10 Sınıf Fizik Bilgi Sarmal

10.
SINIF FİZİK
BASINÇ VE KALDIRMA KUVVETİ
Basınç
Kuvvetin, uygulandığı yüzeyde oluşturduğu etki basınç
kavramı ile açıklanır. Kuvvetin büyüklüğü ve uygulandığı
yüzeyin alanının büyüklüğü basıncın büyüklüğünü belir- yatay
ler. Basınç, yüzey alanı ile ters orantılıdır. Ağzı inceltilen
bıçağın yüzey alanı azaldığı için basıncının, dolayısıyla G G G
kesiciliğinin artması basınç – yüzey alan ilişkisine günlük
yaşamdan örnek olarak verilebilir. G ağırlıklı cisimlerin yüzeye uyguladıkları basınç
kuvveti birbirine eşit ve ağırlıkları kadardır.
Yani özetle; basınç (P) birim yüzeye etki eden dik kuvvet-
tir. Yüzeyin tamamına etki eden ya da basıncı oluşturan
kuvvete basınç kuvveti (F) denir.
K K
F1 F2
F P1 P2
Basınç; P = denklemi ile bulunur.
S
yatay
S 2S
SI birim sisteminde basıncın birimi;
K cisminin iki durumda da yüzeye uyguladığı basınç kuv-
vetleri birbirine eşittir. (F1 = F2)
Newton (N)
= Pascal (Pa) dır.
(metre) 2 (m 2) K cisminin yüzeye uyguladığı basınçlar arasındaki ilişki
ise P1 > P2 dir.
www.sarmalokul.com
✔ Katılar üzerlerine uygulanan kuvveti aynı doğrul-
Katı Basıncı tuda ve büyüklüğünü değiştirmeden iletir.
Katılar ağırlıklarından dolayı bulundukları yüzeylere ba-
sınç uygular. Ağırlığı G olan katı bir cisim yatay düzlem- ✔ Katı bir cisim kesilerek parçalara ayrıldığında
de S taban alanının üzerinde dengede ise yatay düzleme
Ağırlık/Taban alanı oranı değişmedikçe basınç
yaptığı basınç;
değişmez.
S : Taban alanı
G
P= ile bulunur.
F = G : Ağırlık S h
Katılar üzerlerine uygulanan kuvveti, büyüklüğünü ve doğ-

P = hdg P1 = hdg P2 = hdg
rultusunu değiştirmeden dik olarak iletirler. Basıncı ise yü-
zeye bağlı olarak değiştirerek iletirler.
✔ Düzgün kesitli homojen katılardan düzgün kesitli
homojen parçalar yükseklik boyunca çıkarıldığın-
Katı Basıncı Kuvveti da zemine yapılan basınç değişmez.
✔ Düzgün kesitli homojen katıların yatay zemine
K yaptıkları basınç P = hdg (sıvı basıncı gibi) for-
mülü ile hesaplanabilir.
yatay
F = m.g
K cisminin yüzeye uyguladığı basınç kuvveti F = m.g şek-

linde bulunur.
Uzaktan da Yakından da Sizlerleyiz…

10. SINIF FİZİK
Durgun Sıvı Basıncı Pascal Prensibi

Sıvılar üzerlerine uygulanan basıncı her doğrultuda ve bü-
Sıvılar akışkandır ve belirli bir şekilleri yoktur. İçinde bu-
yüklüğünü değiştirmeden iletir. Sıvılar çok az sıkıştırabilir.
lundukları kabın şeklini alır. Sıvılar temas ettikleri bütün
Fakat uygulamalarda sıvılar sıkıştırılamaz olarak kabul
yüzeylere kuvvet uyguladıklarından dolayı bu yüzeylerde
edilecektir. Sıvıların basıncı aktarmaları Pascal Prensibi
basınç oluşturur.
ile açıklanır. Günlük yaşantıda Pascal Prensibi'nin birçok
Bir kapta bulunan sıvı, kabın her noktasına basınç uygular uygulaması vardır.
bu basınca durgun sıvı basıncı (hidrostatik basınç) denir. Bu sistemlerin çalışma prensibi aşağıdaki gibidir:
Bu basınç kabın şekline ve sıvının miktarına bağlı değil- G2
dir. Sıvı basıncı belirlenen noktanın, sıvının açık yüzeyine
olan dik uzaklığına yani derinliğe (h), sıvının öz kütlesine
G1
(d) ve yer çekimi ivmesine (g) bağlıdır.
h S2
P = h·d·g dir.
S1 A B
h1 d1 h1
Sıvı (d)
A B h2 A
dsıvı d2 h2
C D B
A noktasındaki toplam basınç B noktasındaki toplam ba-
PA = PB = h1.dsıvı.g PA = h1.d1.g sınca eşittir.
G1 G2
PC = PD = h2.dsıvı.g PB = PA + h2.d2.g PA = PB PA = PB = + h.d.g
S1 S2
Şekildeki kaplar, sabit debili musluklarla doldurulduğunda
sıvı basıncı, zaman grafikleri şekildeki gibi olur. U Borusu
S 2S U borusuna tek cins sıvı doldurul-
duğunda kollardaki sıvı seviyeleri
eşit olur.
www.sarmalokul.com
A B C
PA PB PC
Sıvı
S 2S U borusuna birbirine karışmayan
t t t
farklı öz kütleli sıvılar dolduruldu-
Sıvı Basınç Kuvveti d1
h2 d2
ğunda aynı sıvıyı kesmek şartıyla
Bir kapta bulunan sıvının ağırlığı nedeniyle dokunduğu yü- h1
çizilen yatay çizgide basınçlar
zeyin tamamına dik olarak uyguladığı kuvvete sıvı basınç A B
eşittir.
kuvveti denir. Birim yüzeye yapılan basınç ile yüzey alanı-
Sıvı
nın çarpımı sonucunda bulunur. PA = PB
F = P.S F = h.d.g.S
h1.d1.g = h2.d2.g
Kabın yan yüzeyine etki eden sıvı basınç kuvveti orta-
lama basınç ile yüzey alanının çarpımına eşittir. h2 > h1 olduğundan d1 > d2 dir.
d F1 = h . d . g . S 1 U borusunda çizilen yatay çizgi

d2
h
S2
F2 F3 S3 h.d.g farklı sıvıları kesiyor ise bu
F2 = e o. S C D noktalardaki sıvı basınçları eşit
F1 2 2
h.d.g h değildir. C ve D noktalarındaki
F3 = e o. S A B
sıvı basınçları karşılaştırılıyor-
S1 2 3
d1 ken A ve B noktalarındaki
basınçlar referans alınır.
G G G PA = PB dir.
F1 F2 F3 PC = PA – hd1g
PD = PB – hd2g olur.
F1 = G F2 > G F3 < G
Şekillerde içlerinde G ağırlıklı sıvı bulunan kaplar verilmiş- d1 > d2 olduğundan C noktasındaki basınç azal-
tir. Tabana etki eden sıvı basınç kuvveti tabandan çizilen ması daha fazla olur. Bu durumda PD > PC bu-
dikmeler arasında kalan sıvı ağırlığına eşittir. lunur.

10. KATI
SINIF FİZİK
BASINCI –1
1. Katı basıncı ile ilgili; 4.

I. Temas yüzeyi ile ters orantılıdır.
II. Yüzeyi sıkıştıran dik kuvvet ile ters orantılıdır.
III. Ağırlıkla doğru orantılıdır.
yatay
yargılarından hangileri doğrudur? I II III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
Özdeş cisimlerden oluşan sistemlerde zemine yapı-
D) I ve III E) I, II ve III
lan basınçlar sırasıyla P1, P2 ve P3 tür.
Buna göre P1, P2 ve P3 arasındaki ilişki nedir?
A) P1 = P3 > P2 B) P3 > P1 = P2
C) P1 = P2 = P3 D) P2 > P1 = P3
2. E) P3 > P2 > P1
4S
2S
5. X Y
S
yatay
Düşey kesiti ve alanları verilen homojen cisim sıra- K L M

sıyla S, 2S ve 4S alanlı yüzeyler üzerine konuldu-
ğunda, basınçlar P1, P2 ve P3 oluyor. yatay
S S S
Buna göre basınçlar arasındaki ilişki nedir?
www.sarmalokul.com
A) P1 = P2 = P3 B) P1 > P2 > P3 Şekilde düşey kesiti verilen homojen cisim X ve Y
C) P3 > P2 > P1 D) P1 > P3 > P2 doğrultularında kesilerek ayrılıyor.
E) P3 > P1 > P2 K, L ve M parçalarının yatay zemine uyguladıkları

basınçlar, PK, PL ve PM arasındaki ilişki nedir?
A) PK = PL = PM B) PK > PL > PM
C) PL > PM > PK D) PM > PL > PK
E) PM > PK > PL
3. F yatay
6. K L M
F
yatay F
düşey
Şekil - I Şekil - II Şekil - III
Özdeş küpler, F kuvvetleri ile Şekil-I, II ve III’deki gibi yatay

dengededir. I II III
Buna göre küplerin temas yüzeylerine uyguladık-

Şekildeki homojen cisimler K, L ve M doğrultularında
ları basınçlar P1, P2 ve P3 arasındaki ilişki nedir?
kesilerek taralı parçalar alınıyor.
A) P1 = P2 = P3 B) P1 > P2 > P3 Buna göre kalan I, II ve III parçalarından hangile-
C) P1 > P3 > P2 D) P3 > P2 > P1 rinin zemine yaptığı basınç azalır?
E) P3 > P1 > P2 A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

10. SINIF FİZİK
7. 9.
a
K L M
yatay
S S 2S
Düşey kesitleri verilen ve aynı maddeden yapılmış

homojen cisimlerin yatay zemine uyguladıkları ba-
4a
yatay sınçlar PK, PL ve PM dir.
Bir kenarı 4a olan homojen küp şeklindeki cisimden, Buna göre, bu basınçlar arasındaki ilişki nedir?
yarıçapı a olan silindir şekildeki gibi kesilerek çıkarılı- A) PL > PK = PM B) PK = PL = PM
yor.
C) PL > PK > PM D) PK = PM > PL
Buna göre, kalan parçanın zemine uyguladığı ba-
E) PM > PL > PK
sınç P ve basınç kuvveti F, ilk duruma göre nasıl
değişir?
P F
A) Azalır Azalır
B) Artar Azalır
C) Değişmez Değişmez 10. Piezo elektrik ile ilgili,
D) Değişmez Azalır I. Sıkıştırılan cisim üzerinde potansiyel fark oluşur.
E) Azalır Artar II. Gerilen cisim üzerinde potansiyel fark oluşur.
III. Potansiyel fark uygulanan cisim sıkışır veya geri-
www.sarmalokul.com
lir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
D) I ve II E) I, II ve III
8. 11.
X
X
Y
2h yatay
I II III
2r h Y
r Homojen ve özdeş yarım küreler I, II ve III şekillerin-
Şekil - I Şekil - II de dengededir.
Cisimlerin birbirlerine dokunma yüzeylerinde
Homojen X ve Y cisimlerinin boyutları şekilde veril-
oluşan basınçlar sırasıyla P1, P2 ve P3 olduğuna
miştir.
göre, bunlar arasındaki ilişki nedir?
Cisimlerin Şekil-I’de yatay zemine uyguladıkları
basınçlar eşit ve P olduğuna göre, Şekil-II’de ze- A) P1 = P2 = P3 B) P2 = P3 > P1
mine yapılan basınç kaç P olur? C) P1 = P2 > P3 D) P3 > P1 = P2
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
E) P1 > P2 = P3

10. KATI
SINIF FİZİK
BASINCI –2
1. 4. F1 F2
L 2S S
K M
yatay K L
S S 2S
yatay
Şekildeki K, L, M cisimlerinin yatay zemine uygula- S 2S
dıkları basınçlar eşittir.
Buna göre, cisimlerin ağırlıkları GK, GL ve GM ara- Düşey kesitleri verilen homojen K ve L cisimlerinin
sındaki ilişki nedir? ağırlıkları sırasıyla 10N ve 20N' dur.
A) GK = GL = GM B) GK > GL > GM Cisimlerin yatay zemine uyguladıkları basınçlar

eşit olduğuna göre,
C) GK = GL > GM D) GM > GL = GK
I. F1 = F2 dir.
E) GL > GM > GK
II. F1 > F2 dir.
III. F2 > F1 dir.
bağıntılarından hangileri doğru olabilir?
2.
K L M
yatay
S1 S2 S3
Düşey kesitleri verilen eşit ağırlıktaki homojen cisim-

lerin yatay zemine uyguladıkları basınçlar sırasıyla
www.sarmalokul.com
3P, 2P ve P’dir.
Buna göre, cisimlerin taban alanları S1, S2 ve S3
arasındaki ilişki nedir?
A) S1 = S2 = S3 B) S1 > S2 > S3
C) S3 > S2 > S1 D) S2 > S1 > S3
E) S3 > S1 > S2 5.
Z
3. Y
K S
X Y Z X
L yatay
4S
2P 4P 3P
Şekil - I Şekil - II
yatay
Boyutları aynı olan Şekil-I’deki X, Y, Z cisimlerinin
Özdeş ve homojen K ve L cisimlerinden K’nin, L’ye yatay zemine uyguladıkları basınçlar sırasıyla 2P,
yaptığı basınç P1, L’nin zemine yaptığı basınç P2’dir. 4P ve 3P’dir.
P1 Buna göre, Şekil-II’de zemine uygulanan basınç

Buna göre, oranı kaçtır?
P2 kaç P'dir?
1 1 A) 1 B) 3 C) 5 D) 7 E) 9
A) B) C) 1 D) 2 E) 4
4 2

10. SINIF FİZİK
6. 9.
L M
K
yatay yatay
I II III
Düşey kesitleri verilen homojen cisimlerin yatay ze-
Özdeş tuğlalarla oluşturulan I, II ve III şekilleri denge-
mine yaptıkları basınçlar eşittir.
dedir.
Cisimlerin özkütleleri dK, dL ve dM arasındaki iliş-
Buna göre, yatay zemine uygulanan basınç kuv-
ki nedir?
vetleri F1, F2 ve F3 arasındaki ilişki nedir?
A) dM > dL > dK B) dK = dL = dM
A) F1 = F2 = F3 B) F1 > F2 > F3
C) dL > dK > dM D) dK = dL > dM
C) F3 > F2 > F1 D) F1 > F2 = F3
E) dK > dL > dM
E) F2 = F3 > F1
7. 10.
d h
3h
I II
yatay a
S S
a
www.sarmalokul.com
Düşey kesiti verilen homojen cismin yatay zemine
uyguladığı basınç P’dir. Cisim d doğrultusunda ke- Taban ayrıtı ve yüksekliği verilen kare dik prizmanın
silerek I ve II nolu parçalara ayrıldığında parçaların şekildeki gibi bir kısmı kesilip alınıyor. İlk durumda
basınçları sırasıyla P1 ve P2 oluyor. prizmanın yatay zemine yaptığı basınç 3P’dir.
Buna göre, bu basınçlar arasındaki ilişki nedir? Buna göre, kalan parçanın yatay zemine yaptığı
basınç kaç P olur?
A) P = P1 = P2 B) P2 > P > P1
2 3 5
C) P1 > P2 > P D) P1 > P > P2 A) B) C) D) 1 E) 2
3 7 7
E) P2 > P1 > P
11.
8.
F1
P1
F2
yatay
P2
Zemin
Düşey kesiti verilen homojen cismin yatay zemine
uyguladığı basınç P, basınç kuvveti F’dir. Şekilde verilen sistemde çekiç ile çiviye vurulduğun-
Cisimden taralı kısım kesilip çıkarıldığında P ve F da çivinin başında oluşan kuvvet F1, basınç P1, ze-
nasıl değişir?
minde oluşan kuvvet F2, basınç P2 dir.
P F
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Azalır Değişmez (Çivinin ağırlığı ihmal ediliyor.)
B) Değişmez Azalır A) F1 = F2 B) F1 = F2 C) F1 > F2
C) Değişmez Değişmez P1 < P2 P1 = P2 P1 < P2
D) Azalır Azalır D) F1 < F2 E) F1 = F2
E) Azalır Artar P1 > P2 P1 > P2

TE T-3
10.KATI
SINIF FİZİK
BASINCI –3
1. 4.
K L M
Yukarıdaki görsellerin hangilerinde basıncın Fotoğraf-I Fotoğraf-II
azaltılması amaçlanmıştır? Bir bayan Fotoğraf-I ve Fotoğraf-II’deki ayakkabıları
A) K B) L C) M sırasıyla giyiyor.
D) K ve M E) K, L ve M Buna göre;
I. Düz ayakkabı giydiğinde bayanın yere uyguladı-
ğı basınç daha fazladır.
2.
II. Topuklu ayakkabı giydiğinde bayanın yere uygu-
ladığı basınç daha fazladır.
III. Her iki ayakkabıyı giydiğinde de yere uyguladığı
basınçlar birbirine eşittir.
yargılarından hangileri doğrudur?
I II A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
5.
Fizik
zik
III
www.sarmalokul.com
Yukarıdaki görsellerin hangilerinde basıncın
I II
azaltılması amaçlanmıştır?
Yatay zeminde durmakta olan kitap, I konumdan
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III II konumuna getirildiğinde zemine yapılan basınç
D) II ve III E) I ve III P ve basınç kuvveti F nasıl değişir?
P F
A) Artar Değişmez
3.
B) Azalır Azalır
C) Değişmez Azalır
D) Artar Artar
E) Azalır Değişmez
I II
6. F1=G Şekildeki 3G ağırlıklı homo-
düşey
jen küp şeklindeki cisme
F2=G
F1 = G ve F2 = G büyüklü-
yatay ğündeki kuvvetler, yatay ve
düşey doğrultuda uygulan-
maktadır.
III Cismin yatay düzleme uyguladığı basınç P1,
Bu görsellerin hangilerinde basıncın artırılması düşey düzleme uyguladığı basınç P2 olduğuna
amaçlanmıştır? P1
göre, oranı kaçtır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III P2
D) II ve III E) I, II ve III A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

