You are on page 1of 16

9

Araling Panlipunan
Kwarter 4, Linggo 5 - Module 22
Mga Patakarang Pang-ekonomiya ng
Sektor ng Agrikultura

Department of Education ● Republic of the Philippines


Subukin

Basahin ang bawat aytem ng mabuti at piliin ang titik ng tamang sagot.
Isulat sa activity notebook ang inyong sagot.
1. Anong batas ukol sa lupa ang kilala sa tawag na Comprehensive Agrarian
Reform Law (CARL) na inaprobahan ni dating Pangulong Corazon Aquino
noong ika-10 ng Hunyo, 1988?
A. Batas Republika Blg. 6657 ng 1988
B. Batas ng Pangulo Blg. 2 ng 1972
C. Land Registration Act ng 1902
D. Batas Republika Bilang 1160
2. Kabilang sa sektor ng agrikultura ang paggugubat. Ano ang nangungunang
ahensya sa usapin ng pamamahala, pangangalaga at pagpapaunlad ng
kagubatan?
A. Protected Areas and Wild Life Bureau (PAWB)
B. Department of Environment and Natural Resources (DENR)
C. Forest Management Bureau (FMB)
D. National Mapping and Resources Information Authority (NAMRIA)
3. Maliban sa agrikultura, nilalayon ng ating pamahalaan na pangalagaan ang
ating mga yamang pangisdaan. Ito ang itinadhana ng pamahalaan na
naglilimita at naglalayon ng wastong paggamit sa yamang pangisdaan ng
Pilipinas.
A. Fisherfolk Code of the Philippines of 1988
B. Philippine Fisheries Code of 1998
C. Fishery research of the Philippines
D. Wala sa nabanggit
4. Sa usapin naman ng pangisdaan, anong ahensya ang namamahala,
nagpapatupad at tumitiyak upang magamit nang maayos ang mga
pangisdaan at yamang tubig ng bansa?
A. Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR)
B. Southeast Asian Fisheries Development Center (SEAFDEC)
C. Protected Areas and Wild life Bureau (PAWB)
D. Department of Environment and Natural Resources (DENR)
5. Bakit mahalaga ang repormang agraryo ng pamahalaan para sa mga
magsasaka?
A. Nabibigyang-pansin ang mga magsasaka sa pamamagitan ng
maayos na sistema ng pautang, mga proyektong pang-imprastruktura,
redistribusyon ng lupa, at iba pa.
B. Nagkakaroon ng sariling lupang sakahan ang mga magsasaka.
C. Natutugunan ng pamahalaan ang mga hinaing at problema ng sektor
ng agrikultura.
D. Lahat ng nabanggit

3
6. May ipinatayong bahay-ugnayan at gulayan sa pamayanan ng
magsasakang si Matteo. Bakit ito mahalaga?
A. Sa pamamagitan nito, maisasakatuparan ng pamahalaan ang nais
nitong maiangat ang kalagayang pangkabuhayan ng mga magsasaka,
B. Sa pamamagitan nito, magiging mayaman ang mga magsasaka.
C. Sa pamamagitan nito, magiging makapangyarihan ang pamahalaan
D. Sa pamamagitan nito, maraming pagkain ang maibebenta.
7. Ang Community Livelihood Assistance Program (CLASP) ay ang
paglilipat teknolohiya o pagtuturo sa mga mamamayan ng wastong
paglinang sa mga likas na yaman ng bansa. Bakit mahalaga itong matutunan
ng mga mamamayan?
A. Upang magamit ang lahat ng likas na yaman ng bansa
B. Upang hindi mawala ang mga likas na yaman ng bansa
C. Upang walang mangyari sa ating likas na yaman
D. Upang ang likas na yaman ay mapagyaman at mapreserba
8. Ang Fishery research o ang pananaliksik at pagtingin sa potensiyal ng
teknolohiya tulad ng aquaculture marine resources development, at post-
harvest technology ay patuloy na ginagawa ng ating pamahalaan. Bakit
ginagawa ito ng ahensya?
A. Upang masiguro ang pagpaparami at pagpapayaman sa mga
yamang-tubig.
B. Upang mas maraming isda ang mahuli.
C. Upang yumaman ang mga mangingisda
D. Upang maparami ang nagbebenta ng mga isda.
9. Sa Batas Republika Bilang 1160, nakapaloob dito ang pagtatatag sa
National Resettlement and Rehabilitation Administration (NARRA).
Bakit ito itinatag?
A. Upang mapangasiwaan ang pagpapalawak sa mga lupang sakop ng
mga mayayaman.
B. Upang mapangasiwaan ang pamimigay ng mga binhi sa mga
magsasaka
C. Upang mapangasiwaan ang pamamahagi ng mga lupain para sa mga
rebeldeng nagbalik loob sa pamahalaan.
D. Upang mapangasiwaan ang pagbibigay ng lupa ang mga pamilyang
walang lupa.
10. Ang bayan nina Nathan na may maraming mangingisda ay may sariling
daungan. Nakatutulong ba ito sa kanila? Bakit o Bakit hindi?
A. Oo, dahil madali na ang pagbibiyahe ng mga mangingisda
B. Oo, dahil mapadali nito ang pagdadala sa mga huling isda sa
pamilihan o tahanan
C. Hindi, dahil mga mayayamang kompanya lamang ang makikinabang
dito
D. Hindi, dahil may bayan ang mga daungan.

