PAKSA 2

Mga Uri ng Salin

Mga Tagasalin
Batas sa Pagsasalin
 MGA URI NG SALIN
1. Pagsasaling Siyentipiko at Teknikal

Kabílang dito ang lahat ng pagsasalin tungkol sa

purong agham, aplayd na agham at
teknolohiya.
Mas abstrakto at mas mahirap isalin ang mga
tekstong siyentipiko (purong agham) ngunit may
estandardisado na itong mga termino na
makakatulong sa pagsasalin.

Sanggunian: Jody Byrne.Technical Translation: Usability Strategies for Translating Technical Documentation, 2006.
 HALIMBAWANG TEKSTO

Luminescence behavior of
semipolar ( 10 1 ¯ 1 ) InGaN
/GaN “bow-tie” structures
on patterned Si substrates
 MGA URI NG SALIN
1. Pagsasaling Siyentipiko at Teknikal

Ang mga tekstong teknikal (aplayd na agham at

teknolohiya) ay mas kongkreto, mas kolokyal at
mas madaling unawain.

Layunin ng pagsasaling teknikal na mailahad ang

mahahalagang impormasyon sa paraang
madali, maayos at epektibo.

Sanggunian: Jody Byrne.Technical Translation: Usability Strategies for Translating Technical Documentation, 2006.
 MGA URI NG SALIN
1. Pagsasaling Siyentipiko at Teknikal

Sa pagsasaling teknikal, hindi mahalaga ang

estilo basta basta ang nilalamang impormasyon
ay maisalin nang hindi nababago mula SL
tungong TL (Landers, 2001).

Sanggunian: Bahaa-eddin A. Hassan. Literary Translation,Aspects of Pragmatic Meaning, 2011.

 HALIMBAWANG TEKSTO

Avoid close contact with

anyone showing symptoms
of respiratory illness, such
as coughing and sneezing
 MGA URI NG SALIN
2. Pagsasaling Pampanitikan

Sinasalamin nito ang imahinatibo, intelektuwal at

intuwitibong panulat ng may-akda; natatangi
ang tekstong pampanitikan dahil sa estetika o
ganda nito.

Sanggunian: Bahaa-eddin A. Hassan. Literary Translation,Aspects of Pragmatic Meaning, 2011.

 MGA URI NG SALIN
Mga katangian ng tekstong pampanitikan ayon kay
Belhaag (1997):

- Nagpapahayag ng damdamin (ekspresibo)

- Bukás sa iba’t ibang interpretasyon (konotatibo,
subhetibo)
- Nakatuon sa anyo at nilalaman
- Hindi kumukupas at para sa kahit sinong
mambabása
- May tendensiyang tumaliwas sa mga tuntuning
pangwika
Sanggunian: Bahaa-eddin A. Hassan. Literary Translation,Aspects of Pragmatic Meaning, 2011.
 HALIMBAWANG TEKSTO

Reading you has made me a

better writer
Loving you has made me a
better person
- Lang Leav
 MGA
KATANGIAN AT
TUNGKULIN NG
ISANG
TAGASALIN

ARALIN 2
FILIPINO 2: PANIMULANG PAGSASALIN
PANOORIN NATIN
Panoorin ang sumusunod na video.
Suriin ang ginawang salin ng interpreter:

Miss Philippines Maxine Medina

Question and Answer
https://www.youtube.com/watch?v=wnW2UCL
Emo0
PANOORIN NATIN
1. Paano ninyo ilalarawan ang
ginawang salin ng interpreter? Wasto
kaya ito? Ipaliwanag.
2. Sa palagay ninyo, naiba kaya ang
sagot ni Maxine kung iba ang salin
ng tanong? Mas tumaas kaya ang
tiyansa niyang manalo?
 SINO BA ANG TAGASALIN?
“Isang manunulat na
lumilikha ng kaniyang idea
para sa mambabása. Ang
tanging kaibahan lámang
niya sa orihinal na may-
akda ay ang ideang Mohamed Enani
kaniyang ipinahahayag ay
mula sa huli” (Enani, 1997).
Sanggunian: Enani, M. Dictionaries for the translator, an introduction. Cairo:Anglo Egyptian Bookshop, 1997.
 SINO BA ANG TAGASALIN?
“Ang pagsasalin ay lampas
sa lingguwistikong gawain.
Ang tagasalin ay isang
tunay na mananaliksik,
manunuri at malikhaing
manunulat” (Coroza, 2012). Michael M. Coroza