10. SINIF FİZİK
7. S 10. K L
yatay
L
Düşey kesitleri verilen K ve L küplerinden taralı kesik
yatay
S1
koni şeklindeki parçalar çıkarılıyor.
Özdeş tuğlalardan oluşan sistemde K’nin, L’ye uygu- Buna göre cisimlerin zemine yaptıkları basınçlar
ladığı basınç 3P, L’nin zemine uyguladığı basınç P PK ve PL nasıl değişir?
dir.
PK PL
Buna göre S1 yüzey alanı kaç S dir?
A) Değişmez Değişmez
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 B) Artar Artar
C) Azalır Azalır
D) Azalır Artar
E) Artar Azalır
8. d
P P1 P2
S S yatay
Şekil I Şekil II
Şekil I'deki homojen katı cismin yatay zemine yap-

tığı basınç P'dir. Cisim d doğrultusunda kesilerek, 11.
Şekil II'deki gibi iki parçaya ayrıldığında, yatay zemi- h
www.sarmalokul.com
ne yapılan basınçlar P1 ve P2 oluyor. K L
Buna göre P, P1 ve P2 nasıl sıralanır? yatay
A) P1 = P2 = P B) P1 > P2 > P C) P2 > P1 > P

Şekildeki K silindiri ve L konisinin yatay zemine uygu-
D) P2 > P > P1 E) P > P2 > P1
ladıkları basınçlar eşittir.
Buna göre,
I. Cisimlerin ağırlıkları eşittir.
II. Cisimlerin öz kütleleri eşittir.
9. III. Cisimlerin taban alanları eşittir.
r yargılarından hangileri doğru olabilir?
r1
yatay
Şekil–I Şekil–II Şekil–III
Sabit kalınlıklı, homojen silindirin Şekil–I'de yatay

zemine uyguladığı basınç P'dir. Silindirin ortasından
r1 yarıçaplı bölümü çıkarıldığında, Şekil– II'de yatay
zemine uyguladığı basınç P1, Şekil–III'de ise P2 olu-
yor.
Buna göre,
I. P = P1
II. P1 < P2 ÖĞREN
III. P > P2
Düzgün kesitli katıların basıncı sıvı basıncı gibi
bağıntılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
(P=hdg) hesaplanabilir.
4
10. SINIF
DURGUN FİZİK – 1
SIVI BASINCI
1. 4.
d
h h
A B
h d h 2d
C
yatay
h
K L
Düşey kesiti verilen kap d özkütleli sıvı ile doludur. A, yatay
X Y
B, C noktalarındaki sıvı basınçları PA, PB ve PC dir.
Buna göre bu basınçlar arasındaki ilişki nedir? Düşey kesiti verilen X ve Y kapları d ve 2d özkütleli
sıvılarla doludur.
A) PA > PB > PC B) PC > PA > PB
K noktasındaki sıvı basıncı P olduğuna göre, L
C) PC > PA = PB D) PA = PB > PC
noktasındaki sıvı basıncı kaç P’dir?
E) PA = PC > PB
1 1
A) B) C) 1 D) 2 E) 4
4 2
5.
2.
Z
h X
Y
3S 4S 2S
Düşey kesiti verilen kaplarda h yüksekliğinde X, Y ve
Düşey kesiti verilen eşit hacim bölmeli kap Şekil-
www.sarmalokul.com
Z sıvıları vardır.
I’deki gibi belirtilen yükseklikte sıvı ile dolu iken taba-
Kap tabanlarındaki sıvı basınçları eşit olduğuna na etki eden sıvı basıncı P’dir.
göre, sıvıların özkütleleri dX, dY ve dZ arasındaki
Kap Şekil-II’deki konuma getirildiğinde kap taba-
ilişki nedir?
nına etki eden sıvı basıncı kaç P olur?
A) dY > dX > dZ B) dZ > dX > dY
A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1
C) dZ > dY > dX D) dX > dY > dZ
E) dX = dY = dZ
6.
3.
F1 h
L
K
F2 h
5h
M N
2h
K L
yatay Düşey kesiti verilen eşit hacim bölmeli kap 3h yük-
sekliğine kadar sıvı ile doludur.
Düşey kesiti verilen kap şekildeki gibi sıvı ile doludur.
KL yüzeyine etki eden sıvı basınç kuvveti F1, MN
K ve L noktalarındaki sıvı basınçları PK ve PL dir.
yüzeyine etki eden sıvı basınç kuvveti F2 olduğu-
P
Buna göre K oranı kaçtır? F1
PL na göre, oranı kaçtır?
F2
5 3 2 2 1 1 1 2
A) B) C) 1 D) E) A) B) C) D) E) 1
2 2 3 5 4 3 2 3

10. SINIF FİZİK
7. B 10. K = 2m ve L = m kütleli cisimler, ağırlıksız ve sür-

C tünmesiz pistonlardan oluşan bileşik kaplardan
2h hangisinde dengede kalabilir?

6h
5h D
A)
A) K L B) L
A Sıvı 2h
yatay 2S S K S
2S
Düşey kesiti verilen kap d öz kütleli sıvı ile doludur. Sıvı Sıvı
A noktasındaki sıvı basıncı 6P olduğuna göre, B,
C) D)
C ve D noktalarındaki sıvı basınçları PB, PC ve PD K L K
L
kaç P'dir? 2S 2S S
S
PB PC PD Sıvı Sıvı
A) 0 0 2P E) K
B) P 2P 4P
L S
C) 2P 4P 4P 2S
D) 3P 2P 5P Sıvı
E) P 3P 4P
8. h X
2h X
3h X
3h K
2h L
h M
11. Birbirine karışmayan farklı özkütleli K ve L sıvıları U
www.sarmalokul.com
Şekil - I Şekil - II Şekil - III
borusuna dolduruluyor.
K, L, M sıvıları ile, bu sıvılarla karışmayan X sıvısı,
özdeş kaplarda şekillerdeki gibi dengede iken kap
tabanlarındaki sıvı basınçları sırasıyla PK, PL ve PM X
X X
dir.
PK = PL = PM olduğuna göre, K, L, M sıvılarının
özkütleleri dK, dL ve dM arasındaki ilişki nedir? Y Y Y
A) dK = dL = dM B) dK > dL > dM I II III
C) dL > dM > dK D) dM = dK > dL Buna göre, sıvılar I, II ve III ile gösterilen şekille-
E) dM > dL > dK rin hangilerindeki gibi dengede kalabilir?
9.
K L M
h 3d d 2d
Yatay
2S S S
Düşey kesitleri verilen K, L, M kaplarında şekilde be-

lirtilen yüksekliklerde ve öz kütlelerde sıvılar vardır.
Buna göre, kapların tabanlarına etki eden sıvı ba-
sınçları PK, PL, PM nasıl sıralanır? DİKKAT
A) PK > PM > PL B) PL = PM > PK Düzgün kesitli bir kap içindeki sıvı basıncı katı basın-
C) PK > PL = PM D) PL > PK = PM cı gibi (P=G/S) hesaplanabilir.
E) PK = PL = PM

TE -5
10. SINIF
DURGUN FİZİK – 2
SIVI BASINCI
1. 3.
X Y Z h
X Y
yatay
3S 2S 4S
Z
Sıvı Taban alanları 3S, 2S ve 4S olan şekildeki kaplara
yatay sırasıyla X, Y, Z sıvıları h yüksekliğine kadar doldu-
ruluyor.
Düşey kesiti verilen kap sıvı ile doludur. Kap içeri- Sıvıların, kapların tabanına uyguladıkları sıvı ba-
sinde belirtilen X, Y, Z noktalarında birim yüzeye etki sınç kuvvetleri eşit olduğuna göre, sıvıların öz-
eden basınç kuvvetleri FX, FY ve FZ dir. kütleleri dX, dY ve dZ arasındaki ilişki nedir?
Buna göre, bu kuvvetler arasındaki ilişki nedir? A) dY > dX > dZ B) dX = dY = dZ
A) FX > FZ > FY B) FX = FY = FZ C) dZ > dX > dY D) dY > dZ > dX
C) FZ > FY = FX D) FX = FY > FZ E) dZ > dY > dX
E) FZ > FX > FY
4.
d h
K
h
L
3d h
yatay
www.sarmalokul.com
Düşey kesiti verilen kap birbirine karışmayan d ve 3d
özkütleli sıvılar ile şekildeki gibi doludur.
K noktasındaki sıvı basıncı P olduğuna göre, L
2. noktasındaki sıvı basıncı kaç P’dir?
h A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
Sıvı h 5.
yatay d d d h
Düşey kesiti verilen kap h yüksekliğine kadar d öz- 3d 3d 3d h

kütleli sıvı ile doludur. Kap 2h yüksekliğine kadar yatay
X Y Z
aynı sıvı ile dolduruluyor.
Buna göre, Düşey kesitleri verilen X, Y ve Z kaplarında birbirine
karışabilen d ve 3d özkütleli sıvılar şekildeki konum-
I. Tabandaki sıvı basıncı iki katına çıkar.
da iken kapların tabanlarındaki sıvı basınçları PX, PY
II. Kabın zemine uyguladığı basınç iki katına çıkar.
ve PZ dir.
III. Kabın zeminindeki sıvı basınç kuvveti iki katına Sıvılar karıştırılarak homojen karışım oluşturul-
çıkar. duğunda PX, PY ve PZ nasıl değişir?
yargılarından hangileri doğrudur? PX PY PZ
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Değişmez Değişmez Değişmez
D) I ve III E) I, II ve III B) Değişmez Artar Artar
C) Artar Artar Artar
D) Artar Azalır Azalır
E) Değişmez Azalır Artar

10. SINIF FİZİK
6. musluk 8.
Y
M N
K L
X
K
yatay Şekildeki U borusu, birbirine karışmayan X ve Y sıvı-
S S
ları ile dengededir.
Düşey kesiti verilen kap sabit debili musluk ile 5t sü-
Buna göre,
rede dolduruluyor.
I. X sıvısının özkütlesi, Y sıvısının özkütlesinden
Buna göre, K noktasındaki sıvı basıncı hangi za-
büyüktür.
man aralığında en hızlı artar?
II. K noktasındaki sıvı basıncı L noktasındaki sıvı
A) 0 – t B) t – 2t C) 2t – 3t basıncına eşittir.
D) 3t – 4t E) 4t – 5t III. M noktasındaki sıvı basıncı N noktasındaki sıvı
basıncından küçüktür.
www.sarmalokul.com
7. 9. S 2S 3S
Y 3h
h
K L
yatay
X
1 2 3 4
X ve Y sıvıları bir U borusunda şekildeki gibi denge-
lenmiştir. Düşey kesiti verilen kap sürtünmesiz pistonlar ile şe-
X sıvısının özkütlesi 3 g/cm3
olduğuna göre, Y sı- kildeki konumda tutuluyor.
vısının özkütlesi kaç g/cm3 tür? K ve L pistonları serbest bırakıldığında hareket
2 1 1 yönleri nasıl olur?
A) 2 B) C) D) E) 1
3 4 2 K L
A) 1 3
B) 2 4
C) 2 3
D) 2 hareketsiz
E) 1 4

10. SINIF FİZİK
DURGUN SIVI BASINCI – 3
1. 4.
Sıvı Sıvı Sıvı
K L M h
X Y Z
I II III İçlerinde aynı yükseklikte aynı cins sıvı bulunan
genleşmesi önemsenmeyen X, Y ve Z kapları daha
Aynı yüksekliğe kadar aynı cins sıvı ile dolu I, II ve III
sıcak bir ortama götürülerek yeterince bekletildi-
nolu kapların kesitleri şekildeki gibidir.
ğinde K, L ve M noktalarındaki sıvı basınçları PK,
Kapların hangilerinde; kaptaki sıvı ağırlığı, kap-
PL ve PM nasıl değişir? (Buharlaşma ihmal edilmek-
ların tabanlarına etkiyen sıvı basınç kuvvetinden
tedir.)
azdır?
PK PL PM
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
A) Artar Artar Artar
B) Artar Artar Azalır
C) Değişmez Değişmez Değişmez
D) Değişmez Artar Azalır
E) Değişmez Azalır Artar
2.
5.
yatay
1 2 3 h
Düşey kesitleri şekildeki gibi olan ve ağırlığı önem- Sıvı

senmeyen kaplarda eşit kütleli sıvılar vardır.
Düşey kesiti şekilde verilen kap bir miktar ısıtılıyor.
Sıvıların kapların tabanına yaptıkları basınçlar P1,
www.sarmalokul.com
P2 ve P3’ün büyüklük sıralaması aşağıdakilerden Kabın genleşme katsayısı, sıvının genleşme kat-
hangisidir? sayısından büyük olduğuna göre,
I. Kabın zemine yaptığı basınç azalır.
A) P1 > P3 > P2 B) P1 = P2 = P3
II. Kap tabanındaki sıvı basıncı azalır.
C) P2 > P3 > P1 D) P2 > P1 = P3
III. Kabın zemine uyguladığı basınç kuvveti değişmez.
E) P3 > P1 = P2 ifadelerinden hangileri doğrudur?
3. r/2
r/2
6.
Yarım küre şeklindeki fincan yarı yüksekliğine kadar L Sıvı h

d özkütleli sıvı ile; kalan kısım da bu sıvı ile karışma- yatay
K
yan 3d özkütleli sıvı ile dolduruluyor.
Düşey kesiti verilen genleşmesi önemsiz kap, sıvı ile
Fincanda yalnızca d özkütleli sıvı varken tabana dolu iken K noktasındaki sıvı basıncı PK, L noktasın-
daki sıvı basıncı PL dir.
etkiyen sıvı basıncı P olduğuna göre, fincanın ta-
mamı dolu iken tabana etkiyen sıvı basıncı (Pı) Kap daha sıcak bir ortama alındığında;
için ne söylenebilir? I. PK azalır. II. PL artar. III. PL azalır.
A) Pı = 2P B) 2P < Pı < 3P yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?

(Buharlaşma ihmal ediliyor.)
C) Pı = 4P D) 4P < Pı
E) 3P < Pı < 4P D) I ve II E) I ve III

10. SINIF FİZİK
7. Şekildeki birle-
10. Düşey kesiti verilen kapalı kap,
d3 d4
h d birbirine karışmayan d ve 2d öz
d2 şik kap, birbirine
kütleli sıvılarla tamamen dolu-
K L M karışmayan d1, h 2d
dur. Kap tabanındaki sıvı basıncı
d2, d3, d4 öz küt- yatay
P, sıvı basınç kuvveti F'dir.
d1 leli sıvılarla dolu
Kap ters çevrilerek yatay zemine konulduğunda
ve dengededir.
yatay
P ve F nasıl değişir?
Buna göre K, L, M noktalarındaki basınçlar PK, P F
PL, PM nasıl sıralanır?
A) Azalır Azalır
A) PK > PL > PM B) PL > PK > PM B) Artar Artar
C) PK = PL = PM D) PK = PM > PL C) Değişmez Değişmez
E) PL > PK = PM D) Artar Azalır

E) Azalır Artar
8.
L
h
sıvı
yatay
2S S
Düşey kesitleri verilen dik silindir şeklindeki K ka- 11. h
N
bında h yüksekliğinde d öz kütleli sıvı varken, kap h
www.sarmalokul.com
tabanındaki sıvı basıncı P'dir. K M
X L Y Z h
K kabındaki sıvının tamamı L kabına boşaltıldı- yatay
ğında kaptan sıvı taşmadığına göre, L kabının

Düşey kesiti verilen kap tamamen su ile doludur.
tabanındaki sıvı basıncı kaç P olur?
Kap üzerindeki K, L, M, N tıkaçları açılıp yeterince
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 beklendikten sonra X, Y ve Z noktalarındaki sıvı
basınçları PX, PY, PZ arasındaki ilişki ne olur?
9. F A) PX > PY > PZ B) PX = PY > PZ
piston C) PX = PY = PZ D) PZ = PY > PX
K K E) PZ > PY > PX
Su
L
Düşey kesiti verilen kap tamamen su ile dolu iken K,

L M noktalarındaki esnek zarlar bulundukları nokta-
lardaki toplam basınçlara ancak dayanabilmektedir.
Buna göre, sürtünmesiz pistona F kuvveti uygu- UNUTMA
landığında, Bileşik kaplarda yatayda çekilen çizgi aynı sıvıyı ke-
I. Tüm zarlar aynı anda patlar. siyor ise bu çizgi üzerindeki basınçlar eşittir. Yatay
II. İlk patlayan zar M'dir. çizgi farklı sıvıları kesiyor ise özkütlenin büyük oldu-
III. Tüm zarlar üzerindeki toplam basınçlar eşittir. ğu koldaki basınç daha küçüktür.
D) II ve III E) I ve III

