Συλλογή και επεξεργασία

παλαιοντολογικών και
στρωματογραφικών δεδομένων
Ταφονομικά Δεδομένα
Συλλογή

Διαγένεση
Ταφή ΤΑΦΟΝΟΜΙΑ
Βιοστρωματονομία
Θάνατος
Παλαιοοικολογία
Γέννηση
 Ταφονομία (Effremov, 1940)
Τάφος + Νόμος

Η μελέτη όλων των διεργασιών που

κυβερνούν την μετάβαση των οργανικών
υπολειμμάτων από την βιόσφαιρα στην
λιθόσφαιρα.
 Ταφονομία
• Η επιστήμη που μελετά τους νόμους της
ταφής των οργανικών υπολειμμάτων
• Αφορά την μελέτη όλων των διεργασιών που
ελέγχουν την διαδικασία της απολίθωσης από
τη στιγμή του θανάτου των οργανισμών μέχρι
και την τελική απολίθωση των οργανισμών
 Ταφονομικές διεργασίες
Για τους επιβιόντες οργανισμούς που μπορούν να
εκτεθούν σε εξωγενετικές γεωλογικές και όχι μόνο
διεργασίες μπορούν να χωριστούν σε:
 Προ-ταφικές
 Μετα-ταφικές

Οι ενδοβιόντες οργανισμοί ήδη βρίσκονται εντός

ιζημάτων, συνεπώς προστατεύονται ως ένα βαθμό
από τις εξωγενετικές διεργασίες
 Ταφονομικές διεργασίες
Οι ταφονομικές διεργασίες ως προς τον
μηχανισμό γένεσης χωρίζονται σε:
Φυσικές (και μηχανικές)
Χημικές
Βιολογικές

Οι διεργασίες αυτές μπορεί να λαμβάνουν χώρα

είτε προ-ταφικά είτε μετα-ταφικά
 Φυσικές (μηχανικές) διεργασίες

• Διεργασίες που προκαλούν τη μηχανική

καταπόνηση, με τροποποίηση ή καταστροφή των
υπολειμμάτων των οργανισμών
• Κυριότερη διεργασία η αποσάθρωση από
εξωγενετικές διεργασίες
• Δράση νερού, κυματισμός, ρεύματα, αέρας,
συμπίεση, παραμόρφωση
• Κάποια σκελετικά στοιχεία είναι πιο ανθεκτικά
από άλλα στη διάβρωση και τη θραύση
 Πείραμα διάβρωσης
(multitaxa)

gastropod
coral

alga coral gastropod

 Χημικές διεργασίες
• Διεργασίες που προκαλούν τη χημική καταπόνηση, με
τροποποίηση ή καταστροφή της αρχικής δομής των
υπολειμμάτων των οργανισμών
• Δράση νερού, αλλαγή στις συνθήκες του περιβάλλοντος
ταφής (πχ. Αλλαγή pH)
• Κάποια σκελετικά στοιχεία είναι πιο ανθεκτικά από άλλα στη
χημική προσβολή
• Εξαρτάται από:
– Την αρχική ορυκτολογική σύσταση του σκελετικού στοιχείου
– Τη χημεία των υποεπιφανειακών ρευστών
– Τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος ταφής
 Σχετική χημική σταθερότητα
<-- low stability high stability -->
opaline hi-Mg low-Mg apatite
fossil groups silica
aragonite
calcite calcite (CaPO4)
organic

