Tankowanie w powietrzu z "kosza" - poradnik F/A-18C Hornet

Tankowanie w powietrzu samolotów startujących z lotniskowca ma kluczowe znaczenie w

czasie wojny. Minimalny rozbieg z krótkiego pokładu sprawia, że bardzo ważna jest masa
samolotu, a tę można zredukować ilością paliwa na rzecz podwieszonego uzbrojenia. Po
szybkim starcie resztę paliwa uzupełnia się z powietrznej cysterny i dopiero rusza na misję.
Tankowanie w powietrzu ułatwia także powroty oraz umożliwia uderzanie w bardzo odległe
cele, dzięki kilku uzupełnianiom paliwa podczas jednego zadania.

W przeciwieństwie do samolotów USAF w DCS World, które tankują ze sztywnego booma,

samoloty marynarki uzupełniają paliwo za pomocą systemu "probe-and-drouge", czyli
elastycznego węża i zamocowanego u jego końca specjalnego koszyka. Pilot musi umieścić
tam wysuwaną końcówkę - sondę, która zatrzaskuje się w koszu dzięki mechanizmowi
elektro-magnetycznemu. W specyficznych przypadkach przewód z koszem może być
zainstalowany na sztywnym boomie tankowca drugiego typu.

Przy tankowaniu "probe-and-drouge" pilot nie ma żadnej pomocy ze strony cysterny

odnośnie tego, jak i gdzie się ustawić. Wszystko ustala sam na podstawie punktów
odniesienia elementów HUD-a lub kabiny i samolotu cysterny. Kluczowe jest tu ignorowanie
koszyka - skupiamy się na stałych elementach płatowca cysterny.

Spis treści:

Tankowanie w powietrzu - porady ogólne...................................................................... 2

Pilot-Induced Oscillation........................................................................................................ 4
Jak znaleźć cysternę? ............................................................................................................. 5
Przygotowanie samolotu F/A-18C Hornet do tankowania........................................ 9
Tankowanie "z kosza" ........................................................................................................... 12
Tankowanie w powietrzu - porady ogólne

Tankowanie w powietrzu w DCS World to najtrudniejsza czynność do opanowania. Znacznie

trudniejsza niż lądowanie na lotniskowcu w nocy. Musimy utrzymać w jednym miejscu ciągle
"bujający się" nieco w powietrzu samolot. Specyfika sterowania w DCS i fizyki sprawia, że
jest to trudniejsze niż w rzeczywistości. Przygotuj się na to, że pierwsze udane tankowanie
może być poprzedzone naprawdę wieloma dniami treningu.

Parę porad na początek:

1.
Nie musisz trafić do koszyka co do milimetra. Zamek elektromagnetyczny w koszu, a w tym
wypadku małe udogodnienie w mechanice gry sprawia, że wystarczy utrzymać samolot i
sondę stabilnie tuż przy koszu, by całość "kliknęła". Kosz w jednej chwili połączy się z sondą
i paliwo zacznie płynąć.

2.
Leć w formacji tuż obok cysterny, by nauczyć się stabilnego lotu ze stałą prędkością. Naucz
się takiego latania zanim przejdziesz do prób tankowania.
3.
Nieco łatwiej tankuje się obciążonym samolotem z bombami lub zbiornikami paliwa. Lepiej
też zacząć od cysterny C-130 lub KC-135 niż S-3.

4.
Jeśli będziesz miał problemy z utrzymaniem prędkości możesz otworzyć hamulec
aerodynamiczny. Przepustnica ma wtedy większy zakres ruchów przy mniejszych różnicach
prędkości. Przy powolnym zbliżaniu się do cysterny możesz też pomóc sobie funkcją
automatycznej przepustnicy ATC i utrzymywania prędkości, ale podczas samego tankowania
lepiej wyłączyć ATC.

