Professional Documents
Culture Documents
1
Ενότητα 5: Σχεδιασμός και προετοιμασία της
συντήρησης του έργου
Σκοπός
Σκοπός της παρούσας ενότητας, είναι να αποκτήσετε τις βασικές γνώσεις για το σχεδιασμό και την προετοιμασία συντήρησης των
έργων πρασίνου. Θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε τις εργασίες που απαιτούνται για τη συντήρηση του γκαζόν και των φυτών
και θα εστιάσουμε συγκεκριμένα σε εργασίες όπως είναι το κούρεμα του γκαζόν, το κλάδεμα των φυτών, η απομάκρυνση ζιζανίων, το
πότισμα και γενικά σε ότι απαιτείται για τη συντήρηση των φυτών και την καλή τους υγεία μετά από τη φύτευση. Τέλος, έμφαση θα
δοθεί και στις φυτοπροστατευτικές μεθόδους και μεθόδους λίπανσης των φυτών.
Ενότητα 5: Σχεδιασμός και προετοιμασία της
συντήρησης του έργου
Προσδοκώμενα Αποτελέσματα:
• Γνωρίζετε τις εργασίες συντήρησης για τους θάμνους, τα δέντρα και τα καλλωπιστικά φυτά.
• Ξεχωρίζετε ποιες εργασίες πρέπει να πραγματοποιήσετε για τη συντήρηση του φυτού ανάλογα με το είδος του.
Ενότητα 5: Σχεδιασμός και προετοιμασία της
συντήρησης του έργου
Λέξεις – Φράσεις Κλειδιά:
• Γκαζόν: Το γκαζόν αναφέρεται σε έδαφος με χαμηλή βλάστηση και συμβάλλει στο πρασίνισμα μίας περιοχής. Είναι
κατάλληλο ως καλλωπιστικό, ως αντιδιαβρωτικό για το έδαφος και ως υποδομή για υπαίθριες δραστηριότητες και
χώρους άθλησης.
• Χλοοτάπητας:Έτοιμο γκαζόν που πουλιέται σε κομμάτια, για τη γρήγορη κάλυψη μιας επιφάνειας ή για την επισκευή
κατεστραμμένων τμημάτων ενός υπάρχοντος χλοοτάπητα.
• Ζιζάνια: Τα ανεπιθύμητα αγριόχορτα που εμφανίζονται στον κήπο παρά τη θέλησή μας, Τα ανεπιθύμητα αγριόχορτα
μπορούν να αποτελέσουν ένα διαρκές πρόβλημα στον κήπο και το χωράφι μας εμποδίζοντας τα φυτά να
αναπτυχθούν.
• Θάμνοι: Ο θάμνος είναι μια κατηγορία ξυλωδών φυτών που δεν έχουν κεντρικό κορμό, το ύψος τους είναι μέχρι τρία
μέτρα και οι βλαστοί τους διακλαδίζονται από το επίπεδο του εδάφους.
• Δέντρα: Το δέντρο είναι πολυετές ξυλώδες φυτό που συνηθέστερα αναπτύσσεται από ένα αυτοστηριζόμενο κορμό ο
οποίος στη συνέχεια διακλαδίζεται.
Ενότητα 5: Σχεδιασμός και προετοιμασία της
συντήρησης του έργου
Λέξεις – Φράσεις Κλειδιά:
• Κούρεμα: για τη φροντίδα και περιποίηση του χλοοτάπητα απαιτείται το σωστό κούρεμα, προκειμένου να έχει το
γκαζόν μας τέλεια εμφάνιση, αλλά και αντοχή στα προβλήματα που προκαλούν τα ζιζάνια, οι εχθροί και οι
ασθένειες.
• Κλάδεμα: η διαδικασία της κοπής των κλαδιών από κάποιο φυτό για καλλωπισμό ή για να βοηθήσω την ανάπτυξή
του.
• Λίπασμα: ουσία, φυσική ή τεχνητά παρασκευασμένη, η οποία βελτιώνει την ανάπτυξη και την παραγωγικότητα των
φυτών.
• Φυτοπροστασία: περιλαμβάνει τις ειδικότητες της Εντομολογίας και της Φυτοπαθολογίας. Στην κάθε μια από τις
ειδικότητες αυτές γίνονται εξειδικευμένες μελέτες για αντιμετώπιση επί μέρους σοβαρών εντομολογικών εχθρών
και ασθενειών που προκαλούνται από ιούς, ιοειδή και προκαρυωτικά φυτοπαθογόνα.
Υποενότητα 5.1: Εργασίες συντήρησης γκαζόν
Σε κάθε χώρο πρασίνου, μετά την διαμόρφωσή του πρέπει να εκπονείται και να εκτελείται σχέδιο συντήρησης ώστε, αφενός τα
φυτά και το γκαζόν να παραμένουν ζωηρά και υγιή και αφετέρου το σύστημα άρδευσης (γενικότερα υποδομής)να είναι λειτουργικό
και ασφαλές.
Παράλληλα, φροντίζουμε ο χώρος να είναι πάντοτε καθαρός και τακτοποιημένος, ώστε να αναδεικνύεται η εργασία που έγινε
κατά τη διαμόρφωση του.
Τα φυτά είναι έμβια όντα και απαιτούν τη φροντίδα και την περιποίησή μας, όπως και κάθε άλλος ζωντανός οργανισμός.
Η φροντίδα αυτή πρέπει να είναι προληπτική, όπου είναι εφικτό και όχι παρεμβατική, παρά μόνο όταν πλέον δεν υπάρχει άλλος
τρόπος δράσης.
Πηγή: http://www.greenart-lasithiou.gr/el/kataskeues-sintirisis-meleti-kipon-lasithi-kritis-Syntirisi-Kipon
Υποενότητα 5.1: Εργασίες συντήρησης γκαζόν
Η συντήρηση του γκαζόν, σε χώρους όπου είναι εγκατεστημένος χλοοτάπητας, είναι η εργασία που έχει τη μεγαλύτερη
επαναληψιμότητα και απαιτεί τακτικότητα και καλό προγραμματισμό.