radiolarians
diatoms
sponges
calcareous algae
calcareous forams
mollusks most oysters
tabulates
cnidarians rugosans
scleractinians
stromatoporoids ?? ??
echinoderms
brachiopods
bryozoa
arthropods
conodonts
vertebrates
graptolites
dinoflagellates
pollen/spores
Καταστροφή σκελετικών στοιχείων
• Χημική σταθερότητα σε σχέση με
θερμοκρασία και πίεση
– Το πυρίτιο είναι πιο σταθερό στο παγωμένο νερό
– Τα ανθρακικά είναι πιο σταθερά σε ζεστά νερά
και χαμηλή πίεση
• Η διάλυση λαμβάνει χώρα σε υψηλές πιέσεις και χαμηλές
θερμοκρασίες
 Βιολογικές διεργασίες
• Διεργασίες που οφείλονται στη
δραστηριότητα ή δράση άλλων οργανισμών
και μπορούν να οδηγήσουν στην
τροποποίηση ή καταστροφή των
υπολειμμάτων των οργανισμών
• Βιοδιάβρωση, κατανάλωση, θήρευση,
αποσύνθεση, βιοαναμόχλευση κτλ.
 Διατήρηση
Για να μπορέσει λοιπόν να αυξήσει τις
πιθανότητες διατήρησης ένας οργανισμός ως
απολίθωμα, θα πρέπει:
Να έχει σκληρά μέρη
Να θαφτεί γρήγορα κάτω από ιζήματα, ειδικά
σε λεπτόκοκκα ιζήματα
Να αποφύγει αποσύνθεση και πτωματοφαγία
Μετά την ταφή να αποφύγει την φυσική,
χημική, βιολογική καταστροφή
 Διατήρηση
Η δυνατότητα διατήρησης των υπολειμμάτων των
οργανισμών εξαρτάται από:
• Αντοχή στις διεργασίες που προκαλούν την
τροποποίηση ή καταστροφή τους.
• Παρουσία σκληρών ή μαλακών μερών
• Το ενδιαίτημα διαβίωσης (εν ζωή)
• Ο τρόπος ζωής
• To περιβάλλον θανάτου
• Οι διεργασίες που επηρέασαν τον νεκρό
οργανισμό
 Διατήρηση
Πολύ καλή δυνατότητα διατήρησης
• Οι ενδοβιόντες οργανισμοί
• Οι οργανισμοί που ζουν ή πεθαίνουν σε
ήρεμα υδάτινα περιβάλλοντα (στους
πυθμένες), λίμνες ή κλειστές θαλάσσιες
λεκάνες
 Διατήρηση
• Η πορεία προς την απολίθωση κλιμακωτή,
περιλαμβάνει πολλά βήματα, όπου σε κάθε
βήμα ακολουθεί σημαντική απομάκρυνση/
καταστροφή δειγμάτων
• Ακόμα και εάν απολιθωθούν οι πιθανότητες
συλλογής τους όμως παραμένουν μικρές
(ανύψωση, αποσάρθρωση, μικρή πιθανότητα
για ανακάλυψη κτλ.)
Από την ζώσα συνάθροιση
στην μουσειακή συλλογή
 Ευνοϊκοί παράγοντες για απολίθωση
• Αφθονία οργανισμών
• Ελάχιστη φυσική ενόχληση
• Γρήγορη ταφή
• Αποφυγή επαφής με οξυγόνο και κατεισδύον
νερό
• Μικρό μέγεθος
• Δομή και σύσταση του αρχικού σκελετού
• Φύση και μέγεθος κόκκων του περιβάλλοντος
ιζήματος
• Χημικές συνθήκες στο ίζημα ταφής
• Κατάλληλο ενδιαίτημα των οργανισμών
• Διαγενετικές διαδικασίες
 Ταφονομικές συναθροίσεις
(Kidwell et all, 1986)
• Αυτόχθονες συναθροίσεις: Συναθροίσεις ζωής (τα
υπολείμματα μπορεί να διατηρούνται σε ανατομική
θέση ή θέση ζωής)
• Παραυτόχθονες συναθροίσεις: Υπολείμματα που έχουν
μετακινηθεί από αναμόχλευση, θηρευτές,
πτωματοφάγους κτλ., αλλά δεν έχουν μεταφερθεί από
άλλες κοινότητες
• Αλλόχθονες συναθροίσεις: Υπολείμματα «ξένα» που
έχουν προέλθει από άλλες κοινότητες
• Συναθροίσεις μέσου χρόνου: συγκέντρωση σε έναν τόπο
ενός μείγματος διαδοχικών πληθυσμών που
αντιπροσωπεύουν μεγάλα χρονικά διαστήματα
Συνάθροιση μέσου χρόνου

