ოქროსკვეთადახელოვნება

რა არის ოქროს კვეთა?

• ოქროს კვეთა — ჰარმონიული გაყოფა მთელისა ისეთ ორ
არატოლ ნაწილად, როდესაც მცირე ნაწილი ისე
შეეფარდება დიდს, როგორც დიდი მთელს და პირიქით,
მთელი ისე შეეფარდება დიდს, როგორც დიდი მცირეს.
მოდით, ახლა ვნახოთ რა კავშირია ა
რქიტექტურასა და ოქროს კვეთასშო
რის. 
• ჯერ კიდევ ძველი ეგვიპტელები იყენებდნენ
ირაციონალურ შეფარდებებს "ოქროს კვეთასთან"
ერთად ტაძრების შეფარდების აგებისას.
• ეგვიპტეში, ახალი სამეფოს ტაძრების  ფასადზე კარები ეგებო
და
შებრუნებული პროპორციით მთელ ზედაპირთან მიმართებაში 1:
2. კარებისა დამთელი ზედაპირის სიმაღლეები იგება იმავე 
დამოკიდებულებით. 
ანალოგიურად ამისა, მსგავს სწორკუთხედებში დიაგონალები 
და პარალელებიპირდაპირ პროპორციაშია,
 ხოლო ურთიერთმართობები – შებრუნებულში. 
ამაზეა დამყარებული პროპორციების აგების გეომეტრიული მე
თოდი. 
• ძველ საბერძნეთში, განსაკუთრებით კი, კლასიკის პერიოდის
არქიტექტურაში “გეომეტრიულმა სიმეტრიამ” თითქმის
მთლიანად დაჩრდილა მოდულური სისტემა, რომელიც
მთელისა და წილადის შეფარდებას ემყარება. ამის დასტურია
კლასიკის პერიოდის შესანიშნავი ძეგლი – პართენონი (ათენის
აკროპოლისი). მართალია, მისი არქიტექტურა მოდულურ
სისტემას ეფუძნება, ნიშანდობლივი ადგილი უჭირავს
გეომეტრიულსაც და კერძოდ ოქროს კვეთის ნაგებობის
კონკრეტულ ნაწილებში.
 ამავე პრინციპით არის აგებული
იტალიური, ფრანგული და რუსული
კულტურის ძეგლი მათ შორის
პეტრეს სასახლე მოსკოვში.
ახლა კი წარმოგიდგენთ მცხეთის ჯვარს
•  ჯვრის მონასტერი ქართული ხუროთმ
ოძღვრების უბრწყინვალესი მარგალი
ტი,
VI საუკუნეში აგებული მცხეთის ჯვრის ტ
აძარი, ძველი დედაქალაქის - მცხეთის
მოპირდაპირე მხარეს, მტკვრისა და არ
აგვის შესართავთან, მთის წვერზე დგას
. ტაძრის სახელწოდებას ისტორიული ს
აფუძველი აქვს. ქრისტიანობის მიღები
სპირველი წლებიდანვე, ამ ადგილას მ
ეფე მირიან III-
მ ხის მაღალი ჯვარიაღმართა, რომელ
საც გარდა ქართველებისა თაყვანს კავ
კასიის სხვა ქრიატიანიერებიც სცემდნე
ნ.
VI საუკუნის II ნახევარში ამ ჯვრის არსებ
ობას ადასტურებს"ევსტათი მცხეთელი
ს ცხოვრებას".
VII საუკუნის II ნახევარში ქართლის ერისმთავარმა გუარ
ამმა ჯვრის გვერდით პატარაეკლესია ააშენა (იგი ახლა
ც დგას საგანგებო სუბსტრუქციაზე, კრიპტაზე, რომელში
ც სამარხია). გარედან ის ნაგებობა ორფერდასახურავი
ანი მარტივისწორკუთხედია, შიგნით ჯვრისებრი მოხაზუ
ლობა აქვს  შუაში კვადრატია, რომელსაც გუმბათისებრ
იგადახურვა ჰქონია  გუარამის ძემ - ერისმთავარმა სტე
ფანოზ I-
მა, მცირე ტაძრის გვერდით ააგო დიდი ტაძარი, რომელ
იც ზედ გადაეხურა ხის ჯვარს  ჯვრის მცირე და დიდი ტაძ
რების აგების დროს თვითძეგლთა ანალიზის საფუძვე
ლზე დაადგინა გ. ჩუბინაშვილმა. საუკუნეთამანძილზე მ
