Machine Translated by Google

Machine Translated by Google

Machine Translated by Google

मदर तेरेसा
Machine Translated by Google

ीनवुड च र ांम ये अ कडी ीषके

मागारेट मीड एक च र
मेरी बोमन ु हम

जेआ रआर टॉ कन एक च र े
ए े न जो स कॉ न पॉवे

एक च र रचड टे स

पोप जॉन पॉ II एक च र
मेघ हरी मा वासी

अ कॅ पोन एक च र
ु सयानो इओ रझो

जॉज एस. पॅटन डे हड ए. मथ यांचे च र

ो रया टाइनम एक च र
पॅ या ो नन मास ो

ब ॅहम एक च र
रॉजर स

एम ड क सन एक च र
कोनी अ◌ॅन कक

ँ ग टन जेस एक च र ॉरी एफ. च

फडे कॅ ो थॉमस एम. ओनाड

यांचे च र

ओ ा व े हे न एस. गासन यांचे च र

माक ट् वेन एक च र
कोनी अ◌ॅन कक

जॅक के रोआक एक च र मायके जे.

डटमन
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा
एक च र

मेग ीन

ीनवुड च र े

ीनवुड ेस

वे टपोट कने टकट . ं डन

Machine Translated by Google

ाय री ऑफ काँ ेस कॅ ट ॉ गग इन प के न डेटा

ीन मेग.
मदर तेरेसा एक च र मेग ीन मा वासी.
p सेमी. ीनवुड च र े ISSN
नद ांक समा व आहे.

ISBN alk. पेपर

. तेरेसा मदर . म नरीज ऑफ चॅ रट च र . ३. न स भारत
क क ा च र . I. ीषक. II. मा का.
BX . .Z G . dc

ट ाय री कॅ ट ॉ गग इन प के न डेटा उप आहे.

कॉपीराइट © मेग ीन ारे

सव ह क राखीव. का का या खत संमती वाय या पु तकाचा

कोणताही भाग कोण याही ये ारे कवा तं ा ारे पुन पा दत के ा
जाऊ कत नाही.

ाय री ऑफ काँ ेस कॅ ट ॉग काड मांक

ISBN
ISSN १५४० ४९००

म ये थम का त

ीनवुड ेस ८८ पो ट रोड वे ट वे टपोट सीट ०६८८१ ीनवुड प ग ुप

इंक . www.greenwood.com

युनायटे ड टे ट्स ऑफ अमे रका म ये मु त

या पु तकात वापर े ा पेपर नॅ न इ फॉम न टँ डड् स

ऑगनायझे न Z . ारे जारी के े या ायी पेपर
मानकांचे पा न करतो.

१०९८७६५४३२१
Machine Translated by Google

साम ी

मा का अ ेख vii

तावना ix

प रचय xi

टाइम ाइन मदर तेरेसा यां या जीवनाती मह वपूण घटना xiii

धडा कोपजे १

धडा कॉ ा उ र दे ण े

करण एक नवीन द ा आ ण एक नवीन वास

धडा सेसपू मधून आ ा

धडा कठोर दा र य
् हे आमचे र ण आहे ५३

अ याय का घाट ६७

करण ू भवन आ ण ांतीनगर ांततेची ठकाणे ७९

धडा चम काराची वाढ ९१

अ याय आ ीवाद आ ण दोष

धडा चचमधी सवात आ ाधारक ी

संदभ ंथ
नद ांक

फोटो नबंध पृ खा .
Machine Translated by Google
Machine Translated by Google

मा का अ ेख

हाय कू आ ण सावज नक वाचना या या गरजांना तसाद हणून ीनवुड डे ह ने व ेषत टु डट या

वापरासाठ पूण ांबी या च र ांची ही व मा का उघड .फ त आण ावसा यकांनी तयार
के े ही आकषक च र े हाय कू या व ा यासाठ तयार के आहेत यांना आ हाना मक परंतु
वे यो य जीवनच र ांची आव यकता आहे. मा य मक ाळे या असाइनमटसाठ आद ांबी व प
आ ण वषय े हे कां या आव यकता आ ण व ा या या आवडी पूण कर यासाठ डझाइन के े े
आहेत.

ीनवुड सामा जक अ यास व ान का मय क ा आ ण क ा इ तहास आ ण राजकारण तसेच

ोक य सं कृ ती सावज नक म वे आ ण सव काळाती आ ण पा भूमीती स म वांचा
समावे अस े या सव अ यास मा ी संबं धत वषयांम ये जीवनच र ांची व तृत नवड दे ते. ऐ तहा सक
आ ण समका न दो ही यांनी अमे रकन आ ण कवा जाग तक सं कृ तीवर भाव पाड ा आहे. ंथपा
आण कां या सवसमावे क अ भ ायावर आधा रत ीनवुड च र े नवड गे . अ यास माची
ासं गकता आ ण अंत न हत वार य या दो ही गो चा वचार करा.

प रणाम हणजे सु स आ ण अनपे त संत आ ण पापी यांचे फार पूव या इ तहासाती आण

समका न पॉप सं कृ तीचे एक वेधक म ण आहे. वाचकांना अ कॅ पोन सार या आकषक गु हेगारी
म वापासून मागारेट मीड सार या ेरणादायी पाय नयसपयत ट फन हॉ कग सार या आम या
काळाती महान वचारांपासून ते जेके रो ग सार या आम या काळाती सवात आ यकारक य ोगाथांपयत
व वध वषय नवडी मळती .

ो र फके नवर न हे तर व तु तीवर भर द ा जात अस ा तरी पु तके वाचाय ा मजा यायची

असतात. येक खंड वषया या ज मापासून ते बा पण क ोरवयीन वष आ ण ौढ वा वषयी सखो
मा हती दान करतो. ए
Machine Translated by Google

viii मा का अ ेख

संपूण खाते कौटुं बक पा भूमी आ ण ण सोन आ ण ावसा यक भावांनुसार े स आ ण

संघष काम गरी आ ण योगदान ए स ोर करते. एक टाइम ाइन ऐ तहा सक ीकोनातून सवात
मह वपूण जीवन घटना हाय ाइट करते. संदभ ंथ येक खंडा या संदभ मू या ा पूरक असतात.
Machine Translated by Google

तावना

मदर तेरेसांब हणे हा एक नरा ाजनक आ ण आ हाना मक ायाम असू कतो. पृ भागावर ती
जवळजवळ एक आयामी दसते त या कॉ ग आ ण त या व ासा ा सम पत साधे जीवन जगते.
कतीही बारकाईने पा ह यास वरोधाभासांनी भर े े म व कट होते क तचे हेतू आ ण हेतू
करणे कठ ण आहे. वा तव काय आहे मदर तेरेसा यां या जीवनाब च र कार ेवट काय न कष
काढू कतो

अनेक कारे मदर तेरेसा च र कारा या क े चा अवमान करतात. तचे जीवन मनोरंज क नाही. तेथे
कोणतेही महान साहस नाहीत कोणतेही मोठे संक ट नाही कोणतेही मोठे ःख नाही कोणतेही महान
वळण नाही. तची ब तेक च र े इतक आदरणीय आ ण इतक एक आयामी आहेत क ती एक मानव
होती आ ण ज मापासूनच ती युगानुयुगे न हती हे वसरणे सोपे आहे. त या असं य कतृ वाची आ ण
पुर कारांची याद दे ख ी तचे आंत रक जीवन पकड यासाठ फारसे काही करत नाही. ती भयंक र अंतगत
संघष कठ ण जहाजे कवा संक टांमुळे त अस याचे दसून आ े नाही जे बयाचदा एक महान आ ण
सं मरणीय जीवन च हां कत करते. उ ट तचे जीवन सांसा रक आ ण सामा य होते आ ण तने कधीही
इतर गो चा आव आण ा नाही. कदा चत तथा प तची अ त य सामा यता च र कारासाठ एक
ारं भक ब दान करते. या असामा य ीने इत या ोकांना कसे मो हत के े आ ण सां वन के े क
ती या युगाती त त म ये तचे ान घे यास आ आहे

तथा प मदर तेरेसा या एक क ागुण हो या. ब तेक कोण याही वषयाब वचार े असता परंतु
व ेषत वतः ा तने ॅट ूड आ ण धा मकता उ ार जी जवळजवळ नरथक वाट . तने वत
ा यां या मागे पव े . तरीही त याकडू न येताना या अ भ म ये स याचे व य होते.

कारण मदर तेरेसांची कथा ही आधु नक अथाने महान जीवनाची कथा नाही. मदर तेरेसा या से ट
न ह या. वरोधावर
Machine Translated by Google

x तावना
ाय तचे आयु य वेग या त वावर जग े होते. तने वतः ा कॉ ग या जु या प ती या अथाने वा न
घेत े . तने क क या या ग रबांम ये काम के े कारण तचा व ास होता क दे वा ा हेच हवे होते. ती
वत अ तेत जग असती आ ण मरण पाव असती तर तने हेच काम अ ातात के े असते.

हीच भ मदर तेरेसा यांचे जीवन इतके मनोरंज क बनवते.

Machine Translated by Google

प रचय

आधु नक ोक य सं कृ ती यातनाम ा ो साहन दे ते जे ोक सु स आहेत. ववाद कवा

घोटाळा चघळवणे आ ण नंतर याब बो णे कवा हणे हे से ट टे टस वाढवते. तरीही
से ेट चा पंथ अ बे नयाती एका चमुक या ननचा जगा या ववेक बु वर अस े ा आ ण टकवून
ठे व े या पंथाचे पुरेसे ीकरण दे त नाही आ ण क कत नाही.

या ी ा मा यता मळ याची अपे ा न हती अ ा ीसाठ मदर तेरेसा यांनी जगभरात चंड भाव
पाड ा आहे. भारताती ग रबाती गरीब ोकां या वतीने तचे चुक चे काय जीवनापे ा मोठे होते
त या वत या अनुभवांनी त ा ते पूण कर यासाठ आ ण जे काही के े ते पूण कर यासाठ त ा कसे
तयार के े याब नमाण झा े . सव खा यांनुसार मदर तेरेसा ार पण न य आ ण वाथ
हो या. ती एक आद परंतु अ तम का एक सामा य ी आ ण एक ऑड नरी नन होती धा मक
सेवांदर यान मेण ब या ठोठाव याची वृ ी होती. तरीही मदर तेरेसा यां याकडे एक गुण धम होता याने
त ा अनेक दा दे वा या ा तीसाठ जगात वेगळे के े एक खो कायम व ास.

तरीही असे दसते क मदर तेरेसा दे ख ी से ट या पंथातून सुटू क या नाहीत तरीही तने या
ग रबांची सेवा के यां या फाय ासाठ यांनी नेहमीच याचा वापर कर याचा य न के ा. आयु या या
ेवट या द कापयत मदर तेरेसा यांना एक जवंत संत हणून साव क ंसा मळा . जरी ती
दे याबाबत उदासीन दस तरी त ा याची जाणीव होती आ ण उदाहरणाथ मा यमांना तची ग रबांम ये
आ ण मरणा या ोकांम ये काम करतानाची मा मक छाया च े का त कर याची परवानगी द .
म ये ट प कार म को म मुगे रज यां या ी झा े या त या मु ाखतीने तचे जग इतर
जगासमोर आण े . त या कामाब ची सावज नक त या त या क पनेपे ा जा त होती. दे ण या
ओत या. पण सव स साठ मु गे रज गा यांची मु ाखत
Machine Translated by Google

xii प रचय

त या म नसाठ न तेने तने त ा नसर ा उतारावर दे ख ी सेट के े असावे ही य ाची कमत आहे
मदर तेरेसा स होत हो या आ ण तने जे काही के े ते उ ार े े येक द आता सावज नक
वापरासाठ होते. चांग े कवा आजारी ती यापुढे अ तेत काम करणारी धमा भमानी रा ह नाही.

एका संत से ेट ची भूक असताना मा यमांनी मदर तेरेसा यां या जीवनाती आ ण काया या येक
पै ू ची छाननी के . जे हा चुक चे आरोप समोर आ े ते हा ोकांचे मत से ट या पंथा ा चा ना दे ण ारे
चंच इं जन मदर तेरेसां या वरोधात गे े . काही जण हैराण झा े इतर रागाव े आ ण यांची नयु र
के . सव नदकांना आनंद झा ा क आणखी एक च ह तोड े गे े . मदर तेरेसा यां या सावज नक
म वात सामा य दोष आ ण दोष मोठे के े गे े होते जे मी डयाने आता जनमता या याया यासमोर
आण े आहे. संत सु ा ह नयं त आ ण अवा तव कसे असू कतात

कदा चत मदर तेरेसा यांनी सैतानाचा सौदा के ा असावा. तने वत ा स मळवून दे यासाठ वत ा
स मळू द होती वैय क र या से ट सोबत या सांसा रक फं दातून र रा न. अचानक ती के वळ
व त आ ण मागणी करणारीच नाही तर दां भक दे ख ी वाट . याच वेळ कॅ थो क चच या कवण वरचा
तचा अढळ व ास आ ण यात यां या गौण भू मके ब चा तचा पारंपा रक कोन यामुळे त ा
उदारमतवाद स ांतांचे य बनव े . तरीही से ट नी आण े या सव ट् व ट् स आ ण वळणांसह मदर
तेरेसा यां या व ासावर अ डग हो या क या दे वाचे साधन आहेत.

हणून त या सव साधेपणामुळे आ ण त याब जे काही सां गत े गे े आहे आ ण ह े गे े

आहे यासह मदर तेरेसा यां याब गैरसमज करणे सोपे आहे. युनायटे ड टे ट्स आ ण युरोपमधी ोकांनी
त ा समाजसुधारक समज े ग रबी आ ण अ यायापासून मु हो याचा नधार के ा. सामा जक बद
घडवून आण याचा तचा हेतू नाही हे कळ यावर यांची नरा ा झा . नःसं यपणे त ा ग रबांना मदत
आ ण सां वन करायचे होते. सवात मह वाचे हणजे मदर तेरेसा यांनी सा दे याचा य न के ा हे
द व यासाठ क क क या या दयनीय र यांवर सवात वाईट क पनार य प र तीतही एखा ा ा दे वाची
कृ पा आ ण ेम मळू कते.

म ये पोप जॉन पॉ II मदर तेरेसा यांना वजयी के े यां या संतपदा या वासाचा अं तम ट पा

होता. तची ंसा करणा या अनेक ांसाठ कॅ नो नझे न ही के वळ औपचा रकता होती मदर तेरेसा या आधीच
संत हो या. पण त या या मारहाणीमुळे ट काकारांना ांत के े नाही. त या कॅ नोनायझे न ा व ं ब कवा
थांबव या या आ ेने खरं तर बरेच जण अ धक कठोर झा े आहेत. अ ा कारे त या जीवनाचा आ ण त या
कायाचा अ त र अ यास कर याचे बरेच औ च य आहे. मग हे च र के वळ मदर तेरेसा यां या जीवनाचेच
न हे तर यांना आकार दे ण ा या व ासांचे परी ण आहे. या दो ही गो ी इत या जवळू न जोड या गे या आहेत
क यांचे एक परी ण न करणे हणजे या सामा य व ण गो ीती काही आव यक पै ू गमाव याचा
धोका आहे.

ी
Machine Translated by Google

टाइम ाइन मह वपूण घटना

मदर तेरेसा यां या आयु यात

१९०० नको ा बोजा उ वडी आ ण याची वधू ाना आई मॅसेडो नयामधी को जे

येथे जातात नको ा एक समृ बांधकाम वसाय सु करतो आ ण या या प नी ा
वरदार नद जवळ या घरी ह वतो.

१९०५ आगा बोजा उ बहीण ज म आहे.

१९०८ ाझर बोजा उ भाऊ ज मा ा आ ा.
ऑग ट Agnes Gonxha Bojaxhiu मदर तेरेसा यांचा ज म झा ा.
बा कन यु े संप मॅसेडो नया स बया ीस आ ण ब गे रयाम ये वभाग े ा आहे.

१९१९ नको ा बोजा उचा सं या द कारणांमुळे मृ यू झा ा.

१९२५ ग ा ा थम व ेषत भारतात म न या कामात रस नमाण होतो.

नो हबर ोरेटो स टसम ये सामी हो यासाठ घर सोड े ती ड न आयर ँ डजवळ रथफनहॅम येथी
कॉ हटम ये जाते.

६ जानेवारी १९२९ दा ज गम ये नवो दत काम सु कर यासाठ गो ा ा भारतात पाठव े जाते.

२४ मे १९३१ नव या हणून दोन वषानंतर ग ाने तची प ह पथ घेत तने तेरेसा हे नाव
घेत े .
२४ मे १९३७ स टर तेरेसा यांनी भारताती दा ज ग येथी ोरेटो कू म ये तचे अं तम त
घेत े .
क क ा येथी सट मेरी हाय कू म ये भूगो कव यास सु वात के जथे या
ाळे या मु या या पका हणूनही काम करती .
Machine Translated by Google

xiv टाइम ाइन

स टबर ेरणा दन े नम ये चढत असताना स टर टे रेसा यांना सवात गरीब ोकांसाठ

मदत कर यासाठ तचा कॉ येतो
गरीब.
१५ ऑग ट १९४७ इं जां या राजवट तून भारत मु झा ा भारतीय वातं या या प रणामी
तीन रा े नमाण झा भारत पा क तान आ ण स ोन.

स टर तेरेसा यांनी ोरेटो ऑडर सोडू न एकटे राह यासाठ आ ण

क क यात गरीबांसोबत काम कर याची परवानगी मा गत
मोती झ या झोपडप त ाळा उघडणे हे तचे प ह े काम आहे
ए रोजी त ा पोप पायस XII कडू न नन राह याची परवानगी
मळा जी थेट क क या या आच ब प ा रपोट करे ऑग टम ये
ती पाट या ा जाते जथे ती तीन म ह यां या गहन वै क य णासाठ
अमे रकन मे डक म नरी स टससोबत काम करते डसबरम ये ती
क क या ा परत तीही भारताची नाग रक बने .

फे ुवारीम ये क े न येथे गो स कु टुं बासह ह ते माचम ये

सुबा ी दास एक त ण बेन ग मु गी मदर तेरेसाम ये सामी
होणारी प ह बन .
७ ऑ टोबर १९५० म नरीज ऑफ चार इट या नवीन मंडळा ा मा यता मळा आहे.

मदर तेरेसा आ ण म नरीज ऑफ चॅ रट A ोअर सकु र रोड येथे

अस े या यां या नवीन मदरहाऊसम ये जातात ऑग टम ये मदर
तेरेसा यांनी का घाट येथी मं दरा ेज ारी नम दय हे मृतांसाठ
प ह े घर उघड े .

म नरीज ऑफ चॅ रट या प ह या गटाने यांची प ह पथ घेत

अबन डोनड आ ण अपंग मु ांसाठ चे प ह े घर ु भवन उघड े
आहे.
मदर तेरेसा का या कु रो यांसह काम क ागतात
कटा
१९५९ क क या या बाहेर प ह घरे उघड जातात.
१९६० मदर तेरेसा म ये तेथे आ यापासून थमच भारताबाहेर वास
करत आहेत.
म नरीज ऑफ चॅ रट दसची ापना के आहे.
कु रो यांसाठ ांतीनगर हे खु े झा े आहे.

इंटरनॅ न असो सए न ऑफ को वकस ऑफ मदर तेरेसा अ धकृ तपणे

म नरीज ऑफ चॅ रट ी सं न आहेत.
Machine Translated by Google

टाइम ाइन xv

१९७९ मदर तेरेसा यांना ांततेचा नोबे पुर कार जाहीर झा ा आहे.
१९८३ रोम ा भेट दे त असताना दय वकाराचा झटका आ ा.
१९८५ युनायटे ड टे ट्सकडू न मेड ऑफ डम ा त द े ा सव नागरी
पुर कार.
म नरीज ऑफ चॅ रट एड् स त ोकांसाठ धम ाळा ापन करतात.

सरा दय वकाराचा झटका डॉ टर पेस मेक र रोपण करतात.

कृ ती अ वा यामुळे म नरीज ऑफ चॅ रट या मुख पदाव न पायउतार

हो याची तयारी एका मताने ती पु हा नवडू न आ आहे त या वतः या.

डॉ युमटरी फ म हे स एंज े बीबीसी चॅन फोरवर सा रत के जाते.

मानद अमे रकन नाग रक व द े .

म नरीज ऑफ चॅ रट या ने या हणून मदर तेरेसां या उ राधात स टर
नम ा यांची नवड मदर तेरेसा यांचे क क ा येथी मदरहाऊसम ये
दय वकारा या झट याने नधन झा े .
Machine Translated by Google
Machine Translated by Google

धडा १
कोपजे

मॅसेडो नयाम ये वस े े पूव अ बे नयाचा भाग अस े या दे ात को जे हर हे वसा ा

तका या सु वातीस एक गजबज े े ावसा यक क होते. वरदार नद या पाय या ी अस े े हे
हर समु सपाट पासून सुमारे ८०० फू ट उं च आहे. उ हाळा ांब आ ण कोरडा असतो हवाळा
ओ सर थंड आ ण धुके असतो. समका न मानकांनुसार मोठे नसून तका या ेवट को जेची
ोकसं या होती.

इ.स.पूव तस या तकात डाड नयन ोकांनी ापन के े े प म बा कन पे नन सु ामधी

इ ना येथी आधु नक काळाती अ बे नयन ोकांचे ारं भक वं ज आ ण ाचीन ीस या उ रेस
राहणारे ा सयन को जे या ा कू पी हणून ओळख े जाते नंतर रोमा नयन ोकां या ता यात
आ े . . सहा ा तकापयत हे े बेरेगे झट हणून ओळख या जाणा या ा हक ोकां या
वच वाखा आ े . यांनीच हरा ा स याचे नाव द े .

नव ा तकापयत बीजा टन सा ा या या कमकु वतपणामुळे याची राजधानी कॉ टँ टनोप

आता आधु नक तुक तानमधी इ तंबू येथे होती अ बा नया हे ब गे रयन ा समधी नॉमन
ु सेडर यां यासह परक य या उ रा धकाराखा आ े . द ण इट ती अँज े ह स हेने यन
आ ण सब. म ये सु झा े े स बयन ओसी कपे न व ेषतः कठ ण होते यामुळे अ बे नयन
ोकांना ीस आ ण ए जयन बेटांवर ांतर कर यास वृ के े .

काही द कांनंतर अ बे नयन ोकांना एका नवीन धो याचा सामना करावा ाग ा. तुक ानी बा कन
पक प समा व कर यासाठ ऑ ोमन सा ा य हणून ओळख या जाणा या यां या सा ा याचा
व तार के ा. म ये अ बे नयावर आ मण क न पंधरा ा तका या म यापयत ऑ ोमन
तुक ानी संपूण रा य काबीज कर यात य मळ व े होते. तुक ानी जमीन ता यात घेत असे परंतु
अ बे नयन ोकांवर ासन कर यात यांना कमी य मळा े . म ये Gjergj Kastrioti
दे ख ी
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

Skenderbeg हणून ओळख े जाणारे अ बे नयन राजपु ांना एक के े आ ण तुक ाना सकावून
ाव े . पुढ वष पवतीय क यातून बाहेर पडू न के न डबगने अ बे नयन दे परत मळव या या
येक तुक य नांना नरा के े . यावेळ या ब ा पैक एका या व या या या धाडसी
ाने संपूण पा ा य जगाम ये आदर मळव ा तसेच नेप स रा य पोप ाही हे नस आ ण रागुसा
नैऋ य बाजूस स स मधी एक ांत यां याकडू न करी आ ण आ थक मदत मळ व . .
म ये कडरबेग या मृ यूनंतर अ बे नयन तकार हळू हळू कमी होत गे ा यामुळे तुक ाना पयत
रा य पु हा ता यात घेता आ े आ ण ते पु हा ऑ ोमन सा ा यात सामी झा े . तथा प या या
मृ यूनंतरही कदरबेग या तकारा या वार ामुळे अ बे नयन एकता मजबूत झा रा ीय अ मतेची
भावना जवंत रा ह आ ण रा ीय एका मता आ ण वातं यासाठ चा ू अस े या संघषात ेरणा ोत
हणून काम के े .

वसर े े ोक
इट म ये या माणे रेनेस से स सु होत होते याच माणे तुक ानी अ बे नयावर आप े वच व
ा पत के े . बा कनवरी तुक या वच वामुळे हा दे प म युरोप ी संपक आ ण दे वाणघेवाण
कर यापासून तुट ा. प रणामी अ बे नया ा पुनजागरणाचे वै अस े या मानवी मता आ ण
कतृ वावर भर दे यास भाग घे याची कवा याचा ाभ घे याची संधी न हती. बा कन ोकांनी के वळ
पुनजागरण गमाव े नाही तर अ बे नयावर तुक ा या वजयामुळे दे ख ी मोठा ास झा ा आ ण
अथ व ा आ ण वा ण य तसेच पारंपा रक क ा आ ण सं कृ तीचा चंड वना झा ा. छळापासून
वाच यासाठ अ बे नयन ोकसं येपैक सुमारे एक चतुथा ोक द ण इट सस आण
डॅ मॅ टयन कना या या उ रेक डी भागात पळू न गे े .

ऑ ोमन सा ा याचा धम इ ाम वीकार े े इतर असं य ोक.

तुक ानी अ बे नयावर चार े वषा न अ धक काळ रा य के े अस े तरी संपूण रा यभर यांचा
अ धकार वाढव यात ते अपय ी ठर े . उं च दे ात तुक ानी के वळ औपचा रक सावभौम वाचा वापर
के ा. सरकार आ ण सै या या आवा याबाहेर अ बे नयन हाय ँ डसनी कर भर यास सै यात सेवा
कर यास कवा यांची े समपण कर यास नकार द ा.

तथा प यांनी कॉ टँ टनोप ा वा षक ांज अपण क न तुक ाना ांत कर याचा य न के ा.

अ बे नयन जे तुक इ या अ धप याखा आ े होते यांना दे ख ी व ा पत करणे कठ ण होते. ते
यां या वजे यां व वेळ ोवेळ बंड क न उठ े .

वातं या या इ े माणेच न धमा या भेदभावाने े रत झा े या अ बे नयन तकारा ा

मव यासाठ तुक ानी अ बे नयन ोकांना इ ामम ये पांत रत कर याचा प त ीर य न सु के ा.
सात ा तका या अखेरीस अंदाजे दोन तृतीयां अ बे नयन ोकांनी वकार े होते
Machine Translated by Google

कोपजे

इ ाम. पूव धमात रत झा े या यां या समक ां माणे हे पु ष आ ण या ामु याने धा मक

व ासाने न हे तर नांवर नद त के े या ोषण आ ण हसाचारा ा आळा घा यासाठ
मु म बन े . उदाहरणाथ यांनी धमातर कर यास नकार द ा यांनी कराचा मोठा बोजा सहन
के ा यातून मु मांना सूट दे यात आ . इ ामीकरणा या तथाक थत येने अ बे नयन
समाजाचे धा मक वखंडन के े जे म ययुगात सु झा े होते. या धा मक वभाजनाचे अव ेष
एको णसा ा तकापयत कायम रा ह े जे हा अ बे नयन रा ीय चळवळ ती ने यांनी धा मक
वभाजनावर मात कर यासाठ आ ण रा ीय एका मतेची भावना वाढव यासाठ अ बे नयन ोकांचा
धम अ बा नयनवाद आहे अ ी रॅ ग ओरड वापर .

एको णसा ा तका या म यापयत ऑ ोमन सा ा य कमकु वत होत होते. युरोपचा आजारी
माणूस हणून ओळख या जाणा या तुक ा आप या अनेक मा म ेवर पकड राख यात अडचण
येत होती. ऑ ोमन वच वातून मु हो याची संधी ओळखून अ बे नयन ोकांनी इतर बा कन
ोकांसह यांचे वातं य मळ व याचा य न के ा. म ये अ बे नयन वातं य चळवळ चे नेते
कोसोवोमधी झरेन येथे भेट े आ ण अ बे नयन ग ऑफ झरेनची ापना के . गचे दोन
मु य य होते. थम अ बे नयन दे एक करणे या ा तुक ानी चार ांतांम ये वभाग े होते
कोसोवो को ा मोना टर आ ण ज नना. सु वाती ा ग ऑफ ेनने अ बे नयन वातं याचा
न हे तर ऑ ोमन सा ा यात वाय अ बे नयन रा या या न मतीचा पुर कार के ा. सरे हणजे
गने अ बे नयन सां कृ तक रा वादा ा चा ना दे यासाठ एक चळवळ सु के अ बे नयन
भाषा सा ह य क ा आ ण ण यावर जोर द ा. जरी तुक ानी म ये ग ऑफ ेन ा
दडप े अस े तरी गचा रा वाद आ मा कायम होता. गने े रत होऊन अ बे नयन नेते
म ये मोना टर हरात रा ीय वणमा ा वीकार यासाठ भेट े . मु यतः ॅ टनवर आधा रत या
वणमा ाने अरबी आ ण ीकसह इतर अनेक बद े नंतर वापरात. रा ीय ओळख आ ण वातं या या
मो हमेसाठ अ बे नयन रा ीय भाषे या मू याचा अ तरेक करणे अ य आहे.

दडप ाही त र तथा प तुक ने यांनी अ बे नया या ासनात सुधारणा कर याचे आ ासन
द े जेण ेक न अ बे नयन ोकांना ा नक बाबी ठरव यासाठ अ धक अ धकार द े जाती .
म ये तथा प या वष अ बे नयन ोकांनी रा ीय वणमा ा वीकार याच वष यंग तुक
नावा या एका गटाने सा ा याचे आधु नक करण आ ण बळकट करण कर यासाठ झुक े तुक
सरकारवर ताबा मळव ा ते हा यांनी अ बे नय स या पूव या वचनब तेक डे के े . घटनां या
या वळणावर नरा होऊन अ बे नयन ोकांनी े हाती घेत आ ण म ये तुक ाना
अ बे नया ा वातं य दे यास भाग पाड े .

वतं अ बे नया या आ ेने घाब न अ बे नया या बा कन ेज ारी यांनी आधीच या दे ाचे

वभाजन कर याची योजना आख होती यांनी ऑ टोबर म ये तुक व यु घो षत के े .
दे ाचा नायनाट रोख यासाठ
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

य न करा अ बे नयन त नध नी ोरे येथे भेट घेत आण नो हबर रोजी ोरे उ ोषणा जारी
के याम ये यांनी औपचा रकपणे अ बे नयन वतं ता घो षत के . या वां क रा ीय आ ण धा मक
संघषादर यान को जे येथे एका मु ाचा ज म झा ा जो एके दव ी या भ गो वर मात कर याचा य न
करे तने हट या माणे पृ वीवर दे वाचे काय कर यासाठ .

कु टुं ब

नको ा बोजा स हउ नावाचा वतं इमारत कं ाटदार आ ण अ ाचा घाऊक आयात करणारा को जे येथी
सवात खर रा वाद होता. एका मो ा आ ण समृ कु टुं बाचा मु गा जो द घकाळापासून व वध ावसा यक
उप मांम ये गुंत ा होता बोजा उ झरेन न को जे येथे गे ा कारण ापार क हणून या या वाढ या
त ेमुळे . एक मह वाकां ी माणूस बोजा उने पटकन को जे येथे घर वकत घेत े आ ण अ पावधीतच
अनेक अ त र मा म ा मळव या. या या प ह या उप मांपैक एक हणजे हराती एका आघाडी या
डॉ टरांना औषध पुरवठा करणे. नंतर ते एका इटा यन ावसा यकाबरोबर भागीदारीत गे े याने ते साखर
कापड आ ण चाम ांसह व वध कार या व तूंचा ापार के ा.

सव खा यांनुसार Bojaxhiu एक अ धक स म ापारी होते तो पाच भाषांम ये अ ख त होता आ ण

याने युरो पयन युरोप नजीक पूव आ ण उ र आ के म ये बराच वास के ा होता. या तर तो ा नक
राजकारणात मो ा माणावर गुंत े ा होता नगर प रषदे वर काम करत होता आ ण या या कं ाट कं पनीने
कोपजेम ये प ह े च पटगृह बांध यास मदत के . क ांचे संर क बोजा उ ा नक रोमन कॅ थो क
चचचे व ासू सद य दे ख ी होते.

का ांतराने बोजा उने प नी घेत झरेनम ये ानाफाइ बनई ी न के े या हरात अ बे नयन

ग तयार झा होती आ ण बोजा उ एके काळ राहत होते. हे जोडपे वकरच को जे ा परत े आ ण एका
मो ा बागेत अस े या त घरात ा यक झा े . काही काळापूव ाना फ े ने तीन मु ांना ज म द ा एक
मु गी आगा म ये ज म म ये ाझर नावाचा मु गा झा ा.

ऑग ट रोजी या जोड याने यां या स या मु चे आ ण ेवट या मु ाचे ऍ नेस गो झा यांचे वागत

के े . एक दवसानंतर ऑग ट रोजी गो झा याचा अ बे नयन भाषेत अथ फु ांची कळ आहे ा नक
कॅ थो क चचम ये बा त मा घेत ा.
एक ौढ हणून गो ा त या बा पणाब थोडेसे बो फ ते सांगते क ते आनंददायी होते. त या
सु वाती या आयु याब जी मा हती आहे ती त या भाऊ ाझरकडू न आ आहे याने यां या बा पणाचे
एक वणन करताना ते न त आ ण ांततापूण हणून दे ख ी ात ठे व े . जरी कठोर य नॅ रयन नको ा
दे ख ी या या मु ांम ये व ेष आनंद घेत असे. व चतच असा दवस गे ा क जे हा ते या या घरी परत याची
आतुरतेने वाट पाहत नसत आ ण व ड ां या नेहाचे तीक हणून तो अनेक दा यांना के ट आणत असे.
बोजा उने आप या मु ांचे मनोरंज नही के े कारण या याकडे कथाकथनाची तभा होती आ ण याने
पा ह े ठकाणे आ ण या ोकांना तो भेट ा होता ते यां यासाठ पु हा मोज े .
Machine Translated by Google

कोपजे ५

याचे वास. मग बोजा उ घरा यातही अनेक दा अ यागतांची गद असायची जे नय मतपणे नको ासोबत
वसाय कवा राजकारणावर चचा कर यासाठ थांबायचे.

ाना बोजा उ कवा नाना ोके मदर सो जसे क मु े त ा हणतात एक पारंपा रक

अ बे नयन गृ हणी होती जी त या पती आ ण मु ांची काळजी घेत होती. दवसा ती वयंपाक साफसफाई
आ ण कपडे त करत असे.
नको ा घरी परतताच सव काम थांब े . ानाने व पो ाख घात ा तचे के स वचर े आ ण मु े यां या
व ड ांना अ भवादन कर यास स म आहेत याची खा ी के .

त या पती माणे ाणा एक कठोर टा कमा टर होती आ ण मूख पणा या वागणुक त थोडा संयम बाळगत
असे. ग ाने त या सु वाती या आयु या वषयी सां गत े या काही कथांपैक एक त या आई या वृ ीचे
च ण करते या ा त ा वाईट वाट े . एके दव ी सं याकाळ मु ं बडबड करत असताना यां याती
संभाषण अ धकच व च होत गे े . णाने ऐक े पण काहीच बो े नाही. ेवट तने खो सोड आण
मु य इ े क वच बंद क न घर अंधारात बुडव े .

ग ाने न कष काढ ा तने आ हा ा सां गत े क वीज वाया घा व याचा कोणताही उपयोग नाही
जेण ेक न असा मूख पणा चा ू राही . ाणाने हा गुण त या धाक ा मु ा द ा एक ौढ हणून
मदर तेरेसा यांनी वेळ वाया घा व याब आ ण वाया घा व े या दांवर आ ेप घेत ा.

ऍ नेस गो झा इतर मागानी त या आईसारखे होते. ाणासारखी थोडी मोकळ ऍ नेस ाही त या आईचा
अंडाकृ ती चेहरा आ ण व नाक होते ती नःसं यपणे त या आईची मु गी होती. त या भावाने आठवण
क न द क ग ा दे ख ी उदार आ ण मदतनीस होती जरी त या वाग याने त ा काही वेळ ा ास द ा.
उदाहरणाथ ग ाने ाझर ा कपाट फोड यात आ ण यां या आईचे जाम कवा म ा चोर यात मदत
के . णाने मा य के े नाही हे वेगळे सांगाय ा नको.

व ास आ ण पतृभूमी फे य अधे

व ास आ ण पतृभूमी कवा फे वाई अधे ही क पना सव बोजा उ मु ांना वकर काय ा

मळा . हा आद यां या वचारसरणीत खो वर ज ा आ ण बा पणात तो ढ रा ह ा. अ बे नयन
ोकांचा खर रा वाद अ भमान यां या व ड ां या नको ा बोजा उम ये कट झा े ा यां या
जीवनात र झा ा. ाझर ा आठव े क याचे वडी या ा आ ण या या ब हण ना सांगत होते क ते
कोणाची मु े आहेत आ ण ते कोण या पा भूमीवर आ े आहेत हे कधीही वस नका. राजक य चचा
कर यासाठ आप े घर उघड याबरोबरच नको ाने अ बे नयन वातं या या कारणासाठ आ थक मदत
दे ख ी के . नो हबर जे हा गो झा फ दोन वषाचा होता बोजा ऊ कु टुं बात आनंदाचा
दवस होता. या दव ी अ बे नयन ोकांनी यांचे वातं य घो षत के े आ ण नको ा आ ण इतर पा ायट् स
रा ी चांग े खेळ े आ ण नाच े .
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

नको ाने आप या मु ांना जातीय अ मता आ ण रा वाद अ भमानाची भावना द असे तथा प
ाणानेच मु ां या आ या मक वाढ चे पा नपोषण के े . जवळजवळ दररोज सं याकाळ बोजा उ
कु टुं ब दवाणखा यात जपमाळ वाच यासाठ जम े . ानाने मु ां या सं याकाळ या ाथनेचेही नरी ण
के े . एक धमा भमानी कॅ थ क जो जवळजवळ दररोज मास ा जात असे ानाने के वळ त या मु ांनी
यां या धमाचे पा न के े आहे याची खा ी के नाही तर यां या दै नं दन जीवनात ते समा व के े आहे.
हे बो यापे ा सोपे होते.

अ बे नयाती रोमन कॅ थ क समुदाय हान होता ोकसं ये या ट यां न कमी ोकांनी वतः ा
रोमन कॅ थ क घो षत के े . जरी सं येने कमी अस े तरी को जे आ ण संपूण अ बे नयामधी रोमन
कॅ थ क समुदाय जवळचा होता.

ाणाने के वळ धा मक भ च के नाही तर चांग या कामां या आ या मक मू यावरही तचा गाढ

व ास होता. गरजूंना मदत कर यासाठ ती सदै व त पर असायची. या सरावात त या पतीने त ा साथ
द आणग ाने त ा मदत के . कोण याही दव ी नको ा घरात आ े या गरीब मु ांना कवा
ौढांना मदत कर यासाठ पुरेसा पैसा ानासोबत सोड ा. सामा यतः कमी न ीबवानांना के वळ
बोजा उ कु टुं बाकडू न मदत मळा नाही तर यांनी यां यासोबत जेवण दे ख ी घेत े आ ण मु ांना
आठवण क न द क गरजू दे ख ी यां या मो ा मानवी कु टुं बाचा भाग आहेत. यां यापैक काही
आमचे नातेसंबंध आहेत ानाने एकदा त या मु ांना सां गत े पण ते सव आप े ोक आहेत.
ाझर या आठवण पैक एक सवात मजबूत आठवणी हणजे या या आईने ूमर झा े या ी ा घरी
ने े आ ण त ा परत पाठव े . आरो य अनोळखी ोकांना त या घरी ने याबरोबरच ाणा यां या
गरीबांना भेट दे त असे यांना अ पैसे आ ण औषध घेऊ न जात असे. या संगी ग ा अनेक दा त या
आई ा सोबत घेत असे त ा मदत करत तने कु टुं बातून कु टुं बात जा यासाठ आ या मक आ ण
भौ तक सुख सोयी मळवून द या. ाना या न धमादाय सं ेने एक स उदाहरण द े याने
गो ाचे आ या मक जीवन घडव यात आ ण तचे न ीब घडव यात मदत के .

जे हा मु ांची ाळा सु हो याची वेळ आ ते हा ते से े ड हाट चचम ये आयो जत के े या वगात

गे े . चार वष बोजा उ मु ांनी अ बे नयन भाषेत अ यास के ा. पाच ा वष यांनी सब
ोए यनम ये क यास सु वात के . चच ाळा सोड यानंतर मु े सावज नक ाळांम ये गे जथे
सव सूचना सब ोए यन भाषेत दे यात आ या.

सु वाती या काळात गो ा एक ार आ ण त य व ाथ हणून वतः ा ओळखत असे.

ोकां तका
अ बे नयन राजकारणात नको ाचा सहभाग वातं यानंतरही कायम रा ह ा. जे हा म ये
अ बे नयन ने यांनी कोसोवो ता यात घे याचा य न के ा ते हा नको ा बे ेड युगो ा हया येथे एका
राजक य मेळ ा ा ा गे ा. मेज वानीची दे ख भा करत असताना नको ा गंभीरपणे आजारी पड ा.
पती या फसवणुक वर सावध
Machine Translated by Google

कोपजे ७

dition ाणाने ग ा ा परगणा पुज ारी ोध यासाठ पाठव े . तो घरी न हता.

अ धक हता होऊन आ ण काय करावे हे कळत नस यामुळे गो ा को जे रे वे टे नवर पुज ारी
ोध या या आ ेने गे ा. न ीब त या सोबत होते. तने एक पुज ारी ोधून काढ ा जो त या
व ड ांना भेट यास तयार झा ा. प र ती गंभीर होती.
नको ा मरत होता. पादरी वेळे त या या प ं गावर पोहोच े आ ण ए म अन न या ा आज
आजारी ोकांचा सं कार हणून ओळख े जाते जे कॅ थ क ोक मर याची अपे ा करतात ते हा
ा त करतात. पुज ा याने वधी पूण के यावर नको ा ा र ाव होऊ ाग ा आंतरीक र ाव
आ ण या ा तातडीने णा यात ने यात आ े . तातडीची या या ा वाचव यात अपय ी
ठर .
ग हाचे ब वान आ ण आउटगोइंग वडी वया या ा वष मरण पाव े होते. डॉ टर टोस आ ण
कु टुं बीयांना खा ी होती क या या राजक य ूंनी या ा वष ा न के े होते तरीही आरोप स
कर यासाठ कोणतेही नणायक पुरावे समोर आ े नाहीत.

रा भर बोजा उ घराती जीवन बद े . नको ा या मृ यूनंतर या या जोडीदाराने वसाय

ता यात घेत ा आ ण कु टुं बासाठ काहीही सोड े नाही.
वाय जरी ाना ा त या कु टुं बा या मा क या मा म ेचा अ धकार होता तरीही तचा दावा स
कर यासाठ त याकडे कोणतीही कागदप े न हती कवा याया यां ारे करणाचा पाठपुरावा
कर यासाठ त याकडे वेळ क ऊजा कवा पैसा न हता. फ कु टुं ब घर उर े .

नको ा या मृ यूने याची प नी उद् व त झा ाणा खो द घकाळापयत आ ण अनेक दा

अ य खात पड ा. हान मु ांची जबाबदारी सवात मो ा आगा यां या खां ावर पड . क येक
म ह यांनंतर ाणा त या ोकातून बाहेर पडू ाग ा. कमान कु टुं बाकडे राह यासाठ जागा होती
जरी ाना ा आ य वाट े क त या पतीची संप ी संप याने ती आप या मु ांची सोय क ी क
कते.

आई जथे असते तथे घर असते

सुदैवाने ाना बोजा उम ये उ ोजकतेची भावना होती आ ण तने वकरच तचे जीवन
पुन नमाण कर यास आ ण आप या मु ांना आधार दे यास तयार के े . तने हाताने भरतकाम के े
आ ण वकरच त या ह तक े ची व के नाही तर व वध कारचे कापड आ ण कापट् सचे
माक टग के े यासाठ को जे मॉस होते. ाझर ा या या आईसोबत कापड कारखा यात गे याची
आठवण झा जथे ाना मॅनेज सना भेट यांनी व ा चा ना दे यासाठ डझाइ स आ ण
साम ीब तचा स ा घेत ा.

कु टुं बाची आ थक ती सुधारत असताना बोजा उ घर पु हा एकदा असे ठकाण बन े जेथे

गरीब ोक जेवणासाठ आ ण काही वेळ ा अंथ णासाठ येऊ कतात. य तत या वकर ानाने
पु हा गरजूंना मदत कर यासाठ पैसे बाजू ा ठे व यास सु वात के आ ण तचे त वेळ ाप क
असूनही गरीबांना भेट यासाठ वेळ मळा ा. आठव ातून एकदा तरी तने एका वृ ी ा बो ाव े
ज या वतः या कु टुं बाने त ा सोडू न द े होते. फाई गरीब म पी बाई ाही फायदा झा ा
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

ाणा या काळजी आ ण मोठे पणापासून फट. घरात सहा अनाथ मु े राहाय ा आ . ानाने आप या
मु ांवर गरीबांना मदत कर याचे मह व पटवून द े . जे हा तु ही चांग े करा ते हा तने मु ांना
सां गत े क तुम या वतः या गुण ाकडे न दे ता ते ांतपणे करा.

आप या मु ांना कव यासाठ ानाने नेहमीच सजन ी माग ोध े .

एके दव ी यांना बो ावून तने यांना एका टोप ची पाहणी कर यास सां गत े याम ये अनेक
चांग े सफरचंद वसाव े होते. यानंतर तने बा के टम ये एक कु ज े े सफरचंद ठे व े आ ण ते
झाक े . स या दव ी तने मु ांना सफरचंदांची तपासणी कराय ा ाव . यांना असे आढळू न
आ े क अनेक सफरचंद जे आधीचे दवस खूप आनंददायक होते ते आता सडू ाग े आहेत.
नै तकता साधी पण सखो होती इतर अनेक ांना कर यासाठ फ एकच ागतो.
नंतर तने आप या मु ांना वाईट संगतीपासून र राह याची आठवण क न द अ यथा यांना
टोप ती चांग या सफरचंदांसारखेच न ीब भोगावे ागे . ानाचा त या मु ांवर भाव असाधारण
होता व ेषतः यां या व ड ां या मृ यूनंतर. त ा काम कर याची आ ण वसाय व ा पत
कर याची आव यकता असूनही आ ण ग रबांवर तची भ असूनही ानाने अजूनही त या
मु ांसोबत वेळ घा व ा यांना त या मागद नाचा खूप फायदा झा ा. ाणाची उप ती इतक
ताकदवान होती क ग ा आठवत होता घर तेच आहे जथे आई असते.

माग ोधत आहे

मु े जसज ी मोठ होत गे तसत ी ानाने आ ह धर ा क यांनी यां या ा नक पॅ र

चच या याक ापांम ये अ धक सामी हावे. त या आई त र से े ड हाट चचचा त ण गो झा
वर सवा धक भाव होता.
चच के वळ या या धा मक कवणीसाठ च मह वाचे न हते तर अ बे नयन सं कृ ती आ ण ओळखीचे
क हणून बोजा उ कु टुं बा या रा वादा ा बळकट के े .

तीन मु ांपैक गो ा चचम ये सहजपणे सामी झा ा. तने सु वाती ा धा मक भ कडे क

द व ा. जे हा ती मडो न वाजवाय ा क ते हा ती चच होती या ा तने तची तभा दे ऊ
के . तची बहीण आगा ग ा सोबत गायकमंडळात सामी झा े एक तपणे मु नी यां या
आवाजासाठ त ा मळव आ ण वारंवार एक गायन के े .

मी फ बारा वषाची होते...जे हा म ा प ह यांदा नन बन याची इ ा वाट मदर तेरेसा

आठवतात. या मा हती या प कडे तने त या वसाया ा वृ करणा या प र त ब
फारसे काही उघड के े नाही.
आयु यभर मदर तेरेसा यांनी सां गत े क यांचा धा मक अनुभव खाजगी होता. ती चचा करणार
नाही. ा वष गो ाने कधीही नन पा ह े नाही हे त ा असामा य हण यासारखे होते.
तरीही धा मक जीवन जग याची तची इ ा त या आई ा आ य वाट नाही. त या तीन मु ांपैक
गो ा ा ती खोक ा आ ण कमकु वत छातीचा ास होता. ानाचा व ास होता क जर तचा सवात
हान असे
Machine Translated by Google

कोपजे ९

मरणारी प ह नाही त ा स या मागाने दे वाकडे बो ाव े जाई . जरी वाजता ग ा ा

व ास होता क त ा त या जीवनाचा कॉ आ ा आहे तरीही तने याब काहीही के े नाही.
पुढ सहा वष तने तचे ा ेय ण चा ू ठे व े आ ण चच या याक ापांम ये भाग घेत ा.
या णी नन बन याब अ धक चचा न हती.

फादर जां ेक ो वक
ोए यन वं ाचे एक त ण जेसुइट पुज ारी फादर ांज ो जं ेक ो वक म ये से े ड हाट
पॅ र म ये आ े . गो ावर यांचा मोठा भाव पडायचा होता. फादर जॅ ेक ो वचने के े या अनेक
नवक पनांपैक एक पॅ र ाय रीचा प रचय होता याम ये गो झा वकरच अग णत तास वाचत
होते. फादर जॅ ेक ो वक यांनी जेसुइट् सने तयार के े या त ण मु साठ कॅ थो क संघटना सोडा ट
ऑफ च न ऑफ मेरीची ापना दे ख ी के . गो ा सामी झा े . ेवट फादर ज ेक ो वक
यांनी कॅ थो क युवकांचा गट सु के ा जो पॅ र मधी मु ा मु साठ चा णे पा ा मै फ
आ ण इतर सह ना ायो जत करतो.

ग हासाठ सवात मह वाचे फादर ज ेक ो वक यांनी से े ड हाट या सद यांना जेसुइट् सने हाती
घेत े या म नरी य नांची बातमी द . म ये यांनी के े युगो ाव जेसुइट् सचा एक
गट बंगा भारत येथे गे ा होता. यां या चौक तून म न यांनी गरीब आ ण अ ोक कोण या
भयंक र प र तीत राहतात याचे वणन करणारी अ प े ह . फादर जॅ ेक ो वक यांनी
याती काही प े वार य अस े या र हवा ांना वाचून दाखव . संगी भारताती जेसुइट् स या
कायाब चचा कर यासाठ आ ण दे ण या माग यासाठ एक म नरी से े ड हाट ा आ ा. फादर
जॅम ेक ो वक या य नांना पा ठबा दे यासाठ उ साही होते आ ण यां याब अनेक दा बो त होते.
गो ा यांनी हान मु ांना जगा या नका ावर भारताचे ान दाखवून मदत के . फादर
ज ेक ो वक या आगमनानंतर ती कॅ थो क म स या य ासाठ ाथना करणा या सोडॅ ट या
ाथना गटांम ये दे ख ी अ धक स य झा . तने एका चु त ब हणी ा सां गत े जे मडो नचे धडे
दे ऊ न अ त र पैसे कमवत होते ते पैसे भारतात या ग रबांना पाठवायचे.

फादर ज ेक ो वक यांनी या आवे ाने भारताती जेसुइट म सब सां गत े यामुळे

गो ाम ये भ ची नवीन भावना नमाण झा . ती आधीच चच या याक ापांम ये म न होती
चचमधी गायन ळांम ये गाणे पॅ र उ सव आयो जत कर यात मदत करणे आ ण हान मु ांना
यांचे कॅ टे सझम कवणे. तची कव याची आवड आ ण तची धा मक भावना यामुळे त ा म नरी
काय कर या या यतेचा वचार कर यास वृ के े . हान असताना तने आ के ती ग रबांसाठ
काम कर याचे व पा ह े होते. तथा प तने भारताती गैर कारांब जतके जा त ऐक े
ततके च ती तेथे काम कर या या यतेक डे आक षत झा .
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

या द का या उ राधात गो ा एक आकषक त ण ी बन होती त या वयापे ा

जा त ौढ झा होती. एक चांग व ा थनी दसाय ा नीटनेटके आ ण व वयं त आ ण
सु व त तने आधीच त या मै ीपूण आ ण कोणा ाही मदत कर याची तयारी यासाठ समाजात
नाव कमाव े होते.
आई माणेच तने गरजूंची काळजी घेत .
पण ग ा नन बन या या नणया ी झुंज त होती. तभासंप े खका आ ण कव य ी ती
अनेक दा त यासोबत एक छोट वही घेऊ न जायची याम ये तची क वता आ ण त बब रेक ॉड
करायचे. ती त या मै ण सोबत संगीत वाजवत रा ह आ ण काही वेळ ा े ख क कवा यू स यन
बन याचा वचार मनात आ ा. त या अनेक मै ण ना प ा ाप झा ा क तने या क रअरचा
पाठपुरावा के ा नाही कारण तची तभा न ववाद होती.

त या आयु याचे काय करायचे हे ठरव याचा य न करत गो झा स यासाठ फादर

ज ेक ो वककडे वळ . यां या चचदर यान तने वचार े क दे वाची सेवा कर याचे आवाहन खरे
आहे क नाही हे कसे कळते. फादर ज ेक ो वक यांनी के े क जर एखा ा ा खरोखर बो ाव े
गे े असे तर या ा नणयामुळे इतका आनंद वाटे क यात काही ंक ा नाही. नंतर या
वषाम ये मदर तेरेसा यांनी कबू के े क यां या नणयाब यां या मनात कोणतीही ंक ा नाही
फ दे वाने त यासाठ नवड के आहे.

पयत जे हा ती वषाची होती ते हा गो झा ॅ क माउं टन या उतारावर कोपजेपासून

थो ा अंतरावर अस े या े ट नस या मॅडोना या मं दरात जा त वेळ घा वत होती. तेथे तने
मागद नासाठ ाथना के . ग ा ा या ठकाणाचा व ेष अथ होता. पॅ र वषा या ठळक
वै ांपैक मॅडोना या चॅप ची वा षक तीथया ा होती.

नको ा जवंत असताना कु टुं बाने अनेक दा घोडागाडीतून वास के ा आ ण यां या या े ा इतर
अनेक ांना सामी के े . त या पती या मृ यूनंतर ानाने वषातून दोनदा वास के ा एकदा एका
गटासह आ ण एकदा एकटा आ ण पायी. ग ा या सह ची नेहमीच उ सुक तेने वाट पाहत असे पण
त या त येतीमुळे ाणा कधी कधी त ा घरी ठे वत असे. मॅडोना या मं दरातच गो ाने नन बन या या
त या नणयाची पु ी मा गत .

एके दव ी दे वळा या द नाव न घरी परत यानंतर गो ाने त या आई ा सां गत े क तने

नन बन याचे ठरव े आहे. म नरी कायात त या वार याचे कारण बनून बंगा मधी जेसुइट् ससोबत
काम करणा या इं ट ूट ऑफ े ड ह जन मेरी या आय र ाखे या ॉरेटो स टस या ऑडर ा
ागू कर याचा तचा हेतू होता. ानाने वतः ा त या खो त क डू न घेत े . स या दव ी जे हा ती
बाहेर आ ते हा तने त या मु ा तचे आ ीवाद द े परंतु त ा चेतावणी द क नन बन याची
नवड करताना तने आप े जीवन नःसं यपणे न घाबरता संक ोच न करता आ ण प ा ाप न करता
दे वाकडे वळव े पा हजे.

यावेळे पयत गो साचा भाऊ ाझार अनेक वष घरापासून र होता ऑ याम ये ाळे त जात
होता आ ण नंतर नवीन ाळे त सामी झा ा होता.
Machine Translated by Google

कोपजे

सेकं ड े टनंट हणून अ बे नयन सै याची ापना के . जे हा ाझर ा या या धाक ा ब हणी या नन

बन या या नणयाची बातमी मळा ते हा याने त ा प न वचार े क त ा त या नणयाब
खा ी आहे का. ग ाने उ र द े तु हा ा वाटते क तु ही मह वाचे आहात कारण तु ही दोन ाख सह
जा अस े या राजाची सेवा करणारे अ धकारी आहात. पण मी सव जगा या राजाची सेवा करत आहे.

खूप वकर गो ा नघायची वेळ आ . त ा थम पॅ रस ा जायचे होते जथे ोरेटो स टस या

मदर सुपी रयरने तची मु ाखत यायची होती क गो झा ऑडर मा य आहे क नाही. ऑग ट
रोजी हणा या मेज वानी या दव ी ग ाने ेवट या वेळ मॅडोना ऑफ े ट नस या मं दराकडे वास
के ा. नंतर तने सोडा ट ुप या कॉ सटम ये भाग घेत ा जो त या स मानाथ अं तः दे यात आ ा
होता आ ण तचे छाया च काढ े होते. या सं याकाळ पा णे त ा नरोप दे यासाठ बोजा उ या
घरी आ े . त या अनेक म ांनी आ ण कु टुं बयांनी भेटव तू आण या त याकडे सवात मौ यवान
अस े यांपैक एक सो याचे फाउं टन पेन होते जे एका चु त भावाने त ा द े होते.

स या दव ी गो झा को जे रे वे टे नवर गे ा. तची आई आ ण बहीण त यासोबत झा ेबपयत

वास करत हो या Bojaxhiu म ह ांना सुर त वासासाठ ुभे ा दे यासाठ जम े े म . ग ाने
रडत रडत े न या खडक तून त या हॅ कर मुख ा ा नरोप द ा. ीसमने झा ेबम ये यांचा जा तीत
जा त वेळ काढ ा. ेवट ऑ टोबर रोजी गो ा बेट का कांज क नावा या एका अ य त णीसोबत
या ा ॉरेटो सीस टे सम ये सामी हो याची आ ा होती पॅ रस ा जा यासाठ े नम ये चढ .ग ा
े नम ये जात असताना तची आई आ ण बहीण को जे ा परत या. नरोप घेत ग ाने त या आईचा
नरोप घेत ा ज ा तने पु हा कधीही पा ह े नाही.

नोट् स

. आय न इगन सुच अ हजन ऑफ द ट मदर टे रेसा द रट अँड द वक यू यॉक इमेज बु स पृ. ९.

. कॅ थरीन क मदर तेरेसा सॅन ा स को हापर आ ण रो pp. .

. क मदर तेरेसा पी. .

. नवीन चाव ा मदर तेरेसा द ऑथोराइ बायो ाफ रॉकपोट मास. ए मट पी. .

. क मदर तेरेसा पी. .

Machine Translated by Google
Machine Translated by Google

धडा
कॉ ा उ र दे त आहे

पॅ रस ा जाताना झा ेब टे नपासून े न र गे यावर ग ाने त या नणया या प रणामांचा वचार

के ा असावा. ती के वळ कु टुं ब आ ण म मै ण ना सोडत न हती तर ती त या ओळखीचे एकमेव
घर दे ख ी सोडत होती. जर ोरेटो स टसने तचा अज वीकार ा तर याचा अथ त या कु टुं बापासून
आ ण त या दे ापासून आजीवन वभ होई . ती कदा चत पु हा आप या मायदे ा ा भेट दे ऊ
कत नाही. तचे कु टुं बीय त ा भेट याची यता ततक च र होती वास महाग होता आ ण
त या आई भाऊ कवा ब हणी ा भारतात ये याची फार ी संधी न हती. े न पॅ रस या द ेने
वळताना त ा ःखी आ ण एकटे वाट े क नाही ग ा ा मा हत होते क तने यो य नवड के
आहे. तचे आयु य दे वाचे होते.

ध य ह जन मेरी सं ा

गो ा या ऑडरम ये सामी हो याची अपे ा करत होता याचा इ तहास मोठा आ ण कठ ण आहे.
म ये मेरी वॉड नावा या एका इं ज म ह े ने इं ट ूट ऑफ द े ड ह जन मेरी IBVM ची
ापना के या या ी ोरेटो स टस सं न आहेत. वॉडाचा म ह ां या समानतेवर उ कट व ास
होता आ ण यांना यानुसार ण द े पा हजे असा नधार के ा. IBVM तयार करताना वॉडने
जगात राहणा या आ ण अ भनय करणा या म ह ांची क पना के . सं े या सद यांनी कॅ थ क
म ह ां या धा मक आदे ां माणे परंपरागत जीवन जगावे अ ी तची इ ा न हती. उ ट
ुभवतमानां या ेरणेने या ताचे ेम यांना सवात जा त गरज आहे यां यापयत पोहोचवती
गरीब द न आ ण असहा य. वॉडने ही म ह ा क त व ा चचवर वच व अस े या पु ष ेण ी या
ासनापासून तु नेने मु अस याचे पा ह े .
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

वॉडने तचे मॉडे हणून सोसायट ऑफ जीझस जेसुइट् स घेत े . म ये इ ने यस ोयो ा

एक माजी सै नक बनून याजक बन े याने ा पत के े जेसुइट् स के वळ म नरी न हते तर क
होते. ोयो ाचा असा व ास होता क धा मक आ ण नै तक सूचना दे ऊ न भ पूण जीवन त णांसाठ
सु भ बनवून आ ण इतरांना सेवेचा संदे दे ऊ न जेसुइट् सने दे व आ ण या या प व चच ा सवात मोठ
सेवा द .

म ये कग हे ी आठवा याने चच ी संबंध तोड यानंतर इं ं डम ये कॅ थ कांचा धा मक छळ

सु अस यामुळे कॅ थ क णात वॉडची आवड नमाण झा प रणामी इं कॅ थ कांनी
अनेक दा पळू न जाऊन खंडात यांचे धा मक ण घेत े . वाड आ ण त या सहका यांनी सट ओमेर
ा स येथे यांची प ह ाळा ापन के . तथे असताना वॉड आ ण तचा गट ा नकांना इं
े डीज हणून ओळख ा जाऊ ाग ा हे वणन अजूनही प म युरोप या ब तां भागात ागू होते.
सतत आ थक अडचण चा सामना करत असतानाही वॉडने ब हे रया जमनी ऑ या आ ण इट म ये
घरे आ ण ाळा ापन के या. या वेगवेग या कॉ हट् स ी संवाद साध यासाठ वॉडने ब तेक
दे ांदर यान पायी वास के ा.