10. SINIF FİZİK
Açık Hava ve Gaz Basıncı Hacim sabit kalmak şartıyla, sıcaklık arttıkça basınç artar.
(Torricelli Deneyi) Molekül sayısı ile doğru orantılıdır. Hacim sabit kalmak
şartıyla, molekül sayısı arttıkça basınç artar.
Hava molekülleri sürekli hareket hâlinde oldukları için
çarptıkları yüzeylere bir kuvvet uygular. Birim yüzeye dü- • Bir miktar gazın sıcaklığı ve mol sayısı sabit kalmak
şen bu kuvvete açık hava basıncı denir. şartıyla, basıncı ve hacminin çarpımı daima sabittir.
Açık hava basıncının varlığını deneysel olarak ilk kez • Kapalı bir kaptaki gazın, basıncı sabit kalmak şar-
İtalyan fizikçi Torricelli kanıtlamıştır. Torricelli, deneyini tıyla hacmi ve sıcaklığı arasında doğru orantı vardır.
0°C’de ve deniz seviyesinde yapmıştır. • Kapalı kaptaki gazın hacmi sabit tutularak sıcaklık
artarsa basıncı da artar. Sıcaklık azalınca basınç azalır.
Açık hava basıncı deniz seviyesinden yükseklere çıkıl-
• Açık hava basıncı ile bir boruda sıvının yükselmesi
dıkça azalır.
ile kılcallık birbirinden farklı olaylardır. Kılcallıkta adezyon
ve kohezyon kuvvetlerinin etkisiyle sıvı molekülleri boru-
P0 nun çeperine yapışarak yükselir ve çok ince kılcal boru-
h = 76 cm – Hg
larda gerçekleşir. Toriçelli deneyinde ise sıvının yükselme
sebebi basınç farkıdır.
Manometre
76 cm–Hg = 76 cm yüksekliğindeki civanın yaptığı basınç Kapalı kaplardaki gazların basınçlarını ölçmek için kullanı-
demektir. U borusunda denge yazılırken 10 cm yüksek- lan araçlara manometre denir.
www.sarmalokul.com
liğindeki civanın yaptığı basınç 10 cm–Hg olacağından P0 P0
h.d.g yerine 10 cm–Hg yazılır.
X X
Borunun biçimi, eğimi ve kalınlığı h yüksekliğini etkilemez. gazı gazı h
Cıva Cıva
P0 = PX PX = P0 + h.d.g
P0
Boşluk
Barometre: Açık hava basıncını ölçmeye yarayan alettir. X X
gazı gazı
Altimetre: Bir uçağın deniz yüzeyinden ne kadar yüksek- h
te olunduğunu tespit etmek için kullanılan alettir. h
Batimetre: Deniz ve göl derinliklerini basınç değişimi va-

Cıva Cıva
sıtası ile ölçmeye yarayan alettir.
PX + h.d.g = P0 PX = h.d.g
Y gazı
Kapalı Kaplarda Gaz Basıncı
Kapalı bir kaptaki gaz molekülleri hareketinden dolayı kabın X
gazı
çeperlerine çarpar ve kap içinde gaz basıncı oluşturur. h
Kapalı bir kapta bulunan gazın basıncı hacimle ters orantı-
lıdır. Sıcaklık sabit kalmak şartıyla hacim azaldıkça basınç
artar. Cıva
PX = PY + h.d.g

10. SINIF FİZİK
Akışkanların Basıncı Musluktan akan su aşağı indik-

Buraya kadar durgun akışkanların basıncını inceledik.
çe incelir. Çünkü aşağı doğru
Şimdide hareketli akışkanların basıncını inceleyelim.
inen suyun hızı artar ve basın-
h1 cı azalır. Açık hava basıncı su
moleküllerine sıkıştırarak in-
P1 h2 P0 celmesini sağlar.
P2 h3
P0
P3
A1 A2 A3
ϑ1 ϑ2 ϑ3
A1 > A2 > A3 ϑ3 > ϑ2 > ϑ1 P1 > P2 > P3
Örneğin evlerde kullandığımız su ve doğal gaz nasıl olu- Basıncın Hâl Değişimine Etkisi
yor da yüksek binaların en üst katlarına kadar çıkabiliyor?
Ya da kalbimizden çıkan kan nasıl oluyorda vücudun en Basınç birim yüzeye dik etkiyen kuvvet olduğundan mad-
uç noktalarına kadar ulaşabiliyor. Dikkat ettiyseniz bina- delerin moleküllerini bir arada tutarak dağılmasını önler.
lardaki doğal gaz boruları üst katlara çıkıldıkça incelir ya Aynen açık hava basıncının dünya yüzeyindeki denizlerin
da damarların yapısı kalbimizden uzaklaştıkça incelir ve ve göllerin üzerinde bir ağırlık oluşturarak tonlarca suyun
kılcallaşır. Yani akışkanın kesiti azaltılarak hızı artırılır ve dağılmasını önlediği gibi.
mümkün olan uzaklıklara iletilmesi sağlanır.
O hâlde basıncın artması maddelerin hâl değişimine etki
Akışkanın hızı ile basıncı arasındaki ilişkiyi ilk olarak Ber- eder. Erirken hacmi artan maddeler için basıncın artması
noulli adında bir bilim insanı şöyle açıklamıştır: erime ve kaynama noktalarını yükseltir. Basıncın azalma-
Bernoulli İlkesi: Bir akışkanın hızı artarsa basıncı azalır. sı ise erime ve kaynama noktalarını düşürür.
Bernoulli ilkesine göre akışkanın hızı kesit alanı ile ters Sadece buzun erimesinde ters bir durum vardır. Buz erir-
www.sarmalokul.com
orantılıdır. Kesiti azalan akışkanın hızı artar, hızı artan ken hacmi küçülür, dolayısıyla basıncın atması hacminin
akışkanında basıncı azalır. Buna göre akışkanın herhangi küçülmesine yardımcı olduğu için erime noktasını düşü-
iki kesit alanı ile bu kesitler arasındaki hızlardaki ilişki rür. Deniz seviyesinde 0°C’de eriyen buz basınç artmasıy-
A1.V1 = A2.V2 şeklinde yazılır. la sıfırın altında bir sıcaklıkta da eriyebilir. Örneğin kışın
–5°C’de kartopunun avucumuza alıp sıktığımızda eridiğini
Günlük yaşamdaki akışkanların hız - basınç ilişkilerinin görürüz. Ayrıca yüksek dağlarda karların yaz mevsiminde
bazıları şöyledir: erimemesinin nedenlerinden birisi de açık hava basıncının
yükseklere çıkıldıkça azalması ve karın erime noktasının
Püskürtme spreylerde yapılan pompalama ile kap içine
yükselmesidir.
sarkıtılmış borunun uç kısmındaki havanın hızı artırılır ve
basıncı azalır. Kap içindeki sıvı boruda yükselir ve uç kı- Ayrıca dağlardan yükseklere çıkıldıkça açık hava basıncın
sımdaki hava akımına kapılır ve tanecikler hâlinde etrafa azalmasıyla suyun kaynama noktası da düşer.
yayılır.
Arabaların brandala- Avucumuzdaki buzu sıkarsak buzun daha hızlı eridiğini
görürüz.
rı hareket hâlinde
iken şişkin durur. Kışın yollardaki kar, ara-
Bunun nedeni bran- baların tekerlerinin uy-
danın içindeki dur- guladığı basınçla daha
gun havanın branda çabuk erir.
dışındaki hareketli
havanın basıncından büyük olmasıdır.
Alçak basınç Kasırgalarda çatının üst Düdüklü tencerede suyun üst kısmındaki basınç arttığı
kısmındaki havanın hızı
için kaynama noktası yükselir.
arttığı için basıncı azalır.
Yüksek Çatının altındaki durgun Ayrıca akışkanların hızının arttığı yerde basıncı azaldığı
basınç
havanın basıncı büyük için rüzgârlı ortamlarda kaynama kolaylaşır.
olduğu için çatıyı yukarı
kaldırabilir.

10. GAZ
SINIF FİZİK
BASINCI -1
1. X Y Z 4. P0
Boşluk
h1 h2 h3 X gazı Y gazı
40 cm
10 cm
S 3S 2S
Düşey kesiti verilen kaba yerleştirilen X, Y, Z borula- Açık hava basıncının P0 = 70 cm–Hg olduğu ortam-
rının kesit alanları S, 3S ve 2S’dir. da civalı manometreler dengededir.
Boruların içinde hava olmadığına göre h1, h2 ve Buna göre, X gazının basıncının Y gazının basın-
h3 nasıl sıralanır? cına oranı kaçtır?
A) h1 > h2 > h3 B) h3 > h2 > h1
1 2 3
C) h2 > h1 > h3 D) h3 > h1 > h2 A) B) C) 1 D) E) 2
2 3 2
E) h1 = h2 = h3
5. P0
2. Boşluk Boşluk Boşluk
boşluk
hx hy hz 40 cm X
gazı 10 cm
dx dy dz
www.sarmalokul.com
Aynı ortamda yapılan deneyde sıvıların özkütle- Açık hava basıncının P0 olduğu ortamda şekildeki
leri arasındaki ilişki dY > dX > dZ olduğuna göre sistem dengededir.
içleri boş borulardaki sıvı yükselme miktarları hX, Buna göre, P0 açık hava basıncı kaç cm–Hg dir?
hY ve hZ arasındaki ilişki nedir?
A) 30 B) 40 C) 50 D) 60 E) 70
A) hX > hY > hZ B) hY > hX > hZ
C) hZ > hY > hX D) hZ > hX > hY
E) hX = hY = hZ 6.
cıva h
cıva h
3. P0 cıva h
gaz gaz gaz

X gazı
Px
20 cm
X Y Z
Açık hava basıncının P0 olduğu ortamda özdeş kap-

larda bulunan X, Y ve Z gazları ve cıva şekildeki gibi
dengededir.
Buna göre, PX, PY ve PZ gaz basınçları arasındaki
Açık hava basıncının P0 olduğu ortamda açık uçlu ilişki nedir?
manometredeki cıva şekildeki gibi dengededir.
A) PX > PY > PZ B) PY > PX > PZ
X gazının basıncı PX = 90 cm–Hg olduğuna göre,
C) PY > PZ > PX D) PZ > PX > PY
P0 açık hava basıncı kaç cm–Hg dir?
E) PZ > PY > PX
A) 70 B) 80 C) 90 D) 100 E) 110

10. SINIF FİZİK
7. P0 9. P0 = 76 cm-Hg
Y gazı X X
gazı 14 cm gazı
7
cm
Px Py
20 cm Y
gazı
X gazı 10 cm
cıva
Açık hava basıncının 76 cm–Hg olduğu bir ortamda
X gazı manometrede Şekil-I’deki gibi dengededir.
Manometre Y gazı içerisine konulduğunda Şekil-
içinde X ve Y gazlarının bulunduğu kaplar, şekilde
II’deki gibi dengeye geliyor.
gösterildiği gibi dengededir.
Buna göre Y gazının basıncı kaç cm–Hg dir?
X gazının basıncı PX, Y gazının basıncı PY oldu-
ğuna göre, PX ve PY kaç cm–Hg dir? A) 55 B) 69 C) 83 D) 97 E) 100
PX PY
A) 40 50
B) 60 50
C) 80 90
D) 90 100
E) 100 90
10.
www.sarmalokul.com
PX
PZ
PY
Esnek zardan yapılmış küre şeklindeki düzenek üç

bölmeye ayrılmıştır.
Bölmelerdeki X, Y ve Z gazları dengede olduğuna
göre, gaz basınçları PX, PY ve PZ arasındaki ilişki
nedir?
8.
X A) PX > PY > PZ B) PX > PZ > PY
Z
C) PX = PY = PZ D) PY > PX > PZ
Y
2h E) PZ > PX > PY
h
cıva
Düşey kesiti verilen kapalı kap cıva ve X, Y, Z gazları

ile şekildeki gibi dengededir.
Buna göre gaz basınçları PX, PY ve PZ arasındaki
ilişki nedir?
A) PX > PY > PZ B) PX > PZ > PY BUNU BİL
C) PY > PX > PZ D) PY > PZ > PX İdeal gazlar bulundukları kabın tüm noktalarına eşit
E) PZ > PY > PX büyüklükte basınç uygular.

8
10.GAZSINIF FİZİK
BASINCI -2
1. Torricelli deneyi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi 4. PX PY PZ

doğrudur?
A) Deney deniz seviyesinden daha yüksekte yapılır-
sa borudaki cıva yüksekliği artar.
Cıva
B) Borudaki sıvı yüksekliği sıvının cinsine bağlı değil-
dir.
C) Borudaki sıvı yüksekliği borunun kesit alanına Düşey kesiti verilen kap içine yerleştirilen özdeş
bağlıdır. tüplerin içindeki gazların basınçları PX , PY ve PZ
D) Borudaki cıva basıncı, açık hava basıncına eşittir.
A) PX > PY > PZ B) PZ > PY > PX
E) Deney her ortamda aynı sonucu verir.
C) PX = PY = PZ D) PZ > PX > PY
E) PX > PZ > PY
2. S 2S 3S
5. Ygaz Zgaz
Xgaz
X sıvısı Y sıvısı Z sıvısı
yatay h
Şekildeki kaplarda, dX, dY, dZ öz kütleli X, Y, Z sıvıları Cıva Cıva

varken S, 2S ve 3S kesit alanlı borularda sıvı yük- h
seklikleri verilmiştir.
Cıva
Boruların içinde hava olmadığına göre, sıvıların
öz kütleleri nasıl sıralanır?
www.sarmalokul.com
A) dX > dZ > dY B) dZ > dX > dY Açık hava basıncının P0 olduğu ortamda basınçları
PX, PY ve PZ olan gazlar şekildeki gibi dengededir.
C) dY > dZ > dX D) dY > dX > dZ
Buna göre, PY, PZ ve P0 arasındaki ilişki nedir?
E) dZ > dY > dX
A) P0 > PZ > PY B) P0 = PY > PZ
C) PY > PZ > P0 D) PY > P0 > PZ
3. Gaz
E) PY > P0 = PZ
h
6.
Civa
X sıvı
3S K 5S
Gaz M
Düşey kesiti verilen kap, cam boru içinde sıkıştırılmış
gaz ve cıva ile dengede iken gaz basıncı P, borudaki L
cıvanın kaptaki cıva seviyesine yüksekliği h dir. 2S
Buna göre kaba bir miktar daha cıva eklenirse P İçerisinde ideal gaz bulunan kapalı kabın K, L, M yü-
ve h nasıl değişir? zeylerinin yüzey alanları sırasıyla 3S, 2S ve 5S dir.
P h Bu yüzeylere etki eden gaz basınç kuvvetleri sı-
A) Artar Artar rasıyla FK, FL ve FM olduğuna göre, bu kuvvetler
B) Azalır Artar arasındaki ilişki nedir?
C) Artar Değişmez A) FK > FL > FM B) FL > FM > FK
D) Azalır Azalır C) FM > FK > FL D) FM > FL > FK
E) Artar Azalır
E) FK = FL = FM

10. SINIF FİZİK
7. P2
P0 = 75 cm – Hg 10. K L M
Gaz
P1 Gaz
h1 h2 h3
20 cm 15 cm
Civa
Civa
Düşey kesiti verilen kaba yerleştirilen K, L, M borula-

Açık hava basıncının 75 cm-Hg olduğu bir ortamda, rında h1, h2 ve h3 yüksekliğinde cıva yükselmektedir.
şekildeki manometre dengededir. Boruların içinde hava olmadığına göre, h1, h2 ve

h3 nasıl sıralanır?
Buna göre,P1 ve P2 gaz basınçları kaç cm-Hg dir?
P1 P2 A) h1 > h2 > h3 B) h1 = h2 = h3 C) h2 > h1 > h3
D) h3 > h2 > h1 E) h1 > h3 > h2
A) 60 40
B) 90 110
C) 60 80
D) 90 40
E) 60 110
8. boşluk boşluk boşluk

11. P2
Gaz
h1 h2 h3
P1 4h
www.sarmalokul.com
d 2d 3d Gaz musluk
h
Aynı ortamda yapılan deneyde d, 2d ve 3d öz-
yatay
kütleli sıvıların içleri boş borulardaki yükselme

Düşey kesiti verilen kapalı kapta musluk kapalı iken,
miktarları h1, h2 ve h3 arasındaki ilişki nedir?
P1 ve P2 basınçlı gazlar ve sıvı dengededir.
A) h1 = h2 = h3 B) h1 > h2 > h3 C) h3 > h2 > h1
Buna göre musluk açıldığında;
D) h1 > h3 > h2 E) h3 > h1 > h2
I. P1 ve P2 artar.
II. P1 artar, P2 azalır.
9. III. P1 ve P2 değişmez.
Y
X Gaz durumlarından hangileri gerçekleşebilir?
Gaz
h2
h1 D) II ve III E) I, II ve III
Sıvı(d) yatay
Düşey kesiti verilen kapta, aynı sıcaklıkta, aynı cins

X ve Y gazları şekildeki gibi dengede iken bölmelerdeki
gaz basınçları, PX ve PY, sıvı yükseklikleri h1 ve h2 dir.
Musluk açılarak yeni denge sağlandığında;
I. PX azalır.
II. PY artar.
III. h1 azalır.
ÖĞREN
IV. h2 artar.
Farklı basınçlı gazlar ortam şartları değiştirilmeden
yargılarından hangileri doğru olur?
karıştırıldığında oluşan basınç küçük ile büyük ba-
A) I ve II B) I ve III C) III ve IV
sınç arasında bir değer alır.
D) II ve IV E) I ve IV
9
10.SARMAL
SINIFTESTFİZİK
–2
1. A1 4. 3R
8X
2R
K
8X
A2 R 2R
2X P
R L M
X
N
+ –
Şekildeki elektrik devresinde A1 ve A2 ampermet-

releri aynı değeri gösterdiğine göre X direnci kaç Şekildeki K, L, M, N, P lambalarının dirençleri veril-
W olur? miştir.
A) 8 B) 12 C) 18 D) 24 E) 32 Buna göre, en parlak yanan lamba hangisidir?
A) K B) L C) M D) N E) P
2. Reosta, lamba ve iç di- 5. ε İç dirençleri ihmal edi-

R renci ihmal edilen ε = 3 – + len özdeş üreteçlerle
V'luk pille kurulan şekil- kurulan şekildeki düze-
X
K L M deki devrede lambanın ε nekte; X anahtarı açık,
direnci R = 4Ω dur.
– + ε – Y anahtarı kapalı iken
+
+ – lambadan geçen akım
|KL| = |LM| ve reosta- ε –
ε = 3V +
Y I'dır. Lambadan geçen
nın KL kısmının direnci
akım her iki anahtar
12W olduğuna göre, lambanın potansiyeli kaç volt-
kapatıldığında I1, her
www.sarmalokul.com
I
tur?
iki anahtar açıldığında
A) 0,6 B) 0,75 C) 1,5 D) 2,4 E) 3 I2 oluyor.
Buna göre, bu akımlar nasıl sıralanır?
A) I = I1 = I2 B) I > I1 > I2 C) I = I1 > I2