ცირე ტაძარი ძლიერ დაზიანდა, დიდმა ტაძარმა კი საკმ
აოდ კარგადმოაღწია დღემდე. 
 ეიფელის კოშკი
• პარიზის მეორე საოცრება - ეიფელის კოშკიც
"ოქროს კვეთაზე" დაყრდნობით არის შექმნილი..
როგორც იცით, ეიფელის კოშკი ლითონის
კონსტრუქციაა  სენასთან, პარიზში. ეს პარიზის
ყველაზე მაღალი სტრუქტურა და საფრანგეთის
ყველაზე ცნობილი სიმბოლოა. სახელი დაერქვა
პროექტის ავტორის ინჟინერი გუსტავ ეიფელის
პატივსაცემად და ის ქალაქის ყველაზე
პოპულარული ტურისტული ღირშესანიშნაობაა,
რომელსაც წელიწადში 5,5 მილიონზე მეტი
დამთვალიერებელი ჰყავს. როგორც სურათზე
ხედავთ,კოშკის მცირე ნაწილის შეფარდება დიდ
ნაწილთან გვაძლევს "ოქროს კვეთის"
პროპორციას...
 თაჯ-მაჰალი
• საინტერესოა, რომ არც დასავლეთი დარჩენილა
გამოხმაურების გარეშე... უდიდესი ტაძარი ინდოეთში
სწორედ , რომ "ოქროს კვეთის" პროპორციებით არის
აგებული. სწორედ ამიტომაა, რომ შეხედვისთანავე
ვგრძნობთ სიმეტრიულობას...
ტერმინი ოქროს კვეთა შემოიღო ლეო
ნარდო და ვინჩიმ. 
• მან შენიშნა, რომ ამ პროპორციის დროს სისტე
მის ელემენტები ქმნიან ყველაზეუფრო სრულყ
ოფილ ფორმებს და აღწევენ უმაღლეს ჰარმონ
იას ფერწერის, არქიტექტურის შედევრებში. მა
ტერილური კულტურის სხვა ობიექტებში. მანვე
უწოდა ამ პროპორციას ოქროს კვეთი. შემდეგ 
აღმოჩნდა, რომ ოქროს კვეთისპროპორცია მუ
შაობს ბუნებისა და საზოგადოების თითქმიც ყვ
ელა სფეროში დაამიტომ იგი ბუნებისა და საზო
გადოების ობიექტურ კანონზომიერებასწარმო
ადგენს. იგი თავს იჩენს წარმატებული ფირმებ
ის ეკონომიკურმაჩვენებლებში, სოციალურ სფ
ეროში, საკადრო სტრუქტურაში და ა.შ. 
• მონა ლიზაში მხატვარმა გამოიყენა
„ოქროს მართხუთკედი“, რომელიც
იწყება მისი მარჯვენა მაჯიდან,
მარცხენა იდაყვამდე და აღწევს თავს.
ეს დიდი „ოქროს მართხკუთხედი“
პატარა მართხკუთხედებად იყოფა და
ქმნის „ოქროს
სპირალს“.მართხკუთხედები იქმნება
ნიკაპთან, თვალთან, ცხვირთან.ასევე
ცნობილია რომ მონა ლიზას სხეულის
ფორმას სამკუთხედი წარმოადგენს
 დავითი- მიქელანჯელო
• რაც შეეხება მიქელანჯელოს , ის
მხატვარი გახდა 13 წლის ასაკში
მამის დაჟინებული თხოვნით.
დღესდღეობით კი ცნობილია,
როგორც მხატვარი, მოქანდაკე,
პოეტი და არქიტექტორი.დავითის
ქანდაკება გამოჭრა თეთრი
მარმარილოსაგან, რომელიც
დაწუნებული იყო სხვა
მოქანდაკეთაგან წყალნაკებობის
გამო. მიქელანჯელოსათვის
საკუთარი ნამუშევარი იყო
ძლიერი და მშვენიერი კაცის
იდეალი.
 რემბრანტი - ავტოპორტრეტი
• როგორც ხედავთ, ჩვენ
შეგვიძლია შემოვხაზოთ
სამკუთხედი ამ სურათზე და
შემდეგ სამკუთხედის
წვეროდან გავავლებთ
მართობული ხაზს
სამკუთხედი გაიყოფა ოქროს
კვეთის პროპორციით... 
• აქედან გამომდინარე შეგვიძლია ვთქვათ
რომ ოქროს კვეთა უძველესი დროიდანვე
არის ხელოვნების განუყრელი ნაწილი.
მადლობა ყურადღებისთვის

• 108-ე საჯარო სკოლის მე11ა კლასი.