Η συντήρηση του γκαζόν περιλαμβάνει τις ακόλουθες εργασίες, οι οποίες αναλύονται διεξοδικά στις επόμενες διαφάνειες:
1. Πότισμα (Άρδευση)
2. Κούρεμα
3. Λίπανση
4. Αερισμός
5. Αντιμετώπιση ζιζανίων
8. Λιμνάζοντα ύδατα
9. Φυτοπροστατευτικές δράσεις
Την εποχή
Το έδαφος
Την καταπόνηση
Πηγή: https://www.kipologio.gr/%CE%BA%CE%B7%CF%80%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE-for-
dummies-%CF%83%CF%85%CE%BD%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%83%CE%B7-
%CE%B3%CE%BA%CE%B1%CE%B6%CF%8C%CE%BD-%CF%80%CF%8C%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC/
Υποενότητα 5.1.2: Κούρεμα
Η χρήση
Ο βαθμός λίπανσης
Οι καιρικές συνθήκες
Παρόλα αυτά η κοπή του χλοοτάπητα σε χαμηλό ύψος για μεγάλο χρονικό
διάστημαδημιουργεί ευνοϊκή προϋπόθεση για την εισβολή και ανάπτυξη
ζιζανίων περιορίζει και προκαλεί εξασθένηση του ριζικού του συστήματος.
Πηγή: https://..................
Υποενότητα 5.1.3: Λίπανση
Η συχνότητα των λιπάνσεων καθώς και η ποσότητα των
χρησιμοποιούμενων λιπασμάτων εξαρτώνται από τους ακόλουθους
παράγοντες:
Την χρήση
Το κλίμα
Την εποχή
Ανάλογα με την περίπτωση χρήσης λιπασμάτων, διακρίνονται οι κάτωθι, τρεις κύριες περιπτώσεις:
Κατά τη σπορά του γκαζόν χρησιμοποιούμε λίπασμα και διεγέρτη με ειδική σύνθεση που θα βοηθήσει στην γρήγορη ανάπτυξη.
Στο πλαίσιο της συντήρησης του γκαζόν επιλέγουμε και χρησιμοποιούμε λιπάσματα βραδείας αποδέσμευσης, δηλαδή
λιπάσματα τα οποία απελευθερώνουν αργά και σταδιακά τα θρεπτικά συστατικά, ώστε το γκαζόν να προσλαμβάνει τις
ποσότητες που χρειάζεται, χωρίς να χάνονται οι υπόλοιπες θρεπτικές ουσίες στο έδαφος.
Σε περιπτώσεις που κληθούμε να αποκαταστήσουμε γκαζόν που είναι εγκαταλελειμμένο, εφαρμόζουμε λίπανση με
υδατοδιαλυτά λιπάσματα που απορροφούνται άμεσα και αποδίδουν σε ελάχιστο χρονικό διάστημα.
Πηγή: http://www.grassmarket.gr
Υποενότητα 5.1.4: Αερισμός
Ο αερισμός είναι απαραίτητος για τη σωστή ανάπτυξη και λειτουργία των ριζών.
Η καλύτερη εποχή για τον αερισμό του γκαζόν είναι στα μέσα Απριλίου, όταν και
ξεκινά να αναπτύσσεται ταχύτερα.
Πηγή: https://www.iordanidistools.gr/eshop/gardena-combi-3395
Υποενότητα 5.1.5: Αντιμετώπιση ζιζανίων
Η γρήγορη ανάπτυξή τους, τόσο στη ρίζα, όσο και στο υπέργειο
μέρος, δεν επιτρέπουν στο γκαζόν να βρει τον επαρκή χώρο
για να αναπτυχθεί.
Πηγή: https://www.douleutaras.gr/bsdir/kipouroi/symvoules/agrioxorta-sto-gkazon/
Υποενότητα 5.1.5: Αντιμετώπιση ζιζανίων
.......... (συνέχεια υποενότητας 5.1.5)
Πηγή: https://www.douleutaras.gr/bsdir/kipouroi/symvoules/agrioxorta-sto-gkazon/
Υποενότητα 5.1.6: Αντιμετώπιση βρύων, λειχήνων
Τα βρύα και οι λειχήνες είναι οργανισμοί που εμφανίζονται σε χλοοτάπητες οι οποίοι δεν συντηρούνται σωστά ή ακόμα και καθόλου.
Την υγρασία : Αντιμετωπίζεται με ρύθμιση του αρδεύσιμου ύδατος και απομάκρυνση λιμναζόντων υδάτων.
Η έλλειψη θρεπτικών στοιχείων : Αντιμετωπίζεται με σωστή λίπανση και απομάκρυνση των ζιζανίων.
Το πολύ βαθύ κούρεμα : Αντιμετωπίζεται με την επιλογή του σωστούς ύψους στην μηχανή κουρέματος.
Πηγή: https://htgetrid.com/el/kak-izbavitsya-ot-mxa-na-gazone-sovety-opytnyx-sadovodov/
Υποενότητα 5.1.7: Αντιμετώπιση αλατότητας
Τα προβλήματα αλατότητας του εδάφους (άρα και υποβάθμισης και ερημοποίησης) οφείλονται σε ορισμένους από τους παρακάτω
λόγους ή σε συνδυασμούς αυτών:
Παραθαλάσσιες περιοχές με υψηλή υγρασία : Προσθήκη βελτιωτικών εδάφους και εγκατάσταση συστήματος καλής στράγγισης του
εδάφους για έκπλυση των αλάτων.
Μία ετήσια ανάλυση του εδάφους, μας δίνει τη δυνατότητα να γνωρίζουμε με απόλυτη ακρίβεια, την κατάσταση του και να
παρεμβαίνουμε με ακρίβεια στην βελτίωσή του.
Πηγή: http://www.grassmarket.gr
Υποενότητα 5.1.8: Λιμνάζοντα ύδατα
Πηγή: https://lefkadapress.gr/protoselida/telos-toy-kalokairioy-tha-einai-etoimo-to-gipedo-nydrioy/
Υποενότητα 5.1.9: Φυτοπροστατευτικές δράσεις
Στη συνέχεια παρατίθενται ορισμένες από τις ασθένειες που προσβάλλουν το γκαζόν και ο τρόπος αντιμετώπισής τους. Γενικά, είναι
επιθυμητό να γίνονται σωστά όλες οι εργασίες συντήρησης του γκαζόν, ώστε να έχουμε προληπτική αντιμετώπιση έναντι των
ασθενειών. Η χημική επέμβαση πρέπει να είναι η τελική μας επιλογή.