4
Aralin Mga Patakaran at Programa
upang Mapaunlad ang Sektor ng
1 Agrikultura

Balikan

Batay sa inyong napag-aralan sa nakaraang modyul, suriin ang mga


larawan sa Hanay A. Iugnay ang larawan sa suliranin na kinakaharap ng
sektor ng agrikultura sa kasalukuyan na nasa Hanay B.

Hanay A Hanay B

A. Pagbibigay prayoridad sa
.
sektor ng industriya
1.

https://www.flickr.com/photos/internetarchi
vebookimages/20816976052/

B. Pagdagsa ng mga
2. dayuhang kalakal.

https://www.needpix.com/photo/26035/ind
ustry-factories-buildings-polution-
industrial-business-smoke-smoke-stacks-
chimneys

C. Kakulangan ng mga
pasilidad at imprastraktura
3.
sa kabukiran.

https://www.peakpx.com/475115/white-
sacks

5
Tuklasin

LOGO- HULA!
Hulaan ang mga logo ng mga ahensiya na nagsusulong ng mga
patakaran upang mapaunlad ang sektor ng agrikultura gamit ang mga
pangalan na nasa kahon. Sagutin ang pamproseong tanong sa ibaba. Ilagay
lahat ang mga sagot sa activity notebook.

Department of Agriculture (DA) Department of Agrarian Reform (DAR)


Department of Environment and Natural Resources (DENR)
National Irrigation Administration (NIA) National Food Authority (NFA)
Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR)

https://commons.m.wikimedia.org/wiki/fi https://commons.m.wikimedia.org/wiki/fi
le:Bureau_of_fisheries_and_aquatic_reso
le:department_of_environment_and_natu
urces.svg
ral_resourcess.svg

1. _________________________ 2. ________________________

https://commons.m.wikimedia.org/wiki/fi
https://commons.m.wikimedia.org/wiki/file:
le:department_of_environment_and_natu
department_of_agrarian_reform_(DAR).svg
ral_resourcess.svg

3. ________________________ 4. ________________________

Pamprosesong Tanong:

1. Alin sa mga ahensyang ito ang may ideya ka na o napuntahan mo na sa


inyong lugar?
_____________________________________________________________

2. Ano- ano kaya ang mga patakaran na ipinatutupad ng mga ahensiyang


ito tungkol sa sektor ng agrikultura?

_____________________________________________________________

6
Suriin

Mga Patakaran at Programa Upang Mapaunlad ang Sektor ng


Agrikultura
https://commons.wi
kimedia.org/wiki/Fil
• Ang Department of Agriculture ay ang ahensiya ng ating
e:Logo_of_the_Dep pamahalaan na may responsibilidad na isulong pagpapaunlad sa
artment_of_Agricult agrikultura sa pamamagitan ng pagbuo ng mga polisiya at iba pang
ure_of_t
mga serbisyo para sa mga magsasaka at mga negosyong may
kinalaman sa agrikultura.
• Nilalayon nito na maging maunlad ang pamumuhay ng mga
magsasaka at mga mangingisda habang natutugunan ang mga
panganngailangan ng pagkain ng ating bansa.
(https://www.da.gov.ph/mandate/)

