Örgütsel Davranış

1. Bölüm Örgütsel Davranışa Giriş

 Davranış Nedir?
• Sözlük anlamı (tdk.gov.tr):
• 1. (İsim) Davranma işi, davranım, hareket
• 2. (Felsefe) Dıştan gözlemlenebilecek tepkilerin toplamı
• 3. (Ruh bilimi) Organizmanın uyaranlar karşısındaki tepkilerinin
bütünü
• Davranış;
• canlıların dış dünyaya karşı gösterdikleri her türlü
• bilişsel,
• duyuşsal ve
• psikomotor (bedensel-fiziksel) tepkilerin
genel adıdır.
 Örgütsel Davranış (ÖD)

• Örgütün verimliliğini ve etkinliğini geliştirmek

(başarısını artırmak) üzere;
• bireylerin,
• grupların ve
• yapıların
• örgüt içerisindeki davranışlara olan etkisini araştıran
bir daldır.
Örgütsel davranışı etkileyenler:

• Birey
• Grup
• Örgüt
• Çevre
 Birey:

• Örgütler içinde çalışan bireylerden oluşur.

• Birey örgütsel davranışın merkezidir.
• Örgütün beklentilerine cevap verir.
• Dışsal çevreden etkilenerek örgütü etkiler.
 Grup:
• Her örgüt içinde gruplar vardır.
• Örgütler çalışma gruplarından oluşur.
• Her birey bir çalışma grubunun üyesidir.
• İnformel gruplar bireylerin sosyal ihtiyaçları için ortaya çıkar.
• Grup baskısı üyelerinin performansını ve başarısını etkiler.
 Örgüt
 Birey ve grup varlıklarını resmi bir örgüt yapısı içinde varlıklarını
sürdürür.
 Bireysel olarak başaramadığımız şeyleri gerçekleştirmek için
vardırlar.
 Toplumun işleyiş biçimini belirleyen temel araçlardır.
 Açık bir sistem olarak varlıklarını sürdürür.
 Çevre:
• Her örgüt onu saran geniş bir dışsal çevrenin fonksiyonudur.
• Çevre örgütü, teknolojik , bilimsel, ekonomik, kültürel açılardan
etkileyerek farklılaştırır.
• Örgütün çalışmaları çevreye çeşitli biçimlerde yansır.
• Çevre ve birey etkileşimi örgüt içindeki davranışlara yansır.
DİSİPLİNLERARASI YAKLAŞIM

• Örgütsel davranış tek bir disiplin altında açıklanamaz

• Disiplinler arası bir yaklaşım uygundur
• Davranış, sosyal bilimler içinde üç temel disiplin içinde ele
alınmaktadır: Psikoloji, Sosyoloji, Antropoloji
 PSİKOLOJİ:

• İnsan davranışları üzerinde çalışan temel

disiplinlerdendir.
• Bireylerin temel tutumları, kişilik özellikleri, algı, güdü
ve davranışları üzerinde çalışır.
 SOSYOLOJİ:

• Sosyal davranışlar, sosyal gruplar arasındaki ilişkiler,

toplumsal düzen ve insan ilişkileri konusunda odaklaşır.
• Toplumsal yapının analizi ve yapılar arası ilişkilerle ilgilenir.
• Örn: Liderin davranışları ile izleyicileri arasındaki ilişkiler
gibi.
 ANTROPOLOJİ:

• İnsan ve insan davranışlarının bütün olarak incelenmesi

üzerinde durur ve temel ilgi alanı insanın yarattığı kültür
konusudur.
• Örgütsel davranış açısından ilgi alanı; kültür sistemleri,
inançlar, geleneksel ve görenekler, değer sistemleri, farklı
kültürler arasındaki davranış biçimleridir.
 PSİKOLOJİ_KATKI
 Öğrenme
 Güdülenme
 Kişilik
 Algı
 Eğitim
 İş tanımı
 Liderlik
 Başarı Değerlemesi
 İşgören Seçimi
 İş Stresi
 İş Dizaynı
 SOSYOLOJİ-KATKI
• Grup dinamikleri
• İletişim
• Güç
• Çatışma
• Gruplar arası İlişkiler
• Örgüt Kuramı
• Bürokrasi
• Örgütsel teknoloji
• Örgütsel Değişim
• Örgüt Kültürü
SOSYAL PSİOKOLOİ_KATKI

• Davranış Değişimi
• Tutum Değişimi
• İletişim
• Grup Süreçleri
• Gruplarda Karar Verme
 ANTROPOLOJİ_KATKI

• Değerlerin Karşılaştırılması
• Kültürlerarası Analizler
• Karşılaştırmalı Analizler
• Örgüt Kültürü
• Örgütsel Çevre
 POLİTİK BİLİMLER_KATKI

• Çatışma
• Örgütler arası politika oluşumu
• Güç
 DAVRANIŞ HAKKINDA GENELLEMELER

Yaşantımız içinde bazı genellemelerde bulunuruz.

Bu genellemelere nasıl ulaşırız?
Gözleyerek
Düşünerek
Dinleyerek
Okuyarak
Duygusal değerlendirmelerle.
Bu genellemeler ne derece doğrudur?

Bazıları başkalarının davranışını tahmin etmede çok doğru çıkarken,

çoğu da hiç de doğru çakmayabilir.
İş davranışına ilişkin örnekler:
• Mutlu işçi verimli işçidir
• Hemen tüm insanlar eğer patronları onlara karşı iyi ise, arkadaşça
davranıyorsa verimli çalışırlar.
• Mülakat tekniği iş gören seçiminde başarılıyı başarısızdan ayırmada
en güvenilir tekniktir.
• Her işçi kendini başarıya götürecek bir iş ister.
• İnsanların iyi çalışmasını istiyorsanız önce onları biraz korkutmak
gerekir.
• Herkes para ile güdülenebilir.
• Çatışmadan uzak duran gruplar en etkili gruplardır.

Yukarıdaki cümlelerin hangileri doğrudur?

DavranIş Bilimleri Bize ne Sağlar?

Bize sistematik bir yaklaşım sağlar

Duygu veya kanaatlerimizden sıyrılmayı öğreniriz.
Sistematik yaklaşım bize davranışların tesadüfi değil
bir nedene dayalı olarak ortaya çıktığını gösterir.
Her birey farklı bir çevrenin
ürünüdür.
 Örgütsel Davranışın Beş Temel
Bağlacı
• Disiplinlerarası Yaklaşım Bağlacı

• Bilimsel Yöntem Bağlacı

• Durumsallık Bağlacı

• Çok Yönlü Analiz Bağlacı

• Açık Sistem Bağlacı

 Disiplinlerarası Yaklaşım Bağlacı

• Örgütsel davranış disiplinler arası bir yapıya sahiptir.

• Psikoloji, özellikle bireysel davranış ve bireyler arası
davranışların anlaşılmasında katkılar sağlarken,
sosyoloji takım dinamikleri, örgütsel toplumsallaşma,
örgütsel güç ve sosyal sistemin diğer boyutları
konularında çeşitli katkılar sağlar.
 Bilimsel Yöntem Bağlacı

• Örgütsel davranış bilimcileri örgüt konusundaki

hipotezleri test etmek ve bunları doğrulamak
amacıyla bilimsel yöntemi kullanırlar.
• Bilimsel yöntem sadece bir araştırmada takip edilmesi
gereken aşamaları değil, aynı zamanda daha önce
açıklanamayan olayları ve sarılanda sistematik bir
biçimde anlamalarına yardımcı olur.
 Durumsallık Bağlacı

• Özel bir hareketin farklı ortamlarda farklı sonuçları

olabileceğini ifade eder.
• Diğer bir deyimle hiç bir çözümün her durumda en iyi
çözüm olmadığını ifade eder.
• Bir durumda en iyi çözüm olarak gördüğümüz bir şey bir
başka ortamda en iyi olmayabilir.
• Bu durumda bir sorunla karşılaştığımız zaman bu durumu
en iyi biçimde analiz ve teşhis edip bu duruma uygun
strateji ve çözümler geliştirmemiz en iyi yol olacaktır.
 Çok Yönlü Analiz Bağlacı

• Örgütsel olaylar genelde üç düzeyde incelenir. Bunlar,

• Bireysel,
• Takım
• ve Örgütsel boyuttaki analizlerdir.
• Örgütsel davranış konuları bir tek düzey ile ilgili olmasına
rağmen, genelde analizler her üç düzey ile de ilgilidir.
• Bu nedenle Örgütsel Davranış genelde bir değil her üç
düzeydeki analizleri kapsar.
 Açık Sistem Bağlacı
• Yöneticiler, bir örgüt içinde ekolog gibi davranmak ve
örgüt sistemini çevrelerindeki diğer sistemlerle ilişki içinde,
bunlardan etkilenen ve aynı zamanda bu çevreyi etkileyen
bir yapı içerisinde örgüte bakmalıdırlar.
• Örgütsel davranışta örgütleri açık bir sistem olarak
nitelemektedir.
• Bu örgütün birbiriyle ilişkili parçalardan oluştuğunu ve
bunların birbirleriyle uyumlu bir biçimde çalıştığı zaman,
örgütün başarılı bir bütün oluşturacağını ve bunun
örgütün çevresinde yer alan diğer sistemleri de
etkileyeceğini ve ona yansıyacağını ifade eder.
1. Bölüm Bitmiştir