Professional Documents
Culture Documents
დარგები ჟანრები გამომსახველობითი საშუალებები
დარგები ჟანრები გამომსახველობითი საშუალებები
იგი ფართო
ცნებაა და გულისხმობს ვიზუალური, აუდიო, გამომხატველობითი ნამუშევრის შექმნას,
ადამიანის წარმოსახვის ან ტექნიკური ნიჭის გადმოცემას, რომლის მიზანიც არის მშვენიერებისა
ემოციურობის შეფასება. ხელოვნება ვრცელი გაგებით, ადამიანის შემოქმედებისა და
წარმოსახვის ფიზიკური გამოხატვაა ნაწარმოებში. იგი აერთიანებს სინამდვილისა და
მოგონილის მხატვრული გამოხატვის სხვადასხვა ფორმებს. ხელოვნება გვანიჭებს ესთეტიურ
სიამოვნებას. ვიწრო გაგებით, ხელოვნება მოიცავს მუსიკას, კინოს, ლიტერატურას,
დრამატურგიას, მხატვრობას, არქიტექტურას, ქანდაკებას. ვიწრო გაგებით კი ხელოვნებაში
იგულისხმება სახვითი ხელოვნება, ანუ ფერწერა, გრაფიკა და ხუროთმოძღვრება.
ხელოვნების დარგები
ლედი კუთხაშვილი
გრაფიკა
ლედი კუთხაშვილი
• ქსილოგრაფია, (ხის დაფიდან შესრულებულ გრავიურა);
•
• ლითოგრაფია (ქვის საბეჭდი ფორმიდან მიღებული ანაბეჭდი); მიუხედავად იმისა,
რომ ქვაზე არ ხდება გრავირება, მაინც გრავიურის სახეობად მოიხსენიებენ ხოლმე.
ლედი კუთხაშვილი
ბეჭდვითი გრაფიკის მნიშვნელოვანი სახეობებია ასევე წიგნის გრაფიკა (მოიცავს
ილუსტრაციას, ინიციალების, დეკორატიულ ჩანართებს და სხვ., მონუმენტური გრაფიკა
(პლაკატი, აფიშა, რეკლამა) და სამრეწველო გრაფიკა - ფულის ნიშნები, ეტიკეტები და ა.შ.).
ფერწერა
ლედი კუთხაშვილი
ენკაუსტიკაზე მუშაობა საკმაოდ რთული პროცესია. მუშაობის დროს აუცილებელია
ტემპერატურის კონტროლი. სწორედ ამის გამო არ იყო კედელზე ენკაუსტიკით ხატვის
ტრადიცია. პირველად კედლის ენკაუსტიკით მოხატვის მცდელობა ჰქონდა ლეონარდო და
ვინჩის, თუმცა ხანძარი გაჩნდა და განადგურდა. დღესდღეობით, თანამედროვე მიღწევების
საშუალებით, ეს შესაძლებელია, თუმცა ნაკლებად იყენებენ. ენკაუსტიკის ტექნიკით
მოხატულია ახალქალაქში ტურინის სუდარისთვის განკუთვნილი სამყოფელის კედლები. ასევე
აქტიურად გამოიყენებოდა ზეთის საღებავები და ტემპერა. დღესდღეობით არჩევანი ბევრად
უფრო ფართოა და იყენებენ აკვარელს, გუაშს და ა.შ.
ლედი კუთხაშვილი
დღესდღეობით ფრესკას უწოდებენ ნებისმიერი სახის კედლის მოხატულობას,
განურჩევლად ტექნიკისა (ა სეკო, ტემპერა, ზეთით ან აკრილით ხატვა და მისთ.). ფრესკის
ტექნიკის გამოსარჩევად ხშირად იყენებენ ტერმინს „წმინდა ფრესკა“.
ლედი კუთხაშვილი
დაფაზე, ქაღალდზე, მუყაოზე, აბრეშუმზე შესრულებული ნამუშევრებიც. დაზგურ ფერწერას
ახასიათებს თემატური მრავალფეროვნება. სწორედ თემატური მრავალფეროვნება განაპირობებს
ჟანრებად დაყოფას.