(Wilson, 1988)
 Βιοστρωματογραφική συμπύκνωση
Περιβαλλοντική συμπύκνωση

Συνάθροιση μέσου χρόνου εντός ενδιαιτήματος

Οικολογική απογραφή
 Ταφονομικές συναθροίσεις
• Βιοκοινωνία (bioecoenosis): ζώσα συνάθροιση σε ένα
βιότοπο
• Θανατοκοινωνία (thanatoecoenosis): συνάθροιση
μετά τον θάνατο, από διαφορετικούς βιότοπους που
πέθαναν στον ίδιο τόπο
• Ταφοκοινωνία (taphoecoenosis): απολιθωμένη
συνάθροιση που έχει διατηρηθεί, από διαφορετικούς
βιότοπους που πέθαναν ξεχωριστά αλλά τάφηκαν
στον ίδιο χώρο
 Τελικές συναθροίσεις
(προβληματάκια!)
• Οι περισσότερες συναθροίσεις φτιάχνονται από μεταφερμένα υπολείμματα
• «μεροληπτικές» συναθροίσεις, κάποια σκελετικά στοιχεία ή άτομα πιο
επιδεκτικά στην καταστροφή (μέγεθος, ηλικία του ζώου, είδος σκελετικού
στοιχείου)
• Ταφονομική απώλεια ιδίως λόγω διάλυσης και βιοδιάβρωσης, συχνή σε ρηχά
θαλάσσια περιβάλλοντα
• Απώλεια πληροφορίας σε χερσαία και ποταμοχειμάρια περιβάλλοντα λόγω
μεταφοράς, φιλτραρίσματος, καταστροφής κτλ.
• Η επαναπόθεση προκαλεί χρονικό ανακάτεμα διαφορετικών κοινοτήτων,
οδηγώντας σε ψευδή ποικιλομορφία και ποικιλία που είναι δύσκολο να
αναγνωριστεί, επηρεάζοντας σημαντικά τις τελευταίες εμφανίσεις των ειδών
• Παρόλα αυτά, μπορούν ως ένα βαθμό να δώσουν την εικόνα της αρχικής
κοινότητας
Τι συμβαίνει από την στιγμή που
πεθαίνουν οι οργανισμοί μέχρι να
ανακαλύψουμε τα απολιθώματα;
Συναθροίσεις ζωής Νεκρόλυση Συναθροίσεις θανάτου
(βιοκοινωνίες) (πτωματοφαγία, αποσύνθεση) (θανατοκοινωνίες)

Βιοστρωματονομία
(διαμελισμός, διασκορπισμός και
ρηχή ταφή των υπολειμμάτων)

Αρχική Διαγένεση Τελική

απολιθωμένη (βαθειά ταφή, ανακρυστάλλωση, απολιθωμένη
συνάθροιση διάλυση, μεταμόρφωση, κτλ.) συνάθροιση
Βιοστρωματονομία (Weigelt, 1927)
Η μελέτη των περιβαλλοντολογικών παραγόντων
και των διαδικασιών που επηρεάζουν τα
οργανικά υπολείμματα μεταξύ του θανάτου ενός
οργανισμού και της τελικής ταφής αυτών.
Η χρονική διάρκεια αυτού του σταδίου μπορεί
να ποικίλει από λίγα λεπτά (εγκλεισμός εντόμων
σε κεχριμπάρι), έως αρκετά χρόνια (για
συγκεντρώσεις σκελετικών στοιχείων)
 Νεκρόλυση
• Οι διεργασίες που λαμβάνουν χώρα κατά τον
θάνατο ή αμέσως μετά (πχ. Νεκρική ακαμψία)
 Βαθμός νεκρόλυσης
Εξαρτάται από τους εξής παράγοντες:
• Παρουσία οξυγόνου. Όσο λιγότερο Ο τόσο λιγότεροι
οι πτωματοφάγοι οργανισμοί και μικροοργανισμοί
• Ακραίες τιμές pH: Περιβάλλοντα με τέτοιες ακραίες
τιμές δεν την ευνοούν
• Θερμοκρασία: Όσο χαμηλότερη η θερμοκρασία τόσο
μικρότερη η μικροβιακή δράση και η αποσύνθεση
• Τύπος οργανικού ιστού/μορίου: Λίπη και μύες
αποσυντίθενται εύκολα, η κυτταρίνη αργά
• Μεταφορά του σώματος: επηρεάζει τη νεκρόλυση
 Ακραίες τιμές pH – Απουσία Ο
• Τυρφώνες: Μαλακά
μέρη οργανισμών που
καλύφθηκαν από
εξαιρετικά όξινο νερό
πλούσιο σε φυτικά
υπολείμματα σε
αποσύνθεση
Χαμηλές θερμοκρασίες

