ESP REVIEWER FOR EXAM
mapagkumbaba at matutong makuntento sa kung
PANIMULA
 Kahit anong bagay at anumang larangan ang ating
gagawin, kailangan natin ang kasipagan.
 Kung walang sipag ang isang tao, wala siyang
matatapos.
ANO ANG KASIPAGAN?
 Ito ang pagsisikap na gawin at tapusin ang isang
gawain ng may kalidad.
 Ang kasipagan ang tumutulong sa isang tao upang
mapaunlad niya ang kanyang pagkatao.
PALATANDAAN NG KASIPAGAN
1. Nagbibigay ng buong kakayahan sa
paggawa.
 Hindi nagmamadali sa ginagawa.
 Sinisiguro na maayos ang kalalabasan
 Hindi nagpapabaya sa gawain
2. Ginagawa ang gawain nang may
pagmamahal.
 Binibigay niya ang kanyang puso sa ginagawa.
 Sinisiguro niyang may kalidad ang kanyang
gawain.
3. Hindi umiiwas sa anumang gawain.
 Hindi na niya kailangang utusan upang gawin ang
isang gawain.
 Hindi naghihintay ng anumang kapalit sa gawain.
ANO ANG KATAMARAN?
 Ito ang kabaligtaran ng kasipagan.
 Ang isang taong tamad ay ayaw tumanggap ng
gawain.
 Ang katamaran ang pumapatay sa isang gawain,
hanapbuhay o trabaho.
 Ito ang pumipigil sa tao upang siya ay
magtagumpay.
ANO ANG PAGPUPUNYAGI?
 Ito ang pagtitiyaga na maabot o makuha ang iyong
layunin at mithiin sa buhay.
 Ito ay pagtanggap sa mga hamon o pagsubok ng
may kahinahunan at hindi nagrereklamo.
 Ito ay makatutulong upang magtagumpay ang isang
tao.
 Sa kabila ng mga balakid ay hindi siya dapat
panghinaan ng loob at kinakailangan niyang
magpatuloy at maging matatag.
ANO ANG PAGTITIPID?
 Ito ang hindi paggasta ng pera nang walang saysay.
 Ito ay isang birtud na nagtuturo sa tao na hindi
lamang mamuhay nang masagana kundi upang
higit na makapagbigay sa iba.
 Dapat maunawaan na kailangan na maging
ano ang meron ka. Ito ang pinakamahalagang
paraan ng pagtitipid.
ANO ANG PAG-IIMPOK?
 Ito ay paraan upang makapag- ipon ng salapi na
siyang magagamit sa ating
pangangailangan sa takdang panahon.
 Ang pera ay pinagpapaguran upang kitain ito. Kaya
kailangan na gastusin ito sa tama upang huwag
itong mawala.
KAHALAGAHAN NG PAG-IIMPOK?
 PROTEKSYON SA BUHAY. Maraming mga
hindi inaasahan na maaaring mangyari sa buhay
ng tao. Mahalaga na may emergency fund
sapagkat kung wala ay mahihirapan siyang
makabangon mula dito.
 HANGARIN SA BUHAY. Ang mag-impok para
sa hangarin sa buhay ay bahagi ng ating
kaganapan sa buhay.
 PAGRERETIRO. Mahalagang nag-iipon para sa
pagtanda sapagkat hindi sa lahat ng oras ay
kakayanin mo pa ang magtrabaho.
Kailangan na tratuhin ang pag-iimpok na isang
obligasyon at hindi opsiyonal. -Francisco Colayco
Ayon kay Dr. Manuel Dy Jr.
Ito ay isang pagbibigay at hindi isang pagtanggap.
Ang tuon ng katarungan ay ang labas ng sarili.
Nangangailangan ito ng panloob na kalayaan mula sa
pagkiling sa sariling interes.
Ang pagiging makaratarungan ay minimum na
pagpapakita mo ng pagmamahal bilang tao na
namumuhay kasama ang iba.
Ayon kay Santo Tomas De Aquino
Ang katarungan ay isang gawi na gumagamit lagi
ng kilos loob sa pagbibigay ng nararapat sa isang
indibidwal.
Ayon kay Andre Comte Sponville
Isa kang makatarungang tao kung ginagamit mo
ang iyong lakas sa paggalang sa batas at karapatan ng
kapwa. Isinasaalang-alang mo rin ang pagiging patas sa
lahat ng tao.
Ang pakikibaka para sa katarungan ay isang walang
katapusang laban dahil sa katoto hanang mahirap
kalabanin ang mismong sarili.
Ang makatarungang ugnayan ay umiiral sa
dalawang magkapamilya, magkapitbahay, magkaklase, o
magkaopisina kung hindi sila umaasa, at walang
kompetisyon o hindi nag- aagrabyado sa isa't-isa.
 Mahalagang tandaan na ang pangunahing prinsipyo
ng katarungan ay ang paggalang sa karapatan ng bawat
isa anumang ugnayan mayroon ka sa iyong kapwa.
SA PAMILYA NAGSISIMULA ANG
KATARUNGAN
 Sa pamilya nagsisimula ang kamalayan mo ukol sa
Katarungan.
MGA ASPEKTO NA DAPAT PAGTUUNAN
MO NG PANSIN:
Ginagabayan ka ba ng iyong magulang na…
- Maiwasan mo ang hindi makatarungang gawain
- ipinauunawa ang ibig sabihin ng paggalang
- pagkakaiba-iba ng mga sirkunistansiya ng iba’t ibang
tao.
- Mapagtitimpi o pagkontrol sa sarili at pagsasaayos sa
maling nagawa
