‫کهن دژ بلوچستان از قلعه های مهم نظامی آسیا‬

‫گروه فرهنگ‪ -‬قلعه کهن دژ بلوچستان از قلعه های نظامی مهم آسیاست که در ‪24‬کیلومتری شمال شهر بمپور و بر روی تپه ای مصنوعی‬
‫شهدای استان‬
‫با ارتفاع ‪ 80‬کیلومتر قرارگرفته است‪ .‬درکتب تاریخی‪ ،‬به بمپور بن پهل یا شهر آخر نیز می گفته اند‪.‬این قلعه معروف ترین قلعه بلوچستان‬
‫بوده و در زمان های بسیار طوالنی مرکز حکومت کرمان و بلوچستان بوده است که قدمت آن به دوره ساسانی و اشکانی بر می گردد‪ .‬مردم‬
‫شهید حسین صیادی‬ ‫بلوچستان تصور می کنند این قلعه توسط نادرشاه افشار ساخته شده است اما با با وجود اینکه نادرشاه اجازه ساخت قلعه ای را در منطقه بمپور‬
‫به نصیرخان براهویی داده بود با کاوش در سراشیبی قلعه بمپور آثاری از دوران آغازین تاریخ و هم دوره با تمدن شهرسوخته و جیرفت به دست‬
‫س��ال ‪ 1332‬در روس��ت��ای خ��راش��ادی بخش‬ ‫آمد که نشان می دهد قدمت این قلعه بسیار کهن تر از دوران نادرشاه افشار است‪.‬‬
‫شیب آب سیستان‪ ،‬در كنار دریاچه هامون در‬
‫كلبه ای محقر و ساده‪ ،‬اما آراسته به نور معنویت‬
‫و اعتقاد‪ ،‬فرزندی به دنیا آمد كه به سنت دیرینه‬

‫‪3‬‬
‫مردم سیستان حسین نامیده شد‪ .‬زیرا حسین‬ ‫فرهنگ‬ ‫شنبه ‪ 6‬آذر ‪ 26 . 1395‬صفر ‪ . 1438‬شماره ‪711‬‬
‫در خانواده های سیستانی مظهر آزادگی و تبلور‬
‫تابناك شرف و شهادت است‪ .‬از همان روزها به‬

‫سایه فراموشی برافسانههای محلی بلوچ‬

‫همراه پدر و م��ادر‪ ،‬به ام��واج آبی پهنه هامون و‬
‫خنكای سایه كوه خواجه دل سپرد و به رنج كار و تالش مداوم خو گرفت‪ .‬مادر در‬
‫گوش نوزاد نغمه های جان بخش الالیی محلی كه طعم والیت و اعتقاد می داد را‬
‫می خواند و پدر او را با تعالیم الهی و احكام نورانی اسالم آشنا می كرد به همین دلیل‬
‫زندگی حسین به موازات تحصیل در شهر زابل و كار مداوم‪ ،‬رنگ اعتقادی یافت و‬
‫مضمون عاشورایی گرفت‪ .‬وی از كودكی دریافته بود كه در پرتو اراده و كوشش‪،‬‬ ‫آداب و رسوم آن ها دارد‪ ،‬بخش بزرگی از تاریخ این‬ ‫ذوالفقاری‬
‫شب های بی چراغی روستا را به صبح امیدواری پیوند دهد و اعتقاد و عشق به‬ ‫قوم از البه الی همین اشعار قابل دریافت است‪،‬‬ ‫گروه فرهنگ‬
‫اهل بیت علوی را به سالحی برای مبارزه با نامالیمات زندگی تبدیل كند‪.‬او فردی‬ ‫تذکره ها هم به شکل شعر بیان می ش��ده است‪.‬‬
‫معتقد و متعهد به مبانی اخالق بود و در میان نزدیكان و همكارانش در شركت نفت‬ ‫وی اظهار می کند‪ :‬از آن جا که در گذشته ای نه‬
‫به خوشنامی و توجه به ارزش های اسالمی مشهور بود‪ .‬در اوایل انقالب با حضور‬ ‫چندان دور اکثر با س��وادان بلوچستان روحانیان‬ ‫توسعه فضای مجازی جدید عالوه بر ایجاد فرصت‬
‫در تظاهرات و راهپیمایی‪ ،‬عشق و شیدایی اش را به نظام و معمار بزرگ انقالب‬ ‫بودند آن ها حس می کردند که اگر تعلیمات خود‬ ‫های منحصربه ف��رد‪ ،‬می تواند تهدیدات بسیاری‬