Πηγή: https://www.xlootapitas.gr/%CE%91%CF%83%CE%B8%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B5%CF%82-
%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%A7%CE%BB%CE%BF%CE%BF%CF%84%CE%AC%CF%80%CE%B7%CF%84%CE%B1
Υποενότητα 5.1.9: Φυτοπροστατευτικές δράσεις
.......... (συνέχεια υποενότητας 5.1.9)
4. Σκωρίαση (Pucciniazoysiae, P.striiformis, P.coronata, P.graminis): Χημική καταπολέμηση με Mancozeb, Boscalid, Pyraclorstrobin.
Πηγή: https://www.xlootapitas.gr/%CE%91%CF%83%CE%B8%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B5%CF%82-
%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%A7%CE%BB%CE%BF%CE%BF%CF%84%CE%AC%CF%80%CE%B7%CF%84%CE%B1
Υποενότητα 5.1.9: Φυτοπροστατευτικές δράσεις
.......... (συνέχεια υποενότητας 5.1.9)
8. Πύθιο(Pythium graminicola, P. vantrpoolii, P. coronate, P. graminis): Καταπολέμηση με Metalaxyl- hymexanol, fosetyl-Al- chloroneb.
Οι συγκεκριμένες δραστικές ουσίες την στιγμή που γράφτηκε το συγκεκριμένο άρθρο είχαν όλες άδεια έγκρισης από το Υπουργείο
Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η οποία ενδέχεται στο μέλλον να τροποποιηθεί ή να προστεθούν και νέες. Για τον λόγο αυτό
για την αγορά και εφαρμογή των παραπάνω δραστικών ουσιών πρέπει πάντα να συμβουλεύεστε τους τοπικούς Γεωπόνους και τα
γεωπονικά καταστήματα τα οποία διαθέτουν άδεια εμπορίας φυτοπροστατευτικών προϊόντων.
Πηγή: https://www.xlootapitas.gr/%CE%91%CF%83%CE%B8%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B5%CF%82-
%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%A7%CE%BB%CE%BF%CE%BF%CF%84%CE%AC%CF%80%CE%B7%CF%84%CE%B1
Υποενότητα 5.1.10: Επανασπορά
Οι περιοχές οι οποίες, για κάποιον λόγο, έμεινα γυμνές από γκαζόν μπορούν να αποκατασταθούν είτε με συμπληρωματική σπορά,
είτε με εγκατάσταση νέου χλοοτάπητα, τοπικά.
Ένας εμπειρικός τρόπος για να επιλέξουμε αν θα προβούμε σε σπορά ή σε τοποθέτηση νέου χλοοτάπητα είναι ο ακόλουθος.
Αν το κατεστραμμένο σημείο είναι επιφάνειας μεγαλύτερης από 40% του συνόλου, επιλέγουμε την εγκατάσταση έτοιμου χλοοτάπητα.
Άλλως γίνεται συμπληρωματική σπορά.
6. Χρήση λιπάσματος
7. Σπορά
Πηγή: https://www.husqvarna.com/gr/nkazon-kipos/archiki-proetoimasia/diamorfosi-exoterikon-choron/ananeosi-tou-nkazon/
Υποενότητα 5.1.11: Κυλίνδρισμα Χλοοτάπητα
Κυλίνδρισμα Χλοοτάπητα
Το κυλίνδρισμα αν και είναι απαραίτητο κατά την εγκατάσταση νέου χλοοτάπητα, εντούτοις, σε ορισμένες περιπτώσεις κρίνεται
αναγκαία η εφαρμογή του και σε εγκατεστημένους χλοοτάπητες.
Το κυλίνδρισμα εφαρμόζεται:
Σε χλοοτάπητες που έχουν περάσει έντονο χειμώνα με χιόνια και το χώμα έχει ανασηκωθεί.
Σε χλοοτάπητες που υπάρχουν μικρές ανωμαλίες του εδάφους, με σκοπό την εξομάλυνσή τους.
Σε χλοοτάπητες ειδικών προδιαγραφών όπως γήπεδα golf, bowling και tennis. πριν τη χρήση τους.
Πηγή: https://www.xlootapitas.gr
Πηγή: https://www.xlootapitas.gr
Υποενότητα 5.1.11: Κυλίνδρισμα Χλοοτάπητα
.......... (συνέχεια υποενότητας 5.1.11)
Μεταβλητού βάρους, το οποίο καθορίζεται ανάλογα με την ποσότητα νερού που προστίθεται στον κύλινδρο
Πηγή: https://www.geoponiko-parko.gr/products/products-categories/ergaleia-eidi-kipou/ergaleia-xeiros/452-detail
Υποενότητα 5.2: Εργασίες συντήρησης φυτών
Στους χώρους πρασίνου εκτός από το γκαζόν συναντάμε θάμνους, δέντρα και καλλωπιστικά φυτά. Κάθε φυτό έχει τις δικές του
ξεχωριστές ανάγκες και απαιτήσεις, όμως σε όλα τα φυτά εφαρμόζονται οι ακόλουθες εργασίες:
1. Πότισμα (Άρδευση)
2. Κλάδεμα
3. Λίπανση
5. Αντιμετώπιση ζιζανίων
6. Φυτοπροστατευτικές δράσεις
Κάθε φυτό έχει τις δικές του απαιτήσεις σε νερό οι οποίες διαμορφώνονται συναρτήσει των ακόλουθων παραγόντων:
Το είδος του φυτού : Υπάρχουν καλλωπιστικοί θάμνοι οι οποίοι έχουν υψηλές απαιτήσεις σε νερό, ενώ κάποιοι άλλοι είναι
ανθεκτικοί σε συνθήκες ξηρασίας.
Το είδος του ριζικού συστήματος : Τα φυτά τα οποία αναπτύσσουν βαθύ ριζικό σύστημα έχουν τη δυνατότητα να απορροφούν
νερό από βαθύτερα σημεία του εδάφους. Αντιθέτως, φυτά με επιφανειακό ριζικό σύστημα πρέπει να έχουν συχνότερη
πρόσβαση σε νερό διότι δεν μπορούν να το βρουν από το έδαφος.