he_Philippin
es.jpg

Dahil sa sinasabing backbone o gulugod ng ekonomiya ng bansa ang


agrikultura, mahalaga na mapaunlad ang sector ng agrikultura. Kung mapapataas
ang produksyon sa agrikultura, mapapataas din ang kita ng mga taong nabibilang
sa sektor na ito. Isang patakarang ipinatutupad ng pamahalaan ang
industriyalisasyon sa mga gawaing pansakahan. Malaking bahagi ng patakaran ng
Medium-Term Philippine Development Plan ay ang pagpapaunlad ang
agrikultura sa sumusunod na pamamaraan:

Paglahok sa Pandaigdigang
Key Production Approach Kalakalan.
Sa pamamaraang ito, itinutuoon Dahil sa mabilis na globalisasyon,
ang pagsuporta sa marami ang mga patakarang pang-
pagpapatupad ng makabuluhang ekonomiya ang ipinapatupad sa sector
reporma sa lupa at pagbibigay ng ng agrikultura tulad ng pagtataas ng
7 kalidad ng mga iniluluwas na produkto
tulong at paglilingkod tulad ng
pagtatayo ng sistema ng patubig, upang makapagpaligsahan ang mga ito
daan, post-harvest facilities, ang mga dayuhang produkto. Ang
Mga Institusyon at Ahensiya ng Pamahalaan
• Ang DENR o Department of Environment and Natural Resources ay
ang ahensiya na nagsasagawa ng mga operasyon nito sa kagubatan sa
tulong ng mga ahensya tulad ng Forest Management Bureau (FMB),
Protected Areas and Wild life Bureau (PAWB) at National Mapping and
Resources Information Authority (NAMRIA).
• Pangunahing pananagutan ng DENR ang mga programa sa paggugubat
https://commons.wi tulad ng industrial tree plantation at Program for Forest Ecosystem
kimedia.org/wiki/Fil Management (PROFEM)
e:Seal_of_the_Dep • Ang Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR) ang
artment_of_Environ
namamahala, nagpapatupad at tumitiyak upang magamit nang maayos
ment_and_Natural
ang mga pangisdaan at yamang tubig ng bansa. Ito din ang namamahala
_Resources.svg
sa mga programa ukol sa mga pangangalaga ng mga yamang tubig,
pagpapataas ng produksyon ng isda at pagpapalawak ng serbisyo para sa
mga mangingisda.
• Isang organisasyong itinatag noong 1967 na anim na bansa ang
Southeast Asian Fisheries Development Center (SEAFDEC) na
https://commons.w namamahala ng mga pananaliksik upang mapataas ang produksyon ng
ikimedia.org/wiki/Fi pagkain sa Timog-silangang Asya.
le:Seal_of_the_De
partment_of_Envir
he_Philippin • Ang Department of Agrarian reform (DAR) naman ang nangunguna sa
onment_and_Natu
es.jpg pagpapatupad ng programa sa reporma sa lupa.
ral_Resources.svg
• Ang kawalan ng sariling lupa ang pangunahing dahilan kung bakit
naghihirap ang karamihan sa magsasakang Filipino.
• NIlalayon din nito ang pagtatatag ng isang progresibong pamamalakad sa
lupa sa pamamagitan ng pamamahagi ng lupa at pagbibigay ng tulong-
https://commons.w paglilingkod sa mga benisyaryo upang mapabilis ang antas ng kaunlaran
ikimedia.org/wiki/Fi sa mga pook-rural.
le:Department_of_
Mga
Agrarian_Reform_ Patakaran at Programang Pangkaunlaran sa Sektor ng
(DAR).svghe_Philippi
nes.jpg
Agrikultura
PAGSASAKA /
PANGINGISDA PAGTOTROSO
PAGTATANIM