‫اسالمی حضرت امام خمینی (ره) و برائت از طاغوت نشان داد و بعد از پیروزی‬ ‫را با زبان شعر بیان کنند بیشتر مورد استقبال مردم‬ ‫برای مردم به همراه داشته باشد توسعه این رسانه‬
‫انقالب نیز لباس بسیجی پوشید و در كسوت یك بسیجی مبارز حمایت و جانداری‬ ‫قرار می گیرد‪ ،‬از جمله این روحانیون که در تاریخ‬ ‫ها ع�لاوه بر آسیب ه��ای اجتماعی‪ ،‬بر ادب��ی��ات و‬
‫اش را در اقتدا و حاكمیت اسالم‪ ،‬سرلوحه امور قرار داد‪ .‬او مردم را به پشتیبانی از‬ ‫ادبیات بلوچی معروف به مال هستند می توان از مال‬ ‫فرهنگ اق��وام مختلف نیز می تواند تاثیر منفی‬
‫اهداف و شعائر انقالب اسالمی كه عالی ترین ره آورد شهیدان واال مقام است دعوت‬ ‫پ��ازل‪ ،‬مال بهادر‪ ،‬مال عزت‪ ،‬مال کاسم‪ ،‬مال بوهیر‪،‬‬ ‫بگذارد و باعث فراموشی بسیاری از آثار ادبی و آداب‬
‫می کرد و سرانجام خود نیز دعوت خدای شهیدان را به سوی ملكوت شهادت با‬ ‫مال بهرام‪ ،‬مال ابابکر کلمتی‪ ،‬مال رگ��ام خواشی‪،‬‬ ‫و رسوم اصیل و کهن مردم جوامع مختلف شود‪.‬‬
‫آغوش باز پذیرفت و در شامگاه‪ 25‬اسفند‪ 84‬با كاروان شهدای تاسوكی همراه شد‬ ‫مال موسی راسکی‪ ،‬مال نورمحمد بم پشتی‪ ،‬مال‬ ‫بلوچ که به قومی دلیر‪ ،‬شجاع و صحرانشین معروف‬
‫و به دست عوامل صهیونیزم و سرسپردگان وادی جهل به خیل شهیدان پیوست‪.‬‬ ‫ابراهیم و اخیر ًا مولوی عبدا‪ ...‬روانبد و مولوی منیب‬ ‫است‪ ،‬با وجود این که در برابر بسیاری از تغییرات‬
‫منبع‪ :‬پایگاه اطالع رسانی سپاه سلمان‬ ‫افشانی نام برد‪ ،‬در اشعار این شاعران تأثیر زبان‬ ‫به وجود آمده در اکثر جوامع همچنان اصیل باقی‬
‫های فارسی و عربی در ادبیات بلوچی مشهود است‪.‬‬ ‫مانده است‪ ،‬اما بسیاری از آثار این قوم بر اثر گذر‬
‫شیر و دهقان‪ ،‬مه گنج‪ ،‬فرزند نامشروع‪ ،‬گل اندام‪،‬‬ ‫شکوفایی و نو شدن همه پدیده های طبیعی بوده و‬ ‫زمان و توسعه رسانه های مجازی فراموش شده و یا‬
‫اخبار‬ ‫توتیا‪ ،‬گرگ و روباهی شر‪ ،‬دوب���رادر‪ ،‬پل پادشان‪،‬‬ ‫به گردش ایام واقف بوده اند‪.‬‬ ‫شاعران معاصر بلوچ‬ ‫در حال فراموشی است‪ .‬بسیاری از جوانان بلوچ آن‬
‫سگ و گربه‪ ،‬سگ نر پیر‪ ،‬شغلم‪ ،‬دل آزرده‪ ،‬سرجدا‬ ‫وی با اشاره به اسامی شاعران بلوچ دوره معاصر بیان‬ ‫گونه که باید رغبتی به استفاده از ادبیات کهن این‬
‫ش��ده گ��رگ‪ ،‬نیم سهم خ��رس‪ ،‬شاهدخت نجیب‪،‬‬ ‫سنت افسانه گویی‬ ‫می کند‪ :‬سید ظهور شاه هاشمی‪ ،‬عطا شاد‪ ،‬کریم‬ ‫قوم ندارند و از قصه ها و افسانه های قدیمی کم تر‬
‫یک مسئول درآموزش و پرورش مطرح کرد‪:‬‬ ‫ماشا و خرس‪ ،‬اسب مادیان پیر‪ ،‬پدربزرگ و نوه اش‪،‬‬ ‫محمودزهی اظهار می کند‪ :‬سنت افسانه گویی‬ ‫دشتی‪ ،‬ج��ی‪.‬آر‪ .‬مال‪ ،‬مبارک قاضی‪ ،‬ان��ور صاحب‬ ‫بهره می گیرند‪ ،‬برخی هم به دلیل مشغله های کاری‬