य वी झा े अस े तरी वॉडा या ी ा कमत आ . धा मक जीवनाती यां या भू मके ब या

त या क पना व ेषत कॅ थो क जगाम ये इत या कादं बरी हो या क म ये चच अ धका यांनी
सं े ा दडप े . धम ोहाचा आरोप क न मेरी ा इ व झ न ारे तु ं गात टाक यात आ े आ ण रोमन
कॅ थो क चचमधून थोड यात ब ह कृ त कवा बंद घात गे . के वळ पोप अबन VIII या ह त ेपामुळे
त ा अखेरीस मु कर यात आ े आ ण पूण चच सद य व पुनसच यत कर यात आ े तची सं ा
आता पोप या संर णाखा कायरत आहे.

म ये वॉड इं ं ड ा परत ा जेथे कॅ थो क राजक या कग चा स I या कार कद त कॅ थो

स या द ेने वातावरण सुधार े होते याने कॅ थो क राजक ये ी न के े होते आ ण ते वतः
कॅ थ क धमाब सहानुभूती ी होते. म ये यॉक ायरम ये तचा मृ यू होईपयत वॉड पु हा
इं ं डम येच रा ह ा. त या मृ यूनंतर सं ेची रव ा झा . या या राजनै तक आ ण धा मक ूं व
गृहयु ात गुंत े ा एक यु या ा तो हरवायचा होता आ ण यासह याचे रा य आ ण याचे डोके
चा स ऑडर ा तुटपुंज े संर ण दे ऊ कतात.

रॅ डक इं ोटे टं ट यांना यु रट स हणून ओळख े जाते यांनी चा स व गृहयु ात वजय

मळव ा यांनी एन ंथीमधी वाडची घरे आ ण ाळा उद् व त के या. म ये यु रटन ने यांनी
चा स ा फा ी द या या स या वष ध य ह जन मेरी या ब हणी पु हा कॅ थो क ा सम ये आ य
घेत इं ं डमधून पळू न गे या. पयत ते चा स II या संर णाखा यॉक ायर ा परत े नाहीत
चा स I चा मु गा या ा म ये सहासनावर पुनसच यत कर यात आ े होते. या या
व ड ां माणेच चा स II कॅ थो धम णा ब सहानुभूती ी होता. के वळ वॉड या अनुयायां या
चकाट मुळे आ ण हॅ टकन आ ण इं मुकु ट या दोघांनीही वाढव े े संर ण यामुळे च IBVM तने
े रत के े े काय सु ठे व यासाठ टकू न रा ह .
Machine Translated by Google

कॉ ा उ र दे त आहे १५

द ोरेटो स टस
यां या ज मभूमीत कॅ थो क णाची गरज ओळखून आय र चच या अ धका यांनी IBVM
भ गन ना ड नम ये ाळा ापन कर यासाठ आमं त के े .
तथा प सं ा स टसना ताबडतोब पाठव या या तीत न हती परंतु एक त ण ा नक म ह ा
ा सस बॉ या सं ेत सामी होई आ ण इतर आय र म ह ांना भरती करे अ ी व ा
के . म ये बॉ यॉक ा गे ा म ये ड न ा परत ा. आता मदर तेरेसा हणून
ओळख े जाणारे बॉ दोन साथीदारांसह रथफनहॅम हाऊसम ये ा यक झा े . त ही या
रथफनहॅम हाऊसम ये एक राहत अस यामुळे मदर तेरेसा यांनी इटा यन गावा या नावावर यां या
ऑडर ा ोरेटो हण याचा नणय घेत ा याम ये प व कु टुं बाचे घर ये ू मेरी आ ण जोसेफ
चम का रक र या ने यात आ े होते. हे नाव अडक े आ ण अखेरीस ऑडर ोरेटो स टस हणून
ओळख जाऊ ाग जरी अ धकृ त ीषक इं ट ूट ऑफ द े ड ह जन मेरी राहते.

या सु वाती ा एका जमन म नरीने मदर तेरेसा यांना यां या ऑडरचे सद य भारतात
पाठव यास सां गत े . तोपयत आय र ोकां या अनेक प ा ट सै यात दाख झा यामुळे
ट सा ा याचा भाग अस े या भारतात तैनात होते. अनेक ांनी न क न संसार थाट ा. तथा प
जर पा कांपैक एक कवा सरे मरण पाव े कवा यांनी यांचे कु टुं ब सोड े तर अनेक आय र मु े
कॅ थ क चचम ये गमाव गे . या सु वातीस या सम येचा सामना कर यासाठ जेसुइट् स
क क याजवळ बंगा म ये येऊ ाग े .

यांनी सट झे वयस कू ची ापना के याम ये ते कॅ थ क ह आ ण मु मांना कव े .

आय र कॅ थो क करी कु टुं बाती मु साठ समाजा ा वेग या ाळे ची गरज आहे हे वकरच
उघड झा े .

मु या ाळे ती कमचा यांसाठ न स भारतात पाठव या या यतेब थम संपक साध ा

असता मदर तेरेसा यांनी हळू वारपणे परंतु ठामपणे नकार द ा. मदतीची गरज अस े या आय डम ये
बरीच मु े होती. न सचे वयही कमी होते. त या जमन अ यागताने असा तवाद के ा क त या
आदे ाचे सद य भारतात पाठ व यास नकार द याने मदर तेरेसा या मु ांसाठ न ण
दे यास नकार दे त हो या. मदर तेरेसा यांनी माघार घेत . पुज ारी आप बाजू संपूण समाजासमोर
मांडू कत होता भारताती म न वीकारायचे क नाही हे ते ठरवती .

सरते ेवट सात ब हण नी भारतात जा याचा नणय घेत ा यामुळे तेथे ोरेटो म नरी कायाची
सु वात झा . ऑग ट रोजी सात जण दोन पुज ारी आ ण सहा पो टु ं ट्स कवा
नव या नन यां या सोबतीने वासा ा नघा े . जवळजवळ चार म ह यांनंतर ते क क यात उतर े .
छो ा बँडने मड टन रो येथे घराचे पोझ स घेत े जथे ते राहायचे आ ण कवायचे. भ गन नी
एके काळचे भ सुस घर साधे राहणीमान आ ण वगखो यांम ये तयार के े . फु टांची जेवणाची
खो ाळे चा हॉ बन .
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

यानंतर ब हण नी चच या अ धका यांना आ ण मु ांना भेट यासाठ अवर े डी ऑफ द रोझरी या

कॅ थे जवळ ा नक अनाथा मात वास के ा. खरे हणजे जानेवारी रोजी ॉरेटो
कू ने बोड आ ण दवसा या व ा यासाठ आप े दरवाजे उघड े . ोरेटो स टसम ये था
बन या माणे या व ा या या कु टुं बांना असे करणे परवडत होते यांनी कवणी द . यांचे पैसे इतर
दे ण यांसह एक तपणे भ गन ना ग रबां या मु ांसाठ वनामू य ण दान कर यास आ ण
अनाथा म आ ण वधवा आ य व ा चा व यास स म के े .

मदर तेरेसा यांना भारतातून मळा े े ारं भक अहवा उ साही होते. वयंसेवकां या वाहांनी आता
क क या या ोरेटो स टसना मदत कर यासाठ भारतात जा याची ऑफर द . कॉ रामुळे अनेक
न स मरण पाव या तरीही वयंसेवकांचा ओघ थांब ा नाही. कांचा हा अ ग य आ ण धाडसी गट
होता याम ये गो झा बोजा उ वकरच सामी हो याची आ ा करत होते.

रथफनहॅम हाऊस

पॅ रसम ये आ यावर दो ही मु ना पॅ रसमधी ॉरेटो हाऊस या भारी बहीण मदर यूज ीन

मॅक ए हन ा भेट यासाठ ह ा मो टोरम ये ने यात आ े . तेथे युगो ा हयन तावासाती इंटर
ीटर या मदतीने यांची मु ाखत घे यात आ . Gonxha आ ण Betike दोघेही AP स झा े
आ ण नंतर यांना ड न ा पाठव े गे े जेथे ते रथफनहॅम हाऊस या ोरेटो अ◌ॅबे येथे राहती .

स टबर म ह यात दोघे रथफनहॅम ा वटां या एका सा या इमारतीत पोहोच े अंगणाती धय

मातेची मूत पा न ग ा ा काहीसा द ासा मळा ा. ोरेटो न सची ांब चक पांढरी सवय कवा
पो ाख आ ण काळा बुरखा प रधान के े या या दोन त ण नी पुढ सहा आठवडे इं जी या भाषेत
यांना कवायचे होते याचा अ यास कर यात घा व ा. यांना भाषेत अ धक सोयी कर हो यासाठ
मदत कर यासाठ दोघांना यां या मातृभाषेत कधीही बो ू नये असे नद दे यात आ े होते जे बेट के
आ ण गो झा या दोघांनीही आ ाधारकपणे पाळ े . मूळ भा षक नवो दतां या वपरीत गो झा आ ण
बे टके यांना इतर काही सूचना मळा या आ ण यांना ॉरेटो अ◌ॅबे येथे राहणा या इतर ब हण ी
ओळख याची फार ी संधी मळा नाही. तथा प सव खा यांव न असे दसून येते क गो ा ा
त या व ड ांक डू न भाषांब ची मता वार ाने मळा होती आ ण मदर मेरी इमॅ युए मॅक डरमॉट
यांनी त या अ यासात आणखी मदत के होती जी ॉरेटो अ◌ॅबे येथे सरी पो टु ं ट होती. सहा
आठव ां या ेवट डसबर रोजी दोन म ह ांनी भारत आ ण यां या नवीन जीवनासाठ
वास के ा. तेथे आ यावर दोघेही यां या नव न मती ा सु वात करती हा अ यास आ ण ाथनेचा
का ावधी आहे जो येक नन त या अं तम नवसा या आधी घेते.

समु वास ांब आ ण कठ ण स माग वळण

सुएझ का वा नंतर ा समु हद महासागर आ ण ेवट उपसागर
Machine Translated by Google

कॉ ा उ र दे त आहे १७

बंगा . जहाजावर समसचा सण इतर तीन ॅ न स कन नन म नरी सु ा भारतासाठ बांध े ा होता. या

गटाने उ सवासाठ वरीत बनव े या हान कागदा या पाळणाभोवती समस कॅ रो स गाय े . यांची खंत
एवढ च होती क सामू हक उ सव साजरा कर यासाठ कोणीही पुज ारी न हता. पण जे हा जहाजाने को ं बो येथे
बंदर बनव े ते हा ते सव बद े जथे एक पुज ारी न ससोबत उव रत वासासाठ जात असे.

६ जानेवारी १९२९ रोजी जहाजाने क क ा बंदर बनव े . पण या ट यावर ग ा ा त या आजूबाजू या

पर ती ी प र चत हो याची फार ी संधी न हती.
काही दवसांनंतर जानेवारी रोजी त ा क क या या उ रेस सुमारे मै अंतरावर अस े या
दा ज गम ये अस े या ोरेटो नो हएट या फॅ नेब ह रसॉटम ये पाठव यात आ े .

ोरेटो कॉ हटमधी जीवन

ोरेटो कॉ हटमधी गो झा बोजा उचे जीवन तब आ ण कठोर होते. वसा ा तका या पूवाधात
कॅ थो क कॉ हटम ये वे करणे हणजे वेग या जगात डु ंब यासारखे होते जे अ त होते आ ण यात
स यपणे समा व होते. पुढची दोन वष का या सवयी आ ण आदे ाचा बुरखा घा ू न ग ाने तचा इं जी
अ यास तसेच बंगा भाषा कत रा ह . नव या के या सावध नजरेख ा याने नव यां या
णाची दे ख रेख के या त णी सा ता हक कबु जबाब दे यासाठ गे या. रा ी या जेवणाचा वेळ एका
ब हणी ा संतां या जीवनाब कवा ॉरेटो या नयमांब वाच यात घा व ा गे ा. दररोज ते पयत
गो ा आ ण इतर नवो दतांनी कॉ हट ी सं न अस े या सट टे रेसा कू म ये कव े . येथे हान मु े
मु ण घे यासाठ भेट े . तने इतरांसोबत या वहारात कठोर प र म आनंद आ ण सेवाभावी हणून
पटकन नाव कमाव े .

माच रोजी गो ा बोजा उने तची प ह पथ घेत ोरेटोची बहीण हणून प व ता

दा र य
् आ ण दे वा या आ ापा नाचे वचन द े .
थे माणे ग ाने वतःसाठ नवीन नाव नवड े होते जेण ेक न तचे नवीन जीवन दे वासोबत सामी हावे.
तची नवड एको णसा ा तका या उ राधात च नन थेरेस मा टनवर आधा रत होती ज ा हान वयातच
ताची सेवा कर याचा कॉ आ ा होता आ ण त ा व ेषतः चुक या कामात रस होता. तने वया या ा
वष काम ाइट ऑडरम ये वे के ा आ ण त या संपूण आयु यात थेरेसने त या ाथना आ ण सेवा मस
सायनरीज आ ण यां या य ासाठ सम पत के . हनोई इंडोचायना आता हएतनाम येथी काम ाइट
कॉ हटम ये सेवा कर यासाठ एक दवस ती वतः म नरी बन याची आ ा बाळगत होती. दवाने तचे व
कधीच साकार झा े नाही कारण त ा वया या २४ ा वष यरोग झा ा.

थॅरेस मा टनने त या हान आयु यभर दे वाचा स मान कर याचा य न के ा या ा तने छोटा माग हट े
आहे हे संपूण पणे परमे रा ा द े े जीवन आहे.
Machine Translated by Google

१८ मदर तेरेसा

व ास आ ण आ मसमपण अगद ेमळ पा क अस े या मु ा माणे. म ये पोप पायस इ े हन यांनी

थेरेस मा टन यांना मा यता द जे आता बा ये ूचे सट थेरेस आ ण म नचे संर क संत बन े आहेत.
गो हा या वत या जीवना या का ात तची नवड आ चयकारक वाट नाही.

दवाने त या नवडीम ये एक सम या होती. कॉ हटम ये मेरी थेरेस नावाची एक नन तयार होती. तचे
नवड े े नाव बद याची इ ा नस यामुळे गो ाने के वळ ॅन े ग टे रेसा नुसार जा याचा नणय
घेत ा. तरीही नाव बद यामुळे त या संपूण आयु यात काही ग धळ नमाण झा ा कारण तने महान ॅ न संत
टे रेसा ऑफ अ व ा यांचे नाव घेत े होते असे मान े जात होते. तथा प जे हा जे हा त ा वचार े जाते ते हा तने
नेहमी धीराने तची नवड के . ोरेटो कॉ हटमधी ब हण साठ तथा प नवीन तेरेसा यांना वकरच एक
टोपणनाव मळा े याने त ा आणखी वेगळे के े बंगा तेरेसा ती भाषा इत या चांग या कारे बो या या
त या मतेची पावती.

बंगा तेरेसा
तची पथ घेत यानंतर काही वेळ ातच गो झा बोजा उ या ा आता स टर तेरेसा हणतात दा ज ग न
क क या ा े न पकड . तेथे ती क क या या पूवकडी ज ात अस े या सट मेरी कू म ये कवू ाग .
हे तचे राह याचे ठकाण आ ण पुढ साठ काम करणार होते

वष
या द कात दा ज ग आ ण क क ा हरांमधी तफावत ध कादायक होती. दा ज गम ये एखा ाने
व पवतीय हवेचा ास घेत ा आ ण फु ांनी भर े या कु रणात फरणे फार र न हते. हे आधु नक युरोपीय
वा तुक ा आ ण आया तत झरी भारताती उ णतेची आ ण आ तेची सवय नस े यांसाठ पु हा दं डत
सं कृ तीचे हर होते. क क ा एक ग तमान आ ण कॉ मोपॉ टन हर ट भारताची राजक य राजधानी
हणून काम करत असताना ही सरी कथा होती. माणुसक ने भर े े हर गद ने भर े े आ ण र यावर आ ण
ग म ये पसर े . हे एक कडे भारता या सं कृ तीने आ ण क ांनी समृ झा े े हर होते सरीकडे ते मानवी ःख
आ ण अधःपतनाचे सेसपू होते.

त या आगमनानंतर स टर तेरेसा यांना हरा या पूवकडी ज ात ने यात आ े जेथे ोरेटो न ससाठ ाळा
आ ण राह याचे ठकाण होते.
येथे ॉरेटो स टसने सट अ◌ॅन या मु सोबत काम के े ोरेटो स टसने म ये ापन के े या न सची
ा नक मंडळ . या न स या बंगा या हो या यांनी युरो पयन ऑडरची ांब काळा सवय आ ण बुरखा नाही
तर पारंपा रक साडी नेस . भारतीय म ह ांनी प रधान के े ा पो ाख.

कडक उ हा यासाठ नेस े साडी पांढरी होती नळा थंड रद ऋतूती आ ण हवा या या म ह यांसाठ
वापर ा जात असे.
Machine Translated by Google

कॉ ा उ र दे त आहे १९

एस.ट . मेरीची ाळा

ाळा रोज या जगापासून उं च राखाडी भती आ ण उं च ोखंडी गेट्सने प े होती. वे ारातून

पुढे गे यावर एकजण खेळ याचे मैदान आ ण सुस ॉन अस े या इमारत या संकु ावर आ ा.
कॅ सम ये व वध वा तु ै या अनेक इमारत चा समावे होता. ासक य इमारती वाय आ ण
हान राखाडी वगाची इमारत सट.

मेरी ाळा. न ससाठ आ ण ाळे त जाणा या व ा यासाठ मु यतः अनाथ मोडकळ स आ े या

घराती मु आ ण फ एक पा क अस े मु े यां यासाठ वाटसही होती.

ाळे ने आधीच वत चा ौ कक नमाण के ा होता. म ये को काता येथी सहा ोरेटो

ाळांपैक एक हणून ापन कर यात आ े क क ा ाळा एंट त अनाथ मु ांसाठ
हरात राहणा या ीमंत आ ण परदे ी कु टुं बाती मु े आ ण मु . सव मु ांनी समान गणवे
प रधान के ा होता ीमंतां या ब हण कडू न गरीब युरो पीन भारतीय कॅ थ क ते नॉन कॅ थ क
असा भेद न हता. ही ाळा ोरेटो ग स या त ण भारतीय म ह ांना त कर यासाठ दे ख ी
ओळख जात होती यांनी ोरेटो कॉ े ज मधून पदवी ा त के होती आ ण या क क ा आ ण
भारताम ये ण आ ण सामा जक क याणा या पदांवर जाती . के वळ क आ ण क याणकारी
कामगारच ोरेटो कॉ े ज मधून पदवीधर झा े नाहीत तर का ांतराने द उ याया या या
प ह या म ह ा यायाधी कॅ कटा या उ याया या या यायाधी आ ण भारतीय संसदे या
अनेक सद यांनी ोरेटोमधून पदवी ा त के . एकू ण एंट येथी ोरेटो ाळांम ये सुमारे
मु े आ ण त णी नृ य करत हो या.

येथे स टर टे रेसा यांनी तची जागा घेत सट अ◌ॅन या मु सोबत कवत हो या. ती इ तहास
आ ण भूगो कवायची. सट मेरीचे वग इं जी आ ण बंगा या दो ही भाषांम ये कव े जात
अस याने बंगा भाषे या वापरात ती अ धक स म झा . तने वकरच सरी भाषा जोड हद .
त या वगखो या वै व यपूण आहेत कधी कधी ती एके काळ चॅप अस या आ ण आता ती पाच
वगात वभाग गे आहे इतर वेळ ती एके काळ तबे म ये कवा बाहेर अंगणात कवायची.

जरी ोरेटो स टसना यां या ाळे या आ ण कॉ हट या भत मागे वेगळे के े गे े अस े तरी

यांना या भागाती चंड ग रबीपासून आ य द ा गे ा नाही कारण प रसराती गरीब प र ती
ाळे याच जजर वातावरणात सापड . दररोज दवसाचे धडे गरव याआधी स टर टे रेसा त या
सवयीचे बाही गुंडाळत पाणी आ ण झाडू ोधत आ ण फर ी झाडाय ा नघा या त या व ा याना
खूप आनंद झा ा आ ण आ य वाट े फ अ यंत खा या जातीचे ोक. यांसारखी ु कत े
पार पाड . जे हा तेरेसा यांनी पा ह े क मु े कु ठे जेवतात आ ण झोपतात ते हा तथ या भयंक र
तीमुळे ती थत झा .
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

तरीही त ा त या त ण आरोपां या आनंद आ ण मु ूडमधून द ासा आ ण द ासा मळा ा.

घाणेर ा कपाळावर फ हात ठे व याने कवा हान मु ाचा हात धर याने त ा खूप आनंद झा ा.
अनेक मु ांनी त ा मा हणाय ा सु वात के याचा अथ आई असा होतो ही सं ा त ा
मौ यवान होती.

एका माजी व ा या या हण यानुसार स टर टे रेसा वे े ने जे काम हाती घेती यापैक ाथ मक

ाळे ती मु ांसाठ वगाची संघटना होती. स टर तेरेसा यांनीही मु ांना आंघोळ ची सोय के होती
ब याच जणांसाठ ही खरी मेज वानी होती आ ण वाट पाह यासारखी गो होती. व ा याना ा े य
वषा या ेवट ब से दे यात आ ब याच करणांम ये सवात त त साबणाचे बार होते.

माजी व ाथ स टर तेरेसा एक आकषक का हणून ात ठे वतात. संडे कू कॅ टे कझमचे

धडे कवताना ती अनेक दा को जेम ये त या वतः या बा पणी या कथा सांगायची. तचे भूगो ाचे
वग रोमांचक होते ब याच व ा याचा असा व ास होता क तने यां यासाठ जगा ा अ ा कारे
जवंत के े आहे याने यापूव पा ह े नाही कवा अनुभव े नाही. हे कदा चत वडंबना मक आहे कारण
स टर टे रेसा यांनी वतः न थोडेसे जग पा ह े होते आ ण वषा न अ धक काळ ते राहत अस े े े
सोडणार न हते.

सव खा यांनुसार स टर तेरेसा यांनी पु हा कठोर प र म कर याची तयारी द व . त ा त या

बळाची गरज होती सट मेरीचे दवस मोठे होते. येक दवस पहाटे साडेपाच वाजता सु झा ा. जागृत
झा यावर ब हणी ाथना करती आ ण ाथना पु तकात कवा प व ा कवा नवीन कराराती
यांचे व हत धडे वाचती . सवानी सकाळ सहा वाजता उप त राहणे अपे त होते. सकाळ ते
पारी पयत वग घे यात आ े वॉडानंतर चहा घेत ा गे ा. सट मेरी या इतर तासांचा उपयोग तथ या
हान मु ांची काळजी घे यासाठ के ा जात असे. यां या ती ेत इतर कत े दे ख ी होती कागदप े
आ ण धडे त करणे आ ण मु ां या करमणुक ची वेळ पयवे ण करणे.

स टर तेरेसा यांनी मु ांचे सं याकाळचे जेवण आ ण झोप या या वेळे वरही दे ख रेख के . येक गो
वेळे वर पूण करायची असे तर वयं त आव यक होती. असे कर यात अय वी झा यास ऑडरम ये
राह यास असमथता द व .
ाळे त असताना स टर तेरेसा यांनी वत ा एक धा मक परंतु जा त ा य क म ह ा अस याचे
दाखव े . ती दान ूर होती आ ण हान असो वा ौढ कोणाकडू नही दयाळू पणा सहन करत नसे. त या
त ण आरोपांब ठाम वृ ी बाळगून स टर तेरेसा यांनी व चतच चुक या कृ यांवर आप ा वभाव
द व ा. पाठ मागचे काम असूनही ती नेहमी हसतमुख आ ण ोकांसाठ ेमळ द असायची. ती
वनोदासाठ ही अनोळखी न हती जे हा एखाद चांग वनोद कवा मजेदार गो सां गत ते हा स टर
टे रेसा दो ही हातांनी आप कं बर पकडत आ ण अनेक दा हसत हो या.

ोरेटो या ब हण नी ग रबीत जग याची पथ घेत अस तरी स टर तेरेसा यांनी इतर कोणा ाही
नको अस े या गो ी मळव यात य मळव े . त या ीटम ये इतरांपे ा जा त पॅच आ ण रफ होते. ती
Machine Translated by Google

कॉ ा उ र दे त आहे २१

तने अनेक दा चुक चे स या हाताचे ूज घात े होते जे का ांतराने तचे पाय वकृ त होऊन वकृ त
होतात. तरीही तने कधीही त ार के नाही न आ ण र वतन राख े . ती सव दस या ारे एक
सामा य नन होती तची धा मक कत े पार पाडत होती. ती व ेषत ारही न हती तचे ण पुरेसे
होते. बे न ड न सेवेत मेण ब या पेटवता न आ याने कॉ हटमधी काह ना तची आठवण येते. या
काळात त यासोबत राहणारी एक बहीण आठवते ती खूप सामा य होती. आ ही त याकडे आम या
ब हण पैक एक हणून पा ह े जी खूप सम पत आ ण सम पत होती .

स टर टे रेसा यांनी सोडॅ ट ऑफ द े ड ह जन ाही मदत के तीच सं ा याने को जेमधी

त या जीवनावर खूप भाव पाड ा होता. फादर यु यन हे ी बे जयन जेसुइट पुज ारी यां यासोबत
काम करताना स टर टे रेसा गटाने ायो जत के े या सभा ाथना आ ण अ यास बम ये भाग
घेत ा. या वाय स टर टे रेसा फादर हे ी यां यासोबत काम करत असताना अ ा द त मु ना
गरीबांना मदत के .

कॉ हट या भती या स या बाजू ा मोती जह कवा प े क हणून ओळख ा जाणारा

झोपडप चा भाग ब ट होता या ा या े ा या म यभागी अस े या एका वरंगु या पा या या
त ावासाठ नाव दे यात आ े होते. या त ावातूनच र हवा ांचे प याचे वयंपाकाचे आ ण धु याचे
पाणी काढ े . त ावा या आजूबाजू ा ेज ारी राहणा या ग रबां या नकृ माती या झोप ा हो या.
आरामाची नतांत गरज अस े े हे े होते. फादर हे ीसाठ सट मेरी या मो ा मु ना सेवे या
कायाब कव याची ही संधी होती. ा े य आठव ात दररोज पुज ारी या मु ना भेटत होते यांचे
वय क ोरवयीन ते वीस वषा या सु वाती या काळात होते.

नवारी मु नी यां या कं पाऊं ड या भती सोड या आ ण मोती जह म ये या कु टुं बांना भेट

दे यासाठ गटांम ये वे के ा अनेक दा गरीब मु ांसाठ हान व तू घेऊ न. इतर गटांनी आजारी
ना भेट यासाठ नी रतन सरकार हॉ ट म ये वास के ा जथे यांनी कु टुं बाती सद यांचे
सां वन के े कवा जे क कत नाहीत यां यासाठ प े ह . जरी स टर टे रेसा यांनी यां या
व ा या या य नांम ये मोठा साठा घेत ा अस ा तरी ोरेटो न सने सराव के े या बं द त नयमांमुळे
या यां यात सामी होऊ क या नाहीत. पण कदा चत या य नांचा सवात मह वाचा प रणाम हणजे
क क याचे गरीब आ ण स टर तेरेसा यां यात नमाण झा े ा अ य संबंध होता.

मे रोजी स टर टे रेसा दा ज ग ा गे या आ ण यांचे अं तम त पूण के े . समारंभा या

दर यान तेरेसा यांनी वत ा ॉरेटो स टस आ ण आयु यभर दा र य
् प व ता आ ण परमे राची सेवा
कर यासाठ आ ाधारकपणे सम पत के े . क क या ा परत यावर ती पु हा एकदा त या त
दवसात आ ण कव या या कामात डु ंब यांना ती चांग यासाठ र गे याची भीती वाटत अस े या
अनेक हान मु ांना खूप आनंद झा ा. स टर तेरेसा यां या नावा वाय काहीही बद े न हते. त ा
आता हणून संबोध े जाणार होते
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

मदर तेरेसा हे नाव ती आयु यभर पाळणार होती. वया या ा वष त या न बाची इ ा पूण होई
असे वाटत होते. याच वेळ भारत वतःचे न ीब पूण कर या या य नात होता.

मुकु टाती रन

मदर तेरेसा या भारताम ये आ या तो भारत ट सा ा या या मुकु टाती चमकदार आ ण

चकाकणारा र न रा ह ा नाही. पयत ट भारतात तीन तकां न अ धक काळ रा ह े होते
आ ण यांनी वषा न अ धक काळ के वळ गु तपणे रा य के े होते. आता वसा ा तका या
सु वाती या काळात वरा यासाठ भारतीय मूळ ोकांम ये वाढणारी अ ांतता वाढत होती आ ण या या
सवात मो ा वसाहतीवरी ट ांचे नयं ण कमी होत होते.

भारतात ट ांची उप ती ही एक द घ आ ण ना मय कथा आहे. पंधरा ा तका या उ राधात

पोतुगीज माजी ोरर वा को द गामा या सु वाती या सागरी वासासह भारत हा एक ब मो ताबा
बन ा होता याची अनेक युरोपीय दे ांनी उ सुक तेने मागणी के होती. पोतुगीजांनी भारतावर त या
ोकांवर आ ण त या नैस गक साधनसंप ीवर वत चा दावा के ा. पुढ दोन तकांम ये डच ट
आण च यांनी पोतुगीजांना भारतीय ापारासाठ आ हान द े .

भारतावर दावा कर यासाठ सव युरोपीय रा ांपैक टनने अखेर जक े आ ण रा ह े . म ये

ट ई ट इं डया कं पनी या न मतीसह ट ांनी म ास बॉ बे आ ण क क ा या मुख हरांम ये
ापारी चौ या ापन के या. अ त मण च उप ती असूनही इं जांनी घ धर े . पयत
ट ांनी दे ात मजबूत पाय रोव े होते.

ापारी सा ा य हणून जे सु झा े ते हळू हळू राजक य राजवट त वाढ े . एका खाजगी ापारी
कं पनीने मु यतः सपाही हणून ओळख या जाणा या मूळ भारतीय सै नकां या वापरा ारे संघषात
गुंत े या एका खाजगी ापारी कं पनीचा प रणाम हणून हा वजय झा ा असे वाट े . पयत
ट ई ट इं डया कं पनीचे ासन जवळजवळ संपूण उपखंडावर वजय कवा करारां ारे व तार े गे े .

ा नकांचा सै नक हणून वापर क नही ट ांनी यां या नवीन ता यासाठ उ हाताचा ीकोन
घेत ा. म नर नी स टया नट आ ण इं जी चा रीती सादर के या परंतु सव भारतीय यांचे
पारंपा रक माग सोड यास उ सुक न हते. प रणामी अ ांततेची एक मोठ ाट नमाण होऊ ाग आण
म ये ोट झा ा जे हा कं पनी या इन डयान सै नकांम ये एक अफवा पसर होती क यांना
दातांनी रायफ काडतूस कागदप े गायी आ ण डु क रां या चरबीने ीस के गे होती. . गाय हन
ससाठ प व आहे आ ण डु कर मु मांना तटकारा आहे. अफवेने या महान सपाही व ोह
कवा भारतीय व ोहा ा चथावणी द याम ये ेक डो ट मार े गे े . बंडखोरी आटो यात
येईपयत ई ट इं डया कं पनी
Machine Translated by Google

कॉ ा उ र दे त आहे

यापुढे ट भारताचे नयं ण रा ह े नाही आ ण एका वषानंतर ट राजवट ने ासन ता यात घेत े .
जवळजवळ दोन द कांनंतर म ये संसदे ने नणय द ा क भारता ा ट सा ा याचा भाग
हणून नयु के े जावे पुढ वष राणी ह टो रया ह ा भारताची स ा ी हणून रा या भषेक कर यात
आ ा.

ट राज
भारतीय व ोहानंतर या पुढ या चतुथा तकात भारताती ट राजवट कवा राजस ा खरावर
होती. व ोहा या भयानक मरणाने पछाड े या ट सरकारने सरा संघष होऊ नये हणून अनेक
उपाययोजना के या. वसाहतीती ांतां या दै नं दन कारभारावर दे ख रेख ठे व यासाठ भारता या
हाईसरॉयची मुकु टाने नयु के होती.

तथा प ह आ ण मु म राजपु ांनी जवळजवळ मूळ रा यांवर ासन चा ू ठे व े जे ब तेक

वाय होते. तथा प यांना एकमेक ां ी यु कर यास मनाई होती आ ण गो वर ठे व यासाठ
हाईसरॉयने येक ाही रा यासाठ एक एजंट नेम ा याचे काम रा यक या ा स ा दे ण े होते.

ट राजवट ने भारतात अंतगत ांतता आ ण आ थक वकास आण ा. इं जांनी के वळ र ते आ ण

रे वेच न हे तर का वे सचनाची कामे गर या कारखाने बांध े . यांनी पा ा य कायदा आ ण पो स
यं णा आधु नक हरे आ ण ाळा बांध या. रा उभारणी या या य नांना न जुमानता अनेक भारतीयांनी
ट सरकार या अ त आ ण कठोर वृ ीब नाराजी के . भारतीय बु जीव ची वाढती
सं या यांपैक बरेच जण इं जी णाचे उ पादन होते यांनी मु भारताचे व पा ाग े .
म ये भारतीय रा ीय काँ ेसची न मती झा या या ापनेने भारतीय वातं यासाठ वाढ या आ ण
संघ टत नषेधाची सु वात के .

मु भारता या द ेने

म ये प ह े महायु सु झा े ते हा भारतीय सै यांना जमन व ट आ ण यां या

सहयोग ना मदत कर यासाठ बो ाव यात आ े . इन डाय सने तसे के े अस े तरी यु ा या पा भूमीवर
रा वाद आंदो न वाढ े . ट संसदे ने रा वा ांना खू कर यासाठ काहीतरी के े पा हजे हे ओळखून
म ये एक सुधारणा कायदा संमत के ा याने ांतीय प रषदां या न मतीची तरतूद के यामुळे
भारतीयांना कृ षी ण आ ण सावज नक संदभात धोरण तयार कर यात मदत कर यात सहभागी होता
आ े . आरो य परंतु मोहनदास के . गांधी यां या नेतृ वाखा क र रा वाद साठ ांतीय प रषदा पुरे ा
न ह या. या गटाने वकरच भारतीय रा ीय काँ ेसवर ताबा मळव ा. वाय गांध नी असहकार कवा
अ हसक तकार क न ट ांना तकार कर याचा उपदे के ा
Machine Translated by Google

२४ मदर तेरेसा

दै नं दन जीवनाती ब तेक सव पै ूं म ये टॅ स. याचा अथ ट ांनी बनव े या सव व तूंवर ब ह कार टाकणे

मु ांना ट ाळा आ ण महा व ा यांम ये पाठ व यास नकार दे ण े ट याया यांचे पा न न करणे
आण ट पद ा आ ण स मान नाकारणे.
ट नवडणुक ा आ ण ट कर णा पयत गैर अनुपा न व तार े .
आप ा पा ठबा काढू न घेत याने भारतीय जनतेने इं जांना भारतात पूण पणे थांबव याची आ ण वतं भारतीय
रा ाची न मती कर याची परवानगी द . ाखो ोकांनी गांध या या चके ा तसाद द ा आ ण यां या
स वनय कायदे भंगा या मो हमांम ये सामी झा े आ ण भारतीय रा ीय काँ ेस ा वरीत मो ा माणात
अनुयायी मळा े .

भारताती पर ती ोट हो याची वाट पाहत अस े या पावडरची होती. म ये ट संसदे ने

भारत सरकार या चौक ीसाठ तयार के े या आयोगावर भारतीयांना न ठे व याने दं ग उसळ . वकरच
इं जांनी गांधी आ ण यां या सहका यांना तु ं गात टाक े पण यांचा संदे ांत क क े नाहीत.
म ये जवाहर ा नेह काँ ेसचे अ य हणून नवडू न आ े . गांध माणेच नेह ही वातं यासाठ उ कटपणे
सम पत होते. अखेरीस म ये ट संसदे ने भारत सरकारचा कायदा संमत के ा याने ांतांम ये
नवडू न आ े या वधानसभेची तरतूद के होती परंतु मा म ा आ ण ै णक आव यकतांवर आधा रत
पा मतदारांची सं या मया दत के होती. ट वसाहतवाद सरकार आ ण भारतीय ोक यां याती या
वाढ या आंदो ना या दर यान मदर तेरेसा यांचे काय कर यासाठ पोहोच या.

सरे महायु

भारतात इं जांचा अ हसक तकार वाढतच गे ा. पयत ट वरोधी भावना ती झा या कारण

भारतीय ोकांनी टन ा पु हा एकदा जमनां ी ु वात उतरताना पा ह े . प ह या महायु ा माणेच संसदे ने
भारतीय ोकांचा स ा न घेता जमनी ी यु ाची घोषणा के .

ट ां या कृ त चे प रणाम भारतात भयानक होते प रणामी १९४२ १९४३ या महा काळात वाढ
झा . वाहतूक व ा आता ट सै या या ता यात गे होती बंगा या भाताव न क क या ा तां ळ
पोचव यासाठ वापर या जाणा या हान नद या कारा गरांनाही सेवा हणून दाब यात आ े . बंगा या मु य
अ ापैक ट के भाग अस े ा बम तां ळ काप ा गे ा यामुळे तुटवडा नमाण झा ा. यु ाने ास े या
भारत सरकारने ही सम या ा नक पातळ वर सोडव याची गरज अस याचे पा ह े .

कमती वाढू ाग या आ ण काळाबाजार करणारे आ ण सावकार दोघांचेही नुक सान झा े . ामीण

भागाती गरीब कु टुं बांनी यां या तुटपुं या बचतीमुळे यां या ज मनी वक या. खाय ा अ नस यामुळे
हजारो ोक कॅ कटासाठ या दे ातून पळू न गे े आ ण हरा या आधीच जा त भाज े या सूप कचनम ये
जाऊ ाग े . ग रबांसाठ घरे आधीच जा त ताण गे होती आ ण हजारो ोक मरण पाव े
Machine Translated by Google

कॉ ा उ र दे त आहे २५

दररोज र यावर. गद आ ण ग धळात भर पड ती हणजे जपानी ोकांपासून पळू न जाणा या

नवा सतांचे थवे. जे हा ोकांनी जपानी बॉ बपासून आ य घेत ा ते हाच र यावरचा आवाज कमी
झा ा. सरते ेवट महा काळाने कमान दोन द ोकांचा बळ घेत ा जरी काही
आकडेवारीनुसार मृ यूची सं या चार कवा पाच द ां या जवळ आहे. मृतांची सं या इतक जा त
होती क मृतांसाठ व त पारंपा रक चता यांना घाट हणून ओळख े जाते काही भागात जळणे
थांब े नाही.

ए ट येथी न सनाही यु ाचे प रणाम जाणव े . ॉरेटो या दारात सोड े या वॉर बा बाय कवा
हान अभकांची सं या वाढ आहे. एका णी मदर तेरेसा यांना बाळांना बाट ने कसे खाय ा
ावे हा भेडसावत होता. जपानी ोकांपासून पळू न गे े े अनाथ ोक आ य ोधत कॉ हट
आ ण ाळे त आ े . कॉ हटने जपानी ोकांपासून पळू न जाणा या इतर कॅ थो क म न यांसाठ ही
आप े दरवाजे उघड े .

का ांतराने इं जांनी ए ट कॉ हट आ ण ाळे ा ट करी णा य हणून मागणी के

एके काळ अनाथांना राहणा या वस तगृहांचा ताबा आता आजारी जखमी आ ण मरणास ट
सै नकांनी घेत ा आहे. ोरेटो या ब हण नी यांचे व ाथ आ ण इतर कवा फॅ स यांना सोबत घेऊ न
बाहेर काढ े आ ण दा ज ग ाँग आ ण खनौ येथी हॉटे सम ये ांत रत झा े .

मदर तेरेसा क क यात कॉ हट रोडवर अस े या एका इमारतीत रा ह या.

तथे तने त या त ण चाजस कवणे आ ण सांभाळणे चा ू ठे व े .

जवळचा साथीदार

म ये मदर तेरेसा यांनी अ धक जबाबदा या वीकार या हो या त ा सट तेरेसा ाथ मक

ाळा तसेच मु ांसाठ र ववार या ाळे या वगाची जबाबदारी दे यात आ . यु ादर यान
म ये मदर डू सेनॅक आजारी पड यावर तने मु या या पके ची जबाबदारीही वीकार . यु ादर यान
ती हरात रा ह याचा त या व ा यावर चंड भाव पड ा कारण ही मदर तेरेसांची इ ा होती क
यांचे जीवन जगावे. मु ांना आव यकतेपे ा जा त यय आणू नये. यावेळे स ाळा कदा चत
वेग या ठकाणी ह व गे असे परंतु मदर तेरेसा यांनी मु ांची दै नं दन दनचया य ततक
ाबूत राहावी यासाठ काम के े .

याच काळात मदर तेरेसा यांना एक माणूस भेट ा जो पुढ वष यांचा आ या मक स ागार
आ ण सहकारी हणून काम करे . फादर से े टे हॅन ए झेम हे बे जयन जेसुइट होते जे म ये
भारतात आ े होते. अरबी आ ण मु म धमाती एक व ेष हराती मु मांसोबत काम
कर या या व हेतूने ते क क यात आ े . जु ै रोजी ते आ ण इतर दोन पुज ारी कॉ हट
रोडवरी मदर तेरेसा यां या छो ा समुदायापासून र अस े या बैठकाना येथी घरात राहाय ा गे े .
मदर तेरेसा यां यासाठ मास साजरे करणार का असे वचार े असता फादर हॅन ए झेम रे हणा े क
यांनी सु वाती ा नकार कसा द ा यांनी सां गत े क यांना काम कर यासाठ भारतात
बो ाव यात आ े होते.
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

मु मांसाठ ब हण साठ नाही. मी एक त ण पुज ारी होतो या ा बु जीवी ोकांसोबत काम करायचे
होते म ा न सम ये त रहायचे न हते. २
स या दव ी फादर हॅन ए झेम मदर तेरेसा यांना भेट े .
याची सु वातीची छाप एका अ त य सा या ननची होती ती ग रबां या द े ी संबं धत होती परंतु
ब तेक भाग अ व मरणीय होती. तथा प मदर तेरेसा पुज ारीब खूप उ मत घेऊ न नघून गे या काही
काळानंतर तने या ा आप े आ या मक स ागार बन यास सां गत े . पु हा फादर हॅन ए झेम डे
यांनी हणा े क ननचे अ या मक पता बन याची म ा अ जबात इ ा नाही आ ण याने ही वनंती
क क यात अस याचे खरे कारण मान यापासून र जा याचे मान े . परंतु यांनी मदर तेरेसा यांना
सां गत े क यांनी तची वनंती हरा या आच ब पकडे े ख ी व पात मांडणे आव यक आहे. आच
ब पने मदर तेरेसा यांची वनंती मा य के . ब प या आ ापा नात फादर हॅन ए झेम यांनी अ न े ने
मदर तेरेसा यांचे आ या मक पता आ ण द द काची भू मका वीकार . आ या मक स ाआण
मागद नासाठ ती या याकडे वारंवार वळत असे.

यु ाचा ेवट आ ण अडचणी या वेळ ा

पयत यु संप े आ ण मदर तेरेसा आ ण यांचे आरोप पु हा ए ट येथी कॉ हटम ये गे े .

या काळात मदर तेरेसा यांनी यां या आई ा प न यां या क क ा येथी जीवनाचे वणन के े होते.
आ ापयत ाना तराना अ बे नया येथे गे े होते जथे आगा आ ण ाझर दोघेही राहत होते.

ानाने आप या मु ा आठवण क न द क ती गरीबांसोबत काम कर यासाठ भारतात गे होती

ाणाने त या मु ा ानाने या म ह े ा घरात घेत े होते या ी ा परत बो ाव यास सां गत े जे हा
कोणीही नाही. कदा चत या स याने मदर तेरेसा यांना कॉ हटमधी यां या कत ांचा पुन वचार कर यास
े रत के े .
जपान ी ु व संपु ात येताच भारत आ ण का कटा पु हा एकदा ु व आ ण र पातात बुडा े
होते. भारतीय रा ीय काँ ेस ट राजवट पासून भारता या समान वातं याची तयारी कर यात त
होती. मु म ग मोह मद अ जना वक यां या नेतृ वाखा काँ ेससोबत काम करत होते.

भारताती मु मांना पा क तान नावाने वतं मातृभूमी ापन कर यासाठ ग काँ ेसवर दबाव
आणत होती. भारता या फाळणीतून नवा दे नमाण होणार होता.

ऑग ट रोजी मु म गने क क ा मैदानात एक बैठक बो ाव या ा सद यांनी

थेट कृ ती दन हणून संबोध े .
ग सद यांनी द े या भाषणांनी आधीच उ कट गद वाढव . प रणामी पुढ या चार रा ी हरात ह
मु म यां याती र रं जत दं ग चे च होते. हरात दह त नमाण झा याने जनजीवन ठ प झा े .
अ तरे यांनी काने पेटवून द याम ये ोक अजूनही आत आहेत. मृतां या मृतदे हांनी गटारे तुंब
होती. पु ष या आ ण मु े चाकू या ाणघातक े डने कापून र यावर सोड े गे े
Machine Translated by Google

कॉ ा उ र दे त आहे २७

र ाव होऊन मृ यू. आंत ा फु टपाथवर आधीच र ाने ा झा या आहेत ब तेक सव पा ह े तर

मृतदे ह पड े े होते तर गधाडे डो यावर फरत होते. अखेरीस कमान ोकांचा मृ यू झा ा
होता आ ण इतर जखमी झा े होते.

मदर तेरेसा आ ण मु ांसाठ दं ग चा अथ फू ड डी हरीज दे ख ी होता. त या व ा याची

उपासमार हो याची यता असताना मदर तेरेसा यांनी ऑडर या मु य नयमांपैक एक तोड ा ती
कॉ हट सोड आ ण अ ोध यासाठ एक ा र यावर गे . वषानंतर मदर तेरेसा यांनी या याचे
वणन के े

मी सट मेरी ए ट मधून बाहेर पड ो. मा याकडे बो डग कू म ये तीन े मु हो या

आ ण खाय ा काहीच न हते. आ हा ा र यावर जायचे न हते पण तरीही मी गे ो. मग
मी र यांवर मृतदे ह पा ह े वार के े े मारहाण के े े यां या सुक े या र ात व च
तीत पड े े . . . . सै नकांनी भर े या एका ॉरीने म ा थांबव े आ ण म ा सां गत े
क मी र यावर जाऊ नये. . . . मी यांना सां गत े क म ा बाहेर पडू न धोका प करावा
ागे .

मा याकडे तीन े मु े होती यात खाय ा काहीच न हते. सै नकांक डे तां ळ होते आ ण
यांनी म ा ाळे त परत ने े आ ण तांदळा या प ा उतरव या.

दं ग नंतर मदर तेरेसा अ आ ण आजारी झा या आ ण यांना दररोज पारी तीन तास व ांती
घे याचे नद दे यात आ े . त या व र ांना भीती वाट क त या तीमुळे त ा यरोग हो याची
यता आहे हा आजार क क यात या अनेक न सचा दावा आहे. फादर हॅन ए झेम ा हा पे रओड
आठव ा जे हा याने कधीच या या अ या मक भारी ा रडताना पा ह े त या कमकु वत तीमुळे
आ ण तची कत े पार पाड यास असमथता पा न नरा झा े .

ेवट असे ठर े क मदर तेरेसा यांना आ या मक नूतनीकरण आ ण कॉ हट आ ण ाळे ती

कामातून ारी रक मु हवी होती. त ा दा ज गमधी कॉ हटम ये माघार घे यासाठ जा याचा
आदे दे यात आ ा यामुळे त ा व ांती आ ण यान करता येई . स टबर रोजी म नरीज
ऑफ चॅ रट ारे दरवष ेरणा दन हणून साजरा के ा जाणारा दवस धुळ ने माख े या ग गाटाने
भर े या े नमधून दा ज ग ा जात असताना मदर तेरेसा यांनी आणखी एक कॉ के ा. नंतर त ा या
अनुभवाब फारसे काही सांगता येण ार नाही जसे तने प ह यांदा नन बन यासाठ बो ाव े ते हा
के े होते.

पण एका े खके ा अनेक वषानंतर तने या े न या वासा या त या आठवणी सां गत या स टबर

या दहा ा दव ी म ा दा ज ग ा घेऊ न जाणा या े नम ये... मी दे वाची हाक ऐक . संदे
अगद होता म ा कॉ हट सोडायचे होते आ ण यां याम ये रा न गरीबांना मदत करायची होती.
अनेक वषानंतर तने असेही सां गत े क कॉ अगद होता तो एक ऑडर होता. अय वी होणे
हणजे व ास तोडणे होय.
Machine Translated by Google

२८ मदर तेरेसा

नोट् स

. नवीन चाव ा मदर तेरेसा द ऑथोराइ बायो ाफ रॉकपोट मास. ए मट पी. १५.

. कॅ थरीन क मदर तेरेसा एक संपूण अ धकृ त च र सॅन ॅ न

स को हापर आ ण रो पी. .
. आय न इगन सुच अ हजन ऑफ द ट मदर तेरेसा द रट अँड द वक गाडन सट एनवाय
इमेज बु स पृ. .
. एडवड े जॉ मदर तेरेसा ऑफ क क ा अ बायो ाफ सॅन ा स को हापर अँड रो पी.
९.
. क मदर तेरेसा पी. .
Machine Translated by Google

करण
एक नवीन द ा आ ण ए

नवीन वास

मदर तेरेसा यां यासाठ ेरणा दन हा ट नग पॉइंट होता यावर फार कमी ोक असहमत असती . परंतु
त या आयु याती काही गो ी आहेत याने ोरेटो सोड याची तची इ ा आ ण दा ज ग ा
जा यासाठ े नम ये बो ावणे यां यात चुक चे संबंध नमाण के े आहेत. एका ोक य कथेत असे
हट े आहे क ऑग ट या दं ग दर यान तने पा ह े या ह या आ ण नरसंहार हीच त ा
सोड याची एकमेव ेरणा होती. स या खा याने चुक चे सां गत े क ती त या बेड म या खडक तून
क क या या झोपडप ट् या पा कते यामुळे तचा नणय झा ा.

मदर तेरेसा क क या या ग रबीसाठ अनोळखी न ह या. एक नव या हणून आ ण नंतर गरीब

मु ांना कवताना का हणून आ यावर तने हे थम पा ह े होते. पण दा ज ग ा जाईपयत
मदर तेरेसा यांना ठामपणे व ास होता क ती त या जीवनासाठ दे वाची योजना पूण करत आहे आ ण
ती ॉरेटोम ये राहणा या नन हणून दे वाची उ म सेवा करे . आता ते सव बद णार होते.

पह पायरी

मदर तेरेसा यांनी आठव या माणे संदे होता म ा मा हत होते क म ा कु ठे जायचे आहे
परंतु म ा तेथे कसे जायचे हे मा हत न हते. यावर तने त या योजना न ठे व या हो या. बैठकाना
येथी यां या खो त परत आ यावर फादर हॅन ए झेम यांनी मदर तेरेसा यांनी यांना समस भेट
हणून द े े इमॅ यु े ट हाट ऑफ मेरी या च ाखा कागदाचे तुक डे ठे व े . दोन तासांनंतर तो परत
आ ा आ ण पेपर वाच ा. त ा काय करायचे आहे याचे मु य घटक या ा सापड े त ा ोरेटो
सोडायचे होते परंतु तने तचे वचन पाळायचे होते. ती
Machine Translated by Google

३० मदर तेरेसा

एक नवीन मंडळ कवा न सची ऑडर सु करायची जी झोपडप ट् यांम ये गरीबांसाठ काम करती .
या नवीन मंडळ या सद यांना ग रबांसाठ दान कर याचे व ेष त यावे ागे . या य नात मदत
कर यासाठ कोणतीही सं ा णा ये कवा दवाखाने नसावेत. मदर तेरेसा आ ण यां या न स काम
करत हो या आ ण गरीबात या गरीब ोकांम ये राहाय या. व ेष सु ा अ ा ोकांवर क त के े
गे े होते यांचे कु टुं ब न हते कवा कोण याही कारे नको होते.

फादर हॅन ए झेम यांनी मदर तेरेसा यां या ीकरणावर च हही उप त के े नाही.
अनेक वषानंतर याने सां गत े क तचा नवीन वसाय को जे सोडू न नन बन या या नणयाइतकाच
खरा होता. या ता या कॉ ग ा उ र दे यासाठ मदर तेरेसांनी आप या आई ा सोड यात आधीच एक
थै भात के होती हे काही फरक पड े नाही. आता ती सरी वेळ काढ यासाठ पूण पणे तयार होती
ोरेटो येथी कॉ हटची सुर त ह सोडू न आ ण गरीबांसोबत काम कर यासाठ क क या या र यांवर
जाणे.

ऑ टोबरम ये जे हा मदर तेरेसा ॉरेटो ा परत या ते हा यांनी एक माघार घेत याम ये यां या
नवीन उप माची बीजे अंकु ाग . म ा तहान ाग आहे या ु सावरी ये ू या कथेचे च
रेख ाटताना मदर तेरेसा यांनी यां या वासाचे मागद न करणारे मू भूत स ांत मांड े आ यां या
ेमासाठ वध तंभावरी ये ू ताची असीम तहान मवणे. मह व ही क पना इतक मोठ होती
क जसज ी तची संघटना वाढ आ ण चॅप बांध े या येक ावर दोन द कोर े जाती म ा
तहान ाग आहे. मस सनरीज ऑफ चॅ रट तयार करताना तने नवड े यांनी के वळ ु ता
दा र य
् आ ण आ ाधारकपणाची पथ घे याची अपे ा के नाही तर एक अ त र त दे ख ी या
गरीबाती गरीबांसाठ वतः ा अपण करावे.

कॉ हट सोडणे मदर तेरेसा यां यासाठ सोपे न हते. तने अनेक वषानंतर जाहीर के े क तने
आतापयत के े सवात कठ ण गो होती तचे कु टुं ब आ ण ज मभूमी सोड यापे ाही कठ ण. भाव नक
ग धळा तर त ा अजूनही बाहेर जा यासाठ परवानगीची आव यकता होती. फादर हॅन ए झेम
यां या ी स ामस त के यावर मदर तेरेसा यांनी काही म ह यांसाठ त या नणयाब ाथना
कर याचा नणय घेत ा. जानेवारी म ये मदर तेरेसा यांनी आच ब प फ डनांड पे रयर यांना यां या
योजनांब ह याचे ठरव े फादर हॅन ए झेम भेट दे ऊ न पाठपुरावा करती .

जर फादर हॅन ए झेम यांना असे वाट े क आच ब प मदर तेरेसा यां या योजनांना त परतेने सहमती
दे ती तर यांची चूक होती. अनेक वषानंतर पे रयरने मदर तेरेसा यां याब प ह यांदा क याचे
वणन के े

एके दव ी मी ए ट कॉ हट ा भेट दे त असताना कोणीतरी म ा सां गत े क

समुदायाती एका त ण नन या काही व च क पना आहेत. आता जे हा जे हा कोणी
म ा अ ा कारे सावध कर याचा य न के ा ते हा मी नेहमी वतः ा वचार े क
दे वाचा हात नाही का आ ण या ा पूण वातं य द े .
Machine Translated by Google

एक नवीन द ा आ ण एक नवीन वास ३१

या या कवा त या के स कर यासाठ . जर धा मक न आ ाधारक कत न असे

तर ेरणा दे वाकडू न येऊ कते.

या या मनमोक या मनाचा असूनही आच ब प पे रयर क क या या र यावर गरीब ोकांम ये

राहणा या एकाक नन या क पने या वरोधात न हते तर याचा एक पुज ारी या क पने ा काही
गांभीयाने वागवत होता याचीही यांना भीती वाटत होती. हॅन ए झेम यां या भेट नंतर गेचच
आच ब पने मदर तेरेसा यांना क क या या वाय ेस सुमारे मै ांवर अस े या आसनसो येथे
ानांत रत कर याचे आदे द े . येथे त ा वयंपाकघर तसेच बागेची दे ख भा करायची होती ती
geogra phy कवत रा ह . यानंतर फादर हॅन ए झेम यांनी मदर तेरेसा यांना ताक द द क
यांनी यावेळ या यां या योजनांब अ धक काही बो ू नये. दोघांनी मे ारे नय मत प वहार
के ा.

एक अ न ु क मंज ूरी

मदर तेरेसा एंट पासून र असताना आच ब प पे रयरने त याब अनेक चौक ी के . तची
ओळख गु त ठे वून याने सट टे रेसा चचचे फादर यु यन हे ी यां या ी बो े जे दा ज गमधी
सट मेरी चचचे पा हणूनही काम करत होते आ ण धम ा ाचे क होते. आच ब पने फादर
हे ी ा वचार े क बंगा यां या पारंपा रक साडीत प रधान के े या गरीब ोकांम ये काम
करणा या आ ण हरात मरणा या युरो पयन ीब यांचे काय मत आहे. ती य वी होऊ कते
का आ ण अ ा नवीन ऑडरमुळे त ण ना सेवेसाठ आक षत करता येई का यावरही दोघांनी चचा
के .

मग वचार कर यासारखे राजक य होते अ ा क पनेवर जनतेची कृ ती काय असे जे हा आधीच

ग रबांना मदत कर याचा य न करणा या हो या

फादर हे ी यांचा असा व ास होता क आच ब पचा ताव सै ां तक ा य आहे.

कमीतकमी तो एक जुगार होता परंतु फादर हे ीने आच ब प ा सां गत े क हा एक जुगार
घे यासारखा आहे. क क या या ग रबांसाठ काहीतरी के े जाई या आ ेने उ सा हत झा े या
फादर हे ी यांनी आप या मंडळ ा अ ा काय मा या य वीतेसाठ ाथना कर यास सां गत े . पण
या क पनेमागी मदर तेरेसा होती हे यांना कवा इतर कोणा ा फारसे कळ े नाही.

आच ब प संप ा न हता. फादर हे ी ी बो या त र आच ब पने सोसायट एट ऑफ जीझस

जेसुइट ऑडर या फादर जनर चा स ा घेत ा यांनी भारताती ांतीयांना यांचे वचार
वचार े . मु य ब पने चच काय ाती त ाचा स ा दे ख ी घेत ा.

आणखी एक अडचण दे ख ी वचारात घे यासारखी होती. हॅ टकनने यांसाठ धा मक

वसायां या अनाव यक वाढ वर अनुकू पणे पा ह े नाही. तसे न स या खूप हान ऑडर
आधीपासूनच हो या. ए
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

नवीन मंडळ साठ अज करणा या ब प ा हे दाखवून ावे ाग े क या कामासाठ नवीन

ाप यात येत होते ते काम पूव या इ टग ऑडरने के े नाही. क क यात सट अ◌ॅन या मु चा
आदे यां यासोबत मदर तेरेसा यांनी ॉरेटो ाळे त काम के े होते यांनी आधीच गरीब ोकांम ये
सेवा के होती. यांनी भारतीय ै त कपडे घात े यनगृहात झोप े साधे अ खा े आ ण
बंगा बो त. मदर तेरेसांचे नवे कॉ ेस गे न वेगळे कसे असे

आच ब पने मदर तेरेसा यांना वचार े क ती सट अ◌ॅन या मु सोबत काम क कते का

मदर तेरेसा यांना तसे वाट े नाही. मु ची काम कर याची वतःची प त आ ण वतः या परंपरा
हो या. मदर तेरेसा जे मांडत हो या ते अगद वेगळे होते. तची मंडळ जा त फरते गरज असे तथे
ते ग रबांना भेटायचे. आ ण त ा फ ग रबांम ये काम करायचे न हते तने हे के े क तचा
ग रबाती गरीब ोकांम ये काम कर याचा मानस आहे .

आच ब प ा मळा े या फॉम नवर समाधानी हो याआधी संपूण वष नघून गे े . यानंतरच

यांनी मदर तेरेसा यांना ॉरेटो स टस या मदर जनर ा प ह याची परवानगी द आ ण
ऑडरमधून मु हो यासाठ म नची परवानगी मा गत . फादर हॅन ए झेम यांनी त यासाठ टाईप
के े या प ात मदर तेरेसा यांनी तची सुटका कर याची तची कारणे के ती गरीबांम ये
आप ा वसाय सु ठे वू इ त होती. मदर तेरेसांनी व र ांना नघून जा यास सांगताना मदर तेरेसा
यांनी उ ार काढ याची वनंती के याचा अथ असा होता क ती त या पथेनुसार जगे परंतु
नवीन से टगम ये ोरेटो स टर हणून काम करे .

तथा प जे हा आच ब पने प वाच े ते हा यांनी मदर तेरेसांनी उ ार काढू न धम नरपे तेम ये

बद याचा आ ह धर ा . धम नरपे तेचा अथ असा होतो क मदर तेरेसा यापुढे ोरेटो ऑडर या
सद य राहणार नाहीत परंतु ती नन हणून त या पथेचा स मान करत राहती . ोरेटो ऑडर सोडणे
खूप नरा होते परंतु आच ब प पे रयरने के या माणे तने दे वावर पूण व ास ठे व ा आ ण
प पाठव े .