5.
Weź pod uwagę, że utrzymywanie stałej prędkości wymaga ciągłej pracy przepustnicą i
dokonywania minimalnych poprawek. Przepustnica z kolei ma ogromne opóźnienie
pomiędzy ruchem, a fizycznymi obrotami silnika - każdą poprawkę należy więc od razu
kontrować.
6.
Cysterna w pewnym momencie rozpocznie zwrot w prawo, jeśli dojdzie do końca swojego
toru. Tankowanie cały czas jest możliwe, ale musisz to robić w ciągłym skręcie i
przechyleniu. Niestety, póki co rozpoczęcie zwrotu nie jest oznajmiane przez radio.

7.
Jeśli przepustnica i drążek są zbyt czułe, wejdź w ich opcje sterowania i funkcję AXIS TUNE,
by wyregulować pozycję CURVATURE i zwiększyć płynność ruchów.

8.
W opcjach ogólnych gry wyłącz „Wake Turbulence”, czyli turbulencje za samolotem
generowane przez jego silniki i końcówki skrzydeł. Znacznie utrudniają one najprostsze
podejście bezpośrednio za cysterną.

9.
Po serii niepowodzeń zrób przerwę, zajmij się czymś innym. Nie próbuj uczyć się
tankowania zniecierpliwionym, na szybko. To coś, co przyjdzie z czasem i na spokojnie.
Relaks, rozluźnienie, bycie wypoczętym do podstawa.

Pilot-Induced Oscillation

Pilot-induced oscillation to zjawisko znane wielu pilotom, nad którym po prostu trzeba
nauczyć się zapanować. Można je określić jako stopniową, mimowolną przesadę we
wprowadzaniu poprawek w sterowaniu, które z małej, drobnej zmiany kierunku lotu o
paręnaście centymetrów zmieniają się nagle w rzucanie samolotem o kilka metrów w każdą
stronę.

Dzieje się tak gdy pilot wprowadzi albo zbyt dużą korektę, albo zbyt późno skontruje
wprowadzane zmiany. Każda kolejna korekta robi się większa od poprzedniej i w rezultacie
samolot zaczyna „tańczyć” w niekontrolowany sposób. PIO często występuje w czasie
tankowania w powietrzu, ale może się też przydarzyć w czasie latania w formacji czy
podczas lądowania.
Receptą na PIO jest przede wszystkim wyczucie sterów i wprowadzanie poprawek o połowę
mniejszych niż nam się wydaje, że są konieczne. W drugiej kolejności jest błyskawiczna
kontra do wprowadzonej poprawki, która jest istotna zwłaszcza przy operowaniu
przepustnicą. Jeśli zwiększyliśmy trochę moc, to nie czekając na skutki, od razu powinniśmy
ją w podobny sposób zredukować. Przepustnice w samolotach odrzutowych reagują zwykle z
dużym opóźnieniem. To samo przy sterach – małe odbicie w lewo i bez czekania, aż samolot
tam się znajdzie wracamy już drążkiem w prawo.

Wszystko oczywiście musi być wprowadzane w bardzo małych, precyzyjnych zakresach.

Przygotujmy się na to, że samolot nie będzie magicznie stał w miejscu przy określonych
pozycjach sterów i przepustnicy. Konieczne będą ciągłe poprawki. praktycznie bez przerwy.

Jak znaleźć cysternę?

Przygotuj następujące informacje:

- numer kanału TACAN cysterny
- częstotliwość radiową cysterny (jeśli masz wyłączoną opcję Easy Comms)
Obydwie rzeczy znajdziesz w odprawie dobrze przygotowanej misji [LAlt+B].
1.
Włącz TACAN. Wybierz tryby T/R (Transmit/Recieve) i A/A (air-to-air) oraz numer kanału,
jeśli jest inny niż 1X i potwierdź ENTR.

2.
Na ekranie HSI aktywuj nawigację TCN (TACAN). Pojawi się symbol stacji nadającej sygnał
oraz odwrócony trójkąt na zewnątrz kompasu pokazujący kierunek do cysterny.
3.
W górnym rogu widać kurs oraz odległość w milach do cysterny. Steruj tak, by odwrócony
trójkąt na zewnątrz kompasu był na godzinie 12.

4.
Kurs i odległość widać też na HUDzie.
5.
Wybierz częstotliwość radiową cysterny w trybie radia M lub na odpowiadający jej kanał.