‫ضرورت حضور مشاوران برای هدایت تحصیلی دانش آموزان‬ ‫لیپیونشکا‪ ،‬سه خرس‪ ،‬گاو و بز نر‪ ،‬گرگ و پیرزن‪،‬‬ ‫در میان بلوچ ها نیز مانند بسیاری از دیگر نقاط‬ ‫خان‪ ،‬مراد ساحر‪ ،‬قادربخش آبساالن‪ ،‬احمد زهیر‪،‬‬ ‫یا به دلیل دسترسی به اطالعات رسانه ای مجازی از‬
‫سنجاب خوش طبع‪ ،‬سه دزد‪ ،‬جوجه تیغی و خرگوش‬ ‫ایران و جهان به منظور انتقال افسانه ها از نسلی‬ ‫احمد جگر‪ ،‬ملنگ شاه هاشمی‪ ،‬مراد اواران��ی‪ ،‬تاج‬ ‫آثار ادبی کهن استفاده نمی کنند که این عامل می‬
‫گروه فرهنگ‪ -‬مشاوران از عوامل مـؤثر در تأمین سالمت روانی دانش آموزان و‬ ‫از معروف ترین افسانه های قوم بلوچ است‪.‬‬ ‫به نسل دیگر‪ ،‬سرگرمی و ی��ادآوری اوض��اع گذشته‬ ‫محمد طائر‪ ،‬اصغر علی آزگ‪ ،‬عبدالحمید ای��ران‬ ‫تواند زنگ خطری برای فراموشی ادبیات و فرهنگ‬
‫هدایت تحصیلی آنها در مدارس هستند‪.‬رئیس اداره مشاوره تربیتی و تحصیلی‬ ‫رایج بوده است‪ .‬راوی��ان افسانه ها که عموم ًا افراد‬ ‫نژاد‪ ،‬غالم رسول دینارزهی‪ ،‬غالم بهار‪ ،‬عبدالجبار‬ ‫اصیل این قوم باشد‪.‬‬
‫آموزش وپ��رورش استان به خبرنگار ما گفت‪ :‬مشکالت روانی و رفتاری دانش‬ ‫خطر فراموشی افسانه های بلوچی‬ ‫مسن‪ ،‬با حافظه‪ ،‬خوش لحن و خوش کالم بوده اند‬ ‫دل��دار‪ ،‬ارش��اد پ��رواز‪ ،‬منیر مومن‪ ،‬یاسین مجروح‪،‬‬
‫آموزان به شکل‌های مختلف ظاهر می شود‪ ،‬برخی از آنان دچار افت تحصیلی‬ ‫این استاد فرهنگ و زبان های باستانی بیان می کند‪:‬‬ ‫در جلسات عمومی مانند عروسی ها وانجمن ها‬ ‫محمداشرف سربازی‪ ،‬اکبر بارکزئی‪ ،‬صدیق آزاد‪،‬‬ ‫شعر بخش مهمی از ادبیات بلوچ‬
‫شده و برخی دیگر از نظر اجتماعی منزوی و گوشه گیر می شوند‪ ،‬عده‌ای اعتماد‬ ‫در جوامع ام��روزی در مراکز شهری‪ ،‬آشنایی مردم‬ ‫و جلسات خصوصی مانند بالین بیمار در منزلش‬ ‫صبا دشتیاری‪ ،‬عبدالمجید گ��وادری‪ ،‬عبدالواحد‬ ‫یکی از استادان فرهنگ و زبان های باستانی می‬
‫به نفس ضعیفی دارند و بعضی ها هم در برقراری ارتباط با همساالن و اطرافیان‬ ‫با افسانه های بلوچی بسیار کم ب��وده و در جوامع‬ ‫ب��رای م��ردم افسانه تعریف می ک��رده ان��د‪ .‬وی می‬ ‫آزات جمال الدینی‪ ،‬عابد آسکانی و محمدنصیر‬ ‫گوید‪ :‬طبیعی است که هر قومی با زبان خاص خود‬
‫با مشکالتی مواجه هستند‪ ،‬نافرمانی می‌کنند و به قوانین و مقررات جامعه پایبند‬ ‫روستایی و عشایری این آشنایی به نسبت بیشتر است‬ ‫اف��زای��د‪ :‬گاهی در مجالس افسانه گویی راوی و‬ ‫دهقانی از جمله شاعران معاصر هستند‪.‬وی تصریح‬ ‫ادبیات منحصر به فرد خود را هم دارد‪ .‬از طرفی قومی‬