Ang apat na aspekto ng pagsasanay na ito ay
ginagamitan ng iyong isip at kilos loob.
Pinagsisikapan nating suriin ang mahalagang papel
na ginagampanan ng iyong pamilya sa paghubog ng
iyong pagkatao tungo sa pagiging makatarungan.
Ang legal na batas ay siyang panlabas na anyo ng
moral na batas.
Ang legal na kaayusan kung gayon ay nararapat na
maging tulay ng moral na kaayusan sa lipunan.
Mahalaga na sinisigurado ng batas legal ng bansa
ang katarungan para sa lahat.
Walang mahirap o mayaman
Mahina o makapangyarihan
Sa BATAS
Ikaw at ako ay magkapantay.
Paano ba isinasabuhay ang Katarungang
Panlipunan?
Umiiral ito kung tinatanggihan ng mamamayan ang
pandaraya; tulad ng pangungurakot at hindi tamang
pagpapasahod.
 Kawalan ng hustisya
 Pagbili ng boto
 Pangongotong
Kung patuloy ang corruption ay hindi ito magiging
makatarungan.
Samakatuwid kung ano ang iyong trinabaho at
natapos gawin ay ito rin ang katumbas na kabayaran.
You are not paid to work hard. In fact, you are not paid
for effort at all. You are paid for results. It's not what
you do, it's what you get done.
Kinakailangan din na mabigyan ng seguridad ang mga
empleyado.
WHAT IS HAZARD PAY?
Hazard pay is additional compensation employees who
work under hazardous conditions receive.
Isinasaalang-alang ng katarungan ang ugnayan ng
bawat isa sa lipunan.
Mabisang paraan ito upang mapangalagaan at
mapanatili ang kabutihang panlahat. Hindi lamang ito
nakatatak sa saligang batas ng ating bansa kundi ito ang
siyang isinisigaw ng ating bayan sa kasalukuyan nitong
kalagayan
Ano ang Katarungang Panlipunan?
Ayon kay Dr. Manuel Dy Jr., ito ay nauukol hindi
lamang sa ugnayan ng tao sa kanyang kapwa kundi sa
ugnayan din niya sa kalipunan.
Ang KAPWA ay personal o interpersonal na ugnayan
mo sa ibang tao.
Ang KALIPUNAN ay ang ugnayan ng tao sa institusyon
o sa isang tao dahil sa kanyang tungkulin sa isang
institusyon
Magkaiba ngunit magkahiwalay ang kapwa at
kalipunan.
Ang kalipunan ay para sa paglilingkod sa kapwa
Mga Kaugnay na Pagpapahalaga
1. DIGNIDAD NG TAO
Ang bawat tao ay may dignidad dahil tayo ay bukod
tangi sa lahat ng nilalang ng Diyos. Mayroon tayong
halaga kaya't makatarungan na ibigay ang nararapat sa
atin.
Totoo na ang pagbibigay kung ano ang nararapat sa
tao ay hindi nakadepende sa kanyang sitwasyon, kundi
sa kanyang hindi malalabag na karapatan.
Kung gayon ang katarungang panlipunan ay
nakatuon sa kabutihan ng mga tao.
It's better to give than to receive.
2. KATOTOHANAN
Ang katotohanan bilang isang pagpapahalaga ay
mag-uudyok sayo na handa mong ibigay ang iyong
buong sarili dahil ito ay may kabuluhan sa iyong buhay
at sa buhay ng iyong kapwa.
Samakatuwid hindi lamang ikaw ang apektado sa
isang sitwasyon kaya't dapat na unawain at pagnilayan
ang isang sitwasyon upang makita ang katotohanang
nakakubli rito.
3. PAGMAMAHAL
Ito ay hindi lamang isang simpleng pag-iwas na
makasakit o makapinsala sa kapwa, kundi ito ay isang
positibong paglapit sa kanya upang samahan at
suportahan siya sa kanyang pagtubo bilang tao at
pagpapaunlad niya ng kanyang mga potensyal.
Ang pagmamahal ay isang puso ng pagkakaisa.
4. PAGKAKAISA (solidarity)
Magkakaiba man ang ating lahi, lahat ay
namumuhay naman sa iisang daigdig. Samakatuwid,
kailangan na maging bukas tayo at handang isakripisyo
ang ating sariling adhikain.
5. KAPAYAPAAN
Ang pagmamahal ay magbubunga ng
kapayapaan sa pamamagitan ng mapayapang paraan at
hindi ng sandatahan.
Ang kapayapaan ay ang pagkakaisa sa puso ng
mga tao.Kailangan dito ang paggalang sa dignidad ng
tao at ng pagsasanay na maisabuhay ang diwa ng
pagkakaisa upang maitaguyod ang kabutihang panlahat.
Samakatuwid upang makamtan o makamit ang
kapayapaan ay kinakailangang isabuhay ang apat na
pagpapahalaga sa katarungang panlipunan.
Pinatitibay ang pag-iral na katarungang
panlipunan sa pamamagitan ng pagsasabuhay ng mga
kaugnay na mga pagpapahalaga na daan tungo sa
kabutihang panlahat.
ANO ANG PAGGAWA?
Ang paggawa ng isang gawain o produkto ay
nangangailangan ng sapat na kasanayan upang ito ay
maisagawa. Kailangang may angking kahusayan ang