3. + – Şekildeki devrede direnç-
D) I2 > I1 > I E) I1 > I2 > I
ε ler özdeş ve pilin iç direnci
ihmal edilmiştir. Voltmet-
R R renin okuduğu değer
X anahtarı açıkken V1,
V X anahtarı kapalı ike V2 6.
dir. 1 2 3
R X
Şekildeki gibi yerleştirilen çubuk mıknatıslar arasın-

Buna göre, V1 ve V2 değerleri için aşağıdakiler- da oluşan manyetik alan çizgileri verilmiştir.
den hangisi doğrudur? Buna göre,mıknatısların 1,2 ve 3 numaralı kutup
işaretleri aşağıdakilerden hangisi olabilir?
V1 V2
1 2 3
A) ε/2 ε/2 A) S N S
B) 0 ε/2 B) N S N
C) 0 ε/2 den az C) S S N
D) ε/2 ε/2 den fazla D) N N N
E) ε/2 ε/2 den az E) N N S

10. SINIF FİZİK
7. 10. K Düşey kesiti verilen şekil-

deki kap; d ve 3d özkütleli,
birbirleriyle karışmayan
d sıvılarla taşma seviyesine
kadar doludur.
3d X
2d özkütleli K cismi, yavaşça sıvı yüzeyine bırakı-

Kar lıp dengeye ulaştığında;
I. Kabın toplam ağırlığı artar.
80 kg kütleli bir adam ile 30 kg kütleli oğlu, karda
şekildeki gibi yan yana durmaktadır. Babanın taban II. Taşan sıvının ağırlığı cisme etki eden kaldırma
alanı 400 cm2, oğlunun taban alanı 100 cm2 dir. kuvvetine eşit olur.
Babanın kar üzerine uyguladığı basınç PB, oğlu- III. Kabın tabanındaki X noktasında oluşan sıvı ba-
sıncı artar.
nun kar üzerine uyguladığı basınç P0 olduğuna
P
göre, PB oranı kaçtır? A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
0
3 1 3 2 8 D) II ve III E) I, II ve III
A) B) C) D) E)
8 4 4 3 3
8. h Boşluk
www.sarmalokul.com
h
L K
Düşey kesiti verilen şekildeki kap içinde d özkütleli

sıvı vardır. Sürtünmesiz piston K düzeyinde iken F
kuvveti ile dengede tutulabiliyor. Piston L düzeyine
kadar itilirse, bu konumda pistonu dengede tutacak
kuvvet Fʹ oluyor.
Buna göre, Fʹ kaç F dir?
A) 1,2 B) 1,4 C) 2,4 D) 3,0 E) 3,2 11. Bir ucu açık diğer ucu kapalı
Gaz
U borusu, gaz ve civa şekil-
deki gibi dengededir.
h Borunun açık ucundan bir
miktar daha civa eklenirse;
9. Aşağıdaki eşleştirmelerden hangileri yanlıştır?
Cıva
gaz basıncı P ve cıva sevi-
Barometre
K
Açık hava basıncı ölçer yesi farkı h, nasıl değişir?
L
Manometre Derinlik ölçer P h
M A) Artar Artar
Altimetre Yükseklik ölçer
B) Artar Değişmez
N
Batimetre Kapalı kap gaz basıncı ölçer C) Artar Azalır
A) K ve M B) L ve N C) L ve M D) Azalır Artar
D) M ve N E) K ve N E) Azalır Değişmez

0
10. AKIŞKAN
SINIF BASINCI
FİZİK
1. 4A I 4. Bernoulli prensibine göre, boru içerisinde akan

sıvı için,
II A I. Sıvının hızı artarsa, basıncı azalır.
ϑ1 ϑ2
II. Borunun kesit alanı artarsa, sıvının basıncı aza-
lır.
III. Sıvının akış yönü yüksek basınçtan, düşük ba-
sınca doğrudur.
Kesiti verilen borunun içindeki akışkanın I. bö-
lümdeki hızı ϑ1 = ϑ ise II. bölümdeki hızı ϑ2 kaç ϑ
dir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
1 1 D) II ve III E) I, II ve III
A) 4 B) 2 C) 1 D) E)
2 4
5. Şekildeki musluktan akan

sıvının aşağı doğru incelme-
sinin nedeni,
2. K
I. Açık hava basıncı
L II. Akışkanların hızı ile basın-
M cının ters orantılı olması
sıvı
III. Sıvıların basıncı her doğrul-
tuda iletmesi
Kesiti verilen boruda ok yönünde akan bir sıvı vardır.
ilkelerinden hangileri olabilir?
Buna göre, sıvının K, L, M noktalarına yaptığı ba-
www.sarmalokul.com
sınçlar PK, PL, PM arasındaki ilişki nasıldır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) PK > PL > PM B) PL > PK > PM D) II ve III E) I, II ve III

C) PK = PL = PM D) PM > PL > PK
E) PK > PL = PM
6.
3. I. Uçak kanatlarının II. Kasırgalı bir havada

şekli evin çatısının uçması
h3
h2
h1
Düşey kesiti verilen boruya bağlanan tüplerdeki sıvı III. Hortumun ucunu sıkıştı-
seviyeleri h1, h2, h3 tür. rınca suyun hızının artması
Buna göre h1, h2, h3 arasındaki ilişki nasıldır?
Yukarıdaki görsellerden hangileri Bernoulli pren-
A) h1 > h2 > h3 B) h2 > h3 > h1 sibine göre açıklanabilir?
C) h1 = h2 = h3 D) h3 > h2 > h1
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) h1 > h3 > h2
D) II ve III E) I, II ve III

10. SINIF FİZİK
7. 10. Gaz Akışı

h1 h2 h3 X Y Z
Su
Su
yatay
Düşey kesiti verilen borudan gösterilen yönde su ak-
maktadır. Şekildeki dış yarıçapı verilen boruda ok yönünde gaz
Buna göre, borulardaki su yükseklikleri h1 , h2 , akışı varken, borunun altına bağlanan kabın kolla-
h3 nasıl sıralanır? rındaki sıvı yükseklikleri verilen düzeylere gelerek
denge sağlanmıştır.
A) h1 = h2 = h3 B) h1 > h2 > h3
Buna göre, borunun X, Y, Z bölgelerindeki iç yarı-
C) h3 > h2 > h1 D) h2 > h1 > h3
çapı rX , rY , rZ nasıl sıralanır?
E) h3 > h1 > h2
A) rX = rY = rZ B) rZ > rY > rX
C) rY > rZ > rX D) rX > rZ > rY
E) rY > rX > rZ
8. Düşey kesiti verilen silin-

K
h Su dirik kap 2h yüksekliğinde
K
su ile doludur.
h
11. Gaz
yatay L
www.sarmalokul.com
h
Özdeş K ve L tıkaçları aynı anda açıldığında K
deliğinden akan su hacmi V olduğuna göre, kap
tamamen boşalana kadar L deliğinden akan su
hacmi kaç V olabilir? K
A) V B) V-2V arası C) 2V
Şekildeki U borusunda gaz ve cıva dengede iken
D) 2V-3V arası E) 3V den fazla borunun açık ucuna üflenirse,
I. h yüksekilği azalır.
II. Gazın basıncı azalır.
III. K noktasının basıncı azalır.
9. D) II ve III E) I, II ve III
K L M
Şekildeki özdeş hortumların uçlarına bağlanmış çe-

şitli aparatlar gösterilmiştir.
Sabit debili ve özdeş musluklara bağlanan hor-
tumlardan çıkan suların, hızları VK , VL , VM BUNU BİL
arasındaki ilişki nedir? Akışkanlar büyük basınçtan küçük basınca doğru
A) VK = VL = VM B) VK > VL > VM hareket eder.
C) VL > VK > VM D) VM > VK > VL
E) VL > VM > VK

1
10. SINIF FİZİK

BASINCIN HÂL DEĞİŞİMİNE ETKİSİ
1. I. Erzurumda suyun 93°C’de kaynaması 4.

Musluk
II. Dağlardaki karların daha geç erimesi Soğuk

su
III. Tuzlu suyun geç kaynaması
Yukarıdaki olaylardan hangileri basıncın hâl de-
ğişimine etkisi sonucudur?
Isıtıcı
Şekil I Şekil II
Şekil I deki 70°C ye kadar ısıtılan kapalı kaptaki su,

şekil II deki gibi soğuk su altına tutulduğunda, kayna-
maya başlıyor.
Bu olay açıklanırken,
I. Kapalı kaptaki gaz basıncı, sıcaklıkla doğru
2. K L M orantılıdır.
Su Alkol Yağ II. Basınç azalması, sıvıların kaynamasını kolaylaş-
tırır.
Yukarıdaki K, L, M maddelerinin dış basıncı artar-
sa kaynama noktaları nasıl değişir? III. 100°C de kaynayan su, basınç artışı ile 70°C de
kaynayabilir.
K L M
bilgilerinden hangileri kullanılabilir?
B) Azalır Azalır Azalır A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
C) Artar Azalır Azalır D) I ve II E) I, II ve III
D) Azalır Artar Artar
www.sarmalokul.com
E) Artar Azalır Artar
5.
Tel
Buz
3. Normal şartlarda 10°C de eriyen X katısının kay- Ağırlık

nama sıcaklığı 70°C dir. X katısı üzerindeki basınç
–2°C deki buz kalıbı üzerinde, uçlarına ağırlıklar
artırılıyor.
bağlanmış tel bırakılıyor.
X katısının erirken hacmi arttığına göre, erime
Telin sıcaklığı –2°C olduğuna göre,
sıcaklığı TE ve kaynama sıcaklığı TK aşağıdakiler-
I. Tel buzu keser ve buz ikiye ayrılır.
den hangisi olabilir?
II. Tel, buzun içinde ilerler fakat buz ikiye ayrılmaz.
TE TK
III. Telin ucundaki ağırlıklar artırılırsa tel buzun için-
A) 15 75
de daha hızlı hareket eder.
B) 15 65
C) 5 75
D) 5 65
E) 10 70 D) II ve III E) I ve III

10. SINIF FİZİK
6. X maddesinin donarken hacmi azalıyor. 9. 0°C’de donan suyun daha düşük sıcaklıkta don-
Y maddesinin donarken hacmi artıyor. ması için;
I. Üst kısmındaki basıncı artırmak,
Buna göre, basıncın artması X ve Y maddelerinin
II. Deniz seviyesinden yükseklere çıkarmak,
donma sıcaklıklarını nasıl değiştirir?
III. Antifriz eklemek
X Y
işlemlerinden hangileri yapılabilir?
A) Artar Artar
B) Azalır Azalır A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
C) Azalır Artar D) I ve III E) I, II ve III

D) Artar Değişmez
E) Artar Azalır
7. K katısının erirken hacmi artıyor. L katısının ise erir- 10. Suyun erime ve kaynama noktası,
ken hacmi azalıyor. I. Safsızlık,
Buna göre, dış basıncın azalması K ve L madde-
II. Buhar basıncı,
lerinin erime sıcaklığını nasıl değiştirir?
K L III. Isıtıcının gücü
A) Artar Azalır niceliklerinden hangilerine bağlı değildir?
www.sarmalokul.com
B) Azalır Artar A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
C) Azalır Azalır D) I ve III E) I, II ve III
D) Artar Artar
E) Azalır Değişmez
8. I. Tuzlu su
II. Şekerli su
ÖĞREN
III. Düdüklü tenceredeki su
Donarken hacmi artan maddelerin (su) erime ve don-
Yukarıdaki sulardan hangileri 100°C’den farklı bir
ma esnasında basınç değişimine karşı hâl değişim
sıcaklıkta kaynar?
sıcaklıklarındaki artış veya azalış diğer maddelere
göre ters olur.

10.
BECERİSINIF
ODAKLI FİZİK
TEST – 5
1. Farklı ortamlarda kullanılmak üzere üretilen ayakka- 3. Aşağıdaki seçeneklerde yer alan, her yanı kapalı
bılar aşağıda verilmiştir. ve yarı yüksekliklerine kadar sıvı dolu kaplardan
hangisi ters çevrildiğinde, sıvının tabana uygula-
Buna göre hangi ayakkabı türünde basınç azaltıl-
dığı basınç artar?
ması en etkin şekilde kullanılmıştır?
A) B) A) B) C)
D) E)
C) D)
E)
www.sarmalokul.com
4. Şekildeki gibi asılan içi boş hafif metal kutuların
arasına üfleyen bir öğrenci, kutuların birbirine yak-
laştığını gözlemliyor.
2. P P1 P2
S S S S
Yatay
Şekil I Şekil II
Buna göre;
Şekil I'de homojen katı cismin yatay zemine yaptığı
basınç P dir. Cisim eşit taban alanlı iki parçaya I. öğrencinin üflediği bölgede havanın basınç
ayrılıp, Şekil II'deki gibi yatay zemin üzerine konul- değeri düşmüştür.
duğunda parçaların zemine uyguladıkları basınçlar II. öğrencinin üflediği bölgede havanın sürati art-
P1 ve P2 oluyor. mıştır.
Buna göre; P, P1 ve P2 arasındaki ilişki aşağıda- III. metal kutular birbirinden uzaklaştırılarak
kilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? deney tekrarlanırsa, kutuların birbirine yaklaş-
ması zorlaşır.
A) P = P1 > P2 B) P > P1 > P2
ifadelerinden hangisi doğrudur?
C) P2 > P > P1 D) P1 > P > P2
A) Yalnız III B) I ve III C) II ve III
E) P2 > P1 > P D) I ve II E) I, II ve III

10. SINIF FİZİK
5. Şekil-I’deki verilen K ve L cisimlerinin yatay zemine 7. Tansiyon, bütün atardamar sistemi içindeki kan
yaptıkları basınçlar, sırasıyla P ve 2P’dir. basıncı olarak ifade edilir. Kalp, kanı atardamar sis-
temine pompaladığında ölçülen kan basıncı büyük
tansiyon, kalp gevşemeye geçtiğinde ölçülen kan
K
2S S basıncı da küçük tansiyon olarak tanımlanır.
K L L
Yatay
S 2S
Şekil-I Şekil-II
Buna göre, cisimler şekil-II’deki gibi üst üste

konulursa yatay zemine yapılan basınç kaç P
olur?
Tansiyon ölçümü, içine hava doldurulup boşaltılabilen
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
manşon ve manşon ile kol arasına steteskop yerleşti-
rilmesiyle yapılır. Bu olayda
I. Manşon şişirilerek koldaki kan akışı kesilir.
II. Manşon içindeki hava boşaltılarak içindeki
basınç azaltılır ve kan yeniden akışa geçer.
III. Gaz basıncı yardımıyla akışkan basıncı ölçü-
lür.
yukarıdakilerden hangileri doğrudur?
www.sarmalokul.com
6. Düşey kesiti şekildeki gibi olan bir borudan belirtilen 8. Almanyanın Magdeburg şehrinde fizikçi Otto Von
yönde ve sabit debili su akmaktadır. K, L ve M nok- Guericke tarafından 1654 yılında açık havanın uygu-
talarındaki sıvı basınçları sırasıyla PK, PL ve PM dir. ladığı kuvveti ıspatlayan bir deney yapılmıştır.
K L M İki yarım küre birleştirilip içindeki hava boşaltma

pompası ile boşaltılır. Daha sonra kürenin her iki
yanından 1’er at zıt yönlerde hareket etmek istedi-
ğinde yarım küreleri bir birinden ayıramamıştır. Bu
olayda kürelerin birbirinden ayrılması için,
Buna göre; PK, PL ve PM nin büyüklerine göre

sıralanışı seçeneklerin hangisinde doğru veril-
I. Küreyi daha çok atın çekmesi sağlanmalı
miştir?
II. Kürenin yüzey alanı küçültülmeli
A) PK > PL > PM B) PK = PL = PM
III. Kürenin içine hava gönderilmeli
C) PL > PK = PM D) PM > PL >PK işlemlerinden hangileri yapılabilir?
E) PM > PK = PL A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
10. SINIF FİZİK
Sıvıların Kaldırma Kuvveti 4.

F1
Kaldırma Kuvvetinin Özellikleri F3
1. F4
F2
Vb Sıvı
Kaldırma kuvvetinin oluşma sebebi, cisim üzerin-

Sıvı deki sıvı basınç kuvveti farkıdır.
/F = 0; F3 = F4
Sıvı içerisine bırakılan bir cisme sıvı tarafından uygu- x
lanan kuvvete, sıvının kaldırma kuvveti denir (Fk). F2 > F1 ve FK = F2 - F1 dir.

FK = Vb · ds · g dir.
Vb = Batan kısmın hacmi
ds = Sıvının öz kütlesi
g = Çekim ivmesi
5. X
Z Sıvı
www.sarmalokul.com
2. FK
Cismin sıvı içindeki konumunu, cisim ile sıvının
öz kütleleri belirler.
Yüzme şartı (X): ds > dX
Sıvı Askıda kalma şartı (Y): ds = dY
Batma şartı (Z): ds < dZ
Kaldırma kuvveti düşey yukarı yönlüdür.
Kuvvet dengesi yazılırken FK, her zaman +y ek-
seninde gösterilir.
6.
X
3. FK
Z Vb
Sıvı
G
Sıvı
Cismin yer değiştirdiği sıvının ağırlığı cisme etki
Kaldırma kuvveti, cisme batan hacmin merkezin- eden kaldırma kuvvetine eşittir.
den etki eder. X, Y, Z cisimleri için taşan sıvı hacmi Vb kadardır.
FK ile G aynı doğrultuda olmadığı için cisim den- Taşan sıvı ağırlığı = Vb · ds · g dir, bu da FK ya
gede kalamaz, ok yönünde döner. eşittir.