• Κατάψυξη: Ολόκληρα
κατεψυγμένα ζώα
κλεισμένα μέσα σε
πάγους ή παγωμένα
εδάφη
 Καταστροφή μαλακών ιστών από άλλους
οργανισμούς
• Πτωματοφαγία από σπονδυλόζωα
• Πτωματοφαγία από έντομα ή ασπόνδυλα
• Αποσύνθεση από μικροοργανισμούς
(βακτήρια, μύκητες κτλ.)
 Βιοδιάβρωση (έντομα)

(Athanassiou,
et al., 2015)
(Serrano-Brañas, et al., 2018)
 Αποσύνθεση μαλακών ιστών
Από την εγκληματολογική βιβλιογραφία:
• Πτωματοφαγία
• Αποσύνθεση (αεροβική διάσπαση των
πρωτεϊνών)
• Αυτόλυση (διάσπαση των πρωτεϊνών από
ένζυμα που περιέχονται μέσα στον ίδιο τον
οργανισμό)
• Σήψη (Αναεροβική, βακτηριακή διάσπαση
των πρωτεϊνών)
 Εκτεθειμένα σκελετικά υπολείμματα
• Εξάρθρωση
• Διαμελισμός
• Διασκορπισμός
• Μεταφορά
• Συγκέντρωση
• Ταφή

Παράγοντες: σχήμα των απολιθωμάτων, ρεύματα,

προσανατολισμός
 Ανθεκτικότητα των οστών

• Ελέγχεται από την πυκνότητα και το πάχος των

οστών; Επίσης από το λόγο εμβαδό επιφάνειας
προς όγκο
– Λιγότερο ανθεκτικά
• Πλευρά, σπόνδυλοι, στέρνο, λεκάνη, ωμοπλάτη, δάκτυλα
– ενδιάμεσα
• Μηρός, κνήμη, βραχίονας, κερκίδα, καρπικά και ταρσικά οστά
– Περισσότερο ανθεκτικά
• Δόντια, γνάθοι

Fossils & Evolution—Chapter 1 46

Σχηματισμός ταφοκοινωνίας

(Wilson, 1988)
 Βιοστρωματονομική ταξινόμηση
(Kidwell et al. 1986)
Σύστημα ταξινόμησης για συγκεντρώσεις απολιθωμάτων σε μαλακούς
πυθμένες
• Ταξινομική σύσταση (μονοτυπική ή πολυτυπική)
• Βιο-ιστός, η τρισδιάστατη διάταξη των σκελετικών στοιχείων
• Γεωμετρία μιας απόθεσης απολιθωμάτων, εξαρτάται από την
τοπογραφία, τον τρόπο ζωής των οργανισμών, τη βιολογική
δραστηριότητα και τις φυσικές διεργασίες που δημιουργούν
συναποθετικές δομές
• Εσωτερική δομή των συναθροίσεων, απλές συγκεντρώσεις
εσωτερικά ομογενών βιοκλαστών (τουρβιδίτης κελυφών), σύνθετες
συγκεντρώσεις συναθροίσεων που αποτελούνται από εναλλαγές
αρθρωμένων και εξαρθρωμένων σκελετικών στοιχείων,
τοποθετημένες πλευρικά ή κατακόρυφα
 πλάγια κάθετη
οριζόντια