जड अंतःकरणाने मदर तेरेसा यांनी जानेवारी या सु वातीस रथफनहॅममधी मदर जनर

इर यांना प पो ट के े . एका म ह यापे ा कमी का ावधीनंतर यांना यांचे उ र होते

ही पणे दे वाची इ ा अस याने या ारे मी तु हा ा रोममधी मंडळ ना आ ण

धमाती ोकांसाठ प ह याची परवानगी दे तो. ांतीयां ी बो ू नका. तुम या
व र ां ी बो ू नका. कोणा ीही बो ू नका. मी मा या वतः या समुपदे कां ी बो ो
नाही. माझी संमती पुरे ी आहे. तथा प धम नरपे तेची मागणी क नका उ ार
काढ यासाठ वचारा.
Machine Translated by Google

एक नवीन द ा आ ण एक नवीन वास

मदर जनर अ धक मजबूत समथन पाठवू क े नसते. मदर तेरेसा आ ण फादर हॅन ए झेम या दोघांनाही या
तसादाने आनंद झा ा. मदर तेरेसा यांनी आता आणखी एक प ह े यावेळ रोममधी हॅ टकन या
काया या ा. मदर जनर ने त ा कोणा ीही स ामस त क नये असे सां गत े अस े तरी मदर तेरेसा यांनी
पु हा फादर हॅन ए झेम यांना प द े यांनी ते आच ब प पे रयर यांना द े . आच ब पने पु हा अट घात
क जर प रोम ा पाठवायचे असे तर मदर तेरेसा यांनी धम नरपे तेची वनंती समा व के आहे.

तची धा मक व ा सोड याची भीती असूनही मदर तेरेसा का डन ा कसे हायचे याब अ धक चतेत
होते. तने फादर हॅन ए झेम ा मदतीसाठ वचार े याने फ उ र द े क य फादर पुरेसे आहे आ ण
ीषकांब काळजी क नका परंतु तचे के स पणे आ ण सरळपणे सांगा. ेवट फे ुवारी म ये
तने रोम ा प पाठव े . मदर तेरेसा यां या वनंती तर आच ब प पेरीर यांनी एक प दे ख ी समा व
के े यात यांचे क क यामधी जीवन आ ण सेवेची परेषा होती.

रोमकडू न तसाद न मळा याने आठवडे आ ण म हने गे े . ेवट जु ै म ये आच ब प पे रयरने

फादर हॅन ए झेम यांना यां या काया यात बो ाव े .
याच दव ी पारी या ा हॅ टकनमधून बातमी मळा होती. रोमने मदर तेरेसा यांची ब ह काराची वनंती मा य
के होती. त ा ॉरेटो ऑडरची सद य राह याची आ ण कॉ हट या बाहेर काम कर याची परवानगी द
जाई .
मदर तेरेसांचा हा एक अ त वजय होता आ ण ॉरेटो स टस या सं ापक मेरी वॉड यांनी नाकार े या
मु या यापकांचे पु ीकरण होते.
तथा प एक अट होती मदर तेरेसा एक वषासाठ मठा या बाहेर राहती या वेळ आच ब प त या गतीचा
आढावा घेती आ ण या कॉ हटम ये परत येती क नाही हे ठरवती .

आच ब पने फादर हॅन ए झेम यांना हेही के े क ाळे चा आठवडा पूण होईपयत रोममधून आ े
बातमी मदर तेरेसा यांना द जाणार नाही. मदर तेरेसा यांनी डी सी नब सां गत े जा याचे आवाहन असूनही
आच ब प ठाम होते त ा पुढ र ववारी सां गत े जाई . आनं दत फादर हॅन ए झेम यांनी आच ब प या
वनंतीस सहमती द व .

र ववारी ऑग ट रोजी फादर हॅन ए झेम नेहमी माणे उठ े आ ण ोरेटो कॉ हटमधी

चॅप म ये ेटेड मास साजरा के ा. आप या नेहमी या वागणुक नुसार यांनी प ह े वचन बंगा म ये द े
आ ण नंतर सामू हक समारोप झा यावर सरे वचन हद त के े . यानंतर यांनी मदर तेरेसा यांना कॉ हट
पा रम ये भेट यास सां गत े . ती आ यावर याने त ा सां गत े क या ा रोम न बातमी मळा आहे.
यां या खा यानुसार मदर तेरेसा फकट गु ाबी झा या आ ण यांनी ाथना कर यासाठ चॅप म ये जा याची
वनंती के . जे हा ती परत आ ते हा याने त ा आनंदाची बातमी द रोमने कॉ हट सोड याची तची
वनंती मा य के नाही तर तने ॉरेटो स टर हणून तचे आयु य चा ू ठे व े . यानंतर तने परवानगी या तीन
त वर वा री के एक रोमसाठ एक आच ब पसाठ आ ण एक वतःसाठ . तने मग वचार े मी आता
झोपडप त जाऊ कते का
Machine Translated by Google

३४ मदर तेरेसा

एक भाव नक ान

मदर तेरेसा यांनी यांचे काम सु कर यासाठ ताबडतोब नघून जा याची तयारी द व अस तरी
यां या जा या या तयारीसाठ अजून बरेच काही करायचे होते. थम तने कॉ हट ा कळवणे आव यक होते
क ती जात आहे. आच ब प पे रयर यांना ब हण या ध कादायक त येची भीती होती. याची भीती रा त
होती.
जे हा ड सावज नक कर यात आ ते हा आई व र त या प ं गावर एका आठव ासाठ घेऊ न गे .
सरी बहीण अ नयं तपणे रड अनेक ांना या घोषणेने ध का बस ा कवा यां यापैक एका ा व ेषत
त या आजूबाजू या वातावरणात आनंद दसणा या ा कॉ हट का सोडावेसे वाटे याब गूढ वाट े .

मदर तेरेसा यां या जवळ या ोकांना यां या कृ तीब आ ण क क या या र यावर कठोर जीवन जगता
येई का याची काळजी वाटत होती. ोरेटो या ॅ क बोडवर पो ट के े या नो टसम ये ब हण नी मदर तेरेसांची
ट का कवा तुती क नये परंतु यां या आ ण यां या नणयासाठ ाथना करावी अ ी वनंती के आहे.

कॉ हटमधून बाहेर पड या या तयारीत मदर तेरेसा पुर यांनी ा नक बाजारातून तीन सा ांचा पाठ ाग
के ा. येक तीन न या प ट् यांसह पांढरा होता हे साधे कपडे त या नवीन ऑडरची व सवय बने .
यावेळ हे कापड सवात व त उप होते आ ण ते साधारणतः गरीब बंगा या प रधान करतात. मदर
तेरेसा यां यासाठ न या प ट् यांचा व ेष अथ होता कारण हा रंग सहसा ह जन मेरी ी संबं धत असतो.
फादर हॅन ए झेम यांनी नंतर कप ांना आ ीवाद द ा याम ये एक हान ॉस आ ण जपमाळ जे सट
पीटसबगमधी येक कप ावर ठे व े होते.

मेरीचे चॅप फादर हे ी आ ण सरी नन पाहत असताना. ेवट या कामांम ये फादर हॅन ए झेमची मदत
आव यक होती.
मदर तेरेसा यांना यां या आई ा प न घड े या सव गो चा खु ासा कर याची गरज होती. तचा असा
व ास होता क जर त या आ या मक स ागारानेही े ट टे र ह ा तर ोरेटो सोड या या त या
मु या नणयाब त या आई ा अस े कोणतीही भीती कवा काळजी र होई .

फादर हॅन ए झेम यांनी मदर तेरेसा यांना काही वै क य ण घे याची सूचना के . झोपडप ट् यांम ये
काम करताना वै क य मदत दे याची भरपूर संधी असे . तने सहमती द व आ ण बहार रा याती
पाटणा येथे जा याचा नणय घेत ा जथे ती यां या हॉ ट म ये मे डक म न स टसकडू न ण
घेई . आच ब प पे रयर यांनी या नणया ा पा ठबा द ा आ ण हॉ ट मधी मदर सुपी रयर स टर
टे फ नी इंज डा यांनी मदर तेरेसा यांना ब हण ना जमे या मागाने मदत कर याची वनंती मा य के .

ऑग ट रोजी हॅ टकन या नणया या एका आठव ानंतर मदर तेरेसा यांनी यांचे कपडे बद े.
ांब काळा सवय या या मज यावरी ांबीचा कट पांढरा कॉइफ आ ण काळा बुरखा बाजू ा ठे व ा होता.
तने आता तची नवीन धा मक सवय घात आहे जी तने गे या दोन द कांपासून प रधान के े या धा मक
गणवे ा ी एक तीका मक े कग आहे. जरी तचे अनेक माजी य
Machine Translated by Google

एक नवीन द ा आ ण एक नवीन वास

यांना यां या के ा साडीत पाह याची इ ा होती तचे जाणे हे एकटे पणाचे करण होते. या सं याकाळ
ती कॉ हट या मैदानातून टॅ सीतून अगद ांतपणे नघून गे ज ी ती जवळपास वषापूव आ होती. तने
ख ात पाच पये आ ण पाट या ा जा यासाठ तक ट ठे व े .

एक नवीन सु वात

ऑग ट रोजी मदर तेरेसा गंगा नद या काठावर अस े या पाटणा या जु या हरात आ या. बहीण टे फ नी

त या ये याची वाट पाहत होती. ते एक हो फॅ म हॉ ट म ये गे े जथे मदर तेरेसा यांचे वै क य
ण घे यासाठ पुढ काही म हने घा वती .

णा य आ ण कॉ हट इमारती पाटणा या गरीब भागात त हो या या ा पदरी क हवे व ड ांचे

घर हणून ओळख े जाते आ ण हराम ये बांध े या प ह या चच या नावाव न यांचे नाव दे यात आ े .
हो फॅ म हॉ ट जे पूव ाळे ची इमारत हणून काम करत होते ते माफक होते दोन मज उं च आ ण
एका बाजू ा एक हान वतं इमारत होती याम ये ऑपरे टग आ ण ड हरी म हो या. हॉ ट म ये न स
होते जे डॉ टर होते मु यतः ी रोग व ेष सूती त आ ण सजन. इतर न सने प रचा रका योग ाळा
तं आ ण पोषणत हणून काम के े . हॉ ट म ये एक न सग कू दे ख ी आहे याम ये अनेक भारतीय
मु कतात.

हे कॉ हट जेथे मदर तेरेसा यांचे जेवण घेत असत आ ण पूव या चचचा एक भाग हणून झोपत असत.
दगडी तुक ांनी बांध े या यात उं च छत जीण दगडी फर ी हान गॉ थक आकारा या खड या आ ण
पांढ या धुत े या भती हो या. चचचा मु य भाग बांबू या दां ांनी आ ण पांढ या सुती प यांनी हान हान
तुक ांम ये वभाग े ा होता. बाग एके काळ म ानभूमी होती खूप गरम रा ी बरेच ोक म रदाणीने
झाक े या थड यांम ये झोपायचे. हॉ ट चे कमचारी पूव या नोकरां या वाटरम ये एका जु या ह
वयंपाक सोबत हान वयंपाकघर सांभाळत जेवत होते.

हॉ ट म ये खूप वदळ अस यामुळे मदर तेरेसा यां या वागतासाठ फार ी धूम न हती. याऐवजी त ा
एका यू बक म ये ठे व यात आ े जेवणा या खो त एक खुच दे यात आ आण णा या या दै नं दन
कामकाजात तचा समावे कर यात आ ा.
ब याच ब हण ना समज े क ती सं मणा या काळात आहे आ ण मदर तेरेसा यांना मा हत आहे क तने काय
करायचे आहे तरीही तने आप े कॉ कसे पार पाडायचे याब या अजूनही अ हो या. यादर यान
मे डक म न स टसनी त ा घरी अनुभव दे याचा य न के ा आ ण त ा पुढ कठ ण कामासाठ तयार
कर यात मदत के .

आता व ा याना ा यान दे याऐवजी मदर तेरेसांचे दवस नवीन अनुभवांनी भ न गे े एका दवसापासून
स या दवसापयत काय अपे ा करावी हे त ा कधीच कळत न हते. जे हा जे हा नवीन वे येऊ घात े ा
ज म कवा ऑपरे न होते ते हा मदर तेरेसा यांना डॉ टरां माणेच बो ाव े जाते.
Machine Translated by Google

३६ मदर तेरेसा

हणतात. या अनुभवाने मदर तेरेसा यांना यां या हद चा सराव कर याची संधी द याम ये ती फार ी अ ख त
न हती तर गरोदर माता जीवघेण े अपघात आजारी आ ण सोडू न द े मु े आ ण ऑपरे न टे ब वर मृ यू यां या ी
प र चत हो याची संधी मळा .

ती आजारी आ ण कॉ रा कवा मॉ पॉ सने मरणा या णांक डे दे यास क . एका नन ा आठव े

क कतीही आप ी आ तरी मदर तेरेसा यापासून अ वच रा ह या आ ण णावर आप े क त के े .
मरणास णाचा हात धर यासाठ हॉ ट म ये घाबर े या हान मु ा ा सां वन दे यासाठ कवा नवजात
अभका ा त या कु ीत ठे व यासाठ ती नेहमीच मोज जाऊ कते. हॉ ट म ये बेड तयार करणे इंज े न दे ण े
आ ण औषधे दे ण े यासार या अनेक सो या वै क य या क ा कराय या हे तने कू न घेत े .

तने बाळं तपणात मदत के यात त ा व ेष आनंद झा ा. पोषणत ांसह काम करताना मदर तेरेसा यांनी
आरो यदायी आहार व ता आ ण पुरे ी व ांती यांचे मह व जाणून घेत े . झोपडप ट् यांम ये तचे काम पार
पाड यासाठ ही मा हती मह वाची होती. मदर तेरेसा यांनी प रसराती अनेक गरीब कु टुं बांना ओळख े हणून यांनी
न मेज वानी आ ण अं यसं कारांना हजेरी ाव हळू हळू यां या जगात वे के ा आ ण यां यापैक एक बन े .

पटना येथे असताना मदर तेरेसा यांना यांचा प ह ा सहकारी मळा ा. यरोगा या गत अव ेने त अस े या
एका त ण मु ने मदर तेरेसा यांना वचार े क ती गरीबां या सेवेसाठ मदत क कते का हो फॅ म म ये
राह या या ेवट तने त ण मु ा त या कामात सहयोगी हणून नयु के े . तची नवीन मदतनीस यरोगाने
आजारी अस े या इतर णांची सेवा करत असे आ ण रोगाने त झा े यां या बरे हो यासाठ ाथना के . दवाने
ती मदर तेरेसा यां यासोबत क क या ा गे नाही कारण तचा वकरच हो फॅ म येथे मृ यू झा ा.

पाया तयार करणे

सं याकाळ जे हा हॉ ट म ये काम करत नसत ते हा मदर तेरेसा यांनी यां या योजनांब वै क य म न या
अनेक सद यां ी चचा के . तने आप या योजनांची सव म अंम बजावणी क ी करावी या वषयी इतरां या
क पना ावहा रक सूचना आ ण ट का यांचे तने वागत के े . एक गो झा जर मदर तेरेसा यां या ता वत
आदे ा ा ग रबांसाठ काम करायचे असे तर यांना के वळ गरीबांसाठ च काम कर यास वचनब करावे ागे .

गरीब.
या चचतून मदर तेरेसा यां या कॉ गे नचा पाया तसेच समूहाने पाळ े जाणारे अनेक नयम आ ण दनचया
तयार झा . मे डक म न स टस या सं ापक आई मदर अ◌ॅना डगे यांनी कव या माणे संतु नाचा नयम
हा कदा चत सवात मौ यवान धडा होता. मदर तेरेसां माणे डग यांनाही व ेष त ा त करावे ाग े
Machine Translated by Google

एक नवीन द ा आ ण एक नवीन वास ३७

य च क सक आ ण सुईण चा सराव करणा या न सची ऑडर ा पत कर यासाठ हॅ टकनचे म न.

मदर डजे या स ांतांपैक एक असा होता क ारी रक कवा भाव नक जड काय व ांती आ ण
नूतनीकरणा वाय जा त काळ पार पाडता येत नाहीत. यामुळे त या न सने आव यकतेनुसार नय मत
व ांती घेण े आ ण यांचे रीर आ ण मन रचाज कर यासाठ माघार घेण े अ याव यक होते.

भ गन नी सुचव े क गरीब राहणीमान आ ण दररोज करावे ागणारे कठोर प र म ाथना

काटे क ोरपणे पाळ पा हजे परंतु रा ी नंतर कोणतीही ाथना नधा रत के जाऊ नये यामुळे न सना
भरपूर व ांती आ ण व ांती मळे . जेवणासाठ भरपूर थनेयु अ असावे व ेषत ना यात परंतु
नवड सोपी असावी आजारपणाची करणे वगळता जेवणात अपवाद के ा जाणार नाही. मदर तेरेसा
यांनी वचार के ा होता क या आ ण यां या न स ग रबांचा मू भूत आहार भात आ ण मीठ या वाय
काहीही खाणार नाहीत. पण हा आहार खूपच वरळ अस याचे त ा कळ े ती आ ण त या न स नंतर
यां या नोकरीवर काय मतेने काम क कणार नाहीत. मदर तेरेसा यां यावर उपचार आ ण ढा
दे याची आ ा अस े या ग रबां या आजारांनाही अ ा कार या आहारामुळे मोकळे सोड े . यांना
द े ास ा मदर तेरेसा यांनी मनापासून वीकार ा.

मदर तेरेसा यांनी सकाळ पाच वाजता आठ तासां या कामा या दवसाची क पना के . ते वेळ ाप क
काय कर यासाठ वै क य म न यांनी सुचव े क दररोज एक तास व ांती असावी जेण ेक न
न सना यांची काय पार पाड याची उजा मळे . यांनी असेही सुचव े क आठव ातून एक दवस सु
यावी सहसा र ववारी परंतु जे र ववारी काम करतात यां यासाठ आठव ातून कधीतरी व ांतीचा एक
दवस न त के ा पा हजे. सवासाठ वा षक माघार दे ख ी असावी जी यां या कायापासून र झा .
कपडे साधे अस े पा हजेत मे डक म न स टस पांढ या सुती कापडा या सवयी आ ण बुरखा घा त
असत जे रोज बद त असत कधी कधी दवसातून दोनदा. जे हा मदर तेरेसा यांनी के े क पांढरी
सुती साडी ही सवय आहे ते हा न सने सुचव े क आरो यासाठ सव सा ा दररोज धुवा ात आ ण
येक नन ा तीन सा ा ा ात एक घा यासाठ एक धु यासाठ आ ण व ेष संगी आ ण
आणीबाणीसाठ एक.

भारताती गरम उ हा यापासून वतःचे संर ण कर यासाठ डोके झाकणे आव यक असताना

हेड ेस या बुर या या कोण याही भागावर टाच न वापरता कमीत कमी ठे वावे.

नघ याची वेळ
काही आठव ांनंतर मदर तेरेसा यांनी फादर हॅन ए झेम यांना प न क क या ा जा याची
परवानगी मा गत . त ा असे वाट े क तने आ ापयत जे काही कता येई ते क े आहे आ ण
तचे काम सु कर यासाठ ती उ सुक होती. तची वनंती वाचून फादर हॅन ए झेम यांना ंक ा आ .
मदर तेरेसा माद या सोबत हो या
Machine Translated by Google

३८ मदर तेरेसा

कॅ म न स टस खूप कमी वेळे साठ . याने त ा खूप जा त काळ राह याची पूण अपे ा के होती
कमान सहा म हने अगद एक वषापयत. आच ब प ाही तसेच वाट े मदर तेरेसांनी यां या वै क य
णासाठ येक संधीचा फायदा घेत ा आहे याची खा ी क न घे यासाठ या दोघांनाही मदर
तेरेसांनी अ धक काळ राहावे असे वाटत होते.
तरीही तची प े येत रा ह यात का कटा ा जा याची परवानगी मा गत गे . तने य
ततके क े होते तसेच हरा या झोपडप ट् यांम ये त ा ब धा भेटणार नाही अ ा आजारांब चे
ान ा त के े होते. पुढे तने असा यु वाद के ा क ती कॉ रा फोड आ ण झोपडप ट् यांम ये च त
अस े या इतर आजारांब अ धक जाणून घेई जर ती गरीब ोकांम ये राहत असे आ ण काम करत
असे . वै क य म न यांनी मदर तेरेसा यां या ी सहमती द व मदर तेरेसा यांची म न सु
कर याची वेळ आ होती.

व ास बस ा नाही फादर हॅन ए झेम मदर तेरेसा आ ण स टर टे फ नी यांना भेट यासाठ काय
करायचे ते चचा कर यासाठ पाट या ा गे े .
जे हा तो हो फॅ म येथे पोहोच ा ते हा याने मदर तेरेसा यांना ोध े परंतु हॉ ट मधी
प रचा रकां या गटात ती सापड नाही. ेवट एका हान आवाजाने उ र द े पण फादर मी येथे
आहे. फादर हॅन ए झेम यांनी मदर तेरेसा यांना त या साडीत कधीही पा ह े न हते यांनी त याकडे
पूण पणे के े .
स टर टे फ नी आ ण मदर तेरेसा यां यावर दे ख रेख करणारे स टर डॉ टर यांची भेट घेऊ न फादर हॅन
ए झेम यांनी मदर तेरेसांना जा याची वेळ का आ हे समजावून सां गत े . यांनी सां गत े या
झोपडप ट् यांम ये तचे जीवन सु कर यास ती तयार होती आ ण त ा वै क य बाबतीत स ा कवा
मागद नाची गरज भास यास ते नेहमी तथे असती . यानंतर फादर हॅन ए झेम यांनी के े क
मदर तेरेसा यां या म नम ये अय वी झा यास चच घोटा या या संभा मतेब ते आ ण
आच ब प दोघेही च तत होते. ती चूक करणार नाही ब हण नी या ा आ वासन द ं आ ण यांनी
पु हा या या ात आणून द ं क त या उप मा या जबाबदारीत आणखी काही जण सहभागी होती .
वत ची सं या जा त अस याचे पा न फादर हॅन ए झेम यांनी पु हा कज द े मदर तेरेसा क क या ा
जाऊ कतात.

नोट् स

. नवीन चाव ा मदर तेरेसा द ऑथोराइ बायो ाफ रॉकपोट मास. ए मट पी. २१.

. कॅ थरीन क मदर तेरेसा सॅन ा स को हापर आ ण रो पी. २४.

. एडवड े जो मदर तेरेसा ऑफ क क ा एक च र सॅन ा स को
हापर अँड रो पृ. .
. े जॉ मदर तेरेसा पी. .
. क मदर तेरेसा पी. .
. आय न इगन र याची ी मदर तेरेसा द रट अँड द
काय गाडन सट एनवाय इमेज बु स पी. .
. क मदर तेरेसा पी. ३३.
Machine Translated by Google

धडा
सेसपू या बाहेर आ ा

मदर तेरेसा आ ण मे डक म न सीस ters यां या भेट नंतर वकरच फादर हॅन ए झेम यांनी मदर
तेरेसा यांना ह े क आच ब पने कज द े आहे आ ण यांना क क या ा परत ये याची परवानगी
द आहे. त ा गरीबां या हान ब हण सोबत राह यासाठ जागाही मळा होती. डसबर
रोजी ोअर सकु र रोड येथे अस े या सट जोसेफ या वृ ांसाठ या गृहात ती पोहोच . एंट येथी
ोरेटो कॉ हट सोडू न त ा जेमतेम चार म हने झा े होते आ ण तने पाटणा येथे ण सु के े होते.
पटना सोड यापूव मदर तेरेसा यांनी कॉ हट मैदाना या म ानभूमीत एका नन डॉ टरां ी बो े . ती
क ी पुढे जाणार आहे कवा तची सु वात कु ठू न होणार आहे याची त ा क पना न हती असे सांगून
मदर तेरेसा तरीही दे व त ा मागद न करे यावर व ास ठे व ा. आ ण या वचाराने तने आप या
जीवनाचे काय कर यासाठ क क या ा परत जा याचा माग प कर ा.

क क याचे दरडोई उ प भारताती तस या मांक ाचे अस े तरी तो ख आ ण नरा ेचा अथांग

समु होता. र यावर जथे ोक ज मा ा आ े आ ण तासाभराने मरण पाव े ते भकारी आ ण
कु रो यांनी गजबज े े होते तसेच ामीण भागाती अनेक नवा सत होते यांना कधीही घर मा हत
न हते. अवां छत अभकांना नय मतपणे सोडू न द े जात होते आ ण यांना दवाखा यात र यावर कवा
कचराकुं डीत मर यासाठ सोड े जात होते. हरातच हजारो फु टपाथवासी होते हराती ४४ ट के
भागात गटारे नाहीत. या ःखा या समु ात आता मदर तेरेसा हो या

आ े

सट जोसेफ होम हे मदर तेरेसा यां यासाठ उ म पयाय ठर े .

ग रबां या हान ब हणी कडक ग रबीत जगत हो या. यांनी इतर सं ांमाफत काम के े अस े तरी
यां याकडे उ प ाचे कोणतेही नय मत ोत न हते
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

आक षत कर यासाठ आ ण अ आ ण पै ां या दे ण यांवर पूण पणे अव ं बून होते. दे वावरचे हे अव ं ब व

आ ण इतरांचे दान हे म नरीज ऑफ चॅ रट साठ ही मह वाचे घटक बन े . मदर तेरेसा सट जोसेफ या
घरी रा कती क नाही याब मदर व र ांना थम खा ी न हती तरी फादर हॅन ए झेम यांनी यांना
आ ासन द े क मदर तेरेसा यांना ब ह काराचा कू म मळा ा आहे आ ण या अजूनही आच ब प या
अधीन आहेत.

त या आगमनानंतर मदर तेरेसा यांनी फादर हॅन ए झेम यां या मागद नाखा एक छोट ी माघार
घेत . यांनी रोज सकाळ भेटायचं ठरव ं ती पार ाथना आ ण यानात घा वायची. कॉ हटमधी
प ह या दवसांम ये तने ब हण ना यां या वृ णांची काळजी घे यात मदत के .

मोती जह
डसबर रोजी मदर तेरेसा यांनी सट जोसेफ या गेटजवळ प ह या मज यावरची यांची
छोट ी खो सोड आ ण सामू हक द नासाठ गे या. ेक फा ट के यानंतर तने कॉ हट मैदान
सोड े आ ण माऊ अ कडे जाणा या बसम ये बसून तचे काम सु के े . तने तची पांढरी साडी
घात होती पण ती गरीब बंगा ी हणून घात नाही तर त या डो याभोवती एक हान कापसाची
टोपी पेट होती. तची सवय पूण कर यासाठ एक हान काळा ु स फ स होता जो त या डा ा
खां ा ा से ट पनने जोड े ा होता. त या रफ े दर सँड खा पटना ब हण नी द े भेट तने
टॉ क ज घात े नाहीत.

एका छो ा पा कटात अ प जेवण घेऊ न तने क क या या झोपडप ट् यां या जगात वे के ा.

तचा प ह ा मु काम मोती जह या झोपडप त होता हणजे प ेक .

त ाव नसताना ेज ार या म यभागी एक मोठा खारा कुं पण होता जो प रसराती र हवा ांना पाणी
पुरवत होता. क ा सांडपाणी उघ ा ना यांम ये वाहत असून कच याचे ढ ग र यावर साच े आहेत.
झोपडप ती र हवासी माती या फर ी अस े या छो ा खो यांम ये राहत होते. ाळा दवाखाना
दवाखाना न हता.

मोती जह हे मदर तेरेसांसाठ पूव पासूनच प र चत ठकाण होते. तने कधीही वैय क र या भेट
द नस तरी फादर हे ी यां या मागद नाखा सट मेरी येथी अनेक सोडॅ ट व ाथ या भागात
काम कर यासाठ आ े होते. फादर हे ी मदर तेरेसा यांना मदत कर यास उ सुक होते आ ण या कु टुं बांची
मु े ॉरेटो कॉ हटम ये ाळे त गे होती यांची याद यांनी यांना द . मदर तेरेसा यांनी य तत या
कु टुं बांना भेट द . तने यांना सां गत े क त ा या प रसरात ाळा सु कर याची परवानगी आहे.
प रणामी अनेक पा कांनी स या दव ी सकाळ आप या मु ांना त याकडे पाठव याचे आ ासन
द े.
Machine Translated by Google

सेसपू या बाहेर आ ा ४१

ज मनीवरच सु वात

स या दव ी सकाळ मदर तेरेसा मोती जह म ये परत आ या आ ण झोपडप त खा जाणा या

रे वे पु ा या पाय यांवर अनेक मु े तची वाट पाहत आहेत हे पा न यांना आनंद झा ा. ते भेटू कती
अ ी जागा ोध या या य नात मदर तेरेसां या ात आ े क फ मोकळा भाग कुं ाजवळ एक
झाड आहे.
ॅ क बोड खडू पु तके कवा डे क नसताना मदर तेरेसा यांनी एक काठ घेत आ ण ती चख ात
ह यासाठ वापर . मु े बसून पाहत असताना तने काठ ने बंगा अ रे ोध . मदर तेरेसा यांनी
एक सु वात के होती कवा जसे ती नंतर वणन करती ज मनीवरच सु वात के जी म नरीज
ऑफ चॅ रट या सं वधाना या प रभा षत संक पनांपैक एक बन .

मोती जह म ये ाळा सु झा याची बातमी पसरताच वगात जाणा या व ा याची सं या वाढ .

का ांतराने वणमा ा पाठ करणा या मु ां या आवाजांची झोपडप ती इतर रोज या आवाजां ी धा
झा . जे हा सकाळचे धडे संप े ते हा मदर तेरेसा त या पार या जेवणासाठ कु ठे तरी ोधत हो या
जथे त ा प याचे पाणी मळे अ ी ांत जागा ोधत होती. एकदा ती जेवण घे यासाठ आत येऊ
कते का हे वचार यासाठ एका ा नक कॉ हटम ये थांब ते हा मदर तेरेसा या भकारी अस या या
वचाराने न सने नकार द ा. याऐवजी यांनी त ा माग या बाजू ा पाय यांख ा जेवाय ा सां गत े
जेथे इतर भकारी जेवतात. नंतर या वषात तने कधीही या कॉ हटचे नाव सां गत े नाही याने त ा
र के े .

मदर तेरेसा क क या या र यांवर एक प र चत व च य बन या अनेक ांनी एकाक ी हणून

पा ह े गरीब भारतीयांसारखे कपडे घात े यांचा वेळ ग बोळात आ ण झोपडप ट् याती ग यांम ये
घा व ा. त या सवात मजबूत समथकांपैक एक फादर मायके गॅ क यू गो ा हयाचे जेसुइट
पुज ारी आ ण म नरी गटाचे सद य यां या कृ त चा भाव मदर तेरेसा एक त ण मु गी हणून
प ह यांदा भा वत झा ा त या कृ त मुळे आ यच कत झा े . याने एका मु ाखतीत ांज ळपणे कबू
के े क आ हा ा वाट े क ती ॅ क झा आहे.

आच ब प या वनंतीनुसार मदर तेरेसा यांनी डसबर ते जून पयत या यां या

सु वाती या य नांची न द ठे व . या आकषक रेक ॉडचा फ एक छोटासा भागच क आहे. ही पृ े
मोती जह म ये काम के े या त या प ह या दवसांची व ेषत मु ांसोबतची े ख े आहेत. घाणेर ा
च रांना आंघोळ घा यात आ . व ता आ ण वाचनाचे धडे द यानंतर तने मु ांना यांचे
कॅ टे सझम क यास मदत के . तने व ेषतः मु ांनी त ा द े ा आनंद ात घेत ा यांना
कवताना ती क ी हस हे आठवते.

अ ा न द दे ख ी हो या याम ये मदर तेरेसा यांनी वनोदाचा वभाव गडद होता अ ा णांचे वणन
के े . गँगरेनस अंगठा अस े या एका गरीब माणसाकडे जाताना मदर तेरेसा यांना समज े क अंगठा
असे .
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

वव े दन करणे ाथना हणत आ ण का ीची जोडी घेऊ न तने ती काप . यानंतर तचा ण एका
द े ा आ ण ती स या द े ा बे ु पड . यांना याची जा त गरज आहे यांना ती अनेक दा तचं
बसचं भाडं दे त असे आ ण याऐवजी घरी चा त जायची.

काळ रा
त या जन ची उर े पाने तने पा ह े माणसे आ ण प र ती आ ण तचे काम करत असताना
त या भावनांचे द तऐवजीकरण के े अस े तरी झोपडप ट् यांमधून वाट काढताना मदर तेरेसा यांना
कती चंड एकाक पणा जाणव ा असे याची क पना करणे अजूनही कठ ण आहे. या प ह या
म ह यांत क क ा. कॉ हट ाइफ या सु व ा आ ण ांततेची सवय अस े या एखा ासाठ
वा त वकता न क च ध कादायक असे . पण मदर तेरेसा यांचा दे वावरचा व ास अतूट होता आ ण
यामुळे दवसअखेरीस थकवा आ ण वेदना होत असतानाही तने आप े काम चा ू ठे व े .

त या व ासाने मदर तेरेसा यांना नरा हो यापासून रोख े कारण त ा असे वाट े क तचे काय
फारच कमी झा े आहे. क क या ा अस सम यांचा सामना करावा ाग ा. ेट टनपासून वातं य
मळा यापासून भारत दोन रा ांम ये वभाग ा गे ा मु म पा क तान आ ण ह भारत. मु मांसाठ
वतं दे नमाण क नही यां यात आ ण ह ं मधी संघष सु च रा ह ा कधीकधी र रं जत
हसाचारात उ े क झा ा यामुळे कु टुं बे उद् व त झा आण े े उद् व त झा . नोक यां या ोधात
अस े या अनेक ह ं नी आधीच गद ने भर े या क क या या र यावर पूर आ ा.

ब तेक ोक र यावर उतर े आ ण अ आ ण पा या या वाढ या तुटव ामुळे बरेच ोक अथक

दा र य
् ात बुडा े . उप अस े े बरेचसे अ आ ण पाणी ओसंडून वाहणा या सांडपा यामुळे षत
झा े आहे.
अनेक ांनी एक पया अमेरी कॅ न सुमारे सट मळवणे हे भा य मान े .

तरीही मदर तेरेसा यांनी धीर धर ा. ती काय करत आहे हे ोकांनी ऐक े ते पैसे पुरवठा वेळ आ ण
अनुकू ता घेऊ न पुढे आ े . सट जोसेफ कडे जाणा या बस ाय हरने त ा या या ेज ार या सीटवर
बसव े जेण ेक न त ा सट जोसेफ ा तासभर चा ावे ागू नये.

जोसेफ या. सट मेरीज येथी माजी का त ा वग कव यास मदत कर यासाठ आ . एका संगी
ती मदतीसाठ एका ा नक र हवासी धमगु कडे गे . सेवेत आ याने म ा आनंद झा ा असे याने
सां गत े ततके च याने त ा ो साहन कवा मदती या मागाने थोडी ी ऑफर द . यानंतर मदर तेरेसा
स या एका पाळकाकडे गे या जे तने जे काही सा य के े होते याब खूप आनं दत झा े होते क
यांनी तचे काम चा ू ठे व यासाठ त ा पये भेट हणून द े . ही एक रयासत होती याने मदर
तेरेसा यांना मोती जह म ये येक पाच पयांना दोन हान झोप ा भा ाने दे याची परवानगी द .
एका झोपडीने ाळा हणून काम के े जेथे व ाथ वगासाठ भेटायचे आ ण जथे यांना जेवणा या वेळ
ध आ ण ब ीस हणून साबणाचे मोफत बार द े जायचे.
Machine Translated by Google

सेसपू या बाहेर आ ा ४३

मु ांचा संसगज य उ साह संपूण समाजात पसर ा. इकडे तकडे ोक ाळे साठ हान भेटव तू
घेऊ न पुढे आ े एक टू एक व च टे ब अगद पु तके आ ण े ट दसू ाग े . जानेवारी
पयत मदर तेरेसा यांनी थम बाहेर पड यानंतर दोन आठव ांपे ा कमी का ावधीत यांना
मदत कर यासाठ एक ाळा पे ा जा त व ाथ आ ण तीन क होते. मु े के वळ यांची
वणमा ा आ ण सं या कत होती असे नाही तर हान मु साठ सुईकामाचे वग तसेच मु ांना
व ता आ ण कॅ टे कझम कव यावर सतत भर दे यात आ ा होता. ाळे ा वकरच औपचा रक
आ ीवाद मळा ा. हे मदर तेरेसां या सवात मो ा य ांपैक एक होते.

आवाराती सरी झोपडी अ धक गंभीर हेतूसाठ वापर गे आजारी आ ण मरणास

गरीबांसाठ गाडी एक जागा जथे मदर तेरेसा यांनी कॉम फोट सां वन आ ण सवात मह वाचे हणजे
यांना घर नाही आ ण कोणतीही आ ा नाही यांना स मान द ा. हान वस तगृह बनव यामागची
तची कारणे ग रबाती गरीब ोकां ी वाग या या त या अनेक अनुभवांपैक एक होती. एके दव ी
मदर तेरेसा यांनी हॉ ट या बाजू ा र यावर एक ी मरताना पा ह . तने म ह े ा उच ू न
णा यात ने े पण म ह े क डे पैसे नस यामुळे त ा दाख कर यास नकार दे यात आ ा. या
म ह े चा नंतर र यावरच मृ यू झा ा. मदर तेरेसा यांना ते हा समज े क यांनी मरणा यांसाठ घर
बनव े पा हजे.

तरीही दे वाने त ा जे काम कराय ा बो ाव े होते ते काम ती करत आहे क नाही याब त ा
ंक ा होती. असे काही ण होते जे हा त ा ॉरेटो कॉ हटने दे ऊ के े या ांत आ ण सुर ततेक डे
परत जा याची इ ा होती. एका संगी ती आ थक मदतीसाठ एका पुज ारीकडे गे ते हा याने
त या ी असे वाग े क ती भीक मागून काहीतरी चुक चे करत आहे याऐवजी त या वतः या पॅ र
पुज ारीकडे पैसे मागाय ा सां गत े . समजत नाही असे सांगून याने त ा सोड े आ ण घाईघाईने मागे
फर े . या अनुभवाने मदर तेरेसा यांना अ ू कमी के े आ ण गंभीर आ म सं य वाढव ा. ती नंतर
हणे क दे व त ा ण दे त आहे परंतु याची इ ा पूण कर यासाठ त ा त यासमोरी
काय पूण तः न पयोगी आ ण अपुरी वाटू ाग े . सतत तची इ ा बाजू ा ठे व यासाठ आ ण तो
त ा माग दाखवत राही या आ ेने तचा पूण व ास दे वावर ठे व यासाठ तने संघष के ा. तने
नंतर म नरीज ऑफ चॅ रट या त या ऑडर या ज माची गडद रा हणून या का ावधीब
ह े.

पण अ औषध कपडे आ ण पै ाची भीक मागताना मदर तेरेसा खरे तर पु षाथाची का परंपरा
पार पाडत हो या.
भारता या संपूण इ तहासात पुरो हत प व पु ष आ ण क यां या उपजी वके साठ समुदाया या
आधारावर अव ं बून आहेत. तची भीक मागणारी प े आ ण भीक माग याची मोहीम ही त या
वत या ग रबीची नैस गक वाढ होती आ ण त या मू भूत गरजा आ ण तने यांना मदत के
यां या गरजा पूण कर यासाठ ॉ हड सवर अव ं बून होते. जरी काही पा ा य सं कृ त म ये अ ा
कार या अव ं ब वाकडे अनेक दा तु तेने पा ह े जात अस े तरी भारताम ये तसेच पारंपा रक
रोमन कॅ थो क प त म ये भीक मागणे ाज वाट यासारखे काही न हते.
Machine Translated by Google

४४ मदर तेरेसा

क ेन
क क या या र यावर त या प ह या म ह यांत मदर तेरेसांचे आ या मक स ागार फादर हॅन
ए झेम ती क ी ध न आहे हे काळजीपूवक पाहत होते. बो यानंतर याने आ ण तने दोघांनीही
ठरव े क आता त यासाठ वतःचे एक ान असावे जथे ती तचे काम सु क के आ ण यापुढे
गरीबां या हान ब हण वर पोझ क कणार नाही. परंतु परवडणारी घरे ोध या या मदर तेरेसा यां या
प ह या य नांना फारसे य मळा े नाही. अनेक दा जमीनदार यां या नयु या ठे वत नाहीत. इतरांनी
व च युरो पयन नन ा समथनाचे कोणतेही य साधन नसताना पा न त ा भा ाने दे यास
नकार द ा. मदर तेरेसा यांनी हमत गमाव नाही परंतु यांनी सेवा के े या ोकांब यांची द ा
ओळख . तने नंतर ह े

आम या भूची इ ा आहे क मी ॉस या ग रबीने झाक े मु नन हावी. पण

आज मी एक चांग ा धडा क ो आहे ग रबांची ग रबी यां यासाठ खूप कठ ण
असते. . . . माझे पाय आ ण हात खत नाही तोपयत मी चा ो आ ण चा ो. मी वचार
के ा क यांना घर अ मदत ोधत रीर आ ण आ याने कसे खावे ागे .

फादर हॅन ए झेम ेवट आ े . यांनी बंगा कॅ थो क कु टुं बाती सद य अ बट गो स यां या ी बो े

जे यां या भावांसह पूव क क ा येथी क े न येथे मो ा मा म ेचे मा क होते. मायके गो स
नावाचा एक भाऊ या या कु टुं बासह घरात राहत होता. ेवट एक करार झा ा याम ये मदर तेरेसा
स या मज यावरी खो त राहती . ती भाडे दे ण ार नाही. घरा या ानाचे नंतर मदर तेरेसा यांनी वणन
के े होते त या ग रबीत ीमंत. फे ुवारी म ये ती त या नवीन वाटरम ये रा ह
त याबरोबर फ एक हान सुटके स आण . तची खो दसाय ा ाटन होती एक खुच डे कसाठ
पॅ कग के स आ ण सीटसाठ काही अ त र ाकडी
पेट . ही भत ह जन मेरी या तमेने सु ो भत कर यात आ होती फादर हॅन ए झेम यांनी द े
भेटव तू यांना मूळ त मदर तेरेसा यां याकडू न समस भेट हणून मळा होती.

मदर तेरेसा यांना आता काही मदतनीस होते जे यांना झोपडप त एकटे रा नयेत हणून यां या
सोबत होते. चा र मा एक वधवा जी एंट येथी सट मेरी येथे वयंपाक होती त याबरोबर अनेक दा
खरेद या सह ा जात असे. मेब गो स या कु टुं बासोबत ती चढ होती या कु टुं बाची त ण
मु गीही संगी मदर तेरेसासोबत गे होती. अगद मायके गो स जे हा या ा वेळ मळा ा ते हा मदर
तेरेसा यां यासोबत अमेरी कॅ न फामसी माणेच के म ट या कानात जाऊन वै क य सा ह या या दे ण या
मा गत या. फादर हॅन ए झेम यांनी एका पॅ र कायक या ा त यासोबत गरीब आ ण मरणा या
ोकां या रोज या भेट म ये पाठव े . त यासोबत तचे काही माजी व ाथ ही सामी झा े होते
Machine Translated by Google

सेसपू या बाहेर आ ा ४५

जो त ा भेटाय ा आ ा होता. त ा साडीत पा न काह या अ ू अनावर झा े . पण त ा पा न आ ण

यांना मळे ती मदत क न सवाना आनंद झा ा.
अनेक वषानंतर मायके गो स यांनी मदर तेरेसा यांना मदत करतानाचे यांचे काही अनुभव सां गत े .
एका पावसाळ पारी मदर तेरेसा आ ण मेब गो स झोपडप तून परत े . दोघेही भजत होते आ ण मदर
तेरेसा यांनी मेब या तीब माफ मा गत . तने मायके ा सां गत े क ते नुक तेच एका घरातून
आ े होते जथे यांना एक ी छता वाय खो त उभी अस े दस . गुडघाभर पा यात अस े या
या म ह े ने आप या आजारी मु ाचे पावसापासून संर ण कर यासाठ या या डो यावर इनॅम
वॉ बे सन ठे व े होते.

गे या दोन म ह यांपासून म ह े चे एकू ण आठ पये थक त अस याने घरमा काने घराचे छत जाणीवपूवक

तोड े होते. या पारनंतर मदर तेरेसा या म ह े ा त या भा ाचे पैसे दे यासाठ घाईघाईने परत या.

स या एका संगी जे हा मायक मदर तेरेसांसोबत त या एका भीक माग यासाठ गे ा ते हा

यांना पु हा पावसाळ वातावरणाचा सामना करावा ाग ा. े न या खडक तून पहात असताना यांना
एक माणूस दस ा पूण पणे भज े ा झाडाखा घसर े ा. दोघांनी घाईघाईने औषधे गोळा के
आ ण या माणसा ा मदत होई या आ ेने परत गे े . मा जे हा ते या यापयत पोहोच े ते हा तो मे ा
होता. गो सने नंतर सां गत या माणे मदर तेरेसा या घटनेब ःखात हो या आ ण हे स य आहे क
अ ात पु षा माणेच इतर अनेक गरीब आ ण गंभीर आजारी पु ष आ ण या यां या ेवट या तासात
काही सां वन मळव यासाठ कोणा ातरी काहीतरी सांगू इ त असावेत. . धर आजारी स मानाने
आ ण ांततेत मरण पावे अ ा सु वधेचा ोध घे याचा तचा संक प या घटनेने ढ झा ा.

गो स यांनी मदर तेरेसा यांना ज हा काही उर े असे त हा जा तीचे अ ायचे हे दे ख ी आठवते.

अनेक दा ती या याकडे जा तीचे तां ळ मागायची जी तने उपा ी कु टुं बांना द . तरीही तने वेळ ोवेळ
ु वाचा सामना के ा. े नमधी वा ां या एका गटाने त या व च नन या सवयीवर ट पणी करताना
गो स ा आठव े क ती ह ं चे धमातर कर याची आ ा अस े या नपे ा अ धक काही नाही. बराच
वेळ मदर तेरेसा ांतपणे ऐकत हो या. ेवट ती यां याकडे वळ आ ण हणा आमी भारतेर भारत
अमर मी भारतीय आहे आ ण भारत माझा आहे . वासी गाडी उव रत वासात ांत होती.

हे एक कठ ण जीवन असे

माच रोजी सट जोसेफ ये ूचे पा क पता आ ण ह जन मेरीचे संर क एक त ण मु गी

क े न येथे दस . सुबा ी दास हान मु गी अस यापासून सट मेरी येथे सट मेरी येथे बोडर
हो या आ ण मदर तेरेसां या व ा थन पैक एक हो या. ती आता मा य मक ाळे या ेवट या वषा ा
होती. ती आई ा भेटाय ा आ होती
Machine Translated by Google

४६ मदर तेरेसा

तेरेसा त या कामात. मदर तेरेसा यांनी ट पणी के हे एक कठ ण जीवन असे . तू यासाठ तयार
आहेस का त णीने हो हट े आ ण असे करताना मदर तेरेसांचे न नाव ऍ नेसचे नाव घेऊ न
मदर तेरेसाची प ह पो टु ं ट बन . ती का ांतराने मदर तेरेसांची सवात जवळची सहा यक बनती
तने मदर तेरेसां या जागी नव यांची का हणून नवीन न सचे ण पाहणारी नन आ ण
मदर तेरेसा वासा ा ाग यावर मदर सु पे रयरची कत े वीकार .

काही आठव ांनंतर आणखी एक माजी व ाथ मॅ डा े ना गो स दे ख ी घरी आ . ग रबांना मदत

कर यात मदर तेरेसा यांनाही सामी हो याची यांची इ ा होती.
तने स टर गटडचे नाव घेत े आ ण ऑडरची प ह डॉ टर बन .

या वष या इ टरपयत त ही या गो स या घरी हान वाटर ेअ र करत हो या आ ण रोज

मोती जह ा जात हो या. चचने अ ाप यांना औपचा रक धा मक आदे हणून मा यता द नस
तरी ते न स हणून जगत होते.

थो ाच वेळ ात आणखी दोन या यां यात सामी हो यासाठ आ या. सम मेर या सु वातीस
गो स या घरी त ण या मदर तेरेसा या सव माजी व ाथ राहत हो या. कोणीही ाळे तून ॅ युएट
झा े े नस यामुळे मदर तेरेसा यांनी खा ी के क यांनी यांचा अ यास पूण के ा आहे आ ण ते सव
यां या अं तम परी ा उ ीण झा े आहेत. मूळ पैक फ अखेरीस उर े . इतर मदर तेरेसा यां या
म नरीज ऑफ चॅ रट चे प ह े नवो दत बन े .

नवीन येण ा यांना जागा दे यासाठ गो सने वरची खो उघड जी खरोखरच एका मो ा
माचीसारखी होती. गटाने खो चा एक भाग चॅप हणून वापर ा. फादर हे ी यांनी ाकडाची वेद
आ ण मेण ब ी या का ा दान के या. वेद या वर फादर हॅन ए झेम यांनी मदर तेरेसा यांना द े े
ह जन मदरचे च होते.

मदर तेरेसा यांनी त ण साठ एक वेळ ाप क तयार के े . दररोज सकाळ यांना घंटा वाजवून जागृत
के े जात असे याने यांना जेवणासाठ बो ाव े .
याच घंटाने ाथना व ांती आ ण कामाचा का ावधी दे ख ी सू चत के ा. रोज सकाळ साडी नेसून
त णी आ ण मदर तेरेसा क क या या गरीब भागात नघून जात. दवस न त न य मानुसार गे े
सकाळ ाळे त कव यात घा व जात असे तर पारची वेळ आजारी आ ण मरणा यांना दे यात
आ .
यावेळे पयत दोन ाळा हो या प ह मोती जह मधी आ ण सरी त झा ा झोपडप त जथे मदर
तेरेसा यांनी यां या नवीन व ा यासाठ आणखी एक छोट खो भा ाने घेत होती.

युवती आ ण मदर तेरेसा यांनी एक दवाखाना दे ख ी ापन के ा जो ा नक पॅ र ाळे या

वगात होता. ाळे या वेळे नंतर मो ा खो चे य णां या तपासणी क ात पांतर झा े . हरां ावर
उघड े वगखो अनेक दा तपासणीसाठ थांब े या ोकां या ांबच ांब रांगा असायची. न सने
सवात गंभीर आजारी अस े यांना हराती णा यात ने याचा य न के ा. तथा प जे हा आव यक
असे ते हा ते
Machine Translated by Google

सेसपू या बाहेर आ ा ४७

हराती र यांवर आ ण ग यांम ये पड े या आजारी ची जागेवरच काळजी घेत .

मदर तेरेसा यांना यां या आरोपांची चता होती. पाटणा येथी ब हण चा स ा ात ठे वून यांना
व ेषत यांना पोटभर खाय ा मळत अस याची काळजी वाटत होती. मायके गो स ा एक संग
आठवतो यात मदर तेरेसा तां ळ आ ण पठा या काही प ा घेऊ न क या मागे बस े या त या
भीक माग या या मो हमेतून दवसा या ेवट परत आ या. त या पो टु ं ट्ससाठ अस े े अ
कोणीतरी चोरे या भीतीने तने दवसभर जेव े नाही कवा पाणीही मळव े नाही. अ घरापयत
सुर तपणे पोहोचे या हेतूने ती नघून गे .

ब हण ना मदत कर यासाठ फादर हॅन ए झेम आ ण फादर हे ी यांनी र ववार या सामू हक

काय मात मु ी भ का बंगा था याम ये कोण याही कु टुं बाने भका यासाठ मूठभर तां ळ
बाजू ा ठे व याची एक घोषणा के .
या य नामुळे म नरीज ऑफ चॅ रट ने दे ख रेख के े या आहार काय माची सु वात झा आ ण
यात का ांतराने के वळ अ च नाही तर ग रबांसाठ कपडे आ ण साबण यांचाही समावे होई .

एक वषाचा ेवट

आ ण मग प ह े वष संप े . ऑग ट रोजी मदर तेरेसा यांचे उ ार वष पूण झा े . आता

आच ब प पेरीयर यांना ठरवायचे होते क ती ॉरेटो या मठाबाहेर राहायची क परत यायची. यावेळ
आच ब प ा मदर तेरेसा आ ण यां या त ण यां या वाढ या गटाचा अहवा ा त झा ा होता.
यां या मनात मदर तेरेसा यां यासाठ मागे वळत न हते ती मठा या बाहेरच राहायची. ती पु हा वळ
असती तर त णी वखुर या अस या. यांना न सची औपचा रक ऑडर हणून ओळख े गे े नाही ते
फ अ त य धा मक यांचा एक गट होता या एका ऐवजी अपारंप रक ननसोबत राहत हो या.
मदर तेरेसा यांना यां यासोबत यांचे काम चा ू ठे व यास अनुमती दे ण ारा कोस हणजे मदर तेरेसा
यां या माणेच आच ब प ा उ रदायी अस े या कॅ कटा या ब प या अ धकाराती एक मंडळ
हणून वीकारणे. ही एक खरी यता होती कारण हान गटाची सं या आता पे ा जा त आहे
नवीन मंडळ सु कर यासाठ आव यक अस े सं या.

तरीही आच ब प सावध रा ह े . कोणताही नणय घे यापूव या ा हे जाणून घेण े आव यक होते

क मदर तेरेसा आ ण यां या कायाब काही नकारा मक अहवा आ े आहेत का. ते फादर हॅन
ए झेम यां याकडे गे े यांनी कबू के े क एक अहवा आ ा आहे मदर तेरेसा सैतानाचे काम करत
अस याचा व ास अस े या वृ जेसुइटचा. एका ा पत ाळे त का हणून एवढ उ म
नोकरी करणारी बाई क क या या झोपडप ट् यांम ये भटकाय ा का नघून जाते असा तो ोरेटो
येथी मदर सुपे रअरकडे गे ा होता. आच ब प ट प यांमुळे खूप संताप े असा आ ह धर ा क द
Machine Translated by Google

४८ मदर तेरेसा

मदर तेरेसा आ ण यां या कायावर के े या ट के ब ाती पुज ारी ताबडतोब व र ांची माफ
मागतात.
मदर तेरेसा आच ब प या नणयाची वाट पाहत असताना तने आणखी एक मह वपूण पाऊ
उच े तने अज के ा आ ण यांना भारतीय नाग रक व बहा कर यात आ े . ही कृ ती एक
साम यवान होती जी के वळ त या युरो पयन मुळ ांपासून तोड च नाही तर तने सेवा के े या ोकां ी
एक हो याची त ा द वते.
या अखेरीस आच ब पने मदर तेरेसा आ ण यां या य नांना इतका पा ठबा द ा होता क
यांनी यां या आकडायोसीसमधी एक मंडळ हणून यां या गटा ा मा यता दे याची इ ा
के . अं तम मंज ुरी रोममधून येण े आव यक होते परंतु मु य ब प वत वास कर यास आ ण
मदर तेरेसा यां या बाजूने बाजू मांड यास तयार होते. आव यक कागदप ांसह हॅ टकन सादर
कर यासाठ यांनी ए म ये रोम ा जा याची योजना आख .

आता मदर तेरेसा यांनी ता वत ऑडर या सं वधाना या मसु ा ी संघष के ा याने नन

कोण या नयमां ारे जगती याची परेषा द व होती. तने दा ज ग ा जाणा या े न या
वासात त या आ या मक कॉ गब ह े आ ण माने येताना घेत े या प ह या तीन
त ांची परेषा सां गत ग रबी प व ता आ ण आ ाधारकता. याम ये तने चौथे त जोड े
ग रबाती गरीबांना मनापासून आ ण मोफत सेवा दे याचे जे आमचा माग हणून ओळख े
जाई . दानधम.

तने तचा मसुदा फादर हॅन ए झेम यां याकडे सोपव ा यांनी यावर काम के े आ ण भाषा
घ के कारण मदर तेरेसांची इं जीवर पकड चांग न हती.
फादर हॅन ए झेम यांनी हा द तऐवज एका धमगु कडे पाठव ा जो कॅ नन कवा चच काय ात त
होता. यानंतर पाच ती तयार के या आ ण आक ब पकडे ने या गे या यांनी कॅ थो क चच या
व ासा या चारासाठ काया याचे मुख का डन पए ो फु मोसोनी ब डी यांना कागदप े सादर
के . हॅ टकनने रा यघटना वीकार अगद चौ या ताने याने का ांतराने अनेक ांना सु व ा
आण आ ण अगद सं यी ोकांनाही ांत के े . ऑ टोबर रोजी चचम ये एक नवीन
मंडळ होती मदर तेरेसा यां या नेतृ वाखा म नरीज ऑफ चॅ रट .

भ व यासाठ भूतकाळ रेख ाटणे

म नरीज ऑफ चॅ रट चे नवीन सं वधान चच या धमगु ं नी पॉ के े असे परंतु द तऐवजात

मदर तेरेसा यांचा आ मा दसून आ ा. याम ये तने जे काही के े आहे ते इतके मह वाचे का आहे
यावर तचा व ास का आहे आ ण त या नवीन ऑडरसाठ व त ा का आहे हे तने के वळ
के े नाही तर म नरीज ऑफ चॅ रट आजही पाळत अस े े काही मू भूत नयम दे ख ी
सां गत े . तने ऑडरचे येय सांगून सु वात के

इ हँज े क स यांचा वसाय क न आ ण संपूण पणे ये ू ताची ेमाची असीम

तहान भागवणे हे आमचे उ आहे.
Machine Translated by Google

सेसपू या बाहेर आ ा

गॉ े मधी आप या भू या कवणीनुसार आ ण जीवना माणे दे वाचे तारण एका

अनो या प तीने कट क न गरीबाती गरीब ोकांसाठ मनापासून वनामू य सेवा. . . .
ग रबाती गरीब ोकां या उ ारासाठ आ ण प व ीकरणासाठ म करणे हे आमचे खास
येय आहे. . . . आ हा ा चार म नचे म नरी हणतात.१०

मदर तेरेसा यांना ग रबीचे त कठोरपणे ागू पाह याची इ ा होती. ती

ह े

गरीबांपैक गरीब कोणीही असो ते आप यासाठ त आहेत मानवां या ःखा या वेषात

त....आप े अ आप ा पो ाख ते गरीबांसारखेच अस े पा हजे. गरीब वतः त
आहेत.
आपण ग रबांची ते ये ू माणे सेवा क नये . आपण ग रबांची सेवा के पा हजे कारण ते
ये ू आहेत .

मदर तेरेसा यांनी इतर मागानीही ग रबीचे त बळकट कर याचा य न के ा. आदे ा या घटनेत असे
नमूद के े आहे क कोण याही वेळ म नरीज ऑफ चॅ रट कडे कोण याही इमारती कवा इतर मा म ेची
मा क राहणार नाही. पो टु ं ट्स रोमन कॅ थो क चचचे सद य असायचे जे मंडळ या मु य भागाची सेवा
करती . तथा प का ांतराने हे झा े क चच ही भारताती मजबूत सं ा नस यामुळे या अट म ये
सुधारणा करावी ागे . तरीही नवीन मंडळ साठ सं वधान कव या या मू भूत त वांनी या गटांचा
भाव द व ा यांचा मदर तेरेसा यां या वत या जीवनावर सवात जा त भाव पड ा जेसुइट् स या
म नरी य नांपासून यांनी ये ू या प व दयाची भ आ ण दे वा या आ ापा नाची पथ घेत .
आण ॉरेटो स टसना दे ख ी यांनी पृ वीवर परमे राचे काय पार पाड यासाठ समान ाआण
आ ाधारकतेवर जोर द ा.

ब हण या पेहरावाचा होता. रोम ा पाठव े तीन छाया च े होती एक सा या पांढ या साडीत

आण हान बाही या सवयीम ये पोस टु ं टचे च ण करणारे सरे पांढ या साडीती नव याचे आ ण
संपूण हात झाक े या बाही अस े आ ण ेवटची मदर तेरेसा यांचे छाया च . पांढ या साडीचा ब हण चा
पो ाख व न या बॉडरसह. नवीन ै ती ेस अपारंप रक असताना वीकार े गे े .

एक नवीन सु वात

ऑ टोबर रोजी आच ब प पे रयर स या मज यावरी हान चॅप म ये अस े या वेद वर

सामू हक उ सव साजरा कर यासाठ थमच क े न येथे घरी आ े . फादर हॅन ए झेम ऐक यासाठ
जम े या मो ा सं येने ोकांनी म नर ना ओळखून उभारणीचा कू म वाच ा
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

एक नवीन मंडळ हणून चॅ रट ऑफ द क क या या ब प या अ धकारात मया दत. याच दव ी

युवत नी नवीन ऑडरनुसार यांचे जीवन सु के े . सवासाठ हा आनंदाचा संग होता.

पुढ दोन वषात त णी मदर तेरेसा यां यात सामी झा या. सवानी गो स या घरा या स या
मज यावर नवास ान वीकार े जे यां या याक ापाने सु होते. मदर तेरेसा यांनी यां या
जन म ये व ास रणागती आ ण नवो दतांचा आनंद या वषयी ह े . यांनी आप यासाठ आव यक
अस े या ग रबीचे त कती कत द तेने वीकार े हे तने व ेष अ भमानाने पा ह े .

ते सोपे जीवन न हते. नव यांनी सां दा यक बाद या वाप न यांचे कपडे आ ण यांचे रीर
धुत े . यांनी राखेने आप े दात व के े आ ण पातळ पॅ े टवर झोप े . यां या तुटपुं या कप ां या
ढगा यात फ यां या सुती सा ा खरखरीत अंडरवेअ र सँड ची एक जोडी डा ा खां ा ा बांध े ा
ु स फ स जपमाळ आ ण पावसा या या पावसापासून यांचे संर ण कर यासाठ छ ी यांचा समावे
होता. या सव व तू एका छो ा बंड म ये पोट ा पॅक के या हो या याचा ते उ ी हणून वापर करत.