10. SINIF FİZİK
7. FX 10. K
X
FY
GX L 1
Y
N FZ 2
GY
Z Sıvı h
GZ
Sıvı 3
Vb
Yüzen ve askıda kalan cisimler taşırma kabının Yükselen sıvı miktarı kaldırma kuvveti ile orantılı-
ağırlığında değişiklik yapmaz, batan cisimler ta- dır.
şırma kabını ağırlaştırır. K cismi sıvıya atıldığında sisteme etki eden kal-
dırma kuvveti 1 ve 2 durumlarında değişmediği
GX = FX = Taşan sıvı ağırlığı
için h değişmez, 3 durumunda azaldığı için h
GY = FY = Taşan sıvı ağırlığı azalır.
GZ > FZ = Taşan sıvı ağırlığı
8. X
Z Sıvı
www.sarmalokul.com
Sıvı
Taşma olmayan kaplarda, yüzen, askıda kalan

veya batan cisimler, kabın ağırlığını kendi ağır-
lıkları kadar artırır.
X cismi kabı, GX kadar ağırlaştırır. 11. Kendi sıvısı içinde yüzen katı (su - buz), sıcaklık de-
ğiştirilmeden eritildiğinde, kaptaki sıvı seviyesi değiş-
Y cismi kabı, GY kadar ağırlaştırır.
mez.
Z cismi kabı, GZ kadar ağırlaştırır.
9. F1 F2
h1 h2
Su Su ip
d1
sıvı V1
V2 h1 = değişmez h2 = azalır
d2
sıvı
ip T≠0
Birbirine karışmayan sıvılar arasındaki cisme etki

eden kaldırma kuvveti, sıvıların cisme uyguladık-
h3
ları kaldırma kuvvetlerinin toplamına eşittir.
Su
FK = F1 + F2
h3 = artar
FK = V1 · d1 · g + V2 · d2 · g

3
10. SINIF FİZİK

SIVILARIN KALDIRMA KUVVETİ - 1
1. Havadaki ağırlığı G olan bir cismin su içindeki ağırlığı 4.

3G G
olarak ölçülüyor. 2G
5 4G
Aynı cisim özkütlesi suyun özkütlesinin iki katı
olan sıvıda tartıldığında ağırlığı kaç G olur? 4G

X X d1 X d2
1 2 3 2 3
A) B) C) D) E)
5 5 5 3 4
Havadaki ağırlığı 4G olan X cismi d1 yoğunluklu sıvı-
da 2G, d2 yoğunluklu sıvıda G ağırlığında geliyor.
d1
Buna göre oranı kaçtır?
d2
3 3 2 1
A) 1 B) C) D) E)
2. 4 2 3 3
K
5.
L
K
Eşit hacim bölmeli K, L, M cisimleri bir sıvı içerisinde Sıvı içindeki K ve L cisimlerine uygulanan kaldırma
şekildeki gibi dengede kalıyor. kuvvetleri eşittir.
Buna göre cisimlere etkiyen kaldırma kuvvetleri Buna göre cisimlerin
www.sarmalokul.com
arasındaki ilişki nasıldır?
I. Kütleleri eşittir.
A) FK > FL > FM B) FK = FL > FM
II. Hacimleri eşittir.
C) FK > FM > FL D) FL = FM > FK
III. Taşırdıkları sıvı kütleleri eşittir.
E) FM = FL = FK
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
6. X
3. X
Y
Sıvı
Taşma seviyesine kadar sıvı dolu kaba, X cismi bıra-

kılıyor.
sıvı
Buna göre
I. Taşan sıvının hacmi cismin hacmine eşittir.
Eşit hacim bölmeli X ve Y cisimleri bir sıvıda şekilde-
II. Taşan sıvının ağırlığı, cismin ağırlığına eşittir.
ki gibi dengede kalıyorlar.
mX
Buna göre cisimlerin kütleleri oranı kaçtır? III. Taşan sıvının ağırlığı, cisme etki eden kaldırma
mY kuvvetine eşittir.
5 4 3 1 1 yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) B) C) D) E)
4 3 2 2 3 A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

10. SINIF FİZİK
7. Şekildeki cisim, sıvı içerisinde K 10. Y

sıvısı K cisminin, X sıvısı içindeki den-
dengede iken, cisme etki eden K ge konumu şekildeki gibidir. Bu
kaldırma kuvveti FK, cismin sıvı- Vb durumda cisme etki eden kaldır-
Sıvı
ya batan hacmi Vb, sıvının öz X sıvısı ma kuvveti FK, sıvıya batan
ağırlığı t s dir. hacmi Vb dir.
Düzenek yer çekim ivmesinin daha küçük olduğu Musluk açılarak kaba, X sıvısı ile homojen
bir ortama götürülürse, karışabilen ve daha büyük öz kütleli Y sıvısı ek-
I. FK azalır. lendiğinde, yeni denge durumunda FK ve Vb nasıl
değişir?
II. Vb azalır.
FK Vb
III. t s azalır.
A) Değişmez Azalır
B) Azalır Artar
C) Değişmez Artar
D) Artar Azalır
E) Değişmez Değişmez
8. Şekildeki homojen küpün, F1

F3
yüzeylerine etki eden sıvı
F4
basınç kuvvetleri verilmiştir. F2
Sıvı
Cismin ağırlığı G, kaldırma kuvveti FK olduğuna gö-

re, 11. K
www.sarmalokul.com
I. FK = F2
II. FK = G
K
III. FK = F2 - F1 X sıvısı Y sıvısı
eşitliklerinden hangileri doğrudur?
Bir K cisminin X ve Y sıvılarındaki denge durumu ve-
rilmiştir.
D) II ve III E) I ve III
Buna göre
I. dK < dX
9. X X ve Y cisimlerinin K sıvısın- II. dK > dY
daki denge durumu şekildeki III. dX < dY
gibidir.
Y
K
Bu cisimler başka bir sıvı içinde aşağıdakiler-
den hangisi gibi durabilir?
A) B) C) X
Y Y
X
X Y
X X
DİKKAT
D) E) Y
Farklı özkütleli sıvılar içinde yüzen veya askıda kalan
Y cisme etki eden kaldırma kuvveti değişmez, cismin
ağırlığına eşittir.

T 4
10. SINIF FİZİK
SIVILARIN KALDIRMA KUVVETİ - 2
1. Homojen eşit bölmeli K cis- K 4. X

mi d özkütleli sıvıda şekil- v
deki gibi dengededir. v
K cisminin bir bölmesi L sıvısı
v
kesilip alınırsa aynı sıvı- X
v K sıvısı
daki yeni denge durumu
sıvı
nasıl olur? İçi dolu X cismi K ve L sıvılarında şekillerdeki gibi
dengede kalıyor.
A) B) C) K ve L sıvılarından aynı sıcaklıkta oluşturulan ho-
mojen bir karışımda X cismi aşağıdaki konumla-
rın hangisi gibi dengede kalamaz?
A) B) C)
D) E)
D) E)
E)
2. Eşit hacim bölmeli ve 6G

ağırlıklı cisim, şekildeki gibi
tartıldığında dinamometre
4G değerini gösteriyor.
www.sarmalokul.com
Sıvı
Buna göre, cisim tamamen sıvıya batırılarak tartı-

lırsa dinamometre kaç G değerini gösterir?
3 5
A) 1 B) C) 2 D) E) 3
2 2
3. F Şekildeki sistemde K cismi sıvı

içerisinden sabit hızla tamamen
K çıkarılıyor.
h
5. Taşma seviyesine kadar
X
Sıvı su dolu kabın içerisine
ağırlıkları eşit ve G olan
Bu sürede, cisme etki eden kaldırma kuvveti FK, Y X, Y, Z cisimleri yavaşça
uygulanan kuvvet F ve sıvı yüksekliği h için bırakılıyor.
Z
I. FK sürekli azalır.
II. F, önce sabit kalır, sonra artar.
Cisimlerin denge durumları şekildeki gibi oldu-
III. h, önce sabit kalır sonra azalır. ğuna göre, kaptaki toplam ağırlaşma için ne söy-
yargılarından hangileri doğrudur? lenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) G den az B) G kadar
D) II ve III E) I ve III C) G ile 2G arasında D) 2G kadar

E) 3G kadar

10. SINIF FİZİK
7. 10. Gaz Akışı

h1 h2 h3 X Y Z
Su
Su
yatay
Düşey kesiti verilen borudan gösterilen yönde su ak-
maktadır. Şekildeki dış yarıçapı verilen boruda ok yönünde gaz
Buna göre, borulardaki su yükseklikleri h1 , h2 , akışı varken, borunun altına bağlanan kabın kolla-
h3 nasıl sıralanır? rındaki sıvı yükseklikleri verilen düzeylere gelerek
denge sağlanmıştır.
A) h1 = h2 = h3 B) h1 > h2 > h3
Buna göre, borunun X, Y, Z bölgelerindeki iç yarı-
C) h3 > h2 > h1 D) h2 > h1 > h3
çapı rX , rY , rZ nasıl sıralanır?
E) h3 > h1 > h2
A) rX = rY = rZ B) rZ > rY > rX
C) rY > rZ > rX D) rX > rZ > rY
E) rY > rX > rZ
8. Düşey kesiti verilen silin-

K
h Su dirik kap 2h yüksekliğinde
K
su ile doludur.
h
11. Gaz
yatay L
www.sarmalokul.com
h
Özdeş K ve L tıkaçları aynı anda açıldığında K
deliğinden akan su hacmi V olduğuna göre, kap
tamamen boşalana kadar L deliğinden akan su
hacmi kaç V olabilir? K
A) V B) V-2V arası C) 2V
Şekildeki U borusunda gaz ve cıva dengede iken
D) 2V-3V arası E) 3V den fazla borunun açık ucuna üflenirse,
I. h yüksekilği azalır.
II. Gazın basıncı azalır.
III. K noktasının basıncı azalır.
9. D) II ve III E) I, II ve III
K L M
Şekildeki özdeş hortumların uçlarına bağlanmış çe-

şitli aparatlar gösterilmiştir.
Sabit debili ve özdeş musluklara bağlanan hor-
tumlardan çıkan suların, hızları VK , VL , VM BUNU BİL
arasındaki ilişki nedir? Akışkanlar büyük basınçtan küçük basınca doğru
A) VK = VL = VM B) VK > VL > VM hareket eder.
C) VL > VK > VM D) VM > VK > VL
E) VL > VM > VK

T 11
10. SINIF FİZİK

BASINCIN HÂL DEĞİŞİMİNE ETKİSİ
1. I. Erzurumda suyun 93°C’de kaynaması 4.

Musluk
II. Dağlardaki karların daha geç erimesi Soğuk

su
III. Tuzlu suyun geç kaynaması
Yukarıdaki olaylardan hangileri basıncın hâl de-
ğişimine etkisi sonucudur?
Isıtıcı
Şekil I Şekil II
Şekil I deki 70°C ye kadar ısıtılan kapalı kaptaki su,

şekil II deki gibi soğuk su altına tutulduğunda, kayna-
maya başlıyor.
Bu olay açıklanırken,
I. Kapalı kaptaki gaz basıncı, sıcaklıkla doğru
2. K L M orantılıdır.
Su Alkol Yağ II. Basınç azalması, sıvıların kaynamasını kolaylaş-
tırır.
Yukarıdaki K, L, M maddelerinin dış basıncı artar-
sa kaynama noktaları nasıl değişir? III. 100°C de kaynayan su, basınç artışı ile 70°C de
kaynayabilir.
K L M
bilgilerinden hangileri kullanılabilir?
B) Azalır Azalır Azalır A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
C) Artar Azalır Azalır D) I ve II E) I, II ve III
D) Azalır Artar Artar
www.sarmalokul.com
E) Artar Azalır Artar
5.
Tel
Buz
3. Normal şartlarda 10°C de eriyen X katısının kay- Ağırlık

nama sıcaklığı 70°C dir. X katısı üzerindeki basınç
–2°C deki buz kalıbı üzerinde, uçlarına ağırlıklar
artırılıyor.
bağlanmış tel bırakılıyor.
X katısının erirken hacmi arttığına göre, erime
Telin sıcaklığı –2°C olduğuna göre,
I. Tel buzu keser ve buz ikiye ayrılır.
II. Tel, buzun içinde ilerler fakat buz ikiye ayrılmaz.
TE TK
III. Telin ucundaki ağırlıklar artırılırsa tel buzun için-
A) 15 75
de daha hızlı hareket eder.
B) 15 65
C) 5 75
D) 5 65
E) 10 70 D) II ve III E) I ve III

10. SINIF FİZİK
7. Birbirine yapıştırılmamış X ve Y 10.

demir
Demir bilye, tahta üzerinde iken,
X tahta
cisimlerinin sıvı içerisindeki den- a tahtanın suya batan kısmı a,
Y
ge durumları şekildeki gibidir. h kaptaki sıvı yüksekliği h dir.
Sıvı
Su
Cisimlerin öz kütleleri dX ve dY ve sıvının öz küt- Demir bilye suya atıldığında h ve a nasıl değişir?
lesi ds olduğuna göre, (ddemir > dsu)
I. dX > ds > dY h a
II. dY > ds > dX A) Artar Azalır
III. ds > dX > dY B) Azalır Azalır
bağıntılarından hangileri doğru olabilir? C) Artar Değişmez
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) Azalır Artar
E) Değişmez Değişmez
D) I ve II E) II ve III
8. T1≠0 K ve L cisimleri ipler yardı-

mıyla, şekildeki gibi
L
K dengededir.
T2≠0
Sıvı
11. +3 °C deki su içinde, asılı

İpler kesilip denge sağlandığında K ve L cisimle- ip T≠0
olan K cismi şekildeki gibi
rine etki eden kaldırma kuvvetleri FK ve FL nasıl K dengededir. K cisminin gen-
değişir?
Su +3°C leşmesi ihmal edildiğine
www.sarmalokul.com
yatay
FK FL göre,
A) Değişmez Azalır
I. Suyun sıcaklığı +4°C ye kadar artırılırsa ip geril-
B) Azalır Azalır
C) Değişmez Değişmez mesi azalır.
D) Azalır Artar II. Suyun sıcaklığı +5°C ye kadar artırılırsa ip geril-

E) Değişmez Artar mesi önce azalır, sonra artar.
III. Suyun sıcaklığı 0°C ye kadar soğutulursa ip ge-
rilmesi artar.
9. yargılarından hangileri doğrudur?

1 K A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
2
ip D) I ve II E) I, II ve III
L
Sıvı
yatay
Esnek çocuk balonu K ile, L katı cismi bir ip ile birbi-

rine bağlanarak şekildeki gibi sıvı içine bırakıldığında
ip gerilmesi sıfırdan farklı olacak şekilde dengeleni-
yor.
Kaptan bir miktar sıvı alındığında,

I. Cisimler 1 yönünde hareket eder.
II. Cisimler 2 yönünde hareket eder.
UNUTMA
III. Cisimler hareket etmez.
yargılarından hangileri doğru olabilir? Esnek balonlarda iç basınç dış basınca eşit kabul
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III edilir ve dış basınç azalması balonun hacmini artırır.
D) I veya III E) II veya III

10.
BECERİSINIF
ODAKLI FİZİK
TEST – 6
1. Eşit kütleli X, Y ve Z cisimlerinin sıvı içerisindeki 3. V hacimindeki X cismi, özkütleleri farklı taşma sevi-
denge konumların şekildeki gibidir. yesine kadar K ve L sıvılarıyla dolu kaplara ayrı ayrı
bırakılırsa iki kaptan da V hacminde sıvı taşıyor.
X Buna göre,
K L
sıvısı sıvısı
Z Sıvı X
Buna göre, cisimlere etki eden kaldırma kuvvet- I. Sıvıların cisme uyguladığı kaldırma kuvvetleri
leri FX, FY ve FZ arasındaki ilişki nedir? farklıdır.
A) FX > FY > FZ B) FX > FY = FZ II. Taşan sıvıların kütleleri her iki şekilde de aynı-
dır.
C) FX = FY > FZ D) FZ > FX = FZ
III. Taşan sıvıların kütleleri her iki şekilde de cis-
E) FY > FX > FZ min kütlesi kadardır.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?

www.sarmalokul.com
2. K ve L cisimlerinin X sıvısı içindeki denge durumları 4. Farklı özkütleli X ve Y cisimleri farklı özkütleli K ve
şekildeki gibidir. L sıvılarına bırakılırsa taşma seviyesine kadar dolu
taşırma kaplarından eşit kütlede sıvı taşırıyorlar.
L
Cisimler, eşit hacim bölmeli olduğuna göre,
v v
v v
v X v Y
v
K X sıvısı K sıvısı L sıvısı
Buna göre, kaba X sıvısı ile karışabilen Y sıvısı I. Cisimlere etki eden kaldırma kuvvetleri eşittir.
eklendiğinde, cisimlerin denge konumları aşağı-
II. K sıvısının özkütlesi L sıvısından büyüktür.
dakilerden hangisi gibi olamaz?
A) B) C) III. X cisminin özkütlesi Y cisminkinden büyüktür.
L L
L
K
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
K Karışım K Karışım Karışım
D) E)
K L Karışım L
Karışım K

10. SINIF FİZİK
5. Bir K cismi X ve Y sıvılarının üç değişik karışımın da 7. Denizaltılar denizlerin ve okyanusların derinliklerinde

şekillerdeki gibi dengede kalmaktadır. Karışımlardaki canlı türlerinin incelenmesinde, ya da askeri amaçlı
X sıvısının miktarı aynı olduğuna göre, olarak kullanılır. Denizaltıların suya indirilirken safra
tanklarındaki hava boşaltılıp deniz suyu ile doldurulur.
K Bu işlemin amacı aşağıdaki niceliklerinden han-
X + Y karışımı
K gisini artırmak içindir?
X + Y karışımı
X + Y karışımı K A) Özkütle B) Kütle C) Hacim
Şekil - I Şekil - II Şekil - III D) Sıcaklık E) Ağırlık
I. K cisminin özkütlesi X ve Y sıvılarının özkütle-

lerinden büyüktür.
II. Sıvıların her ikisininde özkütlesi K cisminin
özkütlesinden büyüktür.
III. K cismine şekil I ve şekil III de etki eden kaldır-
ma kuvvetleri eşittir.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?