αλληλοκάλυψη
στοιβαγμένη

τηλεσκοπική

εμφωλευμένη
 δοκός
Πάγκος

φακοί φλοιοί

συστάδες
γλώσσες

Γέμισμα
ρωγμής

στρώμα
 Γενετική ταξινόμηση
• Βιογενείς συγκεντρώσεις
– Ενδογενείς
– Εξωγενείς
• Φυσικές συγκεντρώσεις
– Ιζηματολογικές συγκεντρώσεις
– Υδραυλικές συγκεντρώσεις
• Διαγενετικές συγκεντρώσεις
• Μικτές συγκεντρώσεις
 Γεννετική ταξινόμηση για συγκεντρώσεις
σκελετικών στοιχείων σπονδυλοζώων
Βιογενείς συγκεντρώσεις Φυσικές συγκεντρώσεις
Ενδογενείς βιογενείς Εξωγενείς βιογενείς Υδραυλικές Ιζηματολογικές

Συγκέντρωση ως Συγκέντρωση ως Συγκέντρωση ως Η συγκέντρωση

αποτέλεσμα αποτέλεσμα της αποτέλεσμα της αντανακλά τη δυναμική
συμπεριφοράς/δράσης διατροφικής δράσης επιφανειακών του ιζηματογενούς
ατόμων που συμπεριφοράς ή της ροών νερού, αέρα ή ισοζυγίου, διακοπής,
διατηρήθηκαν στη συλλογής οστών από ιζήματος μείωσης, διάβρωσης
συγκέντρωση άλλα ζώα

Πιθανότητες μετά τη συγκέντρωση

• Απευθείας μόνιμη ταφή

• Επαναπόθεση και/ή επιτύπωση
• Διασκορπισμός και/ή καταστροφή

Raymond et al. 2007

 Ενδογενείς βιογενείς συγκεντρώσεις

Επικίνδυνη συμπεριφορά
και/ή στρατηγική ζωής

Περιβαλλοντικές καταστροφές
και/ή διαταραχές

Εξωγενείς βιογενείς συγκεντρώσεις

Χωρικά εστιασμένη σαρκοφαγία

Μεταθανάτια συλλογή οστών

Raymond et al. 2007

 Ιζηματολογικές συγκεντρώσεις
Υδραυλικές συγκεντρώσεις

Ιζηματογενές
Συμβάν
(θανατηφόρο)
Πολλαπλές διακριτές σημειακές πηγές
Στέρηση ιζήματος