6.
Skontaktuj się z cysterną i wyślij komunikat o chęci tankowania:
Intent to refuel
W odpowiedzi otrzymasz wysokość i prędkość cysterny:
proceed to pre-contact at 15000 at velocity 250
Lecąc w jej stronę wejdź na wyznaczoną wysokość (15000 stóp)
Przygotowanie samolotu F/A-18C Hornet do tankowania

1.
Ustaw przełącznik uzbrojenia MASTER ARM na OFF.

2.
Ustaw radar na STBY lub SILENT, by nie napromieniować załogi cysterny.
4.
Przed rozpoczęciem tankowania wysuń sondę do pobierania paliwa PROBE EXTEND.

5.
Potwierdź wizualnie wysunięcie sondy.
6.
Opcjonalnie wyświetl szczegółowy stan paliwa na ekranie DDI. W menu SUPT wybierz opcję
FUEL.

7.
W ten sposób widać rozłożenie paliwa w poszczególnych zbiornikach i całość zapasów
TOTAL.
Tankowanie "z kosza"

1.
Kontroluj prędkość i tempo zbliżania się do cysterny. Na około 0.5 mili leć już najwyżej 20
węzłów szybciej.

2.
Leć w formacji z cysterną. W odległości około 0.1 mili wyślij komunikat:
READY PRE-CONTACT
Jeśli będziesz w odpowiedniej odległości, załoga odpowie:
CLEARED CONTACT i wypuści wąż z koszem.
W innym przypadku usłyszysz:
RETURN PRE-CONTACT
Wtedy zmień pozycję, ustaw się blisko za cysterną i powtarzaj komunikat do skutku.
3.
Prawidłowe podejście to od lewej strony. Tam też czekasz na swoją kolej do tankowania
przy kolejce samolotów. Jeśli jesteś sam i dopiero trenujesz, możesz podchodzić
bezpośrednio za cysterną.

4.
Powoli skieruj się za skrzydło z przydzielonym Ci koszem (są dwa - po lewej i prawej). W
tym momencie najważniejsze jest znaleźć sobie punkty odniesienia na HUDzie i cysternie.
Nie ma tutaj jednej sztywnej zasady i każdy z czasem wypracowuje własne rozwiązanie
zależnie od stopnia przybliżenia widoku.

Jednym z bardziej uniwersalnych sposobów jest pylon, z którego wychodzi wąż z koszem i
drabinka HUD-a z wartością +10 stopni. Sterujemy tak, by pylon znalazł się pomiędzy
liniami drabinki 10. Utrzymując taką pozycję leć najwyżej 2 węzły szybciej od cysterny.
Pilnuj wektora kierunku lotu na środku HUD-a, by nie zmieniać wysokości. Samolot powinien
być idealnie wytrymowany, żeby ewentualne korekty drążkiem były minimalne.
5.
Utrzymywanie stabilnej pozycji tuż przy koszu spowoduje, że kosz w pewnym momencie
zatrzaśnie się na sondzie do uzupełniania paliwa. Leć z równą prędkością lub maksymalnie 1
węzeł większą tuż przy koszu. Usłyszysz komunikaty:
CONTACT
YOU ARE TAKING FUEL

6.
Wąż daje Ci pewną swobodę w zajętej pozycji ale kluczowe jest utrzymywanie właściwej
prędkości. Przygotuj się na ciągłe, minimalne korekty i kontry przepustnicą.
Pilnuj wektora kierunku lotu na środku, punktów odniesienia i prędkości. Jeśli nie lecisz z
równą prędkością, jak cysterna, dopuszczaj różnicę maksymalnie 1 węzła szybciej lub
wolniej od prędkości cysterny.
7.
Utrzymuj pozycję aż do komunikatów
TRANSFER COMPLETE
DISCONNECT

8.
Jeśli dojdzie do przerwania połączenia, wycofaj się odrobinę i powtarzaj próbę aż do skutku.
9.
Po zakończeniu tankowania schowaj sondę. Ustaw się po prawej stronie cysterny lub
kontynuuj misję.