• Batas Republika Blg. • Pagtatayo ng mga • Community Livelihood


6657 ng 1988 daungan. Assistance Program (CLASP)
• Kilala sa tawag na • Upang higit na mapadali ang • Ito ay paglilipat teknolohiya o
Comprehensive pagdadala sa mga huling pagtuturo sa mga mamamayan ng
Agrarian Reform Law isda sa pamilihan o tahanan, wastong paglinang sa mga likas na
(CARL) na inaprobahan nagsisilbing sentro o yaman ng bansa tulad ng
ni dating Pangulong bagsakan ng mga ito ang mangrove farming sa Bohol,
Corazon Aquino noong mga daungan. plantasyon ng kawayan sa La
ika-10 ng Hunyo, 1988. • Philippine Fisheries Code Union, at plantasyon ng mga
• Ipinasailalim ng batas na of 1998. halamang medisinal sa
ito ang lahat ng publiko at • Ito ang itinadhana ng Penablanca, Cagayan.
pribadong lupang pamahalaan na naglilimita at • National Integrated Protected
agrikultural. naglalayon ng wastong Areas System (NIPAS)
• Ito ay nakapaloob sa paggamit sa yamang • Ito ay programa na ang
Comprehensive pangisdaan ng Pilipinas. pangunahing layunin ay maingatan
Agrarian Reform • Fishery research. at protektahan ang kagubatan. Ito
Program (CARP). Ang pananaliksik at pagtingin ay paraan upang mailigtas ang mga
• Ipinamamahagi ng batas sa potensiyal ng teknolohiya hayop at pananim dito.
ang lahat ng lupang tulad ng aquaculture marine • Sustainable Forest Management
agrikultural anoman ang resources development, at Strategy
tanim nito sa mga walang post-harvest technology ay • upang matakdaan ang permanente
lupang magsasaka. patuloy na ginagawa upang at sukat ng kagubatan. Ito ay
masiguro ang pagpaparami estratehiya ng pamahalaan upang
at pagpapayaman sa mga maiwasan ang suliranin ng
yamang tubig. squatting, huwad at ilegal na
pagpapatitulo ng lupa at agpapalit
ng gamit sa lupa.

8
Pagyamanin

AHENSYA BA KAMO?
Matapos ang pagbabasa sa teksto ukol sa mga patakaran at programa ng
sektor ng agrikultura, punan ang sumusunod na dayagram sa mga hinihingi sa
paunang kahon batay sa larawan na nasa kaliwa at sagutin ang tanong. Isulat
ang sagot sa activity notebook.

Magbigay ng
Ahensya ng Layunin ng halimbawa ng
Pamahalaan Ahensya ipinatutupad na
patakaran

https://pixabay.com/illustrations/far
ming-farmer-plow-farm-3014202/

https://www.needpix.com/photo/1
048972/fishing-boat-outrigger-
philippines-bohol-scenery-sea-
sand-sky

9
https://pxhere.com/en/photo/158
2025
Tanong
Bilang isang mamamayang Pilipino, ano ang maaari mong papel upang
maging matagumpay ang pagpapalakas sa sektor ng agrikultura?

9
Isaisip

HANAY-TAMBAL!
Itambal ang paglalarawan ng mga programa o ahensya na nasa Hanay A
sa mga tinutukoy na pangalan nito na nasa Hanay B. Isulat ang titik ng tamang
sagot sa activity notebook.
Hanay A Hanay B

1. Isang programa ng pamahalaan na


naglalayong mabago ang system ang
pagmamay-ari ng lupain at mapaunlad A. Gintong Ani
ang buong istruktura o kaayusan ng
B. Repormang
pagsasaka.
Pansakahan
2. Ang namamahala, nagpapatupad at
tumitiyak upang magamit nang maayos C. Key
ang mga pangisdaan at yamang tubig ng Production
bansa. Approach

3. Nangungunang ahensiya sa D. SEAFDEC


pamamahala, pangangalaga at
pagpapaunlad ng kagubatan.
E. DENR
4. Programa na nakatuon sa pagpapalawak
ng pangisdaan, paghahayupan at
produksyon ng palay, mais at iba pang
F. BFAR
pananim na mataas anghalagang
pangkomersyal.
5. Isang organisasyon na namamahala ng
mga pananaliksik upang mapataas ang
produksyon ng pagkain sa Timog-
silangang Asya.
6. Pagbibigay ng tulong at paglilingkod
tulad ng pagtatayo ng sistema ng
patubig, daan, postharvest facilities,
pagpapautang at pagsasanay sa mga
magsasakang napiling benipisyaryo.