नवीन ननची पो टु े सी पूण झा याचा उ सव साजरा कर यासाठ कवा पथ घेण े फादर हॅन
ए झेम यांनी एक व ेष समारंभ तयार के ा. नव या बंगा नववधूं या पेहरावात कॅ थे म ये आ या.
सेवेदर यान ते एका खो त गे े जेथे मदर तेरेसा यांनी यांचे के स काप े . ही था एक जबरद त ब दान
द वते कारण अनेक बंगा मु यांचे ांब के स ही एक उ म दे ण गी मानतात. म ह ांचे के स अनेक दा
इतके ांब होते क संपूण या पूण हो यासाठ अनेक तास ाग े . यानंतर ते यां या धा मक
सवय म ये नव या हणून कट झा े . हा एक सुंदर सोहळा होता आ ण मदर तेरेसा कॉमने ा नक
सं कृ तीसह उ चच वधी समा व कर यासाठ पूण पणे मा यता द होती. फादर हॅन ए झेम यांना
अ ा कार या प ह या समारंभांब ा नक ोकां या त या काही मनोरंज कपणे आठव या
पुज ारी नयु कर यासाठ दोन तास ागतात ब पचा अ भषेक तीन तासांचा असतो म नरी ऑफ
चॅ रट चे वागत चार तास तथा प बंगा या त ण नववधूंचा दे ख ावा पा न येक जण खू झा ा
नाही यांचे खरे न झा े न हते परंतु यांनी कॅ थो क चचम ये वे के ा होता.

क े न येथी वाटर ब हण या वाढ या सं येसाठ खूपच हान होत अस याचे वकरच

झा े . फादर हॅन ए झेम आ ण फादर हे ी पु हा एकदा ऑडरसाठ नवीन वाटर ोधत कामावर गे े .

ऑडरम ये सामी झा े या प ह या न सपैक एकाने मदर तेरेसा आ ण त या न सने दोन पुरो हतांना
क ी मदत के हे आठवते

फादर हे ी रोज सं याकाळ मरवणूक काढत. जपमाळ हणत आ ही क क या या

र याव न जात असताना तो ब हण ना सोबत घेऊ न गे ा. . . . आ ण सहा ते नऊ पयत
आ ही आम या घरापासून सट तेरेसा चच आ ण तेथून फा तमा चॅप या र याने नघा ो
तथे ाथना के आ ण पु हा घरी परत ो. आ ही
Machine Translated by Google

सेसपू या बाहेर आ ा ५१

आम या े डी ऑफ फा तमा ा आ हा ा आव यक अस े े नवीन घर मळावे हणून सांगत

होते.

ेवट A ोअर सकु र रोड येथे एक यो य घर मळा े . मदर तेरेसा कजाची परतफे ड करती या समजुतीने
एका माजी मु म दं डा धका याचे घर क क या या ब प या अ धकाराने वकत घेत े . फे ुवारी
म ये मदर तेरेसा आ ण यांचा समूह यां या नवीन नवास ानी गे ा. यां या सं ापकांना ांज हणून
ब हण नी या ा मदरहाऊस हट े .

नोट् स

. आय न इगन र यावरची ी मदर तेरेसा द रट अँड द

काय गाडन सट एनवाय इमेज बु स पी. ४३.
. इगन हजन पी. ४३.
. रघु राय आ ण नवीन चाव ा व ास आ ण क णा मदर तेरेसा यांचे जीवन आ ण काय रॉकपोट मास. ए मट
पृ. .
. राय आ ण चाव ा व ास पी. ३८.
. कॅ थरीन क मदर तेरेसा एक संपूण अ धकृ त च र सॅन
ा स को हापर आ ण रो पी. ३८.
. राय आ ण चाव ा व ास पी. .
. राय आ ण चाव ा व ास पी. .
. इगन हजन पी. ४८.
. राय आ ण चाव ा व ास पी. .
. एडवड े जॉ मदर तेरेसा ऑफ क क ा अ बायो ाफ सॅन ा स को हापर अँड रो पृ. २८.

. जोस ु ईस गो झा े स बा ाडो यां यासोबत मदर टे रेसा मदर टे रेसा मा या वतः या दांत यू यॉक ामरसी बु स
पृ. .
. क मदर तेरेसा पी. ४३.
. े जॉ मदर तेरेसा पी. .
Machine Translated by Google
Machine Translated by Google

धडा
कठोर गरीबी आमची आहे

सुर त करा

ोअर सकु र रोड हे क क यामधी याक ापांचे गुंज न क आहे. र ता पादचारी आ ण रहदारीने
भर े ा आहे. ोकांचे दै नं दन ोन कारचे हॉन र ा या घंटा आ ण ाम अधूनमधून ह ं या
मरवणुक ा आ ण राजक य परेड या वेळ तुटतात. सव ग धळासह A ोअर सकु र रोड येथे
अस े या नवास ानाकडे करणे सोपे आहे दै नं दन जगाचा को ाह घराती र हवा ां या
रोज या ाथना बुडवून टाकतो.

A ोअर सकु र रोडवर जा यासाठ एक अ ं द े न ागते जी तीन मज राखाडी धुत े या

इमारतीकडे जाते. मा जवळू न पाहणी के असता एका छो ा अंगणा या आजूबाजू ा खरोखर
दोन घरे अस याचे दसून येते.
े न सोड यास समोर या तप करी रंग े या दरवाजाकडे जातो येथे े म ा जोड े एक छोट
साखळ आहे जी ओढ यावर आतून घंटा वाजते. घंटा ही वीज खं डत झा याची पावती आहे जी
अनेक दा क क या ा ास दे ते. एकदा घरात आ यानंतर अ यागत खूप खास ठकाणी असतो
म नरीज ऑफ चॅ रट आ ण यां या आता दवंगत सं ापक मदर तेरेसा यां या याक ापांचे क .

नवडीनुसार गरीब

या सु वातीस मदरहाऊसम ये गे यामुळे म नरीज ऑफ चॅ रट चा वतःचा ऑपरे नचा

आधार होता. नवीन नवास ानाने ऑडरसाठ नवागतां या वाढ या सं येसाठ के वळ अ धक खो
द नाही याचे वतःचे चॅप आ ण डाय नग हॉ दे ख ी होता. मदर तेरेसा यांचेही वतःचे वाटर
होते. हळु हळू नवीन भरती करणारे म नरी ऑफ चॅ रट हणून सभासदांम ये घे यास सांगत होते.
Machine Translated by Google

५४ मदर तेरेसा

त नवीन प रसर असूनही मदर तेरेसा यांचा नधार होता क तची मंडळ अ यंत ग रबीने
जीवन जगते. ते वतः ा आव यक गो ी नाकारणार नाहीत तथा प ते दयाळू पणे परंतु खंबीरपणे
दयाळू पणाने व हरीतून भौ तक व तूं या कोण याही ऑफर ा नकार दे ती कारण ते ऑडर ारे
व ा सता हणून पा ह े गे े होते. आमची कठोर ग रबी हेच आमचे र ण आहे मदर तेरेसा
हणा या. तने नंतर के े क म नरीज ऑफ चॅ रट ने इ तहासात इतर धा मक आदे ांनी जे के े
ते क इ त न हते हणजे गरीबांची सेवा क न सु वात करणे परंतु ेवट ीमंतांची आ ण
वतःची सेवा करणे. यां याकडे काहीच नाही यांना समजून घे यासाठ आ ण मदत कर यासाठ
आपण यां यासारखे जग े पा हजे. . . . फरक एवढाच आहे क ते ज माने गरीब आहेत आ ण
आपण नवडीने गरीब आहोत. १

आदे ा या सु वाती या काळात ग रबीचे त पाळणे इतके अवघड न हते. यां या तुटपुं या
मा म े त र ब हण ना यां या गरजा तसेच ग रबां या गरजा भागव यासाठ भीक क ी मागायची
हे वकरच क े . मा गरीब थम आ ण ऑडर या गरजा स या. तरीही तो काळ अनेक कथांनी
भर े ा होता याती अनेक वनोद कारण ब हण नी यांची प र ती आ ण यांचे येय ात
घेऊ न सुधारणा कराय ा क े .

न ससाठ यो य र या फ टग ूज ोधणे हे सतत आ हान होते.

एका संगी मदर तेरेसा यांनी तीन वेगवेग या ब हण ना च प ां या एकाच जोडीचे वाटप के े या
सवाना पाद ाणांची नतांत गरज होती. स या एका संगी एका ब हणी ा चच या सेवेत घा यासाठ
फ जो ांची जोड ा ट े टो ही सची होती. तथा प तने ते प रधान करणे नवड े आ ण तचे
हॉब गचे य बरेच दवस खूप मनोरंज क होते.

कप ां या व तूही ी मयमवर हो या सवयी जु या bulgur ग हा या गोणी बाहेर के े होते

पांढ या साडी या पातळ कापडा या आ ादनाखा काहीवेळ ा े ब े वारंवार धुत यानंतरही दसत
होती. एका ब हणी या सवयीवर त या साडीखा पुन व साठ नाही असे े ब पणे होते.
एक त मास म यरा ी मास घा यासाठ ब हण ना पुरे ा ा न ह या याऐवजी यांनी यांचे
बेड क हर घात े न हते.

ऑडरम ये सामी होत आहे

जे हा मदर तेरेसा यांनी थम म नरीज ऑफ चॅ रट ची ापना के ते हा यांनी ऑडरम ये वे
के े या त ण ना तयार कर यात मदत कर यासाठ कठोर प र म के े . फादर हॅन ए झेम आ ण
फादर हे ी यांनीही नवो दतांना नन हणून यां या जीवनाची तयारी कर यास मदत के . हळु हळु ही
कामे ये न सची कत े बन . म नरी ऑफ चॅ रट चे काय सामा जक कायक यापे ा वेगळे नाही
यावर मदर तेरेसा नेहमी जोर दे त. हे पूण पणे स य नाही सामा जक कायकत गैरसोयीचे काम करत
असताना थमतः दा र य ् ास कारणीभूत अस े या सामा जक आजारांना र कर यासाठ मदत
कर याचा य न करतात.
Machine Translated by Google

कठोर दा र य
् हेच आमचे र ण आहे

जागा मदर तेरेसा आ ण त या न ससाठ ग रबांम ये राहणे आ ण गरीबांसारखे जगणे हे दे व ोध याचे आ ण या या

उप तीची आ ण या या इ े ची सा दे याचे साधन होते.

ऑडरम ये सामी हो यासाठ अज करणा या म ह ांनी चार आव यकता पूण के या पा हजेत.

ते ारी रक आ ण मान सक ा नरोगी अस े पा हजेत. यां याकडे मता आ ण क याची इ ा असणे आव यक
आहे. आनंद वभावा माणेच सामा य ान ही गरज आहे गरीबांसोबत काम कर यासाठ यांना जे काही जमते ते
आव यक आहे. सु वाती ा या फ काही आठवडे कवा म हने ऑडरम ये वे करतात अ ा कारे ते खरोखरच
म नरी ऑफ चॅ रट बनायचे आहेत का ते पा कतात. इतर धा मक वसायां माणे काह ना जीवन खूप नरा ाजनक
कवा खूप कठ ण वाटते. बाक चे सोडू न न करायचे ठरवतात. या या पु हा मु य हो याचा नणय घेतात यांनी
असे समजून घेत े क ते यां या कु टुं बाती ोकां ी संबंध तोडती . व चतच यांना घरी परत याची परवानगी द
जाते जरी दर वषानी वेळ ोवेळ भेट ना परवानगी द जाते कौटुं बक आजारा या बाबतीत ब हणी ा घरी
जा याची परवानगी द जाते. अनेक दा नन ा परदे ात म नवर पाठवायचे असे तर त ा जा यापूव कु टुं बीयांना
भेट याची परवानगी द जाते.

ऑडरम ये सामी होताना एक त णी प ह े सहा म हने इ ु क हणून आ ण यानंतरचे सहा म हने पो टु ं ट हणून
घा वते. हा का ावधी सोडू इ णा यांना असे कर याची संधी दे ख ी दे तो. पुढची दोन वष नवो दत हणून घा व
जातात पु हा जर एखा ाने ऑडर सोडणे नवड े तर ती व ेष परवानगी न घेता तसे क कते. दोन वषा या
का ावधी या ेवट नवो दत यांचे प ह े त घेतात. पुढ पाच वष क न हणून ओळख जातात ते हापासून
येक वष उमेदवार दे व आ ण व े ी यांची आ या मक बां ध क मजबूत कर यासाठ यां या नवसाचे
नूतनीकरण करतात. सोडू इ णा यांसाठ आता ऑडर या मुख ाची व ेष परवानगी आव यक आहे. सहावे वष
ट टयन प हणून ओळख े जाते यांची अं तम पथ घे यापूव न सना यां या कु टुं बयांना भेट दे यासाठ आ ण
म नरी ऑफ चॅ रट चे कत आ ण जीवन वीकार यास तयार आहेत क नाही यावर वचार कर यासाठ यांना घरी
पाठव े जाते. एकदा त ा त या न सकडू न काय अपे त आहे असे वचार े असता मदर तेरेसा यांनी उ र द े

दे वा ा त याम ये आ ण त या ारे झोपडप ट् यांम ये पस ा आ ण याचे जीवन जगू ा. आजारी

आ ण पी डतांना त याम ये कॉम क याचा आ ण सां वनाचा खरा दे व त ोधू ा. त ा ग त या
हान मु ांची मै ीण होऊ दे . . . . दयाळू पणात चम कार कर यापे ा ते दयाळू पणात चुक ा करतात

असे म ा वाटते.

मातृगृहात जीवन

यांनी म नरी ऑफ चॅ रट हणून नवड े यांची दै नं दन दनचया ांब आ ण ासदायक होती. आठव ाचे
दवस ब हणी सकाळ या कॉ वर उठ या
Machine Translated by Google

५६ मदर तेरेसा

बेने डकॅ मस डो मनो आपण भू ा आ ीवाद दे ऊ या आ ण दे व े टयासचा तसाद दे वाचे

आभार . यां या डो यावर चादरीचे आवरण घा ू न ते यां या प ं गावर कपडे घा ू न अंगणाती
टाक तून आ े या पा याने त ड धु यासाठ खा उतर े आ ण पावडर या रका या ड यात वा न गे े .
यानंतर यांनी दात व कर यासाठ वयंपाकघराती टो हमधून राख गोळा के .

येक ब हणीने वतः ा थोडासा साबणाने धुत ा हाच साबण यांचे कपडे धु यासाठ ही वापर ा जात
असे. AM ते AM या दर यान ब हणी सकाळ या ाथना यान आ ण नंतर माससाठ
गे या. यानंतर ते डाय नग हॉ म ये गे े जेथे येक ाने ना ता कर यापूव एक ास पाणी याय े .
सु वाती ा चहा ना या ा मळत न हता याऐवजी अमे रकन पावडर धापासून बनव े े ध द े .
ना याम ये पाच चपा या ग हा या कवा इतर धा या या पठापासून बनव े या आ ण यी ट वाय
भाज े या के े े ोणी तूप पसर े या असतात . चपाती रीरा ा आ ण ऊजा दान
करते आ ण सवानी यांचे वाटप खाणे आव यक होते जे अनेक ांना अ ा वाय जा यापे ा करणे कठ ण
होते . फादर हे ी यांनी एकदा एक कथा सां गत क जे हा प ह े नवो दत ोक ऑडरम ये सामी
झा े ते हा ते अ अपुरे पडे आ ण यांना अनेक वं चतांचा सामना करावा ागे या अपे ेने ते आ े .
यां या प ह या जेवणा या वेळ मदर तेरेसा यांनी येक ा या आधी यां या े ट्स ठे व या. च कत
होऊन म ह ांनी अ ाने भर े या ताटांक डे पा ह े . यांना ते खा यास सांग यात आ े कारण ते यांचे
ह क आहे. यानंतर मदर तेरेसा यांनी यांना आठवण क न द क दे वा ा पी डतांपे ा आ ाधारकपणा
हवा आहे. यां या अ ा तर सव र हवा ांनी यां या जेवणासोबत हटॅ मनची गोळ घेत .
यां या ज द याहारीनंतर ब हणी यांचे काम सु कर यासाठ सकाळ ७ ४५ पयत र यावर उतर या
हो या . ब हण नी वतः या सुर ततेसाठ तसेच एकमेक ांना मदत कर यासाठ जो ांम ये एक वास
कर याचा मु ा बनव ा.

मदरहाऊस या पा रम ये भ गन नी करावया या व वध याक ापांची सूची अस े ा हाताने

काढ े ा त ा आहे. याम ये बा क याण आ ण ै णक काय म दान करणे आ ण पोषण दै नं दन
दे ख भा करणे समा व आहे कु टुं ब नयोजन क े दवाखाने कु रोग दवाखाने पुनवसन क े बेघर
अपंग आ ण मान सक ा अपंगांसाठ आ य ान अ ववा हत मातांसाठ घरे आ ण आजारी आ ण
मरणा यांसाठ धम ाळा. या सं ांची एकू ण सं या आ ण यां याकडू न ाभ घेत े या ोकांची सं या
एक वतं कॉ म न दवते. म नरीज ऑफ चॅ रट ने जथे घरे कवा पाया ापन के ा या भागात ा
पन अस े ा जगाचा नका ा द वतो.

का ांतराने प म युरोप आ ण युनायटे ड टे ट्समधी म नरीज ऑफ चॅ रट ने कौटुं बक भेट आ ण

तु ं ग मं ा याची ऑफर द . म नरीज ऑफ चॅ रट चा भारत आ ण तस या जगाती अनेक दे ांम ये
भर गरीबांना त कर यात आ ण मरणा यांना मदत कर यासोबतच अ कोहो कसाठ घरे बेघरांसाठ
नवारा सूप कचन आ ण एड् स त णांसाठ धम ाळा बनव यात आ या.
Machine Translated by Google

कठोर दा र य
् हेच आमचे र ण आहे

पारपयत पु कळ ब हणी ाथनेसाठ आ ण पार या जेवणासाठ मदरहाऊसम ये परत या यात

बु गुर ग हाचे पाच ाडू आ ण काही उप अस यास मांसाचे तीन तुक डे होते. जेवण झा यावर
घराती कामं आटोप आ ण मग म नटे व ांती घेत . यानंतर आणखी ाथना आ ण पारचा
चहा झा ा याम ये न सने दोन कोर ा चपा या खा या. यानंतर आणखी अधा तास मदर तेरेसा
यां याकडू न आ या मक वाचन आ ण सूचना मळा या. यानंतर ब हणी हरात परत या.

सं याकाळ पयत ब हणी ाथना आ ण रा ी या जेवणासाठ मदरहाऊसम ये परत या याम ये

सामा यतः तां ळ दा मसूराने बनव े ा मसा े दार पदाथ टोमॅटो कांदे आ ण व वध मसा े आ ण
इतर भा या असतात.
जेवणादर यान म नटे आ या मक वाचन दे ख ी होते. रा ी या जेवणानंतर सगारेट या टनम ये
ठे व े या रेझ र े ड सुई आ ण रफ याचा धागा वाप न रफ करणे आ ण सुधारणे यावर द े गे े .
मनोरंज नासाठ ही वेळ होता हीच एक वेळ होती जे हा कामा तर इतर वषयांवर संभाषण कर याची
परवानगी होती. हे मनोरंज क संभाषण सु हो याचे संके त हणजे ॉडेतुर ये ू तस ये ू ताची
तुती असो या ा ब हण नी आमेन असे उ र द े . दवसभरात यां यासोबत काय घड े ते सव
े र कर याची वेळ आ
अ होती. यानंतर वाजता दवस उजाड ा आ ण सवजण रा ीसाठ नवृ
झा े .

र ववार हे आठव ा या दवसांइतके च त अस याने मदर तेरेसा यांनी मदरहाऊस या र हवा ांना
व ांतीचा दवस हणून गु वार बाजू ा ठे व ा. या दव ी ब हणी ाथना आ ण यानात त रा
कतात. ब याचदा सु वाती या दवसांम ये मदर तेरेसा त या गटा ा कॅ कटा या डॉ टरां या घरी
घेऊ न जात असत जथे ते पक नक घेत असत आ ण मैदानावर आराम करत असत.

ब हण या कामा या ारी रक माग या कठोर हो या. कोण याही दव ी यांना रे वे ॅ क कवा

ख ड् यांतून उडी मारावी ागे कवा उ या अस े या पा या या त ावातून जावे ागे . पावसा यात
अचानक पुरात अडक याचा धोका होता. मदर तेरेसा यांनी यां या न स ा येक ब हणीने सोबत
आण े या जपमाळ नेहमी हणा ात अ ी सूचना के . का ांतराने मी क हर के े े अंतर मै ांम ये
जोड े गे े नाही तर कती जपमाळे सां गत े गे े . जे हा यांना या प र तीचा सामना करावा ाग ा
ते हतब कवा भयंक र होते ते हा ब हण नी ॅ टनम ये हाय मास गाय ा.

ग रबीवर जोर दे ऊ नही काही वेळ ा ब हणी गरजे वाय गे या. जेवण बनवाय ा इंधन नसताना
ब हण नी रा भर भजव े ा क ा ग खा ा. जे हा यांची करी खूप कडू होती आ ण तची चव
सुधार यासाठ काहीही उप न हते ते हा आ के ती माऊ माऊ जमाती या कॅ थ क धमात
प रवतन कर या या हेतूने स टसने ते खा े . यागाची पवा नाही ब हण नी ते वे े ने के े आ ण
अनेक दा यां या चेह यावर हसू आण े .

सवानी मदर तेरेसा आ ण म नरीज ऑफ चॅ रट यांचे यां या जीवनात वागत के े नाही. काही गरीब
ब हण नी यांना मदत कर या या य नांना वरोध के ा पहा
Machine Translated by Google

५८ मदर तेरेसा

यांना गरीबांना कॅ थ क धमात पांत रत कर याचा य न करत आहे. इतरांना फ परोपकार नको
होता. या त ण नी आप े जीवन ग रबां या सेवेत अपण के े यां यासाठ नकारही थांब ा. हराती
गरीब आ ण ब ह कृ तांना मदत कर यासाठ अनेक मु या कु टुं बांना यां या वसायाची ाज वाट .
काही करणांम ये कु टुं बाती सद य म नरी ऑफ चॅ रट बन े या मु कवा ब हणीवर आ यास
यां याकडे बघू नये हणून र ता ओ ांडतात कवा मागे वळतात. ब याच पा कांनी आप या मु ना
सोडू न जा याचा आ ह के ा आ ण यांचा स ा नाकार ा गे ा हे ऐकू न अनेक दा यांची नयु झा
आ ण यांना आ य वाट े .

गरीब अस याचा आनंद

यां या मंडळ या अ त वा या सु वाती या काळात मदर तेरेसा यांनी कठोर प र म सु च ठे व े .
त या कोण याही न स या आधी उठू न आ ण झोप यानंतर बरेचदा प र म करत असतानाही तने काम
करणे सोड े नाही. नेहमी काहीतरी कर यासारखे होते मग ते यां या काही व तूंसह भाग घे यास जा त
अस े यांना पटवून दे ण े मदर हाउस या दै नं दन कामकाजावर दे ख रेख करणे कवा मंडळ चा इ तहास
हणे असो. ती अथक आनंदाने भर े आ ण पुढ या कामावर जा यासाठ तयार दस . त या
मंडळ त या सद यांसाठ ती एका चम कारापे ा कमी न हती. एका ब हणीने समजावून सां गत या माणे
जणू यां या डो यांसमोर मंडळ ची रा यघटना साकार जात होती. मदर तेरेसा यांनी गरीब अस याचा
आनंद कठोर प र म आ ण दे वा या ॉ हड सवर ढ व ास ठे व याचे उदाहरण द े .

कोणतेही काम मदर तेरेसा यां यासाठ अ यंत ु क कवा घृण ा द न हते.
टॉय े ट साफ कर या या वचाराने एका ब हणीने वतः ा र पव े .
हॉ मधी स टरकडे न दे ता मदर तेरेसा जवळू न गे या. टॉय े टची अव ा पा न तने गेच बाही
गुंडाळ आ ण वतः टॉय े ट साफ के े . ब हणीने हा अनुभव कधीच वसर ा नाही आ ण वतः ा
त या कामात अ धक पूण पणे ागू के े .

सव ब हण कडू न मदर तेरेसा यांनी आ ाधारकपणा वचार ा. जे दवसा ा वाटप के े या पाच

चपा या खाऊ कत नाहीत यांना म नरी ऑफ चॅ रट साम ी मान े जात न हते आ ण यांना तेथून
जा यास सांग यात आ े होते. ऑडर या इतर आव यकतांम ये नेहमी इं जी बो णे समा व होते. जे
ोक यांचा अ यास पूण न करता ऑडरवर आ े यांना मदरहाऊसमधी यां या कामा तर ते पूण
करायचे होते.

सां कृ तक न ष ांना त ड दे त न सनी इतर याग के े . कारण मंडळ ा वै क य ण घेत े या

ोकांची गरज आहे हे ात घेऊ न मदर तेरेसा यांनी काही प ह या ब हण ना वै क य पदवी
मळ व यास सां गत े जरी औषधाचा अ यास करणे हणजे अ वीकाय घ न ते या प र तीत पु षां ी
मसळणे होय. तरीसु ा यांनी यांना वचार या माणे के े जरी याचा अथ यां या कु टुं बांपासून आ ण
सां कृ तक परंपरांपासून अ धक ब ह कृ त झा ा.
Machine Translated by Google

कठोर दा र य
् हेच आमचे र ण आहे

मदर तेरेसा यांनी इतरांना काहीही वचार े नाही जे ते वतः करणार नाहीत.
तने त या ब हण सोबत काम के े आ ण यां या आरो याचे र ण के े . दे व मंडळ या गरजा पूण
करे यावरही तने भरवसा ठे व ा. दे वावरी हा व ास आ ण भ अनेक दा मदर तेरेसा आ ण
यां या ब हण ना आ यकारक मागानी पुर कृ त करते. एकदा घरात अ नसताना दारावर थाप पड .
बाहेर उ या अस े या एका बाईकडे तांदळाची पोती होती. तने नंतर मदर तेरेसा यांना सां गत े क
तकडे जा याचा तचा काही बेत न हता पण काही कारणा तव भात घेऊ न आ होती. या
सं याकाळ मदर तेरेसा आ ण ब हण नी यांचे जेवण के े .

स या एका संगात फादर हे ी यांनी मदर तेरेसा यांना काही प के छाप यासाठ काही पैसे
मा गत े . तने घर ोध े आ ण फ दोन पये सापड े जे तने आनंदाने फादर हे ी ा द े .
नघताना या ा त यासाठ आण े े एक प आठव े . ते उघड यावर मदर तेरेसा यांना पयांची
भेट सापड . मदरहाऊसम ये नवागत आ यावर त यासाठ उ ी उप न हती मदर तेरेसा यांनी
या त णी ा तची ऑफर द परंतु ब हण नी त ा वतः या व ांतीसाठ उ ीची गरज अस याचे
सांगून परवानगी नाकार . मदर तेरेसा यांनी आ ह धर ा आ ण ते करत असतानाच मदरहाऊसम ये
एक इं ज ग ा घेऊ न हजर झा ा.

तो दे सोडू न जात होता आ ण ब हण ना या या गाद चा काही उपयोग होई का हे जाणून यायचे

होते. या आ ण इतर घटनांनी मदर तेरेसा यांना व ासाची तसेच दे वाची ॉ हड स दाखव
जे हा ोकांनी यांचे जीवन या या काळजीम ये पूण पणे सम पत के े .

ब हण ना वकरच कळ े क ग रबांचे जीवन जगताना छो ा छो ा गो तून खूप आनंद मळत

असे. गटाने साजरे के े या प ह या समस या सु ट् यांपैक एक उदाहरण होते. एका ब हणी ा
आठवते क समस या सकाळ भ गनी क ा कारे उठ या आ ण जेवणाची जागा मस आ ण
फु यांनी सजव गे होती टे ब ावर येक ठकाणी एक पांढरी कागदाची प वी होती यावर
ब हणीचे नाव होते. येक प वी या आत घराती प े आ ण मदर तेरेसा यां या भेटव तू हो या. सव
ब हण ना पे स मळा या एक साबण बार एक कप ांचे पेग सट तोफर आ ण चम कारी
पदके मठाई आ ण एक फु गा या भेटव तू ात ठे व या. भेटव तू आ ण मदर तेरेसा यांनी आप या
मंडळ ब दाखव े या औदायाने ती कती रोमां चत झा होती हे ब हणी ा आठव े .

पोहोचत आहे

पयत म नरीज ऑफ चॅ रट चे काय पट वाढ े होते. ए रोजी म नरी

भ गन या सु वाती या गटाने क क या या रोमन कॅ थो क कॅ थे म ये यांची प ह पथ घेत
याच समारंभात मदर तेरेसा यांनी म नरी ऑफ चॅ रट हणून यांची अं तम पथ घेत .

ती आता आच ब प पेरीर यां यानंतर त या ऑडरपे ा े आहे

Machine Translated by Google

६० मदर तेरेसा

ापना के होती. मदर तेरेसा यां या य नांना सु वाती या काळात वरोध असूनही आच ब पने
ऑडर या सु वाती या काळात आप ा पूण पा ठबा द व ा होता खोटे राहा इतर अनेक ांनी के े
दे वाचा हात पणे यां या हरात काम करत होता.
का ांतराने मदर तेरेसा आ ण यां या ब हणी क क या या र यांवर एक प र चत य बन या.
यां या य नांची बातमी पसरताच मदर तेरेसा यांना यां या कायाब बो यास संगी वचार यात
आ े . प रणामी म नरीज ऑफ चॅ रट चे काय पार पाड यासाठ अनेक गट आ ण सं ांनी मदत
कर याचे वचन द े . यास वेळ ाग ा परंतु वकरच डॉ टर प रचा रका आ ण इतर सामा य ोक
क क या या गरीबांना मदत कर यासाठ यांचा वेळ आ ण कौ ये वयंसेवा क ाग े . वयंसेवक
वै क य कमचा यांची सं या जसज ी वाढत गे तसतसे आजारी आ ण मरणा यांना मदत करणा या
दवाखा याची सं या वाढ . मदर तेरेसा यांनाही झोपडप भागात ाळांची सं या वाढवता आ
अ धक कांसह अ धक गरीब मु ांना वाचन आ ण हाय ा क याची संधी मळा .

अगद क क ा हरानेही ेवट नकार द ा जे हा जे हा एका भागात म नरीज ऑफ चॅ रट म ये

व ाथ कत होते ते हा हराने यां यासाठ ाळे ची एक छोट इमारत बांध याचे मा य के े .

या गतीनंतरही मदर तेरेसा यांना असे वाट े क अजूनही या आ ण यांची मंडळ गरीबां या वाढ या
सं ये ा मदत कर यासाठ पुरेसे करत नाहीत. भारतीय वातं या या पा भूमीवर संपूण भारतात आ ण
व ेषतः क क ा येथे प र ती बकट झा होती. कु पोषण आ ण गद ने भर े या राहणीमानामुळे
आणखी आजार आ ण ःख वाढ े . हराची ासक य सं ा क क ा कॉप रे न दे ख ी मदत
कर यास असमथ होती.

हराती अ धकृ त झोपडप ट् यांम ये दोन ाखां न अ धक सह राहतात. गद या

पर तीमुळे अनेक ांना रे वे ॅ टफॉमवर ग बोळात कवा हराती र यांवर आ य यावा ाग ा.
तु ं ग ओसंडून वाहत होते आ ण णा यांना जागा नस यामुळे ोकांक डे पाठ फरवावी ाग .

मदत सं ां या मदतीनेही हराची सम या र कर यासाठ धडपड के . प रणामी आजारी आ ण

उपासमारीने अ झा े े आजारी आ ण उपासमारीने मरायचे होते तथेच सोड े . अनेक ांसाठ मदर
तेरेसा आ ण त या न स या खा या वाढ या समु ात आ ेचा एक छोटासा माग होता.

धमादाय मागाचा म नरी

ते या काळात पोप जॉन XXIII या स या हॅ टकन कौ स या प रणामी रोमन

कॅ थो क चच ा झा े या बद ांचा सामना करताना चच या अनेक धा मक आदे ांनी बद या जगात
यांचे ान ोध यासाठ संघष के ा. चचचे पुन ीवन करणे हे पोपचे उ होते आ ण यांचा असा
व ास होता क धा मक आ ेवर नयं ण ठे वणा या धा मक वध म ये आ ण काही नयमांम ये बद
भावी सु वात करती . तथा प स या हॅ टकन कौ स या पा भूमीवर अनेक धा मक आदे
के वळ आयएमच नाहीत
Machine Translated by Google

कठोर दा र य
् हेच आमचे र ण आहे

बद ांना पूरक परंतु वसा ा तका या अनुषंगाने धा मक वसाय अ धक अथपूण आ ण समपक बनव याचा य न
के ा.
सवानीच या बद ांचे वागत के े नाही काही ऑडर जु या ा ाधा य दे तात
माग
या सु वातीपासून कॅ थो क चच अ धक आधु नक आ ण या या अनुयायांसाठ वे यो य हो यासाठ
संघष करत असताना अनेक धा मक आदे ांम ये ना मय प रवतन झा े . काही म ह ां या धा मक मंड यांसाठ
या बद ांचा अथ नन या सवयीम ये बद करणे आ ण काही करणांम ये ती पूण पणे सोडू न दे ण े होय. ब याच न सचा
असा व ास होता क जर एखा ाने जगात सामा य सेवा करायची असे तर वा त वक जगाचे कपडे प रधान के े
पा हजेत. इतरांचा असा व ास होता क यां या धा मक सवयी सोडू न द यास या ा ोकांसोबत काम कर यात
अडथळा हणून पा ह े जात असे ते ोकांना यां या सभोवता अ धक आरामदायक वाटती . धा मक गणवे
काढू न टाक या या थेने ऑडर या न समधी म वा ा ो साहन द े आ ण आ ा आहे क यासोबतच
एखा ा या व तभे ाही. इतरांनी संभा अजदारांना यां या ऑडरकडे आक षत कर यासाठ यांचे नयम
सोपे के े व ेषत सामा जक सेवा औषध कवा इतर गत पदवी अस े या पा भूमी अस े या म ह ा.

तथा प म नरीज ऑफ चॅ रट या बाबतीत मदर तेरेसा यांनी अ र ः कोणतीही सव त द नाही आजही

अ यंत ग रबीचे त घेऊ न गरीबां या सेवेसाठ आप े जीवन अपण क इ णा या अनेक त ण ना हा आदे
आक षत करत आहे. म नरी ऑफ चॅ रट या जीवना वषयीची येक गो ी वाची काळजी घे या या द घका न
आद ावर जोर दे ते हणजेच पु षां या अधीन अस े या काळजीवा हणून यांची पारंपा रक भू मका.

हा एक आद आहे जो सामा य भ यासाठ वतः या इ े ा दडपून ठे व यास सांगतो. पा ा य सं कृ तीत ही तमा

व ेषतः ा आहे जथे एका नन या सवयीती ी ा आजारी आ ण गरीबां या गरजा पूण कर यासाठ ी
नः वाथतेचे तीक हणून पा ह े जाते या तमेचा तकार कर यासाठ आधु नक काळाती म ह ा चळवळ या
य नांना न जुमानता. .

मदर तेरेसा यांनी या प तीने यां या आदे ाब बो े यातूनही हा आद ढ झा ा. मदर तेरेसा यां यासाठ
ती आ ण त या न स या वध तंभावर खळ े या ता या प नी हो या यांचे दे वा ी गूढ ववाहासारखे बंधन होते
म नरीज ऑफ चॅ रट ने ये ूसाठ के े या ेमाचे वणन तने पती प नीमधी ेमा माणेच के े . आज या
अनेक धा मक व ां या वचारसरणीचा हा एक आणखी ना मय वरोधाभास आहे यांना ताची वधू हणून
नन हणून ओळखणे के वळ का बा च नाही तर हा या द वाटते.

म नरीज ऑफ चॅ रट ची ापना करताना मदर तेरेसा यांनी हे दे ख ी के े क ती बाहेरी ोकांक डू न

कतीही चांग या हेतूने अस तरीही याजकांक डू न ह त ेप करणार नाही कवा ह त ेप करणार नाही. तने त या
न स ा कसे कवायचे या वषयी कोण याही जा हरात चा अव ं ब के ा. नयं णा या या कठोर अथाने ऑडरवर
काही प रणाम झा ा आहे. न कर याचा नणय समजू कतो तरी
Machine Translated by Google

६२ मदर तेरेसा

मठां या घरात र च वाणी आहेत वतमानप े कवा मा सके नस यामुळे बाहेरी ोकांना समजणे
कठ ण होते कब ना कोण याही घरात वाचन सा ह याची फार ी अडचण नाही. जाग तक घडामोड ची
मा हती मळणे मदर तेरेसा यांना वाट े हे एक वच त होते. तने दे वावर भरवसा ठे व यास ाधा य
द े जो त ा मा हत असणे आव यक अस े या सव गो ी त ा सांगे . न ससाठ कोणती पु तके
उप होती ती धा मक व पाची होती जसे क धा मकतेवरी पु तके कवा संतांचे जीवन. वै क य
डॉ टर बन े या न स वगळता मदर तेरेसा यांना यां या ब हण नी सेवा दे याचा य न करणा यांपे ा
अ धक चांग या मा हती कवा त असा ात असे यांना वाट े नाही यां या सद यांना गत
महा व ा यीन पदवी कवा व ेष ण घे यास ो साहन दे ण ा या आदे ांचा ध कादायक फरक.

या थेमुळे चचमधून मो ा माणावर ट का झा .

काही अ धका यांचा असा व ास आहे क के वळ धम ा ाचे ान नाही तर धम नरपे वषयांचे दे ख ी
ण आव यक आहे. मदर तेरेसा यांचा वॉड ए युके नब चा कोन व ेषत ग धळात टाकणारा
आहे कारण या वतः णा ा मह व दे तात.
कदा चत त ा संप ी आ ण ऐ हक व तूंसारखे ण हे थतेचे ोत मान े गे े असे याचा दे वा या
गौरवासाठ ावानांनी याग के ा पा हजे.

मदर तेरेसा यांनी ऑडर या जवळजवळ येक पै ू वर आप छाप सोड .

जु या प तीची त आ ण कठोर आ ापा न आव यक होते आ ण आजही आहे जे काही सहन क
कत नाही. काह ना नेहमी काय करावे हे सांगणे आवडत न हते. इतरांना असे वाट े क ऑडर या
पदानु मात या मो ा आ ण अ धक व र झा या तरीही यांना अनेक दा मदर तेरेसा यां या ी
व ाथ क संबंध ठे व यास भाग पाड े गे े . ब याच ोकांसाठ हे पणे यो य न हते आ ण
यांना वाढ यापासून रोख याचा प रणाम झा ा. काह ना मदर हा द वाप न अ व वाट े
कारण ते मदर तेरेसा यां यावर बा अव ं ब व द वते या ा यांनी धैय द े .

इतर तथा प म नरीज ऑफ चार इट कडे वतः ा तंतोतंत आक षत के े गे े कारण यांना मोठे
हो याची आ ण ौढ वासाठ आव यक अस े या कठ ण नणयांची आव यकता न हती. ऑडरचे काळे
पांढरे जीवन असे आहे क जे अप रप व आहेत यांना वचार याची आ ण क याची वृ ी
अस े या ोकांपे ा या या कठोरतेचा सामना करणे सोपे जाई . हे इतर ऑडरम ये जे घडत होते
या या व आहे कारण नयम अ धक थ झा े आ ण न सना यांचे वतःचे नणय घे याची
परवानगी मळा . हॅ टकन कौ स II या सुधारणा उपरो धकपणे वसायात घट हो यास
कारणीभूत ठर या.

म ये धा मक व ेती यांची सं या न या न अ धक घसर होती म ये जवळपास

एक द या नन हणून सेवा करत हो या. आज तस या जगाती वसाय वाढत आहेत तर
प मेक डे ही सं या कायम आहे. नकार दे ण े.
Machine Translated by Google

कठोर दा र य
् हेच आमचे र ण आहे

ग रबीचा अंतभाव
मदर तेरेसा यां यासमोर सवात मोठे आ हान होते आ ण ते आजही कायम आहे ते हणजे
वा तववाद आ ण आद वाद यांचे कठ ण संतु न. काही करणांम ये म नरीज ऑफ चॅ रट ने
ग रबांची सेवा कर या या यां या आवे ात काही ंक ा द नवडी के या आहेत. एका संगात
भ गन नी घरातून ra diator काढू न टाक े कारण गरीबां या घरात उ णता न हती. सायन या
स टस या सद य अस े या एका नन या हण यानुसार हे कृ य होते

गरीबांना संर ण दे ण े. . . . आपण ग रबांक डू न कत आहोत आपण ग रबांना कसा

तसाद ाय ा हवा हे आपण एक कर यासाठ आहोत. आप यापैक काहीजण
भाव नक ा गरीब कवा णात गरीब असतात.
अथात तु ही वतः ा हरावून घेऊ कता पण म ा चांग या णाची संधी मळा
आहे तथे मी एक ीमंत आहे आपण ते ओळख े पा हजे आ ण गरीब हणून
खेळू नये. तु ही ग रबां या बरोबरीने जगू कता पण तु ही वा तववाद ही अस े
पा हजे.

मदर तेरेसा आ ण यां या न सनी भारताती गरीब ोकां या जीवना ी जुळ वून घेत े आ ण नंतर
इतर तस या जगाती दे ांम ये जे हा पा ा य दे ांत घरे उभार याची वेळ आ ते हा ऑडर ा
अनेक दा वेगवेग या प र त चा सामना करावा ाग ा. पा मा य दे ांती गरीबां या सं कृ ती ी
जुळ वून घेण ारी जी तस या जगाती सं कृ तीपे ा ब याचदा वेगळ असते या माने कती माणात
सं का रत के े पा हजे. उदाहरणाथ युनायटे ड टे ट्सम ये म ह ांसाठ नवारा ापन करताना
भ गन ना हे सु न त करणे बंधनकारक आहे क यांनी या म ह ांना मदत के यांना के वळ नवास
आ ण जेवण मळा े च नाही तर व वध सामा जक सं ां या व तृत ा फतीम ये ने हगेट कर यास
दे ख ी मदत के . मदत नोक या कवा इतर सहा य सेवा ोधता म नरीज ऑफ चॅ रट नाही
हणती यां या नवसाचा व तार या कार या कामासाठ होत नाही. तथा प चचम ये असे ोक
आहेत यांना अ यथा वाटे .

एका संगात मदर तेरेसा यां या कठोर वृ ीने यां या आदे ासाठ कठोरता दाखव . सॅन
ा स कोम ये ऑडर माजी कॉ हट दे यात आ होती. जे हा मदर तेरेसा घरी आ या ते हा यांना
खूप आनंद झा ा आ ण यांनी ब प ा सां गत े क हे घर यां या हेतूंसाठ खूप मोठे आ ण
ो भवंत आहे. यामुळे घराती गा ा चटई अनेक फ नचरचे तुक डे र यावर फे क े गे े . गरम पाणी
दे ण ारा बॉय रही बाहेर काढ यात आ ा. ऑडरमधी काह चा असा व ास होता क या करणाची
अ धक सावध गरीने काळजी घेत जाऊ क असती आ ण या घटनेमुळे झा े या ग धळामुळे ते
नाखूष होते. स या संगी मदर तेरेसा यांनी काही कॅ न के े ा टोमॅटो साठव याब यां या न स ा
फटकार े . तने यांना ा यान द े यांना आठवण क न द क ऑडर अ साठवत नाही परंतु
यां यासाठ दे वावर अव ं बून आहे.
Machine Translated by Google

६४ मदर तेरेसा

एक सम

मदर तेरेसा यांनी पाळ े या धम ा ाचे मूळ हॅ टकन II या आधी या चच कव यांम ये आहे.
ही कवण दे हावर आ यावर जोर दे ते जसे क तो आ मा आहे याची थम काळजी घेत पा हजे.
या मनोवृ ीने ःखा या म हमावर जोर द ा कारण मानवी रीर अनेक दा कमकु वत आ ण पापी
हणून ओळख े जाते. आधु नक कॅ थ क धम ा ांनी हा कोन सुधार ा आहे आ ण रीर
आ ण आ मा या दोघांसाठ चांग या आरो याचे मह व सां गत े आहे. ो रफाइड ख हे काही उ े
दे त नाही आ ण एक वाईट आहे असे मान े जाते याम ये चांग े आढळत नाही. जर एक उ े असे
आ ण याचे साथकतेम ये पांतर कर याची यता असे तरच ःख सहन करणे चांग े आहे.

मदर तेरेसा यां यासाठ याउ ट वगात पोहोच यासाठ एखा ाने वास करणे हा अपे त माग
होता. ही वृ ी मरणास ांसाठ घर बन े नम दय सारखी ठकाणे क ी चा वायची हे समज यास
मदत करते. अ यंत आजारी आ ण मरण पाव े यांची काळजी घेताना मदर तेरेसा वै क य मदतीऐवजी
सां वन आ ण आराम दे या या पारंपा रक थेवर क त करत हो या. ही था म ययुगीन
काळापासूनची आहे जे हा धा मक आदे ांनी या ेक ं साठ धम ाळा कवा ग रबांसाठ अभयार ये
चा व होती. तेथे सव म मया दत वै क य सेवा उप होती या ठकाणी ब हण नी जे के े ते
मृत या आ या ा वगासाठ तयार कर यास मदत होते.

एको णसा ा तकापयत आय र स टस ऑफ चॅ रट या सं ापक मदर मेरी एके नहेड

सार या ब हण सह या वृ ीचे ना मय पांतर झा े यां या कायामुळे आधु नक धम ाळा
चळवळ चा पाया रच ा गे ा. डेम सस स डस कवा स टर ा सस डो म नका यांसारखे इतरही
ोक होते यांनी गंभीरपणे आजारी आ ण मरणा यांवर धा मक आदे ानुसार वाग याचा माग
बद यास मदत के . यां या कायावर अनेक दा मदर तेरेसा आ ण म नरीज ऑफ चॅ रट यांनी
साव द आहे यां यावर प मेती अनेक ांचा व ास आहे क मरणा यांची काळजी घे या या
प तीत प रवतन कर यासाठ यांनी सवा धक य न के े . भारत आ ण इतर तस या जगाती
दे ांम ये एखा ाचा मृ यू कसा होतो या ा फारसा पयाय नाही. यामुळे मदर तेरेसा यां या कायाचा
दजा उं चाव ा गे ा आ ण काही बाबतीत गैरसमज झा े . हा एक ीकोन होता जो त ा नंतर या
वषाम ये एक सोपे य बनवे .

परंतु आ ासाठ यापैक अनेक ट का भ व यात खूप र हो या. पणे म नरीज ऑफ चॅ रट ने

कॅ क ा समुदायाम ये एक जोरदार तारा मार या हो या. मदर तेरेसा यां यासाठ अजून बरेच काही
करायचे होते. तने आ ण तची ऑडर नुक तीच कामा ा सु वात के होती.

नोट् स

. कॅ थरीन क मदर तेरेसा सॅन ा स को हापर आ ण रो पी. ४४.

Machine Translated by Google

कठोर दा र य
् हेच आमचे र ण आहे

. रघु राय आ ण नवीन चाव ा व ास आ ण क णा मदर तेरेसा यांचे जीवन आ ण काय रॉकपोट मास. ए मट पी. ४७.

. एडवड े जॉ मदर तेरेसा ऑफ क क ा अ बायो ाफ सॅन ा स को हापर अँड रो पी.

.
. अ◌ॅन से बा मदर तेरेसा बयॉ द इमेज यूयॉक डब डे पी. .
Machine Translated by Google
Machine Translated by Google

धडा
का घाट

या पावसा या या दव ी एक त ण मु गा याचे वय कवा वषापे ा जा त नाही

ेज ार या र यावर मरणास पड े होते. क क या या र यावर आढळणा या अनेक भकारी मु ांपैक
तो एक होता. न न आ ण इमॅसी के े े मु ाचे अंग हात कवा पायांपे ा मा चस या का ांसारखे दसत
होते. एका संबं धत र हवा ाने णवा हका बो ाव याने मु ा ा जवळ या णा यात ने े . आधीच
गद ने भर े या हॉ ट ने मदत कर यास नकार द ा. याऐवजी मु ा ा क क या या र यावरी
गटारात फे क यात आ े जेथे तो एकटा आ ण अ ात मरण पाव ा. काही ठकाणी हराने मृतदे ह बाहेर
ने यासाठ हॅन कवा काट पाठव े .

क क यात असे य सामा य अस े तरी एका ा नक वृ प ाने मृत मु ाची कहाणी उच आण

मरणा या गरीबांक डे ोकांचे वेध े .

मदर तेरेसा या सम येसाठ अनोळखी न ह या. तने त या मंडळ ब ोकांसमोर द े या वाढ या

चचत तने एक समान कथा सां गत . एके दव ी ती आ ण सरी बहीण नुक तेच यांचे काम सु करत
असताना यांना र यावर पड े े च याचे बंड दस े . जसजसे ते जवळ आ े तसतसे यां या ात
आ े क बंड फ च या नसून एक म यमवयीन ी आहे अधवट अव ेत तचा चेहरा उं द र आ ण
मुं यांनी अधा खा ा आहे.

मदर तेरेसा आ ण यां या साथीदारांनी मळू न या म ह े ा जवळ या णा यात ने े . हॉ ट म ये

बेड नस याचा दावा करत प रचा रकांनी म ह े ा घे यास नकार द ा. जे हा मदर तेरेसा यांनी
हॉ ट या अ धका यांना वचार े क ती कु ठे जाऊ कते ते हा यांनी त ा या म ह े ा जथे ती
सापड होती तथे परत घेऊ न जा यास सां गत े .
हता झा े या मदर तेरेसा यांनी आजारी म ह े साठ णा यात जागा उप क न दे याचे आ ासन
मळे पयत जा यास नकार द ा. ेवट णा या या अ धका यांनी धीर द ा आ ण मृत म ह े ा
ज मनीवर एक गाद द .
Machine Translated by Google

६८ मदर तेरेसा

काही तासांनंतर मदर तेरेसा यां या ेज ारी तचा मृ यू झा ा. ते हाच मदर तेरेसा यांनी आप या ो यांना
सां गत े क तने मरणास ांसाठ जागा ोध याचा आ ण यांची वतःची काळजी घे याचे ठरव े आहे.

फ जागा वचारत आहे

जे हा मदर तेरेसा यांनी झोपडप त यांचे काम सु के े एक ब हण आठवते आ हा ा अनेक दा

ोक मरताना कवा कधी कधी मे े े आढळ े . जे हा य असे ते हा ब हण नी आजारी ा
हॉ ट म ये ने े जथे ब तेक वेळ ा यांना वळव े गे े नाही. ांब. ब याचदा यांना ने यासाठ अ जबात
जागा नस यामुळे ब हण ना या चा मृ यू होईपयत आराम आ ण कॉम कं पनी वाय सरे काहीही दे ऊ
कत न हते. एका वेळ मदर तेरेसा यांनी मोती जह झोपडप त येक पाच पयांना दोन खो या
भा ाने घेत या. परंतु के वळ आठ फू ट चौरस जागा मदतीची गरज अस े या मरण पाव े या ोकांची
सं या दे ख ी ठे वू कत नाही जा तीत जा त फ दोन ते तीन नाच सामावून घेता आ े यामुळे
ब हण ना यां याकडे दे यास फारच कमी जागा उर . रा ी या वेळ जे हा एकाचा मृ यू झा ा ते हा
इतर आता घाबर े पळू न गे े . नभयपणे ब हणी आजारी आ ण मरणास ांना दोन खो यांम ये आणत
रा ह या आ ण ाथना करत हो या क यांना यां या गरजेनुसार एक मोठ इमारत मळे .

मदर तेरेसा यांना हे दे ख ी समज े क जर यांना मरण पाव े यांसाठ घर बनव याचे यांचे येय
ात यायचे असे तर यांना ाथनेपे ा जा त गरज आहे. डे संपवून ती हराती मु य वै क य
अ धकारी डॉ. अहमद यां याकडे गे .
या ा तची इ ा समजावून सांगताना मदर तेरेसा यांनी वचन द े क जर याने त ा जागा ोध यात
मदत के तर ती बाक चे काम करे . मदर तेरेसां या वाढ या त ेची जाणीव अस े या डॉ टरांनी यांची
वनंती गंभीरपणे हाताळ . मदतीचा हात पुढे क न मदर तेरेसा आ ण यां या न स मरणास ोकां ी
सामना करताना हरा ा आधीच पड े े काही ओझे कमी करती .

र ते

खरं तर डॉ. अहमद मदर तेरेसा यां या गरजा पूण क कती अ ा ठकाणाची मा हती होती. मृ यू
आ ण जनन मतेची ह दे वी का मं दराजवळ या ेक ं चे वस तगृह हणून वापर या जाणा या इमारतीची
पाहणी कर यासाठ ते एक गे े . का घाट ज ात वस े े हे मं दर गळ नद या काठ वस े होते.
मं दरात पूज ा कर यासाठ येण ा या ह ं म ये हे ठकाण ोक य होते. पौरा णक कथेनुसार का या
व ड ांनी पु ा या ज माची हमी दे यासाठ य के ा. दवाने भेटव तूम ये का चा पती व यांना अपण
कर यात आ े ा नाही. पतीकडू न होणा या क चत ासा ा कं टाळू न का ने आ मह या के . आप या
प नी या मृ यूमुळे उजाड झा े या वाने त ा आप या बा पा ात घेत े आ ण तो जेथे गे ा तेथे
वना ाची धमक द . मानवजाती ा वाचव यासाठ सरा दे व व णू याने का या ेतावर चकती
फे क . रीराचे तुक डे तुक डे होऊन ज मनीवर पड े जे आता प व मान े जाते.
Machine Translated by Google

का घाट ६९

सव प व भूमीपैक सवात प व ती जागा होती जथे का या उज ा पायाची बोटे होती. या

जागेवर दे वीचे मं दर बांध े होते. का ांतराने मं दर दे वतेची च े अस े या र यांनी वेढ े गे े आ ण
संपूण भारताती ह ं साठ ते एक मह वाचे आ ण तीका मक क बन े . काही जण नवस पूण
कर यासाठ आ े इतरांनी एखा ा आजारावर उपचार ोधत वास के ा. अजूनही इतर ोक
मं दराजवळ अस े या एखा ा अं यसं कारा या चतेवर हान मु ांचे नामकरण ववाह कवा
अं यसं कार यासार या मह वा या उ सवासाठ आ े होते. का मं दराचे धा मक मह व इतके मोठे
होते क अनेक ह ं ना तेथे अं यसं कार कर याची इ ा होती.

डॉ. अहमद यांनी मदर तेरेसा यांना दाखव े इमारत काटकोनात अस े या आ ण एका पॅसेज वेने
जोड े या दोन उ म खो या हो या. क क या या अ धका यांना अ ा त ारी ा त झा या हो या
क वॅटस इमारतीचा गैरवापर करत आहेत आ ण यामुळे ती आणखी न हो यापासून वाचव यासाठ
कोणीतरी तचा ताबा यावा अ ी यांची इ ा होती. मो ा हवे ीर खो यां वाय तेथे वीज
वयंपाक कर यासाठ गॅस आ ण एक मोठे बंद अंगण होते जेथे ण हवा आ ण सूय घेऊ कत होते
आ ण कपडे आ ण बे डग सुक व यासाठ टांग े जाऊ कतात. मदर तेरेसा यांनी जागेवरच नणय
घेत ा क आपण ही इमारत वीका डॉ टर हरा या वतीने काम करत त ा ता पुरते घेऊ दे याचे
मा य के े . जे हा त ा नंतर वचार े गे े क तने डॉ टरांची ऑफर का वीकार ते हा तने
के े क ही इमारत स ह मं दरा ी संबं धत अस याने आ ण या ेक तेथे व ांतीसाठ येत
असत यामुळे वगात यांचा अं तम वास सु ठे व यापूव मृ यू होतो. जवळजवळ गेचच मदर
तेरेसा आ ण यां या अनेक न स आ ण नवो दतांनी कामा ा सु वात के . वाटस अ यंत भयानक
अव ेत पड े होते आ ण नवीन येण ा यांसाठ ते तयार कर यासाठ वरपासून खा पयत साफ करणे
आव यक होते.

नम दय

ऑग ट रोजी नम दय या नावाने या ेक ं चे वस तगृह उघड े जे ु कवा

न क ं क दयासाठ बंगा आहे. ह जन या इमॅ यु े ट हाटचा उ सव साजरा करणा या दव ी ते
उघड े अस याने इमारतीचे नाव त या स मानाथ ठे व यात आ े . णांसाठ तयार हो यासाठ
न सनी दो ही मो ा खो यांम ये क ांवर कमी खाटा आ ण गा ा ठे व या हो या या मतेने
भर यावर एका खो त पु ष आ ण स या खो त या ठे वती . परंतु मदर तेरेसा आ ण
यां या मदतनीसांना ॉ हड स या या ता या ऑफरचा वचार कर यासाठ फारसा वेळ न हता.

यांना जाय ा जागा न हती अ ा हता पणे आजारी आ ण पी डतां या ोधात ते वकरच र यावर
उतर े .
सु वाती या काळात मदर तेरेसा यांनी नम दयासाठ काही नयम घा ू न द े . कु णांना
दाख के े जाणार नाही. ची भीती घा व यासाठ हे के े गे े
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

इतर ण जे ये यास नकार दे ऊ कतात कवा सोड याचा य न क कतात. मदर तेरेसा यांनी हे नयम
ा नक र हवासी आ ण मं दराजवळ राहणा या कवा पूज ा करणा या प स या भीती ा ांत कर यासाठ
दे ख ी ा पत के े . नम दय येथे सव धम पंथ आ ण वं ा या ोकांचे वागत होई हे अ पणे
समज े नाही. मदर तेरेसा यांनी असेही ठरव े क के वळ हराती णा यांनी नकार द े या णांनाच
दाख के े जाई यात अनेक होते. वकरच हराती णवा हका नम दया या दारापयत पोहोच या
यांना हराती णा यांनी नाकार े होते. परंतु मदर तेरेसा आ ण इतर न स आजारी आ ण मरण
पाव े यांसाठ र यावर ोधत रा ह या यांना यांनी चाकां या गाडीतून घरी ने े .

नम दय येथे आण े यांना य ते हा वै क य उपचार दे यात आ े . या णांना वाचवता येत न हते

यांना यां या े नुसार अं तम सं कार कर यात आ े ह ं साठ याचा अथ यां या ओठांवर जवळ या गंगेचे
पाणी होते इ ाम या अनुयायांसाठ कु राण इ ा मक प व पु तक मधी वाचन जे कॅ थो क होते
यां यासाठ कबु जबाब आ ण सहभा गता. यां या आजारातून बरे होणे हे कृ त तेचे कारण होते तर नम
दयाचे ाथ मक उ जे मरत होते यांना ांततेत आ ण स मानाने नधन हो याची संधी दे ण े हे होते. मदर
तेरेसा यांनी एकदा हट या माणे ा यांसारखे जगणा या ोकांसाठ दे व तांसारखे मरणे य आ ण हवे
होते.

आग अंतगत एक म न

नम दया या न मतीब सवानाच आनंद झा ा नाही. जरी मदर तेरेसा यांचा व ास होता क
वस तगृहा या जवळचे ान मृतांसाठ फायदे ीर आहे परंतु प रसराती र हवा ांना तसेच मं दरा ा भेट
दे ण ा यांना वेगळे वाट े . पु कळांचा असा व ास होता क जवळच मरण पाव े यांसाठ घर अस यामुळे
मं दराचे मैदान अ ु होते. फादर हॅन ए सम या आठवणी माणे प र ती कटु वडंबनाने भर े होती.
मृ यू या दे वतेचा स मान करणा या मं दराजवळ जरी मरण पाव े यांचे घर अस े तरी ोकांना तेथे
मरणा यांनी य मरण प करावे असे वाटत न हते. बरेच दवस मदर तेरेसा आ ण यां या न सना संत त
नद कांचा सामना करावा ाग ा याने यांना सोड यासाठ ओरड े . अनेक संगी आंदो कांनी ननवर
दगडफे क के . म नरीज ऑफ चॅ रट आ ण मदर तेरेसा यांना जीवे मार या या धम याही दे यात आ या
हो या. एकदा एका ने मदर तेरेसा घरी जात असताना यांना ठार मार याची धमक द .

तने हा चा के नाही आ ण या माणसा ा सां गत े क जर याने त ा मार े तर ती दे वा ा वकर

पोहोचे . या माणसाने त ा जाऊ द े .
इतर ह ं नी त ार के क ह णांची काळजी घेताना मदर तेरेसा आ ण यां या न स दे ख ी मरण
पाव े यांना न धमात बद याचा य न करत आहेत.
मं दराचे पुज ारी हणून काम करणारे ा ण उ वग य भारतीय नय मतपणे क क ा हरा ा प न
नम दयाची त ार करत.
Machine Translated by Google

का घाट ७१

भाडेक ं ना बाहेर काढ यासाठ हर. यांनी असा यु वाद के ा क मदर तेरेसा यां या ी के े ा
करार के वळ ता पुरता होता आ ण यांना आ ण यां या णांना य तत या वकर या भागातून
ह वावे.
ेवट डॉ. अहमद एका पो स अ धका यासह नम दय येथे गे े आ ण खरोखर काय चा े
आहे ते पाह यासाठ गे े . यांनी इमारतीत वे करताच मदर तेरेसा यांना यां या रीरातून मॅगॉट् स
काढताना दस े . गधी एवढ जबरद त होती क या दोघांना खो त राहता येत न हते. डॉ. अहमद
यांनी मदर तेरेसा यांना यां या धमातून ाथना कर यास सांगताना ऐक े आ ण ती यां याकडू न ाथना
हणे .

दोघांनी मळू न दे वा ा काहीतरी सुंदर अपण के याचे तने सां गत े .