‫نیستند‪« .‬حسینعلی شیرازی» افزود‪ :‬بسیاری از دانش آموزان که عملکرد درسی‬ ‫با آن که در زمینه گ��ردآوری و کتابت این افسانه ها‬ ‫شنوندگان‪ ،‬چه مرد و چه زن مشغول انجام کارهایی‬ ‫می کند‪ :‬صاحب نظران از نظر تاریخی برای شعر‬ ‫(بلوچ) که حوادث هزاره ها را از پشت سر گذاشته‪ ،‬با‬
‫ضعیفی دارند از مشکالتی همچون نداشتن هدف و انگیزه‪ ،‬اعتماد به نفس پایین‬ ‫فعالیت هایی انجام شده اما خطر فراموشی بیشتر آن‬ ‫مانند ریسیدن ریسمان‪ ،‬بافتن سبد و حصیر با برگ‬ ‫بلوچی چهار دوره در نظر گرفته اند‪ ،‬دوره اول از قرن‬ ‫این سابقه تاریخی و پشتوانه زبانی باید دارای ادبیات‬
‫و اضطراب امتحان رنج می برند یا با روش های صحیح مطالعه و اصول برنامه ریزی‬ ‫ها به دلیل رواج نداشتن در میان مردم روز به روز بیشتر‬ ‫درخت داز (توسط مردان) و بافتن مصنوعات پشمی‬ ‫پانزدهم میالدی تا نیمه اول قرن شانزدهم به دوره‬ ‫غنی قومی باشد‪ .‬دکتر «موسی محمودزهی» می‬
‫آشنا نیستند‪ ،‬غیبت های بی دلیل دارند و در کالس درس تمرکز ندارند‪ ،‬بی قراری‬ ‫می شود‪.‬به گفته وی قصه های محلی که منعکس‬ ‫و مویین و سوزن دوزی بوده اند‪ .‬هنگام قصه گویی‬ ‫رند و الشار معروف بوده‪ ،‬دوره دوم از سال ‪1500‬‬ ‫افزاید‪ :‬از آن جا که این آثار در ادبیات بلوچی مکتوب‬
‫می‌کنند‪ ،‬در جمع حاضر نمی‌شوند و در نتیجه‪ ،‬این آشفتگی ذهنیشان را با افت‬ ‫کننده اندیشه ها‪ ،‬آرزوها و احساسات هر قومی است‬ ‫در مجالس عمومی و خصوصی پذیرایی مختصری‬ ‫میالدی که افراد رند الشار به سند و پنجاب مهاجرت‬ ‫نشده اس��ت و گ��رد تاریخ بر آن ها نشسته‪ ،‬حجم‬
‫تحصیلی نشان می دهند‪.‬وی ادامه داد‪ :‬در کنار این مشکالت‪ ،‬مسائلی وجود دارد‬ ‫در فرهنگ عامیانه قوم اصیل ایرانی بلوچ هم دارای‬ ‫انجام می شد‪ ،‬در گذشته این سنت جزیی از زندگی‬ ‫کردند تا ح��دود س��ال ‪ 1800‬میالدی زمانی که‬ ‫وسیعی از آن ها از دیده پنهان مانده است که شاید با‬
‫که بیش از هر چیز ذهن مسئوالن مدارس و والدین را به خود مشغول کرده است‬ ‫جایگاه ویژه ای است در گذشته که امکان آشنایی با‬ ‫عادی مردم بود و توجه نکردن به آن به صورت نقصی‬ ‫بریتانیا بلوچستان را مورد تهاجم و تجاوز قرار داد‪،‬‬ ‫همت پژوهندگان قابل دریافت باشد اما آن مقداری‬
‫که می توان به استفاده کم از کتابخانه و نداشتن مطالعات غیردرسی‪ ،‬گذراندن‬ ‫افسانه های اقوام دیگر به وسیله رسانه های جمعی‬ ‫در زندگی آن��ان مشهود ب��وده اس��ت ام��ا ای��ن سنت‬ ‫دوره سوم از زمان تجاوز انگلیس به بلوچستان تا‬ ‫که از حوادث روزگار مصون مانده و به صورت شفاهی‬
‫اوقات فراغت به بیهودگی‪ ،‬تعارض شدید با والدین‪ ،‬داشتن باورهای غیرمنطقی‪،‬‬ ‫و فناوری رایانه ای مانند امروز فراهم نبود مردم پس‬ ‫کمرنگ شده و حتی در حال فراموشی است‪.‬وی می‬ ‫‪ 1920‬میالدی به دوره بریتانیا معروف است و از‬ ‫و کتبی به دست ما رسیده به صورت مجموعه های نه‬