Προυπάρχουσες συγκεντρώσεις που προσβάλλονται

και επαναποτίθενται

Διαβρωσιγενής εκταφή

Γραμμική συγκέντρωση

Raymond et al. 2007

 Εξωγενείς βιογενείς

Χαρακτήρας φθοράς
Διατήρηση αρχικού
σήματος

Υδραυλική
Εξωγενείς δράση
βιογενής

Raymond et al. 2007

N
 Καταστροφικές προ-ταφικές
διεργασίες
• Πτωματοφαγία
• Διάβρωση (χημική προσβολή)
• Αποσάθρωση
• Τριβή-Λείανση (μηχανική φθορά πχ. από ροή νερού ή
ιζήματος)
• Δάγκωμα - Μάσηση
• Διάβρωση πέψης
• Σημάδια χτυπημάτων
• Σπάσιμο
• Ποδοπάτημα
• Κάψιμο
Δάγκωμα - Μάσηση
 Στάδια Αποσάθρωσης
• Στάδιο 0: Χωρίς εμφανή αποσάθρωση, το οστό μπορεί να παρουσιάζει
ακόμα λιπαρότητα, με μυελό, δέρμα και συνδέσμους στη θέση τους
• Στάδιο 1: Οι ρωγμές κανονικά παράλληλες έως με ινώδη δομή (επιμηκυμένη
στα μακρά οστά), μαλακοί ιστοί μπορεί να είναι ή να μην είναι παρόντες
• Στάδιο 2: Τα εξωτερικά συγκεντρικά ελάσματα του οστού απολεπίζονται έως
ότου τα εξωτερικά ελάσματα να χαθούν, υπολείμματα συνδέσμων μπορεί να
παραμένουν.
• Στάδιο 3: Η επιφάνεια του οστού καλύπτεται από σκληρά,
ομογενώςαποσαθρωμένα τμήματα συμπαγούς οστού, μαλακός ιστός σπάνια
παρόν
• Στάδιο 4: Η επιφάνεια του οστού αδρή και σκληρή, σκλήθρες, ρωγμές και
βαθειά αποσάθρωση προς το εσωτερικό του οστού
• Στάδιο 5: Το οστό κατακερματίζεται, μεγάλες σκλήθρες
Ποδοπάτημα
Ίχνη κοπής
Ρίζες
Αποχρωματισμός
Ποσοτικά και ημιποσοτικά ταφονομικά χαρακτηριστικά για σύγκριση
συναθροίσεων σπονδυλοζώων (Behrensmeyer, 1991)
Χαρακτηριστικό Πιθανή τιμή/χαρακτήρας συνάθροισης____________________

Πληροφορίες συνάθροισης

Μέγεθος δείγματος __10___100_____1000_______10000________

Αριθμός ατόμων 1__10___100_____1000_______10000________
Αριθμός Ειδών 1__10___100_____
Σχετική αφθονία Όμοιες συχνότητες _________ Ανόμοιες συχνότητες
Εύρος σωματικού μεγέθους Απουσία Μικρών__Όλα τα μεγέθη__Απουσία μεγάλων
Κατανομή σκελετικών στοιχείων Αταξινόμητα ___ Ταξινομημένα ___ Μόνο ένα στοιχείο
Συνάρθρωση Αρθρωμένα__Μη αρθρωμένα__Σε συνάφεια__Απομονωμένα
σε συνάφεια διασκορπισμένα διασκορπισμένα
Κατανομή ηλικιών Ανήλικα μόνο ___ Διάφορες ηλικίες ___ Ενήλικα μόνο

Πληροφορίες Ανασκαφής

Έκταση συγκέντρωσης __1m2__10 m2___100 m2_____1000 m2_______

Πυκνότητα __0.1/m2__1/m2___10/m2_____100/m2_______
Χωρική κατανομή
Οριζόντια όψη Τυχαίος προσανατολισμός____Προτιμούμενη διεύθυνση
Κατακόρυφη όψη Μέγαλες κλίσεις ______________ Οριζόντια
Ομοιομορφία Καλή κατανομή __ Καkή κατανομή __ Συσώρευση

Τροποποίηση Οστών
Σπάσιμο Ολόκληρα ___ Σπασμένα ___ Θραύσματα
Αποσάθρωση Στάδιο 0__ Στάδιο 1 __ Στάδιο 2 ___ Στάδιο 3 __Στάδια 0-3
Τριβή Χωρίς τριβή ___ Με τριβή ___ Υψηλή τριβή
___Επιφανειακά ίχνη Χωρίς ___ Με ίχνη ___ Εκτεταμένα____________________
 Locality :

Νumber %
Sample size
MNI
No of Adults
No of Juveniles
MN of species
No of Identified specimens
No of Determined specimens
No of Unidentified specimens
Whole
Breaks Broken (old)
modern
Fragments
Uncracked
cracks Small cracks
Range of cracks
Without Marks
marks Marks
Extensive
abrasion Abraded
Unabraded
Articulated
Disarticulated-Associated
Articulation Associated-Dispersed
Dispersed-Isolated
Isolated
relative abundance
 Locality :