10
Isagawa

ADVOCACY BROCHURE

Pumili ng isang ahensya ng pamahalaan na nagtataguyod ng


pagpapaunlad ng sektor ng agrikultura at magsaliksik tungkol dito. Gamit ang
mga kagamitan na nasa inyong tahanan (construction paper, oslo paper, o
bondpaper), gumawa ng isang advocacy brochure na magpapakita ng mga
gawain, layunin at iba ang detalye ng ahensyang napili. Maaarig gumamit ng
mga larawan mula sa internet, magasin o dyaryo upang maging mas maging
kaakit- akit. Sa likod na bahagi ay magbigay ng pagpapaliwanag kung bakit
mo napili ang ahensyang ito. Gawing gabay ang sumusunod na pamantayan
sa paggawa ng inyong tapos na produkto.

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Armed_Forces_Of_The_Philippines_Leadership_Development_Center.jpg
Rubric sa Pagmamarka ng Advocacy Brochure
Pamantayan Deskripsiyon Puntos Nakuhang
Puntos
Kaangkupan Naging angkop ba ang gamit na mga 10
kagamitan sa advocacy brochure
Presentasyon Malikhain at organisado ang paglatag 10
ng mga impormasyon

Pagpapaliwanag Maliwanag ba ang paliwanag sa 10


ahensyag napili.

Kabuuan 30

Buod
Batay sa mga nailalahad na mga kosepto at gawain, ang mga
sumusunod ay nabigyang linaw:
⚫ Ang iba-ibang mga ahensya na nagsusulong ng pag-unlad ang Sektor ng
Agrikultura.
⚫ Ang mga batas tungkol sa sektor ng agrikultura katulad ng
Comprehensive Agrarian Reform Law (CARL), Philippine Fisheries
Code of 1998 at Community Livelihood Assistance Program (CLASP).
⚫ Ang kahalagahan ng pagpapatupad ng mga batas na ito upang masulong
ang sektor ng agrikultura

11
Tayahin

Basahin ang bawat aytem ng mabuti at piliin ang titik ng tamang sagot. Isulat sa
activity notebook ang inyong sagot.

1. Anong batas ukol sa lupa ang kilala sa tawag na Comprehensive Agrarian


Reform Law (CARL) na inaprobahan ni dating Pangulong Corazon Aquino
noong ika-10 ng Hunyo, 1988?
A. Batas Republika Blg. 6657 ng 1988
B. Atas ng Pangulo Blg. 2 ng 1972
C. Land Registration Act ng 1902
D. Batas Republika Bilang 1160
2. Kabilang sa sektor ng agrikultura ang paggugubat. Ano ang nangungunang
ahensya sa usapin ng pamamahala, pangangalaga at pagpapaunlad ng
kagubatan?
A. Protected Areas and Wild Life Bureau (PAWB)
B. Department of Environment and Natural Resources (DENR)
C. Forest Management Bureau (FMB)
D. National Mapping and Resources Information Authority (NAMRIA)
3. Maliban sa agrikultura, nilalayon ng ating pamahalaan na pangalagaan ang
ating mga yamang pangisdaan. Ito ang itinadhana ng pamahalaan na
naglilimita at naglalayon ng wastong paggamit sa yamang pangisdaan ng
Pilipinas.
A. Fisherfolk Code of the Philippines of 1988
B. Philippine Fisheries Code of 1998
C. Fishery research of the Philippines
D. Wala sa nabanggit
4. Sa usapin naman ng pangisdaan, anong ahensya ang namamahala,
nagpapatupad at tumitiyak upang magamit nang maayos ang mga pangisdaan
at yamang tubig ng bansa?
A. Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR)
B. Southeast Asian Fisheries Development Center (SEAFDEC)
C. Protected Areas and Wild life Bureau (PAWB)
D. Department of Environment and Natural Resources (DENR)
5. Bakit mahalaga ang repormang agraryo ng pamahalaan para sa mga
magsasaka?
A. Nabibigyang-pansin ang mga magsasaka sa pamamagitan ng maayos
na sistema ng pautang, mga proyektong pang-imprastruktura,
redistribusyon ng lupa, at iba pa.
B. Nagkakaroon ng sariling lupang sakahan ang mga magsasaka.
C. Natutugunan ng pamahalaan ang mga hinaing at problema ng sektor
ng agrikultura.
D. Lahat ng nabanggit