‫اضطراب ناشی از ورود به دانشگاه‪ ،‬ناتوانی در ابراز وجود‪ ،‬کم تحرکی و ورزش‬ ‫از انجام کارهای روزمره‪ ،‬شب هنگام وقت کافی برای‬ ‫گوید‪ :‬به افسانه در زبان بلوچی اسپانک می گویند‬ ‫‪ 1920‬میالدی تاکنون همه دوره معاصر نام دارد‪.‬‬ ‫چندان کامل در دسترس عالقه مندان قرار گرفته که‬
‫نکردن‪ ،‬بی حوصلگی‪ ،‬ناسازگاری در محیط آموزشگاه‪ ،‬بی انضباطی‪ ،‬بی‌توجهی‬ ‫دیدار یکدیگر داشتند‪ ،‬تعریف کردن و شنیدن افسانه‬ ‫گاهی به افسانه کِ سه و یا قصه هم می گویند‪ .‬قصه‬ ‫وی اضافه می کند‪ :‬ایوب درازهی در گاهنامه سمین‬ ‫بخشی از آن گویای تاریخ فرهنگ این قوم است‪ .‬وی‬
‫به درس‪ ،‬تکلیف و معلم‪ ،‬نداشتن خالقیت‪ ،‬ناآگاهی از استعداد و توانایی‌های خود‪،‬‬ ‫برای سرگرمی برای آن ها ابزار مناسبی بود‪ .‬وی می‬ ‫های خاص بلوچی معروف به بلوچی کِ ّسه هستند‪.‬‬ ‫نیز برای تاریخ ادبیات بلوچی‪ ،‬از جمله شعر بلوچی از‬ ‫با بیان این که مضامین بعضی از آثار ادبی این قوم‬
‫عادات غذایی نامناسب‪ ،‬نمره گرایی‪ ،‬اختالل در خواب و دیر خوابیدن‪ ،‬وابستگی‪،‬‬ ‫افزاید‪ :‬افسانه ها و راویان آن ها از جایگاه ارزشمندی‬ ‫وی با اشاره به افسانه های معروف بلوچی ادامه می‬ ‫چهار دوره نام برده است‪ ،‬از دوره اول باعنوان گارین‬ ‫از مقبولیت جهانی برخوردار است ادامه می دهد‪:‬‬
‫بی دقتی و حواس پرتی‪ ،‬توقع زیاد و بی جا و بحران هویت اشاره و اظهار کرد‪:‬‬ ‫نزد مردم برخوردار بودند اما اکنون به دلیل مشغله‬ ‫دهد‪ :‬دختر چهل گزموی‪ ،‬خورشید فلک ناز‪ ،‬پدر بی‬ ‫دور (دوره ناشناخته)‪ - ،‬دوره دوم اهدی دور (دوره‬ ‫شعر بخش مهمی از ادبیات قوم بلوچ را تشکیل می‬
‫هر دانش آموزی در معرض رفتارهای پرخطر و آسیب های جدی روحی‪ ،‬روانی‪،‬‬ ‫های شبانه روزی و دسترسی به اطالعات رسانه‬ ‫تفاوت‪ ،‬زیبای پرده نشین‪ ،‬هفت هسته خرما‪ ،‬دهان‬ ‫قدیم) دوره سوم نیم اهدی دور (دوره نیمه قدیمی)‬ ‫دهد‪ ،‬عنوان شعرها در رابطه با مدح خداوند‪ ،‬نعت‬
‫رفتاری‪ ،‬اخالقی و اجتماعی قرار دارد و اگر پیشگیری ها‪ ،‬آموزش ها و درمان‬ ‫ای مجازی مختلف‪ ،‬افسانه های محلی از جایگاه‬ ‫زاد‪ ،‬مرد مسافر‪ ،‬گاو پرنده‪ ،‬شاه موران‪ ،‬بلوچ مات‪،‬‬ ‫و دوره چهارم نوکین دور (دوره نو) نام برده است‪.‬‬ ‫رسول ا‪(...‬ص) و ی��ادآوری امامان‪ ،‬خلفا و بزرگان‬
‫های به موقع از سوی افراد متخصص ارائه نشود و دانش‌آموزان هدایت و مشاوره‬ ‫واقعی خود افول کرده و فقط گاهی به خاطر تنوع‬ ‫دی��وزاد‪ ،‬دلگوشک و مارگوشک‪ ،‬بز لنگی‪ ،‬بلک و‬ ‫به گفته وی در بخشی از ادبیات بلوچی پدیده ای‬ ‫قوم به صورت دکلمه‪ ،‬لیکو و َزهیروک است و گاهی‬
‫نشوند صدمات جبران ناپذیری بر فرد‪ ،‬خانواده و اجتماع وارد می شود‪.‬وی بیان‬ ‫در برنامه های رسانه ای به آن ها اش��اره می شود‪.‬‬ ‫گربک‪ ،‬دیزک‪ ،‬دوجنی‪ ،‬مرغ آواز‪ ،‬نوشاد پری‪ ،‬ترسو‪،‬‬ ‫به نام فرهنگ نوشدگی وجود دارد‪ ،‬بلوچ ها منتظر‬ ‫اشاره به دوران پرشکوه گذشته بلوچ ها و قول‪ ،‬قرار‪،‬‬