जे हा तने वळू न या दोघांना पा ह े ते हा तने यांना घरा या आसपास दाखव याची ऑफर द .
पो स अ धकारी डो यात पाणी आणत हणा े नाही बाक काही पाह याची गरज नाही. बाहेर
नद क जमावाकडे परत आ यावर पो स कमचारी बो ा आ ण हणा ा क तो मदर तेरेसा यांना
आवारातून काढू न टाकू परंतु ेज ार या या यांचे काम सु ठे व यासाठ आ या तरच. डॉ. अहमद
यां या भेट मुळे प र ती काही ी ांत झा अस तरी घर आ ण न स यां याब ु व कायम
रा ह े व ेषत ा ण पुज ा यांक डू न यांनी मदर तेरेसा यां या नन आ ण णांना वस तगृहातून
काढू न टाक यासाठ हराकडे याचना के या.

मग एके दव ी मं दराती एक त ण पुज ारी जो मदर तेरेसां या सवात मुख र ट काकारांपैक एक

होता आजारी पड ा. र ा या उ ा झा या या ा यरोगा या ेवट या ट यात नाक सापड े .
कु ठ े ही हॉ ट या ा अ◌ॅड मट करणार नाही आ ण यामुळे च तो नम दयात मरणासाठ आ ा.
या ा एका कोप यात जागा दे यात आ आ ण न सनी या ा ेमाने सांभाळ े . काही काळानंतर
याचा मृ यू झा ा.
जे हा इतर ा ण पुरो हतांना कळ े क काय झा े आ ण म नरीज ऑफ चॅ रट ने या या ी कसे
वाग े ते हा यांचे ु व कमी झा े .
ते हा यांना कळ े क इतरही काय कत आहेत नम ी दना या न सनी ेमाने आ ण ेमाने
आ े या सवाची काळजी घेत आ ण या बद यात काहीही मा गत े नाही.

नम दयात जीवन

ोअर सकु र रोडवरी मदरहाऊस माणेच नम दय येथी दै नं दन जीवनाचा वतःचा दन म

होता. दारातून चा तच कोणीही नम दयात वे क कत होता. मो ा खु या खो या दोन
वॉडाम ये वभाग या गे या एक पु षांसाठ सरा म ह ांसाठ . नम दय येथे स या उपचार घेत
अस े या ी पु षांची सं या अस े ा एक साधा फ क हॉ म ये टांग यात आ ा होता. सु वाती ा
का या संगमरवरी फर ीवर मरण पाव े होते. तथा प वकरच येक खो त कमी ोखंडी
प ं गां या तीन पं हो या दोन रांगा उं च ॅ टफॉमवर वसाव या हो या. येक बेड या मागे एक नंबर
होता
Machine Translated by Google

७२ मदर तेरेसा

णांची आ ण बेडची सं या ठे व यासाठ भतीवर पट के े . या णांना वपदाथाची गरज होती

यां याकडे व वध बाट यांना इं ा हेनस ूब जोड या गे या हो या. जे ण मरण पावत होते यांना
येक वॉड या वे ाराजवळ ठे व यात आ े होते जेण ेक न भ गनी यांची काळजी घेऊ कती .
नम दयही ांत होता फ ब हण या ये जा के याचा कवा वै क य उपचारांचा आवाज येत होता.
सभामंडपा या एका टोका ा जाळ चा पडदा होता या या मागे मृतांना दफन कर याची वेळ येईपयत
ठे व यात आ े होते. ब याच करणांम ये णाचा मृ यू झा यानंतर इ ा मक ह कवा न
समुदायांचे त नधी व करणा या ा नक धा मक गटांनी मृत ा या या धा मक व ासांनुसार
दफन कर यासाठ मृतदे हांवर दावा के ा.

नम दय उघड या या दवसापासून मदर तेरेसा यांनी दाख झा े या करणांची बारकाईने न द

ठे व . दाख के यावर येक णाचे नाव वय आ ण प ा न दव ा गे ा णाचा मृ यू झा ा क
पु हा भा ाने द ा गे ा याचीही न द के जाते. यांचे नाव कवा घर नाही यां यासाठ वे ा या
तारखेसह अ ात असे े ब के े गे े . वषानुवष ोकसं येम ये चांग व ता आ ण पोषण आ ण
ग रबांसाठ अ धक णा ये आ ण दवाखाने बांध यात आ याने नम दयने मृ यूदर जवळजवळ
ट यांव न ट यांवर घसर ा.

नम दयाची बातमी पसरताच मदर तेरेसा आ ण म नरीज ऑफ चॅ रट यांना यां या कायात मदत
कर यासाठ वयंसेवक पुढे आ े . मं दरात पूज ेसाठ आ े या ह प ांनी आता नम दयासाठ
योगदान द े . एका ा नक ावसा यकाने दर म ह या ा एका ड हरी बॉय ा वडी हणून
ओळख या जाणा या भारतीय सगारेटचा पुरवठा णांना दे यासाठ पाठव ा आ ण का ांतराने या
वत पोहोचव याचा नणय घेत ा. र ववारी क क ा समाजाती काही ीमंत ोक नम दय येथे
णांना धु यासाठ आ ण मुंडण कर यासाठ येत. इतर वयंसेवक जखमा साफ कर यासाठ के स
काप यासाठ कवा णांना खाय ा मदत कर यासाठ आ े . तरीही इतरांनी खो या व के या पाणी
राख आ ण जंतुना क यां या म णाने हाताने मज े धुत े . नम दया ा भेट दे ण ारे जवळपास सवच
जण बद ू न गे े . मदर तेरेसा यां यासाठ ग रबांची द ा समजून घे यासाठ असे अनुभव आव यक होते.
फ े क हणून आजूबाजू ा पा नका ती नवो दतांना हणा खरोखर तुम या कानांनी आ ण
डो यांनी पहा आ ण तु ही मदत कर यासाठ काय क कता ते तु हा ा दाखव े जाई .

मदर तेरेसा यांनी नम दय येथे नव यापासून ननपयत सवानी काम करावे असा नयमही ा पत
के ा. कोण याही वेळ डॉ टर प रचा रका कु आ ण अटडंट असणे आव यक होते हणून हे मागे
े कग काम होते. तास मोठे होते सामा यत तासांचे दवस सामा य कामा या दवसापे ा खूप जा त
वाढतात. थोडासा द ासा होता कारण तथे नेहमी मेड आइ सन ायचे णांना धुवायचे कवा खाय ा
घा ायचे कवा ाथना करायची. वनोदा या भावनेने अथक ःख आ ण मृ यूचा सामना कर यास मदत
के . पण काही ब हण नी त ार के अ धक ध कादायक अनेक म नरीज ऑफ चॅ रट यांनी नम
दय येथे काम कर यास सां गत े .
Machine Translated by Google

का घाट ७३

चा ू अस े े म न

तने सव काही के े असूनही ह मं दराजवळ मदर तेरेसा यां या उप तीब अव संताप

होता. क क ा सट कौ स या एका सद याने ताव मांड ा याम ये घर अ धक यो य ठकाणी
ह व याची मागणी कर यात आ . हरा या ने यांनी या मु ावर चचा के आ ण नंतर नम
दयासाठ यो य जागा मळताच ही सु वधा ह व जाई असे मा य के े .

तथा प मदर तेरेसा जे करत हो या याब ब तेक अ धकारी आनंद होते तथा प यांनी त ारी कमी
कर याकडे क द व ा. आ ण यांना मदर तेरेसा सोडू न जा याची इ ा नस यामुळे कोणीही नम
हरी दनासाठ पयायी जागा ता वत के नाही जी आजही याच ठकाणी चा ू आहे.

नम दय येथी ब तेक ण दोन कारात मोडतात र यावरी करणे कवा कु टुं ब नस े े

आ ण नराधार अस े े ोक आ ण कौटुं बक करणे जथे कु टुं बाती सद य अ न ु क होते कवा
यांची काळजी घे यास असमथ होते व ेषत वृ जे आजारी होते. कौटुं बक करणांम ये वृ ण
बरा झा यास ब हण नी कु टुं बाती सद यांना पु हा एक कर यासाठ सवतोपरी य न के े . पुढे यां या
कु टुं बयांनी सोडू न द े या णांना म ये वृ गरीब आ ण आजारी पण बरे हो याची चांग संधी
अस े या ेम दान या गृहात ानांत रत कर यात आ े . भेदभाव अस ा तरी ब हण नी कधीही गरजू
अस े या कोणा ाही र कर याचा य न के ा नाही.

म ये प ह यांदा उघड यापासून नम दयने न अ धक ोकांना र याव न

वाचव े आहे. यापैक न मे घरीच मरण पाव े . जरी मृ यू दर ट के जा त अस ा तरी नम दय
हे मृतांसाठ घर होते. या संदभात मदर तेरेसा आ ण चार इट या म नर नी दे वासोबत ांती कर यासाठ
आ ण स मानाने मर यासाठ कोठे ही नस े यांना अभयार य दान कर या या यां या म नम ये य
मळ व े .

मदर तेरेसा आ ण यां या कायासाठ हे घर प मेती सवात ा तीकांपैक एक हणून उदयास

आ े . तने नंतर ह या माणे मा या दयात मी मरणा याची ेवटची नजर टाकते. मी जे काही क
कतो ते करतो जेण ेक न यांना या सवात मह वा या णी ेम वाटे जे हा उ र न पयोगी अ त व
पु हा मान े जाऊ कते.

ारं भक ट काकार
नम दय यां यावरी ट का कमी होताच मदर तेरेसा यां याब या रम या गो ी समोर आ या.
या ट का द कभरात वाढ या आ ण वषानुवष त या मागे ाग या. मदर तेरेसा यां या वरोधकांची सं या
जसज ी वाढत गे तसतसे त या चा र याब ची चचा आ ण गभपात आ ण कौटुं बक योजना
यांसार या वाद त वषयांब या त या कोनाची चचा ती झा . त या आदे ानुसार दे ण या
वाढ याने मदर तेरेसा ंक ा द दे ण गीदारांक डू न योगदान वीकार याब छाननीखा आ या.
Machine Translated by Google

७४ मदर तेरेसा

मदर तेरेसा यां या नम दया या हाताळणीवर वचारणा यांपैक एक माकस फना डस नावाचा
त ण वै क य व ाथ होता. नम दयात ये यापूव फना डस यांना मदर तेरेसा आ ण यां या कामाची
ओळख होती. याची बहीण ोरेटो येथे गे होती आ ण त या ारे याने म नरीज ऑफ चॅ रट ब बरेच
काही क े होते.

फना डस हे औषधोपचारात जेवढे अननुभवी होते तेवढे च ते नम दय येथे सापड े या अ व त

नक प तब नाखूष होते. यांनी मदर तेरेसा यांना णां या बरे हो याची यता क ी वाढवता
येई याब अनेक सूचना के या. फनन डेस यां या मते नम दयाची सवात मोठ सम या ककरोग
यरोग कवा दयाचे आजार नसून कु पोषण ही होती. फना डस यांनी सुचव े क णांना हटॅ मन
स मट् ससह मजबूत भात द यास यांची जग याची यता वाढे . यांनी णांची अ धक सखो
तपासणी कर यासाठ सेप एरेट े ासह नदानासाठ नवीन प ती दे ख ी सुचव या.

यां या फारसी मदर तेरेसा यांना पटवून दे यात अय वी ठर या. याची वधवा पा सया फना डस
यांनी ट पणी के तो त ा जीवनस वे दे ऊ न उपचार कर यास राजी क क ा नाही. त ा यां यावर
उपचार करायचे न हते ोक मरती अ ी तची अपे ा होती आ ण ती फ हणायची ठ क आहे ती
दे वाकडे गे आहे. त ा वै क ा ात व ेष रस न हता.

नम दय येथे भेट द े या कवा काम के े या इतरांनीही अ ाच कारे इतरां या मृ यूब मदर

तेरेसा यांची उदासीनता ात घेत . एका अ यागताने आठव े क जे हा त या ब हण नी मदर तेरेसा
यांना एका वषा या मु ा ा मरणापासून वाचव याचा य न कर यास सां गत े ते हा यांनी या
आजारी त णा ा आ ीवाद द ा आ ण हणा काही हरकत नाही वगात जा यासाठ हा एक सुंदर
दवस आहे. म नरीज ऑफ चॅ रट म ये सामी हो या या वचारात अस े या एका त ण म ह ा
वयंसे वकाने दय वकार अस े या त णी ा नम दयात वे कर यास मदत के . मदर तेरेसा यांनी
त ा सां गत े क ती आणखी काही क कत नाही ती त णी जगे क मरे हे दे वा या हातात आहे.

डॉ टर फना डस यांचे वै क य ण पूण कर यासाठ ं डन ा जा यापूव दोन वष नम दय

येथे रा ह े . जे हा ते भारतात परत े आ ण पु हा मदर तेरेसा यांना यांची सेवा दे ऊ के ते हा यांनी पा ह े
क नम दयात काही प र ती वाईट झा या वाय काहीही बद े नाही. नम दया ा दान के े या
मो ा रकमेचा अप य होत आहे आ ण सु वधांम ये सुधारणा आव यक आहे. आता न पयोगी आ ण
गंज े या करण म न ा पा न फे र नांदेस ा व ेष राग आ ा. याबाबत यांनी मदर तेरेसा यां या ी
संपक साध ा ते हा यांनी यांना सां गत े क ते वापर यासाठ कोणीही त नाही. डॉ. फना डस
मदर तेरेसा यांना भेट यासाठ पुढे जात रा ह े परंतु यांना ासदायक अस े या वचे या आजारा या
उपचारासाठ पैसे दे यास यांनी नकार द यानंतर यांनी यां या ी संबंध तोड ा. तथा प यांनी वे े ने
आप ा वेळ आ ण सेवा क क ा येथी इतर धमादाय आ ण म नरी गटांसोबत द . पण असे वचार े
असता यांनी
Machine Translated by Google

का घाट

मदर तेरेसा यां याब चे यांचे मू यांक न कधीही बद े नाही. या यासाठ ती एक कठोर आ ण अ यंत
नदयी ी होती.
मदर तेरेसा यांचे आणखी एक मुख र समी क हे ने व ानाचे ट डॉ टर होते मेज र ई. जॉन
सॉमरसेट ते ते या काळात क क ा मे डक कॉ े ज हॉ ट ी सं न होते. या
सु वाती या काळात जे हा मदर तेरेसा आ ण यांचे म नरीज ऑफ चॅ रट बनत होते. डॉ. सॉमरसेट
आप ा वेळ क क ा येथी वृ आ ण आजारी ोकांसाठ पाच कवा सहा धमादाय गृहांना दान करत
होते. वकरच या ा मदर तेरेसा यां याकडू न नय मत भेट मळू ाग या या यांना उपचाराची गरज
अस े या णांना घेऊ न यायची. सॉमरसेटम ये उपचार कर यात आ े अनेक करणे अ ी मु े होती
यांना हटॅ मन ए या गंभीर कमतरतेमुळे अ ा माणात ास झा ा होता क यांचे कॉ नया वतळत
होते. जरी सॉमरसेटने मदर तेरेसा यांना वचन द े क ते य ततक करणे पाहती परंतु यांनी
सां गत े क यांनी यांना फोरहँड अस याचे सांगावे आ ण जे हा ते यांचे नय मत ण पाहतात ते हा
येऊ नये. परंतु सॉमरसेट या नरा ेमुळे मदर तेरेसा यांनी यां या वनंतीकडे के े आ ण भेट वाय
णांना यां याकडे आणणे सु ठे व े . तो त ा ासदायक आ ण ासदायक समजू ाग ा.

स या महायु ात प रचा रका हणून काम के े या यू रायडर या आणखी एका वयंसेवका ाही
मदर तेरेसांसोबत सम या हो या. रायडर त या पतीसोबत भारतात आ यावर ती अधूनमधून मदर
तेरेसांसोबत झोपडप त जायची. मस सायनरीज ऑफ चॅ रट ज उप मांना त या वत या धमादाय
त ानम ये व न कर याबाबत तने मदर तेरेसा यां या ी संपक साध ा परंतु यांना नकार दे यात
आ ा. दोन म ह ांना एकमेक ां या इतर सम या हो या. रायडरने नम दय येथी रा ी या कमचा यांची
सं या वाढव याची जोरदार सूचना के कारण ब तेक वेळ ा णांना सवात जा त आराम आ ण
काळजीची आव यकता असते.

तथा प मदर तेरेसा यांनी वेळ ाप कात बद कर याचा वचार कर यास नकार द ा यां या ब हण ना
ाथना कर यासाठ रा ी कॉ हटम ये परतायचे होते. करण बंद झा े .

ट वसाहतवाद अपराध आ ण आई
तेरेसा
मदर तेरेसा यां याब या त ार मुळे यां याब आ ण यां या मंडळ ब अनेक ांना वाटणारी
चंड स ावना कमी झा . क क या या इं कॅ थ क समुदायात हे व ेषतः खरे होते. अनेक या
नधी उभार यासाठ कवा खासक न मु ांसाठ खेळ णी अ आ ण कपडे पुरव यासाठ मदत करतात.
एक वयंसेवक अ◌ॅन े क नावाची एक इं ी वयंसेवक य नांचे सम वय साधते आ ण संगी
म नरीज ऑफ चॅ रट ब नागरी सं ा आ ण इतर गटां ी बो ते.

मदर तेरेसा यां या च र कारांपैक एक अस े या अ◌ॅन से बा यांनी नमूद के या माणे इं जांची

व ेषतः इं ज यांची वृ ी अ यंत मह वाची होती.
Machine Translated by Google

७६ मदर तेरेसा

मदर तेरेसा यांचे सु वातीचे य . यापैक ब याच या क क या या व ेष भागात राहत हो या

काही व ब ी संबं धत हो या आ ण फ एकमेक ां ी सामा जक हो या. बंगा ोकां ी
यांचा फ संवाद यां या कामातून कवा काही अ धकृ त मतेने झा ा. वातं यापूव आ ण नंतर
भारतात वेळ घा व े या काही ट ांचा असा व ास आहे क मदर तेरेसा यांनी यांना भारताती
अनेक इं जांनी उपभोग े या व ेषा धकार ा त जीवनाचे समथन कर यात मदत के . एकापे ा
जा त ना आठव े क यां या उ वग य प रसरातून बाहेर पडू न आ ण झोपडप ट् यांम ये कवा
नम दयापयत कवा मदर तेरेसांनी ापन के े या अनेक नक कवा ाळांपैक एकाकडे
वास क न ते एक दोन ण असो यांनी मदर तेरेसा यांना मदत के आ ण यांचे अपराध कमी
के े . आ ण मदर तेरेसा यांना मा हत होते क त या ो यांना कसे खळ खळे करायचे मग ती एका
ी बो त असे कवा खो भर. मदर तेरेसा यांना जाणून मोठा झा े या एका माणसाने तने
नधी आ ण पुरवठा कसा मा गत ा याचे वणन के े . यां या खा यानुसार मदर तेरेसा यांनी आप
नजर या कडे वळव आ ण सां गत े क म नरीज ऑफ चॅ रट ा अ ा आ ण अ ा व तूची
खरोखर गरज क ी आहे आ ण यांना हे पैसे कसे सापडती हे मा हत न हते. अनेक दा वतः ा
जागेवर ज े आढळ जवळजवळ नेहमीच या ने मदर तेरेसा यांना जे हवे होते ते दान
कर यासाठ चेक बुक बाहेर काढ े . इतर इं ज पु ष आ ण या यांनी भारतात वेळ घा व ा
आ ण मदर तेरेसा यांना काहीतरी अ धक गहन वाट े . एका माणसाने समजावून सां गत या माणे
जे हा तो यु ा या वेळ भारतात होता ते हा तो गरीब ोकां ी व चतच संपकात आ ा होता परंतु
या ा हे समज े होते क तो असावा. यांचा असा व ास होता क ट ांनी जे योगदान द े होते
यापे ा कतीतरी जा त भारतातून बाहेर काढ े होते. सरते ेवट भारताती गरीब आ ण असहा य
ोकांना मदत कर या या यां या कत ात ट अय वी ठर े . मदर तेरेसा यांना मदत करणे
हा एक ती कर याचा एक माग होता.

जरी या वृ ीने अनेक ववेक ह के के े अस े तरी यामुळे अ ा उदारतेचे क थत ाभाथ

अस े े ोक यांनी पा ा य नदनाचा राग के ा होता यांनाही एक राग आ ा. ब याच
भारतीयांसाठ पा ा य ोकां या आ ण व ेषतः ट ां या य नांमुळे भारताती ोक यां या
वतः या ःखाब उदासीन आहेत असा चुक चा आभास वाढ ा. पुढे या समी कांनी आरोप के ा
क मदर तेरेसा आ ण म नरीज ऑफ चॅ रट चे तीक हणून पा ा य ोक के वळ भारताती गरीब
आणअ ांना मदत करतात असे दसून आ े जे हा य ात तसे न हते.

तरीही नम द दना या ापनेमुळे मदर तेरेसा आ ण म नरीज ऑफ चॅ रट यांनी के वळ

क क यातच न हे तर संपूण रा आ ण जगभर चांग या कामांसाठ नाव ौ कक मळव ा यात
काही ंक ा नाही. पयत मदर तेरेसा यां या मनात इतर गो ी हो या. तने आप उजा आ ण
दोन गटांक डे वळव े यांना त या मदतीची आव यकता होती आ ण यां यासाठ तने व ेष
काही के े नाही मु े आ ण कु रोगी.
Machine Translated by Google

का घाट ७७

नोट् स

. रघु राय आ ण नवीन चाव ा मदर तेरेसा रॉकपोट मास. ए मट पी. १५९.

. कॅ थरीन क मदर तेरेसा सॅन ा स को हापर आ ण रो पी. ५५.

. राय आ ण चाव ा मदर तेरेसा पी. .

. क मदर तेरेसा पी. ५७.
. जोस ु ईस गो झा े स बा ाडो यां यासोबत मदर टे रेसा मदर तेरेसा मा या वतः या दांत यू यॉक
ामरसी बु स पी. .
. अ◌ॅन से बा मदर तेरेसा बयॉ द इमेज यूयॉक डब डे पी. ६०.

. से बा मदर तेरेसा पी. ६०.

. से बा मदर तेरेसा पी. ६१.
. से बा मदर तेरेसा पी. ६५.
. से बा मदर तेरेसा पृ. .
Machine Translated by Google
Machine Translated by Google

धडा
ू भवन आ ण

ांतीनगर ठकाणे

ांतता

पयत मदर तेरेसा यांनी आप ऊजा गरजू अस े या स या गटाकडे वळव गरीबांची मु े . तु नेने
कमी का ावधीत मदर तेरेसा आ ण म नरीज ऑफ चॅ रट यांनी झोपडप ट् यांम ये ाळा नमाण क न
गरीब मु ांना ण दे यात गती के होती. परंतु मु ांना ण दे ण े ही आणखी मोठ सम या आहे
हराती नको अस े या आ ण सोडू न द े या मु ां या वाढ या सं येचे काय करावे.

भारता ा वातं य मळा यापासून क क या या र यांवर फरणा या नको अस े या मु ांची सं या

वाढ आहे. अनाथ आजारी आ ण अपंग च ेन यांना वतःचा उदर नवाह कर यासाठ अनेक दा र यावर
टाक े जात असे. काही मु ांनी भीक मागून उदर नवाह कर याचा य न के ा तर काह नी चोरीसार या
करकोळ गु ा ारे. आप या मु ांना आधार दे या या वाढ या ओ या ा त ड दे त गरीब कु टुं बांनी यांचा याग
के ा. व ेषत त ण मु आण हान मु ांना मोठा धोका होता कारण भारतीय समाजात मु ांना अ धक
मौ यवान मान े जाते.

या सां कृ तक प पाताचा पुरावा सव होता म नरीज ऑफ चॅ रट साठ नवजात ी अभक एकट आ ण

मर यासाठ सोड े पाहणे सामा य होते. मदर तेरेसा यां यासाठ मु े ही दे वाची खास भेट होती. ती

ह े

कोणीतरी यांना वीकारावे यां यावर ेम करावे यांची तुती करावी यांचा अ भमान वाटावा
अ ी मु े आतुर असतात. च ा मु ा ा आम या काळजी आ ण काळजी या क ानी परत
आणूया. यातूनच जग जगू कते कारण आप मु े हीच भ व याची आ ा आहे. जसे वृ
ोकांना दे वा ा बो ाव े जाते फ यांची मु े यांची जागा घेऊ कतात.
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

जरी या भागात अनेक कॅ थो क धमादाय सं ास य हो या आ ण कॅ कटाम ये अनेक अनाथा म

होते तरीही या गटांना व ा पत कर यासाठ र यावर मु ांची सं या खूप वेगाने वाढत होती.

ू भवन

मदर तेरेसा यां यासाठ अनेक ेम नस े या मु ांचे द न दय पळवटू न टाकणारे होते. र यावर
गटारी कच याचे ढ ग आ ण ग बोळातून य तत या मु ांना वाचवणे पुरेसे न हते. मु ांचे
पा नपोषण आ ण ेम करता येई अ ा आ याची गरज होती. मदर तेरेसा यां यासाठ ही मु े त
मु ा या तीकापे ा कमी न हती. क क याती इतर धमादाय सं ांनी या सम ये ा त ड दे यासाठ
सवतोपरी य न के े अस े तरी यांना मदतीची गरज अस याचे झा े . नम दया माणेच मदर
तेरेसा यांनी पु हा एकदा एक सम या ओळख यामुळे क क ा हरा या अ धका यांना खूप पेच
नमाण झा ा होता. त या मागी य ाचा प रणाम हणून त ा हराती सव काया यांक डू न
मा यता आ ण सहकाय मळा े .

मदर तेरेसा यांनी हरातून के े या अनेक वासादर यान प म बंगा चे मु यमं ी आ ण वै क य

डॉ टर डॉ. बीसी रॉय यांची ओळख क न द . डॉ. रॉय अनेक दा यां या होम ऑ फसम ये मोफत
स ामस त करत असत आ ण मदर तेरेसा दररोज सकाळ वाजता उर े या गरीब ोकांसोबत रांगेत
उभे असतात.
ब तेक वेळ ा त या वनं या वै क य ऐवजी राजक य हो या. तने भेट द े या झोपडप भागात पाणी
कवा वजे या गरजा डॉ टरांना सां गत या. डॉ. रॉय यांनी कत द पणे जबाबदार अ धका या ा मेमो
न सम येची मा हती द . का ांतराने याने या चमुक या ननकडे बारकाईने ाय ा सु वात
के जने आप या हराती गरीब ोकांब खूप काळजी दाखव . यानंतर याने त ा आप या
काया यात ये यास सां गत े जथे याने त ा हराती व वध काया यांचे दरवाजे उघड यास मदत
के . मदर तेरेसा आता यांना मोकळे पणाने फोन क कत हो या या बद यात डॉ. रॉय यांनी त यावर
पूण व ास ठे व ा. या या मदतीने तने ग रबां या मु ांसाठ तचा नवीनतम क प राबवाय ा सु वात
के .

आ ण हणून स टबर रोजी मदर तेरेसा यांनी मु ांसाठ चे प ह े ु भवन उघड े . क

े नजवळ त आ ण मदरहाऊसपासून थो ाच अंतरावर म नरीज ऑफ चॅ रट ने ापन के े या
अनेक बा गृहांपैक हा छोटा न रंग े ा बंग ा प ह ा होता.

नम दया माणेच ब हण ना घरा या नवीन र हवा ांसाठ ते तयार कर यासाठ पूण पणे व करावे
ाग े . घर हान अस े तरी ते त अंगणात उघड े होते मदर तेरेसा यांनी हे घर हर सोडू न गे े या
मु माकडू न भा ाने घेत े होते.

पह े ु भवन तयार झा यावर ब हणी र हवा ां या ोधात नघा या. यांना फार र पाहावे ाग े
नाही ते जथेही गे े तथे यांना गरजू मु े आढळ यां यापैक अनेक ता ही आहेत काही अगद
नाहीत
Machine Translated by Google

ू भवन आ ण ांतीनगर ८१

एक दवस जुना. अनेक ांना कु पोषण आ ण यरोगाने ास े अस याने यांना घरी परत आण े व
के े खाय ा द े आ ण वै क य उपचार द े . जे वाच े ते हरवे पांढरे चेक के े े कपडे घात े
होते नंतर बॉ सम ये पॅ कग े टम ये कवा अगद ज मनीवर ठे व े े होते.

जे खूप आजारी होते यांना मरेपयत ब हण नी ेमाने सांभाळ े . मरणास घरा माणेच मदर तेरेसा
यांची इ ा होती क या हान फॅ ट् स आ ण मु ांनी मरण जवळ आ े अस े तरीही यांना ु के े
जावे यांना ध न ठे वावे आ ण यां यावर ेम के े जावे. ू भवन जतके गजबज े होते मदर
तेरेसा यांनी कधीही मु ा ा र के े नाही जरी याचा अथ हान मु े एका खाटे वर तीन झोपतात
यां या जीवनासाठ ढणा यांसाठ ाइट ब बने गरम के े ा बॉ स वापर ा जात असे.

पयत म नरीज ऑफ चॅ रट ने पे ा जा त मु ांची काळजी घे यासाठ ु भवनांची

ापना के होती. या वाय मदर तेरेसा यांनी येक मु ासाठ ३३ पये दे ण ारे सरकारी अनुदान
वीकार े . परंतु काही म हने सरकारी मागद क त वांम ये काम के यानंतर मदर तेरेसा डी यांनी
अनुदानाची र कम घेण े बंद कर याचा नणय घेत ा. येक मु ासाठ १७ पये खच क नही ती
क कते असा तचा व ास होता यामुळे त ा अ धक च ेन घे यास आ ण यांना आव यक
अस े काळजी दान कर याची परवानगी मळा .

म नरीज ऑफ चॅ रट ने वत मु ांचा ोध घे याबरोबरच क क याती सव वै क य दवाखाने

आ ण न सग होम ा प े पाठव क ते घर नस े या कोण याही मु ाचे वागत करती . अधूनमधून
त ण गरोदर या यांपैक अनेक ांना यां या घरातून बाहेर काढ यात आ े होते आ य घे यासाठ
ु भवनात दसायचे. ब हण नी यांना आत घेत े आ ण गभवती मातांनी बाळं त होईपयत घरात
काम के े .

काही कारणा तव नवीन आई आप या मु ाची काळजी घेऊ कत नस यास ब हण नी मु ा ा घेत े

परंतु के वळ ेवटचा उपाय हणून. घराने या त ण मु ांसाठ पारनंतरचे हाय कू हणूनही काम
के े जे अ यथा ु टणे आ ण चोरी करणे कू न र यावर आ े असते.

मु ांची काळजी घेण े

यां या अनेक उप मां माणेच मदर तेरेसा यांनी ु भवनां या दे ख रेख ीसाठ एक ावहा रक
अ◌ॅप ोच नवड ा. मो ा मु ांना एखादे कौ य कव यावर कवा यांना ावहा रक ण
दे यावर तचा ठाम व ास होता यामुळे यांना जगात यांचा माग तयार करता येई . घर उघडताना
तने के े या प ह या गो पैक काही जुने टाइपरायटर घेण े होते. तने काही मो ा मु ना सेक
रटे रय नोक या मळती या आ ेने टाइप कसे करायचे ते कव े . ब हण नी मु ांसाठ सुतारकाम
आ ण मु ना सुईकाम कव े . कारण मदर तेरेसा यां या ाळांना सरकारने मा यता द न हती
कवा क क या या ाळांनी कवणी कवा फ भर या वाय मु े वीकार नाहीत ती ायो जत
कर यासाठ मो ा माणात हतकारकांवर अव ं बून होती.
Machine Translated by Google

८२ मदर तेरेसा

मु े यापैक प ह एक ीमंत ह ी होती जने वषासाठ मु ांना ायो जत के े .

का ांतराने इतर दे ण गीदारही असेच करती . या सरावाने बा कांना आ मसमथन हो यासाठ

आव यक अस े े ण कवा तां क कौ ये ा त कर यास मदत के . उदाहरणाथ भारतीय
दा याने बाळा या ज मापासून ते मु ाचे ा े य वष संपेपयत कवणी भरणे सामा य होते. वषानुवष
दे ण गीदारांचे वतुळ मो ा माणात वाढ े कारण जगभराती दे ण गीदारांनी ु भवनात मु ांना
ायो जत के े . मु ा े य वयात येईपयत मु ांसाठ दान के े े पैसे बँक खा यात जमा के े जातात
यानंतर हा नधी मु ा या णा या खचासाठ वापर ा गे ा. ही णा इतक य वी ठर क
म ये मदर तेरेसा यांनी जाग तक बा क याण नधीचे आयोजन के े याने म नरीज ऑफ
चॅ रट या दे ख रेख ीखा सव मु ांम ये आ थक मदत हणून वाटू न घेत े .

नवीन जीवनाचे वचन

ू भवनाती र हवा ांसाठ जे ना या वयाचे होते मदर तेरेसा यांनी ह रती रवाजांनुसार ववाह
ाव यास मदत के . ववाह द ा हणून काम करत मदर तेरेसा यांनी इतर ह कु टुं बांसोबत पु ष
नातेवाईकांसाठ वधू ोध याचे काम के े . ु भवनात राहणा या मु चा सामा जक दजा सवसाधारणपणे
कमी असताना मदर तेरेसा यांनी भावी वरा या कु टुं बा ा दे यासाठ येक त णीकडे ंडा कवा भेटव तू
अस याची खा ी के . या ं ांम ये नेहमीच नवीन साडी काही न के ट् स आ ण नाची अंगठ
असायची. ा नक ाभा यानी ं ात काही सो याचे दा गने घरगुती भांडी फ नचर आ ण अनेक
करणांम ये भावी वधू या नावाने उघड े या छो ा बँक खा यात पैसे जोडू न मदत के . कोण याही
दव ी जोडपे मदर तेरेसा आ ण यां या म नरीज ऑफ चॅ रट यांना अ भवादन कर यासाठ
मदरहाऊस या बाहेर जम े े आढळू कतात. का ांतराने एक गंमत अ ी बनू ाग क भावी वधू ा
या या चरणावर ठे वणे चांग े आहे कारण या ा एका सासूचा न हे तर अनेक ांचा वारसा मळत होता.

कदा चत मदर तेरेसा यांनी बा गृहांसाठ तयार के े ा सवात मह वाचा काय म हणजे द क घेण े.
काय मा ा सु वात झा ते हा न कु टुं बांसोबत मो ा सं येने मु े बसव यात आ . हळु हळू
अनेक ह म यमवग य कु टुं बांनी नको अस े या आ ण सोडू न द े या मु ांसाठ घरे उघड . सु वाती ा
अजूनही मु पे ा मु ांना ाधा य द े जात होते परंतु का ांतराने अनेक ह कु टुं बे यां या घरात
गाची पवा न करता नवीन मु ाचे वागत कर यात आनंद होती. वकरच मदर तेरेसा यांनी युरोप
आ ण उ र अमे रके ती परदे ी द क पा कांसह भारतीय मु ांसाठ घरे ोध यास सु वात के . मा
द क घेऊ इ णा या ब सं य कु टुं बांनाच हवे होते
Machine Translated by Google

ू भवन आ ण ांतीनगर ८३

नरोगी मु े . जरी ारी रक ा अपंग मु ांना युरो पयन कु टुं बांम ये घर मळू कत अस े तरी गंभीर
मान सक अपंग मु े ु भवनात राहतात.

द क घे यावर भर दे ताना मदर तेरेसा गभपाता ीही ढत हो या.

या ा तने कडाडू न वरोध के ा. तने एकदा गभपातासह असे ह े

आई त या सम या सोडव यासाठ वतः या मु ाचाही खून करते.

आ ण गभपात क न व ड ांना सां गत े जाते क याने जगात आण े या मु ासाठ
या ा कोणतीही जबाबदारी घे याची गरज नाही. तो बाप इतर म ह ांनाही अ ाच
अडचणीत टाक याची यता आहे. यामुळे गभपातामुळे गभपात होतो. गभपात
वीकारणारा कोणताही दे आप या ोकांना ेम कराय ा कवत नाही तर यांना
हवे ते मळव यासाठ वायओ े स वापराय ा कवतो.

मदर तेरेसा यां यासाठ द क घेण े हा के वळ गभपातच न हे तर ए का उ ीरा ज मदर कमी

कर यासाठ यांना नसबंद कर या या वाढ या थेचा सामना कर याचा सव म माग होता. भारत
सरकारने ोकसं या वाढ चा सामना कर यासाठ म ह ा नसबंद चा पुर कार के ा. गभपात
नकचा सामना कर यासाठ मदर तेरेसा आ ण यां या ब हण नी वै क य दवाखाने णा ये
आ ण पो स टे न ा संदे पाठव ा क म नरीज ऑफ चॅ रट सव नको अस े या मु ांना
वीकारती .

द क घे यासोबतच मदर तेरेसा कु टुं ब नयोजनातही सहभागी झा या. मदर तेरेसा यांनी या ा
प व कु टुं ब नयोजन हट े याम ये म नर नी सूचना दे यास सु वात के याम ये य प तीवर
आधा रत नैस गक कु टुं ब नयोजनावर जोर दे यात आ ा ही एकमेव कौटुं बक नयोजन था रोमन
कॅ थो क चचने मंज ूर के . म नर नी अनेक कु टुं ब नयोजन क े दे ख ी ापन के जथे त ण
ववा हत जोड यांना ता प त क ी काय करते हे क े च नाही तर गक संबंधांपासून र राहणे
हा अवां छत गभधारणा टाळ याचा आणखी एक माग आहे हे दे ख ी क े . या प त ची साधेपणा
असूनही यांना ग रबांना कव यात याचे तोटे होते.

एका प र चत कथेत एका ीचा समावे होता याने आधीच मो ा सं येने मु ांना ज म द ा होता.
सरी गभधारणा टाळ या या इ े ने त ा ता प ती या सूचना मळा या आ ण त या ी बजांचा
मागोवा ठे व यासाठ त ा व वध रंगांचे मणी द े गे े . काही म ह यांनंतर ती एका कु टुं ब नयोजन
क ात परत अथातच गभवती होती. तने ब हण ना सां गत े क तने का या पुत याभोवती
मणी टांग होती आ ण ती वसर होती. यानंतर ती गभवती का रा ह हे समजू क े नाही.

नम दय येथे यां या थे माणे वरोधकांनी मदर तेरेसा यां या गभपात आ ण नसबंद या

भू मके वर ट का के . अनेक ांनी असा यु वाद के ा क भारतात खूप नको अस े मु े आहेत
आ ण ती नाहीत
Machine Translated by Google

८४ मदर तेरेसा

म नरीज ऑफ चॅ रट यतो येक ाची काळजी घेऊ के असा माग. जरी गभपात च क सा य
उप अस े तरी ते मळ आ ण महाग होते मदर तेरेसा यां या संतापाचे समथन करणे कठ ण होते.
बेक ायदे ीर गभपातामुळे या यां या न ज म े या मु ाचा वतःच गभपात कर याचा य न क
कतात ब तेक दा भयानक आ ण घातक प रणामांसह. अ ा ट के चा सामना करताना मदर तेरेसा
आप या भू मके वर उ या रा ह या आ ण चच या ज म नयं ण आ ण गभपाता या कवणीपासून कधीही
र गे या नाहीत. पण वाद मटणे रच ये या काही वषात मदर तेरेसा जगभराती नवड समथक
व क ांसाठ एक य य असे .

इतर मागानी पोहोचत आहे

बा गृहांचे आयोजन कर यासोबतच मदर तेरेसा यांनी इतर मागानी ग रबांपयत पोहोच े . म ये
जे मोफत दवाखा यात जाऊ कत न हते यांना मदत कर यासाठ तने तचे प ह े मोबाइ नक
आयो जत के े . त ा यूयॉक हराती कॅ थो क र फ स हसेसने मदत के होती याने एका जु या
हॅन ा वासी वै क य दवाखा यात पांत रत कर यासाठ $ ची दे ण गी द होती जी संपूण
हराती झोपडप ट् यांना मोफत वै क य सेवा दे त होती. काही डॉ टरां या मदतीने वै क य चाचणी
कर यासाठ ु भवनम ये एक छोट योग ाळा उभार यात आ .

ू भवन हे ग रबांना जेवण दे याचे गजबजणारे क बन े आहे. घरा या छो ा वयंपाकघरात

ब हण नी य ततका भात जव ा जो यांनी के ळ सह द ा. पार या कोण याही दव ी कु ठे ही
ते या मु ांसह जेवण घे यासाठ थांब या हो या. अनेक ांसाठ हे दवसभराचे एकमेव जेवण होते.

मोफत अ पुरव यात काही धोके होते. एका संगी ब हण कडे या दव ी दे यासारखे काहीच
न हते कारण यांना पुरवठा करणा या एज सीने घरी अ पाठवणे बंद के े होते. भुके े ा जमाव
अ धकच संत त होत गे ा काह नी घर पेटव याचाही य न के ा. एका णी मदर तेरेसा यांनी
आ यकारक ने मागे ढक या या म ह ांची संपूण फळ जी यांचे अ घे यासाठ पुढे सरसाव या.
पो स आ ण अ न मन द ा या ता यामुळे ही घटना अ धक गंभीर हो यास उ ीर झा ा नाही. स या
कमी धोकादायक संगी वयंपाकघरात ताटं संप आ ण ब हण नी गरीबांना दे यासाठ मदरहाऊस या
जेवणा या ताटांचा वापर के ा.

अ व तेक डे दे ण े

मदर तेरेसा यांनी म ये क क या या र यांवरी आणखी एका वाढ या सम ये ा तसाद

हणून मोबाइ दवाखाना सु के ा कु रोगी. यापूव हराती अनेक कु ण अस े े गोबरा
णा य बंद पड े होते
Machine Translated by Google

ू भवन आ ण ांतीनगर ८५

हजारो णांना जा यासाठ जागा नाही. मदर तेरेसा यांनी बंद हो या या वरोधात जोरदार य न के े
होते परंतु ा नक र हवासी आ ण वकासकां या वाढ या दबावामुळे यांना णा य प रसरापासून र
ह वायचे होते यांनी हरा ा सु वधा बंद कर यास भाग पाड े . वकरच हरा या ह बाहेर
कु रो यांसाठ नवीन णा य बांध यात आ े .

मदर तेरेसा गोबरा या पूव या मु ांसाठ नवीन सु वधेत जाणे कठ ण होई हे ओळखून यांनी
वतःचे नक उघड याचा नणय घेत ा. पूव या गोबरा सु वधे माणे त ा म यभागी अस े एक
साइट सापड यामुळे णांना उपचार घेण े सोपे होई .

तथा प ेज ार या र हवा ांना ता वत नकची मा हती मळा यावर तचे य न थांबव याचा
सवतोपरी य न के ा. एका संगी जे हा ती घटना ळाची पाहणी कर यासाठ ेज ार या प रसरात
आ ते हा त ा ेज ार या संत त र हवा ांनी भेट े आ ण त यावर दगडफे क कर यास सु वात के .
तने संत त त या घेत आ ण ट पणी के क दे वा ा या भागात नक नको होते. ती
मागद नासाठ ाथना करायची.

जणू त या ाथने ा उ र हणून काही अमे रकन दान ूरांनी म नरीज ऑफ चॅ रट ा णवा हका
दान के . मदर तेरेसा यांना आ ा होती क ही वाहने अनेक मोबाइ कु रोग च क सा यांपैक प ह
असे . वचा वकार आ ण कु रोगावरी उपचाराती वै आ ण त डॉ. सेन यां याकडू न अ धक मदत
मळा . सेन नुक तेच ॉ पक कॅ रोगांसाठ कामाइक हॉ ट मधून नवृ झा े होते. आप या
मोक या वेळे चे काय करावे याब अन ततेने आ ण म नरीज ऑफ चॅ रट या कायाब ऐकू न
याने आप या सेवा दे ऊ के या. मदर तेरेसा यांनी कृ त तापूवक वीकार के ा. सहा यक डॉ. सेन या तीन
ब हणी हो या यांनी नसचे ण घेत े होते.

स टबर म ये प ह े फरते कु रोग च क सा य सु कर यात आ े . णवा हके त सहा

ना औषधी सने अ आ ण वै क य न द चा उदार पुरवठा होता. झोपडप ते झोपडप असा
वास करत आ ण ॉरेटो कॉ हट या भतीबाहेर एक थांबा दे ऊ न म नरीज ऑफ चॅ रट ने हराती
कु णांचा ोध घेत ा. का ांतराने संपूण क क यात आठ उपचार क े ापन कर यात आ
यामुळे हराती कु रोग त ना आ ा नमाण झा . चमकदार नळे वाहन वकरच
मदत आ ण आरामाचे एक ओळख े जाणारे तीक बन े . येक टॉपवर ब हण नी जीवनस वे आ ण
औषधांसह अ ाची पा कटे द . जानेवारी पयत न अ धक कु रो यांनी नय मतपणे
मोबाइ नकमधून उपचार घेत े .

एक भयंक र रोग

कु रोगाने त अस े यांना मदत कर याचा य न करताना मदर तेरेसा यांना एका व कार या
सम येचा सामना करावा ाग ा. हा रोग या ा हॅ सन रोग दे ख ी हणतात बायब या काळापासून
द तऐवजीकरण के े गे े आहे. हा एक व ेषतः कपट आजार आहे याने ोकांना थोडासा इ ारा
द ा आहे. जीवाणू यामुळे े प होतो
Machine Translated by Google

८६ मदर तेरेसा

रोझी म ासं ेवर ह ा करते आ ण रीराची वेदना जाणव याची मता न करते.
वेदना न होता ोक नेहमीच नकळत वतः ा जखमी करतात. युरीम ये संसग होतो आ ण प रणामी
ऊत चे नुक सान होते. कू चा रीरात ोषून घेत याने बोटे आ ण बोटे हान होतात आ ण वकृ त होतात.

सु वाती या णांम ये संवेदना हरव याने वचेवर फकट कवा फकट ठपके येतात. जे हा
म ातंतू भा वत होतात ते हा हान नायू अधागवायू होतात यामुळे बोटे आ ण अंगठा कु रवाळतात.

जे हा कु रोग पायाती नसांवर ह ा करतो ते हा पायात संवेदना होत नाही.

अ या त जखमांमुळे आ ण फे नम ये पाय धूप होऊ कतात. चेह या या म ातंतूंवर प रणाम
झा यास एखा ा या डो याची ु क ु क णारी त त या हरवते यामुळे ेवट कोरडेपणा
ण आ ण अंध व येऊ कते. नाका या े म अ तरात जाणा या बॅ स मुळे अंतगत नुक सान आ ण
डाग पडू कतात यामुळे वेळ ोवेळ नाक कोसळते. अ व प र ती खोक ा आ ण कणे यामुळे
रोगाचा सार हो यास मदत होते. अ व ता अस े या हान कु टुं बात संपूण कु टुं बा ा संसग होणे
सोपे आहे.

या आजाराने भारतात आ ण इतर एक खो सामा जक क ं क दे ख ी सोबत ने ा. षत हो याची

भीती अनेक दा कु रो यांना बाहेर काढ यास वृ करते. गोबरा णा य बंद झा यानंतर क क याती
अनेक कु णांना झोपडप ट् या आ ण ामीण भागात जा यासाठ जागा न हती जथे अनेक ांचे
झा े . जरी एखाद या आजारातून बरी झा तरीही यांना समुदायाने र ठे व े आ ण अनेक दा
यांना घर काम कवा मदत मळू क नाही रोगाचा सामा जक क ं क हा च त होता.

सोळा ा तकापयत युरोप आ ण उ र अमे रकाम ये कु रोग नाहीसा झा ा अस ा तरी तो

आ या आ का द ण अमे रका आ ण म य पूवम ये अ त वात होता. म ये नॉव या डॉ.
आमाउर हॅ सनने रोगास कारणीभूत अस े या बॅ टे रयाचा ोध ाव ा आ ण बरा होणे जवळजवळ
एक तक र होते. या द कात जे हा मदर तेरेसा यांनी यांचे प ह े मो बाई नक
उघड े ते हा कु रोगावर डॅ सोन गो यांनी उपचार के े जात होते. तथा प कु रोग बॅ स ने डॅ सोन
तकार वक सत कर यास सु वात के आ ण य वी उपचारांना अडथळा आण ा

वचार

तत ागड
कु रोग झा े यांसाठ क क याबाहेर जा यासाठ एक जागा होती टट ागढ क क यापासून
एक तासा या अंतरावर अस े े औ ो गक उपनगर. रे वे ळांज वळ तथ या बाजू ा झोप ांचा समूह
उगव ा होता. हे गरीबांचे गाव होते कु रो यांनी द द या बरोबरीने जागा ाप होती. हा प रसर
मानवी सेसपू होता तेथे कोणतेही ेनेज कवा सांडपाणी न हते प याचे पाणी न हते आ ण वीज
न हती. कु रो यां ी अगद गोरग रबांचाही संबंध न हता. हरवासी आ ण द
Machine Translated by Google

ू भवन आ ण ांतीनगर ८७

संसगा या भीतीने पो सही र रा ह े . प रणामी गु हेगारी राम पंत आ ण वैराचार होते हसा आ ण
ह या या रोज या घडामोडी हो या.
कु रोगी यां या आजारपणामुळे आ ण ग रबीमुळे उपचार घेऊ कत न हते तत ागढमधी कोणताही
डॉ टर दवाखाना कवा हॉ ट यांना पाहणार नाही.
दर यान मोबाई नक या य ानंतरही मदर तेरेसा आ ण यां या भ गन या ात आ े क
टट ागढमधी असे अनेक ण अजूनही आहेत यांना मदतीसाठ दर आठव ा ा बस कवा े नचे
भाडे परवडत नाही. यांना अनेक दा सायक चा व यास बंद घात आहे.

या वाय मदर तेरेसा आ ण ब हण ना कु रोगाने त अस े या नवजात बा कांची अ धक करणे

पा ह होती आ ण मातांना दवाखा यात येण ं एक ओझं होतं. अनेक णांनी मदर तेरेसा यांना यां यासाठ
घराजवळ कायम व पी दवाखाना उघड यास सां गत े .

जे हा तने तत ागड ा प ह भेट द ते हा मदर तेरेसा यांना काहीतरी कर याची गरज अस याचे
जाणव े . काही म ह यांतच तने रे वे ळांज वळ एका ेडम ये एक छोटासा दवाखाना ापन के ा होता.
काही ब हण ना टट ागढ नकसाठ चंड के स ोड हाताळ यासाठ पाठव यात आ े . परंतु वकरच
हे झा े क आणखी काही करणे आव यक आहे.

कु रो यां या द ेक डे वेध यासाठ मदर तेरेसा पु हा एकदा यां या सामा य वयंसेवक आ ण

परोपकारी यां याकडे वळ या. अनेक गट कु णां या राहणीमानाब ऐकू न यांना मदत कर यासाठ
हर ापी संक ना ा पा ठबा दे यासाठ एक आ े . संक न मो हमेसाठ वापर े े च ह घंटा होते
तथाक थत अ ु तेचे ाचीन तीक परंतु आता क णेचे तीक हणून सेवेत दाब े जाते. संक न
मो हमेचे घोषवा य टच द े पर वथ युअ र कमॅ न असे होते आ ण ही हण पो टर च हे वतमानप े
आ ण मोबाई हॅनवर दे ख ी होती. हर ापी कॅ म पेज ने कु णां या गटांचे वा त अस े या इतर
भागांचा ोध घेऊ न आणखी कु रो यांवर उपचार करणे य के े .

अखेर आणखी कायम व पी इमारत बांध याचे काम सु झा े . पण हा क प सु वाती या काळात

अडचणीत आ ा. रे वे साइट या राहणीमानात सुधारणा कर या या प ह या य नांना टोळ या ने यांक डू न
वरोध झा ा यांनी या भागाती ब तेक बेक ायदे ीर याक ाप चा व े .

टो सने साइटची व ता करणा या वयंसेवकांना अ भवादन के े परंतु ते कायम रा ह े . ेवट दोन

हान कॉटे ज चे बांधकाम सु झा े आ ण यां यासह बांधकामाचा तकार कमी झा ा. टोळ चे होरके
पळू न गे े आ ण अनेक र हवासी इमारती या मदतीसाठ उभे रा ह े . माच म ये उघड े या
नक तर सु वधेम ये एक पुनवसन क एक णा य आ ण एक कॅ फे टे रया आहे. वषा या
का ावधीत उपयु ता इमारत चे वग करण जोड े गे े . म ये बांधकाम पूण होईपयत इमारत नी
एक मै ांबीचा भाग तयार के ा. मदर तेरेसा यांनी तत ागढ या नगरपा के कडे या भागासाठ पाणी
गटार आ ण वीज मा गत . मु ांना ा नक ाळांम ये आ ण हळू हळू हान कानांम ये टाक यात आ े
Machine Translated by Google

८८ मदर तेरेसा

आ ण या भागात टॉ स दसू ाग े जथे एके काळ फ गु हेगारी आ ण हसाचार वाढ ा होता.

पण तत ागढम ये कु णांचा ओघ ये याची भीती पा का ने यांना वाट याने नक सु झा े

नाही. यांनी मदर तेरेसा यांना कु रो यांसाठ आणखी एक सु वधा सु कर याचा वचार कर याची वनंती
के . हे ात घेऊ न मदर तेरेसा यां या पुढ क पाकडे वळ या ांतीनगर.

ांतीनगर
म ये मदर तेरेसा यांना भारत सरकारकडू न भेट मळा क क यापासून सुमारे मै ांवर
एकर जमीन. ज मनीसाठ ती सरकार ा वषा ा एक पया फ भरायची. जमीन बन ेती होती
जवळपास जंग दसत होते. चॅ रट कॉ सटम ये गात अस े या जमन मु ांनी गोळा के े या नधीतून
मदर तेरेसा यांनी ांतीनगर कु रो यांसाठ ांती ळ बांध यास सु वात के .

क प पूण कर यासाठ पुरेसा पैसा न हता. चम कारा या आ ेने म नरीज ऑफ चॅ रट ने

मागद नासाठ ाथना के . यां या ाथनेचे उ र म ये पांढ या कन कॉ टनट
ऑटोमोबाई या पात दे यात आ े . ही कार मूळ त अमे रकन कॅ थ कांक डू न पोप पॉ VI ा भेट
होती. पोपने म ये भारता या रा यभेट साठ ही कार खास आण होती. तेथे असताना यांनी मदर
तेरेसा आ ण नम दय येथी घरा ा भेट द आ ण म नरीज ऑफ चॅ रट या कायाने ते इतके
भा वत झा े क यांनी मदर तेरेसा यांना कार द . तो जा यापूव . कारचा कोणताही ावहा रक
उपयोग न होता मदर तेरेसा यांनी मोटारीची साधी व क न त यापे ा कतीतरी जा त पैसे कमाव े .
ेवट रॅफ ने अंदाजे पये कवा $ ची ऑडर पूण के . राफे ारे उभार े या
नधीतून मदर तेरेसा ांतीनगर येथी मु य णा या या ॉकसाठ पैसे दे ऊ कत हो या.

म ये मदर तेरेसा यांनी स टर ा सस झे वयरसह इतर अनेक ब हण ना ांतीनगर येथे

मैदाना या बांधकाम आ ण दे ख भा ची दे ख रेख कर यासाठ पाठव े . पुढ दोन वषात अनेक मह वा या
इमारती उ या रा ह या यात पुनवसन क आ ण कु णांसाठ कु ट रांनी वत बांध े या झोप ांचा
समावे आहे. या वाय मैदानावर फु ांची झाडे व झुडपे फळझाडे भाजीपा या या बागा ाव यात
आ या. र हवा ांम ये वयंपूण ता वाढव या या उ े ाने जवळ या त ावात मा ांचा साठा होता.

का ांतराने कु णांसाठ अस े या गृहाने जवळपास ४०० कु रो यांना आ ण यां या कु टुं बीयांना

उपचार आ ण द य जीवनाची संधी द . भ व याती णांसाठ नवीन घरे बांध यासाठ नवीन
आ े यांना वटा बनव यास कव े गे े . र हवा ांनी वतःची गुरे पाळ वतःचे तां ळ आ ण ग
पकव ा आ ण वतः या बागांची म ागत के . इतरांनी कराणा कान चा व े . काही र हवा ांनी के े
Machine Translated by Google

ू भवन आ ण ांतीनगर ८९

टोप या या जवळ या कोळसा खाण म ये वापर या जातात. एक टग ेस दे ख ी आहे. ांतीनगरम ये

वतःचे ा नक सरकार असून तेथी र हवा ांमधून नवड े े नेते आहेत. वै क य उपचार फार र
नाही आ ण या द कापासून उ म औषधां या आगमनाने अनेक कु रो यांना यां या आजारातून
बरे हो याची संधी मळा . म इजवर एक ू भवन दे ख ी आहे जथे मु े रा कतात आ ण
अ धक संसगज य णांपासून यांचे संर ण के े जाऊ कते.

येक नवीन य आ ण येक नवीन उप माने हे होत होते क मदर तेरेसा यां याकडे व ण
ी होती. ती के वळ क क ाच न हे तर संपूण भारतात वतःचे नाव कमावत होती. जे वतः ा मदत
क कत नाहीत यांना मदत कर या या त या महान ढ न यामुळे त ा अनेक समथक आ ण
ट काकारांची सं या वाढ .

म नरीज ऑफ चॅ रट चा आकार आ ण माण जसजसे वाढत गे े तसत ी वादाची बीजेही वाढ .

या अखेरीस हे झा े होते क मदर तेरेसा आ ण यांचे आदे यापुढे गु तपणे प र म करणार
नाहीत.

नोट् स

. जया चा हा आ ण एडवड े जॉ सोबत मदर तेरेसा द जॉय इन हग अ गाइड टू डे हग यू यॉक

वाय कग पी. ३२७.
. मदर तेरेसा वथ च हा आ ण े जो जॉय पी. ३७१.
Machine Translated by Google
Machine Translated by Google

धडा
चम काराची वाढ

या द का या उ राधात मदर तेरेसा यांनी वत ा बातमी दे या ायक बन या हो या कमान

क क ा येथे जथे या भारतीय आ ण इं जी दो ही वृ प ांम ये अनेक े ख ांचा वषय हो या. या
ाने मदर तेरेसा आ ण भारतीय वृ प यां याती एक उ े ख नीय संबंधाची सु वात झा . एक
तर मदर तेरेसा आ ण म नरीज ऑफ चॅ रट यां याब या े ख ांमुळे अनेक दा ऑडर ा दे ण गी
मळा . काही भेटव तू पै ा या व पात आ या इतरांनी पुरवठा आ ण यांचा वेळ दान के ा.

एका ट ावसा यकाची प नी आ ण ोरेटोची माजी व ा थनी अ णा पॉ यांनी

झोपडप ती मु ांना कव यात मदत के . तने मु ांसाठ समस पाट ही आयो जत के या
हो या. वतः या मु ांचा ज म झा यानंतर तने वतः या मु ांचा उ सव याच दव ी ु भवनम ये
मु ांसाठ वाढ दवसा या मेज वानीचा मु ा मांड ा. आप या मु ांना ते कती भा यवान आहेत हे यां या
मनावर ठसव यासाठ तने त यासोबत ुभवनात ने याचा मु ाही मांड ा. पॉ ा कापडा या
कारखा यातही वे होता त या य नातून ब हण ना दरवष नवीन सा ा मळा या. वषानंतर
पॉ ने आठवण क न द क मदर तेरेसा यां या वासापूव कधीही घाईत न ह या आ ण यांना
भेटाय ा आ े या येक ासाठ यां याकडे नेहमीच वेळ होता. परंतु हे सव वकरच बद े कारण
मदर तेरेसा यांनी मो ा माणावर े कांचे वेधून घे यास सु वात के आ ण हे ओळख े क
जगात इतर काही ठकाणे आहेत यांना यां या ीचा फायदा होऊ कतो.

जाग तक तरावर पाऊ ठे वत आहे

सुमारे वष म नरीज ऑफ चॅ रट ने के े े काय क क यापुरते मया दत होते. हे चच काय ा ी

सहमत होते जे
Machine Translated by Google

९२ मदर तेरेसा

ब प या अ धकाराती दे बाहेर घरे उघड यासाठ नवीन आदे तबं धत. सु वाती ा मदर
तेरेसा यां या ात आ े क आच ब पने या नयमाची जोरदार अंम बजावणी के आ ण
क क यात त ा भेडसाव े या भीषण सम यांदर यान कोण याही कारचा व तार हा च न हता.

पण म ये प र ती बद होती. म नरीज ऑफ चॅ रट चा ोबे नरी का ावधी

औपचा रकपणे संपाय ा एक वष बाक होते आ ण ब हणी क क या या बाहेर यांचे म न घेऊ न
भारता या इतर भागात काम कर यास उ सुक हो या. जे हा मदर तेरेसा आच ब प पे रयर यां याकडे
गे या ते हा यांनी याग के ा. परंतु यांनी मदर तेरेसा यांना सां गत े क यांचे काय के वळ दे ा या
इतर भागात व ता कते याप कडे नाही. तने होकार द ा. म नरीज ऑफ चॅ रट ची नवीन घरे
ापन कर यात आ आ ण चच आ ण हरा या अ धका यांनी यांचे वागत के े द आण
झा ी येथे. यां या कायाची बातमी भारत सरकार या सव पदापयत पोहोच द ती
बा गृहा या समपणात भारताचे पंत धान जवाहर ा नेह उप त होते. जे हा यांची ओळख
झा ते हा मदर तेरेसा यांनी पंत धानांना यां या आदे ाची मा हती द . त ा हळू वारपणे थांबवून
नेह ं नी उ र द े क त ा त या कामाब ऐक याची गरज नाही या ा हे सगळं माहीत होतं
आ ण हणूनच तो समारंभा ा आ ा होता. म नर आयज ऑफ चॅ रट ने बहार या अ यंत गरीब
रा याती रांची या हराम ये न सचा एक गट पाठव ा. येथे ा नक जमात मधी अनेक मु ना
मो ा य ाने म नरी ऑफ चॅ रट बन यासाठ भरती कर यात आ े .

बॉ बे असं य कॅ थो क चच आ ण ाळा अस े या हरात म नरीज ऑफ चॅ रट चे वागत

बॉ बेमधी रोमन कॅ थ क चचचे मुख का डन हॅ े रयन े सयास यांनी के े .