Πηγή: https://www.kdtools.gr/Gardena-1341.html
Υποενότητα 5.2.1: Πότισμα
.......... (συνέχεια υποενότητας 5.2.1)
Την εποχή : Οι ανάγκες σε νερό τις θερμές μέρες του έτους (καλοκαίρι) είναι σαφώς αυξημένες σε σχέση με τις κρύες ημέρες του
χειμώνα, όπου το πότισμα μπορεί να είναι ακόμα και απενεργοποιημένο σε φυτά τα οποία δεν είναι νεοφυτεμένα
Τις καιρικές συνθήκες : Όταν ο καιρός είναι κρύος και βροχερός, το πότισμα πρέπει να περιορίζεται και να είναι συμπληρωματικό για
την κάλυψη των αναγκών του φυτού.
Το έδαφος : Ένα βαρύ και συνεκτικό έδαφος έχει σαφώς μεγαλύτερη ικανότητα συγκράτησης του νερού άρα το πότισμα πρέπει να
είναι περιορισμένο. Αντιθέτως, τα ελαφριά εδάφη δεν συγκρατούν νερό και το πότισμα πρέπει να είναι τακτικό.
Πηγή: https://fytognoseis.blogspot.com/2019/05/
Υποενότητα 5.2.2: Κλάδεμα
Γενικά, υπάρχουν δύο τύποι κλαδέματος που εφαρμόζονται στα φυτά:
Κλάδεμα μόρφωσης : Ονομάζεται το κλάδεμα που γίνεται για να δώσει σχήμα στο φυτό ή να ρυθμίσει την κατεύθυνση της
ανάπτυξης ή αποβλέπει στη μορφοποίηση, όπως συμβαίνει με τα καλλωπιστικά, στα οποία δίνονται, με το συνεχές κλάδεμα,
ορισμένα σχήματα .
Το κλάδεμα αυτό πολλές φορές αποβλέπει στη διαμόρφωση της κόμης του φυτού, για να διευκολύνει τη μερική εκμηχάνιση της
συγκομιδής σε καρποφόρα φυτά ή καλλωπιστικά φυτά που καλλιεργούνται για παραγωγή δρεπτών (κομμένων) λουλουδιών .
Πρόκειται για το κλάδεμα που μας ενδιαφέρει στην συντήρηση χώρων πρασίνου.
Κλάδεμα καρποφορίας : Ονομάζεται το κλάδεμα που γίνεται με σκοπό να ρυθμίσει την καρποφορία του φυτού δηλαδή ν' αυξήσει ή
να μειώσει την παραγωγική δυνατότητα του φυτού .
Πηγή: http://www.anthorama.gr/files/kladema.htm
Υποενότητα 5.2.2: Κλάδεμα
.......... (συνέχεια υποενότητας 5.2.2)
Το κλάδεμα των φυτών γίνεται σε μια συγκεκριμένη εποχή του έτους και εξαρτάται από:
Στα καλλωπιστικά φυτά γίνεται αρκετές φορές το χρόνο ώστε να διατηρούν πάντα το σχήμα τους, ιδιαίτερα για τα φυτά που
χρησιμοποιούνται ως φράχτες και μπορντούρες.
Πολλές φορές το κλάδεμα έχει χαρακτήρα επέμβασης για θέματα φυτοπροστασίας, έχοντας ως κατεύθυνση την αφαίρεση
προσβεβλημένων βλαστών από κάποιο παθογόνο, την απομάκρυνση και την καύση τους. Στις περιπτώσεις αυτές ή τακτική
απολύμανση των εργαλείων κλαδέματος είναι απαραίτητη.
Πηγή: http://www.anthorama.gr/files/kladema.htm
Υποενότητα 5.2.2: Κλάδεμα
.......... (συνέχεια υποενότητας 5.2.2)
Οι κύριες κατηγορίες λίπανσης που αναλύονται παρακάτω, ανά ομάδα φυτών είναι:
Καλλωπιστικά φυτά στον κήπο και σε μεγάλες γλάστρες: Για τη λίπανση καλλωπιστικών θάμνων, πολυετών αλλά και ετήσιων, είναι
δυνατόν να επιλεγεί σκεύασμα σε κοκκώδη μορφή. Επιλέγονται λιπάσματα σύνθετα, με ισορροπημένη σχέση μεταξύ των θρεπτικών
συστατικών προκειμένου να εξασφαλιστεί η πλήρης λίπανση για την υγιή ανάπτυξη των φυτών.
Όλα τα παραπάνω στοιχεία αξιολογούνται και επαναπροορίζονται με την ανάλυση του εδάφους και τη σύνθεση του λιπάσματος
που θα χρησιμοποιηθεί.
Πηγή: https://..................
Υποενότητα 5.2.3: Λίπανση
Καλλωπιστικά δέντρα και θάμνοι για φράχτες: Καλλωπιστικοί θάμνοι για φράχτες, όπως τα λιγούστρα, ο ελέαγνος, διάφορα είδη
δάφνης αλλά και δέντρα όπως το λέιλαντ και η τούγια και γενικά όλα τα αειθαλή δέντρα που χρησιμοποιούνται για φράχτες, απαιτούν
λίπασμα βραδείας αποδέσμευσης για πράσινα φυτά. Με την ανοιξιάτικη λίπανση, οι θάμνοι και τα δέντρα που σχηματίζουν φράχτες θα
λιπαίνονται μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού.
Όλα τα παραπάνω στοιχεία αξιολογούνται και επαναπροορίζονται με την ανάλυση του εδάφους και τη σύνθεση του λιπάσματος
που θα χρησιμοποιηθεί.
Πηγή: https://www.mistikakipou.gr/lipansi-triantafillias/
Υποενότητα 5.2.3: Λίπανση
Τριανταφυλλιές: Οι απαιτήσεις της τριανταφυλλιάς είναι υψηλές κατά την εποχή την άνοιξης. Σχηματίζονται νέοι βλαστοί πάνω στους
οποίους θα αναπτυχθούν τα λουλούδια. Είναι απαραίτητο να χορηγηθεί το κοκκώδες λίπασμα σε χώμα με υγρασία. Θα πρέπει να
σκεπαστεί επιφανειακά με χώμα. Η δράση του λιπάσματος είναι άμεση αλλά έχει και παρατεταμένη δράση. Με τον τρόπο αυτό
διασφαλίζεται η καλή βλαστική ανάπτυξη αλλά και η πλούσια ανθοφορία. Καλό είναι να πραγματοποιηθεί επανάληψη της εφαρμογής
μετά από 15-20 μέρες.