‫کرد‪ :‬دانش آموزانی از سالمت روانی برخوردار هستند که خود را فردی ارزشمند‬
‫و قابل احترام بدانند و به توانایی های خود اطمینان داشته باشند‪ ،‬بتوانند بدون‬
‫دغدغه خاطر با واقعیات زندگی مواجه شوند و با آرامش خیال‪ ،‬احساس امنیت‬
‫جدول شماره ‪685‬‬
‫و با شوق و امید زندگی کنند‪ .‬اما دانش‌آموزی که با بحران یا مشکل روانی مواجه‬
‫است توانایی ایستادگی در برابر فشارهای وارده را ندارد و در حل مشکالت به‬
‫شیوه منطقی و سنجیده ناتوان است و برای حل مشکل و برقراری تعادل مجدد‬
‫‪15‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫به مشاوره نیاز دارد‪.‬به گفته شیرازی‪ ،‬مشاوران از عوامل مـؤثر در تأمین سالمت‬ ‫کلمه تصدیق ‪ -‬پایتخت پرو ‪ -6‬سطح ‪ -‬ابدی‪ -‬حرکت‬
‫روانی دانش‌آموزان در مدارس هستند‪ ،‬آنها می توانند محدودیت‌های روانی ـ‬ ‫‪1‬‬ ‫اسب در شطرنج ‪ -7‬مساوی عامیانه – جدید بیگانه –‬
‫فیزیکی دانش‌آموزان را شناسایی و میان دانش‌آموزان و پدر و مادرشان رابطه ای‬ ‫عدد مجهول‪ -‬ناشنوا ‪ -8‬شمع ‪ -‬میوه تلفنی – جد‬
‫‪2‬‬
‫صحیح برقرار کنند‪ ،‬روش های حل مسئله و تصمیم‌گیری را به آن ها بیاموزند‪ ،‬آن‬ ‫– جنس و گونه ‪ -9‬مادر – مگر – فلز چهره – شهر‬ ‫‪-1‬دف��ع��ه – سمنت ‪ -‬خوشحال ‪ -2‬لباس حمام‪-‬‬
‫ق و کاری کنند تا دانش‌آموز با محیط خانه و‬‫ها را به همکاری های اجتماعی تشوی ‌‬ ‫‪3‬‬ ‫مذهبی ‪ -10‬راز‪ -‬ف��رزن��دزاده ‪ -‬بنيان ‪ -11‬ورم ‪-‬‬ ‫ایتالیای سابق ‪ -‬پدر آذری ‪ -3‬شهر بی دفاع ‪ -‬نزدیک‬
‫مدرسه منطبق شود و به فردی درس خوان و عالقه مند به پیشرفت تبدیل شود‪.‬‬ ‫آوازمهيب‪ -‬ضماد ‪ -12‬زمستان‪ -‬رفوزه ‪ -‬آب بند‪-‬‬ ‫نیست – آسمان ‪ -‬بوی رطوبت ‪ -4‬نخست – خشک‬
‫‪4‬‬
‫هواپیمای روسی ‪ -13‬یازده ‪ -‬آسوده خاطر‪ -‬عالمت‬ ‫کن آزمایشگاه – نظرات ‪ -‬فانوس دریایی ‪ -5‬بازار‬
‫‪5‬‬ ‫مفعولی ‪ -14‬مشهور – سنگ ت��رازو ‪ -15‬باتجربه‬ ‫موسمی – موی گردن شیر – نخبه ‪ -6‬از میوه های‬
‫غذاهای محلی استان در جشنواره سفره ایرانی معرفی می شود‬
‫‪ -‬گروهی که برای محافظت یا احترام همراه شخص‬ ‫گرمسیری‪ -‬تاخت و تاز ‪ -‬بحر ‪ -7‬حرف همراهی‬
‫‪6‬‬
‫سیستان و بلوچستان در جشنواره سفره ایرانی به میزبانی کرمان غذاهای محلی‬ ‫مهمی حرکت می‌کنند‬ ‫– کلمه شگفتی ‪ -8‬سوغات يزد‪ -‬نگهبان شتر ‪-9‬‬
‫خود را ارائه می دهد‪.‬معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی‪ ،‬صنایع دستی‬ ‫‪7‬‬ ‫پیوسته – م��ادر لر ‪ -10‬سرگرد سابق – از اشکال‬
‫حل جدول شماره ‪684‬‬
‫و گردشگری به خبرنگار ما گفت‪ :‬جشنواره سفره ایرانی با مشارکت سیستان‬ ‫هندسی ‪ -‬ك��اه برنج ‪ -11‬سراها – کشتی جنگی‬
‫‪8‬‬