ლედი კუთხაშვილი
პორტრეტის შექმნის საფუძველი მემორიალური საწყისია - კონკრეტული ადამიანის სახის
უკვდავყოფა. ძირითადი კრიტერიუმია გამოსახულების მსგავსება მოდელთან, ორიგინალთან,
მისი სულიერი არსის სწორად გახსნა, ინდივიდუალობის, ტიპური ნიშნების წარმოჩენა.
პორტრეტის პირველი ნიმუშები ძველი აღმოსავლეთის, კერძოდ ძველი ეგვიპტის ხელოვნებაში
გვხვდება იგი დაკავშირებული იყო კულტთან და რელიგიურ-მაგიურ ხასიათს ატარებდა.
ლედი კუთხაშვილი
ნატურმორტი დამოუკიდებელი ჟანრი XVII საუკუნის ჰოლანდიაში გახდა, თუმცა პირველი
მხატვარი ვინც უსულო საგნები და ბუნებისაგან მოწყვეტილი ცოცხალი ობიექტები
დამოუკიდებელი მნიშვნელობით გამოსახა იტალიელი ფერმწერი მიქელანჯელო მერიზი, ანუ
იგივე კარავაჯო გახლდათ.
ლედი კუთხაშვილი
მითოლოგიური ჟანრი - მითოლოგიური სიუჟეტების ამსახველი ნახატები;
ლედი კუთხაშვილი
ქანდაკება
არქიტექტურა
საცხოვრებელი არქიტექტურა;
საზოგადოებრივი არქიტექტურა;
საკულტო არქიტექტურა;
თავდაცვითი არქიტექტურა
სამრეწველო არქიტექტურა
დეკორატიულ-გამოყენებითი არქიტექტურა
ლედი კუთხაშვილი
დეკორატიულ-გამოყენებითი არქიტექტურა უძველესი
დროიდან არსებობს. იგი მოიცავს პრაქტიკული დანიშნულების
მქონე საგნებს, რომელთაც ესთეტიკური ღირებულებაც
გააჩნიათ. ამ დარგს მიეკუთვნება საიუველირო ნაწარმია, სამოსი,
ავეჯი, ნაქარგობა, ხალიჩები, გობელენი და სხვ.
ლედი კუთხაშვილი
კონტრასრული ფერები:
ლესირებული და პასტოზური
დინამიკა - მოძრაობა
სტატიკა - უძრაობა
ლედი კუთხაშვილი
ნამუშევარში მთავარი სათქმელის აქცენტირება შეიძლება მოხდეს როგორც კონტრასტული
ფერების საშუალებით, ასევე ზომით, ცენტრში განთავსებით (შესაძლოა იყოს სიმეტრიის ღერძი)
და სხვა ფიგურათა მისდამი დამოკიდებულებით. მხატვარმა შესაძლოა გამოიყენოს ერთი
კონკრეტული ხერხი, ან რამდენიმე ერთად.
პერსპექტივა -
ლედი კუთხაშვილი
1.ხედი, პანორამა რისამე, რაც დამკვირვებლისაგან მნიშვნელოვნადაა დაშორებული.
2. საგნების სიდიდის, ფორმის, მდგომარეობის მოჩვენებითი ცვალებადობა, რაც გამოწვეულია
დამკვირვებლისგან მათი მეტ-ნაკლები დაშორებით.
3. მოცულობითი საგნებისა და სივრცის გამოსახვა სიბრტყეზე სიდიდის, მოხაზულობის,
მკაფიოობის მოჩვენებითი ცვალებადობის შესაბამისად, რაც გაპირობებულია
დამკვირვებლისაგან მათი (საგნების) მეტ-ნაკლები დაშორებით; ამ წესით შესრულებული
გამოსახულება რისამე.
ლედი კუთხაშვილი