हरा या एका छो ा ा दौ यानंतर मदर तेरेसा यांनी मुंबईती झोपडप ट् या क क यापे ा वाईट
अस या या ट पणीने अनेक र हवा ांना नाराज के े . परंतु इतर अनेक ांनी ओळख े क हरात
आढळ े या अनेक राजवा ांबरोबरच उं च इमारती दे ख ी कमी वायुवीजन अस े या घराती
ं बग नाही आ ण अगद कमी ताजी हवा आहे. का डन े यस या आ ीवादाने मदर तेरेसा यांनी
वकरच नम दया माणेच मृतांसाठ घर उघड े .

या रद ऋतूम ये मदर तेरेसा यांनी यां या द क दे ा या सीमां या प कडे पा ह े आ ण

ास वेगास नेवाडा येथे होणा या रा ीय कॅ थो क म ह ा प रषदे त बो याचे आमं ण वीकार े .
संपूण भारतभर संत मान या जाणा या ीसाठ हे अ या त ठकाण वाटत अस े तरी मदर तेरेसा
म नरीज ऑफ चॅ रट साठ अ धक नधी उभार या या आ ेने गे या.

यावेळ मदर तेरेसा वषा या हो या आ ण न स या भारी हो या यापैक तीन वगळता

सव भारतीय हो या आ ण यांना यांचा संदे पुढे ने याची इ ा होती. असे झा े क तची त ा
आधीच जाग तक तरावर ा पत होत आहे. अमे रके त ती आघाडीवर दस होती
Machine Translated by Google

चम काराची वाढ ९३

म ये यु ब अ मॅग झन फॉर द चच अँड हर पीप नावा या अमे रकन मा सकाचे पृ याने

तची कमान अमे रकन कॅ थो क समुदाया ी ओळख क न द .

या ऑ टोबरम ये मदर तेरेसा ॉस एंज े सम ये आ या तथून तने मस सायनरीज ऑफ चॅ रट

कॅ थरीन ॅक न यां यासोबत माजी वयंसेवका या सहवासात ास वेगास ा वास के ा. मदर तेरेसा
यांना द स व स ऑफ ह ीषकाचे भाषण ायचे होते याम ये यांनी म नरीज ऑफ चॅ रट या
कायाची परेषा द होती.

मदर तेरेसा याआधी कधीच जाहीरपणे बो या न ह या पूव ती त यासाठ बो यासाठ इतरांवर

अव ं बून होती. परंतु म ह ांसमोर बो ताना तने ोधून काढ े क वा त वक सहयोगी एक
फायदा होता. एखा ा ावसा यकाने चपख भाषण दे याऐवजी मदर तेरेसा यांनी वतः ा नैस गक
व े अस याचे दाखव े . तने आप या जीवनाती आ ण भारताती म नरीज ऑफ चॅ रट या
कायाब सहज सां गत े . तने सां गत े क ती दे ण गी माग यासाठ न हती याऐवजी ती मदतीसाठ
दे वा या ो हड सवर अव ं बून रा ह . पण तने त या े कांना आठवण क न द क ते दे ख ी
दे वासाठ काहीतरी सुंदर कर यात सहभागी होऊ कतात. त ा क हर करायचे असताना हा ीकोन
थेट अपी कर यापे ा पैसे उभार यात अ धक भावी ठर ा. यानंतर क हे न हॉ मधी एका
बूथम ये बसून तने त यासोबत अस े या बॅगेत रोख ठे व यासाठ थांब े या या पात तने
पा ह े . दवसभरात अनेक वेळ ा बॅग रकामी झा . मदर तेरेसा यांनी यां या क पांसाठ नधी
उभार याचा एक ा आ ण य वी माग ोध ा होता. हे एक सू होते यापासून ती व चतच
पुढ वषाम ये वच त झा .

ास वेगासम ये असताना मदर तेरेसा यांना वाळवंटात वास कर यापे ा जवळ या कॅ सनो
आ ण नाइट बमधी घडामोड म ये कमी रस होता. त ा हराब काय वाटते असे वचार े
असता तने उ र द े क हराती कॅ सनो आ ण हॉटे स या नऑन ाईट् सने त ा दवाळ ची
आठवण क न द दरवष ह द ांचा सण. त या नेवाडा भेट ची मर णका हणून तने
वाळवंटात सापड े या काही ांब कॅ टस ाई स घेत या. हे नंतर का ांचा मुकु ट बनव े गे े आ ण
क क ा येथी मस सायनरीज ऑफ चॅ रट या नवीन चॅप म ये वेद या मागे टांग े या ू सी या
डो यावर ठे व े गे े .

एक वावटळ दौरा

ास वेगास येथून मदर तेरेसा इ नॉय या पेओ रया येथे गे या जथे यांनी कॅ थो क म ह ां या
आणखी एका गटा ी संवाद साध ा. मग ते कागो आ ण यूयॉक हराकडे नघा े . येक हरात
तचे ेमाने वागत कर यात आ े आ ण म नरीज ऑफ चॅ रट साठ अ धक पैसे गोळा कर यात
त ा थोडा ास झा ा. सह नयो जत बैठक मुळे त या वासात एक नरा ा आ
Machine Translated by Google

९४ मदर तेरेसा

डेमो ॅ टक अ य पदाचे उमेदवार जॉन एफ. के नेडी जे रोमन कॅ थ क दे ख ी होते हे झा े नाही.

तथा प यूयॉक हरात असताना मदर तेरेसा यांनी ऑ याम ये ज म े या मे डक म न स टस या
सं ापक मदर अ◌ॅना डगे यांची भेट घेत यांनी मदर तेरेसा यांना यांचे सु वातीचे वै क य ण
एक द कापूव पटना येथे द े होते. तने कॅ थो क र फ स हसेसना भेट द या आ ण ब प फु टन
जे. ीन यांची भेट घेत जे युनायटे ड टे ट्समधी मुख रे डओ आ ण टे हजन म व होते.
ीन हे परदे ी म न या ऑगनायझे न ोपगे न ऑफ द फे थ या अमे रकन वभागाचे मुख होते
याने जगभराती कॅ थ ऑ क म सना दे ण या द या. पण कदा चत या वासादर यान मदर तेरेसा
यांचा सवात मह वाचा संपक जाग तक आरो य संघटनेचे WHO संचा क माक नो कॅ न डाऊ
यां या ी होता. भारताती कु रोगी आ ण यां या मु ांची तातडीची गरज अस याचे तने कॅ न दाऊ ा
सां गत े . कडाऊने त ा सां गत े क जर तने भारत सरकारमाफत वनंती के तर त ा आव यक
वै क य पुरवठा ड यूएचओ पाही .

यूयॉक न मदर तेरेसा यांचे पुढचे ान ं डन होते जथे यांनी एक सं याकाळ भारतीय पंत धान
नेह ं या ब हणी या घरी घा व यांनी यांना तचे काय वाढव यास ो सा हत के े व ेषत जेथे
वयंसेवकांचा संबंध होता. मदर तेरेसा यांनी ऑ सफॅ म मदत एज सी या त नधी ी दे ख ी भेट घेत
आ ण बीबीसीवर ट प काराची प ह रद न मु ाखत घेत .

तचा पुढचा थांबा जमनी होता जथे मदर तेरेसा यांना जमन कॅ थो क र फ एज सी Miseror ने
का त के े या Weltelend World Misery या वृ प के त स मळा होती . ar ticle
ने क क या या भयंक र ग रबीचे फोटो तसेच नम दयाचे ॉट् स दे ख ी दाखव े होते. एड े इस
पृ वी वतुळ या आणखी एका वृ प ाने का घाटाचे फोटो स के े होते. थंडीपासून बचाव
कर यासाठ उ ोकरी या घ गडीत गुंडाळू न वमानातून उतरताच मदर तेरेसा यांचे जमन छाया च कार
आ ण प कारां या जमावाने वागत के े .

Miseror त नध सोबत या भेट त मदर तेरेसा यांनी द त मरणास ांसाठ नवीन घर बांध या या
यां या योजनांची परेषा सां गत . तने तयार जमीन बाजू ा ठे व होती परंतु ता वत सु वधा
बांध यासाठ मदत हवी होती.
सं ेने सामा यत वयं मदत क पांना नधी दे यास ाधा य द े असताना त या वनंतीस सहज
सहमती द व . या बद यात यांनी फ म न एरीज ऑफ चॅ रट ने पैसे कसे खच के े यावर
ठे व यासाठ सं े ा आ थक टे टमट पाठव यास सां गत े . यां या आ याची गो हणजे मदर तेरेसा
यांनी यांची वनंती पणे फे टाळू न ाव असे सांगून क भ गन ना आ थक फॉम तयार
कर यासाठ वेळ नाही. यांनी पै ाची चता क नये असे आ ासन अ धका यांना द े येक पैसा
ता वत क पासाठ जाई . परंतु तप ी वार ह ेब ठे व यास तने नकार द याने सु वात झा
Machine Translated by Google

चम काराची वाढ ९५

एक था जी पुढे चा ू राही आ ण नंतर मो ा माणात ट का कर याचा ोत बने . मदर तेरेसा यांनी

नंतर यु वाद के या माणे येक ायोजका ा वतं अहवा दे ण े इतके वेळ खाऊ ठरे क गरीबांना
ास होई . जरी तने आ ण त या ब हण नी येक दे ण गीची न द प ासह के अस तरी यांनी
वीकार े या दे ण या आ ण खच के े या पै ाची तप ी वार आ थक न द ठे व या नाहीत. त या
वभावा माणे मदर तेरेसा यांनी ऑडर या े ख ा वषयक प त ब त ार कडे के े .

जमनी सोड यापूव मदर तेरेसा यांनी नाझी जमनीती सवात कु स एका ता बरांपैक एक
अस े या डाचाऊ ा भेट दे यासही थांब े जेथे ते दर यान न अ धक यू मरण
पाव े . बराचा इ तहास ऐक यानंतर मदर तेरेसा यांनी सां गत े क छावणीचा इ तहास होता. या या
इ तहासात रोममधी को ो झयम रोमन ोकांसाठ काय होते यांनी नांना यां या मृ यूसाठ
फे क े . मदर तेरेसां या नजरेत आधु नक मानव काही चांग े वागत न हते आ ण जर काही असे तर
या न वाईट.

व झ ड या एका सं त भेट नंतर मदर तेरेसा रोमम ये थांब या जथे तने पोप जॉन XXIII यांना
म नरीज ऑफ चॅ रट ची सोसायट ऑफ पॉ ट फक राइट बनव यासाठ औपचा रक आ ण वैय क
वनंती कर याची अपे ा के . जर पोपने सहमती द व तर याचा अथ असा होई क म नरीज
ऑफ चॅ रट इतर दे ांम ये काम कर यास सुरवात क कती . तथा प जे हा पोप ा भेट याची वेळ
आ ते हा मदर तेरेसा यांनी थेट पोप ा वनंती के याने घाबर या याऐवजी फ यांचे आ ीवाद
मा गत े . यानंतर तने का डन ेगरी अगा जयन यांना वनंती के यांनी हे करण वचारात घे याचे
मा य के े . परंतु हे होते क चचने मदर तेरेसांचे मू य आ ण मह व के वळ यां या म नरी आ ण
मानवतावाद य नांनाच न हे तर गॉ े चा सार कर या या य नांनाही ओळख े होते.

एक सं त पुन म न

रोमम ये असताना मदर तेरेसा यांनी तचा भाऊ ाझर यां यासोबत पुन म न आयो जत के े या ा
तने वषा न अ धक काळ पा ह े न हते. ाझर आता पा े म सस येथे राहत होता जथे तो एका
फामा यु टक फमसाठ काम करत होता. याने एका इटा यन म ह े ी न के े होते आ ण तो
वषा या मु चा पता होता.
स या महायु ादर यान अ बे नया या इटा यन ओसी कपे ननंतर ते इटा यन सै यात सामी झा े
होते. इटा यन सै यात या या प ांतरामुळे या ा अ बे नयाम ये मृ युदंडाची ा झा ाजर कधीही
या या ज मभूमीवर परत येऊ क ा नाही.
जे हा दोघे भेट े ते हा यांनी आगा आ ण यां या आई या भयंक र प र तीब चचा के जे
अजूनही अ बे नयाम ये होते. आता सो हएत यु नयनचा क यु न ट उप ह अस े या दे ाने अ बे नया
सोडणे या या र हवा ांसाठ जवळजवळ अ य के े होते. मदर तेरेसा यांनी दे ा ा भेट दे यासाठ
हसासाठ अज के ा होता आ ण कदा चत यां या भावामुळे परंतु ब धा यां या वत या
याक ापांमुळे यांना नकार दे यात आ ा होता. अ बे नयाचे ना तक सरकार
Machine Translated by Google

९६ मदर तेरेसा

धा मक म वाकडे दयाळू पणे पा ह े नाही व ेषत आंतररा ीय तरावर स झा े .

आ ण मग वकरच घरी परत याची वेळ आ . क क या ा आ यावर मदर तेरेसा आप या

ब हण सोबत काम करत रा ह या भारतभर नवीन घरे उघडत रा ह . पुढ पाच वषासाठ दे भराती
हरे आ ण रा यांम ये नवीन अ याय सु झा े . क क ा येथे ापन के े या पॅटनचा अव ं ब
क न म नरीज ऑफ चॅ रट ने एखा ा े ा या गरजांचे मू यांक न के े आ ण यांचे काय म
वीकार े . येक नवीन घर येक नवीन ाळा येक नवीन फरते दवाखाना मदर तेरेसा यांचे नाव
आ ण कायाना अ धका धक मा यता मळा . तरीही ते पुरेसे न हते आ ण मदर तेरेसा हॅ टकन या
बात यांची उ सुक तेने वाट पाहत हो या.

सवाचा सवात मोठा चम कार

फे ुवारी म ये मदर तेरेसा यांना ेवट यांचे उ र मळा े मस सायनरीज ऑफ चॅ रट ा
पोपची पोपची परवानगी मळा होती यामुळे प ट फक राइटची सो सट बन होती. अ धकार
दान करताना जॉन XXIII चे उ रा धकारी पोप पॉ VI यांनी मदर तेरेसा आ ण यांची धमादाय
काय पुढे चा ू ठे व याचा आ ण दे वा ा वतः ा सम पत कर याचा यांचा आदे द ा. आता मदर
तेरेसा थमच यांची चांग कामे भारताबाहेर घेऊ न जाऊ कतात. का ांतराने या कामांम ये
यरोगाने त अस े यांसाठ दवाखाने समा व होते सूतीपूव दवाखाने सामा य वै क य
गरजांसाठ नक मोबाइ कु रोग दवाखाने बेघरांसाठ रा ीचे नवारे च ेन गरीब आ ण
मरणा यांसाठ घरे नसरी ाळा ाथ मक आ ण मा य मक ाळा आहार काय म कु रो यांसाठ
गावे ावसा यक ाळा सुतारकाम धातूचे काम भरतकाम आ ण इतर कौ यांचे ावसा यक
ण मु ांची काळजी आ ण गृह व ापन वग आ ण पूर भूकं प काळ महामारी दं ग
आ ण यु यासार या आप ी आ ण आप या संगी मदत.

मदर तेरेसा यांचे प ह े आमं ण म ये आ े होते जे हा यांना हेनेझ ुए ाम ये घर उघड यास

सां गत े गे े होते जे अनेक गरीब ोकांना मदत कर यासाठ जे पुज ारी आ ण न स या कमतरतेमुळे
यां या कॅ थ क धमात गुरफट े होते यांना यांचे पा नपोषण कर यासाठ मदत कर यासाठ .
आच ब प जे स रॉबट नॉ स इंटर युन सओ नवी द यांनी आधीच द ण अमे रकन ब पची
भेट घेत होती यांनी म नरीज ऑफ चॅ रट ची गरज नॉ सवर भा वत के होती. मदर तेरेसा
यांनी हे आमं ण वीकारावे अ ी नॉ सची इ ा होती आ ण यांनी तसे कर यास दबाव टाक ा. पण
मदर तेरेसा यांनी टाळाटाळ के . त ा खा ीच न हती क त या ब हणी अ ा अकाय मतेसाठ तयार
आहेत. त ा अजून वेळ हवा होता. आच ब प नॉ सने त ा सां गत े क चच या गरजा त या
ब हण या गरजांपे ा जा त मह वा या आहेत.

यानंतर करण मट े . मदर तेरेसा आ ण यांचा आदे हेनेझ ुए ा ा जात होता.

Machine Translated by Google

चम काराची वाढ ९७

जु ै म ये म नरीज ऑफ चॅ रट ने कोकोरोटे हेनेझ ुए ा येथे यांचे प ह े घराबाहेरी

भारत उघड े . मदर तेरेसा या पाच ब हण सोबत छो ा गावात आ या. कोकोरोटे म ये काम करताना
म नरीज ऑफ चॅ रट नेही खूप वेगळ प र ती मांड . ते के वळ वेग या भाषे ीच न हे तर वेग या
सं कृ ती ीही वावरत होते. कोकोरोटम ये असताना ब हण नी थमच धा मक णात सहकाय कर यास
सु वात के . पुरो हतांची इतक कमतरता अस यामुळे भ गन नी मु ांना यांचा प ह ा सहभाग आ ण
पु ीकरण ा त कर यासाठ तयार कर याची कत े वीकार जे आण वयोगटाती मु ांसाठ
मह वाचे कॅ थो क वधी होते.

पयत ब हण ची कत े आणखी वाढ . कराकसम ये एक घर उघड यानंतर यांना यां या

तीन न सना हो क यु नयन पूव याजकांसाठ राखीव अस े े कत बजाव याची परवानगी मळा .
नयमां या या थ तेमुळे म नरीज ऑफ चॅ रट ने आजारी आ ण मरणा यांना हो क युन ऑफर
कर याची परवानगी द . या तर ब हणी अं यसं कार कर यात वृ ांसाठ धुण े आ ण साफसफाई
कर यात आ ण भुके यांना जेवण दे यात त हो या. म ये म नरीज ऑफ चॅ रट ने छता या
तीसाठ मदत के जे हा जोरदार वा यामुळे अनेक घरांचे नुक सान झा े आ ण अनेक ांना यो य नवारा
मळा ा नाही. यां या ब याच मां या बद यात न सना काहीतरी साधे ब ीस द े जाऊ कते
एखा ा या क ब ाचे अंडे कवा के ळ . भ गन नी कृ त तेने भेटव तू वीकार या.

रोम कडू न अपी

म ये मदर तेरेसा यांना आणखी एक आमं ण मळा े यावेळ रोममधी ग रबांम ये काम
कर यासाठ . आमं ण थोडं आ यच वाट ं . रोमम ये आधीपासून पे ा जा त न स हो या या
वेग या धा मक ऑडर ी संबं धत आहेत. का मदर तेरेसा यांना वाट े चच ा ग रबांसाठ काम
कर यासाठ आणखी एका गटाची गरज आहे का पण हे नमं ण वेगळे होते तो पॉ सहावा वतः न
आ ा.

तीन वषापूव जु ै म ये मदर तेरेसा या या गटात हो या यांना पोपने े क भेट

द होती. पोप ा भेटून मदर तेरेसा भारावून गे या हो या यां यासोबत आ े या इतर सहा म नरी
ऑफ चॅ रट माणेच पॉ VI ा त यासोबत ने यात आ े होते.

त या ाथनेसाठ वचा न याने मदर तेरेसा यांना या ा प हाय ा सां गत े . आता पोप त ा थेट
रोम या गरीबांसोबत काम कर यासाठ मदतीसाठ वचारत होता.
या ऑग टम ये मदर तेरेसा आ ण यां या काही न स रोमम ये काम सु कर यासाठ आ या. ते
या भागात काम करणार होते ते बोर गेट हणून ओळख े जाते ते रोम या बाहेरी भागात आहे. येथे
हराती सवात गरीब र हवासी राहतात यापैक बरेच जण हराचे उ भाडे भर यास सु वात
दे ख ी क कत नाहीत.
हे े सस आ ण सा ड नयामधी हजारो ांत रतांचे घर होते.
Machine Translated by Google

९८ मदर तेरेसा

रोम या झोपडप ट् या यां या व वा तुक े साठ ही ओळख या जात हो या. बॅरका हणून ओळख े
जाणारे आ य ान एक कारची बॅरे ससारखी रचना हरा या झोपडप ट् यांम ये एकरांम ये
पसर े आहे. घरे यां या चमकदार के री टे रा कोटा छताने दे ख ी ओळख गे होती जी जड
दगडांनी सुर त के होती. यापैक ब याच घरांम ये वीज पाणी आ ण सांडपा याची कमतरता होती
जरी काही उ ोजक ोक यां या घरांना का दे यासाठ हरा या व ुत उज या ोताम ये टॅ प
क क े . काही कु टुं बांनी यां या घराजवळ हान बागे दे ख ी ाव या याने यां या आहारास
पूरक अस या त र रंगा या आ यकारक दं ग ने दा र य ् ा या नापीक आ ण कठोर ँ ड के प ा
र के े .

ऑडरसाठ घर ोध याचे ारं भक य न थ ठर े यां यासाठ काहीही नस याचे दसून आ े .

ेवट मदर तेरेसा यांना एक बराक सापड . हे आतापयतचे सवात गरीब आ ण जजर नवास ान
होते याम ये ब हणी राहत हो या याने मदर तेरेसा यांना खूप आक षत के े . घरा ा वजेसाठ वायर
जोड याचा अपवाद वगळता नवास ान इतरांपे ा वेगळे न हते. ं बग न हते न सना जवळ या
कारं या ी करावे ागे जथून र हवासी यांचे पाणी काढतात. का ांतराने म नरीज ऑफ चॅ रट ने
रोममधी ग रबांसाठ असेच अनेक काय म सु के े जे यांनी इतर द े .

वाढणारे म न
पुढ अनेक वषाम ये मदर तेरेसा आ ण यां या म नरीज ऑफ चॅ रट ने जगभरात नवीन घरे
उघडणे सु ठे व े . म ये ऑडरने ी ं के त प ह े घर उघड े . स टबर म ये रोम ा
वास के यानंतर एका म ह यानंतर मदर तेरेसा टाबोरा टांझ ा नया येथे गे या जथे ब हण नी
आ के त यांचे प ह े म न उघड े . एक वषानंतर म नरीज ऑफ चॅ रट ऑ े यात होते जथे
यांनी आ दवास साठ एक क उघड े . या णापासून आ ण पुढ या द कात जगात जवळपास दर
सहा म ह यांनी एक नवीन म न क उघड े .

म नरीज ऑफ चॅ रट इतर मागानीही वाढत होते. पयत मदर तेरेसा यां या ात आ े

क पु ष व कार या कामासाठ जसे क त ण मु ांबरोबर काम कर यासाठ त या न सपे ा
अ धक यो य आहेत. फादर हॅन ए झेम यां या ी स ामस त के यानंतर तने ऑडरची एक नवीन
ाखा म नरी दस ऑफ चॅ रट तयार कर या या परवानगीसाठ क क या या मु य ब पकडे
अज के ा. आच ब प ा फार काळ वचार करावा ाग ा नाही याने गेचच वनंती मा य के .

परंतु नवीन ऑडर ागू हो यापूव काही सम या सोडव या हो या.

पु ष सामी हो यास नाखूष होते कारण ऑडर अ ाप ओळख जात न हती. मा यता ा त हो याचा
अथ असा होतो क ऑडर वाढ यासाठ आ ण मागद न आ ण द ा दे यासाठ यो य नेतृ व असणे
आव यक आहे. जरी द
Machine Translated by Google

चम काराची वाढ ९९

भाऊ म नरीज ऑफ चॅ रट ी संरे खत होते चच काय ानुसार मदर तेरेसा पु ष मंडळ चे मुख होऊ
कत नाहीत. तने इतर दोन पुरो हतां या सेवेत गुंत याचा य न के ा परंतु अनेक कारणांमुळे
दोघांपैक एका ा नवीन सभामंडपाचा कायभार वीकार याचा आदे सोड यास पटवून दे ता आ े
नाही. ेवट एका त ण पुज ा याने या पदासाठ अज के ा मदर तेरेसा जरी या यांना वैय क र या
ओळखत नस या तरी यांनी नवीन ऑडर या द द नाची जबाबदारी वीकार यास सहमती द व .

म ये एक ऑ े यन जेसुइट फादर इयान ॅ हस बॉ म नरी दसचे मुख बन े

आ ण यांचे नाव बद ू न बंधू अँ ू असे ठे व े .
ॅ हस बॉ ऑडरम ये एक त ण आ ण क र माई उप ती होती. म ये नवीन धमगु हणून
भारतात आ यावर यांना भारताती प र ती माहीत होती. यांना गरीबांसोबत काम कर यात रस
होता आ ण मदर तेरेसा आ ण म नरीज ऑफ चॅ रट यां या ी पणे काम कर यात यांना रस
होता.
सु वाती ा बंधू अँ ूचा व ास होता क दस ऑफ चॅ रट ने वतःची उप ती आ ण ओळख
ा पत करणे आव यक आहे. जरी यांनी मदर तेरेसांची जा हरात के अस तरी ॅ हस बॉ ा
दे ख ी त या वच वातून बाहेर पड याची इ ा होती.
दससाठ आधार तयार कर यासाठ बंधू अँ ू यांनी कडरपोरम ये एक छोटे से घर भा ाने घेत े
जे मदर तेरेसा यांनी खरेद के े . डझनभर त ण बेघर मु ांसोबत बंधू अँ ू घरात गे े . का ांतराने
घर एका न य मात ा यक झा े जे मदरहाऊसमधी चा यापे ा खूप वेगळे होते.

सवसाधारणपणे दसनी गरीबांसोबत काम कर याची एक ै वीकार जी खूपच कमी रे जमट

होती. यांना ब हण पे ा कमी आ य द ा गे ा याने यांना गरीब समाजात अ ा कारे वे द ा
क ब हण ना आनंद मळत न हता. अ धक अनौपचा रक कोनामुळे भाऊ ब हण पे ा सां कृ तक
आ ण ादे क फरकां ी अ धक जुळ वून घे यास स म झा े . आ ण कारण यांचे गरीब मु ांना
मदत कर यावर होते यांची घरे हान आ ण अ धक जवळची होती.

हावडा रे वे ानकावर दसने काम सु के े या प ह या ठकाणांपैक एक हणजे अनेक त ण

गरीब मु े राहत होती. मदर तेरेसा यांनी जे हा ग रबांम ये काम कराय ा सु वात के तसंच दसने
संपक ा पत क न मु ांना मदत के जसे क साबणा या प ट् या बाहेर काढणे कवा गरजूंना
वै क य उपचार मळ यास मदत करणे. हळू हळू दसने टे नवर मु ांसाठ सं याकाळ या जेवणाची
व ा के .

काही मु ांना आत ने यात आ े आ ण जथे यांना होके न े नग मळे तथे आ य दे यात

आ ा. ू भवनात राहणा या मु ांबरोबरच अनेक ांना नंतर हराती आ ण आसपास या इतर
घरांम ये बद कर यात आ जसे क नबो जीवन यू ाइफ कवा दम दम जेथे रे डओ तीचे
कान होते. वै क य कवा मान सक अपंग व अस े या मु ांना क क या या बाहेर सुमारे
मै ांवर अस े या नूरपूर येथे ने यात आ े जथे ते ेती कराय ा क े . बंधूंनाही मोबाई
कु रोगात खूप गुंत े
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

दवाखाने आ ण का ांतराने टट ागडमधी कु रोग कॉ नीती दै नं दन काम हाती घेती .

मदर तेरेसा यां या वतः या म नरीज ऑफ चॅ रट माणे दसची वाढ झपा ाने झा . यां या
न मती या एका द का या आत बंधू अँ ू यांनी यु त हएतनामम ये प ह े परदे ी घर उघड े .
तथून ऑडरने जगभरात घरे उघड यास सु वात के सहसा अ ा ठकाणी जेथे धमादाय म नरची
उप ती नसते. म ये दसनी ॉस एंज े स कॅ फो नया येथे एका गरीब गु हेगारी त
ेज ार या प रसरात घर उघड े जथे यांनी ज सनी आ ण म प सोबत काम कराय ा सु वात
के जे र यावर राहत होते.

जगात खडबडीत ेज ारची कमतरता न हती आ ण बंधू अँ ू यांनी यांना मळे ततक घरे ोधून
हाँगकाँग जपान तैवान को रया वाटे मा ा फ प स ए सा वाडोर डो म नकन रप क
हैती येथे घरे ापन के . आ ण ाझी . ते जथेही गे े तथे बंधूंनी यांना चांग या कारे माहीत
अस े या नोक या के या. म नरीज ऑफ चॅ रट पे ा यां या म नने यांना हराती अनेक
ग बोळाती र हवा ां या संपकात आण े आ ण समाजातून बाहेर पड े गु हेगार मादक पदाथाचे
सनी आ ण नरा म पी. बंधूंनीही अनाथ आ ण वाट चुक े या मु ांसोबत यांचे काम चा ू ठे व े .
ते जथेही गे े तथे यांनी सूप कचनची ापना के आ ण गरजूंना वै क य वेध यासाठ
मदत के .

तरीही दसचा य ाचा माग या या अडथ यां वाय न हता. आदे ा या व ापनाव न बंधू
अँ ू आ ण मदर तेरेसा यां यात वाद झा ा. एक मु ा होता ेसचा बंधू अँ ू यांनी वनंती के क
बांधवांनी गणवे घा ू नये आ ण याऐवजी जी स आ ण ट ट घा ावा. यामुळे ते अ धक सु भ
झा े अस े तरी काही वेळ ा यांना वेगळे करणे दे ख ी कठ ण झा े होते आ ण एकापे ा जा त
संगी हरा या तु ं गात एक रा घा व यास मदत करणा यांसोबत एका भावा ाही उच यात
आ े . मदर तेरेसा यांनी दसना यांचा कारकु नी पो ाख घा याची इ ा के . अ धकार
सोपव या या बंधू अँ ू या इ े ीही ती सहमत न हती आ ण तने वतः या आदे ा माणेच अ धक
कडक कठोर व ापनाची इ ा के . अं तम पढा आ ा जे हा मदर तेरेसा यांनी बंधू अँ ू ी
स ामस त न करता दसची एक चतन ी ाखा ापन के . त या कृ तीमुळे दोन आदे ांम ये
ता पुरती फू ट पड १९८७ म ये बंधू अँ ूने ऑडर सोड . यां या जागी बंधू योफ यांनी
यां यासोबत एक व ापन ै आ ण वृ ी आण जी म नरीज ऑफ चॅ रट दससाठ मदर
तेरेसा यां या संक पने ा पूरक होती.

या आ ण पहा आ ण सहकारी

म नरीज ऑफ चॅ रट आ ण दसना मदत करणारे वयंसेवक होते यांना बंधू अँ ू यांनी कम

अँड सीज हट े होते. या गटाचा समावे होता
Machine Translated by Google

चम काराची वाढ

काही आठवडे कवा म हने दससोबत काम कर यास इ ु क अस े े त ण ोक. काह ना ऑडरम ये
सामी हो यास वार य होते परंतु ते काम हाताळ यास स म आहेत क नाही हे पाहायचे होते. मदर
तेरेसा यांनी यां या वत या म नम ये अ ाच प तीचा अव ं ब के ा होता यांना यां या ऑडरम ये
सामी हो यास वार य असे अ ा त ण यांसाठ .

तसेच मदर तेरेसा आ ण यां या म नरीज ऑफ चॅ रट ा मदत करणारे ेक डो वयंसेवक होते

यांना सहकारी हणतात. हा द महा मा गांध कडू न घेत ा गे ा होता यांनी आप या सहा यकांना
याच नावाने संबोध े . गांध माणेच मदर तेरेसा यां या सहका यांम ये जगभराती पु ष म ह ा
आ ण मु े होती. ते व वध पा भूमीतून आ े होते आ ण त नध नी व वध धमावर नाराजी
के होती. ग रबांना मदत कर यात सवाना रस होता.

मदर तेरेसा यांना मदत करणा या प ह या सहकारी कामगारांम ये गो स कु टुं ब आ ण अनेक डॉ टर

प रचा रका आ ण दं तवै होते यांनी मोफत वै क य सेवा दे ण गी द . या द कापयत
को का याती व वध सामा जक सेवां ी नग डत अस े या ट प न या य नातून सह
कायक याची अ धक औपचा रक संघटना ापन झा . जे हा यापैक अनेक म ह ा इं ं ड ा
परत या ते हा यांनी भेटाय ा सु वात के आ ण पयत मदर तेरेसा स मतीची ापना
कर यात आ याने इं हरांम ये ग रबांसाठ काम कर यास सु वात के . या
द कापयत युनायटे ड कगडमम ये अंदाजे सह कायकत वे े ने काम करत होते.

सहकारी कामगारांचे छोटे गट इतर दे ांम ये दे ख ी दसू ाग े . युनायटे ड टे ट्सम ये अंदाजे

आहेत. युरोपम ये सं या खूपच हान आहे फ काही ंभर स य वयंसेवक आहेत.
तरीही एका गटा या वाढ मुळे अनेक दा स या गटाची न मती झा आहे. नधी उभारणी कवा
स म ये गुंत यास मनाई अस तरी गट सहकारी वृ प का त करतो जे सव सद यांना
जाते. वृ प काढ यासाठ कोणताही पगार कवा कमचारी वग नाही सव काम दान के े आहे. पुढे
मदर तेरेसा यांनी अ ी अट घात क कपडे कवा अ ासाठ सव संक न क े कोणा या तरी
नवास ानी असावीत यु नट कवा टोअर ं ट भा ाने नसावे.

काही भागांम ये सह कायक यानी म नर ना द े े पैसे कवा अ कपडे आ ण वै क य पुरवठा

यासार या मो ा माणात खरेद कर यासाठ खच के े या दे ण या हाताळ या. यापैक काही
दे ण यांचा आकार आज या मानकांनुसार दे ख ी आ यकारक आहे उदाहरणाथ म ये
बे जयन ँ क $ म ये $ पावडर ध खरेद कर यासाठ वापर े
गे े तर डच ग र $ थने $ दो ही खरेद नंतर आ का
द ण आ ण म य अमे रका आ ण आ याती मस सायनरीज ऑफ चॅ रट हाऊसना पाठव यात
आ या. अ त र बे जयन ँ क डॉ सम ये $ करकोळ मू या या
एक द मां दराने खरेद के े े कपडे खरेद कर यासाठ आ ण आ के ती व वध दे ांम ये
पाठव े गे े . ेवट वापर े े कपडे मोठे कं टे नर
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

ट सहकारी कामगारांनी घरोघरी गोळा के े या ँ के ट आ ण प ट् या आ याती अनेक

दे ांम ये पाठव यात आ या.
परंतु मदर तेरेसा यांनी आप या वयंसेवकांना अ धक न कायापासून र न जा यावर भर द ा
मग ते प हणे कपडे धुण े कवा आजारी ोकांना वाचणे असो.

या द कात तयार कर यात आ े या सह कायक याची एक व ेष ाखा दे ख ी आहे

आजारी आ ण पी डत सहकारी. हे वृ अ कवा अपंग आहेत ते इतर सहकारी
कामगारां या अ धक कठोर याक ापांम ये मदत क कत नाहीत. हा गट मदर तेरेसा आ ण
म नरीज ऑफ चॅ रट या य नांसाठ ाथना करतो. ब याचदा हे वयंसेवक यां या े ाती
स य सहकारी कामगारां या सद या ी जोड े े असतात. स या दे ांचे त न ध व करणारे
सुमारे आजारी आ ण पी डत सहकारी आहेत.

मी टग पॉइंट

म ये बीबीसी या धा मक काय माचे मुख ऑ हर हं कन यांनी यात ट प कार

मा कम मुगे रज यांना भारताती तु नेने अ ात ननची एक छोट टे हजन मु ाखत घेण ार क नाही
हे वचार यासाठ बो ाव े . Hunkin या Muggeridge नवड ेरणा होती. मु गे रज हे या या
अ ेयवादासाठ आ ण संघ टत धमाब उपहासा मक वृ ीसाठ स होते. हान वयातच पुज ारी
बन याचा वचार मनात आ याने मु गे रजने क रअर हणून प का रता नवड . तथा प याने कधीही
या या खो न भावना पूण पणे सोड या नाहीत आ ण नंतर या आयु यात तो चचम ये परत ा.
पण आ ासाठ मु गे रजने ही मु ाखत घे याचा वचार के ा होता व ेषत हं कनने या ा तयारीसाठ
फार ी सूचना द न हती.

मु गे रजने मदर तेरेसा यां याब कधीच ऐक े न हते पण स या दव ी पारी ते मु ाखतीसाठ

ं डनमधी हो चाइ कॉ हटम ये जात अस याचे आढळ े . मदर तेरेसा दसाय ा घाबर े या
दसत हो या यांनी हान थांब े या आवाजात मुगे रज या ांची उ रे द . हळु वारपणे याने
त ा त या म न या कथे ारे आ ण त ा काय सा य कर याची अपे ा होती या ारे मागद न के े
आ ण ववादा द पूण पणे टाळ े कवा त याकडू न दे ण यांसाठ कोणतेही आवाहन न हते. एका
णी मुगे रज ा भीती वाट क तो मु ाखत पूण म नटे चा ू ठे वू कणार नाही. पूण झा े
मु ाखत बीबीसी या अ धका यांसाठ सा रत के गे ते हा न तेज आ ण सामा य दे वाणघेवाण
टे हजनवर हावी क नाही याब काही होते.

पण ेवट ही मु ाखत मे म ये बीबीसी या र ववार रा ी या मी टग पॉइंट मा के वर

सा रत झा . तसाद जतका अनपे त होता ततकाच ने द पक होता. यामुळे अनेक ट
े क आई या कथेने भा वत झा े
Machine Translated by Google

चम काराची वाढ

तेरेसा आ ण म नरीज ऑफ चॅ रट क ॉड का ट या दवसां या आत £ $ म ये

$ सं े ा दान कर यात आ े .
सरी कथा £ डॉ सम ये अंदाजे $ वाढव याचं ेय मु ाखती ा दे ते. वा त वक
आकृ ती ववादात अस तरी एक गो नाही मदर तेरेसा यांनी जनते ी एक ज हाळा मार ा. मु ाखती ा
मळा े या तसादाने बीबीसीचे अ धकारी इतके आ यच कत झा े क यांनी म नरीज ऑफ चॅ रट साठ
आणखी दे ण या घेऊ न ते पु हा सा रत के े .

एक वा त वक चम कार

पृ भागावर एक रन ऑफ द म इंटर अस याचे दसून आ े याचा मा कम मुगे रजवर खूप खो

प रणाम झा ा. नंतर याने जाहीर के े क जे हा याने मदर तेरेसा यांना खो त जाताना पा ह े ते हा ती
अ तीय आ ण णीय दस . त यासोबत पु हा काम कर या या यतेब तो खूप उ सुक होता आ ण
याने बीबीसी ा या ा कॅ कटा ा पाठवाय ा सां गत े जथे तो मदर तेरेसा कृ तीत च पट क कतो.

या वसंत ऋतूत मु गे रज कॅ मेरामन आ ण नमा यासह क क या ा नघून गे े . सु वाती ा या

ोधासाठ सहमती दे यास नाखूष अस े तरी मदर तेरेसा यांनी ेवट नकार द ा आ ण च पटा या ू ा
यांचे पूण सहकाय द े . पुढ पाच दवस मु गे रज आ ण यांची ट म मदर तेरेसा यां या दै नं दन दनचयनुसार
यां या मागे गे . पण हे नम दय येथे च ीकरण होते यात मु गे रजने नंतर फोटो ा फक चम कार
पा ह याचा दावा के ा.

सु वाती ा मु गे रज आ ण के नेथ मॅक म न कॅ मेरामन दोघेही अंधुक का ामुळे घरा या आत ूट कर यास

नाखूष होते.
तसे होते मॅक म नकडे फ एक छोटासा का होता आ ण पुरेसा का मळणे अ य वाट े . तथा प याने
अ कडेच काही नवीन कोडॅक च पट खरेद के ा होता याचा याने अ ाप य न के ा न हता. याने पुढे
जाऊन नवीन च पटाचा वापर क न नम दयमधी फु टे ज ूट कर याचे ठरव े . मग गे रज आ ण याची
ट म ं डन ा परत यावर यांनी डॉ युमटरीवर काम सु के े . काही आठव ांनंतर जे हा ते गद चा कवा
संपा दत न के े या च पटा या फु टे ज चा आढावा घेत होते ते हा यांनी नम दय येथे च त के े ा
सी वे स प ह यांदा पा ह ा. मॅक म नने पुढे काय घड े ते सां गत े

आ य वाट े . आपण येक तप ी पा कता. आ ण मी हणा ो हे आ यकारक आहे

ते व ण आहे. आ ण मी हणणार होतो...कोडॅक साठ ी चअस. म ा असे हण याची
संधी मळा नाही क समोर या रांगेत बस े ा मा कम कारण अस ा तरी तो गो फर ा
आ ण हणा ा हा दै वी का आहे मदर तेरेसा आहेत. तु हा ा आढळे क तो द का
वृ मु गा आहे.
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

मॅक म न ा पुढ या अनेक दवसात वृ प ां या प कारांनी या ा सा ीदार अस े या चम काराब

वचार े .
पूण झा े ा डॉ युमटरी सम थग युट फु फॉर गॉड प ह यांदा डसबर १९६९ म ये दाखव यात
आ ा. तो एक जबरद त य वी ठर ा. नंतर मग गे रज मॅक म न आ ण पीटर चाफर नमाते
यांनी च पटा या वागताचे ेय मदर तेरेसा यांना द े आ ण तची अ यंत क र माई भू मका
अस याचे नमूद के े . तथा प चेफ र आ ण मॅक म न दोघेही नम दयाती व ण का योजनेचे
ेय दै वी ॉ ही डे स ा दे यास नाखूष होते जरी मॅक म नने कमी का ा या प र तीत च पट
पु हा वापर ा तरीही या ा खराब प रणाम मळा े .

या मा हतीपटाने मदर तेरेसांची जगभरात तमा तर वाढव च पण म नरीज ऑफ चॅ रट वरही

याचा भाव पड ा. च पटा या प रणामी ऑडरम ये सामी होऊ इ णा या त ण या सं येत
णीय वाढ झा आहे. म ये मा हतीपट सा रत झा यानंतर एका वषात म नरीज ऑफ
चॅ रट कडू न नवीन उमेदवार ा त झा े . नवीन आगमन सव आ े पा क तान स ोन नेपाळ
म े या युगो ा हया गेर अनेक मा टा ा स मॉ रटा नया आय ड हेनेझ ुए ा इट आ ण
भारत.

संपूण मंडळाची एकू ण सं या होती यापैक पूण पणे नन नव या आ ण

पो टु ं ट्स हो या जे के वळ दोन द के जु या ऑडरसाठ एक उ े ख नीय काम गरी आहे.

टप
. अ◌ॅन से बा मदर तेरेसा बयॉ द इमेज यू यॉक डब डे पी. ८३.
Machine Translated by Google

धडा
आ ीवाद आ ण दोष

सम थग युट फु फॉर गॉड या मा हतीपटा या आ यकारक य ाब ध यवाद मदर तेरेसा यापुढे

फ क क ा कवा भारता या रा ह या नाहीत. ती जगाची होती. मा कम मुगे रज जे प कार आता
मदर तेरेसां या सवात बो का आ ण सहा यक चॅ य सपैक एक हणून उदयास आ े यांनी
म ये याच ीषकाखा का त पु तक ह यास सु वात के . च पटाती उतारा मजकू राचा
आधार हणून वापर ा आ ण अनेक कृ णवण यांचा समावे के ा. पांढरी छाया च े पु तकात मदर
तेरेसा यांचे काय आ ण जीवन च त के े आहे. मुगे रज यांनी मदर तेरेसा यां या हण या नऊ
पानांचाही समावे के ा होता असे नमूद के े क मदर तेरेसा कधीही वत ब कवा यां या
कायाब हणार नाहीत यां या वत या दांची न द असावी.

पु तका ा अभूतपूव य मळा े . हे व चतच छाप े गे े आहे आ ण वषापे ा जा त

ती वक या गे या आहेत. हे वेळ ा पुनमु त के े गे े आहे आ ण भाषांम ये
अनुवा दत के े गे े आहे. म ये यां या मृ यूनंतर मुगे रजने पु तकाती रॉय ट मदर तेरेसा
यांना दान के याची र कम सुमारे £ आहे.

च पट पु तक आ ण मदर तेरेसांचे वतःचे ोब ो टग यादर यान ती आ ण तचा ऑडर दो ही

ोकां या नजरेत होते. जरी ती यमानता फायदे ीर होती व ेषत मदर तेरेसा नधी उभार याचा
आ ण जगाती गरीब ोकांब जाग कता नमाण कर याचा य न करत असताना यामुळे यांना
वाढती असंतोष ट का आ ण आरोपांना धोका नमाण झा ा. मदर तेरेसा यांना एके दव ी ांततेचे
नोबे पा रतो षक मळे असे मु गे रजचे भाक त असूनही त त पुर कारासाठ तचा अज तीन
वेळ ा फे टाळ यात आ ा.

नवीन साहस

या द कात मदर तेरेसा यांनी म नरीज ऑफ चॅ रट साठ बो णे आ ण नवीन घरे उघडणे

या दो ह चा वास सु ठे व ा. द क
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

अ मान जॉडन येथे ापन के े या घरासह उघड े . डसबर म ये इं ं डम ये नवो दतांना

ण दे यासाठ एक नवो दत कवा क उघड े म ये ं डन या पॅ ड टन ड टआण
ॉ स यूयॉक हरात म नर साठ घरे उघड गे . मदर तेरेसा आ ण यां या म नर नी जगाती
सम या त ठकाणांपासून र रा ह या नाहीत म ये उ र आय ड या बे फा टम ये एक
नवीन फाउं डे न उघड े म ये मदर तेरेसा यांनी अरब नवा सतांसोबत काम
कर यासाठ आणखी एक फाउं डे न उघड े जे इ ाय ा त गाझा प म ये राहत होते आ ण
काम करत होते. आ ण हणून म ये म नरीज ऑफ चार इट ने नवीन फाउं डे न उघड े
ते हा उ ब सह ते द कभर चा ू रा ह े . यांचे काय जगभर पसर े असताना मदर तेरेसा यांना
अनेक जाग तक ने यांचे समथन ाभ े . एक ा युनायटे ड टे ट्सम ये तची गणना त या
चॅ य सम ये ीमंत डेमो ॅ टक के नेडी कु टुं ब आ ण रप कन प ाचे माजी अ य रचड एम.
न सन होते.

त ा अनेक स मानही मळू ाग े . म ये त ा प ह यांदा मॅगसेसे अवॉड फॉर इंटरनॅ न

अन डर डग दान कर यात आ ा. याच वष त ा भारताचा सरा सव पुर कार प ी
मॅ न फ ट कमळ हणून ओळख ा जातो. थम ती जक याची बातमी ऐक यानंतर मदर तेरेसा ते
मा य करणार नाहीत. तथा प परवानगी मळा यानंतर यावेळ चे भारताचे रा पती डॉ. राज साद
यां याकडू न पुर कार वीकार यासाठ या नवी द ा गे या.

ब याच करणांम ये पुर कार मो ा रोख पा रतो षकांसह आ े . उदाहरणादाख मॅगसेसे

पुर कारातून मळा े र कम मु ांसाठ घर बांध यासाठ वापर गे . जानेवारी म ये
मदर तेरेसा यांनी रोम ा वास के ा जेथे यांनी पोप पॉ VI कडू न £ अंदाजे $
चा धनादे वीकार ा आ ण प ह ा पोप जॉन XXIII ांतता पुर कार दान के ा. तो पैसा भारत
सरकारने दान के े या ज मनीवर कु रोगी वसाहत बांध यासाठ नद त के ा होता. म ये
भारत सरकारकडू न आंतररा ीय समजुतीसाठ नेह पुर कार वीकार यासाठ ती पु हा नवी द ा
गे . म ये मदर तेरेसा धमाती गतीसाठ टे टन पुर कारा या प ह या ा तक या बन या.
न इ ाम य द बौ आ ण ह धम यासह जगाती मुख धमाचे त न ध व करणा या
यायाधी ां या पॅने ने नामांक नां या े ातून तची नवड के .

येक बाबतीत मदर तेरेसा यांनी जगाती गरीबां या नावाने येक पुर कार कृ पापूवक वीकार ा.

आ या मक गरीबी ी ढा
मदर तेरेसा यांना तस या जगाती दे ांती ग रबां या प र तीब सवा धक मा हती होती
तथा प पा ा य दे ांती ग रबीचा सामना करताना त ा के वळ ध काच बस ा नाही तर भयभीत
झा . एकापे ा जा त संगी तने काही वडंबनाने न दव े क प मेक डी ोक कसे करतात
Machine Translated by Google

आ ीवाद आ ण दोष

भारताती ग रबांना मदत कर यासाठ रा ांनी त याकडे पाठ फरव याच वेळ यांनी यां याच
दे ांती ःखी आ ण वसर े या ोकांक डे पाठ फरव . अनेक भागात म नरीज ऑफ चॅ रट ने
र यावर राहणा या नराधार ी पु षांसाठ सहानुभूतीची घरे उघड . न सने वृ आ ण एकाक यांना
यांची काळजी घेण ारे कोणीही न हते यांना दे ख ी तपास याचा मु ा बनव ा.

मदर तेरेसा यां यासाठ युनायटे ड टे ट्स आ ण ेट टन यांसार या समाजांम ये यांना भेडसावणारी
ग रबी ही आ याची ग रबी होती. हे एकाक पणा या आ ण अवां छतते या पात आ े घरात कमी
ासदायक वा न जाणारे म पान करणारे आ ण मान सक ा आजारी ोक यां या वत चा बचाव
कर यासाठ सोड े . ं डन कवा यूयॉक हराती खडबडीत प रसरातून वास करताना मदर तेरेसा
यांना जे खूप ासदायक वाट े ते या ोकांसाठ समाजाचा तसाद होता यांना र ठे वणे यांचा याग
करणे कवा यांना अ धक ब वान ोकां या दयेवर सोडणे.

तरीही मदर तेरेसा यांनी या समाजांवर नणय द ा नाही. याऐवजी तने य तत या हळू वारपणे
सांग याचा य न के ा क दे वाने जगात गरीब ोक नमाण के े नाहीत कवा याने ग रबी आ ण
अ व ा नमाण के नाही. याऐवजी ोक एकमेक ां ी पुरेसे सामा यक करत नस यामुळे काह कडे
भरपूर होते आ ण इतरां वाय गे े . जगाती सव गरजूंना मदत करणे हे कधीही न संपणारे आ ण हता
काय आहे या ट के ा सामोरे जावे ाग े ते हा तने आ ण त या ब हण नी यांना य होई ते हा
वाचव यासाठ वतःचा उपयोग के ा असे उ र द े . २० वषापूव क क या या झोपडप ट् यांम ये
प ह या धाडीचा प रणाम हणून त या म नवर तक कर यासाठ कठोरपणे दबाव आण ा गे ा तर ती
आ ण त या आदे ामुळे हजारो ोकांचे जीव वाच े हे जाणून त ा आ य वाट े असे . पण मदर
तेरेसा यां यासाठ सं या नरथक होती त यासाठ येक हान कृ ती येक दयाळू पणा यांची गरज
आहे यां यासाठ ता या नावाने के गे . ते सव होते.

उदाहरणा ारे आघाडीवर आहे

जसज ी फाउं डे नची सं या वाढत गे तसतसे मदर तेरेसांचे वेळ ाप क अ धक त झा े . तने

ऑडरवर बारकाईने ठे व यामुळे उदाहरणादाख दै नं दन घडामोडी तपास यासाठ तने येक
मदरहाऊस ा भेट दे ण े मह वाचे होते. उदाहरणाथ तचा असा व ास होता क ब हण नी कोणतेही दे ण गी
वाया घा वू नये कारण इतरांनी ते मळावे हणून याग के ा होता. खराब होऊ नये हणून औषध आ ण
अ य तत या वकर वत रत के े जावे. तने वचार े क ब हण या आ या मक क याणासाठ
मदत करणारे पुज ारी घरां या अंतगत बाब म ये ह त ेप क नका व ेषत जे हा यां या ग रबी या
नवसाचे पा न के े जाते. एखा ा मंडळ ने आप या जीवनाचा दजा कधीही वाढवू नये याचा अथ
मदरहाऊस कवा बेडसाठ पडदे यासार या सा या गो वाय जाणे
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

ेड्स जे नेहमीच द े जात होते. वॉ ग मा चाय स कापट् स कवा इतर ा यां या सुख सोय चे दान
दे ख ी दे यात आ े . मदर तेरेसा सतत यां या ब हण ना आठवण क न दे त असत ग रबांनी तसे के े च
नाही आ ण यांनी तसे के े च पा हजे.

तने य तत या वेळ ा येक घरा ा प न त या वाढ या ब हण ना स ा हाणपण आ ण

सां वन द े . तने पा कांना ह े यां या मु ब यांचे आभार मानत यांनी दे वा या सेवेत आप े
जीवन द े .
तने त या न स ा आनंद आ ण हसत राह याची आठवण क न द जसे क दे वा ा आव यक आहे
आ ण यांनी वतः ा आनंदाने द े यां यावर ेम आहे. म नरीज ऑफ चॅ रट म ये नोकरी
ोधणा यांनाही आनंद वभावाने आक षत के े . तने त या वासा या बात या मा यवरां या भेट आ ण
घड े या व च घटनां या बात या ेअ र के या.

ती अ धक स होत असतानाही मदर तेरेसा य तत या बनधा त रा ह या. ती सहसा थड

ास े न या ड यां या सामाना या रॅक म ये झोपायची कवा े नम ये कवा बसम ये एका ेतक याची
प नी आ ण काही प ुधन यां याम ये जागा वाटू न घेत असे. या संगी जे हा त ा वतः ा बसाय ा
जागा होती ते हा तने याचा पुरेपूर उपयोग के ा चतनासाठ वेळ वाप न अनेक दा त या ब हण ना
आ ण हतकारकांना हान नोट् स कवा प े हत.

तरीही तने नय मत उ प ा या ऑफर नाकार या या वारंवार येऊ ाग या हो या. म नरीज ऑफ

चॅ रट हे ेमाचे म न करता वसाय बनती या भीतीने नधी उभारणे हे तचे काम नाही यावर तने
वारंवार जोर द ा. ॉ हड स ग रबांना मदत कर यासाठ त या गरजा पूण करे यावर पूण व ास ठे वून
तने आप े आ ण त या मंडळांचे जीवन दे वा या हातात द े . त या चेह यावर काही दे ण या नाकार या
गे या हो या तरीही ते पूण पणे चा र यवान होते. एकदा तने यूयॉक हरा या का डन टे रे स कु कची
ऑफर नाकार जी हा मम ये काम करणा या येक ब हणीसाठ दरमहा $ दान करे या ा
वचार े क दे व यूयॉक हरात दवाळखोर होणार आहे यावर याचा व ास आहे का.

तोटा आ ण अपय
चे द क हे म नरीज ऑफ चॅ रट या वाढ चा आ ण मदर तेरेसा यां या वाढ या ओळखीचा
असाधारण काळ होता. तरीही मदर तेरेसा यांना वैय क नुक सान आ ण सावज नक अपय दो ही सहन
करावे ाग याने हे द क कमी रा ह े नाही. के वळ व ास आ ण ेमाने सव काही य नाही याची त ा
जाणीव झा असावी.

सा ाची सु वात तची बहीण आगा यां या एका ासदायक प ाने झा जी यां या आईसोबत
तराना अ बा नया येथे राहत होती. ाना यांची त येत बघड होती आ ण तची कृ ती अ धकच बघडत
होती. सवात वर क यु न ट राजवट त जीवन अ यंत कठ ण होते आ ण दोघांना बनवणे कठ ण होते
Machine Translated by Google

आ ीवाद आ ण दोष

भेटणे संपते. मदर तेरेसा यां यासाठ हा मोठा ध का होता तची दै वी वृ ी याने अ य ते य
के े होते ते आता व च पणे अनुप त वाटत होते. पण तने खंबीर अंतःकरणाने बातमी घेत
तरीही त या आई ा आ ण ब हणी ा मदत कर यासाठ ती क कत न हते हे ःखी होते जे हा
त ा जगभराती इतर अनेक ांना मदत कर याचे माग सापड े होते.

तरीही जून मदर तेरेसा यांची कडू गोड घरवापसी झा . रेड ॉसने त ा युगो ा हया ा
भेट दे याचे आमं ण द े . तथून तने झरेनचा वास के ा जथे तचे कु टुं ब उगम पाव े आ ण
नंतर त या ज माचे हर को जे येथे गे े . येथे ती ा नक ब प ा भेट आ ण े ट नस येथी
मं दरा ा भेट द जथे ती एक त ण मु गी हणून ाथना आ ण यान कर यासाठ अनेक दा गे
होती. म नरी ऑफ चॅ रट होम उघड यासाठ एक दवस को जे ा परत ये याची त ा आ ा आहे
हे तने सां गत े .

या वषा या ेवट ानाने तचा मु गा ाझर ा ह े क तची एकच इ ा आहे क ती

मर यापूव या ा या या कु टुं बा ा आ ण तची मु गी ग ा ा भेटावे. ाझर आ ण मदर तेरेसा या
दोघांनीही आगा आ ण ाना यांना पुन म नासाठ इट ा आण यासाठ कठोर प र म घेत े . एका
वेळ मदर तेरेसा रोम या भेट वर असताना अ बे नयन तावासा ा भेट दे ऊ न त या आई आ ण
ब हणी ा इट ा आण याची परवानगी मा गत . ाझार तो जे काही क कत होता यात
मया दत अस ा तरी आगा आ ण ाना यांना सोड याची परवानगी मळा यास यांना मदत कर यासाठ
कॅ थो क र फ स हसेससोबत काम कर याचा य न के ा. हे य न थ ठर े अ ब नयन
सरकारने आगा कवा ाना यांना दे सोड याची परवानगी नाकार .

यानंतर मदर तेरेसा यांनी अ बे नया ा जा याचा वचार के ा. पण त या नरा ेने त ा कळ े

क त ा दे ात ये याची परवानगी द जाऊ कते परंतु क यु न ट अ धकारी त ा बाहेर
जा यापासून रोखू कतात. ेवट जु ै रोजी मदर तेरेसा यांना यां या आईचा मृ यू
झा याची बातमी मळा .
एक वषानंतर ऑग ट रोजी आणखी ःखद बातमी आ जे हा त ा कळ े क तची
बहीण आगा दे ख ी मरण पाव आहे. मदर तेरेसां या वेदना आ ण ख हे वत साठ नसून यातना
भोगणा या आई आ ण ब हणीसाठ होते.

या द कात म नरीज ऑफ चॅ रट ाही मोठा ध का बस ा. म ये खूप गाजावाजा

के यानंतर ऑडरने बे फा ट नॉदन आय ड बॅ मफ या कॅ थो क व तीम ये एक घर उघड े .
कॅ थो क आ ण ोटे टं ट गट जवळजवळ रोज या हसाचारात गुंत े े अस याने बे फा ट यावेळ
वेढा घात ा जाणारा हर होता. मदर तेरेसा यांनी येक एक हायो न आ ण दोन ँ के ट घेऊ न
आ े या चार ब हण ना पाठव े . ते या घरात राहणार होते ते घर पूव एका पुज ा याने ाप े होते
या ा एका जखमी माणसावर अं तम सं कार करताना गो या घात या गे या हो या. घर पूण पणे
रकामे होते आ ण तोडफोडीचे य बन े होते. नभयपणे भ गन नी हराती क ह संपव यास
मदत कर या या आ ेने अँ कन न स या एका हान गटासह काम कर यास सु वात के .
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

बे फा टम ये के वळ म ह यांनंतर ब हणी नको आहेत असे सांगून नघून गे या आ ण यांना

वत ा आणखी धोका प कर याची गरज नाही. मदर तेरेसांनी यांचे सोडू न जाणे पसंत के े तथा प
अपय हणून न हे तर एक कॉ हणून कारण ब हण ना पणे सरीकडे कु ठे तरी आव यक होते.
तने यांना इ थओ पया ा पाठव े जथे ते दे ा ा वृ द झा े या भीषण काळा या पी डतांना मदत
कर यासाठ होते.

या द कात म नरीज ऑफ चॅ रट ा अ धक दवी अनुभव आ ा जे हा माच म ये

क बन ं डन येथे नराधार म ह ांसाठ या घरा ा कोणीतरी आग ाव . आगीत आ य ानाती
दहा र हवासी आ ण एका वयंसेवकाचा मृ यू झा ा. जाळपोळ करणारा कधीच सापड ा नाही.
म ये भारताती दे हरा न येथे दोन ब हण चा बुडून मृ यू झा ा जे हा मुसळधार पावसात एक ाकडी
पू कोसळ ा आ ण यांची णवा हका खा नद त पाठव . मदर तेरेसा यांनी मृतांसाठ ाथना के
अस तरी या दो ही घटनांमुळे यां या मनावर फार मोठा प रणाम झा ा यात ंक ा नाही.

म नरीज ऑफ चॅ रट सोड याची नवड करणा या ब हण ची सं या ही मदर तेरेसा यां यासाठ

अ धक वेदनादायक होती. ऑडर या प ह या न स बन े या मूळ म ह ांपैक दोन अखेरीस सोड या
तसेच काही वषाम ये इतरांची सं या कमी झा . यांची सोड याची अनेक कारणे होती काह नी स या
मागाने दे वाची सेवा करणे नवड े तर काह नी आजारपणाचे कारण सोड याची इ ा के . काही
जण ेमात पड े आ ण यांनी न क न कु टुं ब वाढव याची इ ा के . मदर तेरेसा यांनी
म ह ां या नवडीब नाराजी के नाही कब ना तने यां या ऑडरसाठ यां या सेवेसाठ वेळ
आ ण मेहनत घेत याब यांचे अनेक दा आभार मान े .