‫و بلوچستان‪ ،‬کرمان و یزد یکم دی ماه امسال به میزبانی کرمان برگزار می‬ ‫ب‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫س‬ ‫ه‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫س‬ ‫ب‬ ‫ا‬ ‫د‬ ‫ا‬ ‫‪ -‬اسناد ‪ -12‬ماده بیهوشی‪ -‬خاطر‪ -‬رفيق‪ -‬عشق‬
‫ا‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫ك ي‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ر‬ ‫س‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫ا‬ ‫ن‬
‫شود که غذاهای محلی استان در این جشنواره به مردم دیگر نقاط معرفی می‬ ‫‪9‬‬
‫س‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫خ‬ ‫ن‬ ‫ي‬ ‫ر‬ ‫ي‬ ‫د‬ ‫م‬ ‫ف‬
‫فرنگی ‪ -13‬جنس خشن‪ -‬آبسه‪ -‬بهره‪ -‬تلخ ‪-14‬‬
‫شود‪«.‬مجتبی میرحسینی» افزود‪ :‬این جشنواره با محورهای نمایشگاه غذاهای‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ش‬ ‫ر‬ ‫ب‬ ‫د‬ ‫ب‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫ج‬ ‫دورویی – نابینا ‪ -‬آقا ‪َ -15‬سر – شهری در اردبیل‬
‫‪10‬‬
‫محلی و نمایش آیین غذا‪ ،‬برگزاری مسابقه آشپزی‪ ،‬انتخاب واحدهای پذیرایی‬ ‫ا‬ ‫د‬ ‫ه‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫ش‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ه‬ ‫س‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫‪ -‬قدم‬
‫ن‬ ‫س‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫س س‬ ‫ي‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ر‬
‫و محل های عرضه غذای برتر‪ ،‬نشست های علمی درباره غذا و نمایشگاه صنایع‬ ‫‪11‬‬ ‫ز‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫ر‬ ‫ی س‬ ‫ا‬ ‫س‬ ‫ك ي س‬
‫دستی مورد استفاده در تهیه و عرضه غذا به مدت سه روز برگزار می شود‪.‬وی‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫ر‬ ‫د‬ ‫م‬ ‫ي‬ ‫ن‬
‫‪12‬‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫ي‬ ‫ب‬ ‫ا‬ ‫ب‬ ‫ر‬ ‫ي‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫ك‬
‫ادامه داد‪ :‬سیستان و بلوچستان سرزمینی با اصالت و دارای مردمانی هنرمند و‬
‫ک‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫ب‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫د‬
‫با ذوق است بنابراین در بخش غذاهای محلی حرف های زیادی برای گفتن دارد‬ ‫‪13‬‬ ‫ا‬ ‫س‬ ‫س‬ ‫و‬ ‫ك‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫ن س‬ ‫ا‬ ‫ك‬ ‫ن‬
‫و می تواند با حضور در این گونه جشنواره ها به ارائه و معرفی هر چه بیشتر زیبایی‬ ‫م‬ ‫ا‬ ‫خ‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫ف‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫ت‬ ‫د‬ ‫ا‬ ‫د‬ ‫‪-1‬راه رفتن با ناز و تکبر ‪ -‬کیل ‪ -2‬موچین‪ -‬از انواع‬
