AP 2nd quarter reviewer

ARALIN 1
GLOBALISASYON
- isang malawak na pakikipagkalakalan at interaksyon ng mga taong taga-iba’t
ibang bansa; pangdaigdigang kalakalan
- pag-aasahan sa ekonomiya ng mundo
- ang mga tao may kalayaang makipagkalakalan at makamit ang mga
pangunahing pangangailangan at kagustuhan
- proseso ng kalakalan sa loob ng bansa o kasama ang ibang bansa
- isang malawak na isyung may mga kaakibat sa lahat ng aspekto ng pamumuhay
- nagbunga ng pagkabuo ng mga pandaigdigang organisasyong nangasiaw sa
pagprotekta sa interes ng mga kasaping bansa
Acculturation – ang pagtanggap ng kultura ng iba
Assimilation – ang pagiinpluwensya sa iba ng sariling kultura
Antiglobalisasyon “makakaliwang hanay”
- tao ay nadaya ng paniniwalang ito ay makabubuti sa lahat
- kawalan ng pagkapantay-pantay at eksploytasyon
“The World is Flat” - Thomas Friedman
 Globalisasyon 1.0
- nagsimula nang magsagawa ang mga European ng eksplorasyon
- Bagong Mundo (New World) – Christopher Colombus
 Globalisasyon 2.0
- ang mundo na nagbago mula malaki patungo sa katamtamang laki
- British East India Company – 1600 – Kompanyang multinasyonal
- Naging pandaigdigan ang paraan ng transportasyon, komunikasyon, at kalakalan
- nagbunga ito ng digmaan ng 1914
- lumawak ang teknolohiya – steam engine at telegrapo
- organisasyong transnasyonal – layuning makatao
- Red Cross – 1863 – social activist, Henry Dunant at International Olympic
Commitee
 Globalisasyon 3.0
- paglawak ng globalisasyon 2.0 at ang pagtuklas ng fiber-optic network
- hindi nasa ilalim ng kapangyarihan ng mga Kanluranin
MGA KAAKIBAT O DIMENSYON NG GLOBALISASYON
 Ekonomiya
 - pandaigdigang kapaligirang pagnenegosyo (global business environment)

 Moral
- WTO – World Trade Organization
- ILO – International Labor Organization – namamahala sa paggawa ng mga
panunutunan ukol sa pandaigdigang paggawa
 Kultural
- nagbubunsod ng pag-kakaunawaan at paggalang
 Politikal
- papaunting pakiki-alam ng estado sa mga gawaing pang-ekonomiya
ANG PAPEL NG MGA PANDAIGDIGANG ORGANISASYON
World Trade Organization (WTO) – Enero 1, 1995 sa Geneva, Switzerland
- pamahalaan ng iba’t ibang bansang nangangasiwa sa kalakalang pandaigdig
International Labor Organization (ILO) – 1919 sa Geneva, Switzerland
- nagtatakda ng panuntunan ukol sa paggawa habang ang iba’t ibang bansa ang
nagpapatupad nito
International Monetary Fund (IMF) – napagisipan noong Hulyo 1944 ngunit
nabuo noong 1945
- ahensiya ng United Nations na nagsusulong nang pagunlad at katagan ng
ekonomiya sa mundo
World Bank Group (WBG) – Hulyo 1944
- tumulong sa pagbabagong-tatag o rehabilitasyon ng Europa na nasira ng
Ikalawang Digmaang Pandaigdig
International Bank for Reconstruction and Development (IBRD) – a.k.a World
Bank
- tumulong sa pagpapaunlad ng mga kasaping bansa
MGA BUNGA AT EPEKTO NG GLOBALISASYON
Positibong epekto:
 globalisasyon ang nagbukas ng pinto ng iba’t ibang bansa para sa kalakalan
 pagpasok ng mga lokal na produkto sa pandaigdigang pamilihan
 napadali ang ating pagkuha sa mga produktong hindi kayang maani o magawa
rito sa bansa
 ideya ng lubusang paggamit ng mga likas na yaman
 nagpalawak sa kalakalan at nagpataas sa antas ng pag-unlad ng ekonomiya
Negatibong epekto:
 naiisahan ng mayayamang bansa ang mahihirap na bansa
 nawawala ang posibilidad ng pagkakaroon ng trabaho
ARALIN 2
ANG EMPLEO SA PILIPINAS
Trabaho – hanap-buhay
** kilala ang mga Pilipino bilang masisipag at madaling makibagay sa bagong
kapaligiran **
OFWs – Overseas Filipino Workers
PSA – Philippine Statistics Authority
MGA KATANGIAN NG MANGGAGAWANG PILIPINO
1. Marunong sa kanilang trabaho
2. Marunong makisama