gagawa nito.
PAGSASABUHAY NG MGA
PAGPAPAHALAGA
Mga halimbawa ng mga pagpapahalaga na
kailangan maisabuhay ng isang tao upang makamit ang
kagalingan sa paggawa.
KASIPAGAN
Ito ay ang pagsisikap na gawin o tapusin ang
isang gawain nang walang pagmamadali at buong
pagpapaubaya.
TIYAGA
Pagpapatuloy sa paggawa sa kabila ng mga
hadlang sa kanyang paligid. Gumagawa ng walang
pagrereklamo, walang pagkukumpara ng gawain sa likha
ng iba, hindi nag-iisip ng mga kadahilanan upang hindi
isagawa ang gawain.
MASIGASIG
Ang pagkakaroon ng kasiyahan, pagkagusto at
siglang nararamdaman sa paggawa ng gawain o
produkto. May damdaming di nakakaramdam ng pagod
at pagkabagot sa anumang gawain.
MALIKHAIN
Ang gawaing lilikhain ay hindi bunga nang
panggagaya. Ito ay likha ng mayamang pag-iisip.
DISIPLINA SA SARILI
Ang taong may disiplina sa sarili nalalaman ang
hangganan ng kanyang ginagawa at mayroon siyang
paggalang sa ibang tao. Ang hangarin ng taong may
disiplina sa sarili ay ang ikabubuti ng lahat.
Ang pagkatuto ay may tatlong mahahalagang yugto
Pagkatuto bago ang paggawa
Pagkatuto habang gumagawa
Pagkatuto pagkatapos ng paggawa
Mga katangiang makatutulong din upang
magkaroon ng matalinong pag- iisip na kailangan upang
maisabuhay ang kagalingan sa Paggawa.
CYCLE ITO MGA ANTE
-pagiging palatanong
-Pananatili ng kalusugan at paglinang ng grace at poise.
-Pagiging bukas sa pagdududa at kawalang katiyakan.
-Pagsubok ng kaalaman gamit ang karanasan,
pagpupunyagi (persistence).
-Patuloy na pagkatuto gamit ang panlabas na pandama
bilang paraan upang mabigyang buhay ang karanasan.
PAGPUPURI AT PAGPAPASALAMAT SA DIYOS.
INFO GALING SA BOOK
KATARUNGANG PANLIPUNAN
Ang tuon ng katarungan ay ang labas ng sarili.
Nangangailangan ito ng panloob na kalayaan mula sa
pagkiling sa sariling interes.
Ayon kay Dr. Manuel B. Dy Jr, ito ay isang pagbibigay
at hindi isang pagtanggap. Kung kaya, ang tuon ng
katarungan ay ang labas ng sarili. Nangangailangan ito
ng panloob na kalayaan mula sa pagkiling sa sariling
interes.
Ayon naman kay Santo Tomas de Aquino, ang
katanungan ay isang gawi na gumagamit lagi ng kilos-
loob sa pagbibigay ng nararapat sa isang indibidwal.
Ang kilos- loob na isang makatuwirang pagkagusto ay
magpapatatag sa iyong pagiging makatarungang tao. Sa
pamamagitan ng pagiging makatarungan, sinusunod mo
ang Likas na Batas Moral.
Ano ang isang makatarungang tao?
Ayon kay Andre Comte-Sponville (2003), Isa kang
makatarungang tao kung ginagamit mo ang iyong lakas
sa paggalang sa batas at sa karapatan ng kapuwa.
Isinasaalang-alang mo rin ang pagiging patas sa lahat ng
tao. Itinatalaga mo ang iyong sarili para rito sa kabila ng
napakaraming hindi patas na sitwasyon na maaaring
nararanasan mo at maaaring minsan ay ikaw rin mismo
ang may gawa.
Mahalagang tandaan na ang pangunahing prinsipyo ng
katarungan ay ang paggalang sa karapatan ng bawat isa
anumang ugnayan mayroon ka sa iyong kapuwa.
Sa pamilya, una mong naranasan ang mga bagay-bagay
na nagbibigay sa iyo ng kamalayan tungkol sa
katarungan. Dito, unti-unti kang nagkakaroon ng
kakayahan na mauunawaan kung ano ang katarungan.
Ano ang katarungang panlipunan?
Ayon kay Dr. Dy, ito ay nauukol hindi lamang sa
ugnayan ng tao sa kaniyang kapuwa kundi sa ugnayan
din niya na kalipunan. Iba ang kapuwa sa kalipunan.
Ang kapuwa ay personal o interpersonal na ugnayan mo
sa ibang tao.
Ito ay patuloy na pagsubok ng mga gawain hanggat
hindi nakakamit ang mithiin.
Ang pagtitipid ay kakambal ng pagbibigay ito ay isang
birtud na nagtuturo sa tao hindi lamang mamuhay nang
masagana, kundi gamitin ang pagtitipid upang higit na
makapagbigay sa iba. Ang pagtitipid ay hindi paggasus
ng pera nang walang saysay Sapagkat dapat mong
mahalin ang bunga ng iyong ginawang pagsisikap at
pagtitiyaga
Bakit kailangang na mag-impok ng pera?
Ayon sa Teorya ni Maslow, The Hierarchy of Needs,
ang pera ay makatutulong sa tao na maramdaman ang
kaniyang seguridad sa buhay lalo na sa hinaharap.
Ang pera ay pinagpapaguran upang kitain ito. Kaya
kailangan na gastusin ito sa tama upang huwag itong
mawala.