तरीही सद य गमाव याचे त ा पणे ःख झा े .

या अडथ यांना न जुमानता म नरीज ऑफ चॅ रट वाढतच गे .
पयत जगभरात फाउं डे नची ापना झा .
तेथे भ गनी नव या आ ण पो टु ं ट हो या. ऑडर या नरंतर वाढ ब कदा चत
सवात आ यकारक गो हणजे ती अ ा वेळ आ जे हा चचसाठ धा मक वसाय सामा यपणे कमी
होत होते. असे दसून आ े क दा र य
् पूण जीवनासाठ संपूण वचनब ता आ ण दे वा या सेवेत वतः ा
पूण समपण हे सव यांना जबरद त आकषण होते. मदर तेरेसा यां यासाठ ग रबांसाठ काम कर यास
तयार अस े या नवो दतांचे सतत आगमन दय होते.

दर आठव ा ा असे दसते क एका नवीन गटाने मदरहाऊस सोड े आहे जेथे यांना आव यक
अस े या दे ासाठ बांधी आहे. मदर तेरेसा यांनी एकदा हट या माणे चं ावर गरीब असती तर
आपणही तथे जाऊ.

पह हॉ

मदर तेरेसा यां या कायावरी प ह ा आ ण सवात भयंक र ह ा बांग ादे या न ाने ापन
झा े या दे ात संक टा या वेळ झा ा. ते या दर यान बांग ादे ा वातं य मळ यापूव
पूवची ापना झा .
Machine Translated by Google

आ ीवाद आ ण दोष

पा क तानचा भाग होता आ ण या ा पूव पा क तान हट े जाते. म ये भारताची वतं भारत

आ ण पा क तानम ये फाळणी हो यापूव आता बांग ादे बनणारा भाग कवा बंगा ची भूमी हा
बेन गा ांताचा पूव भाग होता.

डसबर म ये प मेक डी भारत पा क तान सीमेवर ढाई सु झा . भारतीय सै याने

पूव पा क तानवरही आ मण के े आ ण दोन आठव ांत दे ाचा ताबा घेत ा. बांग ादे ाती
नवा सत सरकारची ापना डसबर रोजी ढाका येथे झा परंतु जानेवारी म ये
नेते नवीन रा ाचे ासन सु कर यासाठ दे ात परत े .

पण बांग ादे ा वातं य खूप महागात पड े . नऊ म ह यां या ढाईत तीस ाख बंगा मरण
पाव े आ ण दहा ाख घरे उद् व त झा . मार े गे े े बरेच ोक ावसा यक होते क
डॉ टर वक कु कामगार आ ण अ भयंते. चहाचे मळे आ ण अनेक ताग गर यांचे नुक सान
झा े . या चंड भौ तक वना ात भर पड यात वाहतूक व ेचे मोठे नुक सान होते ते दे ाचे
सामा जक व कळ त होते. दहा द नवा सतांपैक बरेच जण यांची घरे उ व त ोध यासाठ
परत े . काह नी जवळ या गटार पाईपचा आसरा घेत ा.

वाय दे ा ा मोठा अंतगत क ह सहन करावा ाग ा. पा क तानी सै याने के े या कारवाईचा

थेट प रणाम झा ा अस ा तरी पूव पा क तानाती अनेक बगर बंगा बहार नी बंगा
ोकां व पा क तानी सै यासोबत काम क न नम करी द ाची भू मका बजाव होती. यु ानंतर
अनेक बहार ना छाव यांम ये ठे व यात आ े आ ण काही मार े गे े . अ याचार तथेच संप े नाहीत.
पा क तानी सै याने म ह ांवर ब ा कार के याचा आरोप आहे परंतु काह ची सं या
इतक आहे.

जानेवारी रोजी मदर तेरेसा यांनी जाहीर के े क या ब ा कार पी डतांना मदत

कर यासाठ यां या न ससह बांग ादे ा जात आहेत यापैक अनेक आता गभधारणे या गत
अव ेत हो या. खु ना पबना राज ाही आ ण ढाका येथे वास क न मदर तेरेसा आ ण यां या
न स यांनी य तत या जा त ोकांना द क दे याची व ा कर या या आ ेने या म ह ांचा ोध
घेत ा.
इ ामम ये ब ा कार हा अ यंत गंभीर गु हा अस याने पी डते ा तचे कु टुं ब म आ ण कदा चत
संपूण गावही ब ह कृ त के े जाते. अनेक यांसाठ ब ा काराचा प रणाम हणून गरोदर रा ह े या
कोण याही मु ांना सोडू न दे ण े हा एकमेव पयाय होता.

ढा याम ये न सना जु या कॉ हटचा वापर यांसाठ घर हणून दे यात आ ा होता. पण

मदतीसाठ येण ारे थोडेच होते. काही पी डतांना गभधारणा झा नाही तर काह नी यांची गभधारणा
वतःच संपव याचा य न के ा. अखेरीस कॉ हट अनाथ आ ण सोडू न द े या मु ांसाठ सरे
ु भवन बन े .

मदर तेरेसा यांचा हेतू जतका परोपकारी असे ततकाच बांग ादे ाती यां या कृ तीकडे कमान
एक अ ी होती याने यां या कृ तीकडे पा ह े नाही.
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

का ऑ े यन ीवाद आ ण े खका जमन ीर एक रोमन कॅ थो क यांनी म ये

इं डपडंट नयतका कासाठ ह े या े ख ात अहवा द ा मदर तेरेसां या मानवतावाद
म नमागी आणखी एक हेतू

म ये पा क तान या सुटके नंतर दोन दवसांनी ती ढा या ा गे ते हा करा या

बंक रम ये न न म ह ा आढळ या हो या. यांनी वत ा फा ी ागू नये हणून
यां या सा ा काढू न घेत या हो या. गभवत ना गभपाताची गरज होती. मदर तेरेसा
यांनी यांना े षाची संतती सहन कर या वाय पयाय द ा नाही. इतरां या नै तक
ाधा यांना मदर तेरेसा यां या व ात जागा नाही. पी डत म ह ांना पयाय दे याचा
च उ वत नाही.

पण ीर अजून पूण झा े न हते. तने पुढे ह े क या वेळ या कामगारां ी ती बो होती

यां या मते गभवती म ह ांना ारी रक ोषण आ ण कु पोषण या दो ही कारणांमुळे होणा या
गुंतागुंतांनी ास े होते तसेच गभपात झा े या या मदर तेरेसा यां या दवाखा यापासून र गे े
होते. . ीर या हण यानुसार नकम ये काम करणा या म नरीज ऑफ चॅ रट ने या म ह ांवर
आप या न ज म े या मु ांचा गभपात कर याचा य न के याचा आरोप के ा होता. पुढे जे हा नवीन
बंगा सरकारने बंगा अनाथां या नयातीवर बंद घात ते हा मदर तेरेसा यांना काही मागाने बंगा
बाळांना परदे ात कॅ थ क कु टुं बांसोबत ठे व याची परवानगी दे यात आ .

आ ण ीर या सू ांनुसार कु टुं ब नयोजन असो सए नम ये यांना या घटनांची मा हती होती अ ा

कोणा ाही मदर तेरेसा कवा यां या कृ तीब ट का मक काहीही बो याची परवानगी न हती.

नोबे ांतता पुर कार

या द कापयत मदर तेरेसा जगभराती वतमानप े आ ण मा सकांसाठ एक ा

मानवी ची कथा हणून उदयास आ . जेमतेम पाच फु टांपे ा जा त उं च अस े या या चमुक या
नन ा त या मै णी हणून अनेक ा नेते आ ण राजकारणी होते. म नरीज ऑफ चॅ रट ा
द े या आ थक दे ण यांची सं या वाढत असतानाही मदर तेरेसा यांनी यां या दा र य
् ा या ताम ये
यय आणणारी कोणतीही कृ ये कर यास नकार द ा. आ ण उं चीने हान असूनही तने पणे
णीय चा व .

या पे रओड दर यान त यावर के े आणखी एक मनोरंज क कथा टाइम मा सकातून आ

आहे. डसबर म ये मा सकाने त ा के वळ एक द घ े ख च द ा नाही तर मॅग अ झन या
मुख पृ ासाठ दे ख ी तची नवड के . मदर तेरेसा यांनी के े क या दव ी सकाळ सामू हक
ाथना के यानंतरच यांनी फोटो ाफसाठ बस यास सहमती द व . तने दे वा ा वनंती के क
छाया च काराने काढ े या येक च ासाठ एक जीव ु करणातून मु हावा.
Machine Translated by Google

आ ीवाद आ ण दोष

मदर तेरेसा यां या कायाचे वहंगाव ोकन दान कर यासोबतच आम याती संत या े ख ाने असेही
सुचव े क अनेक समथकांनी यांना जवंत संत मान े ही पदवी मदर तेरेसांनी वतः नाकार . े ख ात
संत बनवणा या गुण ांची चचाही कर यात आ आहे. उदाहरणाथ अनेक संत यांचे जीवन परंपरागत
समाजा या बाहेर जग े आ ण यांना अनेक दा चुक चे मान े गे े . ते हा जे ोक सां कृ तक नयमांचे
पा न करतात ते व चतच साधुगुण ांचे द न करत असत. एका धम ा ा या ा यापकाने नमूद
के या माणे संत हे वेडे अ ौ कक बु म ा आ ण मूख ोकांसोबत बाहेर या काठावर असतात.
संतांनीही आप े काय पार पाड यासाठ समाजाचे नयम मोड े .

टाईम मा सका या े ख ाने के वळ मदर तेरेसा यां या संत गुण ांवरच का टाक ा नाही तर यांची
सं ाची ार भावना आ ण गरीबांब ची यांची महान क णा दे ख ी . तथा प े ख ात असेही नमूद
कर यात आ े आहे क अ ा अनेक हो या यांनी आप े जीवन गरीबांसाठ सम पत के े होते
परंतु यांना मदर तेरेसा हणून ओळख े जात न हते. याम ये कॅ थो क कामगार चळवळ चे सं ापक
डोरोथी डे यांचा समावे होता नॉव जयन वै क य म नरी अ◌ॅनी काऊ जी हाँगकाँगम ये रा ह आ ण
काम के डॉ.

स स स डस हॉ स चळवळ चे सं ापक आ ण कॉ टक भ ू म ा ए मे कन या ा मॅ यू द
पुअ र हणूनही ओळख े जाते.
तोपयत मदर तेरेसा यांना अनेक पुर कार आ ण पुर कार मळा े होते. तरीही असे बरेच ोक होते
यांचा असा व ास होता क त याकडे के े गे े आ ण त ा जगाती सवात मह वाचा आ ण
त त पुर कार मळावा अ ी इ ा होती नोबे ांतता पुर कार.

जे ोक नोबे ांतता पुर कारासाठ नामां कत नवडतात ते हेगमधी आंतररा ीय वादा या

सद यांसह सात ेण पैक एक असू कतात नॉव जयन संसदे या नोबे स मतीचे स य आ ण माजी
सद य नॉव जयन नोबे सं ेने नयु के े े स ागार रा य ा कायदा इ तहास आ ण त व ान
व ापीठाती ा यापक आ ण ेवट यांनी वतः ब ीस जक े आहे.

म ये मदर तेरेसा यांना प ह यांदा या पुर कारासाठ नामांक न मळा े होते परंतु या वष
कोणताही पुर कार दे यात आ ा नाही. त या अनेक समथकांनी यांपैक मा को म मु गे रजने
म ये तचे नाव पु हा नामांक नात टाक े . यावेळ त या नामांक ना ा सनेटर एडवड के नेडीसह अनेक
मह वा या आ ण भाव ा नी पा ठबा द ा जाग तक बँके चे त का न मुख रॉबट मॅक नामारा
कॅ थो क म ह ांची रा ीय प रषद अ दस अबाबाचे महापौर यूएन आप ी मदत सं ेचे मुख फा क
बक आण न े मधी अनेक न स.

परंतु ब ीस पु हा त यापासून र गे े आ ण याऐवजी यात र यन ा आ ण मानवा धकार

वक आं े ई सखारो ह यां याकडे गे े . म ये मदर तेरेसा यांचे नाव पु हा एकदा पुढे आ े . पु हा
नोबे क मट ट ने त ा पुर कारासाठ पाठव े जे याऐवजी सं े ा दे यात आ े
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

जगभराती मानवी ह कांसाठ zation अ◌ॅ ने ट इंटरनॅ न . तने नंतर वनोद के ा क जे हा ये ू ा

वाट े क ही वेळ आ आहे ते हाच ब ीस त ा मळे .

यानंतर १९७९ म ये तचे नाव पु हा पुढे के े गे े फ कमी धूमधडा यात. मदर तेरेसा यांचे नाव
पुढे करणा या चे नाव जाहीरपणे कबू के े गे े नस े तरी ते रॉबट मॅक नमारा अस याचे मान े
जाते. मॅक नामारा मदर तेरेसा यांना दोन द कांपासून ओळखत हो या आ ण गरीबांसोबत या यां या
कामाब यांना खूप मा हती होती. फू ड फॉर पीस या काय मातही याने संगी त यासोबत काम के े
होते. म ये मदर तेरेसा आ ण यां या कायाब हताना मॅक नामारा यांनी सां गत े

त या काया या संघटना मक रचनेपे ा अ धक मह वाचा संदे हा संदे दे तो क खरी

ांतता ही के वळ ु वाची अनुप ती नाही तर ती ांतता आहे जी सामा जक व ेतून
उ वते याम ये एकमेक ां ी याय आ ण क णेने वागतात. मानवी संघषाचा द घ
इ तहास असे सू चत करतो क या व तु तीची अ धक ओळख न करता एक व तु ती
जी मदर तेरेसांची नरपे गरीबांब ची चता अगद पणे द वते जाग तक ांततेची
यता अगद च नाजूक राहती .

यानंतर ऑ टोबर रोजी अ ी घोषणा आ याची अनेक ांनी वाट पा ह होती नोबे
स मतीने मदर तेरेसा यांना चा नोबे ांतता पुर कार दान के ा. घोषणे या पा भूमीवर काही
ासदायक रा ह े . उदाहरणाथ स मतीने यावेळ मदर तेरेसांची नवड का के इतरांची नाही खरे
तर त ा कोणी नामां कत के े होते परंतु स मती या बैठका गु त ठे व या जात अस याने पुर कारासाठ
चचदर यान काय घड े हे कोणा ाही कळणार नाही.

दर यान को का यात मदर तेरेसा यांची ही बातमी जाहीर होताच गद झा होती. प कार आ ण
छाया च कारांनी एकमेक ांना ध काबु क के कारण यांनी मदर तेरेसा यां या ी संवाद साध याचा
य न के ा. मदरहाऊससमोर उभं रा न तने या बातमीब जम े या मा यमां ी संवाद साध ा आ ण
हट ं मी अयो य आहे. मी गरीबां या नावाने पुर कार वीकारतो. ब ीस हणजे गरीब जगाची
ओळख. . . . ग रबांची सेवा क न मी यांची सेवा करत आहे. त या स मानाथ एक रसे न आयो जत
कर यात आ े होते यात एका अ धका याने घोषणा के होती तू बंगा ची आई आहेस आ ण आता तू
जगाची आई आहेस. याच दव ी एका हान बेबंद बाळा ा येथी ु भवनात आण यात आ े .
क क ा. मदर तेरेसा यां या स मानाथ तचे नाव ांती याचा हद त अथ ांती असा होतो.

उ सव नुक तेच सु झा े होते. पुढ काही दवसांत मदर तेरेसा यांना संपूण दे ा या मुख ांक डू न
न अ धक तार आ े .
Machine Translated by Google

आ ीवाद आ ण दोष

जग ंसा आ ण अ भनंदन प े दे ख ी ओत गे . अनेक ोक यांचे अ भनंदन आ ण ुभे ा

दे यासाठ मदरहाऊसजवळ थांब े .
भारताती अनेक ांना ब ीस पु हा एकदा यां या दे ा या य नात आ याचा आनंद झा ा सहा
द कांपूव नोबे स मतीने हाच पुर कार महा मा गांध ना द ा होता. सरकारने मदर तेरेसा यां या
स मानाथ मरणाथ टपा तक टही जारी के े . जगभरात अनेक ांना आनंद झा ा क नोबे स मतीने
एकदा राजकारण बाजू ा ठे ऊन खरा मानवतावाद नवड ा होता जो अ बट े झर गांधी आ ण
मा टन यूथर कग यु नयर यांसार या पूव या वजे यां या उं ची ी सहज जुळ णारा होता. इतर
ोकांचा असा व ास होता क नोबे ांतता पुर कार जकू न मदर तेरेसा यांनी पुर काराची त ा
वाढव आहे.

तरीही वरोधक होते. नोबे ब काही नोब हा े ख का त करणा या गांधीवाद वरोधी

गटाकडू न काही सवात बो के मतभेद आहेत

कारण जे हा सव काही सां गत े जाते आ ण के े जाते ते हा ती एक म नरी असते.

गरीब आ ण आजारी ोकांची सेवा करताना तचा एकमेव उ े न धमा या बाजूने
ोकांना भा वत करणे आ ण य अस यास यांचे धमातर करणे हे आहे. मस
सायनरीज हे पा ा य सा ा यवाद दे ांचे वा आहेत दे वाचे न पाप आवाज नाहीत.

स या समी काने यूयॉक टाई स ा ह े क नोबे ांतता पा रतो षक यां या अधोरे खत

होते क ते एखा ा ा द े जावे याने जाग तक ांततेत मह वपूण योगदान द े आहे याने
के वळ संक टात सापड े या ना मदत के नाही. नॅ न कॅ थॉ क रपोटरमधी स या े ख ात
असे सुचव े आहे क मदर तेरेसा आ ण यां या म नरीज ऑफ चॅ रट यांनी भांडव ाहीने सोड े या
जखमा झाक या आ ण ोकांना गरीब बनवणा या प र ती बद यासाठ यांनी फारसे काही के े
नाही. सवसाधारणपणे मदर तेरेसा यां या पा रतो षक जक याब या ग धळाने या वष या इतर
नोबे पा रतो षकां या वजे यांची छाया पड .

ओ ो ा
डसबर म ये मदर तेरेसा इतर चार न ससह नोबे पा रतो षक पदक आ ण £
अंदाजे $ चे धनादे ा त कर यासाठ ओ ो ा गे े . या तर £ appx.
$ चा आणखी एक चेक तची वाट पाहत होता जो नॉव या त णांनी जमा के े दे ण गी
होती. आणखी £ अंदाजे $ नंतर त ा सादर कर यात आ े जे हा तने वनंती के
क ा तक या या स मानाथ दे यात आ े या cus tomary मेज वानीवर खच के े े पैसे याऐवजी
यांना जेवणाची जा त गरज आहे यांना दे यात यावे.
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

तो कडा या या थंडीचा दवस होता आ ण ऑ ो यु न ह सट या ऑ ा मॅ ना येथे े कांमधी बरेच ोक

फर कोट आ ण टोपी घात े े होते जथे मदर तेरेसा यांची त या दे ण ार होते आ ण यांना ब ीस दे ण ार होते.
या गद त नॉवचा राजा आ ण राजक या आ ण इतर अनेक जाग तक मा यवर होते. रंगमंचावर हरवाईने नट े े
होते. जवळच एका स नी ऑक ाने एडवड ीग महान नॉव जयन संगीतकार यां या नवडी वाजव या. त या
पातळ सुती साडीवर फ राखाडी का डगन वेटर आ ण काळा कोट प रधान क न मदर तेरेसा ासपीठावर
पोहोच या. त या ो यांना ाथनेत सामी हो यास सां गत यानंतर तने आप े भाषण सु के े . नॅ न
र या नयतका का या रपोटर या मते मदर तेरेसा यांचे भाषण के वळ ग रबांवर न हते तर गभपातावर
होते या रा ांनी कायदे ीर गभपाता ा परवानगी द होती ते खरोखरच सवात गरीब आहेत. तने पुढे असा
यु वाद के ा क या सवामध ा सवात भयंक र गु हा नरपराध न ज म े या मु ा व अ त वात आहे.
स या प काराने ह े क मदर तेरेसा पुढे हणतात

म ा असे वाटते क आज ांततेचा सवात मोठा ना करणारा गभपात आहे. कारण ते थेट यु
आहे थेट ह या आहे थेट आईनेच के े ह या. . . . कारण जर एखाद आई वतः या मु ा ा
मा न टाकू कते तर मा यासाठ तु ा मार यासाठ आ ण तू म ा मार या वाय काय उर े
आहे यात काहीही नाही.

मदर तेरेसा यांनी प मेक डी महान आ या मक दा र य

् ाब दे ख ी सां गत े

जगभरात के वळ गरीब दे ांम येच नाही तर म ा प मेक डी ग रबी र करणे अ धक कठ ण

वाट े . . . . येक मु गा या ा समाजातून बाहेर फे क े गे े आहे क ग रबी इतक
वेदनादायक आ ण इतक आहे क म ा ते खूप कठ ण वाटते. आम या ब हणी प मेक डी
अ ा कार या ोकांम ये काम करत आहेत.

जरी नॉव जयन पेपर आ टे नपो टनने पुर कार जक े या चमुक या ननने प कारांना कसे मं मु ध के े यावर
भा य के े अस े तरी त या ट के वर ट का करणारे इतरही बरेच ोक होते. यां या भाषणानंतर एक गो
झा मदर तेरेसा यांनी गभपाताब चा यांचा कोनच सां गत ा नाही तर या यांचे मत बद णार नाहीत
हेही के े . आ ण संधी मळा यावर ती या वषयावर जे ऐकती यां या ी बो ायचे.

गभपाताचा मु ा पुरेसा वाद त नस या माणे मदर तेरेसा यांनी अ बे नयाती धा मक छळावर के े या

ट प यांमुळे अनेक अ बे नयन ोकांना नरा के े . एका प काराने या वषयावर तचे वचार वचार े असता
मदर तेरेसा यांनी धीर द ा आ ण सां गत े क या जा त बो ू कत नाहीत.
Machine Translated by Google

आ ीवाद आ ण दोष

कारण काय चा े आहे हे त ा माहीत न हते. परंतु एकापे ा जा त समी कांनी नद नास
आण या माणे ती तची आई आ ण ब हणीचा मृ यू होईपयत यां या संपकात होती तसेच यांना
दे ाबाहेर काढ यासाठ कवा कमान भेट साठ परवानगी मळ व यासाठ वारंवार य न के े होते मदर
तेरेसा यांना दे ाती स याची प र ती चांग च ठाऊक होती हे दाखवून ा.

या तर या वषा या सु वाती ा मदर तेरेसा अ बे नयन राजा या वधवा राणी गेरा न ा भेट या
हो या ते हा दे ा या द ेवर न क च चचा झा असे .

नोबे पा रतो षक समारंभा या पा भूमीवर मदर तेरेसा यां या अनेक समथकांनी सां गत े क यांनी
अ बे नयन ावर भा य के े नाही कारण तने कोण याही वाद त राजक य भू मके त सहभागी हो यास
नकार द ा कारण ते त या ाथ मक येया ी वसंगत होते गरीबांना मदत करणे. परंतु तचे वरोधक
असे नद नास आणून दे तात क गभपातावर ट प या दे ऊ न मदर तेरेसा खरं तर या दवसाती सवात
ताप े या राजक य वादांपैक एक होता यात वतः ा गुंतवून घेत हो या.

DAPHNE RAE आ ण ेम खत नाही तोपयत

मदर तेरेसा यांना नोबे पा रतो षक मळा यानंतर A ोअर सकु र रोड येथी मदरहाऊसमधी
याक ाप मो ा माणात वाढ ा. अनेक कं प या आ ण नी म नरीज ऑफ चॅ रट ा मदत
कर याची ऑफर द याने जगभरातून ऑफर आ ण दे ण या आ या. बाटा ू कं पनीकडू न कु णांसाठ
चप ा बनव यासाठ चामडे आ े . हे प द एज इं ं डमधी ना नफा सं ेने जेवणासाठ पैसे द े . रोटरी
ब या आंतररा ीय सं ेनेही मदर तेरेसा यां यासाठ पैसे आ ण मदतीचे वचन द े आहे. तसेच मदर
तेरेसा यांना यां या कामात मदत करणा या अनेक ीमंत हो या यांनी ग रबांसाठ वेळ आ ण पैसा
दो ही द ा.

या वयंसेवकांपैक एक हणजे डॅ ने राय जो क क या ा झोपडप त काम कर यासाठ आ ा

होता. राय या इं ं डमधी सव म ाळांपैक एक अस े या वे ट म टर या मु या यापका या प नी
हो या. राय मूळ ची ी ं के ची म ये कॅ थ क धम वीकार आण म ये क क या ा
आ आ ण मदर तेरेसा यां यासोबत काम कर यासाठ पती आ ण सहा मु ांना सोडू न या क क या ा
आ या. म नरीज ऑफ चॅ रट सोबत काम कर यासाठ तने एकू ण तीन वेळ ा हरात वास के ा. तने
त या मो ा दे ण यांसह वै क य सा ह य आ ण औषधे आण आ ण तचा बराचसा वेळ नम दय
आ ण बा गृहात घा व ा. पण अचानक राय यांनी मदर तेरेसा यां यासोबत काम करणे बंद के े आ ण
याऐवजी भारताती गरीबांना मदत कर यासाठ सम पत अस े या कमी स सं ांसोबत काम
कर यासाठ यांची ऊजा वा न घेत .

तने यापुढे म नरीज ऑफ चॅ रट सोबत का काम के े नाही हे तने जाहीरपणे सां गत े नस े तरी
राय यांचे चे पु तक ह टु इट हट् स मदर
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

टे रेसा आ ण तचे म नरीज ऑफ चॅ रट त या दयप रवतनाब काही संके त दे तात. राय यांनी
यापूव गंभीर आजारी आ ण मृ यूमुख ी पड े यांसोबत काम के े होते ते नम दय सार या ठकाणी
अनोळखी न हते. तथा प मदर तेरेसा यांना मदत करताना तने ड ोजेब हायपोडर माईक सुया वारंवार
वापर या गे याचे त ा थत झा े काही करणांम ये कवा वेळ ा.

राय जो गभपाताचा उ कट वरोधक दे ख ी होता ु भवनाती एक गरोदर मातांक डे न सने

घेत े या ीकोनामुळे यांना ास झा ा. एका त ण अ ववा हत ह मु साठ गरोदर राहणे हा एक
घोटाळा होता आ ण अनेक ांसाठ गभपात हाच एकमेव उपाय होता.

यांची गभधारणा संपु ात ये याची इ ा नाही यां यासाठ ु भवनात अभयार य अस याची यता
होती. अनेक दा या मु ना न स ारे हे समजुन घेतात क यांना झोप यासाठ जागा मळे वै क य सेवा
मळे आ ण घराती कामात मदत के या या बद यात बाळा ा द क घे यासाठ मदत मळे . राय
यां या हण यानुसार या व ेमुळे अनेक दा मु ना सवात नीच कारचा सेवक हणून वागणूक द
जात होती आ ण यां यासाठ फ अ यंत गरजे या व तू पुरव या जात हो या. त ा न स या बाजूने एक
कारची नै तक े ता दे ख ी आढळ न तपणे आदे ानुसार सावज नकपणे समथन के े या
अ ववा हत यांब या धमादाय अ भ नुसार नाही.

मागणीत अस े ी
या द का या सु वातीस मदर तेरेसा यांनी यां या भेट वाढव या जाग तक ने यांना
भेट यासाठ कवा म नरीज ऑफ चॅ रट साठ कु ठे तरी आणखी एक पाया उघड यासाठ जगभरात
वास के ा. त या वासाने त ा मदरहाऊसपासून आणखी र ठे व े दरवष म हने तची जाणे
नेहमीचे होते. पोप जॉन पॉ II यां या आदे ानुसार यां या ी तचे अ त य जवळचे नाते नमाण झा े
होते मदर तेरेसा यांनी यां या वासाचा आ ण सारमा यमां या ाचा उपयोग तची मते सा रत
कर यासाठ के ा आ ण यांना धा मक ने यांम ये सरे ासपीठ द े .

नवीन द काची सु वात मदर तेरेसा यांनी यां या गावी को जे येथे पा णे हणून पु हा के . काही
म ह यांपूव त ा ोए या या झा ेबम ये वृ ांसाठ घर उघड याची संधी मळा होती म नरीज
ऑफ चॅ रट ने क यु न ट दे ात प ह यांदाच यांचे घर उघड े होते. तने वाटे मा ा येथे कौटुं बक
जीवनावरी प रषदे त भाग घेत ा यानंतर हैती या अ यंत गरीब बेटा ा भेट दे यासाठ गे जथे ती
त का नअ य जीन ॉड बेबी डॉक डु वा यर आ ण यां या प नी ा भेट . हैती न तने
इ ज त ा वास के ा जेथे इ ज यन सरकार या नरा ेमुळे तने इ ज यन गृ हण ना अनेक मु ांचे
पा नपोषण कर याचे आवाहन के े . या सरकारने नुक तीच मा का तयार के होती
Machine Translated by Google

आ ीवाद आ ण दोष

कु टुं बांना मु ांची सं या मया दत ठे व याचे आवाहन करणारे घुपट काहीही क कत नाहीत.

मदर तेरेसा यां या वासा तर म नरीज ऑफ चॅ रट ने जगभरात अनेक नवीन सु वधा उघड या.
म ये नवीन घरे उघड यात आ म ये . बारा म नरीज ऑफ चॅ रट फाउं डे न
म ये उघड े म ये ही सं या वर पोहोच . द का या सु वातीस म नरीज ऑफ
चॅ रट ने झोपडप ाळांची ापना के क ांवर सुमारे ना जेवण पुरवणारा
एक दै नक जेवण काय म. सुमारे च ेनची काळजी घेण ारी ु भवने होती यापैक
द कांची व ा कर यात आ होती. मृतांसाठ घरे आ ण फरती दवाखाने होते
यांनी सुमारे द णांवर उपचार के े होते. जरी म नरीज ऑफ चॅ रट यां या कायाने जाग तक
तरावर जात अस े तरी यांचे बरेचसे य न अजूनही भारतातच होते.

मदर तेरेसा यांनीही यां या वत या वैय क सुर ेब फारसे द े नाही कारण यांनी जगाती
अनेक हॉट ॉट् सम ये वे के ा. म ये ती प म बे त ा गे जथे इ ाय आर ट रीने
प रसराती णा यांवर गोळ बार के ा होता. तेथे असताना तने पूव बे त आ ण सुर ततेत
रेड ॉस या ता याती पु ष ता णा यात अडक े या मु ांना ने े . म ये तने भोपाळ
भारत येथे वास के ा जथे यु नयन काबाइड ांटमधी वषारी वायू गळतीमुळे हजारो ोकांचा मृ यू
झा ा आ ण इतर अनेक ांची त येत बघड .

याच काळात मदर तेरेसाही एड् स या वाढ या संक टात बुडा या. तने यू यॉक हराती ीन वच
ह े ज म ये पा मा य दे ाती नवीन े प रोझी हणून त अस े या णांची काळजी घे यासाठ एक
धम ाळा उघड . त या प ह या णांम ये यूयॉक हराजवळ कु यात सग सग तु ं गात या
आजाराने पी डत तीन दोषी होते.

परंतु ाणघातक रोगाचा सामना कर याची आ ण हॉस पीस के अर दान कर याची यांची इ ा असूनही
एड् स या णांना हाताळ याब मदर तेरेसा यां यावर ट का झा .
एका अहवा ानुसार धम ाळे त काम करणा या एका डॉ टर ा या रोगाब न स ा कती कमी मा हती
होती हे पा न घाबर े होते. डॉ टरांनी मदर तेरेसा यांना सां गत े क त या ग यात फ ू सी फ स
घात याने त ा या आजारापासून संर ण मळत नाही. यावर मदर तेरेसा यांनी उ र द े क दे व तची
काळजी घेई . पण समी कांसाठ हा यु वाद सव म कारे सदोष होता आ ण सवात वाईट हणजे
धोकादायक होता जसे क अहवा ात के े आहे दे व कधीही ान कवा कौ य दाखवत नाही.
खरे तर दे व कधीच पुरेसा नसतो. . . . ट तेरेसन समुदाय याकडे एड् स एक आजार हणून पाहतो
या ा ेमळ द आ ण थोडे गरम सूप वाप न ांत के े जाऊ कते.

संत आ ण पापी
म ये जगाने पा ह े सवात व च जोडी आ एक त ण कॅ थो क वरोधी आय र रॉक
संगीतकार आ ण काम करणारी छोट नन
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

जगाती गरीबांसोबत. याव न रॉक टार बॉब गे ॉफ बूमटाऊन रॅट्सचा मुख गायक मदर तेरेसा
यांची भेट ही क पनाच व च वाट नाही ते पूण पणे वसंगत होते. पण य ात दोघांम ये काहीतरी
सा य होते ग रबांना मदत कर यासाठ काम करणे.

गे ॉफ एक आय र कॅ थो क या ा या या त णपणाती चचसाठ फारसा उपयोग न हता

म ये आ के ती गरीबांसाठ पैसे उभार यासाठ या या मै फ बड एडसाठ आघाडीवर
आ े होते. म ये तो गोळा के े या नधीचे वतरण कर यासाठ इ थओ पया ा जात होता.
जानेवारी म ये अ दस अबाबा वमानतळावर यांनी मदर तेरेसा यांची भेट घेत . गे ॉफ यांना
अ भवादन के यावर ती कती हान होती हे आठव े . तो त या दोन फु टांपे ा जा त उं च होता. याने
त ा एक पळवट े वकृ त ी हणून वणन के े जचे सवात वेधक वै तचे पाय होते.
मदर तेरेसां या चप ांना चाम ाचे तुक डे मार यात आ े तचे पाय कु रतड े गे े होते आ ण
आकारहीन झा े होते. जे हा गे ॉफने तचे चुंबन घे याचा य न के ा ते हा मदर तेरेसांनी पटकन
तचे डोके टे क व े जेण ेक न ते फ त या वप या वरचे चुंबन घेऊ कती . यामुळे गे ॉफ ा
खूप ास झा ा. नंतर या ा कळ े क तने फ कु रो यांनाच तचे चुंबन घेऊ द े .

छाया च कारांनी यांचे च काढताच मदर तेरेसा आ ण गे ॉफ बो ू ाग े ती म नरीज ऑफ

चॅ रट ब तो या या बँड बूमटाऊन रॅट्सब . याने त या कामासाठ एक बे न फट कॉ सट
आयो जत कर याची ऑफर द . पण दे व त ा पुरवे असे सांगून तने या ा हळु वारपणे नकार
द ा.
गे ॉफने नंतर सां गत या माणे या ा ॉ हड स ा कृ ती करताना पाह याची संधी मळा . हरात
आ यावर मदर तेरेसा यांनी काही रका या इमारती पा ह या आ ण या इमारती अनाथा म हणून
वापरता येती का असे वचार े .
ममॉ ड सरकारी अ धकारी त ा नकार दे ऊ इ त न हते काय करावे हे पणे कळत न हते.
पण मदर तेरेसा यांना इमारत ब आधीच मा हती होती हे झा े . जे हा अ धका याने त ा
सां गत े क तो त ा त या अनाथा मासाठ एक इमारत ोधून दे ई ते हा तने या ा आठवण
क न द क त ा दोन अनाथा मांसाठ दोन इमारत ची गरज आहे एक नाही.

मदर तेरेसा यां याब यां या छापाब नंतर वचार े असता गे ॉफने उ र द े क ती नै तक
चांग याची मूत व प आहे परंतु त याब इतर काही नाही असे दे ख ी जोड े . तने वत ा
मी डया ा हाताळ यास पूण पणे स म अस याचे दाखव े आ ण ते सहजपणे हाताळू कते. वाय
त ा खोट वन ता कवा ढ ग र हत अस याचेही या ा आढळ े ती त या कामात पूण पणे
न वाथ होती आ ण ती या ोकांची मदत करत होती यांची ख या अथाने काळजी वाटत होती.

म ये मदर तेरेसा जे हा सरकारी अ धका यांना भेट यासाठ सो हएत यु नयन ा गे या

ते हा यांनी आणखी बात या द या. दोन वषानंतर भूकं प तांना मदत कर यासाठ मॉ को या
णा यात काम कर यास ती चार न ससह परत . तची भेट अभूतपूव होती आ ण म ये
र यन ांतीनंतर प ह यांदाच धा मक म न ा घर उघड याची परवानगी दे यात आ होती.
Machine Translated by Google

आ ीवाद आ ण दोष

एक ःखी भेट

म ये मदर तेरेसा पंत धान मागारेट थॅचर यांना भेट यासाठ ं डन ा गे या. हराती
बेघरांचे ठकाण अस े या काडबोड सट ाही तने भेट द . तने थॅचर यांना यां यासाठ वस तगृह
उभार यासाठ मदत मा गत परंतु थॅचर यांनी नद नास आण े क हरात काही वयंसेवी सं ा
आहेत या व ेषतः बेघरांसाठ काम करतात आ ण मदर तेरेसा यां या मदतीची गरज नाही.

इतरही सम या हो या. मदर तेरेसा यां या सह चा समारंभ संसदे त एका वधेयकासाठ सुनावणी या
वेळ झा ा यामुळे गभपाताची वेळ मयादा स या या आठव ांव न आठव ांपयत कमी
होई . मदर तेरेसा पु हा थॅचर यां याकडे जाऊन ब ा ा पा ठबा दे यास सांगत हो या. पु हा ती पु हा
युज झा . ऑ सफडमधी एका प रषदे त मदर तेरेसा यांनी ो यांना सां गत े क कॅ थो क
चचने कमी के या माणे य प ती त र गभ नरोधक वापरणा या जोड यांना म नरीज ऑफ
चॅ रट होममधून येण ा या कोण याही मु ांसाठ संभा द क पा क हणून वीकार े जाणार नाही.

यानंतर वकरच मदर तेरेसा ं डन वृ प डे मररचे ऑ े यन मा क रॉबट मॅ सवे

यां या ी भेट या . मॅ सवे जो या या सं या द ावसा यक वहारांसाठ ओळख ा जातो
याने ं डनमधी नवीन म नरीज ऑफ चॅ रट होमसाठ पैसे उभार यास मदत कर याची ऑफर
द . मॅ सवे ा स आवड आ ण मदर तेरेसा यांनी मॅ सवे या वैय क ावसा यक
वहारांब अंधारात रा न कवा ते मा य कर यास नकार दे ऊ न यांची ऑफर वीकार . यामुळे
त ा सरकारी मा यमांतून न जाता काहीतरी कर याची संधी मळा . एकू ण £ अंदाजे
$ उभे के े गे े आ ण मॅ सवे आ ण पेपर या खा यात जमा के े गे े . या त र
मदर तेरेसा यां या य नांसाठ कॉ ट पेपर या वाचकांनी आणखी £ अंदाजे $
उभे के े . या नधीतून त ा ं डनम ये बेघरांसाठ दोन सु वधा उभार याची आ ा होती.

पण मदर तेरेसा यांनी कधीही पैसे पा ह े नाहीत. काह नी असा अंदाज ाव ा क मॅ सवे ने
नधी व नयोग के ा होता. डे मरर या व याने नंतर आरोप के ा क मदर तेरेसा यांना यां या
उ े ांसाठ यो य घर कवा ज मनीचा तुक डा सापड ा नाही. यापैक कोणतीही र कम गायब अस याचे
यांनी पुढे नाकार े . ओळख या जाणा या फसवणुक ती आ ण बनधा त ावसा यक अस े या
माणसाकडू न थमतः पैसे वीकार याचा क ं क ही जोड ा गे ा होता. मदर तेरेसा यांना यां या
कोण याही कृ याब प ा ाप झा ा असे तर मॅ सवे ी यांचा संबंध होता. अखेरीस
म ये म नरीज ऑफ चॅ रट साठ ं डनम ये खो यांचे वस तगृह उघड यात आ े . उ ाटन
समारंभासाठ मदर तेरेसा आ या आ ण यांनी पु हा एकदा डे मरर या वाचकांचे यां या उदारतेब
आभार मान े . मदर तेरेसा
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

यांनी त ार के क ट सरकार या अ धका यांनी मदतीची ऑफर दे ऊ नही यां या दे ाती

बेघरांचे ःख कमी कर यासाठ फारसे काही के े नाही.
जरी गे या वषानी मदर तेरेसा आ ण यां या सं ेसाठ मोठ ओळख मळवून द अस
तरी तो काळ हानीचा प ातापाचा आ ण वादाचाही होता. एक नवीन द क त यासमोर येत
असताना मदर तेरेसा वया या ा वष मंद हो याची च हे दसत नाहीत. तथा प येण ारी वष
त यासाठ वैय क आ ण ावसा यक दो ही दयाळू पणापे ा कमी असती कारण तने गरीबांसोबत
तचे काम सु ठे व याचा य न के ा.

नोट् स

. कॅ थरीन क मदर तेरेसा सॅन ा स को हापर आ ण रो पी. .

. जमन ीर नायक आ ण ख नायक वतं स टबर .

. रघु राय आ ण नवीन चाव ा मदर तेरेसा व ास आ ण क णा रॉक पोट मास. ए मट पी.
अ◌ॅन से बा मदर तेरेसा बयॉ द इमेज यूयॉक डब डे पी. .

. आय न इगन सुच अ हजन ऑफ द ट मदर तेरेसा द रट अँड द वक गाडन सट एनवाय इमेज बु स

पृ. ३९६.
. इगन हजन पी. ३९८.
. द वीक नॅ न र जानेवारी पृ. .
. नोबे फाउं डे न मदर तेरेसा नोबे ा यान http www.nobel.se
peace laureates teresa lecture.html नो हबर म ये वे .
. नोबे फाउं डे न मदर तेरेसा नोबे ा यान http www.nobel.se
peace laureates teresa lecture.html नो हबर म ये वे .
. अँथनी बगस मदर तेरेसा इ ह नग टँ डड जानेवारी .
Machine Translated by Google

धडा
सवात आ ाधारक
चचमधी ी

जरी मदर तेरेसा यांनी यांचे त वेळ ाप क चा ू ठे व े अस े तरी या द का या सु वातीस हे

झा े होते क एका ठकाणा न सया ठकाणी वास करणे जगाती अनेक सम या त ळांना
भेट दे ण े कायमचे टकू कत नाही. पासून तची कृ ती ढासळू ाग . याच वष स टबरम ये
त ा दय वकाराचा झटका आ ा आ ण त यावर मोठ या झा . दयाचा ास नवीन न हता
जवळजवळ वषापूव तचे थम नदान झा े होते. तरीही तने तची उ माद गती कायम ठे व .

डसबर म ये पेसमेक र बसव यानंतर मदर तेरेसा यांनी म नरीज ऑफ चॅ रट साठ नवीन घरे
ापन कर यासाठ वास के ा. परंतु म ये त ा पु हा णा यात दाख कर यात आ े
यावेळ कॅ फो नया या ा जो ा येथी स नक आ ण री सच फाउं डे नम ये जथे त यावर
दय वकार आ ण बॅ टे रया यूमो नयासाठ उपचार कर यात आ े . नंतर त जुआ ना मे सको येथे भेट
दे ताना ती आजारी पड आ ण डॉ टरांना र वा हनी उघड यासाठ या कर यास भाग पाड े
गे े .

वाढ या कमकु वत अस या तरी मदर तेरेसा कमी झा या नाहीत. यानंतर म ये रोमम ये

असताना ती पड आ ण त या फास या तुट या. या जु ै म ये त ा थक ामुळे दोन दवस मुंबईत
णा यात दाख कर यात आ े एका म ह यापे ा जा त काळ ोट ा नाही ती पु हा नवी द ती
णा यात आ यावेळ म े रया या संसगामुळे जी दय आ ण फु फु सा या सम यांमुळे आणखी
गुंतागुंतीची होती. तची ऑ इं डया इ ट ूट ऑफ मे डक साय सेसम ये बद कर यात आ जथे
ती अ तद ता कोरोनरी यु नटम ये बरी झा . ती एका म ह यापे ा कमी काळ क क यात घरी होती
जे हा त यावर डॉ टरांनी पु हा उपचार के े यावेळ दया या र वा हनीत अडथळा नमाण झा ा.
पणे वय आ ण वषाची वं चतता वास आ ण काम यांचा मदर तेरेसा यां या आरो यावर प रणाम होत
होता.
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

जाऊ ाय ा तयार नाही

पयत यांची कृ ती अ वा यामुळे मदर तेरेसा यांनी म नरीज ऑफ चॅ रट या मुख पदाव न

पायउतार हो याचा गंभीर वचार सु के ा. तने पोप जॉन पॉ II यांना त या हेतूंब मा हती दे यापयत
मज मार . तरीही तने काहीच के े नाही. काही ोकांचा असा व ास होता क मदर तेरेसा यांनी
ापन के े या आदे ावर नयं ण सोड याची इ ा न हती. इतरांना वाट े क तने पायउतार झा यास
दे ण यांम ये अचानक घट हो याची भीती आहे. हणूनच ऑडर टकू न राह यासाठ आ ण यांचे येय
टकू न राह यासाठ ती सुक ाणूवर राहणे मह वाचे होते.

यां या समथकांम येही मदर तेरेसा यांनी उ रा धकारी नयु कर यास नकार द याने ास होत
होता. ब याच ोकांसाठ मो ा माणात स ावना आ ण पै ा या सहा याने जे मु य बन े होते ते
उभारणे परंतु भ व याकडे न पाहणे हे अ रद आ ण अहंक ारी वाट े . चचचे नेतेही चतेत होते पणे
एका त ण अ धक उ साही ने याने ऑडर वीकार याची वेळ आ होती. मदर तेरेसा यां या समथकांनाही
भीती वाटत होती क यांनी नमाण के े महान स ावना यां या आजारपणामुळे नाकार जाई .
हॅ टकनम ये काम करणा या एका समथकाचा असा व ास होता क जरी तने पद सोड े तरीही मदर
तेरेसा या मात गुंतून राहती .

ती दै नं दन ासन आ ण ण यासार या गो वर क तक कते यासाठ तने के े या

संपूण वासाची आव यकता न हती. तूतास मदर तेरेसा अधवट नवृ ीचा वचार करणार नाहीत

वचार

अ ा कारे तची त येत खराब असूनही मदर तेरेसा जगभराती नवीन संक टांना तसाद दे त
रा ह या. त ा जाग तक ने यांक डू न मो ा आ थक दे ण या मळत रा ह या. उदाहरणाथ पॅ े टनी
बरे न ऑगनायझे नचे मुख या सर अराफात यांनी त ा क क ा येथे वैय क र या $ चे
चेक सादर के े तरीही यांनी म नरीज ऑफ चॅ रट ा एवढ उदार दे ण गी का द यावर यांनी कधीही
भा य के े नाही.

गे तीन द के ब तेक मदर तेरेसा यां यासाठ खूप दयाळू होती. त ा सावज नक ंसा मळा
आ ण मा यमांनी त ा सौ यपणे हाताळ े .
पण या द कात कोन बद ा. जवळजवळ वषापूव बांग ादे ाती मदर तेरेसा यां या
क यांब जमन ीर या े ख ाचे का न हे समज यायो य बद ाचे संके त दे त होते. मदर तेरेसा यां या
जीवनावरी च पटाची योजना आख जात अस याची घोषणा झा यावरही ास झा ा.

तची भू मका ट अ भने ी डा जॅ सन होती आ ण ट डॉ म नक ा पयर यांनी ह होती

यांनी सट ऑफ जॉय हे सवा धक वक े जाणारे पु तक ह े होते यात म नरीज ऑफ
चॅ रट सोबत काम कर याचे वणन के े होते.
ता वत च पटा ा हॅ टकनचा पा ठबाही होता तरीही मदर तेरेसा डी यांनी च पटा या क पा ा
सहकाय कर यास सां गत े आ ण यांचा नणय कधीही के ा नाही. वतमानप ात आ ण मा सकात
तची रेख ा आता खूप कमी होती
Machine Translated by Google

चचमधी सवात आ ाधारक ी

खु ामत करणारा त ा मागणी करणारी आ ण अहंक ारी हणून च त करणे. हा फ समोरचा तंबू
होता.

नरकाची दे व त

नो हबर रोजी ट टे हजन टे न चॅन फोर या वचबोड ऑपरेटरवर न

अ धक कॉ सचा भ डमार झा ा. कॉ करणा यांपैक बरेच जण संत त े क होते यांनी पा क तानात
ज म े या ता रक अ यात आ ण वाद त े ख क आ ण सारक यांनी न मत हे स एंज नावाचा
अधा तासाचा च पट नुक ताच पा ह ा होता . दे व त मदर तेरेसा हो या आ ण च पटाभोवतीचे वादळ
आधीच पूव यांम ये वाद नमाण करत होते वकरच थंड हो याची च हे दसत नाहीत.

प कार टोफर हचे स अस े या या च पटाने काही आरोप के े होते यापैक ब याच आरोपांची
न द हॅ नट फे अर आ ण अ ा बर यूज मॅग झन ने न सार या सु स का नांसाठ ट
ज म े या हचे सने यां या े ख नात के होती. हचे सने के े या अनेक दाहक वधानांपैक मदर
तेरेसा यांना सहासन वच व आ ण अ धकार मळ याचा एक सोपा माग आहे आ ण पोप जॉन पॉ II
या द अ यंत राजक य पोपपदा या फर या राज त हणून काम के े असे होते. या वाय हचे स
यांनी मदर तेरेसांवर आरोप के े

कू म ाहांना आ ण ीमंत ोषकांना आ या मक सां वन दे ते जे साधेपणाचे व चतच

सार आहे आ ण ती गरीबांना रणागती आ ण सा ांग दं डवत उपदे करते जे खरोखर
न ा कर याची व चतच म ा येते. . . . दे वहीन आ ण नदक युगात ोक
वाथ परोपकारी आ ण ु अंतःकरणाची तुती कर याचा य न करती हे अप रहाय
असू कते. परंतु के वळ आप या गंभीर व ा ाखांचे संपूण संकु चत होणे हे ीकरण
दे ऊ कते क अ ी डेमा गॉग एक अ आ ण पृ वीवरी चा सेवक या
व पात कट होते.

ं डनम ये राहणारे बंगा डॉ टर अ प चॅटज हे खरे तर च पटाचे मूळ होते. का कटात ज म े े

आ ण वाढ े े डॉ. चॅटज मदर तेरेसा यांचे काय आ ण पा मा य दे ांत यां याब वाढत चा े े
पंथ ंसा यां याती तफावत पा न ते अ व झा े . बांडुंग या ॉड न कं पनी ा ह े या प ात
डॉ. चॅटज यांनी असेही नमूद के े आहे क मदर तेरेसांची एकू ण संप ी अनेक तस या जगाती
सरकार या संप ीपे ा जा त आहे आ ण क क यात पा मा य दे ां माणेच त ा एक अ वभा य
व तू मान े जात असे. चॅटज यांचा सवात मोठा आ ेप हा होता क मदर तेरेसा यांचे काय आ ण
ओळख का कटा ी कती घ गुंफ े होती हा प मेक डी आणखी एक गैरसमज आहे. चटज
यांनी नद नास आणून द े
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

म नरीज ऑफ चॅ रट पे ा इतर अनेक आ ण गट हराती ग रबांसाठ अ धक काम करत होते

आ ण या गटांक डे पूण पणे कर यात आ े .

ॉड न कं पनी चॅटरजीचा ताव ऐक यास तयार होती. चटज नी वणन के े या त ार पैक काही
त ारी कं पनीने आधीच आप या अ प अ त वात मांड या हो या. पा मा य प कारांनी आ ण च पट
नमा यांनी यां या हरा ा गरीब आजारी आ ण मरणा यांची फार ी काळजी न करणारे ठकाण हणून
च त के याने क कतवासीय नाराज झा े .

या सट ऑफ जॉय च पटात उदाहरणाथ क क ा हे ःख आ ण नरा े या गडद ख ड् यापे ा

थोडेसे च त के े गे े होते.
हचे सची मु ाखत घे याचा नणय सु वाती ा व च वाट ा असे .
पण खरं तर मदर तेरेसा यां या ी ते आधीच प र चत होते यांना म ये प ह यांदा भेट े होते.
म ये क क ाचे घो नावा या े ख ात
हचे सने मदर तेरेसा यां या ी झा े या यां या प ह या भेट चे वणन के े यांना यांनी े दरीचे वृ
संत हणून वणन के े . तो बोस रोडवरी म नरीज ऑफ चॅ रट सु वधेम ये थांब ा होता आ ण घरा या
ही दॅ ट कर न हथ नॉ े ज या ीदवा यामुळे तो गेच थांब ा होता. याची पुनरावृ ी असूनही
हचे सने मदर तेरेसा यां यासोबत फराय ा जा याचे मा य के े . सु वाती ा तो अनुकू पणे भा वत
झा ा

मी प रचा रकांसाठ काही तुतीसुमने उधळणार होतो आ ण जे हा मदर तेरेसा यांनी

घोषणा के ते हा मा या ख ात गडबड होत होती तु ही पाहा आ ही क क यात
गभपात आ ण गभ नरोधकां ी अ ा कारे ढतो. मदर तेरेसा यां या उ ामुळे धमादाय
सं ेचे काम काहीसे कमी झा े आ ण ते य ात काय आहे असे दसून आ े
चाराती एक ायाम.

हे ारं भक मू यांक न जतके कठोर होते ततके च हचे स ा च पटात आणखी आरोप कर याची संधी
होती. मदर तेरेसा यां या फु टे ज या व याम ये त ा वाकू न आ ण खा पाहत अस याचे दसून
आ े हचे सने पद युत हैतीचा कू म हा जीन ॉड बेबी डॉक डु वा यर यां या ी त या संबंधाचे
वणन के े यां याकडू न तने मो ा आ थक दे ण या वीकार या. अ बे नयाचा नदयी क यु न ट
कू म हा एन हर हो सा या थड यावर पु पहार अपण करताना आ ण ावसा यक जगताती कु यात
ना भेटतानाचे फु टे ज ही दाखव यात आ े होते. हचे स या हण यानुसार मदर तेरेसा यां या
म नरीज ऑफ चॅ रट ने ेज ार या प रसरात ाखो डॉ सची वा षक कमाई के .

मदर तेरेसा या इतर समी कां माणे हचे सनेही सुचव े क जर ऑडर ारे जमा झा े े पैसे
क क यात ठे व े तर
Machine Translated by Google

चचमधी सवात आ ाधारक ी

गरीबांसोबत काम कर यात या ऑडरमुळे न क च अ धक फरक पड याची यता आहे. याऐवजी मदर
तेरेसा यांनी आप या न स आ ण यां या पै ांचा अ त य पातळपणे जगभरात घरे उघड याचा य न के ा.
पुढे हचे सने असा यु वाद के ा क मदर तेरेसा यांनी त या नक या कामासाठ तचे कॉ हट
आ ण चचची कवण नवड .

बीबीसी या मते चॅन फोर काय म ने द पकपणे के ा अंदाजे . द द कांनी पाह यासाठ
ून के े . मा हतीपट सा रत झा यानंतर टे न ा फोन करणा या कॉ सनी काय मा ा अपमाना द
खावणारा आ ेपाह अ अस य घृण ा द ध कादायक आ ण सैतानी हट े . एका द काने तर
टे नचे मुख मायके ेड यू कॅ थ क वरोधी प पातीपणाचा आरोप के ा तर हचे स आ ण ता रक
अ दोघांनाही बो े वक आ ण मा सवाद ां तकारक हणून ओळख े गे े . इतर े कांचा असा
व ास आहे क हा च पट यू मु म कटा या कामापे ा कमी न हता.

रोमन कॅ थो क चचने मदर तेरेसा यां या बचावासाठ एकच गद के आ ण या काय मा ा ी

आ ण त या कायाचे व च ंग च हणून नषेध के ा. यात कॅ थो क े ख क आ ण इ तहासकार
पॉ जॉ सन यांनी डॉ युमटरी ा डा ा पंथी समथक मू तपूज कांनी के े ा ैतानी आ ण भावनापूण
ह ा हट े आहे. आणखी द कांनी वतं र च वाणी आयोगाकडे त ार न दव यापयत मज
मार यांनी या करणाचा वचार क न च पटा या सारणासाठ टे न ा मंज ुरी दे यास नकार
द ा.

क क यात मदर तेरेसा यां या अनेक समथकांनी च पटा ा प पाती ठरवून त या कारणासाठ रॅ
काढ . पयत च पट अ ाप भारतात दाखव ा गे ा नाही कारण च पटाची व कती महाग
आहे जरी या या ती खाजगी र या उप आहेत. मदर तेरेसा यां या भोवता या वादामुळे बनधा त
हो या. एका मु ाखतीत त ा च पटाब वचार े असता ती हणा कोणी काहीही हणत अस े
तरी तु ही हसतमुख ाने ते वीकार े पा हजे आ ण वतःचे काम करावे. तथा प काय म दाख व या या
स या दव ी तने े ू र के े . तैवान ा भेट द परंतु तने असे कर यामागची कारणे के
नाहीत

कोणीही.
च पट आ ण हचे स या वरोधात त या असूनही च पटाने जे काही कर याचा य न के ा
याचे कौतुक करणारे ोक होते. गा डयनसाठ हणा या एका समी काने असे हट े आहे क हचे सने
या ा तेरेसाचा पंथ काय हट े याब करणे पूण पणे यो य होते. काय माचे आणखी एक
समथक रे हरंड अँ ू डी बेरी होते जे मदर तेरेसा यांना अनेक वष चॅप न इन े नग असताना भेट े होते.
यांनी क क या या यांना यांना पा हजे ततक मु े ज मा ा घा याचा स ा द याचे तने एका
ो या ा सां गत याचे आठवते. यानंतर डी बेरीने ह े क हा अनुभव नेहमीच या यासोबत रा ह ा
आ ण नःसं यपणे क क या या र यावर मरण पाव े अनेक मातांची मु े होती यांनी मदर तेरेसांचा
स ा घेत ा.
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

म नरी पद
हे स एंज हचे सने एक छोटे से पु तक का त के यानंतर याने च पट कु ठे सोड ा होता.
द म नरी पो झ न मदर तेरेसा इन थअरी अँड ॅ टसम ये हचे सने मदर तेरेसा आ ण यां या
कायाब व तृतपणे सांग याची अपे ा के मदर तेरेसा यां या त ेचा याय यां या कृ ती आ ण
दांऐवजी यां या कृ ती आ ण दां ारे के ा गे ा. हचे स या मते मदर तेरेसांची चमकणारी
त ा ाखो ोकांनी त यावर टाक होती यांना असे वाटणे आव यक होते क कोणीतरी
कु ठे तरी ग रबांना मदत कर यासाठ नस े या गो ी करत आहे. पुढे हचे सने आरोप के ा क मदर
तेरेसा यांनी या आराधनेवर पोट भर े आ ण यां या हण या या उ ट ते के वळ वीकार े च नाही
तर अपे ा आ ण मागणीही के .

हचे स या पु तकाने काही ासदायक मांड े . इतर गो बरोबरच हचे सने के ा क

मदर तेरेसा यांनी यांनी उभार े ा पैसा कसा खच के ा.
हचे स यांना कोणतेही समाधानकारक उ र सापड े नाही आ ण मदर तेरेसा यांनी यां या आ थक
बाब वर चचा कर यास नकार द ा. हचे सने हट या माणे यो य हॉ ट साठ नधी न दे ण े
आ ण याऐवजी एखाद अ व त आ ण व त सं ा चा वणे जी वै क य वसाया या
कोण याही ाखे ारे चा व जात असे तर ती याया यीन ढाई आ ण नषेधास सामोरे जाई
ही जाणीवपूवक के े आहे. मु ा ःखापासून ामा णकपणे मु हो याचा नसून मृ यू आ ण ःख
आ ण अधीनता यावर आधा रत पंथा या चाराचा आहे.

मदर तेरेसां या माफ वा ांनी अनेक दा त ा एक न पाप हणून च त के े आहे यांना वसाय
आ ण राजकारणाची फार ी मा हती नस याचा दावा के ा आहे आ ण या ा फ दे व आ ण दे वा या
इ े चा संबंध आहे. य ात हचे सने सां गत या माणे मदर तेरेसा यांनी काही वषाम ये काही
ंक ा द कं पनी ठे व . रॉबट मॅ सवे सार या उघड राजक य हेतू कवा सं या द वसाय
इ तहास अस े या असं य कडू न त ा आदरा त य पुर कार स आ ण पैसे मळा े
आहेत डु वा यस अ य रोना रेगन पंत धान मार गॅरेट थॅचर अ य ब ं टन आ ण यांची
प नी ह री ं टन आ ण चा स क टग या बचत आ ण कज घोटा याती मुख
पैक एक. क टग ी अस े े नाते व ेषतः व च होते. क टगने मदर तेरेसा यांना उदार दे ण गी
द तसेच यांचे खाजगी जेट यां या वापरासाठ उप क न द े . जे हा क टग ा फसवणूक
आ ण एएम बेझ मटसाठ तु ं गात टाक यात आ े ते हा मदर तेरेसा यांनी खट या या यायाधी ांना
या याकडे दयाळू पणे पाह याची वनंती के . जे हा त ा एका फयाद कडू न उ र मळा े
क टगकडू न मळा े े $ हे नद ष आ ण व ेषत ीमंत गुंतवणूक दारांक डू न चोर े गे े
होते असे करणारे मदर तेरेसा यांनी प ा ा कधीही उ र द े नाही.