Sanggunian: Coroza, Ilang Tala sa Pagsasalin ng Tula o Kung Paano Maimumuling-Tula ang Inferno ni Dante sa Filipino, 2012.
 SINO BA ANG TAGASALIN?
“Sa pagsasalin ng mga rehiyonal
na wika tungong Filipino, may
tatlong pangunahing tungkulin
ang tagasalin: (1) tagasalin, (2)
tagabuo ng kasaysayang
pampanitikan, (3) tagapag-
ambag sa pagbubuo ng kanon
ng panitikang Filipino (Lucero, Rosario C. Lucero

1996).

Sanggunian: Batnag,A. at Petras, J.Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 SURIIN

Naiba ba ang pakiramdam (feel) ng nobelang “Fifty

Shades of Grey” sa halimbawang saling ito? Paano?

Sanggunian: Batnag,A. at Petras, J.Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 SURIIN
And they began to call out to him,
“Hail, king of the Jews!” Again and
again they struck him on the head
with a staff and spit on him.

"Tapos, pinagtripan nila si Jesus.

Sinaluduhan nila s'ya at sinabi,
'Mabuhay ang hari ng mga Jews!'
Hinampas nila ng stick ang ulo ni
Jesus at dinuraan siya." (Mark 15:18)

Naiba ba ang pakiramdam ng Salita ng Diyos

sa saling ito? Paano?
Sanggunian: Batnag,A. at Petras, J.Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 SURIIN

Paano kaya kung sineryoso ng China

ang mali at nakakainsultong salin na ito ng
pangalan ng kanilang Pangulo?
TANONG

Gaano kahalaga ang tungkulin ng

isang tagasalin? Bakit dapat
gampanan niya nang responsable
ang kaniyang trabaho?
 MGA KATANGIAN NG ISANG
MAHUSAY NA SALIN
Ayon sa Summer of Institute of Linguistics,
may tatlong katangiang dapat taglayin
ang isang mahusay na salin:

C – clear (malinaw)
A – accurate (wasto)
N – natural (natural ang daloy)

Sanggunian: Batnag,A. at Petras, J.Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MGA KATANGIANG DAPAT
TAGLAYIN NG TAGASALIN
1. Kasanayan sa Pagbása at Panunuri

 Paulit-ulit na pagbása sa akda hanggang

lubos na maunawaan ang nilalaman nito
 Pagpapasya kung paano tutumbasan
ang bawat salita lalo na iyong mga
salitang siyentipiko, teknikal, kultural at
may higit sa isang kahulugan

Sanggunian: Batnag,A. at Petras, J.Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MGA KATANGIANG DAPAT
TAGLAYIN NG TAGASALIN
1. Kasanayan sa Pagbása at Panunuri

 Pag-unawa sa antas ng wikang

ginamit, estilo ng may-akda, kulturang
nakapaloob sa teksto, at iba pang
katangiang lampas sa estruktura

Sanggunian: Batnag,A. at Petras, J.Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MGA KATANGIANG DAPAT
TAGLAYIN NG TAGASALIN
2. Kasanayan sa Pananaliksik

Kasama rito ang:

 paghahanap sa kahulugan ng di-pamilyar
na mga salita sa mga sanggunian
(diksiyonaryo, ensiklopidya, at iba pa)
 pananaliksik tungkol sa bakgrawnd ng may-
akda, kulturang nakapaloob sa akda, atbp.
 pagkilala sa target na mga mambabása

Sanggunian: Batnag,A. at Petras, J.Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MGA KATANGIANG DAPAT
TAGLAYIN NG TAGASALIN
3. Kasanayan sa Pagsulat

Ito ang masalimuot ng proseso ng paglikha

ng salin at patuloy na rebisyon nito upang
ganap na maging natural sa TL at sa
mambabása.

