู่ระบอบประชาธิปไตย
แบบเดิม และอีกฝ่าย นึ่งใ ้การ นับ นุนรัฐประ ารพม่าไม่ ่าจะเป็นแบบเปิดเผยมาก (ในกรณีของรั เซีย)
และเปิดเผยน้อย น่อย (ในกรณีของจีน)

4. ด้ ย ถานการณ์ที่ผู้นำรัฐประ ารพยายาม าน ัมพันธ์กับรั เซียและจีนเป็นพิเ รัฐจึงต้องใ ้ค าม นใจ

พม่ามากขึ้นแบบ ลีกเลี่ยงไม่ได้ เพื่อป้องกันไม่ใ ้พม่าอยู่ใต้เงาของจีนมากจนเกินไป ่ นกรณีของรั เซียนั้นไม่
น่า ่ งมากเกินไปนัก เพราะรั เซียต้องการขายอา ุธใ ้กับพม่าและไม่ได้มีชายแดนติดพม่า ลายฝ่ายมอง ่า
ากรัฐบาล รัฐ “ซีเรีย ” กับกรณีพม่าจริงก็จำเป็นต้องใ ้การ นับ นุนรัฐบาลคู่ขนาน NUG ร มทั้งจัด า
อา ุธใ ้กับกองกำลังประชาชน PDF เพื่อใ ้เผด็จ ึกกองทัพพม่าได้โดยเร็ แต่เราอย่าลืมเชีย ่า รัฐเคยเข้า
 มาทำ งครามในภูมิภาคนี้ ลายครั้ง แม้บางครั้งไม่ได้เข้าไปร่ มรบโดยตรง แต่ต้องถือ ่าเอเชียตะ ันออกเฉียง
ใต้เป็นของแ ลง ำ รับ รัฐ ตั้งแต่ค ามพ่ายแพ้ที่เ ียดนาม และการไม่ ามารถ กัดกั้นฝ่ายคอมมิ นิ ต์ในอิน
โดจีนได้ ดังนั้น การจะลงไปช่ ยเ ลือกองกำลังฝ่ายประชาชนใ ้รบกับกองทัพพม่า ที่มี่แ นยานุภาพต่างกัน
รา ฟ้ากับเ จึงเป็น ิ่งที่รัฐบาล รัฐคิด นัก
5.
ไม่น่าเชื่อ ่าประเท เล็กๆ ที่เ มือนจะไม่มีค าม ำคัญมากนักอย่างพม่ากลายเป็นพื้นที่ต่อ ู้ระ ่าง
ม าอำนาจ องขั้ ได้ คณะรัฐประ ารพม่าก็ได้รับอานิ ง ์จากภูมิทั น์การเมืองโลกที่เปลี่ยนแปลงไป การเข้า
ารั เซียมากขึ้น ไม่ได้มีประโยชน์เพียงการซื้ออา ุธแบบครบ งจรเท่านั้น แต่ยังมีตำแ น่งแ ่งที่ของรั เซียใน
ภาค ามมั่นคงแ ่ง ประชาชาติ ซึ่งรั เซียมี ิทธิ ีโต้ ำ รับจีน กองทัพพม่าก็ได้ประโยชน์จาก ิทธิ ีโต้ของ
จีนเช่นกัน แต่ที่แตกต่างออกไปคือกองทัพพม่าไม่เคยไ ้ใจจีนมากนัก และ าดระแ ง ่าจีนจะเข้าไปแทรกแซง
กิจการภายในพม่ามาโดยตลอด ท่าทีของพม่าที่มีต่อจีนในช่ ง ลาย ิบปีที่ผ่านมาจึงเป็นไปในแน แบ่งรับแบ่ง ู้

6.
ในมุมมองของจีนเองก็รู้ ึกเบื่อการบริ ารของคณะรัฐประ ารชุดนี้เป็นอย่างยิ่ง ในช่ งแรก จีนไม่ได้ออกมา
ประณาม รือ นับ นุนรัฐประ าร ได้แต่เพียงกล่า ่ารัฐประ ารในพม่าเป็นเพียง “การปรับคณะรัฐมนตรี”
ธรรมดาๆ

ใน ถานการณ์แบบนี้ พม่าจึงถูกโดดเดี่ย ออกมา แต่ถาม ่าผู้นำกองทัพพม่ารู้ ึกเป็นกัง ลมากแค่ไ น ก็บอก

ได้เลย ่าแทบจะไม่กัง ล เพราะพม่ามีประ บการณ์ปิดประเท และเป็น “ฤๅ ีแ ่งเอเชีย” มาก ่า 2 ท รร
ในยุคเน ิน แต่นี่คือปี 2023 ที่การเมืองโลกแตกต่างจากยุค งครามเย็นที่พม่า ามารถ างตั เป็นกลางได้แบบ
ชิล..ชิล และยุคที่จีนเองก็ใช้แน ทาง ังคมนิยมแบบเข้มข้น ไม่ใช่จีนที่กระตือรือร้น าทรัพยากรและจีนที่ทำ
งครามการค้ากับ รัฐอยู่ในปัจจุบัน