www.sarmalokul.com
6. Düzgün silindirik G ağırlığındaki bir cisim su içine 8. Kütlesi 120 g olan X cismi özkütlesi 3g/cm3 olan sıvı
bırakıldığında cisme etki eden basınç kuvvetleri ile dolu kaba yavaşça bırakılınca sıvı seviyesi 800
şekildeki gibi olmaktadır. Cisme etki eden kaldırma cm3 iken 830 cm3 oluyor.
kuvveti F olduğuna göre,
830 cm3
800 cm3
F3 F2
F1
Buna göre cisme etki eden kaldırma kuvveti kaç
N dur? (g = 10 m/s2)
I. |F2| = |F3| A) 0,09 B) 0,9 C) 9
II. |F1| = |G| D) 90 E) 900
III. |F1| = |F|

IV. |F2| > |F3|
V. |F1| > |F|
yukarıdakilerden kaç tanesi yanlıştır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
10.SARMAL
SINIFTESTFİZİK
–3
1. K L 4. X Y X Nikel
+ – + –
N S
I II III IV
M N
+ – – + Şekil-I’deki çubuk mıknatıs ortadan ikiye bölünüyor.
Sonra X mıknatısı yönü değiştirilmeden bir nikel par-
çasına şekil II deki gibi yaklaştırılıyor.
P Buna göre, X mıktanısı ve nikel parçasının man-
+ –
yetik kutupları nasıl olur?
Şekildeki gibi bağlanmış iç dirençleri ihmal edilen K, I II III IV

L, M, N, P üreteçlerinin hiçbirinden akım geçmiyor. A) S N N S
Buna göre hangi üretecin elektromotor kuvveti B) N N S S
en büyüktür? C) S S S S
A) K B) L C) M D) N E) P D) N S N S
E) S S N N
2. ısıtıcı
www.sarmalokul.com
A
V = 50 Volt
Şekildeki devrede ampermetrenin okuduğu de-

ğer 4 amper ise ısıtıcının gücü kaç watt tır?
A) 50 B) 100 C) 200 D) 300 E) 400

5. I II
III
X
3. R2 = 4Ω
R1 = 6Ω Şekildeki devrede anahtar kapatılınca X mıknatısı ok
yönünde hareket ediyor.
Buna göre I, II ve III kutupları ne olur?
R3 = 4Ω
I II III
A) S N N
ε = 40 V B) S N S
Şekildeki devrede R2 direncinde 2s de açığa çı- C) S S S

kan ısı enerjisi kaç joule dür? D) N S N
E) N S S
A) 50 B) 100 C) 150 D) 200 E) 250

10. SINIF FİZİK
6. 8. P0 L piston
X Y
Gaz Gaz
2h 2h piston
L M K
h K Cıva
yatay
yatay
Düşey kesiti verilen sistemin bulunduğu ortamdaki açık
Düşey kesitleri ve yükseklikleri verilen aynı mad-
deden yapılmış düzgün kesitli K, L, M cisimleri- hava basıncı P0’dır. Basıncı PX olan L pistonundaki X
nin yatay zemine uyguladıkları basınçlar PK, PL gazı ve basıncı PY olan Y gazı K pistonu ile dengelen-
ve PM arasındaki ilişki nedir? miştir.
A) PK > PM = PL B) PM > PK = PL C) PM > PL > PK Sürtünmeler önemsiz olduğuna göre, G ağırlıklı

cisim K pistonu üzerine konulduğunda PX ve PY
D) PK = PL = PM E) PM = PL > PK
nasıl değişir?
PX PY
A) Artar Artar
B) Artar Azalır
C) Azalır Artar
D) Değişmez Azalır
E) Değişmez Artar
www.sarmalokul.com
9.
Musluk
K Esnek
Balon
X Y Z
7.
Düşey kesiti verilen kap, musluktan akan su ile dol-
durulmaya başlandıktan bir süre sonra su seviyesi, X
A kolunda K seviyesine ulaşıyor.
K C h Buna göre X, Y, Z kollarındaki sıvı yükseklikleri,

B L hX, hY ve hZ nasıl sıralanır?
Düşey kesiti verilen bileşik kap, eşit hacim bölmelidir. A) hZ > hY > hX B) hY > hX = hZ C) hX = hZ > hY
K ve L muslukları kapalı iken B noktasındaki sıvı ba-
D) hX = hY = hZ E) hX > hY > hZ
sıncı 6P’dir.
K ve L muslukları açılıp denge sağlandığında A,
B ve C noktalarındaki sıvı basınçları kaç P olur?
(Bağlantı borularının hacmi önemsizdir.)
10. Bir maddenin erime ve kaynama noktası,
PA PB PC I. Safsızlık
A) 3 1 1 II. Açık hava basıncı
B) 1 3 2
III. Isıtıcının gücü
C) 1 1 1
niceliklerinden hangilerine bağlıdır?
D) 1 3 3
E) 2 2 2

10.ÜNİTE
SINIFTESTİFİZİK
–1
1. Merve: Katılar ağırlıklarından dolayı basınç yapar. 4.

Ömer: Sıvılar hacimlerinden dolayı basınç yapar.
Fatih: Gazlar hareketlerinden dolayı basınç yapar.
yatay
Basınçla ilgili yukarıdaki yorumları yapan öğren-
I II III
cilerin hangilerinin yorumu yanlıştır?
Özdeş iki tuğla I, II, III şekillerindeki gibi yere konu-
A) Yalnız Merve B) Yalnız Ömer
yor.
C) Yalnız Fatih D) Ömer ve Fatih
Cisimlerin yere yaptığı basınç kuvveti sırasıyla
E) Merve ve Ömer F1, F2, F3 ise aralarındaki ilişki nasıldır?
A) F1 = F3 > F2 B) F2 > F1 = F3
C) F1 = F2 = F3 D) F1 > F2 = F3
E) F2 = F3 > F1
5. Sıvı basıncı ile ilgili olarak aşağıdakilerden han-

gisi yanlıştır?
2.
A) Sıvı basıncının sebebi sıvı ağırlığıdır.
F
G B) Sıvı basıncı kabın şekline bağlı değildir.
G G a yatay C) Sıvı basıncı bulunurken yükseklik olarak noktanın
I II III açık yüzeye dik uzaklığı alınır.
G ağırlıklı cismin hangi şekillerde bulunduğu ye- D) Düzgün kesitli kaplarda sıvı basıncı sıvı ağırlığı ile
www.sarmalokul.com
re uyguladığı basınç kuvveti cismin ağırlığına doğru orantılıdır.
eşittir?
E) Sıvılar basıncı iletmez.
6.
Cıva
Gaz
Bir kapta cıva altında sıkışmış gaz bulunmaktadır.

3. Kapalı kaptaki gazların basıncı için aşağıdakiler-
Buna göre,
den hangisi söylenemez?
I. Gaz basıncı cıva basıncından büyüktür.
A) Sıcaklık artıkça artar.
II. Gaz basıncı açık hava basıncından büyüktür.
B) Gaz miktarı arttıkça artar.
III. Gaz basıncı gazın değdiği her noktada aynı bü-
C) Hacim azaldıkça gazın basıncı artar.
yüklüktedir.
D) Hacim arttıkça gazın basıncı artar.
E) Kap kapalı ise dış basınca bağlı değildir.

10. SINIF FİZİK
7. 9. Kaan, bir bardağı ağzına

kadar su ile doldurup hava
Balon
almayacak şekilde kâğıt
ile kapatıyor. Sonra kâğıdı
Su tutup bardağı ters çeviri-
yor ve suyun yere
dökülmediğini görüyor.
Su dolu kabın tabanına, esnek bir balon ip ile bağla- Bardaktaki suyun yere dökülmemesinin sebebi;
nıyor.
I. Su basıncı,
Buna göre balonun içindeki gaz basıncı için,
II. Hava basıncı,
I. Kaba su eklenirse dış basınç artacağı için iç ba-
III. Gaz basıncı,
sınç da artar.
IV. Suyun kaldırma kuvveti
II. Kaptan su alınırsa balon üzerindeki dış basınç
kavramlarından hangileriyle ilgilidir?
azalacağı için iç basınç da azalır.
A) I ve III B) II ve III C) I ve IV
III. İpin boyu uzatılırsa balonun hacmi büyür.
D) II ve IV E) I ve II
10.
Çivi başı
www.sarmalokul.com
Çivi ucu
Tahta
8. Yukarıdaki şekilde bir tahtaya çivi çakılmaktadır.

Buna göre,
76cm I. Çivi başındaki basınç, çivi ucundaki basınçtan
küçüktür.
II. Çivi başındaki kuvvet, çivi ucuna aktarılan kuvve-
Cıva
te eşittir.
III. Çivi ucundaki basınç, çivi başındaki basınca eşit-
Açık hava basıncı deniz seviyesinde 0°C sıcaklıkta
tir.
76 cm ölçülüyor.
Buna göre,
I. Deney deniz seviyesinden daha yukarıda yapıl-
saydı ölçülen değer azalırdı. D) I ve II E) II ve III
II. Deneyde cıva yerine su konulsaydı kullanılan bo-

runun yaklaşık 10,5 m olması gerekirdi.
III. Kullanılan borunun genişliği sıvı yüksekliğini etki-
ÖĞREN
lemez.
Katılar üzerlerine uygulanan kuvveti aynı doğrultuda
(dcıva = 13,6 g/cm3, 1 g/cm3)
büyüklüğünü değiştirmeden iletir. Basıncı iletmez.

T 19
10.ÜNİTE
SINIFTESTİFİZİK
–2
1. P0 = 76 Cm – Hg 4. M
Y gazı
X gazı
X gazı
20 cm
Su Su
K L
cıva
Düşey kesiti şekildeki gibi olan ve içinde gaz ile su

Açık hava basıncının 76 cm Hg olduğu bir ortamda X
bulunan kapalı kabın M musluğu kapalıdır. Bu du-
gazı şekildeki gibi dengededir.
rumda kabın K noktasında toplam PK basıncı , L
Buna göre, X gazının basıncı kaç cm Hg dir?
noktasındaki toplam PL basıncına eşittir.
A) 56 B) 66 C) 76 D) 86 E) 96
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi kesinlikle
yanlıştır?
2.
X gazı Y gazı A) X gazının basıncı Y gazınınkinden büyüktür.
M B) Musluk açılırsa K'deki toplam basınç azalır.
Su
C) Musluk açılırsa L'deki toplam basınç artar.
K L D) Musluk açılırsa K'deki sıvı basıncı azalır.
Şekildeki düzenekte X gazının basıncı ile Y gazının E) Musluk açılırsa L'deki sıvı basıncı değişmez.
basıncı eşittir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi kesinlikle
yanlıştır?
A) Musluk kapalı iken K deki toplam basınç L dekin-
www.sarmalokul.com
den azdır.
B) Musluk kapalı iken K deki sıvı basıncı L dekinden 5. Sıvı içine daldırılan bir cisim için
azdır. I. Cisim sıvı içine daldırılınca hafifler.
C) Musluk açılırsa K deki toplam basınç artar. II. Cisim sıvı içine daldırılınca ağırlığı artar.
D) Musluk açılırsa L deki toplam basınç azalır.
III. Kaldırma kuvvetinin yönü daima yukarı doğrudur.
E) Musluk açılırsa Y gazının basıncı artar.
3. D) I ve III E) II ve III
Piston
Y gazı
X gazı
Su
K L
Açık hava basıncının P0 olduğu bir ortamda, ba- 6. Sıvıların kaldırma kuvveti ile ilgili olarak aşağıda-
sınçları PX ve PY olan gazlar sürtünmesiz ağırlıksız kilerden hangisi her zaman doğrudur?
pistonla şekildeki gibi dengededir. A) Kaldırma kuvveti ismin yerini değiştirdiği sıvının
Buna göre, hacmine eşittir.
I. X gazının basıncı Y gazının basıncından büyüktür. B) Kaldırma kuvveti cismin batan hacminin ağırlığına
eşittir.
II. Y gazının basıncı açık hava basıncına eşittir.
C) Kaldırma kuvveti cismin yerini değiştirdiği sıvının
III. K ve L noktalarındaki toplam basınçlar farklıdır.
ağırlığına eşittir.
D) Kaldırma kuvveti daima cismin ağırlığına eşittir.
E) Kaldırma kuvveti cismin ağırlığından büyüktür.

10. SINIF FİZİK
7. Demirden yapılmış çivi denize bırakıldığında batar- 10. K

L
ken, demirden yapılmış binlerce ton ağırlığındaki
gemiler denizde güvenli bir şekilde yüzer.
Bu olayın sebebi,
Su
I. Geminin ağırlığının çok fazla olması
II. Gemi gövdelerinin çok büyük olması
Eşit hacimli ve eşit bölmeli K ve L cisimleri su içinde
III. Geminin içinin büyük oranda boşluk olması
şekildeki gibi dengededir.
yargılarından hangileri ile açıklanabilir?
Cisimler birbirine yapıştırılıp su içine bırakılırsa
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III denge konumları aşağıdakilerden hangisi gibi
D) I ve II E) II ve III olur?
A) K L B) K L
B)
8.
T1 = 20N T2 = 12N
K
K C) D)
K L
Su Su
K L
I II
T3 = 4N
www.sarmalokul.com
E)
K L
K
Su
III
İçi dolu bir K cismi üç değişik konumda tartıldığında

20N, 12N ve 4N geliyor.
Cisme II. şekilde etki eden kaldırma kuvveti III.
şekilde etki eden kaldırma kuvvetinin kaç katı-
dır?
1 2 3 4 1
A) B) C) D) E)
2 3 4 5 3
11.
9.
h
2h
d Su Su
3d 5d
Şekil I de su içindeki boş kap suya h kadar batmıştır.

Kabın içine 2 tane özdeş cisim atılınca kap su içine
V hacimli içi dolu 3d özkütleli cisim birbiri ile karışma-
2h kadar batmaktadır.
yan sıvılara yavaşça bırakılıyor.
Buna göre, kaba 4 tane daha özdeş cisim atılırsa
Buna göre, cismin ağırlığı P, taşan sıvının ağırlı-
kap su içine kaç h batar? (Kap yeterince uzundur.)
ğının kaç katıdır?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1

10. SINIF FİZİK
ÜNİTE TESTİ -3
1. F = 10N F = 10N 3.
d h
K
K L M
2d 2h
yatay
L
Yatay zemin üzerinde duran 30N ağırlığındaki özdeş
3d h
K, L, M cisimlerinin yatay zemine uyguladıkları ba- M
yatay
sınçlar sırasıyla PK, PL ve PM dir.
Cisimlerin taban alanları 2m2 olduğuna göre, PK, Düşey kesiti verilen kap birbirine karışmayan d, 2d
PL ve PM basınçları kaç pascal olur? ve 3d özkütleli sıvılarla şekildeki gibi doludur.
K noktasındaki sıvı basıncı P olduğuna göre, L ve
PK PL PM
M noktalarındaki sıvı basınçları kaç P’dir?
A) 15 20 20
B) 30 30 20 PL PM
C) 15 20 10 A) 5 8
D) 30 20 15 B) 4 3
E) 15 40 10 C) 6 12
D) 5 3
E) 6 8
www.sarmalokul.com
2. S
4.
F1
h
2S
S
F2 h
3S
yatay
2S
Dikdörtgenler prizması şeklindeki kutunun yüzey
alanları şekilde verilmiştir. Düşey kesiti şekildeki gibi olan eşit hacim bölmeli
Kutu yatay zeminde S, 2S ve 3S yüzeyleri üzerine kap d özkütleli sıvı ile doludur.
konulduğunda, yatay zemine yaptığı basınçlar sıra- Kabın S ve 2S yüzeylerine yapılan sıvı basınç
sıyla P1, P2 ve P3 oluyor. F1
kuvvetleri F1 ve F2 olduğuna göre, oranı kaç-
Buna göre P1, P2 ve P3 basınçları nasıl sıralanır? F2
tır?
A) P3 > P2 > P1 B) P2 > P1 = P3
1 1 4 1 3
A) B) C) D) E)
C) P1 > P3 > P2 D) P1 = P2 = P3 3 4 3 2 2
E) P1 > P2 > P3

10. SINIF FİZİK
5. P0 Açık hava basıncının P0 = P 8.

h d
sıvı
olduğu ortamda, düşey kesiti
K
h X verilen kap içindeki K nokta-
Gaz
L
2d sında toplam basınç 2P dir.
h sıvı
K sıvısı K+L sıvısı
h Y
Gaz
M Şekil - I Şekil - II
3d
h sıvı
N yatay
Homojen içi dolu bir cisim K sıvısında Şekil-I’deki gibi
Buna göre L, M, N noktalarındaki toplam basınç- K + L sıvı karışımında Şekil-II’deki gibi dengede kalı-
lar PL , PM ve PN kaç P olur? yor.
PL PM PN Buna göre,
A) 1 3 6 I. L sıvısının özkütlesi, K sıvısının özkütlesinden
B) 3 5 8 büyüktür.
C) 2 4 7 II. Cisme etki eden kaldırma kuvvetleri eşittir.