13
6. May ipinatayong bahay-ugnayan at gulayan sa pamayanan ng
magsasakang si Matteo. Bakit ito mahalaga?
A. Sa pamamagitan nito, maisasakatuparan ng pamahalaan ang nais
nitong maiangat ang kalagayang pangkabuhayan ng mga
magsasaka.
B. Sa pamamagitan nito, magiging mayaman ang mga magsasaka.
C. Sa pamamagitan nito, magiging makapangyarihan ang pamahalaan
D. Sa pamamagitan nito, maraming pagkain ang maibebenta.
7. Ang Community Livelihood Assistance Program (CLASP) ay ang paglilipat
teknolohiya o pagtuturo sa mga mamamayan ng wastong paglinang sa mga
likas na yaman ng bansa. Bakit mahalaga itong matutunan ng mga
mamamayan?
A. Upang magamit ang lahat ng likas na yaman ng bansa
B. Upang hindi mawala ang mga likas na yaman ng bansa
C. Upang walang mangyari sa ating likas na yaman
D. Upang ang likas na yaman ay mapagyaman at mapreserba
8. Ang Fishery research o ang pananaliksik at pagtingin sa potensiyal ng
teknolohiya tulad ng aquaculture marine resources development, at post-
harvest technology ay patuloy na ginagawa ng ating pamahalaan. Bakit
ginagawa ito ng ahensya?
A. Upang masiguro ang pagpaparami at pagpapayaman sa mga
yamang-tubig.
B. Upang mas maraming isda ang mahuli.
C. Upang yumaman ang mga mangingisda
D. Upang maparami ang nagbebenta ng mga isda.
9. Sa Batas Republika Bilang 1160, nakapaloob dito ang pagtatatag sa National
Resettlement and Rehabilitation Administration (NARRA). Bakit ito itinatag?
A. Upang mapangasiwaan ang pagpapalawak sa mga lupang sakop ng
mga mayayaman.
B. Upang mapangasiwaan ang pamimigay ng mga binhi sa mga
magsasaka
C. Upang mapangasiwaan ang pamamahagi ng mga lupain para sa mga
rebeldeng nagbalik loob sa pamahalaan.
D. Upang mapangasiwaan ang pagbibigay ng lupa ang mga pamilyang
walang lupa.
10. Ang bayan nina Nathan na may maraming mangingisda ay may sariling
daungan. Nakatutulong ba ito sa kanila? Bakit o Bakit hindi?
A. Oo, dahil madali na ang pagbibiyahe ng mga mangingisda
B. Oo, dahil mapadali nito ang pagdadala sa mga huling isda sa
pamilihan o tahanan.
C. Hindi, dahil mga mayayamang kompanya lamang ang makikinabang
dito.
D. Hindi, dahil may bayan ang mga daungan.

13
Susi sa Pagwawasto

1. A

2. B

3. B

4. A

5. D

6. A

7. D

8. A

9. C

10. B

14
Karagdagang Gawain

Sektor Ng Agrikultura: Ang mga “Backliners” sa Panahon ng Covid 19

Ang mga frontliners tulad mga doktor, nars, pulis at sundalo ay


itinuturing ngayong mga makabagong bayani dahil sa papel na kanilang
ginagampanan upang masugpo at malabanan ang sakit na Covid 19. Sa
kabilang dako, ang ating mga magsasaka, mangingisda at iba pang kasapi ng
sektor ng agrikultura ay tinatawag na mga “backliners” na tahimik na
ginagampanan ang kanilang mga tungkulin upang sa gitna ng pandemyang
ito ay may masustansya pa rin tayong mga pagkain na ihahain sa ating mga
hapag kainan. Sagutin ang tanong sa loob ng call-out cloud sa iyong activity
notebook.

Bilang mga mamamayan, ano kaya ang


maaari mong magawa upang mapaunlad din naman
ang kalagayan ng ating sektor ng agrikultura?
Ipaliwanag.
___________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________

https://publicdomainvectors.org/en/free-
clipart/Thinking-girl-vector-image/77299.html

15
17

You might also like