‫‪14‬‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫س‬ ‫م‬ ‫م‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫ن‬ ‫ا‬
‫های این منطقه بپردازد‪.‬‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ب‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫ا‬ ‫ن‬
‫میمون ‪ -3‬زائو ترسان ‪ -‬آزمايشگاه‪ -‬نقش هنری ‪-4‬‬
‫‪15‬‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫ک‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫ر‬ ‫س‬ ‫ل‬ ‫ا‬ ‫ل‬ ‫ه‬ ‫زیرک‪ -‬راه میان بر‪ُ -‬گ ِل سرخ ‪ -‬خون بها ‪ -5‬شاهد‪-‬‬

‫نیازمنـــدی‌ها‬

‫آﭘﺎرﺗﻤﺎن ﻓﺮوﺷ�‬ ‫ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺧﻴﺮ�ﻪ‬ ‫آﻣﻮزش ﺧﻴﺎﻃ�‬ ‫ﻧﺼﺐ اﻧﻮاع ﭘﺮده در �ﻮﺗﺎﻫﺘﺮ�ﻦ‬ ‫اﻧﺠﺎم ﺧﺪﻣﺎت ﻟﻮﻟﻪ �ﺸ�‬
‫ﺟﻮ�ﺎ� �ﺎر‬
‫داراى ﻣﺘﺮاژ ‪ ١١٠‬ﻣﺘﺮ ‪ ،‬دو ﺧﻮاﺑﻪ‬ ‫ﺷﻬﻴﺪﻣﺰار�‬ ‫زاﻫﺪان‪،‬خ داﻧﺶ‪-‬داﻧﺶ‪٤٠‬‬ ‫زﻣﺎن ﺑﺎ �ﻴﻔﻴﺖ ﺑﺎﻻ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در ﭼﺎﺑﻬﺎر‬
‫ﻃﺒﻘﻪ دوم ‪ -‬ﭘﺎرﮐﻴﻨﮓ ‪ ،‬اﻧﺒﺎرى‬ ‫اﺟﻨﺎس و ﻟﻮازم دﺳﺖ‬ ‫‪٠٩٠٣٨٠١٦٠٩٤‬‬ ‫‪٠٩١٥٦٧٥٩٨٧٨‬‬ ‫‪٠٩٣٣٦١٩٩٣٠٣‬‬ ‫‪٠٩١٥٩٤٦٠٦٢٩‬‬
‫ﻧﻮرﮔﻴﺮ ﺑﺴﻴﺎر ﻋﺎﻟﯽ ‪ ،‬ﺗﺮاس ‪ ،‬ﮐﻒ‬ ‫دوم ﺧﻮد را ﺟﻬﺖ اﻫﺪا ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت ﻓﻨ� ﭘﺎرﺳﻴﺎن‬
‫ﺳﻔﺎرش ﻧﻘﺎﺷ� ازﭼﻬﺮه‬ ‫ﺻﻨﺎ�ﻊ ﭼﻮﺑ� ﺳﻴﻠ�‬ ‫ﻧﺼﺐ وﻓﺮوش دورﺑﻴﻦ ﻣﺪار‬
‫ﺳﺮاﻣﻴﮏ ‪ ،‬آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ اﭘﻦ‬ ‫ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪان ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺳﺴﻪ‬ ‫ﺗﻌﻤﻴﺮات ﻟﻮازم ﺧﺎﻧﮕﯽ‬ ‫ﺑﺴﺘﻪ‪،‬دزدﮔﻴﺮ اﻣﺎ�ﻦ‬
‫ﺑﻪ ﻓﺮوش ﻣﯽ رﺳﺪ ‪.‬‬ ‫ﺗﺤﻮﯾﻞ دﻫﻴﺪ‪.‬ﺧﻴﺎﺑﺎن‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ زﻏﺎل‬ ‫ﺳﻔﺎرش و ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﻮاع ﻣﺤﺼﻮﻻت‬
‫)ﺑﺎﺳﻴﻢ و ﺑﯽ ﺳﻴﻢ(‪،‬ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻋﻼم ﺣﺮﯾﻖ‬
‫ﭼﻮﺑﯽ و ﺗﺰﺋﻴﻨﯽ ﺑﺼﻮرت ﺗﻴﺮاژ ﺑﺎﻻ و‬ ‫)ﺑﺮودﺗﯽ وﺣﺮارﺗﯽ(‬
‫آب و ﺑﺮق ‪ -‬ﻓﮑﻮرى ‪۵‬‬ ‫اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ ‪١۶‬‬ ‫ﮐﺎﻣﻼﺣﺮﻓﻪ اى‬ ‫ﮐﻴﻔﻴﺖ ﻋﺎﻟﯽ ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫اﯾﺮاﻧﺸﻬﺮ‪ ،‬ﺑﻴﻦ ﺷﻬﻴﺪ ﻣﺎﻟﮑﯽ‬
‫ﺑﺮﻗﮑﺸﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻧﻮر ﭘﺮدازى‬
‫ﺑﺎ ﻧﺎزﻟﺘﺮﯾﻦ ﻗﻴﻤﺖ و ﮔﺎراﻧﺘﯽ ﮐﻴﻔﻴﺖ‬
‫ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﯽ ‪٨‬‬ ‫ﺟﻨﺐ ﻣﺴﺠﺪ‬ ‫دراﻧﺪازه ﻫﺎى ‪A٣‬و‪A٢‬‬ ‫ارﺳﺎل ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﻧﻘﺎط ﮐﺸﻮر‬ ‫‪٢٠‬و‪٢٢‬‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻت‬
‫‪٠٩١٥٥١٠٧٤١٩‬‬ ‫‪٣٣٢١٢١١٠‬‬ ‫‪٠٩٣٠٦٣٥٢٩٨٥‬‬ ‫‪٠٩١٣٧٨٧٤٧٨٤‬‬ ‫‪٠٩٣٥١٨٢٧٧٧٥‬‬ ‫‪٠٩٣٧٣٩٦٨٩١٩‬‬
‫‪ /٩٥٢٦٤٣٠٥‬ش‬