D) 2 3 5 III. L sıvısının özkütlesi cismin özkütlesinden büyük-
E) 4 5 7 tür.
6. D) I ve II E) I, II ve III
Hava
h1 h2 h3
www.sarmalokul.com
cıva
Şekildeki kesit alanı farklı borudan hava akışı ger-

çekleşmektedir.
Buna göre cıva dolu kabın içindeki borulardaki
h1, h2, h3 yükseklikleri arasındaki ilişki nasıldır?
9.
A) h3 > h2 > h1 B) h2 > h1 = h3 Gaz
buz
C) h1 > h3 > h2 D) h1 = h2 = h3 Esnek
balon
E) h1 > h2 > h3 h
Su ip T≠0
7.
yatay
K
Düşey kesiti verilen kapalı kapta bulunan gaz, esnek
balon ve buz dengede iken gaz basıncı Pg ve ip ge-
L
rilmesi T dir.
sıvı M Sıcaklık değiştirilmeden buz parçası eritilirse,
I. Su yüksekliği h
K, L ve M içi dolu katı cisimlerinin bir sıvı içerisindeki
denge durumu verilmiştir. II. Balona etki eden kaldırma kuvveti Fk
Buna göre, cisimlerin özkütleleri dK, dL, dM ara- III. Gaz basıncı Pg
sındaki ilişki nasıldır? IV. İp gerilmesi T
A) dM > dL > dK B) dL > dK = dM değişkenlerin hangileri artar?
C) dK > dL > dM D) dK = dL = dM A) I ve IV B) II ve III C) I, II ve IV
E) dK > dL = dM D) I ve II E) I, II ve III
10. ÜNİTE
SINIFTESTİFİZİK
-4
1. 3.
B
3h h
E
yatay
S S 2S h
G
I II III
yatay
Özdeş tuğlalarla oluşturulmuş, düşey kesitleri
şekildeki gibi olan I, II ve III sistemlerinin yatay
Düşey kesiti verilen kap d özkütleli sıvı ile doludur.
zemine yaptıkları basınçlar, sırasıyla PI, PII ve PIII
Buna göre, B, E ve G noktalarındaki sıvı basınçla-
rı kaç hdg dir?
A) PI = PII > PIII B) PI > PII = PIII
PB PE PG
C) PI > PIII > PII D) PI = PII = PIII
A) 0 1 1
E) PIII > PII = PI
B) 1 2 3
C) 1 1 1
D) 1 1 3
E) 0 2 2
www.sarmalokul.com
2. d
4.
I II
yatay
3S 2S S K L M
Şekil - I Şekil - II Düşey kesitleri verilen K, L, M kaplarında eşit G ağır-
lığında sıvılar vardır.
Düşey kesiti Şekil-I’deki gibi olan homojen cismin
Kapların tabanlarına etki eden sıvı basınç kuvvet-
yatay zemine yaptığı basınç P’dir. Cisim d doğrultu-
leri sırasıyla FK, FL ve FM olduğuna göre, bunlar
sunda kesilerek Şekil-II’deki gibi iki parçaya ayrılıyor.
I numaralı parçanın yatay zemine yaptığı basınç PI,
A) FM > FL > FK B) FL > FK = FM
II numaralı parçanınki ise P2 dir.
C) FL > FK > FM D) FK = FL = FM
Buna göre P, P1 ve P2 arasındaki ilişki nedir?
E) FK > FM > FL
A) P3 > P2 > P1 B) P2 > P1 = P3
C) P1 > P3 > P2 D) P1 = P2 = P3
E) P1 > P2 > P3

10. SINIF FİZİK
5. P0 = 76 cmHg 8. Normal şartlarda –10°C te eriyen Y katısının kay-

nama sıcaklığı 80°C dir. Y katısı üzerindeki basınç
azaltılıyor.
X
gazı Y katısının erirken hacmi azaldığına göre, erime
10 cm
TE TK
Cıva
A) −5 85
B) −5 75
C) −15 85
açık uçlu manometredeki cıva şekildeki gibi denge-
dedir. D) −15 75
Buna göre X gazının basıncı kaç cm–Hg dir? E) −10 80
A) 66 B) 76 C) 86 D) 96 E) 106
6. P0
M
Gaz h 9.
K
K L
2h L
X Y
M
www.sarmalokul.com
Düşey kesiti verilen kap açık hava basıncının P0 ol-
duğu ortamda, sıvı ve gaz ile dengededir. Eşit hacimli içleri dolu K, L, M cisimleri bir sıvı içeri-
sinde şekildeki gibi dengede kalıyor.
Gaz basıncı Pg sıvının özkütlesi d olduğuna göre,
Buna göre, cisimlere etkiyen kaldırma kuvvetleri
I. K noktasındaki gaz basıncı L noktasındaki top- FK, FL, FM arasındaki ilişki nasıldır?
lam basınca eşittir.
A) FM > FL > FK B) FL > FK = FM
II. M noktasındaki gaz basıncı P0 açık hava basın-
C) FL > FM > FK D) FL = FM > FK
cına eşittir.
E) FK > FM > FL
III. X noktasındaki toplam basınç Y noktasındaki
toplam basınca eşittir.
10.
7.
V1 V2 V3 Sıvı 2 g/cm3
S
3S 2S II III
I
Homojen ve eşit hacim bölmeli cisim, 2 g/cm3 öz küt-
leli sıvıda, şekildeki gibi dengededir.
Şekildeki boru içinde akmakta olan akışkanın I, II
Buna göre cismin öz kütlesi kaç g/cm3 tür?
ve III bölgelerindeki hızları V1, V2, V3 arasındaki
ilişki nasıldır? 3 1 4 1 3
A) B) C) D) E)
5 4 3 5 2
A) V3 > V2 > V1 B) V2 > V1 = V3
C) V1 > V3 > V2 D) V1 = V2 = V3
E) V1 > V2 > V3
2
10. ÜNİTE
SINIFTESTİFİZİK
-5
1. d 3. G
F
I II
A 3A
yatay I II
S S S S
Düşey kesiti Şekil-I’deki gibi olan homojen cismin ya-

Sıvı
tay zemine yaptığı basınç P’dir. Cisim d doğrultusun-
da kesilerek Şekil-II’deki gibi iki parçaya ayrılıyor. I
Düşey kesiti verilen bileşik kapta A ve 3A kesit alanlı
nolu parçanın yatay zemine yaptığı basınç P1, II nolu
pistonlar, F kuvveti ve G yükü ile dengededir.
parçanınki ise P2 dir.
Pistonların ağırlıkları ve sürtünmeler ihmal edil-
Buna göre P, P1 ve P2 arasındaki ilişki nedir?
F
diğine göre, oranı kaçtır?
A) P2 > P > P1 B) P1 > P > P2 G
(Açık hava basıncı ihmal ediliyor.)
C) P1 > P = P2 D) P1 = P = P2
1 1
E) P > P1 > P2 A) B) C) 1 D) 2 E) 3
3 2
www.sarmalokul.com
2
4.
r
h Z 2h
2r
4h X
2h
Y
yatay
2r yarıçaplı homojen silindirden r yarıçaplı silindir ke-

silip çıkarılıyor. İlk durumda silindirin yatay zemine X, Y ve Z sıvıları bir U borusunda şekildeki gibi den-
yaptığı basınç P’dir. gelenmiştir.
Buna göre r yarıçaplı silindir çıkartıldıktan sonra Y sıvısının yoğunluğu dY = 4 g/cm3, Z sıvısının
kalan parçanın yatay zemine yaptığı basınç kaç P yoğunluğu dZ = 2g/cm3 olduğuna göre, X sıvısı-
olur? nın yoğunluğu kaç g/cm3 tür?
1 1 1 1
A) B) C) 1 D) 2 E) 4 A) B) C) 1 D) 2 E) 3
4 2 3 2

10. SINIF FİZİK
5. P0 8.
boşluk
X
gazı h1
60 cm
h3
10 cm h2
cıva A1 A2 A3
Açık hava basıncının P0 olduğu ortamda, şekildeki

sistem dengededir.
Buna göre, P0 açık hava basıncı kaç cm–Hg dir?
Düzgün kesitli bir boruda sabit debili bir sıvı akışı
A) 50 B) 60 C) 70 D) 80 E) 90 vardır. Borunun üst kısmına A1, A2, A3 kesitli delikler
açıldığında fışkıran sıvının yüksekliği h1 > h3 > h2
oluyor.
Buna göre, deliklerin kesitleri A1, A2, A3 arasında-
6. ki ilişki nasıldır?
d
2h sıvı A) A3 > A2 > A1 B) A2 > A1 > A3
X
Gaz C) A1 > A3 > A2 D) A1 = A2 = a3
Y
h Gaz
E) A2 > A3 > A1
2d sıvı yatay
Düşey kesiti verilen kapta basınçları PX ve PY olan

9. Deniz seviyesinde su 100°C’de kaynamaktadır.
X ve Y gazları d ve 2d öz kütleli sıvılarla dengededir.
www.sarmalokul.com
Buna göre, suyun daha düşük sıcaklıkta kayna-
Açık hava basıncı P0 olduğuna göre, P0 , PX , PY ması için;
I. Havanın rüzgârlı olması
A) PY > PX > P0 B) PY > P0 > PX II. Kabın üst kısmının kapatılması
C) PX > P0 = PY D) PY > PX = P0 III. Kabın deniz seviyesinden yükseklere çıkarılması
E) P0 > PY > PX işlemlerinden hangileri yapılabilir?
7. P0
X gazı
Px 10.
K
h cıva
h Py Y gazı L
cıva M
Açık hava basıncının P0 olduğu ortamda bir ucu açık İçleri dolu K, L, M cisimlerinin bir sıvı içindeki denge
diğer ucu kapalı olan bileşik kap cıva, X ve Y gazlar durumları verilmiştir.
ile şekildeki gibi dengededir. Cisimlere sıvı tarafından etki eden kaldırma kuv-
Buna göre, P0, PX ve PY arasındaki ilişki nedir? vetleri eşit olduğuna göre, cisimlerin hacimleri
arasındaki ilişki nasıldır?
A) PY > PX > P0 B) PY > P0 > PX
A) VK > VM = VL B) VK > VL = VM
C) PX > P0 = PY D) PY > PX = P0
C) VM > VL > VK D) VK = VL = VM
E) P0 > PY > PX
E) VK = VL > VM

10. SINIF FİZİK
1. Aşağıdaki ifadelerden doğru ve yanlış olanları yanlarındaki boş kutulara "D" ya da "Y" şeklinde işaretleyiniz.
a. Basınç, vektörel bir büyüklüktür.
b. Piezo elektrik olayı, sıvıların elektrik iletkenliği hakkında bilgi verir.
c. Akışkanın sürati artarsa basınç azalır.
d. Baraj duvarlarının alt kısımlarına doğru inildikçe, duvar kalınlığının artmasının nedeni; su
basıncının derinlikte doğru orantılı olmasıdır.
e. Su ve zeytinyağı bir kaba konulursa, zeytinyağı üstte kalır.
f. Yükseklik ölçümü için kullanılan barometrelere, batimetre denir.
g. 0°C'de ve deniz seviyesinde açık hava basıncının yaklaşık değeri; 760 mm – Hg'dir.
www.sarmalokul.com
h. Düzgün kesitli katılarda yere uygulunan basınç, prizmanın yüksekliğine, özkütlesine ve
gezegenin yer çekimi ivmesine bağlıdır.
ı. Katılar, kendilerine uygulanan basıncı aynen iletir.
i. Akışkan kavramı yalnızca sıvıları içerir.
j. Çekim alanının olmadığı bir yerde katı ve sıvı basıncı sıfırdır.
k. Sıvı basıncı, kabın şekline ve içindeki sıvı miktarına doğrudan bağlı değildir.
l. Kapalı kaplarda sıvılara basınç uygulandığında, bu basınç her yöne fakat farklı büyüklükte
iletilir.
m. Magdeburg yarım küreleri, havanın cisimlere kaldırma kuvveti uyguladığının bir kanıtıdır.
n. Suda yüzen cisimlere uygulanan kaldırma kuvveti, cisimlerin ağırlıklarından büyüktür.
o. Çekim ivmesinin olmadığı bir yerde, kaldırma kuvvetinden söz edilemez.

10. SINIF FİZİK
2. Aşağıdaki boşlukları uygun ifadelerle doldurunuz.
a. Birim yüzeye dik olarak etki eden kuvvete …………… denir
b. Basınç P, kuvvet F ve yüzey alanı S ile gösterilirse, P = …………… olur.
c. Katılar kendilerine uygulanan …………… aynı yönde ve aynı büyüklükte iletir. Fakat ……………
aynen iletmez.
d. Sıvı basıncı sıvı derinliği ile …………… orantılıdır.
e. h yüksekliğine kadar d özkütleli sıvı ile dolu olan kabın tabanına uygulanan sıvı basıncı, ……………
bağıntısı ile hesaplanır.
f. Sıvı basınç kuvveti, yüzeye daima …………… olarak etki eder.
g. U borusunun alt kısımda kalan sıvının özkütlesi daha …………… .
www.sarmalokul.com
h. Kapalı bir kaptaki sıvının herhangi bir noktasına uygulanan …………… , kabın şekli nasıl olursa
olsun, kabın iç yüzeylerinin her noktasına sıvı tarafından …………… büyüklükte iletilir.
ı. Açık hava basıncının değeri yeryüzüne yakın yerlerde en …………… . Yükseklere çıkıldıkça, hava
molekülleri …………… için açık hava basıncının değeri azalır.
i. Toriçelli Deneyi, farklı genişlikteki borularla yapıldığında civa yüzeyleri arasındaki fark …………… .
j. Açık hava basıncını ölçen aletlere …………… denir.
k. Kapalı kaptaki gazların basıncını ölçmek için kullanılan aletlere …………… denir.
l. Çocuk balonu gibi esnek kaplarda, iç basınç ………………………… eşit kabul edilir.
m. Sıvı içine daldırılan bir cisim, …………… …………… sıvının …………… eşit bir kuvvetle aşağıdan
yukarıya doğru itilir.
n. Cismin sıvı içindeki konumunu …………… belirler.

10.1.SINIF
DÖNEM FİZİK
2. YAZILI
1. 3S 1.
2S
5S
Düşey kesiti ve alanları verilen homojen cisim sıra-

sıyla 2S, 3S ve 5S alanlı yüzeyler üzerine konuldu-
ğunda basınçlar P1, P2 ve P3 oluyor.
Buna göre basınçlar arasındaki ilişki nedir?
(10 puan) 2.
2.
h
r
h h
2r 2r
Şekil I Şekil II
Aynı maddeden yapılmış silindirler Şekil-I ve Şekil-

II’de görüldüğü gibidir. Şekil-I’de silindirin zemine
yaptığı basınç P, basınç kuvveti F dir.
Buna göre Şekil-II’deki sistemin basınç kuvveti
kaç F, zemine yaptığı basınç kaç P dir?
3.
(15 puan)
www.sarmalokul.com
3.
Y
m 2m 3m
X Y Z Z
Eşit hacimli X, Y, Z cisimlerinin kütleleri m, 2m ve 3m dir.

Cisimler sıvı içine bırakıldığında şekildeki gibi
dengede kaldıklarına göre taşan sıvıların K ka-
bında oluşturduğu toplam kütle artışı kaç m dir?
(15 puan)
4.
4. h Düşey kesiti verilen
eşit hacim bölmeli
II kap I nolu yüzey
üzerinde 2h yüksek-
liğine kadar d özküt-
2h 2h
leli sıvı ile dolu iken
K K noktasındaki sıvı
I
basıncı P’dir.
Buna göre kap II nolu yüzey üzerine konulursa K
noktasındaki sıvı basıncı kaç P olur?
(10 puan)

10. SINIF FİZİK
5. P0 5.
boşluk
40 cm X
gazı
15 cm
Cıva
Açık hava basıncının P0 olduğu ortamda şekildeki

sistem dengededir.
Buna göre P0 açık hava basıncı kaç cm–Hg'dir?
(15 puan)
6.
6.
X Gazı
Buz
h
Su
Şekildeki kapalı kabın içerisinde X gazı, su ve

suda yüzen buz bulunmaktadır. X gazının basıncı
PX, kabın tabanındaki sıvı basıncı PS olduğuna
www.sarmalokul.com
göre, buz eridiğinde PX ve PS basınçları nasıl de-
ğişir? Açıklayınız.
(15 puan)
7.
7.
S v1 v2 3S 5S
v3
I
II
III
Şekildeki boru içinde akmakta olan akışkanın I, II

ve III bölgelerindeki hızları V1, V2 ve V3 arasındaki
ilişki nasıldır, bu bölgelerdeki basınçlar P1, P2 ve
P3 nasıl sıralanır? Açıklayınız.
(10 puan)
8. I
Yükseklere çıkıldıkça ---- basıncının azalması su- 8.
yun kaynama noktasını ---- II . Bu olay ----
III hâl deği-
şimine etkisi ile açıklanır.
Yukarıdaki ifadede boş bırakılan yerlere uygun
kelimeleri yazınız.
(10 puan)

10. SINIF FİZİK
1. HİDROLİK SANTRAL
su yüzeyi üretilen elektriği

şebekeye
gönderen hat
su girişi
jeneratör
türbin
nehir
Bir baraj yapısını inceleyen Erdem, baraj duvarlarının alta doğru inildikçe kalınlaştığını ve elektrik üretmek için kullanı-
lan su girişinin yine barajın üst bölgesinde değil daha derinde olduğunu gözlemlemiştir.
www.sarmalokul.com
1a. Durgun sıvıların basıncı hangi değişkenlere bağlıdır ve nasıl hesaplanır?
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
1b. Durgun sıvıların bir yüzeye uyguladıkları basınç kuvveti hangi değişkenlere bağlıdır ve nasıl hesaplanır?
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
1c. Baraj duvarlarının alta doğru geniş yapılmasının nedeni nedir? Açıklayınız.
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
1d. Barajlarda türbine gönderilen su girişi neden baraj duvarının derin bölgesinde tercih edilmiştir? Açıklayınız.
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................

10. SINIF FİZİK
2. Hava kaçıran valfler

Basınçlı hava
F
A
E
B D
C
Bir denizaltı bazen deniz yüzeyinde yüzerken bazen de denizin içinde istediği derinlikte hareket edebilmektedir. De-
nizaltının nasıl bu şekilde hem yüzeyde hem de denizin altında gidebildiğini merak eden Mete denizaltının yanlarında
su tanklarının olduğunu ve bu tanklara bazen su bazen basınçlı hava doldurulduğunu ve bu şekilde denizaltının deniz
yüzeyi ile daha derin sularda hareket edebildiğini gözlemlemiştir.
2a. Bir cisme etki eden sıvı kaldırma kuvveti hangi değişkenlere bağlıdır, nasıl hesaplanır? Açıklayınız.
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
www.sarmalokul.com
2b. Denizaltı şekildeki A durumundan B durumuna geçerken nasıl bir işlem yapılmıştır? Açıklayınız.
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
2c. Denizaltına etki eden kaldırma kuvvetlerini C ve F durumları için karşılaştırınız ve nedenini açıklayınız.
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
2d. Su tanklarında su giriş ve çıkışı nasıl sağlanmaktadır, basınçlı havanın burada etkisi nedir? Açıklayınız.
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................