Αζαλέες και ροδόδενδρα: Τα καλλωπιστικά αυτά φυτά έχουν ιδιαίτερες ανάγκες σε λίπασμα κατάλληλο για οξύφυλλα. Τα λιπάσματα
αυτά είναι κατάλληλα επίσης για γαρδένιες, καμέλιες κ.α. Οι κόκκοι πρέπει να εφαρμόζονται σε όλη την επιφάνεια του χώματος στις
γλάστρες και στη συνέχεια να σκεπάζονται ελαφρά από το χώμα. Με τον τρόπο αυτό διευκολύνεται η διάλυσή τους καθώς και η
απορρόφησή τους. Συνιστάται μηνιαία χορήγηση μέχρι το φθινόπωρο.
Όλα τα παραπάνω στοιχεία αξιολογούνται και επαναπροορίζονται με την ανάλυση του εδάφους και τη σύνθεση του λιπάσματος
που θα χρησιμοποιηθεί.
Πηγή: https://www.antemisaris.gr/kipos-fyta/symvoules-protaseis/kipouriki/lipansi/
Υποενότητα 5.2.4: Καθαρισμός της βάσης του
φυτού
Όπως με το γκαζόν, έτσι και στα καλλωπιστικά φυτά η παρουσία ζιζανίων στη ρίζα τους αποτελεί ζήτημα που πρέπει να
αντιμετωπίζεται για τους ακόλουθους λόγους:
Η γρήγορη ανάπτυξή τους, τόσο στη ρίζα, όσο και στο υπέργειο μέρος, μπορούν να υποσκελίσουν φυτά όπως χαμηλούς θάμνους
κ.ά.
Πηγή: https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fwww.mistikakipou.gr%2Fzizania-oikologiki-antimetopisi-
katapolemisi%2F&psig=AOvVaw1BdaFsYgZ9wboFNlyzfRzv&ust=1611912241302000&source=images&cd=vfe&ved=0CAkQj
hxqFwoTCOjfxpWnvu4CFQAAAAAdAAAAABAE
Υποενότητα 5.2.5: Φυτοπροστατευτικές δράσεις
Η προστασία των θάμνων και των δέντρων του κήπου μας είναι σημαντική και απαιτεί την προσοχή μας κάθε εποχή του έτους,
ώστε να είναι τα φυτά μας υγιή και ζωηρά. Οι φυτοπροστατευτικές δράσεις αφορούν τις κάτωθι περιπτώσεις:
Αντιμετώπιση ζιζανίων
Αντιμετώπιση εχθρών
Αντιμετώπιση ασθενειών
Στις επόμενες διαφάνειες παρουσιάζονται οι εχθροί και οι ασθένειες για τα καλλωπιστικάφυτά που συναντάμε συχνότερα στους
χώρους πρασίνου.
Πρόσθετο οπτικό υλικό και εικόνες ασθενειών θα βρείτε στην ιστοσελίδα https://gr.dreamstime.com
Υποενότητα 5.2.5: Φυτοπροστατευτικέςδράσεις
.......... (συνέχεια υποενότητας 5.2.5)
Φωτίνια - Εχθροί
Για την καταπολέμηση τους, ψεκάζουμε το φύλλωμα με εντομοκτόνα που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα όπως
η φυσική πυρεθρίνη.
Πηγή: https://www.mistikakipou.gr/fotinia-frontida/
Υποενότητα 5.2.5: Φυτοπροστατευτικέςδράσεις
.......... (συνέχεια υποενότητας 5.2.5)
Φωτίνια – Ασθένειες
Η φωτίνια, σε συνθήκες αυξημένης υγρασίας και κακού αερισμούμπορεί να προσβληθεί από ασθένειες με σημαντικότερες :
Μυκητολογικές ασθένειες με χαρακτηριστικές καφέ, μαύρες, σκούρες κόκκινες ή γκρι κηλίδες στα φύλλα.
Για την αντιμετώπιση των ασθενειών, ψεκάζουμε το φύλλωμα της φωτίνιας με σκευάσματα χαλκού που προμηθευόμαστε από
γεωπονικά καταστήματα.
Πηγή: https://www.mistikakipou.gr/fotinia-frontida/
Υποενότητα 5.2.5: Φυτοπροστατευτικέςδράσεις
.......... (συνέχεια υποενότητας 5.2.5)
Βιβούρνο - Ασθένειες
Το βιβούρνο, σε συνθήκες αυξημένης υγρασίας και κακού αερισμούμπορεί να προσβληθεί από ασθένειες με σημαντικότερες :
Μυκητολογικές ασθένειες με χαρακτηριστικές καφέ, μαύρες, σκούρες κόκκινες ή γκρι κηλίδες στα φύλλα.
Για την αντιμετώπιση των ασθενειών, ψεκάζουμε το φύλλωμα του με σκευάσματα χαλκού που προμηθευόμαστε από γεωπονικά
καταστήματα.
Πηγή: https://www.mistikakipou.gr/vivourno-simvoules-frontidas/
Υποενότητα 5.2.5: Φυτοπροστατευτικέςδράσεις
.......... (συνέχεια υποενότητας 5.2.5)
Ορτανσία
Χλωρίωση φύλλων: Το σύμπτωμα είναι κίτρινα φύλλα με πράσινες νευρώσεις, που οφείλεται σε πολύ υψηλής περιεκτικότητας
ασβέστιο στο έδαφος. Η ασθένεια μπορεί να προκύψει ως αποτέλεσμα της χρήσης ακατάλληλων λιπασμάτων ή εδαφικού
υποστρώματος. Το πρόβλημα λύνεται με χρήση όξινου υποστρώματος και κατάλληλων λιπασμάτων.
Κάψιμο του φύλλου: Είναι αποτέλεσμα του ηλιακού εγκαύματος κατά το οποίο λευκά, ημιδιαφανή σημεία εμφανίζονται στα
φύλλα της ορτανσίας και ο κατεστραμμένος ιστός γίνεται λεπτός. Πρέπει να τοποθετούνται σε σκιερό μέρος τα φυτά για να
προστατεύονται από την άμεση έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία
Πηγή: https://24segodnya.ru/el/vytyazhka/zabolevaniya-gortenzii-sadovoi-bolezni-gortenzii-ih-lechenie-foto-vrediteli/
Υποενότητα 5.2.5: Φυτοπροστατευτικέςδράσεις
.......... (συνέχεια υποενότητας 5.2.5)
Ορτανσία (2)
Απουσία ανθοφορίας: συνδέεται με την κατάψυξη των μπουμπουκιών που συνδέονται με τους βλαστοί του περασμένου έτους.