Skeletal elements

comlpete parts total

% proximal % distal % diaphysis % total % %
Skull
Mandible
Atlas
Epistropheus
Cervical
Thorakic
Lumbar
Sacrum
Caudal
Scapula
Humerus
Ulna
Radius
Carpals
Mc
Pelvis
Femur
Patella
Tibia
Fibula
Tarsals
Mt
Phalanx
Costa
Sternum
Vertebrae
Horns
teeth
tusks

total
 Locality : Kerasia

Taxon
Total Total
Genus /Species Complete Parts Total adult Juvenile
adult % juvenile % total % adult % juvenile % total % % % %
Equidae
Hipparion
Rhinocerotidae
indet
C. neumayeri
Aceratherium
Chalicotheriidae
Ancylotherium
Giraffidae
Helladotherium
Palaeotragus
Bohlinia
Bovidae
indet
Gazella
Tragoportax
Suidae
Microstonyx
Felidae
Machairodus
Metailurus
Hyaenidae
Adcrocuta
Hyaenotherium
Viverridae
Plioviverrops
small carnivore
Proboscidea
Mastodontidae
Tubulidentata
Orycteropus
Micromammal
Aves

Total
 Υπολογισμός ταξινομικής αφθονίας
• Δείκτης NISP
Number of Identified Specimens (Αριθμός αναγνωρίσιμων δειγμάτων)
Αριθμός δειγμάτων που μπορούμε να αναγνωρίσουμε και να
ταυτίσουμε με σκελετικά στοιχεία
• Δείκτης MNE
Minimum Number of Elements (Ελάχιστος Αριθμός Σκελετικών
Στοιχείων)
Αριθμός σκελετικών στοιχείων που αναγνωρίζουμε
• Δείκτης MNI
Minimum Number of Individuals (Ελάχιστος Αριθμός Ατόμων)
Ο αριθμός των διαφορετικών ατόμων στα οποία θα μπορούσαν να
ανήκουν τα σκελετικά στοιχεία που αναγνωρίζουμε
Δημογραφία
Συλλογή

Διαγένεση
Ταφή ΤΑΦΟΝΟΜΙΑ
Βιοστρωματονομία
Θάνατος
Παλαιοοικολογία
Γέννηση
 Διαγένεση
• Οι χημικές και φυσικές αλλαγές που
λαμβάνουν χώρα μετά την τελική ταφή των
υπολειμμάτων των οργανισμών.

Απολίθωση Ένα σύνολο διαγενετικών

διαδικασιών

Η πρώιμη διαγένεση μπορεί να ξεκινήσει και πριν

την τελική ταφή
 Μετα-ταφικές διεργασίες
• Ιζηματογένεση
• Ορυκτοποίηση
• Πλήρωση διακένων
• Διάχυση
• Εμπλουτισμός
• Παραμόρφωση
• Συμπίεση
• Βιοδιάβρωση (μικροοργανισμοί)
• Διάλυση
• Αναμόχλευση
• Εγχάραξη από ρίζες
Ορυκτοποίηση
• Απολιθωμένο φύλλο
• Κρύσταλλοι Φερυδρίτη
• Framboid
Παραμόρφωση
Βιοδιάβρωση (μικροοργανισμοί)

οστό γαστερόποδο
 Βιοδιάβρωση (έντομα)

(Athanassiou,
et al., 2015)
(Serrano-Brañas, et al., 2018)
Διάλυση
Τροποποίηση Παράγοντας 1 Παράγοντας 2 Παράγοντας 3 Παράγοντας 4 Παράγοντας 5
Τριβή Ιζήμα + νερό Άνεμος Βιοαναμόχλευση Ποδοπάτημα Σαρκοφάγα
Σπάσιμο Άνθρωποι Σαρκοφάγα Πίεση από ιζήματα Ποδοπάτημα Βιοαναμόχλευση
Διάβρωση σε σπήλαια Υψηλή υγρασία
Σημάδια κοπής Άνθρωποι Χτυπήματα
Διάβρωση Χουμικά οξέα Οργανικά οξέα Πυκνή φυτοκάλυψη Υγρασία Βρύα και λειχήνες
Ρωγμές Αποσάθρωση Πέψη Οργανικά οξέα Χουμικά οξέα Ρίζες φυτών
Κάμψη άκρων Άνθρωποι Χτυπήματα
Παραμόρφωση / κάμψη Άνθρωποι Συμπίεση ιζήματος
Πέψη Σαρκοφάγα Πτηνά Κροκόδειλοι
Εξάρθρωση Σαρκοφάγα Άνθρωποι Ποδοπάτημα Βιοαναμόχλευση Αποσάθρωση
Αποχρωματισμός: μαύρος Καύση Μαγγάνιο Λεκές άνθρακα Μύκητες
Αποχρωματισμός: καφέ Καύση Χουμικά οξέα
Αποχρωματισμός: ελαφρύς Καύση Ανοξικά εδάφη Διάχυση
Αποχρωματισμός: κόκκινο Καύση Οξειδωμένα εδάφη
Διπλή αψίδα διάτρηση Ανθρώπινοι γομφίοι
Σμάλτο απώλεια Πέψη Διάβρωση
Χαραγές Σαρκοφάγα Πουλιά
Γραμμικό σημάδι U Σαρκοφάγα μάσημα Ρίζες Έντομα Ίχνη ράμφους Μάσηση φυτοφάγα, τρωκτικά
Γραμμικό σημάδι V Άνθρωποι κοπή Ποδοπάτημα Προετοιμασία οστέινων εργαλείων
Πολλαπλές γρατζουνιές Ίχνη κρούσης Σαρκοφάγα
Απολέπιση Άνθρωποι
Κοιλότητες Σαρκοφάγα Πουλιά Έντομα Ποδοπάτημα Ρίζες φυτών
Στίλβωση Άνεμος + άμμος Νερό + χαλίκια Licking Πέψη
Διάτρηση Σαρκοφάγα Πτηνά Έντομα Φυτά Άνθρωποι
Αποστρογγύλωση Ιζημάτα + νερό Άνεμος Πέψη Σαρκοφάγα Ποδοπάτημα
Ίχνη διάλυσης Διάτομα Λειχήνες Φύκη
Σκισίματα Αποσάθρωση Πέψη _________________________
 Ταφοφάσεις
• Ακολουθίες ιζηματογενών πετρωμάτων με
συγκεκριμένους συνδυασμούς χαρακτήρων
διατήρησης των απολιθωμάτων που
περιέχουν.
• Μοιάζουν αλλά ξεχωρίζουν κιόλας από τις
αντίστοιχες βιοφάσεις
 Επαναπόθεση
• Συχνά απολιθώματα που προέρχονται από
παλαιότερα ιζηματογενή πετρώματα η
αποθέσεις λόγω αποσάθρωσης τους
επαναποτίθενται σε νεώτερα στρώματα
• Η επαναπόθεση προκαλεί χρονικό ανακάτεμα
διαφορετικών κοινοτήτων, οδηγώντας σε ψευδή
ποικιλομορφία και ποικιλία που είναι δύσκολο
να αναγνωριστεί, επηρεάζοντας σημαντικά τις
τελευταίες εμφανίσεις των ειδών
(Wilson, 1988)
Ταφονομική εξέλιξη εντόμων
σε κεχριμπάρι
 Ταφονομικές διεργασίες σε φυτά
• Διασπορά με τον άνεμο
• Σήψη (Υγρασία, θερμοκρασία, τανίνες)
• Μηχανική καταστροφή
• Μεταφορά από το νερό
• Ταφή
• Διαγένεση (Αποτυπώματα, παραμόρφωση συμπίεσης)
– Πυριτίωση
– Σιδηροπυριτιώση
– Ανθρακική ορυκτοποίηση
– Ενανθράκωση
Pitsidia
assemblage

I 1c
m

Page 42
Pitsidia – Kassanoi assemblages, Myrica
lignitum foliage

Lamina Distortion Leaf Galls

Pitsidia

1cm
Kassanoi
Pitsidia

Kassanoi Pitsidia

Kassanoi
Page 40
 Διαδοχή ταφονομικών διεργασιών
Ρωγμή SEM
απεικόνιση
Ιχνη κοπής από
ανθρώπινο
μηρό

Ιχνη ριζών