10. SINIF FİZİK
Etkinlik
BASINÇ VE KALDIRMA
Sayfa: 74
KUVVETİ
1. Dönem 1. Yazılı Sayfa: 76
1. a) Y b) D c) Y d) Y e) D 1. 8 ohm 2. 8 ohm 3. 26 V
f) Y g) Y h) Y ı) D i) D 4. 24 V 5. L ve M ışık verir.
6. 16 ohm 7. X: S; Y: N; Z: N 8. I, II ve III
j) D k) D l) Y m) Y n) D
o) Y ö) Y p) Y PISA Sayfa: 78
1a. Paralel, paralel kolların potansiyelleri eşit ve 220 V
olur.
2. a. İki nokta arasında elektrik akımının oluşabil-
mesi için potansiyel fark gerekir. 1b. 9A
1c. 11A, sigorta 20A aştığında atar ve akım kesilir.
b. Elektrik akımının yönü artı yükle parçacıkla-
rın hareket yönüdür. 1d. 1760W
1e. 440�
c. Sıvı çözeltilerde elektrik akımını sağlayan
parçacıklar artı ve eksi yüklü iyonlardır. 2a. RX = 40� RY = 21�
d. Elektrik alan içinde bulunan bir kesitten birim 2b. 1A

zamanda geçen yük miktarına elektrik akımı 2c. IY = 10A IToplam = 15,25A IX = 5,25A
denir. 2d. I, II
e. Elektrik akımının birim amperdir.
f. Elektronlar metal içinde zig zag bir yol izler. 2. ÜNİTE
g. Devrede ilerledikçe akım değişmez . BASINÇ VE KALDIRMA
KUVVETİ
h. Pilin birim yüke verdiği enerjiye potansiyel
denir.
ı. joule / coulomb = volt Test – 1: Katı Basıncı – 1 Sayfa: 83
www.sarmalokul.com
1. D 2. B 3. C 4. A 5. D 6. B 7. D 8. E
i. Elektromotor kuvveti kuvvet değil enerjidir.
9. A 10. E 11. C
j. Pil içinde reaksiyon sonucunda enerji açı-
ğa çıkar. Test – 2: Katı Basıncı – 2 Sayfa: 85
1. D 2. C 3. B 4. C 5. E 6. A 7. B 8. D
k. Kullanılan pilin ısınma sebebi pilin iç diren-
9. E 10. E 11. A
cidir.
l. Pil kullanılırken uçları arasında potansiyel Test – 3: Katı Basıncı – 3 Sayfa: 87

farkı ε dan azdır. 1. D 2. E 3. D 4. B 5. E 6. D 7. E 8. D
9. A 10. E 11. D
m. Seri bağlı pillerden aynı akım geçer.
n. Pillerin iç direnci devreye seri eklenir. Test – 4: Durgun Sıvı Basıncı – 1 Sayfa: 89
1. C 2. E 3. C 4. D 5. D 6. B 7. B 8. E
o. Paralel bağlı piller devrenin akımını paylaşır.
9. C 10. A 11. C
ö. Pil kullanıldıkça birim yüke verdiği enerji
değişmez. Test – 5: Durgun Sıvı Basıncı – 2 Sayfa: 91
1. C 2. D 3. A 4. C 5. E 6. E 7. E 8. E
p. İç direnci olmayan pil bittiğinde boş tel gibi
davranır. 9. B
r. İç direnci olan pil bittiğinde direnç gibi dav- Test – 6: Durgun Sıvı Basıncı – 3 Sayfa: 93
ranır. 1. C 2. D 3. D 4. D 5. E 6. A 7. E 8. B
s. Güç birim watt tır. 9. A 10. E 11. C
ş. 1 kW = 1000 watt'tır. Test – 7: Gaz Basıncı – 1 Sayfa: 97

1. E 2. D 3. A 4. B 5. A 6. C 7. E 8. D
9. D 10. C
Test – 8: Gaz Basıncı – 2 Sayfa: 99

1. D 2. C 3. E 4. B 5. C 6. C 7. A 8. B
9. A 10. B 11. D Uzaktan da Yakından da Sizlerleyiz…
10. SINIF FİZİK
Test – 9: Sarmal Test – 2 Sayfa: 101 Etkinlik Sayfa: 131
1. D 2. A 3. E 4. E 5. A 6. D 7. D 8. B 1. a) Y b) Y c) D d) D e) D
9. B 10. C 11. C
f) Y g) D h) D ı) Y i) Y
Test – 10: Akışkan Basıncı Sayfa: 103 j) k) l) m) n) Y
D D Y Y
1. A 2. A 3. D 4. C 5. C 6. E 7. C 8. E
o) D
9. D 10. C 11. E
2. a. Birim yüzeye dik olarak etki eden kuvvete
Test – 11: Basıncın Hâl Değişimine Etkisi Sayfa: 105
basınç denir.
1. D 2. A 3. A 4. D 5. D 6. E 7. B 8. E
b. Basınç P, kuvvet F ve yüzey alanı S ile göste-
9. D 10. C
F
rilirse, P = olur.
Test – 12: Beceri Odaklı Test – 5 Sayfa: 107 S
1. E 2. C 3. D 4. E 5. D 6. A 7. E 8. E c. Katılar kendilerine uygulanan kuvveti aynı
yönde ve aynı büyüklükte iletirler. Fakat ba-
Test – 13: Sıvıların Kaldırma Kuvvet – 1 Sayfa: 111 sıncı aynen iletmezler.
1. A 2. D 3. E 4. D 5. B 6. C 7. D 8. D d. Sıvı basıncı sıvı derinliği ile doğru orantılıdır.
9. C 10. A 11. C
e. h yüksekliğine kadar d özkütleli sıvı ile dolu
Test – 14: Sıvıların Kaldırma Kuvveti – 2 Sayfa: 113 olan kabın tabanına uygulanan sıvı basıncı,
hdg bağıntısı ile hesaplanır.
1. E 2. C 3. D 4. E 5. A 6. E 7. C 8. C
f. Sıvı basınç kuvveti, yüzeye daima dik olarak
9. E 10. D 11. D
etki eder.
Test – 15: Sıvıların Kaldırma Kuvveti – 3 Sayfa: 115 g. U borusunun alt kısımda kalan sıvının özküt-
lesi daha büyüktür.
1. C 2. D 3. C 4. D 5. E 6. D 7. A 8. A
h. Kapalı bir kaptaki sıvının herhangi bir nokta-
9. A 10. B 11. E
sına uygulanan basınç, kabın şekli nasıl olur-
Test – 16: Beceri Odaklı Test – 6 Sayfa: 117 sa olsun, kabın iç yüzeylerinin her noktasına
sıvı tarafından aynı büyüklükte iletirler.
www.sarmalokul.com
1. C 2. C 3. A 4. E 5. C 6. B 7. A 8. B
ı. Açık hava basıncının değeri yeryüzüne yakın
Test – 17: Sarmal Test – 3 Sayfa: 119 yerlerde en büyüktür. Yükseklere çıkıldıkça,
1. C 2. C 3. A 4. D 5. E 6. D 7. B 8. E
hava molekülleri azaldığı için açık hava ba-
sıncının değeri azalır.
9. C 10. C
i. Toriçelli Deneyi, farklı genişlikteki borularla
Test – 18: Ünite Testi – 1 Sayfa: 121 yapıldığında cıva yüzeyleri arasındaki fark
1. B 2. A 3. D 4. C 5. E 6. E 7. E 8. E değişmez.
9. E 10. D j. Açık hava basıncını ölçen aletlere barometre
denir.
Test – 19: Ünite Testi – 2 Sayfa: 123 k. Kapalı kaptaki gazların basıncını ölçmek için
1. E 2. E 3. D 4. D 5. D 6. C 7. E 8. A kullanılan aletlere manometre denir.
9. C 10. B 11. B
l. Çocuk balonu gibi esnek kaplarda, iç basınç
dış basınç eşit kabul edilir.
Test – 20: Ünite Testi – 3 Sayfa: 125
1. C 2. E 3. A 4. B 5. C 6. A 7. A 8. E m. Sıvı içine daldırılan bir cisim, yer değiştirdi-
9. C ği sıvının ağırlığına eşit bir kuvvetle aşağı-
dan yukarıya doğru itilir.
Test – 21: Ünite Testi – 4 Sayfa: 127 n. Cismin sıvı içindeki konumunu özkütle be-
1. A 2. D 3. B 4. C 5. C 6. D 7. A 8. B lirler.
9. D 10. C
Test – 22: Ünite Testi – 5 Sayfa: 129 1. Dönem 2. Yazılı Sayfa: 133
1. B 2. C 3. A 4. E 5. C 6. D 7. B 8. E 5F 5P
1. P1 > P2 > P3 2. F I = 4 P I = 4
9. D 10. A
3. 5 m 4. P
5. 55 cm.Hg 6. Ps = hdg = değişmez, PX = azalır.
7. V1 > V2 > V3 , P3 > P2 > P1
8. I. Açık hava
II. Düşürür
III. Basıncın
10. SINIF FİZİK
PISA Sayfa: 135 Test – 6: Yay Dalgalarında

1a. P = h.d.g h = derinlik, d = özkütle,
Yansıma ve İletim – 2 Sayfa:152
g= çekim ivmesi
1. B 2. E 3. D 4. C 5. A 6. E 7. B 8. D
1b. F = P.S P = basınç, S = yüzey alan 9. B 10. C
1c. Basınç derinlik arttıkça artar ve daha büyük kuvvet Test – 7: Yay Dalgalarında
Yansıma ve İletim – 3 Sayfa:154
oluşur.
1. D 2. E 3. C 4. D 5. C 6. E 7. D 8. E
1d. Suyun daha hızlı çıkış yapması sağlanır. 9. A 10. B
2a. Fk = Vb .ds.g Vb = Batan kısmın hacmi, ds = sıvının öz Test – 8: Sarmal Test – 4 Sayfa: 156
kütlesi, g = çekim ivmesi 1. C 2. C 3. A 4. A 5. A 6. D 7. D 8. D
9. C 10. B 11. B
2b. Su tanklarından hava boşaltılıp tanklara su
doldurulmuş ve böylece ağırlık artırılmıştır. Test – 9: Su Dalgaları – 1 Sayfa: 160
1. A 2. C 3. B 4. D 5. C 6. C 7. B 8. C
2c. FC > FF tir. Çünkü C durumunda denizaltı tankları su
9. B 10. B 11. B 12. B
ile dolu olduğu için daha ağırdır.
2d. Basınçlı hava dışarı alındığında su içeri dolar, tanklara Test – 10: Su Dalgaları – 2 Sayfa: 162
1. C 2. B 3. C 4. A 5. B 6. B 7. C 8. B
basınçlı hava doldurulduğunda su tanklardan dışarı
çıkar. Test – 11: Su Dalgalarında Yansıma – 1 Sayfa: 164
1. A 2. C 3. A 4. E 5. C 6. A 7. D
Test – 12: Su Dalgalarında Yansıma – 2 Sayfa: 166
www.sarmalokul.com
1. D 2. B 3. A 4. C 5. B 6. E 7. D 8. A
3. ÜNİTE 9. B 10. A
DALGALAR Test – 13: Su Dalgalarının Parabolik

Engelden Yansıması Sayfa:168
1. D 2. B 3. B 4. A 5. C 6. B 7. D
Test – 1: Dalgalar Sayfa: 140
1. E 2. C 3. D 4. E 5. C 6. E 7. A 8. C Test – 14: Su Dalgalarında Kırılma – 1 Sayfa: 170
9. A 10. E 11. C 12. A 13. A 1. B 2. D 3. A 4. E 5. C 6. E 7. E 8. B
9. E 10. D
Test – 2: Dalga İle İlgili Kavramlar Sayfa: 142
1. D 2. C 3. B 4. C 5. D 6. C 7. A 8. D Test – 15: Su Dalgalarında Kırılma – 2 Sayfa: 172
9. C 10. D 1. B 2. D 3. C 4. D 5. B 6. B 7. A
Test – 3: Yay Dalgalarında Test – 16: Ses ve Deprem Dalgaları – 1 Sayfa: 176
Hız ve Üst Üste Binme – 1 Sayfa: 146 1. D 2. A 3. C 4. E 5. C 6. B 7. E 8. B
1. C 2. B 3. D 4. C 5. E 6. C 7. C 8. D 9. E 10. C 11. D 12. E 13. C 14. A
9. B 10. E
Test – 17: Ses ve Deprem Dalgaları – 2 Sayfa: 178
Test – 4: Yay Dalgalarında 1. D 2. E 3. E 4. B 5. D 6. E 7. D 8. E
Hız ve Üst Üste Binme – 2 Sayfa:148 9. B 10. D 11. E 12. E 13. C
1. E 2. C 3. D 4. B 5. D 6. A 7. A 8. A Test – 18: Beceri Odaklı Test – 7 Sayfa: 180

9. C 10. E 1. B 2. C 3. A 4. C 5. A 6. E 7. B 8. E
Test – 5: Yay Dalgalarında Test – 19: Sarmal Test – 5 Sayfa: 182
Yansıma ve İletim – 1 Sayfa:150 1. B 2. B 3. E 4. E 5. A 6. E 7. B 8. D
1. A 2. D 3. A 4. C 5. C 6. A 7. E 8. C 9. B 10. A

10 Sınıf Fizik Bilgi Sarmal

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

10 Sınıf Fizik Bilgi Sarmal

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

10.

Katılar üzerlerine uygulanan kuvveti, büyüklüğünü ve doğ-

K cisminin yüzeye uyguladığı basınç kuvveti F = m.g şek-

Uzaktan da Yakından da Sizlerleyiz…

Durgun Sıvı Basıncı Pascal Prensibi

d F1 = h . d . g . S 1 U borusunda çizilen yatay çizgi

Uzaktan da Yakından da Sizlerleyiz…

1. Katı basıncı ile ilgili; 4.

Düşey kesiti ve alanları verilen homojen cisim sıra- K L M

E) P3 > P1 > P2 K, L ve M parçalarının yatay zemine uyguladıkları

Özdeş küpler, F kuvvetleri ile Şekil-I, II ve III’deki gibi yatay

Buna göre küplerin temas yüzeylerine uyguladık-

E) P3 > P1 > P2 A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

Uzaktan da Yakından da Sizlerleyiz…

Düşey kesitleri verilen ve aynı maddeden yapılmış

Uzaktan da Yakından da Sizlerleyiz…

A) GK = GL = GM B) GK > GL > GM Cisimlerin yatay zemine uyguladıkları basınçlar

Düşey kesitleri verilen eşit ağırlıktaki homojen cisim-

P1 Buna göre, Şekil-II’de zemine uygulanan basınç

Uzaktan da Yakından da Sizlerleyiz…

Uzaktan da Yakından da Sizlerleyiz…

Uzaktan da Yakından da Sizlerleyiz…

Şekil I'deki homojen katı cismin yatay zemine yap-

Buna göre P, P1 ve P2 nasıl sıralanır? yatay

A) P1 = P2 = P B) P1 > P2 > P C) P2 > P1 > P

Sabit kalınlıklı, homojen silindirin Şekil–I'de yatay

Uzaktan da Yakından da Sizlerleyiz…

7. B 10. K = 2m ve L = m kütleli cisimler, ağırlıksız ve sür-

2h hangisinde dengede kalabilir?

Düşey kesitleri verilen K, L, M kaplarında şekilde be-

Uzaktan da Yakından da Sizlerleyiz…

Düşey kesiti verilen kap h yüksekliğine kadar d öz- 3d 3d 3d h

Uzaktan da Yakından da Sizlerleyiz…

Uzaktan da Yakından da Sizlerleyiz…

Düşey kesitleri şekildeki gibi olan ve ağırlığı önem- Sıvı

Yarım küre şeklindeki fincan yarı yüksekliğine kadar L Sıvı h

için ne söylenebilir? I. PK azalır. II. PL artar. III. PL azalır.

A) Pı = 2P B) 2P < Pı < 3P yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?

Uzaktan da Yakından da Sizlerleyiz…

E) PL > PK = PM D) Artar Azalır

ğında kaptan sıvı taşmadığına göre, L kabının

9. F A) PX > PY > PZ B) PX = PY > PZ

Düşey kesiti verilen kap tamamen su ile dolu iken K,

Uzaktan da Yakından da Sizlerleyiz…

Batimetre: Deniz ve göl derinliklerini basınç değişimi va-

Uzaktan da Yakından da Sizlerleyiz…

Akışkanların Basıncı Musluktan akan su aşağı indik-

A1 > A2 > A3 ϑ3 > ϑ2 > ϑ1 P1 > P2 > P3

Uzaktan da Yakından da Sizlerleyiz…

gaz gaz gaz

Açık hava basıncının P0 olduğu ortamda özdeş kap-

Uzaktan da Yakından da Sizlerleyiz…

Esnek zardan yapılmış küre şeklindeki düzenek üç

Düşey kesiti verilen kapalı kap cıva ve X, Y, Z gazları

Uzaktan da Yakından da Sizlerleyiz…

1. Torricelli deneyi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi 4. PX PY PZ

Şekildeki kaplarda, dX, dY, dZ öz kütleli X, Y, Z sıvıları Cıva Cıva

Uzaktan da Yakından da Sizlerleyiz…

Düşey kesiti verilen kaba yerleştirilen K, L, M borula-

şekildeki manometre dengededir. Boruların içinde hava olmadığına göre, h1, h2 ve

8. boşluk boşluk boşluk

kütleli sıvıların içleri boş borulardaki yükselme

Düşey kesiti verilen kapta, aynı sıcaklıkta, aynı cins

Şekildeki elektrik devresinde A1 ve A2 ampermet-