KAGALINGAN SA PAGGAWA Ayon pa rin kay Francisco Colayco, kinakailangan na

Ayon sa Laborem Exercens, ang paggawa ay mabuti sa
tao dahil sa pamamagitan nito naisasakatuparan niya ang
kaniyang tungkulin sa sarili, kapuwa at sa Diyos. Ang
kagustuhang maisabuhay ang layuning ito ang
nagtutulak sa kaniya upang magkaroon ng kagalingan sa
paggawa.
tratuhin ang pag-limpok na isang obligasyon at hindi
opsiyonal. Gaano man kalaki o kalliit ang kinikita ay
obligasyon natin sa ating sarili ang pag-iimpok. Kaya,
simulan mo na hanggat maaga. Sapagkat ito ang
makapagbibigay ng masaganang bukas.
YEY DONE NA!!! :)))

Ang mga produktong kaniyang lilikhain ay bunga ng

kasipagan, tiyaga, pagiging masigasig, pagkamalikhain,
at pagkakaroon ng disiplina sa sarili.

Bukod sa mga kasanayan sa basic literacy (tulad ng

pagbasa, pagsulat, pagkuwenta, pakikinig, pagsasalita),
mahalaga rin ang mga kasanayan sa pagkatuto na may
tatlong yugto-ang Pagkatuto Bago ang Paggawa,
Pagkatuto Habang Ginagawa, at Pagkatuto Pagkatapos
Gawin ang Isang Gawain.

KASIPAGAN

Ang kasipagan ay tumutulong sa tao upang mapaunlad

niya ang kaniyang pagkatao.

Tunay nga na mahalaga na taglayin ng isang tao ang

kasipagan sapagkat isa ong susi sa magandang
kinabukasan. Ang pagiging masipag ay magbubunga ng
mas maraming biyaya sa mga taong nagtataglay ng
ganitong katangian.

Ang katamaran ang pumipigil humahadlang sa tao

upang siya ay magtagumpay.

Ang pagpupunyagi ay pagtitiyaga na maaabot o

makukuha ang iyong layunin o mithiin sa buhay. Ito ay
may kalakip na pagtitiyaga, pagtitis, kasipagan, at
determinasyon. Ito ay pagtanggap sa mga hamon o
pagsubok ng may kahinahunan at hindi nagrereklamo.