3. Madaling makibagay
4. Mabilis matuto
5. Masipag
6. Maasikaso sa pamilya
7. Magiliw at palakaibigan
ANG EMPLEO SA PILIPINAS
NSCB – National Statistics Coordination Board
Employed – taong iniulat na may trabaho, nagtatrabaho, o kaya naman ay may
negosyo bagama’t hindi nagtatrabaho
At work – ngatatrabaho kahit isang oras lamang sa panahon
With a job or business but not at work – yaong may trabaho o negosyo ngunit
hindi nagtatrabaho sa tukoy na panahon
Industriya – uri ng negosyo o ang lugar kung saan nagtatrabaho ang isang tao
Labor force – populasyon ng tao na may 15 taong gulang o higit pa na kasama
sa paggawa o pagserbisyo sa bansa
Underemployed – mga taong nagtatrabaho na nais magkaroon ng karagdagang
oras ng trabaho maliban sa kanilang kasalukuyang gawain
Underemployed invisibly – mga taong may trabahong full time ngunit gusto pa
ng dagdag na trabaho
Underemployed visibly – taong may trabahong mababa sa 40 oras sa linggong
kinuha ang impormasyon
Unemployed – walang trabaho
GCR – Global Competitiveness Report
WEF – World Economic Forum
LME – Labor Market Efficiency
NEDA – National Economic and Development Authority
ANG DAILY MINIMUM WAGE SA MGA REHIYON
NWPC
- National Wages and Productivity Commission – ahensiya ng pamahalaang
kakabit ng Department of Labor and Employment (DOLE)
- 1989; Republic Act No. 6727 “Wage Realization Act
- gumawa ng mekanismo upang matukoy ang pinakamababang sahod sa lahat ng
rehiyon ng bansa
DOLE – Department of Labor and Employment
ANG KAGAWARAN NG PAGGAWA AT EMPLEO O DEPARTMENT OF LABOR AND
EMPLOYMENT (DOLE)
- ilalim ng kagawaran ay ang Bureau of Local Employment
- mapabuti ang kalagayan ng paggawa sa bansa sa pamamagitan ng pagtulong sa
mga naghahanap ng trabaho
online placement facilitation – nagsisilbing daan para sa mas mabilis na pagtugon sa
pangangailangan ng bawat Pilipino na naghahangad ng trabaho
PESO – Public Employment Service Office
MGA TRABAHONG MAS HINAHANAP (IN-DEMAND JOBS) AT MAS MAHIRAP NA PUNAN
(HARD-TO-FILL IN) SA PILIPINAS
Project JobsFit: The DOLE 2020 Vision – nagbibigay solusyon sa problema na may
kinalaman sa paghahanap ng trabaho sa Pilipinas
in-demand jobs – trabahong bakante na kailangan dahil sa madalas na pag-alis ng mga
empleado o pag-palit ng tao
hard-to-fill-in jobs – trabahong nahihirapan ang mga nangangailangan ng empleado na
makakauha ng manggagawa
KEG – Key Employment Generators
ANG 21ST CENTURY SKILLS AT ANG EMPLEO
- soft skill – noncognitive skills ~ behavioral skills
Mga Soft Skill na Hinahanap ng mga Kompanya
1. Etika sa pagtatrabaho
2. Pakikitungo at Pakikisama
3. Marunong sa komunikasyon
4. Socioemotional na kasanayan
5. Pakikipagtulungan
6. Pagkakaroon ng mga makabagong ideya
7. Wastong paggawa ng desisyon
8. Malikhaing paglutas ng problema
9. Kagalingan sa pagpaplano
10.Magaling mag-organisa
11.Kakayahang mamuno
12.Bukal sa kaloobang matuto
13.May inisyatibo
14.May kakayahan na kayanin ang stress
15.Mahusay na pamamahala ng mga gawain
Dahilan ng Unemployment
1. Di tugmang edukasyon sa kailangan ng labor market
2. Frictional unemployment
3. Bilang ng nakatapos ng kurso
4. Kakulangan sa talento at kasanayan
IMPLIKASYON NG KAWALAN NG TRABAHO
- epekto sa taong walang kakayahang bumili ng kailangan
- pagbawas sa suplay ay pagbawas din sa buwis na nakokolekta
- mas mahigpit na patakaran para sa manggagawa, pagkuha ng mas kaunting
manggagawa, at walang pagtaas sa suweldo ng mga manggagawa
- kawalan ng trabaho – walang pera – kalungkutan – kawalan ng pag-asa –
mababang tingin sa sarili – depresyon
- magreresulta sa agkabawas ng kasanayan at nasasayang na talento
- magiging bunga ay ang pagtaas ng kriminalidad