Sanggunian: Batnag,A. at Petras, J.Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MGA KATANGIANG DAPAT
TAGLAYIN NG TAGASALIN
3. Kasanayan sa Pagsulat

- Pagsunod sa mga tuntuning

panggramatika (hal., Ortograpiyang
Pambansa)
- Kaalaman sa dalawang wikang sangkot
sa pagsasalin at sa estruktura ng mga ito
- Pag-aayon ng kaayusan ng salita at
pangungusap sa estruktura ng TL
Sanggunian: Batnag,A. at Petras, J.Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MGA KATANGIANG DAPAT
TAGLAYIN NG TAGASALIN
Sa iyong palagay, mayroon ka bang:

 Kasanayan sa Pagbása
 Kasanayan sa Panunuri
 Kasanayan sa Pananaliksik
 Kasanayan sa Pagsulat

Kung oo, maaari ka nang maging tagasalin.

Sanggunian: Batnag,A. at Petras, J.Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 PAHAYAG HINGGIL SA MGA
KARAPATAN AT TUNGKULIN
NG MGA TAGASALIN
Artikulo 1. Ang tagasalin ang pangunahing
tagapag-ugnay ng orihinal na akda at ng
mga mambabása nito sa ibang wika.

Artikulo 2. Ang pagkilala sa pagsasalin bílang

isang gawaing pampanitikan ay kailangang
maging saligan sa anumang kasunduan ng
tagasalin at ng tagapaglathala.

Sanggunian: Lupon sa Salin, International PEN at Lupon sa Salin ng PEN American Center na nasa Batnag, A. at
Petras, J.Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
Français Filipino
Español Filipino
 PAHAYAG HINGGIL SA MGA
KARAPATAN AT TUNGKULIN
NG MGA TAGASALIN
Artikulo 3. Dapat ituring na awtor ang isang
tagasalin, at dapat tumanggap ng karampatang
mga karapatang pangkontrata, kasama na ang
karapatang ari, bílang isang awtor.

Artikulo 4. Kailangang nakalimbag sa angkop na

laki ang mga pangalan ng tagasalin sa mga
dyaket, pabalat, at pahinang pampamagat ng
mga aklat, gayundin sa materyales pampublisidad
at mga listahang pang-aklatan.
Sanggunian: Lupon sa Salin, International PEN at Lupon sa Salin ng PEN American Center na nasa Batnag, A. at
Petras, J.Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
Pangalan ng
may-akda

Pangalan ng
tagasalin
 PAHAYAG HINGGIL SA MGA
KARAPATAN AT TUNGKULIN
NG MGA TAGASALIN
Artikulo 5. Kailangang igalang ang patúloy na
karapatan sa royalty ng tagasalin at ibigay ang
kaukulang bayad, may kontrata man o wala.

Artikulo 6. Ang salin ng mga trabahong may

karapatang-ari ay hindi dapat ilathala nang walang
pahintulot mula sa mga orihinal na awtor o mga
kinatawan nila, maliban kung hindi sila mahingan ng
pahintulot dahil sa mga pangyayaring labas sa
kapangyarihan ng mga tagapaglathala.
Sanggunian: Lupon sa Salin, International PEN at Lupon sa Salin ng PEN American Center na nasa Batnag, A. at
Petras, J.Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 Pormal na paghingi ng
permiso sa may-akda o sa
kaniyang ahente ukol sa
pagsasalin ng akda
Pagbabayad ng royalty,
kung kailangan
 PAHAYAG HINGGIL SA MGA
KARAPATAN AT TUNGKULIN
NG MGA TAGASALIN
Artikulo 7. Kailangang igalang ng mga tagasalin ang
orihinal at iwasan ang mga pagputol o pagbabago
maliban kung ang mga naturang pagpapalit ay may
pahintulot ng mga sumulat o ng kanilang
awtorisadong mga kinatawan. Dapat igalang ng
tagasalin ang mga teksto. Maliban sa maipaliliwanag
ng mga pagkakataon, kailangang may pahintulot o
pagsang-ayon ng tagasalin ang anumang
pagbabagong editoryal.

Sanggunian: Lupon sa Salin, International PEN at Lupon sa Salin ng PEN American Center na nasa Batnag, A. at
Petras, J.Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
PAG-USAPAN NATIN
Sagutin natin ang mga tanong sa takdang-aralin:

1. Itinuturing ba ang pagsasalin na isang regular

na trabaho sa Pilipinas? Paano?
2. Ano-ano ang mga kalipikasyon ng isang
propesyonal na tagasalin?
3. Magkano ang karaniwang suweldo ng isang
tagasalin sa ating bansa?
4. Paano pinalalakas ng mga tagasalin sa
Pilipinas ang kanilang hanay?