7
ในปี 2023 นี้ นโยบายของ รัฐที่มีต่อพม่าตาม ลักการยังคงไม่เปลี่ยนแปลง แต่ปัจจัยที่ทำใ ้ 2023 แตกต่าง
จากปีก่อนๆ คือในปีนี้พม่าจะมีการเลือกตั้ง ในบท ัมภา ณ์เดเรก โชลเลท ล่า ุดที่ปรากฏใน Voice of
America (VOA) เขามอง ่าการเลือกตั้งในปีนี้ไม่ได้มีค าม ำคัญใดๆ ำ รับประชาคมโลก เพราะเป็นเพียง
ช่องทางใ ้คณะรัฐประ ารใช้เพื่อ ร้างค ามชอบธรรมใ ้ครองอำนาจต่อไปได้ โชลเลทยังมองต่อไป ่าคณะ
รัฐประ ารไม่ค รคิดจัดใ ้มีการเลือกตั้ง เพราะการเลือกตั้งครั้งนี้จะยากลำบากและไม่ครอบคลุมพื้นที่ทั้ง มด
ของพม่า เนื่องจากคณะรัฐประ าร/กองทัพพม่าค บคุมพื้นที่ทั้งประเท ได้เพียง 50 เปอร์เซ็นต์ เท่านั้น ใน
ภาพการณ์ที่กำลังมีการ ู้รบขึ้นทั่ ประเท

8. ก่อน น้านี้ ื่อไม่ได้ใ ้ค าม นใจนโยบาย รัฐที่มีต่อพม่าเป็นพิเ แต่จะ นใจนโยบายของอาเซียน จีน

รือรั เซียมากก ่า เพราะมอง ่ามี ่ นได้ ่ นเ ียกับพม่าโดยตรง แต่จากบท ัมภา ณ์ชิ้นนี้ของโชลเลท อย่าง
น้อยเราเ ็น ่า รัฐมีนโยบายต่อพม่าและการ ่งเ ริมใ ้เกิดประชาธิปไตยในพม่าเข้มข้นขึ้น ผ่านการใ ้ค าม
ช่ ยเ ลือรัฐบาลคู่ขนาน NUG และกองกำลังกลุ่มชาติพันธุ์บาง ่ น
 รัฐพยายามใช้ ันติ ิธีเพื่อแก้ปัญ าในพม่า และจัด าค ามช่ ยเ ลือทุกประเภท (ที่ไม่ใช่อา ุธ รือที่
เรียก ่า non-lethal aid) ใ ้กับขบ นการต่อต้านรัฐประ าร และค ามพยายามร่ มกับประเท เพื่อนบ้าน
ของพม่า ร มทั้งอาเซียนเพื่อร่ มกันแก้ไข ิกฤตในพม่า เมื่อไม่นานมานี้ โชลเลทเข้าพบรัฐมนตรี ่าการ
กระทร งการต่างประเท ของคณะรัฐประ าร โดยมีไทยช่ ยเป็น ื่อกลางใ ้ แม้ ่าอาเซียนจะมีจุดยืนค ่ำ
บาตรผู้นำระดับ ูงของรัฐบาลคณะรัฐประ าร

แนวทางของโชลเลทที่เข้า าพม่าโดยผ่านไทยและอาเซียนเป็นแนวทางที่น่า นใจ ในบท ัมภา ณ์ของ

VOA โชลเลทตั้งใจไม่เอ่ยถึงการพบกันระ ว่างผู้นำกองทัพของไทยและพลเอกอาวุโ มิน อ่อง ลาย และ
ยังไม่ได้กล่าวถึงเรื่องอื้อฉาวของบุตรชายมิน อ่อง ลาย ที่เป็นประเด็นที่ ังคมไทยจับตามองอย่างใกล้ชิดใน
ปัจจุบัน นักวิเคราะ ์ตั้งข้อ ังเกตว่าท่าทีของ รัฐในปัจจุบันเข้า าไทยมากขึ้น และ ลีกเลี่ยงไม่กล่าวถึง
ไทยในแง่ลบ เพราะไม่ต้องการ ร้างความขุ่นข้อง มองใจใ ้กับผู้นำของไทย เพราะรู้ดีว่าความช่วยเ ลือที่
รัฐบาล รัฐมีใ ้ฝ่ายต่อต้านคณะรัฐประ ารในพม่า ยังไงเ ียก็ต้องทำโดยผ่านไทย

ที่มา https://www.matichon.co.th/columnists/news_3792093