Οι θάμνοι πρέπει να καλύπτονται καλά το χειμώνα. Το φθινόπωρο, περιστρέφουμε γύρω από τους θάμνους μια κορυφή ύψους 20-
30 εκατοστών. Άλλοι λόγοι είναι:
Πηγή: https://24segodnya.ru/el/vytyazhka/zabolevaniya-gortenzii-sadovoi-bolezni-gortenzii-ih-lechenie-foto-vrediteli/
Υποενότητα 5.2.5: Φυτοπροστατευτικέςδράσεις
.......... (συνέχεια υποενότητας 5.2.5)
Ορτανσία (2)
Μούχλα σκόνης: Η εμφάνιση της νόσου συμβαίνει σε θερμοκρασία 18-25°C. Παράγοντες που συμβαλλουν στην εμφάνιση της
ασθένειας είναι:
Αντιμετωπίζεται με ψεκασμούς και απομάκρυνση των μολυσμένων σημείων. Τα μολυσμένα φύλλα και οι βλαστοί δεν
χρησιμοποιούνται για κομποστοποίηση.
Πηγή: https://24segodnya.ru/el/vytyazhka/zabolevaniya-gortenzii-sadovoi-bolezni-gortenzii-ih-lechenie-foto-vrediteli/
Υποενότητα 5.2.5: Φυτοπροστατευτικές δράσεις
.......... (συνέχεια υποενότητας 5.2.5)
Ευώνυμος - Εχθροί
Οι κάμπιες.
Οι αφίδες.
Τα ακάρεα αράχνης.
Πηγή: https://plants.farmlux.biz/el/beresklet.html
Υποενότητα 5.2.5: Φυτοπροστατευτικέςδράσεις
Ευώνυμος - Ασθένειες
Πηγή: https://plants.farmlux.biz/el/beresklet.html
Υποενότητα 5.2.5: Φυτοπροστατευτικέςδράσεις
Πικροδάφνη
Είναι καλλωπιστικό φυτό ιδιαίτερα ανθεκτικό σε προσβολή από ασθένειες και έντομα. Εντούτοις, υπάρχουν περιπτώσεις που
προσβάλλεται από :
Ασθένειες που οφείλονται σε μύκητες, με κύριο σύμπτωμα την εμφάνιση μαύρων κηλίδων στο φύλλωμα της.
Το έντομο της βαμβακάδας (ψώρας) καθώς και από την κίτρινη μελίγκρα που προκαλεί καρούλιασμα των φύλλων της.
Για την προληπτική προστασία του φυτού, συστήνεται προληπτικός ψεκασμός με θερινό πολτό και χαλκό, στις αρχές της άνοιξης
και στις αρχές του καλοκαιριού. Ο χαλκός και ο θερινός πολτός είναι βιολογικά σκευάσματα που διατίθενται σε γεωπονικά
καταστήματα.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα, το οποίο προσφάτως έχει αναδειχθεί είναι το γεγονός ότι η πικροδάφνη είναι ευαίσθητη στο
επικίνδυνο βακτήριο Xylella fastidiosa που έχει εμφανιστεί στην Ιταλία και απειλεί με προσβολή τα ελαιόδεντρα της Νότιας
Ευρώπης.
Πηγή: https://www.mistikakipou.gr/pikrodafni-entiposiaki-kai-epikindini/
Υποενότητα 5.2.5: Φυτοπροστατευτικέςδράσεις
Πικροδάφνη
Είναι καλλωπιστικό φυτό ιδιαίτερα ανθεκτικό σε προσβολή από ασθένειες και έντομα. Εντούτοις, υπάρχουν περιπτώσεις που
προσβάλλεται από :
Ασθένειες που οφείλονται σε μύκητες, με κύριο σύμπτωμα την εμφάνιση μαύρων κηλίδων στο φύλλωμα της.
Το έντομο της βαμβακάδας (ψώρας) καθώς και από την κίτρινη μελίγκρα που προκαλεί καρούλιασμα των φύλλων της.
Για την προληπτική προστασία του φυτού, συστήνεται προληπτικός ψεκασμός με θερινό πολτό και χαλκό, στις αρχές της άνοιξης
και στις αρχές του καλοκαιριού. Ο χαλκός και ο θερινός πολτός είναι βιολογικά σκευάσματα που διατίθενται σε γεωπονικά
καταστήματα.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα, το οποίο προσφάτως έχει αναδειχθεί είναι το γεγονός ότι η πικροδάφνη είναι ευαίσθητη στο
επικίνδυνο βακτήριο Xylella fastidiosa που έχει εμφανιστεί στην Ιταλία και απειλεί με προσβολή τα ελαιόδεντρα της Νότιας
Ευρώπης.
Πηγή: https://www.mistikakipou.gr/pikrodafni-entiposiaki-kai-epikindini/
Υποενότητα 5.2.5: Φυτοπροστατευτικέςδράσεις
Ελιά
Η ελιά είναι ένα πολύ σημαντικό παραγωγικό δέντρο στη χώρα μας, το οποίο
κοσμεί και χώρους πρασίνου. Η φροντίδα που θα δείξουμε στην ελιά του κήπου θα
μας ανταμείβει με μόνιμο φύλλωμα σε όλη τη διάρκεια του έτους αποτελώντας
πάντοτε σημείο αναφοράς.
Πηγή: https://www.ellinikigeorgia.gr/astheneies-elias/
Υποενότητα 5.2.5: Φυτοπροστατευτικέςδράσεις
Οι κυριότερες ασθένειες σε κήπους είναι:
Πηγή: https://www.ellinikigeorgia.gr/astheneies-elias/
Υποενότητα 5.2.5: Φυτοπροστατευτικέςδράσεις
2. Καρκίνωση: Ασθένεια που οφείλεται σε βακτήριο και εκδηλώνεται με το σχηματισμό εξογκωμάτων (καρκινώματα) στα
κλαδιά, στα φύλλα, στους βραχίονες και στον κορμό των ελαιόδεντρων.
