Beton Teknolojisi

GİRİŞ

Doç. Dr. Ali MARDANI-AGHABAGLOU

Uludağ Üniversitesi
İnşaat Mühendisliği Bölümü
1/15
 1.1. Betonun avantajları ve dezavantajları

Günümüzde beton hayatımızın ayrılmaz bir parçası

haline gelmiştir. Günlük aktivitelerimizin hemen
hemen tümü direkt veya dolaylı olarak betona
bağlıdır.
- Yaşadığımız, çalıştığımız, okuduğumuz ve spor
yaptığımız yapılar,

2
- Araba kullandığımız yollar, köprüler ve tüneller,
- Kamyonlar ile mallarımızı taşıdığımız karayolları,
- Tren ve metro raylarını taşıyan traversler,
- Gemilerin yanaştığı limanlar,

3/15
- Bu limanları koruyan dalga kıranlar,
- Uçakların inip kalktığı havaalanları,
- İçmek veya sulama amacıyla kullandığımız
suyun biriktirildiği barajlar,

4/15
- Bu suların taşıması için kullanılan kanallar ve
borular,
- Elektrik üretimine yönelik yapılan barajlar,
- Elektrik üretilen santraller,
- Elektrik direkleri ve rüzgar gülleri temelleri,
- Off-shore platformları.
Tüm bu yapılar betonla inşa edilmektedir.

5/15
Beton, agregaların gömüldüğü bağlayıcı
hamurdan oluşan kompozit bir
malzemedir. Hamur, agrega taneleri
arasındaki boşlukları doldurur ve bu
taneleri bir birine bağlar.

6/15
Çeşitli kaynaklardan temin edilebilen agregalar
genelde inört (etkisiz), dolgu malzemelidir.
Kullanma kolaylığı için ince ve iri olarak
sınıflandırılmışlar.

Benzer şekilde çimento, çeşitli kimyasal kökene

sahip malzeme olabilir (portland çimentosu,
yüksek aluminli çimento, polimer reçinesi vb.)

Yapı malzemesi olarak kullanılan betonun %95’i

portland çimentosu (kalsiyum silikat
çimentosu) betonudur.

7/15
Betonun avantajları ve dezavantajları
Dünya çapında yıllık yaklaşık 7 milyar m3 (kişi
başına 1 m3) kullanılan beton, sudan sonra en
fazla tüketilen malzemedir.

Avantajları Dezavantajları
Ucuzluğu Düşük çekme dayanımı
Döküm ve şekillenme kolaylığı Düşük sünekliği
Kalıcılığı Hacim değişikliği
Yangın direnci Dayanım/ağırlık oranının
Enerji etkin olması azlığı
Estetik özelikleri
8/15
Yapısal Betonun Tipik Özelikleri

Basınç dayanımı 35 MPa

Eğilme dayanımı 6 MPa
Çekme dayanımı 3 MPa
Elastik mödülü 28 GPa
Poisson oranı 0.18
Çekmede kopma birim deformasyonu 0.001
Termal genleşme katsyısı 10x 10-6/°C
Nihai bözülme birim deformasyonu % 0.05-0.1
Yoğunluk
Normal beton 2300 kg/m3
Hafif beton 1800 kg/m3

9/15
 Yapı malzemelerinin tipik özelikleri
Malzeme Yoğun. Çekme Elastik Termal Termal Enerji
(kg/m3) daya. modulü genleşme iletgen. gerksinimi
(MPa) (GPa) katsayısı katsayısı (GJ/m3)
(10-6/°C) (W/m.K)
Al Alaşımı 2800 300 70 23 125 360
Yum. Çelik 7800 400 210 12 50 300
Cam 2500 60 65 6 3 50
Sert Ahşap 700 100 10 - 0.2-0.6 -
Polystyrene 1000 50 3 72 0.1 -
Granit 2600 20 50 7-9 3 -
Beton 2300 3 25 10 3 3.4

Isıl iletkenlik = ısı akış oranı × mesafe / (alan × sıcaklık farkı)

10/15
Karışım oranları ve kullanılan malzemeye
bağlı olarak, beton özelikleri bir önceki
tabloda verilen değerlerden çok farklı
olabileceği unutulmamalıdır. Örneğin,
10 MPa’nın altında veya 100MPa’nın
üstünde basınç dayanımına sahip
betonlar tasarlanabilmektedir.

11/15
 NUN EVRĐ
BETOEVRİMİ
BETONUN MĐ KAPSAMINDA
KAPSAMINDA
BAS
BASINÇ INÇ DAYANIMI-SU/ÇIMENTO
DAYANIMI-SU/ÇIMENTO L ĐKĐŞĐ
İLİŞKİSİ S Đ
800
Reaktif Pudra Betonu (1995 den sonra)

75
200
Basınç dayanımı, MPa

Yüksek dayanımlı/Yüksek Performanslı

140
Beton (1980 ve 1990 lı yıllar)
100
Normal Dayanımlı Beton (1970 li yıllar)
60
Normal Dayanımlı Beton
(1950 li yıllar)
40

20
0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1
10
Su/çimento oranı
Ancak uygun malzeme kullanılarak amaca yönelik
iyi tasarlanan ve doğru uygulanan beton, yalnız
yeterli dayanım ve ucuzluk değil, aynı
zamanda gerekli kalıcılığı da sağlar.

Global ısınmanın ilgi odağı olduğu son

zamanlarda malzemenin enerji gereksinimi ve
CO2 salınımı önem kazanmıştır. Bu bakımdan
beton diğer malzemelerden daha üstündür.
Buna rağmen betonda mineral katkı kullanımı
gün geçtikçe artmaktadır.

13/15
Betonun diğer önemli özeliği termal
özelikleridir. Beton ısıyı çok yavaş
iletmektedir. Bu nedenle, sıcak saatlerde
depoladığı ısıyı soğuk saatlerde geri
verebilir. Günümüzde bu avantajı
değerlendirecek binalar
tasarlanabilmektedir.

Son olarak, betonun kayda değer estetik

potansiyeli bulunmaktadır. Beton çeşitli
renk, doku ve şekilde üretilebilmektedir.

14/15
Bunlar ile beraber, betonun kırılganlığı,
çekme dayanımı ve sünekliğinin düşük
olması belli uygulamalarda kullanımını
kısıtlamaktadır.

Ayrıca, beton kayda değer mertebede

kuruma büzülmesi ve sünme gösteren
malzemedir.

Betonun zayıf noktalarını bilmek betonarme

binaların tasarımı ve uygulaması
esnasında gereken önlemleri almayı
sağlar. 15/15