मदर तेरेसा यां या स याकडे असा न आ ण हेतुपुर सर करणे हे भोळे पणाचे कवा
अगद मूख पणाचे ण नाही तर ग व पणाचे ण आहे असे हचे सने सां गत े . मदर तेरेसा
यांनीही राजकारणा या वर अस याचा दावा के ा
Machine Translated by Google

चचमधी सवात आ ाधारक ी

जवळजवळ अभूतपूव सावज नक मंचाचा ाभ होता. परंतु ेट टन आय ड आ ण युनायटे ड टे ट्सम ये

गभपाता या वरोधात बो त असताना तने इ थओ पया हैती आ ण अ बे नया सार या राजक य हॉट ॉट् समधी
बेक ायदे ीर मृ यू खून आ ण दडप ाही या वषयांवर णीयपणे मौन बाळग े जथे तने यां या हातांचे चुंबन
घेत े . स ाधारी कू म हा आ ण वे े ने यांचे पैसे आ ण यांचे पुर कार घेत े .

वॉ टन डीसी येथी आ कन अमे रकन व ती अना कॉ टया ा मदर तेरेसा यांनी म ये द े या

भेट या हचे स या वणनात ग रबी या खो सम यांना मा यता दे यास तचा नकार दसून आ ा या वेळ
म नरीज ऑफ चॅ रट ने तेथे काही कारचे ऑपरे न ापन कर याचा वचार के ा मदर तेरेसा यांनी या
भागात काम के े या तस या जगाती अनेक भागां माणे यांचा प रसर असहा य आ ण गरीब अस याची
भावना या भागाती अनेक र हवा ांना ायची न हती. प कार प रषदे या आधी आ कन अमे रकन पु षां या
एका गटाने मदर तेरेसा यांना भेट द

ते खूप अ व झा े . . . . यांनी आई ा सां गत े क अ◌ॅनाको टया ा चांग या नोक या घरे

आ ण सेवांची गरज आहे धमादाय न हे.
आईने यां या ी वाद घात ा नाही तने फ ऐक े . ेवट एकाने त ा वचार े क ती इथे
काय करणार आहे. आई हणा आधी आपण एकमेक ांवर ेम कराय ा क े पा हजे.
यांना काय बो ावे ते कळत न हते.

च पटा माणेच हचे स या पु तका ाही याचे वरोधक आ ण ंसक होते. जॉज सम जॉ टन द नॅ न
र या अमे रकन पुराणमतवाद का नासाठ हतात यांनी हचे स या काया ा तरोधी अ वचारीपणा
असे हट े आ ण पुढे हट े क या पु तकातून एकच फायदा होई तो हणजे मदर तेरेसा यां या आदे ा या
न सने के े या ाथना यात काही ंक ा नाही. े ख क. यूयॉक टाइ स बुक र म ये असे आढळू न आ े क
हचे सचे पु तक आवे ाने ओ हरराईट के े गे े आहे आ ण जवळजवळ नरथक तावा या बचावासाठ
अ यंत कठोरपणे मांड े आहे क क या या मदर तेरेसा या खरोखर संत नसून एक आ ण वाथ वृ ी
आहे. तरीही समी काने असा न कष काढ ा क हचे सचा एक मु ा होता ेवट तो असा तक करतो क
मदर तेरेसा यांना यां या क रपंथी रोमन कॅ थो क या व ासा या व तारा ा चा ना दे यासाठ गरीबांना मदत
कर यात कमी रस आहे. द संडे टाई स अ धक सं त होता द गज े ट जु या नन ा ाथ मारतात वृ
नन मा करते े ट ना माफ करायचे नाही. १०

कॉमनवे मा सकासाठ हणारी प कार मेरी पॉप न म ये क क या ा आ होती. ती मदर

तेरेसा आ ण यां या कायाब ह यासाठ तथे आ होती तने हचे स या पु तकाब मदर तेरेसा यांना
वचार याची संधी दे ख ी घेत . मदर तेरेसा या दे ाती सवात ीमंत म ह ांपैक एक अस या या आरोपाबाबत
वचार ा असता पॉप न या खा यानुसार
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

जग आ ण त ा न क च आणखी पै ांची गरज नाही मदर तेरेसा यांनी ग धळ े या नजरेने उ र द े

अरे हो पु तक. मी वाच े नाही पण काही ब हण नी वाच े आहे. काही फरक पडत नाही या ा हचे स
माफ के े आहे.
पॉप न हस ा आ ण मग हणा ा हो आई पु तका या ेवट तो हणतो क या ा मा हत आहे क
तू या ा माफ के े आहेस आ ण तो चड ा आहे कारण तो हणतो क याने तु ा या ा मा कर यास
सां गत े नाही आ ण या ा याची गरज नाही. म ा समज े नस यासारखे तने मा याकडे पा ह े मग
हळू वारपणे आ ण आ म व ासाने म ा सां गत े अरे माफ करणारी मी नाही दे व आहे दे व आहे. दे व
मा करतो. ११

वाढणारी अ पसं याक

हे स एंज े आ ण द म नरी पो झ न या दोह म ये हचे स या आरोपांवरी कटू यु वाद कदा चत
तथेच संप ा असता जर तो इतर नसता तर मदर तेरेसा यां यावरी ट कांसह आणखी म यम आवाजही
पुढे येत होते. डॉ. रॉ बन फॉ स थोरॅ सक व ेष आ ण अ यंत त त वै क य नयतका क ॅ सेटचे
संपादक यांनी म ये क क ा येथी नम दय येथे आढळ े या खराब वै क य सु वधांब
ह े . फॉ स या हण यानुसार बरा कर यायो य रोगापासून असा य रोग वेगळे कर यासाठ कोणतीही
साधी चाचणी या नाही हे पा न तो आ यच कत झा ा अ ा कारचे sys tematic प दती घरा या
ोकभावनेसाठ परके आहेत. . . . नदानाकडे कर याबरोबरच चांग या वेदना ामक औषधांचा
अभाव हे मदर तेरेसा यां या एपी ोच ा धम ाळा चळवळ पासून पणे वेगळे अस याचे च हां कत
करते. म ा माहीत आहे क म ा काय आवडते. पुढे जरी असे दसून आ े क म नरीज ऑफ
चॅ रट ने चा व े या सु वधांमधी गरीबांना मू भूत उपचार दे ख ी मळू कत नाहीत मदर तेरेसा यांना
वतः जगाती सवात आधु नक वै क य उपचारांम ये वे होता व ेषतः जे हा त या दया या सम या
उघडक स आ या.

डॉ. फॉ सची ट का दसू ाग यानंतर काही वेळ ातच े ख क आ ण ं डन टाइ सचे माजी धा मक
वाताहर फ फोड ाँग े यांनी ह े या चतन ी े ख ाने मदर तेरेसा यां या मृ यूब आदर
के ा. अ ा जोरावर ाँग ा भीती वाटत होती ःखाचे येयात पांतर हो याची धमक द . या वाय
अनेक आरो य कमचा यांनी दवाखा यांना भेट दे ऊ न गभपाताब मदर तेरेसा यांचे वचार ऐक े असे
आ य वाट े क जो कोणी गरीबां या सम यांब वत ा च तत करतो तो जनन मता जा त
ोकसं या आ ण पुनउ पादकते या इतर ां ी दे ख ी कसे संबं धत असू कत नाही. आरो य हे स
एंज े वरी संतापाने खरे तर मदर तेरेसा यां या गे या वषाती कायाब वाद ववाद उघड े होते
थमच त ा वरोध उदयास येत आहे आ ण कठोर होताना दसत आहे. मदर तेरेसा यां या काही
समी कांनी आरोप के या माणे गरीबां ी वाग याचा यांचा माग का बा होता का कवा यां या काही
समथकांनी सुच व या माणे मदर तेरेसां या उदाहरणा माणे न धमादाय सं ेची आव यकता नेहमीच
असे का
Machine Translated by Google

चचमधी सवात आ ाधारक ी

मदर तेरेसा यां या वै क य सु वधां या खडतर प र तीचे वणन के े या मानवतावाद नाही या

े ख ात मेरी पॉप नने दोन म हने वयंसेवक हणून काम के े .

अनेक पा ा य अ यागतां माणे म ा सु वाती ा हा अनुभव वच त करणारा वाट ा.

मदर तेरेसांनी वारंवार मरण क न द े क ऑडरचे येय धा मक आहे सामा जक काय
नाही ब तेक पा ा य ोक जे आजारी आ ण अपंग मु ांसाठ घरी भेट दे तात ते वै क य
दवाखाने कवा णा यांसारखे दस याची अपे ा करतात. ते करत नाहीत.

सवात ध कादायक हणजे णा यासारखी या आ ण उपकरणे नसणे. हे व ेषतः

अ ा ोकांसाठ ासदायक असू कते यांनी अमे रका आ ण Eu रोप म ये हॉ ट
से ट जम ये काम के े आहे. . . . न क च मदर तेरेसांची क त पाहता अ ी उपकरणे
उप होती . . . म नरीज ऑफ चॅ रट एखाद कते क गरीबांसाठ मो ा
माणावर उप नस े वै क य उपकरणेसु ा वत कडे ठे वतात.

तचे घर व त ावणे
या द का या म यापयत मदर तेरेसा के वळ कृ ती अ वा या ीच न हे तर यां या म न या
वाढ या ट के ीही ढत हो या. नवृ हो याब त या मनात अस े या कोण याही क पना आता
ा या बाहेर हो या. त या पर र वरोधी कृ ती आ ण जाग तक क त ने त ा अ व तीत आण े
होते. तरीही ती इतर ब हण या स या आ ण समथनावर अ धक अव ं बून होती यापैक काह चा असा
व ास होता क मदर तेरेसा यांचे वहार व त कर याचा य न करीत आहेत.

मे म ये मदर तेरेसा बे जयम ा गे या जथे या सह कायक याचा मेळ ावा साजरा कर यात
मदत करणार हो या. कारण बरेच वयंसेवक अँटवपमधी सभे ा उप त राहणार होते यांनी पुढ
वष सॅन दएगोसाठ नयो जत के े या सह कायक या या अ यायावर चचा कर यासाठ ासक य
मंडळाची बैठक घे याचे ठरव े . अनेक ांना व ास होता क अँटवपमधी मेळ ावा ही त या काही
चतांब सं े ा संबो धत कर याची एक चांग संधी असे .

मदर तेरेसा मे रोजी बो णार हो या तथा प आद या दव ी सं याकाळ म नरी दसचे जनर

स हट बंधू योफ यांनी अस ा जाहीर के े क नधीचा गैरवापर के याब सहकारी कामगारांवर
आरोप के े गे े आहेत जे पैसे ग रबांक डे जाय ा हवे होते ते सहकारी कामगारां या वासखच वृ प े
आ ण टपा ावर खच के े जावेत असे वाट े . यानंतर यांनी त झा े या े कांना सां गत े क मदर
तेरेसा स या दव ी सहकारी सं ा वस जत करणार आहेत आ ण सॅन दएगो अ याय र करणार
आहेत.
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

या घोषणेने समूहा ा मोठा ध का बस ा. पण जे जवळजवळ सु वातीपासून मदर तेरेसा

यां यासोबत होते यां या कृ ती चा र यसंप हो या. या वयंसेवकांसाठ मदर तेरेसा यां यासोबत
काम करणे ही नेहमीच थोडी ी समतो साधणारी कृ ती होती एक कडे या ग रबांसाठ मो ा
माणात पैसे उभा कत हो या सरीकडे त ा सहकमचा यांना सांगाय ा काहीच अडचण
आ नाही क ते पैसे उभे कर यासाठ समस काड बनवू कत नाहीत. या वृ ीमुळे मदर तेरेसा
यां या वतः या पै ांब या चतेचा मू ाधार नमाण झा ा अथात ती सं ा आ ण त या
वयंसेवकांसाठ खूप म यवत असे . प ह गो हणजे काम हे नेहमी ग रबांसाठ असायचे.
सरते ेवट बंधू योफ या मदतीने सहकमचा यांनी मदर तेरेसा यांना हे वघटन न कर याचे पटवून
द े.

गट.
त या ारी रक ाध नी त अस े या मदर तेरेसा यांनी मरण कमी होणे ग धळ आ ण
इतरांवरी वाढ या अव ं ब वाचा सामना के ा. ती आता पूव सारखी उप न हती. ब याच
वयंसेवकांसाठ हे बद त या नणयात अडथळा आणत आहेत आ ण यांना अ नय मत वागणूक
आ ण वसंगत नणय हणून जे समज े आहे यावर भाव पाडत आहेत का असा होता. तथा प
त या समथकांनी असे सां गत े क मदर तेरेसा यां या वयंसेवकांना यांचे ाधा य म गमावू नयेत
साधे जीवन जग यासाठ आ ण दे वावर खो अ या म आ ण व ास ठे व याची आठवण क न दे त
आहेत.

स टबर म ये मदर तेरेसा यांना ःखद बातमी मळा फादर हॅन ए झेम पुज ारी यांनी
वषापूव त या आ या मक स ागार हणून काम कर यास अ न े ने सहमती द व होती यांचे
नधन झा े . यांचा मृ यू मदर तेरेसा यां यासाठ एक भयंक र आघात होता कारण दोघे जवळचे म बन े
होते. कारण ती अजूनही त या वत या आजारातून बरी होत होती ती या या अं य वधी ा उप त
रा क नाही परंतु अं यया ा अं यसं कारासाठ सट जॉन म ानभूमीकडे जात असताना त या
बेड म या खडक तून ती ःखाने पाहत होती.

यां या मृ यू या काही काळापूव फादर हॅन ए झेम यांनी मदर तेरेसा यांना प ह ेआण
यांना सां गत े क ते पुढ आंतरकमासाठ ाथना करणार आहेत ती ये वना दया या
र वा हनी या अवरो धत झा े या त या नवीनतम आजारातून बरी होई या वष ऑ टोबरपयत
ती चीन ा जाई आ ण त याऐवजी दे व या ा घेई . आ ण हणूनच ऑ टोबर या ेवट मदर
तेरेसा मु ांसाठ घर सु कर याची व ा कर यासाठ चीनम ये आ या. तची भेट झटपट होती
रोम आ ण नंतर पो ं ड ा जा यापूव ती ांघाय आ ण बी जगम ये थांब . माच म ये अपंग
मु ांसाठ घर सु कर या या आ ेने ती पु हा एकदा चीनकडे वळ . म नरीज ऑफ चॅ रट ापन
कर याची तची इ ा अय वी झा पयत चीन कमी मोकळा होत होता आ ण मदर तेरेसा
यांनी तची इतर वळव .
Machine Translated by Google

चचमधी सवात आ ाधारक ी

अ धक ववाद

मदर तेरेसा यांची ेवटची वष वाद त ठर . फे ुवारी म ये तने वॉ टन डीसी येथे एका
रा ीय ाथना याहारीम ये भाग घेत ा होता ते हाचे अ य ब ं टन यांनी आमं त के यामुळे
तने अ न े ने असे के े . त ा बो यास सांग यात आ े होते आ ण तने असे के े क त या
भाषणाचा बराचसा भाग गभपाता या वषयावर क त होता. तथा प ती पूण झा यावर अ य
बस े या ीष टे ब ावरी कोणीही टा या वाजव या नाहीत तरीही अ य ं टन यांनी नंतर माफ
मा गत . मदर तेरेसा ह री ं टन यांना भेट या यांनी म नरी ऑफ चॅ रट हो सपैक एका ा
भेट दे यासाठ पुढ वष तची मु गी चे सी क क ा येथे वास के ा. ीमती ं टन यां या
मदतीने वॉ टनम ये जून म ये आदे ानुसार चा व े जाणारे मु ांचे नवारा सु झा े .

क क याती आणखी दोन खद घटनांनी मदर तेरेसा यांना अडकव े . स टबर म ये

हराती र यावर राहणारी वषाची मु गी जेवण बनवत होती. तने आग उ टव आ ण ती
गंभीररी या भाज . काही दवसांनंतर एका ा नक डॉ टरांना ती थड ड ी भाज े आ ण एका
हाता ा गंभीर इजा झा े आढळ . याने त णी ा सरकारी णा यात ने यात य मळव े
परंतु त यासाठ यो य औषधे मळणे कठ ण झा े .

त या नातेवाईकांनी त ा काढू न टाक े आ ण ती पु हा र यावर राहाय ा गे . एक म ह यानंतर

त या जखमांम ये गंभीर संसग झा ा आ ण हणून त या नातेवाईकांनी सरी सु वधा ोध .

तोपयत ा नक ेस ा या कथेचा वारा मळा ा होता. म न एरीज ऑफ चॅ रट ी संपक

साध यात आ ा आ ण यांनी मु साठ णवा हका पाठव याचे मा य के े . त ा थम नम दय
येथे ने यात आ े परंतु ती मरत नस यामुळे त ा परत पाठव यात आ े . पुढचा मु काम
ुभवनाचा होता जथे ती अनाथ नाही आ ण वाय एका मु ासह ववा हत अस याचे सांगून त ा
परत पाठव े गे े . तचे पुढ गंत ेम दान होते परंतु त ा पु हा वे नाकार यात आ ा कारण
त ा ूबर यु ो ससचा ास न हता कवा ती वेडी न हती. ेवट जळ े या पी डते ा पु हा र यावर
जमा कर यात आ े .

ही कथा एक खळबळजनक होती आ ण प ह यांदाच कोण याही रपो टग कारने मदर तेरेसा
व जोरदार प पात के ा होता. एका प काराने मदर तेरेसा यांना या त णी या द ेब
वचार े . आ यच कत होऊन मदर तेरेसा हणा या क मी या वषयावर चचा करणार नाही. काह नी
री पोटर ा सां गत े क मु गी मदर तेरेसा यां या घरात न हे तर णा यात असावी. पण रपोटरने
नंतर हट या माणे याचा हेतू मदर तेरेसा यांना मु ा घेऊ न जा यास सांग याचा कधीच न हता तर
त ा का वचार याचा होता जे हा तने पणे कोणाचीही काळजी कवा मदत नाकार होती
ते हा ती मु ा त या एका सोयीम ये दाख करणार नाही. . त ण मु ा ेवट स या सरकारी
णा यात ने यात आ े परंतु कथेचे नुक सान झा े आ ण अनेक ांचे नुक सान झा े .
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

मदर तेरेसा आ ण म नरीज ऑफ चॅ रट या दोघांचाही म नरास.

दोन म ह यां न अ धक काळ ोट ा नाही मदर तेरेसा पु हा वादा या भोव यात सापड या या वेळ
राजक य व पाचे होते. ही घटना दे ख ी भारताती चच या अ धका यांनी त यावर जाहीरपणे ट का
कर याची प ह च वेळ होती आ ण जथे त ा त या कामाचा आ ण त व ानाचा सवात जा त वरोध
सहन करावा ाग ा. या काही वेळ ा मदर तेरेसा वाद त पं म ये सामी झा या हो या यापैक एक
अ ीपर ती होती याचे गंभीर आंतररा ीय प रणाम झा े .

मदर तेरेसा आ ण द त

नो हबर रोजी मदर तेरेसा यांनी नवी द ती सा े ड हाट कॅ थे म ये व ेष ाथना

के . नद तांना अनुसू चत जातीची मा यता मळावी या मागणीसाठ दोन आठवडे उपोषण आ ण
नषेध मोहीम सु कर याचे न म होते. जात हा भारतीय समाजाचा मह वाचा भाग आहे ही के वळ
सामा जक तीची घोषणाच नाही तर एखा ा या जीवनाची द ा ठरवते. भारतीय समाजाती
सव जातीत ज म े े ोक मा म ा पैसा ण आ ण संधी अस े े होते. भारतीय समाजाचा
सवात खा चा तर द त कवा अ ृ य होता.

एक ा भारतात जवळपास द तथाक थत द त कवा कायदे ीर र या अनुसू चत जाती

हणून ओळख े जातात यां या ी नय मतपणे भेदभाव के ा गे ा ज मनीवर वे नाकार ा गे ा
नकृ पर तीत काम कर यास भाग पाड े गे े आ ण पो सां या हातून नय मतपणे अ याचार के े
गे े अगद मार े गे े . आ ण रा या या संर णाचा उपभोग घेण ारे उ जातीचे गट. द तांवरी भेदभाव
आ ण पृथ करण या ा भारताचा छु पा वणभेद असे संबोध े जाते आ ण अनेक भारतीय रा यांमधी
संपूण गावे जातीने पूण पणे वभ राहतात.

जरी म ये भारता या रा यघटनेनुसार अ ृ यता ची था र कर यात आ अस तरी

एखा ा व जातीम ये ज मा या कारणा तव एखा ा कवा समूहा व सामा जक भेदभाव हा
ामीण भारताचा एक भाग आहे. अ ृ य ोक उ जाती या सद यां या ता यात अस े या व े ज चा
भाग वभागून ओ ांडू कत नाहीत. ते याच व हर चा वापर क कत नाहीत एकाच मं दरांना भेट
दे ऊ कत नाहीत चहा या टॉ म ये याच कपमधून पऊ कत नाहीत कवा कायदे ीर र या यां या
मा क या ज मनीवर दावा क कत नाहीत. द त मु ांना वारंवार वगखो यां या मागे बसव ं जातं
आणद त या वारंवार गक अ याचारा ा बळ पडतात. ब तां द त अ यंत दा र य
् ात जगत
आहेत जमीन कवा उ म रोजगार कवा णा या संध वाय. भारता या ण आ ण सरकारी
नोक यांमधी को ा या धोरणाचा फायदा झा े या अ पसं याकांचा अपवाद वगळता द तांना हाताने
सफाई कामगार मानवी कचरा आ ण मृत जनावरे काढू न टाकणारे चामडे कामगार र यावर साफसफाई
करणारे आ ण मोची यासार या अ यंत ु क कामांम ये सोड े जाते. . द त
Machine Translated by Google

चचमधी सवात आ ाधारक ी

उ वण य कजदारांचे कज फे ड यासाठ गु ाम गरीत वक या गे े या मु ांपैक ब तां मु े आहेत.

सरकारी तरतुद मुळे च अ पसं येने द तांना सरकारी नोक यांम ये वे मळू द ा यामुळे आगीचे
वादळ पेट े . पण न धम वीकार े या द तांना ही संधी या कारणाव न नाकार यात आ क
एखा ा ने एकदा न धम वीकार ा क जातीचा मु ा आता मह वाचा नाही. असा यु वाद
दे ख ी कर यात आ ा क नद तांना न ाळांम ये क यासार या इतर संधी उप
आहेत. न द ाने असा यु वाद के ा क या ै णक सु वधांचा वापर करताना यांना दे ाती
संसाधने नाकार जात आहेत यात नाग रक हणून यांना वे असावा.

परंतु इतरांनी यु वाद के या माणे जर द त न असती तर ते द त असू कत नाहीत कारण

न धम जातीची धारणा ओळखत नाही. जर ते द त असती तर ते ह आहेत आ ण मदर तेरेसा
यांचा संबंध होता यांनी यां या ी संबंध ठे व ा होता.

मदर तेरेसा यां या मो हमेती सहभागाचे जबरद त प रणाम झा े . गैर नद तां या खचावर
न धमात जा त व ेचा नमुना आण याचा य न के याचा आरोप मदर तेरेसा यांनी एक प कार
प रषद बो ाव याम ये यांनी सां गत े क ाथना सभा क ाब आहे याची म ा क पना नाही.
त या वधानांनी काय म ायो जत करणारी सं ा नाराज झा . सं े या स चवाने सां गत े क खरं
तर मदर तेरेसा यांना ाथना सभेचा उ े मा हत होता कारण यांना द आकडायोसीस या सहा यक
ब पने के े होते.

स या वेळ अ ा घटनेने मदर तेरेसा यां या समथकांची गद झा असती. याऐवजी तने के वळ

गैर नांचाच न हे तर नांचाही वरोध के ा. चच या एका अ धका याने असे हट े क मदर
तेरेसा गभपात आ ण कु टुं ब नयोजनाबाबतचे यांचे पुरातन वचार अ च त झा े आहेत. खरं तर तने
आधीच असं य फाळण नी ास े या दे ात एक मोठा मतभेद नमाण कर यास मदत के होती.

बाजू ा पाऊ टाकत

माच रोजी म नरीज ऑफ चॅ रट ने एक द घ ती त पाऊ उच े यां या ऑडरचे

नेतृ व कर यासाठ उ रा धकारी नवडणे. या घोषणेने मदर तेरेसा यां या भ व या वषयीच न हे तर
यां यानंतर कोण होणार या वषयी अनेक म ह यांपासून सु अस े या अटकळ चा अंत झा ा. नवीन
ने याब ची चचा आठवडे थांब होती कारण ऑडर वीकाय बद ोध यासाठ संघष करत होती.
अखेरीस सद यांना पोप जॉन पॉ II यां याकडे वळ यास भाग पाड े गे े यांनी एक तडजोड ता वत
के मदर तेरेसा या म नरीज ऑफ चॅ रट या अ या मक आ ण मुख मुख हणून राहती तर
स टर नम ा वष य ऑडर या सद या वीकारती . गटाची दै नं दन कत े. ते हा या सहा वषासाठ
हे पद सांभाळणार हेही ठर े होते
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

नवीन मुख नवड यासाठ कवा स टर नम ा यांना पु हा नवड यासाठ गट पु हा भेटे .

तडजोडीचे य न क नही सं मण सुरळ त झा े नाही.

स टर नम ा यां या नयु नंतर काही तासांतच मदर तेरेसा यांनी अनेक नवीन घरे तयार कर याची योजना
जाहीर के . ब हण नम ा यांनी आ ेप घेत ा नाही. ती डरपोक वभावाची होती आ ण तने आई ही
पदवी मागे टाकू न कमी ोफाइ ठे व याचा नणय घेत ा. मदर तेरेसा यांनी आप या उ रा धका यांना
आ ीवाद दे ताना जणू या अजूनही भारी अस यासारखे वाग े .

तची त येत बघड अस तरी मदर तेरेसा वास करत रा ह या नधी गोळा कर यासाठ आ ण
म नरीज ऑफ चॅ रट ने ापन के े या अनेक नवीन घरांना भेट द या. पण माच म ये ती
अंथ णाव न पड आ ण तचा कॉ रबोन तुट ा. तरीही जूनपयत ती पु हा वास करत होती तरीही ती
पु हा एकदा पड पण यावेळ त या घो ा ा जबर खापत झा . दर यान तची मेम ओरी वाढत गे
आ ण वारंवार चूक होऊ ाग .

ऑग ट म ये मदर तेरेसा यांना पु हा एकदा क क ा येथी वुड ँ ड या न सग होमम ये

दाख कर यात आ े . त ा ास घे यास ास होत होता आ ण अनेक ांचा व ास होता क ती मरणार
आहे. तथा प तने रॅ काढ आण स टबर रोजी त या डॉ टरां या इ ेव सु वधा सोड .
यानंतर तने म नरीज ऑफ चॅ रट या ापने या प ासा ा वधापन दना न म व ेष सेवांना हजेरी
ाव . पण दोन आठव ांनंतर मदरहाऊस या पाय यांव न खा पड यानंतर ती पु हा णा यात
आ होती. पाठ खीमुळे तचे बरेच दवस अंथ णावर गे े .

अखेरीस जानेवारी म ये मदर तेरेसा यांनी आदे ानुसार मदर हणून पु हा वा री कर याचा
नणय जाहीर के ा तची त येत खूपच अ न त होती आ ण त ा हे दे ख ी जाणवत होते क ती यापुढे
त या आजारां ी ढू कत नाही जसे ती पूव होती. तथा प मे म ये तने रोम ा वास के ा जथे तची
पोप ी भेट झा आ ण नंतर युनायटे ड टे ट्स ा गे जथे त ा त या कायाब मा यता हणून
क ेसन मेड ऑफ डमने स मा नत कर यात आ े . तने सेस डायनासह यूयॉक हराती
ॉ स ा भेट दे यासाठ वेळ काढ ा.

तीन म ह यांनंतर सेस डायना या अका मृ यूमुळे आणखी एक नुक सान सहन करावे ाग े . मदर
तेरेसा या त ण राजकु मारी या चांग या मै णी बन या हो या अनेक दा त ा स ा दे त हो या. दोघांनी
मदर तेरेसा यां या कायाब ही चचा के आ ण काही वषापूव सेस डायनाने नम दया ा भेट
दे याचे सां गत े होते. राजक ये या मृ यूवर मदर तेरेसा यांनी के े े भा य खरे तर यांचे ेवटचे सावज नक
वधान होते. स टबर रोजी डायना या अं यसं कारा या पूवसं ये ा मदर तेरेसा यांचे दय अखेर
थांब े .

मदरहाऊस या चॅप म ये खाजगी सेवेनंतर तचा मृतदे ह म नरी ऑफ चॅ रट णवा हके त ह तांत रत
कर यात आ ा यावर आई असा द ह े ा होता आ ण सट थॉमस चचम ये ने यात आ ा जो
ॉरेटो स टस वापरत होते. येथे हजारो ोकक यानी चमुक या नन ा आदरांज वाह यासाठ पेवांम ये
गद के होती. एका आठव ानंतर भारत सरकारने
Machine Translated by Google

चचमधी सवात आ ाधारक ी

मदर तेरेसा यां यावर ासक य इतमामात अं यसं कार कर यात आ े . स टबर रोजी भारताती
दोन महान नेते आ ण नायक महा मा गांधी आ ण जवाहर ा नेह यांची वाहतूक कर यासाठ
वापर या जाणा या याच बं क तून तचा मृतदे ह क क या या र याव न ने यात आ ा. गाडी
क क ा ोट् स टे डयमम ये जात असताना हजारो ोकक यानी र यावर रांगा ाव या जथे रा य
अं यसं कार कर यात आ े ांज अपण कर यासाठ अनेक मा यवर उप त होते. नंतर एका
खाजगी समारंभात ेवट या ांज संगी सै नकांनी यां या बं क तून गो या झाड या मदर
तेरेसा यांना AJC बोस रोड येथे अस े या मदरहाऊस या मैदानावर एका सा या दगडी ॅ ब या खा
अं यसं कार कर यात आ े . येथे तने या ोकांची सेवा के आ ण मदत के यां यापासून ती र
नाही.

संताची न मती
मृ यूनंतर सहा वषानी मदर तेरेसा पु हा चचत आ या. म ये अ ी घोषणा कर यात आ
होती क जॉन पॉ II यां या पोपपदा या नवडी या ा वधापन दना न म ऑ टोबर
रोजी मदर तेरेसा यांना स मा नत करती . हा काय म कॅ नोनायझे न कवा अ धकृ त संतपदा या
अं तम ट यावर च हां कत करतो. ही एक उ े ख नीय या होती क मदर तेरेसा यां याइत या कमी
का ावधीत कोणा ाही मार े गे े नाही. तरीही हॅ टकन या अ धका यांनी तची के स इतरां माणे
हाताळ यासाठ कठोरपणे काम के े .

त या मृ यूपूव च हॅ टकनमधी काही अ धका यांना वाट े क त ा नेहमी या तपासा वाय

कॅ नोनाइ के े पा हजे. पोप जॉन पॉ II ने अगद प व तेसाठ उमेदवाराची त ा या य आहे क
नाही हे पाह यासाठ पाच वषाचा ती ा का ावधी माफ के ा. फादर ायन को ोडीजचुक
यां यासाठ पुढे काम आणखी कठ ण होते मदर तेरेसा यांनी संतपदा या सव गरजा पूण के याचा
यु वाद करत अखेरीस खंड एक त करणा या संघाचे सम वय साध याचा आरोप यां यावर
ठे व यात आ ा. या त र चच या व क ांनी मदर तेरेसा यांना चांग या कारे ओळखणा या
ोकांची सा ऐक यासाठ जगभराती याया धकरण आयो जत के े . जवळजवळ सव मै ीपूण
सा ीदार होते यांना २६३ ांची उ रे ायची होती यांचा पुरावा हणून मदर तेरेसा यांनी रोमन
कॅ थो क संतासाठ आव यक अस े े गुण कट के े होते व ास आ ा आ ण दान तसेच न ता
ववेक याय धैय आ ण संयम व ण माणात. मदर तेरेसा यांचे समी क होते तीन गैर कॅ थ कांनी
त या वरोधात सा द यापैक टो फे र हचे स.

सरते ेवट फादर को ो डएजचुक यां या ट मने असा न कष काढ ा क मदर तेरेसांची नै तक
आ ण आ थक ा अस े यांसोबत काम कर याची इ ा यां या वत या त व ानानुसार
होती गरीबांसाठ चांग े काम कर यासाठ आ ण दे ण गीदारांना आ या मक ाभ दे यासाठ गैर
मळव े या पै ाचा वापर करणे. सं ा मक अ याया व अ धक आ मक भू मका घे यात त ा
अपय आ याब संघाने मदर तेरेसांची बाजू घेत . यांनी यु वाद के ा क तचे येय
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

ना मदत करणे आ ण जगाती दै वी उप तीची सा दे ण े सामा जक बद ासाठ ढणे न हे.

संतपदासाठ सव उमेदवारां माणेच चच ा मरणो र चम कारा या पात दै वी च हाची आव यकता

होती. अनेक दावे सादर झा े एक नवड े एक ह आई मो नका बेसरा जी पोटाती जीवघे या
ूमरने पी डत ब हण कडे आ होती. ब हण नी मदर तेरेसा यांना बरे हो यासाठ ाथना के आ ण
यांनी बेसरा या पोटा ा के े े धा मक पदक दाब े . पाच तासांनंतर ूमर पूण पणे गायब झा ा.

रोममधी बी ट फके न समारंभ ही के वळ मदर तेरेसां या अखेर या कॅ नोनायझे न या सभोवता या

मी डया आ ण ापा रक उ मादाची सु वात होती. क क यात मदर तेरेसा यां या वार ाचा गौरव
आंतररा ीय च पट महो सवात होणार होता. काय म प ह ा होता कॅ थो क चच या इ तहासाती
कोण याही संताने यां या स मानाथ च पटांचा आंतररा ीय महो सव आयो जत के े ा नाही. दाखव या
जाणा या च पटांम ये मा कम मुगे रजचे सम थग युट फु फॉर गॉड दोन वेळ ा एमी अवॉड वजेती
अ◌ॅन पे चा मदर तेरेसा तचा वारसा जपानी द द क गेक चबाची मदर तेरेसा आ ण तचे जग
अ◌ॅना अँड फो को टे रझानीचे मदर तेरेसा आ ण डो म नकचे प ह े ेम. LaPierre s In the Name
of God s Poor.

वाद त हे स एंज े क क याची मदर तेरेसा दे ख ी दाखवायची होती पण ेवट ती खेच

गे .
च पट महो सवा तर हॅ टकनने मदर तेरेसा यांचे व ेष मारक तक ट जारी के े .
कारखा यांनी मदर तेरेसा जपमाळे ू सी फ स आ ण क चेनसह अ त र ापारी व तूंचे मंथन के े .

एका व े या या मते यांचा कारखाना मदर तेरेसा रोझरी क चेन आ ण इतर के ट

बनव यासाठ पूण वेळ काम करत आहे. त या जीवनावर आ ण कायावर आधा रत एक टे ज यु झक
आ ण अ◌ॅ नमेटेड काटू नही सादर के े जाणार होते. अ धक व च परंतु ऐ तहा सक ा प र चत
अस े या प व चा स मान कर या या प त पैक एकाम ये मदर तेरेसा यां या र ाचे द न
नयो जत होते.
आज मदर तेरेसा यांचे वचार ोकांना आ या मक स ा आ ण मागद न दे यासाठ यांनी
ह े या न अ धक पु तकांम ये अजूनही आढळतात. तचा म स य आ ण कठोर प र म सु
आहे. मदर तेरेसा यां या आयु याती े ट या २५ वषाची घरे आ ण पाया यांची झपा ाने वाढ होत
व
नस तरीही ब हणी आ ण भाऊ दोघ ची भरभराट होत आहे. पे ा जा त वयंसेवक दरवष
क क या ा येतात कमान थोडा वेळ तरी फरक पडे या आ ेने.

याच वेळ म नरीज ऑफ चॅ रट ने म ये मदर तेरेसा यां या नावावर य वी र या कॉपीराइट

के यामुळे यांनी वतः ा थोडे अ धक ज गक अस याचे दाखव े आहे. न सने सां गत े क यांनी मदर
तेरेसा यांचे नाव यां या ऑडरचे नाव आ ण अ धकार मा गत े . याचा जपमाळ वेढ े ा ोब ोगो
Machine Translated by Google

चचमधी सवात आ ाधारक ी

ावसा यक हतसंबंधां ारे यांचे ोषण हो यापासून रोख यासाठ . ऑडरसाठ भ व यात काय आहे
हे सांगणे कठ ण आहे इतर अनेक धा मक आदे ां माणेच एखा ा धा मक समूहा ा टकू न राह याची
आ ा अस यास काळाती बद ते हवामान अनेक दा बद यास भाग पाडते. समाजा या जग या या
कवा ासना या प तीत बद होऊ कतात. ग रबांना उ म कारे क ी मदत करावी यात सू म
बद दे ख ी असू कतो परंतु स टर नम ा या चतन ी पा भूमीतून आ या आहेत वै क य
कवा सामा जक काया या जोरा या वरोधात मदर तेरेसा हणून म नरीज ऑफ चॅ रट चे डरे न
चा ते. मू तः क पना के होती.

मदर तेरेसा यांचा वारसा

म नरीज ऑफ चॅ रट चे ीकरण कर यास सां गत े असता मदर तेरेसा यांनी एकदा ट पणी
के आ ही सव थम धा मक आहोत आ ही सामा जक कायकत नाही क नाही प रचा रका
कवा डॉ टर नाही आ ही धा मक ब हणी आहोत. आ ही ग रबांम ये ये ूची सेवा करतो. या
वधानासह मदर तेरेसा यांनी ऑडरचे येय के े आ ण या सा या आधारावर यांचे जीवन
आप या सव म मतेने जग े .

तरीही यां या आयु याती ेवट या वषाम ये मदर तेरेसा आ ण यांचे काय कधी कधी
गंभीरपणे गैरसमज झा े होते यात काही ंक ा नाही. तने ब याच ोकांना ा भाषणे कवा
भ कृ त ारे े रत के े नाही परंतु तने ेमाची बरे कर यासाठ आ ण वाचव यासाठ
वापर याचा एक माग कधीकधी अपूण होता याचे उदाहरण द े . प कार मेरी पॉप न यांनी
नद नास आण या माणे मदर तेरेसा आ ण म नरीज ऑफ चॅ रट यांना समजून घे याची गु क
हणजे ते सव ोकां ी या प व तेने वागतात आ ण यांचे काय पार पाड याचा यांचा न माग आहे.
म नरीज ऑफ चॅ रट म ये यू जस मधी त ण वयंसेवक असोत कवा उं द र आ ण जंतांनी उपा ी
अस े आ ण अधवट खा े हातारी मु म ी असो कवा नुक तेच ज म े े आ ण कच या या
ढगा यात सोड े े अभक असो ये ू येक ाम ये उप त असतो. . त येक ाम ये उप त
आहे परंतु व ेषत सवात गरीब ोकांम ये. अगद सु वातीपासूनच मदर तेरेसा आ ण यांचा आदे
यां या समोर आ े या येक ी ये ू ता माणे वाग याचा य न झा ा. अ ा कारे
यांनी येक काय ग रबां या फाय ासाठ के े जसे ते तासाठ करती . स या दांत ये ूचे
डायपर ते धुतात याचे जेवण ते तयार करतात याचे आजारी रीर ते सांभाळतात आ ण याचा हात
धरतात.

जवळू न पाहणी के यावर मदर तेरेसा यां यात वरोधाभास चा े ा वरोधाभास आ ण नंतर
काळा या बरोबरीने एक ी दस . पण हे सेसमट त ा आ ण तचे काम खूप सहजतेने नाकारते.
म नरीज ऑफ चॅ रट साठ वे े ने काम करणा या प कार मेरी पॉप नने मदर तेरेसाब ची तची
समज कर याचा य न के ा
Machine Translated by Google

मदर तेरेसा

अनेक े ख कांनी मदर तेरेसा यांना ग रबांना पा ह े आ ण यां या गरजांब

सहानुभूतीपूवक तसाद द ा असे च ण के े आहे.
तसे फारसे होत नाही. मदर तेरेसा यांनी ग रबांची सेवा के कारण यांना यांची गरज
आहे हणून न हे तर दे वाने यांना कामासाठ बो ाव े हणून. ती दे वा या हाके ा
आ ाधारक होती त या सामा जक कॉन साय स ा नाही. तने अनेक दा टपणी के
क तने का कटा या र याव न प ह या मरण पाव े या ा उच यानंतर
काय घडणार आहे हे जर दे वाने त ा सां गत े असते तर तने ते कधीच के े नसते
कारण ती खूप घाबर असती.

मदर तेरेसा वतः ा दे वा या हातात पे स हणत. त या हण याचा अथ असा होता क ती फ

दे वाची साधने होती आ ण तने फ याची बो ाव त या ऑडर आ ण ग रबांची तरतूद
कर यासाठ या या ो हड सवर खोटे बो े . त या य ाचा एक भाग मो ा सं येने वयंसेवकांना
टॅ प कर याची आ ण े रत कर याची मता आहे यापैक बरेच त ण पु ष आ ण म ह ा यांना
मदतीची आव यकता आहे. ब याचदा मदर तेरेसा यां यासोबत काम कर यात आ ण यांना समजून
घे यात सवात जा त ास अ धक जाणकार आ ण पा वयंसेवकांना झा ा. परंतु अनेक त ण
ोकांसाठ यां याकडे के वळ उ आद होते परंतु ते आद य ात कसे आणायचे याची खा ी
न हती मदर तेरेसा आ ण यांचे काय चांग े जुळ े . ते एक तास एक आठवडा कवा वषभर थांब े
अस े तरी यांचे नेहमीच वागत होते. कारण ते रा ह े या वेळे त या वयंसेवकांनी यां या
सभोवता या ोकांम ये फरक के ा आ ण मदर तेरेसा यां या भेटव तूंसाठ कृ त हो या.
इतरांसाठ मदर तेरेसा अ तीय हो या यां या ग रबांसोबत या कामामुळे न हे तर अनेक ोकांसाठ
यां या इ े नुसार या करत हो या. ते जे न हते ते ती होती.

तचा वारसा मजबूत आहे त या मृ यू या वेळ म नरीज ऑफ चॅ रट म ये पे ा जा त

ब हणी हो या भाऊ आ ण इतर हजारो ोक यांनी सह कायकत चॅ रट चे म नर आ ण
म नरीज ऑफ चॅ रट फादस हणून वयंसेवा के आहे. या वॉ यूम अनट असमधूनच मदर तेरेसा
यांचा आ मा जगतो. तरीही मदर तेरेसा यां याकडेही त या ुट हो या या ज हो या यां यासोबत
काम करणे कठ ण आ ण मागणी करणारी होती.

कदा चत दे वाने त ा बो ाव े े काम पूण कर यासाठ त ा या गुण ांची गरज होती. पण मदर तेरेसा
ही एक ी होती जने समस या वेळ ये ू ा वाढ दवसा या ुभे ा गा या याने सव जीवन
प व मान े आ ण यांनी त ा सामोरे जाणा या येक मानवा या चेह यावर दे वाचा चेहरा पा ह ा.
मदर तेरेसा यां यासाठ तची काय त या बु या साम याने आ नाहीत तर त या दयाती
महान आ ण ेमातून आ .
Machine Translated by Google

चचमधी सवात आ ाधारक ी

नोट् स

. अ◌ॅन से बा मदर तेरेसा बयॉ द इमेज यू यॉक डब डे पी. .

. मदर तेरेसा यांचे नधन BBC Politics http www.bbc.co.uk politics news
teresa.shtml ऑ टोबर ा वे .
. टोपर हचे स गौ ऑफ क क ा ने न ए पृ. ४७४.
. मदर तेरेसा एक ोफाइ CNN इंटरए ट ह http www.cnn.com
WORLD mother.teresa profile ऑ टोबर म ये वे .
. तोफर हचे स द म नरी पो झ न मदर तेरेसा इन थअरी अँड ॅ टस यूयॉक वस पी. ७.

. टोफर हचे स द म नरी पो झ न पी. ४१.

. टोफर हचे स द म नरी पो झ न पी. .
. जॉज सम जॉ टन मदर तेरेसा आ ण म नरी पो झ न तोफर हचे स यांनी नॅ न र म ये म नरी
पो झ नचे य डसबर पृ. ५८.

. ुनो मॅडॉ स द म नरी पो झ न द यूयॉक टाइ स र ऑफ बु स जानेवारी म ये तोफर हचे स

यांनी म नरी पो झ नचे पुनराव ोकन .

. रॉबट क द म नरी पो झ न द म नरी पो झ नचे पुनराव ोकन

द संडे टाइ स म ये तोफर हचे स ारे नो हबर पृ. २५.
. मेरी पॉप न मानवतावाद नाही कॉमनवे डसबर पृ. .

. पावती मेनन मदर तेरेसा ं ट ाइन इं डयाज नॅ न मॅग झन स टबर ऑ टोबर http
www.frontlineonnet.com fl .htm.

. मेरी पॉप न मानवतावाद नाही pp. .

. ने सन े हज मदर टे रेसा नो जर टू कॉ ो हस रॉयटस यू यॉक २४ ऑग ट १९९६ http
library.bigchalk.com cgi bin WebObjects WOPrimo.woa wo JW gJ TBP s Bq k k
३.२७.२.१२.३.
. मेरी पॉप न मानवतावाद नाही pp. .
Machine Translated by Google
Machine Translated by Google

ंथ े ख न

बजस अँथनी. मदर तेरेसा. सं याकाळचे माण ३ जानेवारी १९९२.

चाव ा नवीन. मदर तेरेसा अ धकृ त च र . रॉकपोट मास. ए े
ment .

कोडे डे नस. मदर तेरेसा े डमाक. रा ीय कॅ थो क रपोटर ऑग ट

.

क म ज जे. गरीबाती गरीबांसाठ ह ढाऊ. यूयॉक टाइ स

छाया च ण सेवा ऑ टोबर १९७९.
डोईग डेसमंड. मदर तेरेसा तचे ोक आ ण तचे काय. सॅन ा स को हापर आ ण रो .

इगन आय न. ांतीची कामे. यूयॉक ीड आ ण वॉड .

. मदर तेरेसा द मथ अँड द पसन. अमे रका माच
१२३८ ४३.
. र याची अ ी ी मदर तेरेसा द रट अँड द वक. गर
डेन सट NY इमेज बु स .
गो झा े स बा ाडो जोस. नेहमी गरीब मदर तेरेसा तचे जीवन आ ण संदे .
Liguori Mo. Liguori Publications .
े हज ने सन. मदर तेरेसा नो जर टू कॉ ो हस रॉयटस यूयॉक ऑग ट http
library.bigchalk.com cgi bin WebObjects WOPrimo.woa wo
JW gJ TBP s EEW q laknBdo. . ऑ टोबर रोजी ऍ सेस .

ीर जमन. नायक आ ण ख नायक. वतं स टबर .

हचे स तोफर. क क याचा घो . रा ए .
. म नरी पो झ न स ांत आ ण सराव म ये मदर तेरेसा. यूयॉक वस बु स .
Machine Translated by Google

ंथ े ख न

जॉ टन जॉज सम. मदर तेरेसा आ ण म नरी पो झ न तोफर हचे स ारे म नरी पो झ नचे पुनराव ोकन. रा ीय
पुनराव ोकन डसबर .

कॉफमन एमट मदर तेरेसांचे जग. यूयॉक टाइ स मा सक डसबर .

क रॉबट. द म नरी पो झ न ारे म नरी पो झ नचे पुनराव ोकन

तोफर हचे स. संडे टाइ स नो हबर .
े जॉ एडवड. ेमाचे सेवक मदर तेरेसा आ ण तचे म नरीज ऑफ चॅ रट .
सॅन ा स को हापर आ ण रो .
मॅडॉ स ुनो. द म नरी पो झ न तोफर ह च स ारे म नरी पो झ नचे पुनराव ोकन. द यूयॉक टाइ स र ऑफ
बु स जानेवारी .

मॅक ग हन जे स ट . टू ग ह द ह ऑफ ाइ ट अ पो ट ऑफ मदर तेरेसा आ ण म नरीज ऑफ चॅ रट . यूयॉक पॉ ट ेस

.
मेनन पावती. मदर तेरेसा. ं ट ाइन इं डयाज नॅ न मॅग झन स ट ऑ टोबर http
www.frontlineonnet.com fl .htm.

ट पे. टाइम इंटरनॅ न ऑग ट .

चम कार . यूएस यूज आ ण व रपोट ऑ टोबर .
मदर तेरेसा यांचे नधन. BBC Politics http www.bbc.co.uk politics news teresa.shtml
ऑ टोबर म ये वे .
मदर तेरेसा एक ोफाइ . CNN इंटरए ट ह http www.cnn.com WORLD mother.teresa profile
ऑ टोबर म ये वे .
मुगे रज मा कम. दे वासाठ काहीतरी सुंदर. सॅन ा स को हापर आ ण
पं .

पॉप न मेरी. मानवतावाद नाही. कॉमनवे डसबर .

रे डॅ ने. जोपयत खत नाही तोपयत ेम करा. सॅन ा स को हापर आ ण रो .
राय रघु आ ण नवीन चाव ा. मदर तेरेसा व ास आ ण क णा. रॉकपोट
व तुमान. घटक .
आम याती संत. वेळ डसबर .
से बा ऍनी. मदर तेरेसा तमे या प कडे. यूयॉक डब डे .
क कॅ थरीन. मदर तेरेसा. सॅन ा स को हापर आ ण रो .
मदर तेरेसा. एक साधा माग. यूयॉक बॅ टाइन बु स .
. हाट ऑफ जॉय से फ ग हगची बद णारी . अ◌ॅन आबर मच.
सेवक पु तके .
. जया चा हा आ ण एडवड े जो सोबत. द जॉय इन हग एक मागद क
रोजचे जगणे. यूयॉक वाय कग .
. जोस ु इस गो झा े स बा ाडो सह. मदर तेरेसा मा या वतः या दात. यू यॉक ामस बु स .

मदर तेरेसांचे वचार. सट ु ई पो ट ड ॅच स टबर A.

आठवडा. रा ीय समी ा जानेवारी .
Machine Translated by Google

ंथ े ख न

वुडवड के नेथ. सट डचा वेगवान माग त या मृ यूनंतर सात वषानी या ु क ननने एक रेक ॉड कसा मळव ा.
यूज वीक ऑ टोबर .

वेब साइट् स

मदर तेरेसा दयाळू दे व त http www.cnn.com WORLD mother.

तेरेसा
नोबे सं हा य मदर तेरेसा http www.nobel.se peace laureates
teresa bio.html

नोबे पुर कार इंटरनेट सं हण मदर तेरेसा http almaz.com nobel peace
a.html

मदर तेरेसा यांना ांज http www.americancatholic.org Features

तेरेसा
टाईम मॅग झन हरो आ ण आयकॉ स मदर तेरेसा http www.time.com time
time heroes profile teresa .html
Machine Translated by Google
Machine Translated by Google

INDEX

अगा गयन ेगरी अहमद डॉ. बांग ादे बे फा ट

एके महेड मेरी अ बा नया बंगा
क यु न ट ासन बक फा क
डाय ोरा इ तहास म ये बेसरा मो नका बहार
वातं य चळवळ म ये इ ाम चा े क एन ए
इटा यन वसाय ची रा ीय ओळख बोजाही ज म पैक
या ओट टोमन वजय ऑ ोमन चा मृ यू चे
सा ा याचा तकार २ रोमन कॅ थ क म ये ण या कौटुं बक जबाबदा या क यु नझम
ऑ ोमन सा ा या व यु अ बे नयन अंतगत जीवन बोजा उ ऍ नेस
ग ऑफ झरेन अ ता रक गो झा. पहा
ऑ इं डया इ ट ूट ऑफ मे डक
साय स अ◌ॅ ने ट इंटरनॅ न
अराफात या सर मदर तेरेसा

बोजा उ ानाफाइ बनाई

चे वण चा मृ यू चा व ास
चे आरो य क यु नझम अंतगत जीवन
ववाह

Bojaxhiu Lazar ज म चे edu

cation चा नवासन ची करी
बा कन ऑ ोमनचा वजय ओटोमन एम कारक द मदर तेरेसा यां या ी पुन म न
पायर व यु

बॉ ा सस बोजा उ नको ा चे पा चा मृ यू चा
बँड एड व ास
Machine Translated by Google

INDEX

न या राजक य याक ाप चा वसाय डाचाऊ द त

दा ज ग का

बॉ बे बूमटाऊन रॅट्स कटाची तु ना दास सुबा ी सट अ◌ॅन या मु

ॅक न कॅ थरीन ट डे
ॉडका टग कं पनी बीबीसी डोरोथी डी बेरी अँ ू

ट ई ट इं डया कं पनी ट डगे अ णा दे वा डो म नका

सा ा य दर अँ ू. ा सस ड न
ॅ हस बॉ पहा डु वे यन जीन ु आड

इयान

भाऊ योफ

बायझंटाईन सा ा य १

कडाऊ माक नो पूव पा क तान. बांग ादे इं स ह वॉर

क क ा दा ज आ यग ी तु ना इं रफॉम न इ थओ पया
म ये पहा
ग रबी

क क ा कॉप रे न ६० फना डस माकस

क क ा मे डक कॉ े ज हॉ ट फना डस पॅ या ७४
फॉ स रॉ बन

उ णक टबंधीयांसाठ कारमाइक हॉ ट फु मोसोनी बयांडी पए ो

रोग
कॅ थो क मदत सेवा गांधी मोहनदास के . महा मा
गंगा नद गे ॉफ बॉब
कॅ थो क कामगार चळवळ जमनी गोबरा हॉ ट
चाफर पीटर गो स अ बट गो स
चा स प ह ा १४ मो नका गो स मॅ डा े ना
चा स सरा १४ गो स मायके भारत सरकार
चटज अ प कायदा े सयास हॅ े रयन

चबा गेक १३८ ेड मायके ेट फॅ मन

सट ऑफ जॉय ा पयरे ीर जमन ीग एडवड

ं टन ब

ं टन चे सी

ं टन ह री
कॉ टँ टनोप
कु क टे रे स का डन
सहकारी
सहकारी वृ प
Machine Translated by Google

INDEX

हॅमसेन आमाउर हॅ सन रोग. कु रोग जॅ सन डा १२४

हे स एंज े पहा का कटाची मदर तेरेसा अ ज ेक ो वक ांज ो

हे ी आठवा हे ी यु यन एसजे जेसुइट् स चा इ तहास चे म नरी काय साठ

ह १५ मॉडे

२२ २६ ४२ ४५ ५३ ोरेटो स टस साठ मॉडे

म नरीज ऑफ चॅ रट ४९
जना मोह मद अ २६

जॉन XXIII पोप

. व ह दे वता आ ण जॉन पॉ II पोप xii

उ सव वा दे ख ी पहा
जॉ सन पॉ १२७

हचे स टोफर जॉ टन जॉज सम १२९

यु ब चचसाठ एक मा सक

हो फॅ म हॉ ट ९२

Hoxha Enver

हं कन ऑ हर का

का घाट कं जक

भारत चा ट ांचा वजय चे ट सरकार बेट का का योती गजज.

जा त व ा १३४ ३५ म ये इं जी उप ती Skenderbeg Keating Charles Kennedy

चे युरो पयन वसाहत म ये ह मु म Edward Kennedy John F.

संघष मधी वातं य चळवळ King Martin Luther Jr.

भारतीय व ोहाचे वातं य. Knox जे स रॉबट आक ब प
पहा सपाही व ोह भारतीय रा ीय काँ ेस Kolodiejchuk Brian Kosovo
पहा

ा पयरे डॉ म नक

Ingendaa Stephanie Inspiration ास वेगास NV

Day Institute of Blessed े म नरीज ऑफ चॅ रट

Virgin Mary . Loreto Sisters कु रोग

दे ख ी पहा गरीबां या हान ब हणी

४४

दे वा या गरीबां या नावाने ा ं डन

पयरे

आय र स टस ऑफ चॅ रट ाँग े फड
इ ाम बा कन म ये भारतात ोरेटो स टस चा इ तहास ची वाढ
पा क तानात चे म न म नरीज ऑफ चॅ रट साठ मॉडे
मदर तेरेसा यांचे

इट
Machine Translated by Google

INDEX

पासून नगमन ापना ची वाढ

म ये मदर म नरी ऑफ चॅ रट फा थेस
तेरेसा यांचे सद य व चा छळ चे त व ान
सह संबंध म नरी ान स ांत आ ण सराव म ये मदर तेरेसा

रोमन कॅ थो क चच हचे स
ोयो ा इ ने यस १४ मदर तेरेसा चे व प मू हणून वृ ी हणून
नन हणून त ण ौढ हणून पुर कार
मॅक म न के नेथ साठ मॅगसेसे पुर कार
मॅक नामारा रॉबट
े ट नसची मॅडोना आंतररा ीय समज
मा टन थेरेस कॅ नोनाइझे न ऑफ चा मृ यू वातं य पदक
साठ ेरणा आंतररा ीय नेह पुर कार

मदर तेरेसा १७ १८ समजून घेण े नोबे

मॅटे मे कन ांतता पुर कार

माऊ अ प ी १०६ पोप जॉन

मॅ सवे रॉबट १२१ १२८ XXIII ांतता पुर कार धम े ाती गतीसाठ टे
मे डक म न स टस ३४ ३६ ३७ ३८ ३९ ४० टन पुर कार xii चे बी ट फके न
९४ चा ज म xi xii

मी टग पॉइंट ची

मजर से ट चे वण xi xii

म नरी ऑफ चॅ रट
चे धमादाय उप म धमादाय काय च ेन बांग ादे ात

ची ट का भारतात

ची दै नक दनचया पैक सापड े रोम म ये म ये

चे भ व य

ची वाढ

आई द ण अमे रका कु रोगी चे बा पण

टे रेसा यांचे ट का xii

नेतृ व
मदर तेरेसा यांचा मदर े हणून चा मृ यू चे ण व ास xi xii

राजीनामा दे ण ारा रा
चे त व ान चा अं यसं कार

ा तकार चे अडथळे चे आरो य

म नरी दस ऑफ चॅ रट धमादाय काय

Machine Translated by Google

INDEX १५१

चे भारतीय नाग रक व भारताचा वास कॅ थो क रा ीय प रषद

चा वारसा चे वै क य ण मह ा

सह संबंध कॅ थो क रा ीय प रषद
मह ा

अ बे नयन सरकार अ यापन नेह जवाहर ा

कारक द चे

धम ा वास आ का अ बे नया ा नवी द ९२ ९४ ९६ १०६ १२३

कॅ रब बीन चीनकडे कर यासाठ

यूयॉक हर

पूव युरोप मे सको ा म य पूव नम दय

कर यासाठ

द ण अमे रका सो हएत ा

यु नयन प म युरोप नम ा बहीण

युनायटे ड टे ट्स न सन रचड

साठ समथन गभपातावरी ये या चारासाठ काया य

व ास

कु टुं ब नयोजनावरी ये ओ ो व ापीठ

चा वसाय ऑ ोमन सा ा य अ बे नयन तकार चा छळ

म ये ती चे राजक य संक ट

ऑ सफॅ म

मदर तेरेसा आ ण तचे जग

चबा पा क तान

मदर तेरेसांचे प ह े ेम तेरझानी आ ण तेरझानी पॅ े टनी बरे न ऑगनायझे न

मदर तेरेसा तचा वारसा पॅ रस

पे पाटणा ३४ ३५ ३६ ३८ ३९ ९४

मोती जह २१ ४० ४२ ४६ ६८ पॉ अ णा

मुगे रज मा कम ब पु तक पॉ सहावा पोप

मदर तेरेसा चा मृ यू ब मा हतीपट पे रयर फ डनांड ३० ३४ ३८ ३९ ४१ ४७ ४८ ४९

५९ ६० ९८

मदर तेरेसा मदर तेरेसा यांची

मु ाखत xi xii नाम नद त करते पे ऍन

पायस इ े हन पोप १८
नोबे पा रतो षकासाठ मदर तेरेसा पॉप न मेरी
ेम डॅन

मु ी भ का ४७ राजकु मारी डायना

मु म ग Prizren
Machine Translated by Google

१५२ INDEX

राणी जेरा न सॉडॅ ट ऑफ च ेन ऑफ मेरी सॉमरसेट

राणी ह टो रया ई. जॉन
सम थग युट फु फॉर गॉड
Rae Daphne डॉ युम मुगे रज पु तक
Rathfarnham House Reagan मग गे रज
Ronald Red Cross
रोम
Ry BC Roy यू सो हएत यु नयन

तेरझानी अ णा
तेरझानी फो को
थॅचर मागारेट १२१ १२८
से े ड हाट पॅ र सट जोसेफ होम टाईम मॅग झन
सट मेरी कू टट ागड
सखारोव आं े ई स डस स स ॅ हस बॉ इयान एसजे ववाद
Schweitzer मदर तेरेसा सह दस ऑफ चार इट
Albert Scripps Clinic and चे नेतृ व
Research Foundation Sebba
Ann Second Vatican
Council हरी आठवा पोप

हॅन ए झेम से े टे एसजे मृ यू

आईचे आ या मक स ागार
तेरेसा २५ २६ २९ ३० ३२ ३४ ३७ ४० ४४
सेन डॉ. चे
पाई बंड ांतीनगर ीन व णू ६८
फु टन जे. ब प ु Vlorë घोषणा
भवन वा
सायन या ब हणी Skau Annie वॉड मेरी पाखंडी मताचा आरोप चा मृ यू ॉरेटो
स टसची ापना पोपची पुन ापना
Skenderbeg वॉ टन डीसी जाग तक बा
Skopje इ तहास क याण नधी जाग तक
मदर तेरेसा यांची आरो य संघटना प ह े महायु महायु
ा भेट म ये रोमन कॅ थो क भारतावर प रणाम चा ेवट
सोसायट ऑफ जझस.
जेसुइट् स सोडॅ ट ऑफ द े ड ह जन पहा

झा ेब
Machine Translated by Google

े ख काब

एमईजी ीन एक वतं व ान आ ण त ण ौढांसाठ अनेक पु तकांचे े ख क आहेत.

Machine Translated by Google
Machine Translated by Google

कट करण
Machine Translated by Google