Τα δέντρα μολύνονται από μη επουλωμένες πληγές, συνήθως από ράβδισμα, κλάδεμα ή μετά από παγετό, χαλάζι ή δυνατό άνεμο
εφόσον επικρατεί υγρός ή βροχερός καιρός. (https://www.ellinikigeorgia.gr/astheneies-elias/)
Πηγή: https://www.mistikakipou.gr/pikrodafni-entiposiaki-kai-epikindini/
Υποενότητα 5.2.5: Φυτοπροστατευτικέςδράσεις
3. Καπνιά: Κλαδιά και φύλλα καλύπτονται από μαύρο στρώμα καπνιάς που δυσχεραίνει τις φυσιολογικές λειτουργίες
(αναπνοή, διαπνοή, φωτοσύνθεση). Πρόκειται για μύκητα που αναπτύσσεται πάνω στις μελιτώδεις εκκρίσεις εντόμων, κυρίως του
λεκανίου.
Πηγή: https://blog.farmacon.gr/katigories/texniki-arthrografia/fytoprostasia/item/2176-antimetopisi-mykitologikon-
astheneion-stin-elia-epeita-apo-vroxes-kai-ygrasia
Υποενότητα 5.2.5: Φυτοπροστατευτικές δράσεις
4. Λειχήνες: Οι λειχήνες αναπτύσσονται σε υγρές περιοχές καλύπτοντας κορμούς και κλάδους των ελαιόδεντρων με
κιτρινοπράσινο χρώμα.
Όπου υπάρχει ανάγκη αντιμετώπισης συστήνονται ψεκασμοί των κορμών και των κλάδων με χαλκούχα σκευάσματα κατά τη
διάρκεια του χειμώνα, για την αποκόλληση των λειχήνων. (https://www.ellinikigeorgia.gr/astheneies-elias/)
Πηγή: https://www.ellinikigeorgia.gr/astheneies-elias/
Υποενότητα 5.2.6: Στήριξη Φυτών
.......... (συνέχεια υποενότητας 5.2.6)
Πηγή: http://www.4myhouse.gr/Article.aspx?artid=392&catid=22&subcatid=151
Υποενότητα 5.2.6: Στήριξη Φυτών
.......... (συνέχεια υποενότητας 5.2.6)
Η στήριξη φυτών θα πρέπει να γίνεται με ξύλινους πασσάλους-στύλους (π.χ. καστανιάς) που διατίθενται στην αγορά και
αποτελούν μια άκρως οικολογική και εμφανίσιμη λύση. Η επιλογή του μεγέθους τους προτείνεται να γίνεται ανάλογα με το ύψος
του φυτού (2/3 του ύψους) δίπλα στο οποίο θα τοποθετηθούν.
Συρμάτινα πλέγματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για μικρού μεγέθους είδη, τα οποία καλύπτονται πολύ έξυπνα καθώς το φυτό
μεγαλώνει και σκεπάζει την επιφάνειά τους.
Μικρά κλαδιά- υπολείμματα κλαδέματος των δέντρων (π.χ. μουριές) που φιλοξενούνται στο χώρο μας, μπορούν να αποτελέσουν
εξίσου μια φυσική μορφή στήριξης μικρών φυτών.
Πηγή: http://www.4myhouse.gr/Article.aspx?artid=392&catid=22&subcatid=151
Υποενότητα 5.2.6: Στήριξη Φυτών
.......... (συνέχεια υποενότητας 5.2.6)
Οι βλαστοί, οι κορμοί και τα κλαδιά, δένονται-στηρίζονται, με στόχο να είναι σταθερά και ανθεκτικά στις καιρικές καταπονήσεις ή
ακόμη και για να τους δοθεί η επιθυμητή φορά ανάπτυξης.
Συχνά όμως ο πρόχειρος τρόπος στήριξής τους μπορεί να αποβεί μοιραίος για την ανάπτυξη τους, επιφέροντας αποτελέσματα
αντίθετα από τα προσδοκόμενα.
Σφιχτά δεσίματα δυσκολεύουν τη ροή θρεπτικών ουσιών μεταξύ φυλλωμάτων και ριζικού συστήματος, με αποτέλεσμα το φυτό να μην
αναπτύσσεται σωστά ή ακόμα και να οδηγείται σταδιακά σε ξήρανση. Γι’ αυτό το λόγο θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στον
τρόπο δεσίματος των φυτών μας πάνω στα εκάστοτε στηρίγματα, ώστε να μην εμποδίζεται η μελλοντική αύξηση του πάχους των
κορμών ή των βλαστών.
Πηγή: http://www.4myhouse.gr/Article.aspx?artid=392&catid=22&subcatid=151
Ενότητα 5: Πηγές για περισσότερη μελέτη
Πηγές:
•https://www.gemma.gr/gr/symvoules-arthra/leptomereies/12401/
• https://www.geoponiko-parko.gr/menu-agriculture-advices/menu-agriculture-advices-feb/144-syntirisi-gazon-to-xeimona
• https://www.skil.gr/odigies-bima-pros-bima/suntirisi-tou-gkazon-tin-anoixi.html
• Μεσογειακές Δενδρώδεις καλλιέργειες ΤΕΙ Κρήτης, Σ.ΤΕ.Γ. Τμήμα: Φ.Π. Εισηγητής: Δρ. Νίκη Ταβερναράκη:
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwiY7Nfsj77uAhVfBGMBHfclB9A
QFjAAegQIARAC&url=https%3A%2F%2Feclass.hmu.gr%2Fmodules%2Fdocument%2Ffile.php%2FGF140%2F%25CE%2595%25CE%25
A1%25CE%2593%25CE%2591%25CE%25A3%25CE%25A4%25CE%2597%25CE%25A1%25CE%2599%25CE%259F%2520%25CE%25A4
%25CE%2595%25CE%25A4%25CE%2591%25CE%25A1%25CE%25A4%25CE%2597%25CE%25A3%25208-
11%2520%25CE%259A%25CE%2591%25CE%2599%252011-
2%2F%25CE%259A%25CE%25BB%25CE%25AC%25CE%25B4%25CE%25B5%25CE%25BC%25CE%25B1%2520%25CE%25B5%25CE%25
BB%25CE%25B9%25CE%25B1%25CF%2582.ppt&usg=AOvVaw2tZzLK2Q5v8M8e6oa9opDi
• https://gr.dreamstime.com
Ενότητα 5: Ερωτήσεις Αυτοαξιολόγησης
Ερώτηση 1
Χαρακτηρίστε την παρακάτω πρόταση ως σωστή ή λάθος κάνοντας κλικ στην αντίστοιχη
επιλογή:
Το σχέδιο συντήρησης πρασίνου εκτελείται ώστε τα φυτά και το γκαζόν να παραμένουν ζωηρά
και υγιή και ώστε το σύστημα άρδευσης να είναι λειτουργικό και ασφαλές.
