Professional Documents
Culture Documents
A. Una sa lahat, ang pagsulat ng balita sa radyo ay isinusulat lamang sa tagapakinig, HINDI SA MAMBABASA
MAN O TAGAPANOOD. Upang mas maintindihan ang pagsulat ng balita, maaring sundin ang mga sumusunod:
a. Alalahanin na ang pagsulat ng balita ay nakatuon lamang sa tagapakinig, kaya naman, ang pagsulat ay
dapat malinaw at madaling maintindihan.
b. Wala ni anumang salita ang mahirap bigkasin o ni nangangailangan pang salitang ipaliwanag ng diksyunaryo.
B. Pre-Writing Stage (Hakbang bago sumulat ng balita)
a. Gumawa ng outline. Tukuyin ang mga elemento ng storya. Tanungin ang sarili: Sino? Ano? Saan? Kailan?
Bakit? At Paano?
b. Sumulat ng teaser. Ito ang gagamitin mo upang bigyan ng patikim ang tagapakinig bago i-ere ang balita.
Kailangang hindi hahaba kaysa sa pangungusap.
c. Sumulat ng pangunahing pangungusap (lead sentence). Ito ang ginagamit upang makuha ang atensyon
ng tagapakinig. Maging KLARO at MAG-INGAT sa mga salitang gagamitin sa iyong unang talata.
i. NEWS VALUES:
d. Isulat ang katawan ng storya. Isama ang LAHAT ng mahahalagang impormasyon, bilang at PUNTO. Sa
isang balitang pangradyo, karaniwang tumatakbo lamang trenta segundo (65 words) hanggang isang
minuto (130 words).
e. Sumulat ng kongklusyon. Saan papunta ang storya? Paano mo tatapusin ang kwento?. Kinakailangang
mabanggit ang mga mahahalagang punto ng istorya.
f. Kailangang MABILIS NA MATINGNAN AGAD ang script at UNAWAIN ang nilalaman. Lalo na ang tamang
salitang gagamitin na ANGKOP SA PANDINIG. Ipakita ang script sa copy-editor na maaring tukuyin ang
mga mali sa istorya.
g. Patingnan sa Time Keeper ang bilang ng salita:
i. 10 seconds = 25 words
ii. 15 seconds = 35 words
iii. 20 seconds = 45 words
iv. 30 seconds = 65 words
v. 60 seconds =130 words
h. Trabaho ng Copy Editor. Panatilihing SARIWA. HUWAG ULITIN ang nilalaman ng teaser at lead. Ito ang
kadalasang pagkakamali ng isang balita.
i. Madaliing ipasa sa encoder ang pinal na balita sa computer.
CLOCK
schedule of a broadcast hour, with precise time in minutes and seconds allotted for the various programming
segments; for example, a clock might begin "00:00-01:30 -- news," "01:30-02:30 -- spots," and so forth; often
represented as a pie chart resembling an analog clock.
[Ex. TAL.3: (CLOCK: “02:30 – 03:30”—NEWS) Abot tuhod ang baha…]
SEGUE - smooth transition from one scene or topic to another.
[Ex. SEGUE: MSC 1: (CROSSFADE) – MSC 2: ‘INT’L NEWS BED’ (FADE IN..UP…DOWN…UNDER BG LEVEL)]
STD INTRO - Standard Intro found at the very first line numbering of a news script. Cue as the broadcast
program starts. [Ex. STD INTRO: MSC 1: PROGRAM ID BEDDING (FADE IN…UP…DOWN…UNDER BG LEVEL)]
STD EXTRO - Standard Extro found at the very LAST line numbering of a news script. Cue as the broadcast
program ends. [Ex. STD EXTRO: MSC 7: PROGRAM ID BEDDING (FADE UP…EST…DOWN…AND OUT)]
-END-
ANTHONY L. REBAMONTE
Broadcast Journalist/Writer/Director
The University of Mindanao