Mga solusyon
1. Pantay na oportuniddad sa mga pamayanang rural at urban
2. Ugnayan ng edukasyon at empleo
3. Suporta ng pamahalaan sa negosyo
4. Gawing makabuluhan sa lipunan ang edukasyon
5. Sistema sa pagpapalaganap ng impormasyon ukol sa labor market
ANG DEPARTMENT OF LABOR AND EMPLOYMENT
- pamamahala sa paggawa at pagpapatupad ng mga polisya at programa ng
pagserbisyo sa mga manggagawang Pilipino
Labor Code of the Philippines (Presidential Decree No. 442)
- isang kalipunan ng mga polisya ng pamahalaan na nagtatakda ng mga patakaran
ukol sa paggawa at kagalingan
ENDO – End of Contract
- Sistema ng pagtapos sa empleo ng isang manggagawa
- probationary period – anim na buwan
Kontraktuwalisasyon (Contractualization)
- Artikulo 106 ng Labor Code
- ipagbawal ang kontraktualisasyon upang protektahan ang karapatan ng mga
manggagawa
MGA TERMS:
- WTO – WORLD TRADE ORGANIZATION
- ILO – INTERNATIONAL LABOR ORGANIZATION
- IMF – INTERNATIONAL MONETARY FUND
- WBG – WORLD BANK GROUP
- IBRD – INTERNATIONAL BANK FOR RECONSTRUCTION AND
DEVELOPMENT
- OFWs – OVERSEAS FILIPINO WORKERS
- PSA – PHILIPPINE STATISTCS AUTHORITY
- NSCB – NATIONAL STATISTICS COORDINATION BOARD
- GCR – GLOBAL COMPETITIVENESS REPORT
- WEF – WORLD ECONOMIC FORUM
- LME – LABOR MARKET EFFICIENCY
- NEDA – NATIONAL ECONOMIC AND DEVELOPMENT AUTHORITY
- NWPC – NATIONAL WAGES AND PRODUCTIVITY COMMISSION
- DOLE – DEPARTMENT OF LABOR AND EMPLOYMENT
- PESO – PUBLIC EMPLOYMENT SERVICE OFFICE
- KEG – KEY EMPLOYMENT GENERATORS
- ENDO – END OF CONTRACT
- CFO – COMMISSION ON FILIPINOS OVERSEAS
- POEA – PHILIPPINE OVERSEAS EMPLOYMENT ADIMISTRATION
- OWWA – OVERSEAS WORKERS WELFARE ADMINISTATION
ARALIN 3
MIGRASYON
- Climate migrant o emigrant – lumilipat sa ibang lugar bunga ng pagbabago sa
klima
- latin; “migrationem” – pagbabago ng tirahan
CFO – Commission on Filipinos Overseas
Tatlong uri ng Migrante:
1. Permanenteng migrante
- imigrante
- nakatira sa ibang bansa kasama ang kanilang pamilya
2. Temporaryong migrante
- emigrante
- nagtatrabaho sa ibang bansa at inaasahang babalik pagkataapos ng kanilang
kontrata
- “OFWs”
3. T-N-T
- “tago ng tago”
- nagtatrabaho sa ibang bansa nang walang kaukulang permiso, tiyak na trabaho,
at kadalasan ay lagpas na sa panahon na itinakda na maaaring tumigil sa bansa
DAHILAN AT IMPLIKASYON NG MIGRASYON
- ginagawan ng pamahalaang pagpapalakas ng empleo sa ibang bansa
- pinakatiyak na dahilan ay ang kahirapan at kakulangan ng oportunidad sa bansa
- mabilis na pagdami ng populasyon at ang distribusyon ng populasyon

PANLIPUNAN
- apekto nito ang mga indibidwal at mga komunidad
- Pamilya – pinahahalagahan lalong-lalo na ng mga umaalis
1. Mga anak
2. Pamilya
3. Pamumuhay pangkomunidad
Politikal
- nagbunga ang migrasyon ng institusyonalisasyon ng mga Pilipinong
nagtatrabaho sa ibang bansa
- nagpadali sa pagkalap ng mga manggagawang Pilipino
Ekonomiya
- sa pagdami ng mga migrante, mas lalaki ang kita ng bansa at mas malaki rin ang
matitipid
MGA PAALALA SA MGA MIGRANTENG PILIPINO
POEA – Philippine Overseas Employment Administration
MGA PROGRAMA AT SERBISYO PARA SA MGA MIGRANTENG MANGGAGAWANG
PILIPINO
OWWA – Overseas Workers Welfare Administration – proteksiyon at pangangalaga sa
mga miyembro
1. Disability and Dismemberment Benefit
2. Death Benefit
3. Predeparture Education Program
4. Comprehensive Predeparture Education Program (CPDED)
5. Seafarer’s Upgrading Program (SUP)
6. Education for Development Scholarship Program
7. OFW Dependent Scholarship Program (OFWDSP)
8. Educational Livelihood Assistance Program (ELAP)
9. Repatriation Assistance Program
10.Reintegration Program