1 Σωστό (Ο) 2 Λάθος
Ενότητα 5: Ερωτήσεις Αυτοαξιολόγησης
Ερώτηση 2
Απαντήστε στην παρακάτω ερώτηση, επιλέγοντας την καταλληλότερη απάντηση από αυτές
που ακολουθούν:
Ποια εργασία δεν περιλαμβάνεται στις διαδικασίες συντήρησης του γκαζόν:
1 Κούρεμα 2 Λίπανση
Ερώτηση 3
Συμπληρώστε τη λέξη που λείπει από την παρακάτω φράση, με μια από τις επιλογές που
ακολουθούν:
Το πότισμα γενικά, πρέπει να είναι _________________ όταν ποτίζουμε γκαζόν.
3 Λίγο 4 Ανομοιόμορφο
Ενότητα 5: Ερωτήσεις Αυτοαξιολόγησης
Ερώτηση 4
Χαρακτηρίστε την παρακάτω πρόταση ως σωστή ή λάθος κάνοντας κλικ στην αντίστοιχη
επιλογή:
Ερώτηση 5
Χαρακτηρίστε την παρακάτω πρόταση ως σωστή ή λάθος κάνοντας κλικ στην αντίστοιχη
επιλογή:
Η κοπή του χλοοτάπητα σε χαμηλό ύψος για μεγάλο χρονικό διάστημα δημιουργεί ευνοϊκές
συνθήκες για την ανάπτυξη ζιζανίων
1 Σωστό 2 Λάθος (Ο)
Ενότητα 5: Ερωτήσεις Αυτοαξιολόγησης
Ερώτηση 6
Ολοκληρώστε την παρακάτω φράση, με μια από τις επιλογές που ακολουθούν:
Τα σπουδαιότερα στοιχεία που θα πρέπει να διαθέσουμε κατά την λίπανση είναι o φώσφορος
(P), το κάλιο (K) και το__________________.
1 Τοθείο (S) 2 Το νάτριο (Na)
Ερώτηση 7
Χαρακτηρίστε την παρακάτω πρόταση ως σωστή ή λάθος κάνοντας κλικ στην αντίστοιχη
επιλογή:
Ερώτηση 8
Χαρακτηρίστε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λάθος κάνοντας κλικ στην αντίστοιχη
επιλογή:
Τα βρύα και οι λειχήνες είναι οργανισμοί που εμφανίζονται σε όλους τους χλοοτάπητες
ανεξαρτήτως της συντήρησης που γίνεται.
1 Σωστό 2 Λάθος (Ο)
Ενότητα 5: Ερωτήσεις Αυτοαξιολόγησης
Ερώτηση 9
Απαντήστε στην παρακάτω ερώτηση, επιλέγοντας την καταλληλότερη απάντηση από αυτές
που ακολουθούν:
Ο φυσικός αερισμός του εδάφους γίνεται χρησιμοποιώντας:
Ερώτηση 10
Χαρακτηρίστε την παρακάτω πρόταση ως σωστή ή λάθος κάνοντας κλικ στην αντίστοιχη
επιλογή:
Ερώτηση 11
Συμπληρώστε τη λέξη που λείπει από την παρακάτω φράση, με μια από τις επιλογές που
ακολουθούν:
Ερώτηση 12
Χαρακτηρίστε την παρακάτω πρόταση ως σωστή ή λάθος κάνοντας κλικ στην αντίστοιχη
επιλογή:
1 Σωστό(Ο) 2 Λάθος
Ενότητα 5: Ερωτήσεις Αυτοαξιολόγησης
Ερώτηση 13
Συμπληρώστε τη λέξη που λείπει από την παρακάτω φράση, με μια από τις επιλογές που
ακολουθούν:
3 Το φθινόπωρο 4 Το καλοκαίρι
Ενότητα 5: Ερωτήσεις Αυτοαξιολόγησης
Ερώτηση 14
Χαρακτηρίστε την παρακάτω πρόταση ως σωστή ή λάθος κάνοντας κλικ στην αντίστοιχη
επιλογή:
Ερώτηση 15
Απαντήστε στην παρακάτω ερώτηση, επιλέγοντας την καταλληλότερη απάντηση από αυτές
που ακολουθούν:
Οι συμπληρωματικές λιπάνσεις των φυτών γίνονται κυρίως:
3 Το χειμώνα 4 Το φθινόπωρο
Ενότητα 5: Ερωτήσεις Αυτοαξιολόγησης
Ερώτηση 16
Χαρακτηρίστε την παρακάτω πρόταση ως σωστή ή λάθος κάνοντας κλικ στην αντίστοιχη
επιλογή:
Τα ζιζάνια στους θάμνους αποτελούν μέσο επώασης και ανάπτυξης ασθενειών και εχθρών.
Ερώτηση 17
Χαρακτηρίστε την παρακάτω πρόταση ως σωστή ή λάθος κάνοντας κλικ στην αντίστοιχη
επιλογή:
Τα ακάρεα και οι αφίδες που τρέφονται με το χυμό του φυτού και προκαλούν κουκίδες από
ανοιχτόχρωμο ασημί χρώμα στα φύλλα.
1 Σωστό (Ο) 2 Λάθος
Ενότητα 5: Ερωτήσεις Αυτοαξιολόγησης
Ερώτηση 18
Ολοκληρώστε την παρακάτω φράση, με μια από τις επιλογές που ακολουθούν:
Το ωίδιο είναι ασθένεια που οφείλεται σε ____________.
1 Έντομο 2 Ιό
3 Βακτήριο 4 Μύκητα(Ο)
Ενότητα 5: Ερωτήσεις Αυτοαξιολόγησης
Ερώτηση 19
Χαρακτηρίστε την παρακάτω πρόταση ως σωστή ή λάθος κάνοντας κλικ στην αντίστοιχη
επιλογή:
Ερώτηση 20
Χαρακτηρίστε την παρακάτω πρόταση ως σωστή ή λάθος κάνοντας κλικ στην αντίστοιχη
επιλογή: